Wymagania
edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad
słowami klasa 2 część 2
Prezentowane
wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny
Lotterhoff, będącego propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad
słowami w drugim semestrze klasy 2. Wymagania dostosowano do
sześciostopniowej skali ocen.
Oznaczenia
w tabeli: *zakres rozszerzony
Numer i temat
lekcji |
Wymagania
konieczne (ocena
dopuszczająca) Uczeń potrafi: |
Wymagania
podstawowe (ocena
dostateczna) Uczeń potrafi
to, |
Wymagania
rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi
to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Wymagania
dopełniające (ocena bardzo
dobra) Uczeń potrafi
to, co |
Wymagania
wykraczające (ocena
celująca) Uczeń potrafi
to, |
MŁODA POLSKA – O EPOCE |
|||||
1. i 2. Schyłek wieku |
•
wyjaśnić pojęcia: modernizm, Młoda Polska, fin de siècle,
neoromantyzm, secesja, nirwana, cyganeria •
wskazać, w jakich latach rozwijała się Młoda Polska *•
wymienić przemiany społeczne i polityczne |
• wyjaśnić
pojęcia: indywidualizm, subiektywizm, „sztuka dla sztuki”,
filister w kontekście epoki • przedstawić
etymologię nazw epoki *•
opisać przemiany społeczne i polityczne przełomu wieków XIX i XX |
•
scharakteryzować cechy przełomu modernistycznego •
opisać specyfikę przełomu modernistycznego na ziemiach polskich *•
zanalizować wpływ przemian społecznych i politycznych na kształt nowej epoki |
•
wyjaśnić znaczenie Krakowa w rozwoju modernizmu w Polsce •
wypowiedzieć się na temat wpływu Stanisława Przybyszewskiego na polską bohemę *•
sformułować wnioski z analizy wpływu przemian społecznych i politycznych na
kształt nowej epoki |
•
ocenić, które zjawisko z życia codziennego lub kultury przełomu XIX i XX w.
uważa za najbardziej przełomowe lub szczególnie interesujące *•
zanalizować obrazy Paula Gauguina oraz Carlosa Schwabe w odniesieniu do cech modernizmu *•
wypowiedzieć się na temat życia codziennego przełomu wieków XIX i XX |
4. Filozofia końca wieku |
•
wskazać filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki •
wymienić najważniejsze założenia filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura
Schopenhauera *•
podać najważniejsze poglądy Henriego Bergsona |
•
wyjaśnić pojęcia: wola, moralność panów, moralność niewolników,
nadczłowiek w kontekście filozofii Schopenhauera i Nietzschego •
czytać ze zrozumieniem fragmenty traktatów filozoficznych zamieszczone w
podręczniku *•
wyjaśnić pojęcia: intuicja i pęd życiowy w kontekście filozofii
Henriego Bergsona |
•
zreferować najważniejsze tezy filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura
Schopenhauera *•
omówić najważniejsze tezy filozofii Henriego Bergsona |
•
wyjaśnić przyczyny popularności filozofii Arthura Schopenhauera *•
podjąć dyskusję na temat filozofii Schopenhauera i Nietzschego |
•
scharakteryzować ogólne tendencje filozoficzne epoki *•
omówić nawiązanie do tez Henriego Bergsona w wybranej dziedzinie sztuki, na
wskazanym przez siebie przykładzie |
5. i 6. U progu sztuki nowoczesnej |
•
wyjaśnić pojęcia: impresjonizm, secesja, symbolizm, neoromantyzm,
dramat naturalistyczny •
rozpoznać najważniejsze dzieła sztuki modernistycznej •
określić przynależność dzieł sztuki do określonego nurtu •
podać informacje na temat stylu zakopiańskiego *•
orientować się w muzyce przełomu wieków |
•
podać cechy impresjonizmu, symbolizmu oraz secesji i wskazać je na
przykładach •
wymienić najważniejszych twórców okresu modernizmu (m.in. Claude Monet, Vincent van Gogh, Gustav Klimt, Jacek
Malczewski, Stanisław Wyspiański, Antonio Gaudi, Edvard Munch, Auguste
Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin) *•
omówić specyfikę muzyki modernistycznej |
•
scharakteryzować architekturę secesyjną i podać jej przykłady ze swojego
otoczenia • wymienić tytuły najważniejszych dzieł młodopolskich
i modernistycznych • scharakteryzować nowe kierunki w sztuce i
zilustrować je przykładami *• wypowiedzieć się na temat Wielkiej Reformy
Teatralnej |
•
analizować wybrane dzieła sztuki, należące do impresjonizmu i symbolizmu • opisać
zmiany, jakie zaszły w teatrze na przełomie wieków XIX i XX *• orientować
się w dorobku reformatorów teatru |
•
omówić twórczość wybranego artysty modernistycznego *•
wymienić istotne dzieła najważniejszych artystów modernistycznych (m.in.
Claude Monet, Vincent van Gogh,
Gustav Klimt, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Antonio Gaudi, Edvard
Munch, Auguste Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin) *•
referować wpływ Konstantego Stanisławskiego na technikę gry aktorskiej |
MŁODA POLSKA –
TEKSTY Z EPOKI |
|||||
7. Wprowadzenie do literatury modernizmu |
• wyjaśnić
pojęcia: symbolizm, impresjonizm, naturalizm, ekspresjonizm *• orientować
się w twórczości Stanisława Przybyszewskiego |
• wyjaśnić
pojęcia: symbolizm, impresjonizm, naturalizm, ekspresjonizm
w odniesieniu do literatury *• wymienić tytuły
tekstów Stanisława Przybyszewskiego |
• wyjaśnić
pojęcia: synestezja, „sztuka dla sztuki” w odniesieniu do
literatury *• wymienić
główne tezy Confiteora |
•
opisać zastosowanie nowych kierunków w literaturze *•
omówić koncepcję artysty i sztuki według Stanisława Przybyszewskiego |
•
przybliżyć zastosowanie wybranego nowego kierunku w literaturze *•
porównać zastosowanie nowych kierunków w sztukach plastycznych i literaturze |
*8. Poeci wyklęci |
• omówić treść
wierszy Charles’a Baudelaire’a i Arthura Rimbauda • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy |
• odnaleźć w
wierszu Padlina topos danse macabre • wskazać w
wierszu Padlina elementy
naturalizmu • podać
związki pomiędzy treścią wiersza Statek
pijany a biografią autora |
•
opisać funkcję toposu danse macabre
w wierszu Padlina •
wyjaśnić funkcję naturalizmu w wierszu Padlina |
• wyjaśnić
przyczynę kontrowersji wokół wiersza Padlina • zanalizować
i zinterpretować wiersze Baudelaire’a i Rimbauda |
•
porównać wiersz Statek pijany z
obrazem Ajwazowskiego Statek podczas
sztormu |
9.
