Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 1 część 2
Prezentowane
wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny
Lotterhoff, będącego propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad
słowami w drugim semestrze klasy 1. Wymagania dostosowano do
sześciostopniowej skali ocen.
Numer i temat
lekcji |
Wymagania
konieczne (ocena
dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania
podstawowe (ocena
dostateczna) Uczeń potrafi
to, |
Wymagania
rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi
to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Wymagania
dopełniające (ocena bardzo
dobra) Uczeń potrafi
to, co |
Wymagania
wykraczające (ocena
celująca) Uczeń potrafi
to, |
RENESANS – O EPOCE |
|||||
1. i 2. U progu czasów nowożytnych |
•
określa, na kiedy datowany jest
początek renesansu w Europie •
podaje umowną datę początku renesansu w Polsce •
wyjaśnia znaczenie i pochodzenie nazwy epoki •
tłumaczy, co oznacza pojęcie reformacja
i opisuje rolę Marcina Lutra •
dostrzega związki pomiędzy odrodzeniem a antykiem |
•
objaśnia, na czym polegała reformacja i jakie były jej przyczyny •
opisuje przemiany kulturowe, które stały się podwalinami nowej epoki •
podaje przykłady związków pomiędzy renesansem a antykiem •
wymienia wyznania protestanckie •
wyjaśnia znaczenie pojęć humanizm i
antropocentryzm |
• omawia
społeczne uwarunkowania narodzin epoki odrodzenia • charakteryzuje
rolę wydarzeń wyznaczających początek renesansu w kształtowaniu nowej epoki • wyjaśnia
znaczenie wyrażenia ad fontes |
•
analizuje wpływ antyku na narodziny nowej epoki |
•
wyjaśnia, jakie było podłoże różnicy pomiędzy periodyzacją renesansu w
Europie i w Polsce •
omawia wpływ teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika, wynalezienia druku i
upadku Konstantynopola na kształtowanie się renesansu |
3. i 4. Filozofia renesansu |
•
wymienia nazwiska czołowych filozofów i myślicieli epoki odrodzenia •
streszcza fragment Pochwały głupoty
Erazma z Rotterdamu •
przedstawia główny temat Księcia
Niccola Machiavellego |
•
omawia najważniejsze założenia filozofii Erazma z Rotterdamu •
opisuje ogólne tendencje filozoficzne odrodzenia |
• wyczerpująco
przedstawia problematykę fragmentów Pochwały
głupoty i Księcia • w kontekście
fragmentów tekstów Machiavellego i Erazma z Rotterdamu wyjaśnia znaczenie terminów
makiawelizm i tolerancja |
•
podejmuje dyskusję na temat poglądów Erazma z Rotterdamu i Machiavellego |
•
objaśnia wpływ filozofii Platona na myśl renesansową •
wypowiada się na temat gatunku zapoczątkowanego przez Michela de Montaigne’a •
podejmuje dyskusję na temat etyki w kontekście dzieła Niccola Machiavellego |
6. i 7. Sztuka
renesansu |
•
rozpoznaje dzieła sztuki renesansowej •
ogólnie wypowiada się na temat najważniejszych artystów odrodzenia (Leonardo
da Vinci, Michał Anioł, Rafael, Sandro Botticelli) |
•
wymienia cechy charakterystyczne stylu renesansowego i objaśnia je na
przykładach •
prezentuje dzieła polskiego renesansu •
wyjaśnia znaczenie terminów: akt, portret, perspektywa, scenka
rodzajowa, krużganki, miasto idealne, sfumato |
• wskazuje i
ilustruje przykładami najważniejsze tematy sztuki renesansowej • omawia
twórczość najważniejszych artystów odrodzenia (Leonardo da Vinci, Michał
Anioł, Rafael, Sandro Botticelli) |
•
analizuje renesansowe dzieło sztuki •
charakteryzuje wpływ antyku na sztukę odrodzenia |
•
opisuje twórczość renesansowych artystów północnych •
analizuje i ocenia dzieła renesansowe •
wypowiada się na temat muzyki XVI-wiecznej |
8. Teatr renesansowy |
•
wymienia cechy teatru elżbietańskiego |
•
przedstawia różnice pomiędzy teatrem renesansowym a średniowiecznym |
• wylicza
podobieństwa i różnice pomiędzy teatrem renesansowym a antycznym |
•
charakteryzuje konwencje teatralne powstałe w renesansie •
omawia zjawisko teatru dell’arte |
•
przedstawia podobieństwa oraz różnice pomiędzy dramatem humanistycznym a
elżbietańskim |
RENESANS –
TEKSTY Z EPOKI |
|||||
9. Poezja religijna Jana Kochanowskiego |
•
czyta ze zrozumieniem Pieśń XXV z Ksiąg wtórych Kochanowskiego •
określa rodzaj liryki występujący w utworze |
•
wskazuje podmiot liryczny oraz adresata lirycznego pieśni •
określa gatunek utworu i wskazuje na jego pochodzenie |
• interpretuje
wiersz • wyjaśnia, na
czym polega renesansowy charakter utworu |
•
porównuje kreację Boga w pieśni z Jego obrazem w utworach średniowiecznych •
rozpoznaje rodzaj wersyfikacji zastosowany w utworze |
•
na podstawie indywidualnych poszukiwań wyjaśnia znaczenie wyrażenia Deus artifex i odnosi je do utworu
Jana Kochanowskiego •
konfrontuje wiersz Jana Kochanowskiego z obrazem Pietera Bruegla Żniwa i formułuje wnioski |
10. i 11. Świat
myśli Jana Kochanowskiego utrwalony w Pieśniach |
•
czyta ze zrozumieniem podane pieśni •
wskazuje elementy światopoglądu renesansowego w utworach Kochanowskiego •
definiuje pieśń jako gatunek |
•
na podstawie wierszy charakteryzuje światopogląd poety •
wyjaśnia znaczenie terminów: horacjanizm, cnota, fortuna, stoicyzm, epikureizm |
• odnajduje wątki
horacjańskie w pieśniach Jana Kochanowskiego • analizuje wiersze
pod kątem obecności elementów stoicyzmu i epikureizmu |
•
dokonuje analizy i interpretacji utworów •
wskazuje w pieśniach cechy wiersza sylabicznego |
•
porównuje Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych z wierszami Horacego •
konfrontuje pieśni Jana Kochanowskiego z obrazem Tycjana Trzy okresy życia |
12. Liryka obywatelska Jana Kochanowskiego |
•
czyta ze zrozumieniem fragmenty Pieśni
o spustoszeniu Podola i Pieśń XIV
z Ksiąg wtórych •
określa rodzaj liryki, podmiot liryczny i adresata lirycznego utworów |
•
określa historyczne tło powstania Pieśni
o spustoszeniu Podola •
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego |
•
odnosi tematykę pieśni do światopoglądu renesansowego •
dokonuje analizy i interpretacji wiersza |
•
w kontekście utworu Jana Kochanowskiego wypowiada się na temat roli osób
sprawujących władzę •
podaje cechy wiersza sylabicznego |
•
przywołuje szerokie konteksty interpretacyjne utworów Kochanowskiego oraz
nawiązania do nich |
13. Renesansowy obraz arkadii |
