Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 1 część 2

Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff, będącego propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami w drugim semestrze klasy 1. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen.

Numer i temat lekcji

Wymagania konieczne

(ocena dopuszczająca)

 

 

 

Uczeń:

Wymagania podstawowe

(ocena dostateczna)

 

Uczeń potrafi to,
co na ocenę dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

 

Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

 

Uczeń potrafi to, co
na ocenę dobrą, oraz:

Wymagania wykraczające

(ocena celująca)

 

Uczeń potrafi to,
co na ocenę
bardzo dobrą, oraz:

RENESANS – O EPOCE

1. i 2. U progu czasów nowożytnych

 określa, na kiedy datowany jest początek renesansu w Europie

• podaje umowną datę początku renesansu w Polsce

• wyjaśnia znaczenie i pochodzenie nazwy epoki

• tłumaczy, co oznacza pojęcie reformacja i opisuje rolę Marcina Lutra

• dostrzega związki pomiędzy odrodzeniem a antykiem

• objaśnia, na czym polegała reformacja i jakie były jej przyczyny

• opisuje przemiany kulturowe, które stały się podwalinami nowej epoki

• podaje przykłady związków pomiędzy renesansem a antykiem

• wymienia wyznania protestanckie

• wyjaśnia znaczenie pojęć humanizm i antropocentryzm

• omawia społeczne uwarunkowania narodzin epoki odrodzenia

• charakteryzuje rolę wydarzeń wyznaczających początek renesansu w kształtowaniu nowej epoki

• wyjaśnia znaczenie wyrażenia ad fontes

• analizuje wpływ antyku na narodziny nowej epoki

• wyjaśnia, jakie było podłoże różnicy pomiędzy periodyzacją renesansu w Europie i w Polsce

• omawia wpływ teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika, wynalezienia druku i upadku Konstantynopola na kształtowanie się renesansu

3. i 4. Filozofia renesansu

• wymienia nazwiska czołowych filozofów i myślicieli epoki odrodzenia

• streszcza fragment Pochwały głupoty Erazma z Rotterdamu

• przedstawia główny temat Księcia Niccola Machiavellego

 

 

• omawia najważniejsze założenia filozofii Erazma z Rotterdamu

• opisuje ogólne tendencje filozoficzne odrodzenia

 

• wyczerpująco przedstawia problematykę fragmentów Pochwały głupoty i Księcia

• w kontekście fragmentów tekstów Machiavellego i Erazma z Rotterdamu wyjaśnia znaczenie terminów makiawelizm i tolerancja

• podejmuje dyskusję na temat poglądów Erazma z Rotterdamu i Machiavellego

 

• objaśnia wpływ filozofii Platona na myśl renesansową

• wypowiada się na temat gatunku zapoczątkowanego przez Michela de Montaigne’a

• podejmuje dyskusję na temat etyki w kontekście dzieła Niccola Machiavellego

6. i 7. Sztuka renesansu

• rozpoznaje dzieła sztuki renesansowej

• ogólnie wypowiada się na temat najważniejszych artystów odrodzenia (Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael, Sandro Botticelli)

• wymienia cechy charakterystyczne stylu renesansowego i objaśnia je na przykładach

• prezentuje dzieła polskiego renesansu

• wyjaśnia znaczenie terminów: akt, portret, perspektywa, scenka rodzajowa, krużganki, miasto idealne, sfumato

• wskazuje i ilustruje przykładami najważniejsze tematy sztuki renesansowej

• omawia twórczość najważniejszych artystów odrodzenia (Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael, Sandro Botticelli)

• analizuje renesansowe dzieło sztuki

• charakteryzuje wpływ antyku na sztukę odrodzenia

 

• opisuje twórczość renesansowych artystów północnych

• analizuje i ocenia dzieła renesansowe

• wypowiada się na temat muzyki XVI-wiecznej

 

8. Teatr renesansowy

• wymienia cechy teatru elżbietańskiego

• przedstawia różnice pomiędzy teatrem renesansowym a średniowiecznym

 