i 10. Tematy podejmowane w twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera |
• wyjaśnić
pojęcia: dekadent, gwara, folklor • omówić treść
wierszy: Koniec wieku XIX; Lubię, kiedy kobieta…; Melodia
mgieł nocnych • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy • streścić
fragment utworu Na skalnym Podhalu *• wskazać w
wierszu styl właściwy utworom młodopolskim |
•
scharakteryzować dekadencki światopogląd na podstawie wiersza Koniec wieku XIX •
odnaleźć elementy impresjonizmu w wierszu Melodia
mgieł nocnych •
wypowiedzieć się na temat stylizacji gwarowej we fragmencie utworu Na skalnym Podhalu *•
zrelacjonować opinię badacza literatury na temat twórczości Tetmajera |
•
wskazać odniesienia do filozofii Schopenhauera w wierszu Koniec wieku XIX •
wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania kobiety w erotyku Tetmajera •
zdefiniować synestezję na podstawie wiersza Melodia mgieł nocnych *•
zrelacjonować i porównać opinie badaczy literatury na temat twórczości
Tetmajera |
• zanalizować
i zinterpretować podane wiersze Kazimierza Przerwy-Tetmajera • wskazać
obecność instrumentacji głoskowej w Melodii
mgieł nocnych i określić jej funkcję • wypowiedzieć
się na temat folkloru podhalańskiego na podstawie interpretacji obrazu
Gersona *•
scharakteryzować erotyk Tetmajera na tle obowiązujących wówczas konwencji |
•
wypowiedzieć się na temat obecności pejzażu i folkloru podhalańskiego w
twórczości młodopolan *•
porównać erotyk Tetmajera z rzeźbą Rodina *•
wykazać, że zarówno Melodia mgieł nocnych, jak i Na skalnym Podhalu
są charakterystyczne dla epoki i więcej je łączy, niż dzieli |
12.
i 13. Młodopolskie inspiracje w twórczości
Leopolda Staffa |
• omówić treść
wierszy: Kowal i Deszcz jesienny • wyjaśnić
pojęcia: sonet, symbolizm, wiersz
sylabotoniczny • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy *• wskazać w
wierszu styl właściwy utworom młodopolskim |
• wskazać w
wierszu Kowal inspiracje filozofią
Fryderyka Nietzschego • wskazać
obecność instrumentacji głoskowej w wierszu Deszcz jesienny • wyjaśnić
cechy wiersza sylabotonicznego na podstawie Deszczu jesiennego *•
zrelacjonować opinię badacza literatury na temat młodopolskiej twórczości
Leopolda Staffa |
• objaśnić
symbole w wierszu Kowal • zinterpretować
symbole w wierszu Deszcz jesienny *•
zrelacjonować i porównać różne opinie badaczy literatury na temat
młodopolskiej twórczości Leopolda Staffa |
• zanalizować
i zinterpretować wskazane wiersze • na podstawie
wiersza Deszcz jesienny wyjaśnić
pojęcie psychizacja krajobrazu *• wskazać
konteksty dla nietzscheanizmu w kulturze *• określić,
co łączy wiersz Staffa Kowal z
obrazem Edwarda Burne’a-Jonesa Pan i
Psyche |
• wskazać w
wierszu Deszcz jesienny cechy
właściwe dla młodopolskiego obrazowania i je omówić *• wymienić
dzieła kultury popularnej, które odwołują się do szeroko rozumianej koncepcji
nadczłowieka i wyjaśnić przyczyny popularności takich postaci *•
porównać Deszcz jesienny Leopolda
Staffa z obrazem Camille’a Pissarra, Wyspa Lacroix |
14. Impresjonizm w cyklu poetycki |
• wyjaśnić
pojęcia: impresjonizm, symbolizm, sonet, cykl poetycki • omówić treść
sonetów Jana Kasprowicza • wymienić w
wierszach elementy tatrzańskiego krajobrazu *• wskazać w
wierszach styl właściwy utworom młodopolskim *• podać
nazwiska autorów, dla których inspiracją były góry |
• wskazać w
wierszach elementy symbolizmu i impresjonizmu • określić
porę dnia/roku w każdym z sonetów *•
wypowiedzieć się na temat twórczości Jana Kasprowicza *• wymienić
tytuły tekstów zawierające motyw gór |
•
interpretować symbole obecne w wierszach • wskazać i
wyjaśnić impresjonistyczną motywację cyklu Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach *•
zrelacjonować opinie badaczy na temat cyklu poetyckiego Jana Kasprowicza *• podać
powody, dla których młodopolscy twórcy inspirowali się górskim krajobrazem |
•
dokonać analizy porównawczej wierszy pod kątem różnic w ujęciu tego samego
krajobrazu o różnych porach doby *• wskazać
inne przykłady cyklów literackich i malarskich *• przygotować
młodopolską antologię wybranych dzieł (literackich i malarskich) poświęconych
Tatrom i mieszkańcom tego regionu |
•
wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawiania przyrody w poezji
młodopolskiej *•
scharakteryzować dwie wizje górskiego krajobrazu: przedstawioną w sonetach Kasprowicza
i na obrazie Ślewińskiego Fioletowe góry, ośnieżone szczyty,
zielona kotlina w Tatrach *•
porównać cykl sonetów Kasprowicza z cyklem obrazów Katedra w Rouen Claude’a Moneta *•
napisać wstęp do przygotowanej przez siebie antologii poezji |
15. Zmagania ze światem w twórczości Jana Kasprowicza |
• wyjaśnić
pojęcia: katastrofizm, ekspresjonizm, hymn, franciszkanizm • omówić treść
fragmentów hymnu Dies irae i Księgi ubogich • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy • podać nazwę
gatunku literackiego, którego przykładem jest Dies irae • rozpoznać adresata Księgi ubogi *• przedstawić
związek pomiędzy pojęciem franciszkanizm
a postacią św. Franciszka z Asyżu |
• wskazać
nawiązania biblijne w utworze Dies irae • zdefiniować
katastrofizm w kontekście utworu Dies
irae • wytłumaczyć,
czym jest franciszkanizm w kontekście Księgi
ubogich *• orientować
się w problematyce cyklu Ginącemu
światu |
• wyjaśnić
symbolikę utworu Dies irae • omówić
elementy ekspresjonizmu w utworze Dies
irae • wypowiedzieć
się na temat nadawcy lirycznego w wierszach Dies irae i Księga ubogich *• zestawić
utwór Dies irae z obrazem Fernanda
Cormona Kain |
•
zanalizować i zinterpretować wskazane utwory Jana Kasprowicza z uwagi na ich
treść i formę *•
omówić inne przykłady katastrofizmu w literaturze |
•
wypowiedzieć się na temat ewolucji postawy wobec świata, konfrontując Księgę ubogich z Dies irae *•
przygotować wypowiedź ustną na temat: „Relacje Bóg – człowiek w wybranych utworach
literackich różnych epok” • wymienić tytuły kilku filmów lub książek
science fiction, w których dominuje katastrofizm, i określić, co je różni,
oprócz formy, od dzieła Kasprowicza |
16., 17., 18., 19. i 20. Wesele Stanisława Wyspiańskiego |
• zrelacjonować
treść Wesela Stanisława
Wyspiańskiego • omówić
genezę Wesela Stanisława
Wyspiańskiego • scharakteryzować
głównych bohaterów dramatu *• przybliżyć
twórczość Stanisława Wyspiańskiego |