•
czyta ze zrozumieniem fragment Pieśni
świętojańskiej o sobótce •
określa rodzaj liryki i wskazuje podmiot liryczny oraz adresata lirycznego |
•
rozpoznaje gatunek wiersza i odnosi go do tradycji literackiej •
w kontekście utworu wyjaśnia znaczenie terminów: sielanka, arkadia, literatura pastoralna, folklor, idylla |
•
odnajduje w wierszu toposy renesansowe •
wskazuje w utworze środki stylistyczne i określa ich funkcję |
•
odnosi tematykę wiersza do obyczajowości ziemiańskiej XVI w. •
podejmuje dyskusję na temat realiów życia wiejskiego oraz wizji poetyckiej
wsi |
•
odnosi mit arkadyjski do zjawisk współczesnej kultury •
konfrontuje wiersz Jana Kochanowskiego z obrazem Giorgionego Burza |
14. Fraszki – poezja dnia codziennego |
•
rozpoznaje w czytanych fraszkach tematykę autobiograficzną,
refleksyjno-filozoficzną i obyczajową |
•
na podstawie poznanych utworów charakteryzuje fraszkę jako gatunek literacki •
wskazuje we fraszkach elementy światopoglądu i obyczajowości renesansowej |
•
odnajduje we fraszkach konteksty antyczne i biblijne |
•
analizuje fraszki pod kątem renesansowego obrazu człowieka |
•
omawia topos świata jako teatru •
konfrontuje wybraną fraszkę z obrazem Giuseppe Arcimbolda Jesień |
15., 16. i 17. Żaden ojciec podobno barziej nie miłował / Dziecięcia – Treny Jana Kochanowskiego |
•
odnosi Treny do biografii Jana
Kochanowskiego •
czyta ze zrozumieniem wskazane utwory •
definiuje tren jako gatunek |
•
wskazuje elementy filozofii stoickiej w Trenach •
rozpoznaje w Trenie IX pozorny
panegiryk •
odnajduje w Trenie XIX informacje
świadczące o odbudowie światopoglądu poety •
wyjaśnia znaczenie określeń poezja
funeralna i liryka żałobna |
•
analizuje i interpretuje wskazane treny •
przedstawia kryzys światopoglądowy poety na podstawie trenów: IX, X i XI |
•
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w Trenach •
wyjaśnia, na czym polegała innowacyjność Trenów
Kochanowskiego |
•
na podstawie cyklu Trenów omawia
kompozycję epicedium |
18. Tłumaczenie wierne czy piękne – o Psałterzu
Dawidów Jana Kochanowskiego |
•
czyta ze zrozumieniem psalmy w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego •
definiuje psalm jako gatunek |
•
odnosi Psałterz Dawidów do tradycji
biblijnej •
wyjaśnia znaczenie terminów: translatoryka, humanizm chrześcijański, poeta doctus |
•
wypowiada się na temat specyfiki przekładu •
porównuje Psalm 130 w przekładzie Jana Kochanowskiego z wersją utworu z Biblii
Tysiąclecia |
•
zestawia Psalm 130 w przekładzie
Jana Kochanowskiego z pieśnią Czego
chcesz od nas, Panie i wypowiada się na temat spójności światopoglądowej
poety •
podejmuje dyskusję na temat granic wolności tłumacza |
•
odnosi Psalm 130 w tłumaczeniu Jana
Kochanowskiego do analogicznych zjawisk w kulturze |
19. Podsumowanie
wiadomości na temat Jana Kochanowskiego |
•
przytacza najważniejsze wydarzenia z biografii Jana Kochanowskiego •
podaje tytuły omówionych utworów Kochanowskiego |
•
analizuje wybrane wiersze |
•
wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Kochanowskiego |
•
omawia znaczenie twórczości Jana Kochanowskiego w rozwoju literatury polskiej |
•
wypowiada się na temat światopoglądu Jana Kochanowskiego w kontekście jego
biografii i twórczości |
*20. O poprawie
Rzeczypospolitej Andrzeja Frycza Modrzewskiego |
•
wymienia tytuły ksiąg rozprawy •
relacjonuje poglądy Modrzewskiego, zawarte w przeczytanym fragmencie tekstu |
•
omawia najważniejsze postulaty pisarza |
•
przedstawia źródło toposu utopii •
relacjonuje najważniejsze założenia utworu Thomasa More’a |
•
podejmuje dyskusję na temat realizacji idei utopii – w obszarze literatury i w
świecie realnym |
•
samodzielnie opracowuje koncepcję idealnego państwa i społeczeństwa oraz uzasadnia
swoje tezy •
konfrontuje wyobrażenie idealnej społeczności z obrazem Lucasa Cranacha
starszego Złoty wiek |
*21. Kazania sejmowe Piotra Skargi |
•
przytacza argumentację zaprezentowaną przez Piotra Skargę •
wyjaśnia znaczenie terminu retoryka |
•
nakreśla kontekst historyczny Kazań
sejmowych •
odnajduje w tekście wątki biblijne •
wyjaśnia znaczenie terminów: anarchia
szlachecka, złota wolność, tolerancja religijna |
•
wskazuje w utworze środki retoryczne •
charakteryzuje stylizację proroczej groźby w Kazaniach sejmowych |
•
podejmuje dyskusję na temat aktualności Kazań
sejmowych we współczesnej Polsce •
konfrontuje treść obrazu Jana Matejki Kazanie Skargi z realiami historycznymi i formułuje
wnioski na temat ideologicznej funkcji obrazu |
•
analizuje obraz Jana Matejki Kazanie Skargi |
22. Sonety do Laury Francesca Petrarki |
•
czyta ze zrozumieniem wskazane utwory •
określa rodzaj liryki zastosowany w wierszach •
definiuje sonet jako gatunek |
•
określa podmiot liryczny, adresata lirycznego oraz sytuację liryczną w wierszach •
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego •
wskazuje w podanych utworach cechy gatunkowe sonetu |
•
analizuje i interpretuje wiersz •
opisuje uczucia podmiotu lirycznego •
wskazuje w utworach przykłady idealizacji kobiety |
•
na podstawie poznanych utworów charakteryzuje zjawisko petrarkizmu •
podejmuje dyskusję na temat wpływu twórczości Francesca Petrarki na
skonwencjonalizowanie poezji miłosnej |
•
porównuje dwa sposoby obrazowania piękna kobiecego na przykładzie obrazów
Giorgionego Śpiąca Wenus i Domenica
Ghirlandaia Portret Giovanny Tornabuoni |
24. Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy Miguela de Cervantesa
Saavedry |
•
streszcza dzieło Cervantesa •
wyjaśnia znaczenie wyrażenia walka z
wiatrakami |
•
wymienia cechy gatunkowe romansu rycerskiego i ilustruje je przykładami z
literatury średniowiecznej •
charakteryzuje na podstawie tekstu głównych bohaterów powieści |
•
wyjaśnia istotę parodii i podaje odpowiednie przykłady •
analizuje utwór Cervantesa pod kątem parodii romansu rycerskiego |
•
rozpatruje charaktery głównych bohaterów powieści jako odbicie dwoistej
natury ludzkiej |
•
konfrontuje poznany tekst z obrazem Honoré
Daumiera Don Kichot • tworzy parodię dowolnego dzieła
literackiego |
*25. Początki noweli – Giovanni Boccaccio Dekameron |
•
streszcza nowelę Sokół •