• wylicza podobieństwa i różnice pomiędzy teatrem renesansowym a antycznym

• charakteryzuje konwencje teatralne powstałe w renesansie

• omawia zjawisko teatru dell’arte

• przedstawia podobieństwa oraz różnice pomiędzy dramatem humanistycznym a elżbietańskim

RENESANS – TEKSTY Z EPOKI

9. Poezja religijna Jana Kochanowskiego

• czyta ze zrozumieniem Pieśń XXV z Ksiąg wtórych Kochanowskiego

• określa rodzaj liryki występujący w utworze

 

• wskazuje podmiot liryczny oraz adresata lirycznego pieśni

• określa gatunek utworu i wskazuje na jego pochodzenie

• interpretuje wiersz

• wyjaśnia, na czym polega renesansowy charakter utworu

 

• porównuje kreację Boga w pieśni z Jego obrazem w utworach średniowiecznych

• rozpoznaje rodzaj wersyfikacji zastosowany w utworze

• na podstawie indywidualnych poszukiwań wyjaśnia znaczenie wyrażenia Deus artifex i odnosi je do utworu Jana Kochanowskiego

• konfrontuje wiersz Jana Kochanowskiego z obrazem Pietera Bruegla Żniwa i formułuje wnioski

10. i 11. Świat myśli Jana Kochanowskiego utrwalony w Pieśniach

• czyta ze zrozumieniem podane pieśni

• wskazuje elementy światopoglądu renesansowego w utworach Kochanowskiego

• definiuje pieśń jako gatunek

• na podstawie wierszy charakteryzuje światopogląd poety

• wyjaśnia znaczenie terminów: horacjanizm, cnota, fortuna, stoicyzm, epikureizm

 

• odnajduje wątki horacjańskie w pieśniach Jana Kochanowskiego

• analizuje wiersze pod kątem obecności elementów stoicyzmu i epikureizmu

• dokonuje analizy i interpretacji utworów

• wskazuje w pieśniach cechy wiersza sylabicznego

• porównuje Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych z wierszami Horacego

• konfrontuje pieśni Jana Kochanowskiego z obrazem Tycjana Trzy okresy życia

12. Liryka obywatelska Jana Kochanowskiego

• czyta ze zrozumieniem fragmenty Pieśni o spustoszeniu Podola i Pieśń XIV z Ksiąg wtórych

• określa rodzaj liryki, podmiot liryczny i adresata lirycznego utworów

• określa historyczne tło powstania Pieśni o spustoszeniu Podola

• wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego

 

• odnosi tematykę pieśni do światopoglądu renesansowego

• dokonuje analizy i interpretacji wiersza

 

• w kontekście utworu Jana Kochanowskiego wypowiada się na temat roli osób sprawujących władzę

• podaje cechy wiersza sylabicznego

• przywołuje szerokie konteksty interpretacyjne utworów Kochanowskiego oraz nawiązania do nich

13. Renesansowy obraz arkadii

• czyta ze zrozumieniem fragment Pieśni świętojańskiej o sobótce

• określa rodzaj liryki i wskazuje podmiot liryczny oraz adresata lirycznego

• rozpoznaje gatunek wiersza i odnosi go do tradycji literackiej

• w kontekście utworu wyjaśnia znaczenie terminów: sielanka, arkadia, literatura pastoralna, folklor, idylla

• odnajduje w wierszu toposy renesansowe

• wskazuje w utworze środki stylistyczne i określa ich funkcję

 

• odnosi tematykę wiersza do obyczajowości ziemiańskiej XVI w.

• podejmuje dyskusję na temat realiów życia wiejskiego oraz wizji poetyckiej wsi

• odnosi mit arkadyjski do zjawisk współczesnej kultury

• konfrontuje wiersz Jana Kochanowskiego z obrazem Giorgionego Burza

 

14. Fraszki – poezja dnia codziennego

• rozpoznaje w czytanych fraszkach tematykę autobiograficzną, refleksyjno-filozoficzną i obyczajową

• na podstawie poznanych utworów charakteryzuje fraszkę jako gatunek literacki

• wskazuje we fraszkach elementy światopoglądu i obyczajowości renesansowej

• odnajduje we fraszkach konteksty antyczne i biblijne

• analizuje fraszki pod kątem renesansowego obrazu człowieka

 