• rozpoznać w
postaciach dramatu ich pierwowzory • wyjaśnić
rolę didaskaliów • wypowiedzieć
się na temat relacji pomiędzy chłopstwem a inteligencją • omówić
funkcję osób dramatu w kontekście całości • wskazać
symbole obecne w dramacie • przedstawić
kompozycję Wesela *•
zaprezentować kontekst historyczny utworu – wypowiedzieć się na temat rabacji
galicyjskiej |
• stworzyć
obraz inteligencji i chłopstwa przełomu wieków na podstawie tekstu • omówić
odmienność Wernyhory na tle pozostałych osób dramatu • zinterpretować
zakończenie utworu • wyjaśnić
znaczenie i funkcję symboli obecnych w dramacie • określić
funkcję kompozycji Wesela *•
zaprezentować kontekst historyczny utworu – wypowiedzieć się na temat
krakowskiej szkoły historycznej |
•
zinterpretować dialogi postaci realistycznych z osobami dramatu •
wypowiedzieć się na temat polskich mitów narodowych, obecnych w dramacie •
omówić stylizację gwarową w utworze *•
porównać obraz Stanisława Wyspiańskiego Chochoły
z treścią dramatu *•
określić na podstawie kadru zamieszczonego w podręczniku, jaką rolę w filmie Wesele
Wajdy odgrywają scenografia i poszczególne ujęcia |
• wskazać w
dramacie Wyspiańskiego cechy reprezentatywne dla Młodej Polski *•
podjąć dyskusję na temat aktualności diagnozy na temat społeczeństwa
polskiego, zaprezentowanej w Weselu *•
porównać finałową scenę dramatu Wyspiańskiego z obrazem Jacka Malczewskiego Melancholia *•
napisać recenzję adaptacji filmowej Wesela w reżyserii Wajdy z
omówieniem sposobu, w jaki reżyser oddał atmosferę dramatu |
21., 22., 23. i 24. Chłopi Władysława
Stanisława Reymonta |
• zrelacjonować
treść I tomu Chłopów Stanisława
Władysława Reymonta •
scharakteryzować głównych bohaterów utworu *• przedstawić
dalsze losy głównych bohaterów powieści |
• omówić
strukturę społeczną wsi, zaprezentowaną w utworze • scharakteryzować
obyczaje i obrzędy ukazane w powieści • wypowiedzieć się na temat narracji w
powieści • wskazać
obecność tendencji artystycznych epoki w dziele Reymonta *• wymienić
tytuły utworów literackich z motywem wsi z różnych epok |
• zinterpretować symbolikę powieści *• prześledzić
sposób ukazania motywu wsi we wszystkich dotąd omawianych epokach literackich |
•
zanalizować motywacje zachowań opisanych w Chłopach •
omówić stylizację gwarową, zastosowaną przez pisarza *•
wskazać w Chłopach cechy epopei i
porównać powieść z Panem Tadeuszem |
• omówić tendencje artystyczne epoki w
dziele Reymonta *•
porównać obraz Chełmońskiego z adekwatnymi fragmentami powieści Chłopi |
26., 27., 28. i 29. Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego |
• streścić Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego • wymienić
głównych bohaterów utworu •
zaprezentować biografię Tomasza Judyma *•
wypowiedzieć się na temat twórczości Stefana Żeromskiego |
•
zaprezentować problematykę społeczną utworu • omówić
kompozycję powieści •
scharakteryzować głównych bohaterów •
wypowiedzieć się na temat narracji Ludzi
bezdomnych • wskazać
przykłady użycia przez pisarza techniki impresjonistycznej i naturalistycznej *•
zrelacjonować opinię wybranego badacza na temat Ludzi bezdomnych |
• wypowiedzieć
się na temat symboliki utworu • omówić
symbolikę tytułu i interpretować „bezdomność” bohaterów w znaczeniu dosłownym
i metaforycznym •
omówić cechy powieści młodopolskiej na przykładzie utworu Żeromskiego *• podać
argumenty potwierdzające tezę, że Tomasz Judym to bohater romantyczny |
•
podjąć dyskusję na temat wyborów dokonywanych przez Tomasza Judyma •
omówić przykłady użycia przez pisarza techniki impresjonistycznej i
naturalistycznej *•
porównać obraz Antoniego Kozakiewicza z adekwatnym fragmentem Ludzi bezdomnych |
•
ocenić wybór Tomasza Judyma *•
podjąć dyskusję na temat aktualności problematyki moralnej powieści *•
zaprezentować wybrany utwór podejmujący kwestie aktualnych problemów
społecznych w kontekście Ludzi
bezdomnych |
31., 32. i
33. Jądro ciemności Josepha Conrada |
• streścić Jądro ciemności •
scharakteryzować Kurza *•
wypowiedzieć się na temat twórczości Josepha Conrada |
• omówić obraz
kolonializmu zaprezentowany w powieści • wypowiedzieć
się na temat narracji Jądra ciemności *• omówić inne
dzieło literackie lub filmowe, obnażające prawdę o europejskim kolonializmie |
• przedstawić
metaforyczne znaczenie podróży podjętej przez Marlowa • omówić
symbolikę powieści • wyjaśnić
tytuł utworu *• zinterpretować
Jądro ciemności jako powieść antykolonialną *• wyjaśnić,
jakie możliwości ukazania obcej kultury daje film i pod jakimi względami może
uzupełnić obraz wyłaniający się z dzieła literackiego |
•
zanalizować postawę i poglądy Kurza •
zinterpretować ostatnie słowa wypowiedziane przez Kurtza *•
przywołać konteksty literackie lub filmowe, dotyczące problemu zła w
człowieku |
•
ocenić zachowanie Marlowa w trakcie jego rozmowy z narzeczoną Kurtza i
umotywować swoje zdanie *•
podjąć dyskusję na temat zła w człowieku *•
na podstawie szerokich kontekstów analizować różne przyczyny ujawniania się
zła w człowieku |
MŁODA POLSKA –
NAUKA O JĘZYKU |
|||||
34. Słowa i ich
znaczenie |
• wyjaśnić
pojęcia: akt komunikacji, synonim, eufemizm, wulgaryzm, etymologia • dostrzec
odcienie znaczeniowe w grupie synonimów *• wymienić
cechy stylu modernistycznego |
• dobrać
właściwy wyraz do konkretnej sytuacji komunikacyjnej *•
scharakteryzować wybrane cechy stylu modernistycznego |
• zaprezentować
na przykładach sposób eksponowania sfery uczuciowej w literaturze Młodej
Polski • zaprezentować
etymologię wybranych słów utworu • wyjaśnić na
przykładach sposób zastosowania technik naturalistycznej i impresjonistycznej
w literaturze *• analizować
wybrane utwory pod kątem stylu właściwego dla modernizmu |
•
określić wpływ wieloznaczności na jakość komunikatu •
omówić techniki wprowadzania muzyczności do literatury na wybranych
przykładach *•
omówić styl danego autora modernistycznego |
•
przekształcić komunikat wieloznaczny na jednoznaczny *•
porównać styl wybranych autorów modernistycznych |
MŁODA POLSKA –
PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
35. Podsumowanie
wiadomości na temat Młodej Polski |
•
zrelacjonować opinie, przedstawione w podanych fragmentach *•
odszukać inne teksty zawierające opinie o Młodej Polsce |
•
wyjaśnić pojęcia: sztuka wysoka, kultura niska, sztuka masowa •