definiuje nowelę jako gatunek |
•
wypowiada się na temat Dekameronu
jako cyklu nowel •
na podstawie tekstu podaje cechy gatunkowe noweli |
•
wyróżnia elementy kompozycyjne noweli |
•
analizuje utwór pod kątem światopoglądu renesansowego |
•
omawia obraz Sandra Botticellego Uczta
w piniowym lesie |
26., 27., 28., 29. i 30. Makbet Williama Szekspira |
•
streszcza dramat Makbet •
wymienia tytuły najważniejszych dzieł Williama Szekspira |
•
przedstawia zarys biografii Williama Szekspira •
omawia cechy charakterystyczne teatru elżbietańskiego •
porównuje dramat szekspirowski z dramatem antycznym •
charakteryzuje głównych bohaterów tragedii •
wskazuje przyczyny ostatecznej klęski Makbeta |
•
wyjaśnia znaczenie określenia kwestia
szekspirowska •
analizuje pod względem psychologicznym motywację działań głównych bohaterów dramatu •
określa rolę czarownic w budowaniu napięcia w sztuce •
wskazuje elementy świata irracjonalnego i opisuje ich znaczenie •
omawia funkcję elementów humorystycznych w Makbecie |
•
analizuje przyczyny ponadczasowej aktualności dzieł Szekspira •
wymienia przykłady adaptacji dzieł Szekspira •
definiuje tragizm w utworze |
•
streszcza Hamleta Williama
Szekspira •
omawia wybraną adaptację Makbeta bądź
Hamleta i konfrontuje ją z tekstem
dramatu |
RENESANS – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
32. Styl artystyczny |
•
wymienia cechy charakterystyczne stylu renesansowego |
•
wyjaśnia różnicę pomiędzy stylem artystycznym a stylami funkcjonalnymi |
•
prezentuje na przykładach cechy stylu renesansowego •
wskazuje przykłady parodii, trawestacji i pastiszu |
•
rozpoznaje wiersz sylabiczny i określa jego cechy |
•
wskazuje chwyty retoryczne w przykładowych tekstach publicystycznych z okresu
odrodzenia oraz współczesnych •
analizuje problem oryginalności dzieła literackiego w kontekście konwencji
stylistycznej |
RENESANS – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
33. Podsumowanie wiadomości na temat kultury renesansu |
•
relacjonuje opinie o epoce zawarte we fragmentach tekstów Renesans Jerzego Ziomka oraz Czy diabeł
może być zbawiony i 27 innych kazań Leszka Kołakowskiego |
•
w kontekście fragmentu książki Jerzego Ziomka porównuje możliwości, jakie stwarzał
ludziom renesans, z epoką poprzednią |
•
wypowiada się na temat związków kultury narodowej z europejską |
•
podejmuje dyskusję na temat renesansu w kontekście fragmentu książki Leszka
Kołakowskiego |
•
formułuje własną opinię dotyczącą stereotypów w postrzeganiu renesansu |
34. Powtórzenie wiadomości |
• odtwarza
najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat renesansu |
• wykorzystuje
najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości renesansowej |
• formułuje
wnioski na tematy związane z twórczością renesansową • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa renesansu |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z renesansem i stosuje odpowiednie argumenty •
w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
•
wykorzystuje bogate konteksty wywodzące się z twórczości renesansowej •
formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące piśmiennictwa renesansowego |
RENESANS –
NAWIĄZANIA |
|||||
35. Śladami renesansu |
• rozpoznaje
wpływy kultury renesansowej w różnych dziełach sztuki |
• wymienia
osiągnięcia cywilizacyjne renesansu oraz ich wpływ na rozwój człowieka |
• przedstawia
wpływ sztuki renesansowej na późniejsze epoki |
•
prezentuje dowolny przykład inspiracji kulturą renesansu |
•
omawia i ocenia dowolny przykład inspiracji kulturą renesansu |
36. Cywilizacja odrodzenia – odrodzenie cywilizacji |
• relacjonuje
poglądy Jeana Delumeau zawarte we fragmencie tekstu Cywilizacja Odrodzenia • wymienia najważniejsze
osiągnięcia epoki |
• podaje przykłady
wpływu renesansu na współczesną cywilizację |
• wyjaśnia,
dlaczego czasy renesansu rozpoczynają epokę nowożytną • podejmuje
dyskusję na temat osiągnięć renesansu |
•
ocenia z własnej perspektywy przełomowy charakter epoki |
•
konfrontuje osiągnięcia kultury renesansu ze znanymi sobie dziełami sztuki |
*37. Mona Lisa w czasach popkultury |
• wypowiada
się na temat zjawiska popkultury • formułuje
wypowiedź na temat Mona Lisy
Leonarda da Vinci |
• porównuje
obraz Jeana-Michela Basquiata z pierwowzorem |
• przedstawia
własną opinię na temat przetwarzania ikon historii sztuki przez popkulturę |
•
analizuje funkcję wykorzystania Mona
Lisy w dziele popkulturowym |
•
podejmuje dyskusję na temat tego, czym jest sztuka |
*38. O śmierci ponad epokami − *** [Anka! to już trzy i pół roku]
Władysława Broniewskiego |
• czyta ze
zrozumieniem wiersz Władysława Broniewskiego • określa
rodzaj liryki, wskazuje podmiot liryczny i adresata lirycznego utworu |
• odnajduje w
utworze nawiązania do Trenów Jana
Kochanowskiego • określa w
kontekście wiersza etymologię imienia Zofia |
• dokonuje
analizy stylistycznej wiersza • wypowiada
się na temat kreacji podmiotu lirycznego w wierszu Broniewskiego w kontekście
Trenów |
•
podejmuje dyskusję na temat opisu śmierci i żałoby w różnych okresach literackich |
•
pisze analizę porównawczą wierszy *** [Anka! to już trzy i pół roku]
Władysława Broniewskiego i Tren XIX
Jana Kochanowskiego |
39. Makbet z przymrużeniem oka |
• streszcza
wskazany fragment utworu Trzy wiedźmy Terry’ego Pratchetta • odnajduje w
czytanym tekście aluzje do Makbeta Williama
Szekspira |
• charakteryzuje
utwór jako parodię i podaje odpowiednie przykłady |
• wskazuje
środki nadające tekstowi efekt komediowy |
•
uczestniczy w dyskusji na temat funkcjonowania parodii |
•
wskazuje elementy świadczące o oryginalnym podejściu twórcy do gatunku
powieści |
*40. Elżbieta królowa Anglii |
• na podstawie
obejrzanego spektaklu Teatru Telewizji charakteryzuje królową Elżbietę,
uwypukla złożoność jej postaci |
• przywołuje
kontekst historyczny przedstawienia |
• wypowiada
się na temat kreacji odtwórczyni tytułowej roli |
•
podejmuje dyskusję na temat problemów osób sprawujących władzę w czasach
renesansu i dzisiaj |
•
omawia specyfikę Teatru Telewizji |
41. Romeo i Julia współcześnie |
• streszcza
fabułę Romea i Julii w reż.