• omawia topos świata jako teatru

• konfrontuje wybraną fraszkę z obrazem Giuseppe Arcimbolda Jesień

15., 16. i 17. Żaden ojciec podobno barziej nie miłował / DziecięciaTreny Jana Kochanowskiego

• odnosi Treny do biografii Jana Kochanowskiego

• czyta ze zrozumieniem wskazane utwory

• definiuje tren jako gatunek

• wskazuje elementy filozofii stoickiej w Trenach

• rozpoznaje w Trenie IX pozorny panegiryk

• odnajduje w Trenie XIX informacje świadczące o odbudowie światopoglądu poety

• wyjaśnia znaczenie określeń poezja funeralna i liryka żałobna

• analizuje i interpretuje wskazane treny

• przedstawia kryzys światopoglądowy poety na podstawie trenów: IX, X i XI

 

 

• wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w Trenach

• wyjaśnia, na czym polegała innowacyjność Trenów Kochanowskiego

 

• na podstawie cyklu Trenów omawia kompozycję epicedium

 

18. Tłumaczenie wierne czy piękne – o Psałterzu Dawidów Jana Kochanowskiego

• czyta ze zrozumieniem psalmy w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego

• definiuje psalm jako gatunek

• odnosi Psałterz Dawidów do tradycji biblijnej

• wyjaśnia znaczenie terminów: translatoryka, humanizm chrześcijański, poeta doctus

• wypowiada się na temat specyfiki przekładu

• porównuje Psalm 130 w przekładzie Jana Kochanowskiego z wersją utworu z Biblii Tysiąclecia

• zestawia Psalm 130 w przekładzie Jana Kochanowskiego z pieśnią Czego chcesz od nas, Panie i wypowiada się na temat spójności światopoglądowej poety

• podejmuje dyskusję na temat granic wolności tłumacza

• odnosi Psalm 130 w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego do analogicznych zjawisk w kulturze

 

19. Podsumowanie wiadomości na temat Jana Kochanowskiego

• przytacza najważniejsze wydarzenia z biografii Jana Kochanowskiego

• podaje tytuły omówionych utworów Kochanowskiego

• analizuje wybrane wiersze

• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Kochanowskiego

• omawia znaczenie twórczości Jana Kochanowskiego w rozwoju literatury polskiej

• wypowiada się na temat światopoglądu Jana Kochanowskiego w kontekście jego biografii i twórczości

 

*20. O poprawie Rzeczypospolitej Andrzeja Frycza Modrzewskiego 

• wymienia tytuły ksiąg rozprawy

• relacjonuje poglądy Modrzewskiego, zawarte w przeczytanym fragmencie tekstu

• omawia najważniejsze postulaty pisarza

 

• przedstawia źródło toposu utopii

• relacjonuje najważniejsze założenia utworu Thomasa More’a

 

• podejmuje dyskusję na temat realizacji idei utopii – w obszarze literatury i w świecie realnym

• samodzielnie opracowuje koncepcję idealnego państwa i społeczeństwa oraz uzasadnia swoje tezy

• konfrontuje wyobrażenie idealnej społeczności z obrazem Lucasa Cranacha starszego Złoty wiek

*21. Kazania sejmowe Piotra Skargi

• przytacza argumentację zaprezentowaną przez Piotra Skargę

• wyjaśnia znaczenie terminu retoryka

• nakreśla kontekst historyczny Kazań sejmowych

• odnajduje w tekście wątki biblijne

• wyjaśnia znaczenie terminów: anarchia szlachecka, złota wolność, tolerancja religijna

• wskazuje w utworze środki retoryczne

• charakteryzuje stylizację proroczej groźby w Kazaniach sejmowych

 

 

• podejmuje dyskusję na temat aktualności Kazań sejmowych we współczesnej Polsce

• konfrontuje treść obrazu Jana Matejki Kazanie Skargi z realiami historycznymi i formułuje wnioski na temat ideologicznej funkcji obrazu  