porównać opinie obu autorów na temat sztuki młodopolskiej *•
zestawić wyszukane przez siebie teksty krytyczno- lub historycznoliterackie z
opiniami przytoczonymi w podręczniku |
•
wskazać w kulturze Młodej Polski początki nowoczesnej kultury *•
rozpoznać retoryczną organizację wypowiedzi na podstawie fragmentów tekstów
Romana Zimanda i Czesława Miłosza |
•
wyrazić swoją opinię, dotyczącą tezy Czesława Miłosza o słabości artystycznej
literatury młodopolskiej •
podjąć dyskusję na temat aktualności literatury młodopolskiej *•
wyrazić opinię dotyczącą przyczyn, zdiagnozowanej przez Czesława Miłosza, nietrwałości
literatury młodopolskiej |
•
zaprezentować własną opinię na temat omówionej epoki wraz z jej uzasadnieniem *•
podjąć dyskusję na temat wartości sztuki masowej |
36. Powtórzenie
wiadomości |
• odtworzyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie *• przytoczyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego |
• wykorzystać
najważniejsze konteksty *• posłużyć się
najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego |
• wyciągać
wnioski • określić
własne stanowisko *•
uargumentować własne stanowisko |
•
interpretować wymagany materiał •
właściwie argumentować •
uogólniać, podsumować i porównać *•
interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego |
•
wykorzystać bogate konteksty •
formułować i rozwiązywać problemy badawcze *•
rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe |
MŁODA POLSKA –
NAWIĄZANIA |
|||||
37. Śladami modernizmu |
• rozpoznać
wpływy modernizmu we współczesnej kulturze *• podać
przykłady wpływu modernizmu na kulturę współczesną |
• opisać
początki kultury masowej i jej rozwój do dnia dzisiejszego *• omówić
przykłady wpływu modernizmu na kulturę współczesną |
• wymienić
osiągnięcia techniczne i naukowe wywierające wpływ na współczesność *• podać
przykłady aluzji i nawiązań współczesnych do wybranych dzieł modernistycznych |
•
określić, w jaki sposób modernizm ukształtował współczesną cywilizację *•
zanalizować i zinterpretować wybrany tekst kultury nawiązujący do modernizmu |
•
porównać funkcjonowanie tych samych motywów zaczerpniętych z modernizmu w
różnych utworach literackich *•
podjąć dyskusję na temat aktualności światopoglądu modernistycznego w świecie
współczesnym |
38. Wobec życia
i świata współcześnie |
• streścić
fragment tekstu Antoniego Kępińskiego Melancholia •
zrelacjonować treść fragmentu utworu Paktofoniki Chwile ulotne • wypowiedzieć
się na temat hip-hopu *• rozpoznać
aluzje literackie |
• wymienić
przyczyny nastrojów pesymistycznych, dotykających współczesnego człowieka • wskazać w
utworze Chwile ulotne motyw
konfliktu artysta – filister *• podać
związki między różnymi aspektami utworu Paktofoniki (estetycznym, etycznym i
poznawczym) |
• porównać
melancholię, opisaną przez Kempińskiego z postawami dekadenckimi •
zestawić utwór Paktofoniki z deklaracjami modernistycznych artystów *• wskazać
konteksty literackie i filmowe, dotyczące kondycji człowieka we współczesnym
świecie |
•
porównać współczesne ujęcie melancholii z obrazem Jacka Malczewskiego Melancholia *•
omówić wybrane konteksty literackie i filmowe, dotyczące kondycji człowieka
we współczesnym świecie |
•
podjąć dyskusję dotyczącą samotności współczesnego człowieka *•
wypowiedzieć się na temat sposobu ujęcia współczesnych lęków w kulturze
popularnej |
*39. Secesyjne inspiracje |
• opisać
fotografię Stevena Meisela •
wypowiedzieć się na temat secesyjnej twórczości Gustava Klimta |
•
wskazać na fotografii cechy sztuki secesyjnej |
• porównać
fotografię z wybranymi obrazami Gustava Klimta |
•
wypowiedzieć swoją opinię na temat relacji pomiędzy fotografią a secesyjną
twórczością Gustava Klimta |
•
podjąć dyskusję dotyczącą różnicy pomiędzy inspiracją a kopią |
40. Wieś
współcześnie |
• zrelacjonować
fragment utworu *• rozpoznać
aluzje literackie |
• scharakteryzować
narratora fragmentu *• wskazać
związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym) |
•
omówić światopogląd bohaterów fragmentu *•
przytoczyć konteksty dotyczące obrazu wsi we współczesnej kulturze i filmie |
•
porównać fragment Konopielki z
treścią pierwszego tomu Chłopów Reymonta
pod względem sposobu przedstawienia mieszkańców wsi *•
zanalizować wybrany utwór współczesny (literacki bądź filmowy) dotyczący wsi |
•
omówić funkcję stylizacji gwarowej *•
podjąć dyskusję na temat funkcjonującego współcześnie stereotypu wsi |
*41. Wieczna dulszczyzna |
• streścić
utwór Moralność pani Dulskiej
Gabrieli Zapolskiej |
• przedstawić
problematykę dramatu Moralność pani
Dulskiej • omówić
relacje pomiędzy członkami rodziny Dulskich |
• zanalizować postawę
głównej bohaterki • omówić
kreacje aktorskie |
•
podjąć dyskusję na temat aktualności postawy określanej mianem dulszczyzny |
•
wypowiedzieć się na temat zasadności przesunięcia czasu akcji przez reżysera
teatralnego |
*42. Wojenna Apokalipsa |
• streścić
film •
scharakteryzować głównych bohaterów •
zaprezentować informacje na temat wojny wietnamskiej ukazanej w filmie |
•
porównać historię przedstawioną w filmie z treścią Jądra ciemności Josepha Conrada |
•
zinterpretować tytuł filmu |
•
przeanalizować postawy bohaterów przedstawionych w filmie •
wypowiedzieć się na temat scenografii, montażu i gry aktorskiej •
interpretować plakat filmowy |
•
podjąć dyskusję na temat zasadności przeniesienia fabuły w czas wojny
wietnamskiej |
43. Ziemia
obiecana |
• streścić
film •
scharakteryzować głównych bohaterów filmu *• omówić środki
wyrazu filmowego wykorzystane w filmie |
• omówić sposób
przedstawienia XIX-wiecznej Łodzi w filmie *•
zaprezentować informacje na temat wczesnej fazy kapitalizmu |
• zinterpretować
tytuł filmu •
wypowiedzieć się na temat scenografii w filmie •
omówić kreacje aktorskie wybranych postaci *•
porównać film z jego literackim pierwowzorem |
•
zanalizować zakończenie filmu *•
wykazać związki pomiędzy różnymi aspektami tekstu kultury (estetycznym,
etycznym i poznawczym) |
•
zanalizować kadr z filmu zamieszczony w podręczniku *•
podjąć dyskusję na temat aktualności postaw zaprezentowanych w filmie *•
uzasadnić twierdzenie, że film Wajdy opisuje nie tylko rzeczywistość
historyczną, lecz także współczesną |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – O EPOCE |
|||||
45. i 46.