Baza Luhrmanna • opisuje
swoje wrażenia po obejrzeniu filmu |
• porównuje
film Luhrmanna z utworem Williama Szekspira • wyjaśnia
znaczenie terminów: adaptacja, ekranizacja, interpretacja |
• dokonuje
szczegółowej analizy porównawczej wybranych scen filmu |
•
wypowiada się na temat funkcji kiczu w filmie •
podejmuje dyskusję o granicach dowolności adaptacji |
•
wyraża swoją opinię na temat rekwizytów, kostiumów oraz sposobu filmowania i
montażu |
*42. Królowa Margot |
• opisuje relacje
panujące na dworze francuskim, które zostały przedstawione w filmie |
• omawia wydarzenia
historyczne stanowiące tło fabuły filmu |
• analizuje
pobudki, jakimi kierowała się tytułowa bohaterka filmu |
•
na podstawie fabuły filmu rozważa problem zła w człowieku |
•
przywołuje konteksty i nawiązania wykorzystane w filmie |
BAROK – O
EPOCE |
|||||
45. i 46. Barok
– świat wewnętrznych sprzeczności |
• wyjaśnia
etymologię nazwy barok • określa ramy
czasowe epoki • podaje daty
początku i końca baroku w Polsce |
• wymienia
podstawowe różnice pomiędzy renesansem a barokiem • wyjaśnia,
dlaczego XVI w. nazywa się czasem wojen • tłumaczy
znaczenie terminów monarchia absolutna
i kontrreformacja |
• omawia
najważniejsze postanowienia soboru trydenckiego • charakteryzuje
specyfikę polskiego baroku |
•
wypowiada się na temat życia codziennego w baroku |
•
analizuje wpływ soboru trydenckiego
na kształt epoki •
podaje przykłady teatralizacji życia
w baroku •
charakteryzuje tło historyczne epoki |
47. i 48. Człowiek
wobec nieskończoności – filozofia czasów baroku |
• streszcza fragmenty traktatów Kartezjusza: Medytacji o pierwszej filozofii i Rozprawy o metodzie • relacjonuje
fragment Myśli Pascala |
• przedstawia
podstawowe założenia filozofii Kartezjańskiej • wymienia najważniejsze
elementy filozofii Blaise’a Pascala |
• objaśnia
sens stwierdzenia Myślę, więc jestem • tłumaczy
znaczenie sforumłowania zakład Pascala • wyjaśnia,
jak rozumie określenie trzcina myśląca |
•
wymienia nazwiska przedstawicieli
spirytualizmu, naturalizmu i panteizmu oraz charakteryzuje ich poglądy •
formułuje swoją opinię na temat myśli
barokowej |
•
przedstawia charakterystykę głównych
nurtów myśli barokowej, korzystając z różnych źródeł informacji |
49. i 50. Sztuka
baroku |
• rozpoznaje cechy
stylu barokowego na podstawie wskazanych dzieł • wymienia
nazwiska najważniejszych twórców okresu baroku • podaje najistotniejsze
cechy stylu barokowego |
• omawia
twórczość przedstawicieli sztuki barokowej • charakteryzuje
malarstwo barokowe, posługując się przykładami dzieł • na
przykładzie wybranej budowli przedstawia cechy architektury barokowej |
• omawia
założenia światopoglądowe sztuki baroku • charakteryzuje
operę jako zjawisko typowe dla baroku • wyjaśnia,
czym był teatr dworski |
•
określa, na czym polegało znaczenie Kościoła jako mecenasa sztuki •
dokonuje analizy rzeźby barokowej według wskazanych kryteriów •
opisuje działalność szkolnego teatru jezuitów w Polsce |
•
analizuje i interpretuje wybrane
dzieło sztuki barokowej |
BAROK – TEKSTY
Z EPOKI |
|||||
52. Wprowadzenie do literatury barokowej |
• charakteryzuje
dwa nurty poezji barokowej: dworski i metafizyczny |
• wymienia
nazwiska przedstawicieli klasycyzmu barokowego • definiuje termin
marinizm |
• omawia
twórczość Moliera • wyjaśnia
znaczenie terminów: sacrum, profanum, vanitas |
•
przedstawia różnice pomiędzy nurtem dworskim i metafizycznym literatury
baroku a klasycyzmem francuskim |
•
streszcza wybrany dramat Pierre’a
Corneille’a bądź Jeana Racine’a |
53. Poezja metafizyczna Mikołaja Sępa Szarzyńskiego |
• czyta ze
zrozumieniem wiersze poety • omawia
przynależność Mikołaja Sępa Szarzyńskiego do dwóch epok: renesansu z uwagi na
lata życia i baroku ze względu na prekursorską twórczość |
• odnajduje
cechy poezji metafizycznej w utworach Sępa Szarzyńskiego • wskazuje
podmiot liryczny oraz adresata lirycznego i określa sytuację liryczną we
wskazanych wierszach |
• wypowiada
się na temat kreacji podmiotu lirycznego w analizowanych sonetach • dokonuje
analizy stylistycznej i interpretacji wierszy Sępa Szarzyńskiego |
•
porównuje obraz Boga zawarty w utworach Sępa Szarzyńskiego z obrazem Boga w Hymnie Jana Kochanowskiego •
podejmuje dyskusję na temat aktualności poezji Sępa Szarzyńskiego |
•
analizuje pogląd poety na temat sensu
istnienia na podstawie wskazanych sonetów •
konfrontuje sonety Sępa Szarzyńskiego
z obrazem Juana de Valdésa Leala In ictu oculi |
*54. Poezja Daniela Naborowskiego |
• wskazuje w
wierszu Krótkość żywota cechy
literatury metafizycznej • odnajduje w
wierszu Na oczy królewny angielskiej
i omawia cechy literatury dworskiej |
•
odczytuje wiersz Krótkość żywota
jako traktat z tezą i potwierdzającą ją argumentacją |
• analizuje i
interpretuje wiersze Krótkość żywota
oraz Na oczy królewny angielskiej |
•
wyjaśnia znaczenie paradoksów kończących wiersz |
•
interpretuje obraz Georges’a de La Toura Maria Magdalena |
*55. Poezja dworska Jana Andrzeja Morsztyna |
• na podstawie
wiersza Do trupa definiuje sonet
jako gatunek • przytacza
definicję paradoksu i podaje odpowiednie przykłady |
•
wyjaśnia istotę konceptu w wierszach O
swej pannie i Do trupa •
odnajduje elementy sensualizmu w omawianych utworach |
• analizuje
wiersze Jana Andrzeja Morsztyna • definiuje
marinizm po omówieniu twórczości Jana Andrzeja Morsztyna |
•
omawia koncept stanowiący oś konstrukcyjną utworu O swej pannie |
•
w kontekście barokowego ujęcia tematu