• analizuje obraz Jana Matejki Kazanie Skargi

22. Sonety do Laury Francesca Petrarki

• czyta ze zrozumieniem wskazane utwory

• określa rodzaj liryki zastosowany w wierszach

• definiuje sonet jako gatunek

• określa podmiot liryczny, adresata lirycznego oraz sytuację liryczną w wierszach

• wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• wskazuje w podanych utworach cechy gatunkowe sonetu

• analizuje i interpretuje wiersz

• opisuje uczucia podmiotu lirycznego

• wskazuje w utworach przykłady idealizacji kobiety

 

• na podstawie poznanych utworów charakteryzuje zjawisko petrarkizmu

• podejmuje dyskusję na temat wpływu twórczości Francesca Petrarki na skonwencjonalizowanie poezji miłosnej

 

• porównuje dwa sposoby obrazowania piękna kobiecego na przykładzie obrazów Giorgionego Śpiąca Wenus i Domenica Ghirlandaia Portret Giovanny Tornabuoni

24. Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy Miguela de Cervantesa Saavedry

• streszcza dzieło Cervantesa

• wyjaśnia znaczenie wyrażenia walka z wiatrakami

• wymienia cechy gatunkowe romansu rycerskiego i ilustruje je przykładami z literatury średniowiecznej

• charakteryzuje na podstawie tekstu głównych bohaterów powieści

• wyjaśnia istotę parodii i podaje odpowiednie przykłady

• analizuje utwór Cervantesa pod kątem parodii romansu rycerskiego

 

• rozpatruje charaktery głównych bohaterów powieści jako odbicie dwoistej natury ludzkiej

 

• konfrontuje poznany tekst z obrazem Honoré Daumiera Don Kichot

tworzy parodię dowolnego dzieła literackiego

*25. Początki noweli – Giovanni Boccaccio Dekameron

• streszcza nowelę Sokół

• definiuje nowelę jako gatunek

• wypowiada się na temat Dekameronu jako cyklu nowel

• na podstawie tekstu podaje cechy gatunkowe noweli

• wyróżnia elementy kompozycyjne noweli

 

• analizuje utwór pod kątem światopoglądu renesansowego

• omawia obraz Sandra Botticellego Uczta w piniowym lesie

 

26., 27., 28., 29. i 30. Makbet Williama Szekspira

• streszcza dramat Makbet

• wymienia tytuły najważniejszych dzieł Williama Szekspira

 

 

• przedstawia zarys biografii Williama Szekspira

• omawia cechy charakterystyczne teatru elżbietańskiego

• porównuje dramat szekspirowski z dramatem antycznym

• charakteryzuje głównych bohaterów tragedii

• wskazuje przyczyny ostatecznej klęski Makbeta

• wyjaśnia znaczenie określenia kwestia szekspirowska

• analizuje pod względem psychologicznym motywację działań głównych bohaterów dramatu

• określa rolę czarownic w budowaniu napięcia w sztuce

• wskazuje elementy świata irracjonalnego i opisuje ich znaczenie

• omawia funkcję elementów humorystycznych w Makbecie

• analizuje przyczyny ponadczasowej aktualności dzieł Szekspira

• wymienia przykłady adaptacji dzieł Szekspira

• definiuje tragizm w utworze

 

• streszcza Hamleta Williama Szekspira

• omawia wybraną adaptację Makbeta bądź Hamleta i konfrontuje ją z tekstem dramatu

RENESANS – NAUKA O JĘZYKU

32. Styl artystyczny

• wymienia cechy charakterystyczne stylu renesansowego

• wyjaśnia różnicę pomiędzy stylem artystycznym a stylami funkcjonalnymi

• prezentuje na przykładach cechy stylu renesansowego

• wskazuje przykłady parodii, trawestacji i pastiszu

 

• rozpoznaje wiersz sylabiczny i określa jego cechy

 

• wskazuje chwyty retoryczne w przykładowych tekstach publicystycznych z okresu odrodzenia oraz współczesnych

• analizuje problem oryginalności dzieła literackiego w kontekście konwencji stylistycznej

RENESANS – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

33. Podsumowanie wiadomości na temat kultury renesansu

• relacjonuje opinie o epoce zawarte we fragmentach tekstów Renesans Jerzego Ziomka oraz Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań Leszka Kołakowskiego