Świat między wojnami |
• określić
ramy czasowe dwudziestolecia międzywojennego •
wskazać wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę *•
wybrać jedno z wydarzeń historycznych i ocenić jego rolę w kształtowaniu
epoki |
• opisać
specyfikę dwudziestolecia międzywojennego w Polsce *•
wyjaśnić pojęcia: totalitaryzm, faszyzm, nazizm, rasizm, antysemityzm, komunizm *•
porównać tło historyczne międzywojnia w Polsce i na świecie |
• zreferować
tendencje światopoglądowe epoki • omówić
wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę *• uzasadnić,
który z czynników, jego zdaniem, odegrał kluczową rolę w kształtowaniu się
nowej epoki |
•
omówić tendencje literackie nowej epoki •
scharakteryzować nastroje społeczne, jakie zapanowały po 1918 r. w Europie i
określić ich przyczyny *•
wypowiedzieć się na temat
totalitaryzmów europejskich w okresie międzywojennym *• zgromadzić informacje na temat narodzin nazizmu
w Niemczech i wyjaśnić, dlaczego ta ideologia zyskała rzesze zwolenników w
latach 30. XX wieku |
•
wypowiedzieć się na temat zalet i wad życia w państwie międzynarodowym *•
opisać życie codzienne w okresie dwudziestolecia
międzywojennego |
47. Filozofia
początków XX stulecia |
• wskazać
filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki • zreferować
najważniejsze założenia psychoanalizy Freuda, filozofii Oswalda Spenglera
oraz Edmunda Husserla *• wymienić poglądy
Edmunda Husserla inne niż podane w podręczniku |
• wyjaśnić
pojęcia: psychoanaliza, id, ego, superego, behawioryzm, katastrofizm, fenomenologia • czytać ze
zrozumieniem fragmenty tekstów filozoficznych zamieszczone w podręczniku *• podać
konsekwencje fenomenologii |
• wyjaśnić
różnice pomiędzy świadomością a nieświadomością *• omówić tezy
filozofii Edmunda Husserla na podstawie samodzielnie zdobytych informacji z
dostępnych źródeł |
• wskazać
sposoby ujawniania się nieświadomej sfery psychiki ludzkiej *•
wymienić nazwiska twórców, którzy inspirowali się poglądami Freuda, Spenglera
lub Husserla |
•
wyjaśnić opozycyjną relację pomiędzy kulturą a cywilizacją *•
podjąć dyskusję na temat
oddziaływania psychoanalizy na kulturę XX wieku |
48. i 49.
Sztuka międzywojnia |
• wskazać najważniejsze
tendencje w kulturze dwudziestolecia międzywojennego • rozpoznać
najważniejsze dzieła sztuki dwudziestolecia międzywojennego *• orientować
się w muzyce dwudziestolecia międzywojennego |
• wymienić
cechy: ekspresjonizmu, kubizmu, abstrakcjonizmu, dadaizmu i surrealizmu •
podać nazwiska najważniejszych twórców sztuki dwudziestolecia międzywojennego
(Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier,
Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian,
Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin) *• omówić
specyfikę muzyki dwudziestolecia międzywojennego |
• orientować
się w działalności najważniejszych twórców sztuki dwudziestolecia
międzywojennego (Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier,
Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian,
Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin) • wskazać
najważniejsze cechy architektury modernistycznej *• omówić
wybrany film z okresu dwudziestolecia międzywojennego |
•
zanalizować wybrany obraz na podstawie podanych kryteriów •
wypowiedzieć się na temat początków filmu •
wskazać dominujące tendencje w teatrze międzywojennym *•
omówić twórczość wybranego artysty teatralnego okresu międzywojennego |
•
omówić twórczość wybranego artysty dwudziestolecia międzywojennego *•
scharakteryzować zjawisko niemieckiego ekspresjonizmu filmowego |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
51. Wprowadzenie
do literatury dwudziestolecia międzywojnia |
•
wyjaśnić pojęcia: awangarda, futuryzm, powieść psychologiczna,
skamandryci, Awangarda Krakowska, Druga Awangarda, katastrofizm, powieść
społeczno-polityczna, absurd, strumień świadomości, nurt groteskowo-fantastyczny • przedstawić
polskie formacje poetyckie międzywojnia *• wymienić
nazwiska światowych twórców literatury |
• wyjaśnić
pojęcia: futuryzm, groteska, absurd, katastrofizm w
odniesieniu do literatury • wskazać
awangardowe rodzaje wypowiedzi literackiej •
zaprezentować międzywojenne tendencje w literaturze polskiej *• wymienić
tytuły utworów literackich danych twórców z literatury światowej |
• omówić
nowatorskie techniki w prozie europejskiej • scharakteryzować
nowe gatunki prozatorskie w literaturze polskiej *• zaprezentować
wybrany utwór z literatury światowej okresu międzywojnia |
•
zaprezentować międzywojenne tendencje w literaturze polskiej *•
omówić specyfikę prozy wybranego
twórcy europejskiego (Proust, Joyce, Mann) |
•
omówić międzywojenne tendencje w literaturze polskiej w kontekście epok
poprzednich *• porównać wybrany utwór z prozy europejskiej z
tekstem twórcy polskiego |
52., 53. i 54. Skamander i satelici |
• wymienić nazwiska
członków grupy Skamander • wypowiedzieć
się na temat treści wierszy zamieszczonych w podręczniku *• omówić inne
utwory Juliana Tuwima |
• wskazać
cechy poezji skamandrytów na przykładach •
scharakteryzować podmiot liryczny w wierszach: Juliana Tuwima Do krytyków i Jana Lechonia Herostrates *• omówić
twórczość pozostałych członków grupy Skamander |
• omówić temat
wiersza Do krytyków w odniesieniu do
tradycji literackiej • zinterpretować
tytuł wiersza Do krytyków •
wyjaśnić sens tytułu wiersza Herostrates • scharakteryzować
stosunek skamandrytów do tradycji literackiej na podstawie wiersza Herostrates *• omówić
sposób ukazania miłości w wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej |
•
w wierszu Juliana Tuwima Do krytyków wskazać
i omówić cechy manifestu poetyckiego •
scharakteryzować sposób ujęcia tematu przemijania w wierszu Przy okrągłym stole •
zanalizować funkcję użycia neologizmów w wierszu Słowisień *•
omówić sposób ukazania miłości w wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
w kontekście tradycji literackiej |
•
zinterpretować sposób opisania Polski i polskości w wierszu Lechonia *• porównać wymowę wiersza Herostrates z
przesłaniem obrazu Janusza Marii Brzeskiego Dwie cywilizacje |
55. Awangarda Krakowska |
• wymienić
główne założenia programowe Awangardy Krakowskiej *• wskazać pozostałe
założenia programowe Awangardy Krakowskiej |
• wskazać
elementy architektury gotyckiej w wierszu Juliana Przybosia Notre-Dame • omówić
kreację podmiotu lirycznego w wierszu Notre-Dame *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• wyjaśnić,
kim według Peipera jest poeta i na czym polega twórczość poetycka • wymienić