śmierci porównuje wiersz Do trupa z
rzeźbą Berniniego Śmierć błogosławionej Ludwiki Albertoni |
56. Zbytki sarmackie według Wacława Potockiego |
• streszcza
wskazane fragmenty Zbytków polskich • wyjaśnia
znaczenie terminu sarmatyzm • na podstawie
tekstu omawia zamiłowanie XVII-wiecznej szlachty i duchowieństwa do życia
ponad stan |
•
odnajduje we fragmencie Zbytków
polskich elementy nurtu sarmackiego •
przedstawia obraz społeczeństwa wyłaniający się z podanego fragmentu |
• przytacza fakty
na temat wojen polsko-szwedzkich w
XVII w. |
•
tworzy analizę formalną tekstu i przedstawia funkcję użytych w nim środków
językowych •
podejmuje dyskusję na temat
społeczeństwa polskiego w kontekście utworu Wacława Potockiego |
•
omawia wpływ przymusowej konwersji na
życie i twórczość Wacława Potockiego |
57. Sarmaty portret własny – Pamiętniki
Jana Chryzostoma Paska |
• definiuje sarmatyzm oraz wymienia jego wady
i zalety • przytacza najważniejsze fakty z biografii pisarza |
•
przedstawia biografię Paska i
wskazuje w niej fakty typowe dla Sarmaty •
na podstawie utworu definiuje
pamiętnik |
• odnajduje w tekście Pamiętników elementy mentalności sarmackiej |
•
analizuje styl i język Pamiętników |
•
podejmuje dyskusję na temat elementów
mentalności sarmackiej u współczesnych Polaków |
*59. Angielska poezja metafizyczna |
• omawia
charakter twórczości angielskich poetów metafizycznych |
•
określa, na czym polega koncept w
wierszu Pchła Johna Donne’a •
rozpoznaje oryginalny charakter utworu
Donne’a |
• dokonuje
analizy i interpretacji wiersza Pchła |
•
podejmuje dyskusję na temat współczesnych przykładów niebanalnego ukazania
erotyzmu w sztuce |
•
analizuje i porównuje obrazy Ogród miłości Petera
Paula Rubensa oraz Vanitas Pietera Claesza •
przedstawia w kontekście analizowanych
obrazów przykłady łączenia ze sobą dwóch skrajnych kręgów tematycznych |
BAROK – NAUKA
O JĘZYKU |
|||||
61. Środki wyrazu artystycznego i ich funkcje |
• wymienia
środki wyrazu artystycznego właściwe dla
stylu barokowego |
•
klasyfikuje środki artystycznego wyrazu
oraz określa ich funkcję w dziele literackim •
prezentuje na przykładach cechy stylu
barokowego |
• odnosi termin
makaronizm do współczesnej
polszczyzny |
•
wypowiada się na temat wpływu stylu barokowego na treść utworów |
•
porównuje na podstawie wybranych
utworów style renesansowy i barokowy |
BAROK –
PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
62. Podsumowanie wiadomości na temat baroku |
• relacjonuje
opinie na temat baroku zawarte we fragmentach książek Dzieje literatury polskiej Juliana Krzyżanowskiego i Helikon sarmacki Andrzeja Vincenza |
•
wyjaśnia znaczenie pojęcia rodzimości
w piśmiennictwie barokowym |
• wypowiada
się na temat demokratycznego charakteru piśmiennictwa barokowego |
•
podejmuje dyskusję dotyczącą nieobecności literatury barokowej w świadomości
społecznej |
•
odnajduje w literaturze i sztuce
barokowej elementy ponadczasowe |
63. Powtórzenie wiadomości |
• przytacza
najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat twórczości barokowej |
• wykorzystuje
najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości barokowej |
• formułuje
wnioski na tematy związane z twórczością barokową • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa baroku |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z barokiem i stosuje odpowiednie argumenty •
w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
•
wykorzystuje bogate konteksty wywodzące się z twórczości barokowej •
formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące twórczości barokowej |
BAROK –
NAWIĄZANIA |
|||||
64. Śladami baroku |
• rozpoznaje
inspiracje barokowe w sztuce |
• podaje
przykłady motywów w kulturze współczesnej wywodzących się z baroku |
• charakteryzuje
stosunek do baroku na przestrzeni epok |
•
prezentuje przykład dzieła zainspirowanego sztuką barokową |
•
szczegółowo omawia wybrany przykład współczesnego dzieła inspirowanego sztuką
barokową |
65. Barokowe inspiracje |
• czyta ze
zrozumieniem wskazane teksty • streszcza w
punktach fragmenty Kuli Pascala Jorge Luisa Borgesa |
• odnajduje
elementy estetyki barokowej we fragmencie Wojny
futbolowej
Ryszarda Kapuścińskiego |
• prezentuje
sylwetkę Ryszarda Kapuścińskiego • referuje wykład Borgesa i interpretuje ostatnie zdanie tekstu |
•
konfrontuje cechy estetyki barokowej wymienione przez Kapuścińskiego z
dziełami sztuki zamieszczonymi w podręczniku •
podejmuje dyskusję na temat obecności estetyki barokowej we współczesnym świecie
|
•
porównuje barokową wizję świata i człowieka opisaną przez Pascala z
niepokojami współczesnych ludzi •
ocenia aktualne przejawy estetki barokowej w sztuce i życiu codziennym |
*66. Ideał kobiecego piękna |
• odnajduje w
podręczniku oraz dostępnych sobie źródłach akty kobiece powstałe w baroku i w
innych epokach |
•
dobiera obrazy według kryterium kompozycji
wykorzystanej przez Fernanda Botera w dziele Leżąca naga kobieta z kwiatami |
• porównuje obraz
Botera z aktami barokowymi, wskazuje elementy zaczerpnięte z tradycji i
komentuje sposób ich przetworzenia |
•
podejmuje dyskusję na temat ewolucji ideału kobiecego piękna |
•
uczestniczy w dyskusji na temat obecności i funkcji kiczu we współczesnych
przedstawieniach kobiety |
*67. Barok w poezji współczesnej |
• określa
rodzaj liryki oraz zasadę kompozycyjną, według której zbudowany jest wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza Róża oddana Danielowi Naborowskiemu |
• określa
funkcję anafory |
• wykazuje się
znajomością topiki barokowej i wskazuje toposy wykorzystane w wierszu
Rymkiewicza |
•
porównuje utwór Rymkiewicza z wierszem barokowym o podobnej konstrukcji •
wyjaśnia znaczenie symbolu róży obecnego w tekście |
•
tworzy prezentację dotyczącą toposu róży w literaturze i sztuce |
*68. Trans-Atlantyk Witolda Gombrowicza
wobec tradycji sarmackiej |
• odnajduje we
fragmencie Trans-Atlantyku Gombrowicza
cechy języka Jana Chryzostoma Paska • wskazuje w tekście
elementy mentalności sarmackiej |
• prezentuje
najważniejsze fakty z życia i twórczości Witolda Gombrowicza |
• wykazuje się
ogólną znajomością treści utworu Witolda Gombrowicza |
•
analizuje sposoby ośmieszenia mentalności sarmackiej zastosowane przez
Gombrowicza |
•
w kontekście fragmentu utworu podejmuje dyskusję na temat stosunku do
emigrantów i problemów związanych z asymilacją na obczyźnie |
69. Barokowa teatralność w opowieści filmowej |
• odnajduje w
filmie Vatel w reż. Rolanda Joffégo elementy
teatralizacji życia w baroku • opisuje przedstawioną
w filmie barokową arystokrację |
• porównuje
kadry filmowe z reprodukcjami barokowych obrazów zamieszczonymi w podręczniku • ocenia postępowanie
arystokracji ukazane w filmie |
• odnajduje w
filmie toposy barokowe • analizuje
postępowanie tytułowego bohatera |
•
interpretuje motyw lustra obecny w filmie |
•
porównuje sposób przedstawienia arystokracji w filmach Vatel oraz Królowa Margot •
pisze recenzję dzieła Rolanda
Joffégo |
*70. Filmowa opowieść o artyście – Dziewczyna
z perłą Petera Webbera |
• na podstawie
filmu charakteryzuje życie codzienne w baroku • opisuje
proces powstawania dzieła sztuki |
• przedstawia
charakterystykę postaci Griet – służącej malarza |
• porównuje
kadry z filmu z obrazami Jana Vermeera |
•
analizuje i ocenia kreację Scarlett Johansson |
•
tworzy prezentację na temat obrazu artysty w filmie |
OŚWIECENIE – O EPOCE |
|||||
72. i 73. Oświecenie
w Europie i Polsce |
• objaśnia
etymologię nazwy epoki • podaje daty
graniczne oświecenia w Europie • przedstawia periodyzację
polskiego oświecenia |
• opisuje
światopogląd ludzi oświecenia • wymienia
osiągnięcia oświecenia w dziedzinie nauki • podaje nazwy
instytucji powstałych w czasach stanisławowskich |
• opisuje
przemiany społeczne doby oświecenia • charakteryzuje
specyfikę polskiego oświecenia |
•
prezentuje wpływ idei oświeceniowych na życie codzienne •
analizuje rolę czasopiśmiennictwa w oświeceniu |
•
analizuje przemiany światopoglądowe, które ukształtowały epokę |
75. i 76. Wiek
rozumu i czułego serca |
• czyta ze
zrozumieniem fragment traktatu Johna Locke’a Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego i przytacza najważniejsze
tezy tekstu • czyta ze
zrozumieniem fragment Traktatu o
tolerancji Woltera i podaje najistotniejsze
założenia tekstu |
• wymienia główne
kierunki światopoglądowe oświecenia • prezentuje
założenia filozofii Johna Locke’a •
charakteryzuje podstawowe elementy światopoglądu Woltera • wyjaśnia
znaczenie terminów: deizm, ateizm, materializm, sensualizm, empiryzm, tabula rasa, utylitaryzm, liberalizm, libertynizm |
• odnajduje w
tekście Johna Locke’a argumenty świadczące o tym, że autor był zwolennikiem
racjonalizmu i empiryzmu •
przedstawia okoliczności, w których powstał Traktat o tolerancji •
na podstawie tekstu objaśnia, jaką rolę – według Woltera – odgrywają Bóg i
religia |
•
prezentuje podstawowe założenia światopoglądu Immanuela Kanta •
wyjaśnia, na czym polega kopernikański przewrót w filozofii dokonany przez
Kanta •
tłumaczy, czym jest według filozofa prawo naturalne •
omawia główne twierdzenia Jeana-Jacquesa Rousseau |
•
przedstawia pogłębioną wiedzę na temat filozofii Immanuela Kanta i Jeana-Jacquesa
Rousseau |
77. i 78. Sztuka
oświecenia |
• wskazuje na
przykładach cechy stylu klasycystycznego w architekturze, malarstwie i
rzeźbie • na podstawie
wybranych dzieł omawia cechy rokoka |
• podaje cechy
stylu klasycystycznego i rokokowego • omawia rolę
teatru w oświeceniu |
• wymienia najważniejsze
dzieła czołowych twórców klasycyzmu europejskiego • opisuje
specyfikę rokokowych przedmiotów użytku codziennego i wystroju wnętrz • charakteryzuje
rolę komedii w teatrze oświeceniowym |
•
analizuje dzieło klasycystyczne według wskazanych kryteriów •
wyjaśnia, w jaki sposób sztuka oświecenia odzwierciedlała najważniejsze idee
epoki •
określa rolę Teatru Narodowego w rozwoju polskiego oświecenia |
•
wypowiada się na temat muzyki okresu oświecenia •
prezentuje treść i problematykę wybranej komedii klasycystycznej |
OŚWIECENIE – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
79. Wprowadzenie do literatury oświecenia |
• wymienia
nazwy gatunków literackich najpełniej realizujących postulat dydaktyzmu |
• wskazuje
gatunek, który pojawił się w polskiej literaturze XVIII-wiecznej • wymienia
najważniejsze cechy literatury sentymentalnej i rokokowej |
• definiuje klasycyzm
w literaturze |
•
wskazuje podstawowe zadania twórcy oświeceniowego |
•
wymienia poetyki normatywne |
80. Bajki Ignacego Krasickiego |
• wymienia
cechy gatunkowe bajki i przytacza odpowiednie przykłady |
• wskazuje i
wyjaśnia morał w bajkach Jagnię i wilcy,
Wilk i owce oraz Lew
pokorny |
• określa
pochodzenie gatunku bajki • odnosi sens
bajki Wilk i owce do sytuacji z
życia codziennego • formułuje
morał bajki Podróżny |
•
komentuje bajkę Lew pokorny w
kontekście wiedzy na temat natury ludzkiej |