założenia Awangardy Krakowskiej zrealizowane w wierszu Notre-Dame • zinterpretować
sposób ukazania katedry w wierszu *• wskazać
związki między różnymi aspektami utworu Notre-Dame
(estetycznym, etycznym i poznawczym) |
•
wyjaśnić, dlaczego Peiper nazywa swoje czasy „epoką uścisku z teraźniejszością” •
dokonać analizy i interpretacji wiersza Notre-Dame
Juliana Przybosia *•
omówić sposób ukazania katedry gotyckiej w innych utworach literackich i
filmowych |
•
przedstawić argumenty na poparcie lub odrzucenie tezy, że również dzisiaj świat
rozwija się zgodnie z hasłem „miasto, masa, maszyna” *•
porównać sposób ukazania katedry: w wierszu Notre-Dame Juliana Przybosia i na obrazie Zdzisława Beksińskiego Katedra *•
omówić program Awangardy Krakowskiej na tle pozostałych ruchów awangardowych
dwudziestolecia międzywojennego |
*56. Futuryzm polski |
• zreferować
postulaty futurystów zamieszczone w manifeście • wskazać w
tekście manifestu zmiany ortograficzne postulowane przez futurystów |
•
zaprezentować kreację podmiotu lirycznego wiersza But w butonierce • wskazać
neologizmy zastosowane w wierszu i określić ich funkcję |
• omówić
sposób ukazania rzeczywistości w wierszu But
w butonierce •
zredagować dowolny tekst, stosując zaproponowaną przez futurystów ortografię |
•
analizować wiersz But w butonierce z
uwagi na realizację założeń manifestu |
•
podjąć dyskusję na temat postulatów futurystycznych |
57. Poezja
Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
• określić
temat wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Serwus, madonna *• przybliżyć
twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
•
przedstawić kreację podmiotu lirycznego w wierszu Serwus, madonna •
określić temat wiersza *• omówić cykl
Teatrzyk „Zielona Gęś” |
• omówić
sposób ukazania rzeczywistości w wierszu Piosenka *• przytoczyć
opinie badaczy na temat twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
•
wypowiedzieć się na temat zastosowanego w wierszu Serwus, madonna zwrotu do Matki Boskiej *•
omówić szczegółowo wybrane miniatury z cyklu Teatrzyk „Zielona Gęś” |
•
podjąć dyskusję, czy wiersz Serwus, madonna można zaliczyć do liryki
religijnej *•
wskazać inne utwory traktujące sferę sacrum w sposób dyskusyjny |
58. Katastrofizm
Józefa Czechowicza |
• wyjaśnić
pojęcia: katastrofizm, Druga Awangarda • omówić treść
wiersza mały mit *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
•
omówić kreację podmiotu lirycznego w wierszu mały mit •
wskazać w utworze elementy katastroficzne i arkadyjskie *• rozpoznać
aluzje literackie i symbole kulturowe |
•
wskazać przyczyny nastrojów katastroficznych w dwudziestoleciu międzywojennym *• porównać katastroficzne przeczucia obecne w wierszu
z obrazem Pabla Picassa Guernica |
•
dokonać analizy i interpretacji wiersza mały
mit *•
omówić wybrany przykład katastrofizmu w literaturze, filmie bądź sztukach
plastycznych |
•
wskazać w wierszu elementy awangardowe *•
zinterpretować obraz Salvadora Dalego
Sen w kontekście wątku snu pojawiającego się w wierszu Czechowicza |
59. Poezja
Bolesława Leśmiana |
• omówić treść
wierszy: W malinowym chruśniaku i Ballada bezludna • wyjaśnić
pojęcia: panteizm, erotyk, ballada *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• określić sytuację liryczną wiersza W malinowym chruśniaku • omówić frazeologię wiersza Ballada bezludna *•
rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe |
•
omówić zmysłowy charakter wiersza W malinowym chruśniaku • interpretować tytuł wiersza Ballada bezludna • wskazać elementy panteizmu w wierszu Ballada bezludna • interpretować metafory użyte w wierszu Ballada bezludna *• wskazać inne utwory literackie lub filmowe, w
których została uzyskana atmosfera intymności |
•
zanalizować sposób tworzenia
atmosfery intymności w wierszu W
malinowym chruśniaku •
omówić sposób przedstawienia mitu
genezyjskiego w wierszu Ballada
bezludna *•
zanalizować w innym utworze literackim lub filmowym sposób budowania
atmosfery intymności |
• określić stosunek utworu Ballada bezludna do konwencji gatunku *•
porównać obraz Marca Chagalla Kochankowie
z Vence z wierszem W malinowym
chruśniaku *•
wskazać powiązania treści wiersza z
filozofią Bergsona |
61., 62., 63., 64. i 65. Przedwiośnie Stefana Żeromskiego |
• streścić Przedwiośnie Stefana Żeromskiego •
zaprezentować etapy życia głównego bohatera • opisać obraz
rewolucji przedstawiony w powieści *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• omówić
proces dojrzewania głównego bohatera • opisać obraz
Polski porozbiorowej ukazany w Przedwiośniu •
scharakteryzować różne środowiska (rządowe, ziemiańskie, komunistyczne)
przestawione w powieści •
wypowiedzieć się na temat kompozycji i języka utworu *• przedstawić
tło historyczne opisywanych wydarzeń |
•
zaprezentować i omówić dyskusje światopoglądowe zawarte w powieści •
zinterpretować tytuł powieści *•
zaprezentować opinie badaczy na temat Przedwiośnia |
•
wskazać i omówić mity narodowe demaskowane przez autora •
wyjaśnić metaforykę „szklanych domów” i wytłumaczyć znaczenie tego motywu dla
wymowy ideowej powieści *•
wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym) |
•
zestawić obrazy rewolucji przedstawione w Przedwiośniu
Stefana Żeromskiego i Nie-Boskiej
Komedii Zygmunta Krasińskiego *• porównać treść książki Stefana
Żeromskiego z adaptacją filmową Filipa Bajona |
66. i 67. Panny z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza |
•
zrelacjonować treść opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza •
scharakteryzować Wiktora Rubena *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
•
omówić różnice w postrzeganiu poszczególnych kobiet przez głównego bohatera
na przestrzeni czasu *• wskazać
inne utwory, których tematem jest upływ czasu |
•
zinterpretować relacje pomiędzy Wiktorem Rubenem a mieszkankami Wilka *•
wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i
poznawczym) |
•
omówić symbolikę zawartą w opowiadaniu *•
porównać treść opowiadania z jej ekranizacją w reżyserii Andrzeja Wajdy |
•
podjąć dyskusję na temat sposobu ukazania upływu czasu w opowiadaniu *•
omówić różne sposoby ukazania upływającego czasu w literaturze i sztuce |
69. i 70. Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej |
• streścić
powieść Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka • wymienić
kolejne etapy życia tytułowej bohaterki *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• scharakteryzować
kompozycję powieści • omówić
kolejne etapy życia głównej bohaterki *• omówić
cechy powieści psychologicznej na innym przykładzie |
• wyjaśnić
przyczyny samotności głównej bohaterki • zinterpretować
tytuł powieści *• porównać
powieść z jej ekranizacją w reżyserii Ryszarda Bera |
•
zinterpretować zachowanie Róży Żabczyńskiej w kontekście jej doświadczeń *•
porównać Cudzoziemkę z wybraną
powieścią psychologiczną |
• wskazać w Cudzoziemce cechy gatunkowe powieści
psychologicznej *•
zanalizować konstrukcję powieści pod względem ujęcia czasu w utworze |
71. i 72. Sklepy cynamonowe Brunona Schulza |
• streścić
opowiadania Brunona Schulza •
scharakteryzować głównego bohatera *• przybliżyć
biografię i twórczość Brunona Schulza |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji narratora w opowiadaniu • wskazać
elementy poetyki snu *•
zrelacjonować treść innych opowiadań Brunona Schulza |
• omówić topos
labiryntu wykorzystany w opowiadaniu • wyjaśnić
przyczynę braku logiki i linearności czasu *• przedstawić
opinię badacza na temat twórczości Brunona Schulza |
•
zinterpretować opis ojca w pierwszej części utworu *•
interpretować wybrane place plastyczne Brunona Schulza i zestawić je z
tekstem literackim |
•
wyjaśnić znaczenie wędrówki głównego bohatera *•
podjąć dyskusję na temat roli mitologii osobistej w kształtowaniu się
osobowości człowieka |
73., 74., 75. i 76. Ferdydurke Witolda
Gombrowicza |
• streścić
fragmenty Ferdydurke zamieszczone w
podręczniku •
scharakteryzować stronnictwa, których przedstawiciele biorą udział w
pojedynku na miny •
zrelacjonować treść Ferydurke • zdefiniować
pojęcie formy • opisać Młodziaków,
Hurleckich oraz stronnictwa „chłopiąt” i „chłopaków” *• przybliżyć
biografię i twórczość Witolda Gombrowicza |
• omówić narrację
fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku • wypowiedzieć
się na temat narracji Ferdydurke • zdefiniować
pojęcie formy w kontekście utworu • scharakteryzować
kompozycję powieści • wskazać
elementy groteski w utworze • wyjaśnić
symbolikę „pupy”, „łydki” i „gęby” w kontekście utworu *• przybliżyć
opinie badaczy na temat Ferdydurke |
• wypowiedzieć
się na temat języka fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku •
omówić funkcję prof. Pimki w utworze •
wskazać strategie tworzenia i rozbijania formy •
wyjaśnić istotę międzyludzkich relacji ukazanych w Ferdydurke •
wskazać i omówić elementy groteski w utworze *• wskazać inne
utwory literackie lub filmowe traktujące życie ludzkie w kategoriach gry |
•
zinterpretować metaforyczne znaczenie pojedynku na miny •
zinterpretować metaforę szkoły w Ferdydurke •
odnieść diagnozę dotyczącą życia społecznego, przedstawioną w Ferdydurke do rzeczywistości codziennej
*• omówić gombrowiczowską teorię symetrii i analogii w kontekście pojedynku
na miny *•
porównać treść książki z jej adaptacjami filmowymi i teatralnymi |
•
wymienić i krótko scharakteryzować środki językowe służące wywołaniu efektu
groteski we fragmentach powieści oraz w całym utworze *•
zanalizować rozdziały o Filidorze i Filibercie oraz omówić ich funkcję w utworze * |
*78. i 79. Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza |
• zrelacjonować
treść dramatu Stanisława Ignacego Witkiewicza Szewcy •
scharakteryzować bohaterów Szewców
jako przedstawicieli klas społecznych • omówić
ustroje społeczne, zaprezentowane w dramacie |
• zreferować
założenia Czystej Formy i odnaleźć jej elementy w Szewcach • wskazać
groteskę oraz absurd w dramacie • omówić
specyfikę języka utworu |
•
omówić problem rewolucji w Szewcach • określić
funkcję groteski i absurdu w dramacie |
•
odnaleźć i skomentować aluzje literackie •
podjąć dyskusję na temat komediowego bądź tragicznego wydźwięku dramatu |
•
wypowiedzieć się na temat aktualności diagnoz Witkacego, wyrażonych w utworze |
*80. i 81. Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa |
•
zrelacjonować treść powieści Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata •
wskazać trzy warstwy powieści: fantastyczno-groteskową, realistyczną i
apokryficzną |
•
przedstawić obraz Rosji radzieckiej okresu międzywojennego, zaprezentowany w Mistrzu i Małgorzacie •
scharakteryzować obraz szatana w powieści |
•
wskazać wartości zaprezentowane w utworze •
wyjaśnić sens epilogu Mistrza i
Małgorzaty •
zinterpretować plakat Andrzeja Pągowskiego |
•
zinterpretować różnice pomiędzy fragmentami apokryficznymi a biblijnym
pierwowzorem •
wypowiedzieć się na temat kreacji Poncjusza Piłata w powieści |
•
omówić ewolucję obrazu szatana w literaturze i sztuce |
82. i 83. Proces Franza Kafki |
• streścić Proces Franza Kafki •
scharakteryzować głównego bohatera powieści *• wyjaśnić
pojęcie sytuacja kafkowska *• przybliżyć
biografię i twórczość Franza Kafki |
•
przedstawić relacje Józefa K. z innymi ludźmi •
zdefiniować pojęcia: absurd i parabola (przypowieść) *•
przedstawić opinię badacza na temat twórczości Franza Kafki |
•
omówić znaczenie przestrzeni w utworze •
określić funkcję absurdu w powieści •
zinterpretować paraboliczny charakter powieści •
wskazać elementy paraboli w utworze •
odszukać elementy absurdu w powieści *•
omówić wybraną ekranizację Procesu |
•
zanalizować symbolikę obecną we fragmencie dotyczącym wizyty Józefa K. w
katedrze •
zinterpretować przypowieść o odźwiernym •
wyjaśnić zakończenie Procesu *•
porównać ekranizację Procesu z
treścią powieści |
•
omówić funkcję elementów absurdu i paraboli w powieści *•
wymyślić i przedstawić w formie krótkiego opowiadania scenkę, będącą
zilustrowaniem „sytuacji kafkowskiej” *•
pisze pracę na temat: „Znaczenie motywu labiryntu w Procesie Kafki” |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
84. Konstruowanie
własnej wypowiedzi |
• podać zasady
tworzenia poprawnego komunikatu językowego *• omówić
wybrane zasady tworzenia poprawnego komunikatu językowego |
•
omówić specyfikę wypowiedzi ustnej i wymienić jej formy • przedstawić
specyfikę wypowiedzi pisemnej *• przedstawić
na wybranych przez siebie przykładach specyfikę form wypowiedzi ustnych i
pisemnych |
• opisać
wybrane formy wypowiedzi ustnej • wypowiedzieć
się na temat wybranych form komunikatów pisemnych • wymienić elementy
wpływające na kulturę języka *• przygotować
przykładową formę wypowiedzi ustnej zgodnie z zasadami tworzenia poprawnego
komunikatu językowego |
•
zanalizować język współczesny pod kątem mody językowej •
omówić elementy wpływające na kulturę języka *•
przygotować przykładową formę wypowiedzi pisemnej zgodnie z zasadami
tworzenia poprawnego komunikatu językowego |
•
ocenić błędy językowe dostrzeżone w języku rówieśników *•
zanalizować kulturę języka swojego otoczenia |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
85. Podsumowanie