•
przedstawia ogólny obraz człowieka wyłaniający się z bajek Ignacego
Krasickiego i komentuje go w odniesieniu do znanej mu rzeczywistości |
81. Świat poprawiać –
zuchwałe rzemiosło – satyry Ignacego Krasickiego |
• definiuje satyrę
jako gatunek • relacjonuje
treść Żony modnej Ignacego
Krasickiego |
• charakteryzuje
głównych bohaterów satyry • wymienia
wady ganione przez autora Żony modnej |
• podaje cechy
utworu, które świadczą o jego przynależności
do klasycyzmu • porównuje
bajkę i satyrę • omawia
kompozycję satyry |
•
rozpatruje satyrę w kontekście ówczesnej obyczajowości •
wskazuje sposoby osiągnięcia efektu komicznego w satyrze |
•
w kontekście satyry omawia wzorce obyczajowe obecne we współczesnym świecie |
82. Śmiejmy się z głupich,
choć i przewielebnych – Monachomachia Ignacego Krasickiego |
• definiuje poemat
heroikomiczny jako gatunek • streszcza wskazany
fragment Monachomachii |
• wyjaśnia
pochodzenie poematu heroikomicznego • wskazuje w
tekście Monachomachii cechy
gatunkowe poematu heroikomicznego • odnajduje w utworze
ogólną refleksję i ją komentuje |
• rozpatruje fragmenty
Monachomachii w kontekście swojej wiedzy na temat
funkcjonowania zakonów w XVIII w. • wskazuje w
tekście przykłady zabiegów językowych mających wywołać efekt komiczny • opisuje rolę
humoru w Monachomachii |
•
analizuje sposób ukazania mnichów w poemacie •
w kontekście fragmentów Monachomachii podejmuje dyskusję na temat funkcji śmiechu
w życiu społecznym |
•
porównuje fragment Monachomachii z
eposem homeryckim i wskazuje sparodiowane elementy •
przedstawia w satyryczny sposób wybrany fragment życia społecznego |
84. Podsumowanie wiadomości na temat Ignacego Krasickiego |
• wymienia
nazwy gatunków uprawianych przez Krasickiego i podaje przykładowe tytuły
utworów |
• relacjonuje
najważniejsze wydarzenia z biografii poety • podaje tytuł
pierwszej polskiej powieści |
• wylicza powracające
w twórczości Krasickiego tematy i motywy oraz przytacza tytuły konkretnych
dzieł |
•
przedstawia rolę „księcia poetów” w rozwoju literatury polskiej |
•
określa tematykę powieści Mikołaja
Doświadczyńskiego przypadki |
85. Sentymentalna twórczość Franciszka Karpińskiego |
• definiuje
sielankę jako gatunek • streszcza wskazane
fragmenty utworu Laura i Filon |
• odnajduje w
świecie przedstawionym utworu elementy o charakterze konwencjonalnym |
• określa
pochodzenie sielanki i podaje nazwiska twórców tego gatunku |
•
przytacza poglądy Jeana-Jacquesa Rousseau i opisuje ich wpływ na rozwój
sentymentalizmu •
wyjaśnia, dlaczego sielanki sentymentalne śmieszą dzisiejszego czytelnika |
•
wymienia tytuły innych utworów Franciszka Karpińskiego •
porównuje świat sielankowej arkadii do utopii |
87. Pieśń Legionów Polskich
we Włoszech |
• opisuje
historyczne okoliczności powstania Pieśni
Legionów Polskich we Włoszech |
• nazywa
rodzaj liryki występujący w utworze i wypowiada się na temat podmiotu
lirycznego |
• wymienia
wydarzenia historyczne przywołane w tekście Józefa Wybickiego • określa,
kiedy Mazurek Wybickiego został oficjalnie uznany za hymn państwowy |
•
podejmuje dyskusję na temat roli hymnu i innych symboli w życiu narodu |
•
określa funkcję przywołania osoby Tadeusza Kościuszki w zakończeniu pieśni •
wypowiada się na temat autorstwa i charakteru melodii towarzyszącej tekstowi pieśni |
*88. Kubuś Fatalista i jego
pan |
• wykazuje się
orientacyjną wiedzą na temat dorobku i działalności Denisa Diderota • definiuje
powiastkę filozoficzną jako gatunek |
• udowadnia,
że utwór Diderota jest powiastką filozoficzną |
• streszcza
utwór Kubuś Fatalista i jego pan • wyjaśnia
znaczenie słowa fatalizm i odnosi
je do treści przeczytanego fragmentu |
•
analizuje kreację narratora w utworze |
•
porównuje bohaterów Kubusia Fatalisty
do postaci z powieści Don Kichote Cervantesa |
89. Wobec inności – o Podróżach
Guliwera Jonathana Swifta |
• streszcza wskazany
fragment Podróży do wielu odległych
narodów świata… |
• odnajduje
elementy ironii w przeczytanym fragmencie i określa jej funkcję |
• analizuje
sposób przedstawienia cywilizacji europejskiej w utworze |
•
odnosi fantastyczne wątki podróżnicze do historycznej wiedzy na temat
kolonializmu •
podejmuje dyskusję o spotkaniach różnych cywilizacji we współczesnym świecie |
•
w kontekście dzieła Swifta wypowiada
się na temat szans funkcjonowania społeczeństwa wielokulturowego |
*90. Rękopis znaleziony w
Saragossie |
• streszcza wskazany
fragment Rękopisu… • prezentuje
własne przeżycia wynikające z lektury tekstu |
• definiuje
powieść szkatułkową |
• wyjaśnia na
podstawie tekstu Rękopisu…, czym
jest powieść szkatułkowa |
• analizuje
kreację narratora w Rękopisie… |
•
rozważa, czy powieść Jana Potockiego tematycznie przynależy do okresu
oświecenia |
OŚWIECENIE – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
91. Mówić poprawnie |
• wymienia
rodzaje norm językowych • podaje typy
słowników językowych i wyjaśnia, które wątpliwości rozwiewa dany typ słownika
• nazywa cechy
stylu oświeceniowego |
• przytacza
przykłady ilustrujące różne rodzaje norm językowych • prezentuje
na przykładach cechy stylu oświeceniowego |
• rozpoznaje,
kiedy odstępstwo od normy językowej jest błędem językowym • odróżnia
błędy wewnątrz-od zewnątrzjęzykowych |
•
przytacza przykłady błędów językowych i określa ich rodzaj |
•
wyszukuje błędy językowe określonego typu |
OŚWIECENIE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
92. Podsumowanie wiadomości |