wiadomości na temat międzywojenia |
• przedstawić
opinie Aliny Kowalczykowej i Normana Daviesa na temat dwudziestolecia międzywojennego *• odszukać
inne utwory zawierające opinie o dwudziestoleciu międzywojennym |
•
odnaleźć podobieństwa w sposobie postrzegania sytuacji Polski po odzyskaniu
niepodległości • przedstawić
różnice w opisie życia kulturalnego międzywojnia przez Kowalczykową i Daviesa *• zestawić
wyszukane przez siebie teksty krytyczno- lub historycznoliterackie z opiniami
przytoczonymi w podręczniku |
• skomentować
różnice w opisie życia kulturalnego międzywojnia *• rozpoznać
retoryczną organizację wypowiedzi na podstawie fragmentów tekstów Aliny
Kowalczykowej i Normana Daviesa |
•
zilustrować przykładami opinię Normana Daviesa * |
•
zaprezentować własną opinię na temat omówionej epoki wraz z jej uzasadnieniem *•
sformułować wniosek z dyskusji na temat kultury polskiej okresu
międzywojennego |
86. Powtórzenie
wiadomości |
• odtworzyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie *• przytoczyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego |
• wykorzystać
najważniejsze konteksty *• posłużyć
się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego |
• wyciągać
wnioski • określić
własne stanowisko *•
uargumentować własne stanowisko |
•
poprawnie interpretować wymagany materiał •
właściwie argumentować •
uogólnić, podsumować i porównać *•
interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego |
•
wykorzystać bogate konteksty •
formułować i rozwiązywać problemy badawcze *•
rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – NAWIĄZANIA |
|||||
87. Śladami
międzywojnia |
• rozpoznać na
konkretnych przykładach wpływ kultury międzywojnia na sztukę współczesną *• podać konkretne
przykłady wpływu międzywojnia na kulturę współczesną |
• przedstawić
rozwój kultury masowej • wypowiedzieć
się na temat przedwojennej rewolucji obyczajowej i jej współczesnych efektów *• porównać
przedwojenną rewolucję obyczajową z współczesną obyczajowością |
•
określić wpływ wynalazków i odkryć epoki na cywilizację XX i XXI wieku •
omówić sposób oddziaływania powstałych w międzywojniu systemów totalitarnych
na obraz świata i kształt kultury w latach późniejszych *•
podać przykłady aluzji i nawiązań współczesnych do wybranych dzieł
dwudziestolecia międzywojennego |
•
ocenić wpływ międzywojnia na współczesność i uargumentować swoje stanowisko *•
analizować wybrany utwór lub zjawisko kulturowe, w którym widoczny jest wpływ
sztuki międzywojennej |
•
porównać funkcjonowanie tych samych motywów zaczerpniętych z międzywojnia w
różnych utworach literackich *•
podjąć dyskusję na temat współczesnej sztuki awangardowej |
88. Z
perspektywy czasu |
• omówić treść
wiersza Czesława Miłosza *•
określić i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
•
wskazać i omówić pochwały pod adresem skamandrytów wyrażone w wierszu *•
wymienić cechy bohatera-narratora Ferdydurke,
na które zwraca uwagę Jan Błoński |
• omówić
stosunek podmiotu lirycznego do skamandrytów *• skomentować
opinię Jana Błońskiego na temat największego uroku Ferdydurke |
•
wyjaśnić przyczynę użycia słowa skaza
w odniesieniu do bohaterów utworu *•
zinterpretować metaforę „Robinson własnego wnętrza” |
•
odnaleźć w wierszu Miłosza aluzje do jego biografii poetyckiej *•
wyjaśnić, w jaki sposób w Ferdydurke
jest obecny motyw młodości |
89. Józef K. i
inni |
• streścić
fragment utworu *• wskazać, do
jakiego utworu odwołuje się tekst Dicka |
• omówić
reakcję bohatera na zaistniałą sytuację *• zanalizować
warstwę językową tekstu |
• odnaleźć
analogiczny fragment w Procesie
Franza Kafki i zestawić z omawianym tekstem *• porównać
fragmenty książek Kafki i Dicka |
•
analizować przyczyny lęku bohatera *•
wskazać, co było inspiracją dla tytułu powieści Dicka |
*•
przywołać szerokie konteksty i nawiązania |
90. Obraz
miasta |
•
opisać fotografię wykonaną przez Ryszarda Horowitza *• wskazać
symbole wykorzystane przez fotografa |
•
odnaleźć w tekstach literatury dwudziestolecia międzywojennego obrazy miasta *•
zinterpretować symbolikę fotografii |
• zreferować
sposób przedstawienia miasta w różnych tekstach kultury dwudziestolecia
międzywojennego *• dostrzec
wartości estetyczne fotografii |
•
zinterpretować zmiany na zdjęciu dokonane komputerowo •
porównać wizję miasta zaprezentowaną na fotografii z literackimi obrazami
aglomeracji powstałymi w dwudziestoleciu międzywojennym *•
skomentować wartości estetyczne fotografii |
•
wyjaśnić, jakie znaczenie ma motyw miasta w tekstach kultury z różnych epok *•
zaprezentować i omówić obrazy miasta ukazane w innych tekstach kultury |
*91. Futurystyczne inspiracje |
• streścić Manifest
nr 1 •
przedstawić, jaki obraz literatury lat 90. wyłania się z Manifestu |
•
wyjaśnić przyczyny zastosowania poetyki futurystycznej w Manifeście |
•
porównać manifest futurystyczny z omawianym tekstem i wskazać obszary
inspiracji |
•
na podstawie Manifestu odnaleźć podobieństwa pomiędzy
uwarunkowaniami historycznymi dwudziestolecia międzywojennego i lat 90. XX
wieku |
•
podjąć dyskusję na temat poruszony przez autorów Manifestu |
92. Opowieść o
sympatycznych przestępcach |
• streścić
film •
scharakteryzować tytułowych bohaterów *• zinterpretować
finałową scenę |
•
opisać Amerykę lat 30. ukazaną w filmie •
omówić sposób prezentacji głównych bohaterów filmu *•
ocenić rozwiązania techniczne |
•
wskazać zastosowane konwencje gatunkowe: kina gangsterskiego i dramatu
społecznego *•
dostrzec wartości estetyczne filmu |
•
wskazać i omówić środki filmowe wzmacniające przekaz obrazu •
wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia przestępstwa w filmie *•
skomentować wartości estetyczne filmu |
•
omówić zastosowaną w filmie konwencję kina gangsterskiego na tle innych
filmów należących do tego gatunku *•
porównać film Penna z innym wybranym filmem o podobnej tematyce |
*93. Filmowa podróż w głąb świata przez
labirynt czasu |
• streścić
film •
scharakteryzować głównego bohatera filmu • wskazać
nawiązania do prozy Brunona Schulza |
•
przedstawić relacje bohatera z innymi postaciami pojawiającymi się w filmie •
wskazać nawiązania do XX-wiecznej historii |
•
omówić sposób ukazania dzieciństwa w filmie •
wypowiedzieć się na temat scenografii •
zinterpretować tytuł filmu |
•
wskazać i omówić fragmenty świadczące o onirycznym charakterze opowieści •
analizować archetypy obecne w filmie •
zanalizować środki filmowe sugerujące oniryczny charakter opowieści |
•
porównać film Wojciecha Jerzego Hasa z innymi tekstami kultury dotyczącymi
podróży w czasie |