• przytacza
opinie zawarte we fragmentach tekstów Wynalezienie wolności
1700–1789 Jeana Starobinskiego i Mroczne dziedzictwo oświecenia Pawła
Lisickiego |
• formułuje
własną opinię dotyczącą tez zawartych w przeczytanych tekstach • wypowiada
się na temat dążeń wolnościowych w XVIII w. |
• podejmuje
dyskusję na temat spuścizny myślowej oświecenia |
•
w kontekście fragmentu tekstu Pawła Lisickiego zabiera głos w kwestii
manipulowania opinią publiczną w oświeceniu i czasach współczesnych |
•
podejmuje polemikę z tekstem Pawła Lisickiego |
93. Powtórzenie wiadomości |
• przytacza
najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat dorobku oświecenia |
• wykorzystuje
najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości oświeceniowej |
• formułuje
wnioski na tematy związane z twórczością oświeceniową • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa oświecenia |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z oświeceniem i stosuje odpowiednie
argumenty •
w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
•
wykorzystuje bogate konteksty wywodzące się z twórczości oświeceniowej •
formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące piśmiennictwa
oświeceniowego |
OŚWIECENIE –
NAWIĄZANIA |
|||||
94. Śladami oświecenia |
• wymienia
instytucje powstałe w epoce oświecenia mające swoje współczesne odpowiedniki |
• wskazuje
elementy klasycyzmu w kulturze współczesnej |
• omawia wpływy
światopoglądu oświeceniowego na człowieka XXI w. |
•
analizuje wybrany przykład inspiracji kulturą oświecenia |
•
podaje konkretne przykłady wpływu sztuki klasycystycznej i sentymentalnej na
twórczość późniejszych epok •
omawia zmianę światopoglądową, jaka zaszła w epoce oświecenia |
95. Czesław Miłosz o rozumie |
• podaje
najistotniejsze fakty z biografii Czesława Miłosza • określa
funkcję apostrofy rozpoczynającej tekst Rozum |
• wskazuje sytuacje,
do których odnosi się w drugim akapicie tekstu podmiot mówiący • wyjaśnia
funkcję użycia słowa gdybyż |
• odnosi
teksty Czesława Miłosza do światopoglądu oświeceniowego |
•
wyjaśnia metafory użyte w tekście Labirynt •
opisuje, co było przyczyną niezgody autora na uwielbienie labiryntu swego umysłu |
•
określa, jaką rolę wyznacza sztuce i artyście podmiot mówiący |
*96. Człowiek poszukujący |
• rozpoznaje we
fragmencie tekstu Jak szukaliśmy Lailonii Leszka Kołakowskiego powiastkę
filozoficzną i określa jej cechy • streszcza przeczytany
fragment utworu |
•
odnosi tekst do istoty ludzkiego życia •
podejmuje próbę interpretacji utworu na poziomie metaforycznym |
• przytacza
najistotniejsze fakty z biografii Leszka Kołakowskiego • konfrontuje
czytany fragment ze światopoglądem oświeceniowym • interpretuje
tekst na poziomie metaforycznym |
•
wypowiada się na temat istoty szukania •
analizuje metaforyczne znaczenie Lailonii jako przedmiotu poszukiwań |
•
przywołuje szerokie konteksty i nawiązania w interpretacji tekstu |
97. Bajki współczesne |
• streszcza
teksty Zbigniewa Herberta Wilk i owieczka oraz Wiatr i róża • odnajduje w utworach
cechy gatunkowe bajki |
•
interpretuje morały bajek Herberta |
• przytacza
najważniejsze fakty z biografii Zbigniewa Herberta • analizuje
kreację narratora w bajce Wilk i
owieczka |
•
komentuje sposób, w jaki Herbert odnosi
się do tradycji XVIII-wiecznego bajkopisarstwa |
•
pisze analizę porównawczą wybranych bajek Ignacego Krasickiego i Zbigniewa Herberta |
*98. Współczesne nawiązania malarskie –
Perspektywa: „Madame Récamier” Davida |
•
wyjaśnia, że pierwowzorem obrazu René Magritte’a Perspektywa: „Madame Récamier” Davida było klasycystyczne
dzieło Jacques’a-Louisa
Davida pod tytułem Madame Récamier |
•
analizuje obraz Davida jako modelowy przykład klasycyzmu w sztuce |
• porównuje surrealistyczne
dzieło René Magritte’a z obrazem Davida • opisuje
swoje wrażenia wynikające z zestawienia obu dzieł |
•
interpretuje współczesny obraz i ocenia go z perspektywy własnej wrażliwości |
•
pisze analizę porównawczą obu obrazów, wykorzystując szerokie konteksty i
nawiązania |
*99. Wobec konwencji – Laura i Filon Marii
Pawlikowskiej- |
• wskazuje
utwór, do którego nawiązuje wiersz Marii Pawlikowskiej- |
•
odnajduje w wierszu elementy nawiązujące do konwencji sielanki oświeceniowej |
• interpretuje
wymowę wiersza |
•
omawia polemikę poetki z oświeceniowym sentymentalizmem |
•
rozpoznaje typ malarstwa oświeceniowego, do którego nawiązuje wiersz Marii
Pawlikowskiej- |
100. Współczesny Robinson |
• streszcza
fabułę filmu Cast Away – poza światem w reż. Roberta Zemeckisa |
•
charakteryzuje głównego bohatera przed pobytem na bezludnej wyspie i po jego
powrocie do cywilizacji |
• wyjaśnia, jak
w kontekście filmu rozumie słowo świat
użyte w tytule • opisuje znaczenie piłki dla głównego bohatera podczas jego pobytu na wyspie |
•
analizuje konfrontację bohatera z cywilizacją po powrocie z wyspy •
interpretuje motyw nieotwartej paczki |
•
wypowiada się na temat kreacji Toma Hanksa w filmie •
porównuje fabułę filmu z treścią książki Robinson
Crusoe Daniela Defoe |
*101. Amadeusz Miloša Formana |
• streszcza
fabułę filmu |
•
charakteryzuje Antonia Salieriego i Amadeusza Mozarta jako dwie kontrastujące
ze sobą postacie |
• nazywa chwyt
narracyjny zastosowany w filmie i określa jego funkcję |
•
ocenia postępowanie Mozarta i wypowiada się na temat praw artysty do
niekonwencjonalnego zachowania |
•
opisuje kondycję artysty w XVIII w. |
Autor: Magdalena
Lotterhoff