• w kontekście fragmentu książki Jerzego Ziomka porównuje możliwości, jakie stwarzał ludziom renesans, z epoką poprzednią

• wypowiada się na temat związków kultury narodowej z europejską

 

• podejmuje dyskusję na temat renesansu w kontekście fragmentu książki Leszka Kołakowskiego

• formułuje własną opinię dotyczącą stereotypów w postrzeganiu renesansu

34. Powtórzenie wiadomości

• odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat renesansu

• wykorzystuje najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości renesansowej

• formułuje wnioski na tematy związane z twórczością renesansową

• określa własne stanowisko w kwestii dziedzictwa renesansu

• uczestniczy w dyskusji na tematy związane z renesansem i stosuje odpowiednie argumenty

• w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań

• wykorzystuje bogate konteksty wywodzące się z twórczości renesansowej

• formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące piśmiennictwa renesansowego

RENESANS – NAWIĄZANIA

35. Śladami renesansu

• rozpoznaje wpływy kultury renesansowej w różnych dziełach sztuki

 

• wymienia osiągnięcia cywilizacyjne renesansu oraz ich wpływ na rozwój człowieka

• przedstawia wpływ sztuki renesansowej na późniejsze epoki

• prezentuje dowolny przykład inspiracji kulturą renesansu

• omawia i ocenia dowolny przykład inspiracji kulturą renesansu

 

36. Cywilizacja odrodzenia – odrodzenie cywilizacji

• relacjonuje poglądy Jeana Delumeau zawarte we fragmencie tekstu Cywilizacja Odrodzenia

• wymienia najważniejsze osiągnięcia epoki

• podaje przykłady wpływu renesansu na współczesną cywilizację

• wyjaśnia, dlaczego czasy renesansu rozpoczynają epokę nowożytną

• podejmuje dyskusję na temat osiągnięć renesansu

 

• ocenia z własnej perspektywy przełomowy charakter epoki

• konfrontuje osiągnięcia kultury renesansu ze znanymi sobie dziełami sztuki

*37. Mona Lisa w czasach popkultury

• wypowiada się na temat zjawiska popkultury

• formułuje wypowiedź na temat Mona Lisy Leonarda da Vinci

• porównuje obraz Jeana-Michela Basquiata z pierwowzorem

 

• przedstawia własną opinię na temat przetwarzania ikon historii sztuki przez popkulturę

 

• analizuje funkcję wykorzystania Mona Lisy w dziele popkulturowym

• podejmuje dyskusję na temat tego, czym jest sztuka

*38. O śmierci ponad epokami *** [Anka! to już trzy i pół roku] Władysława Broniewskiego

• czyta ze zrozumieniem wiersz Władysława Broniewskiego

• określa rodzaj liryki, wskazuje podmiot liryczny i adresata lirycznego utworu

• odnajduje w utworze nawiązania do Trenów Jana Kochanowskiego

• określa w kontekście wiersza etymologię imienia Zofia

• dokonuje analizy stylistycznej wiersza

• wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w wierszu Broniewskiego w kontekście Trenów

• podejmuje dyskusję na temat opisu śmierci i żałoby w różnych okresach literackich

• pisze analizę porównawczą wierszy *** [Anka! to już trzy i pół roku] Władysława Broniewskiego i Tren XIX Jana Kochanowskiego

39. Makbet z przymrużeniem oka

• streszcza wskazany fragment utworu Trzy wiedźmy Terry’ego Pratchetta

• odnajduje w czytanym tekście aluzje do Makbeta Williama Szekspira

• charakteryzuje utwór jako parodię i podaje odpowiednie przykłady

 

• wskazuje środki nadające tekstowi efekt komediowy

• uczestniczy w dyskusji na temat funkcjonowania parodii

• wskazuje elementy świadczące o oryginalnym podejściu twórcy do gatunku powieści

*40. Elżbieta królowa Anglii

• na podstawie obejrzanego spektaklu Teatru Telewizji charakteryzuje królową Elżbietę, uwypukla złożoność jej postaci

• przywołuje kontekst historyczny przedstawienia

 

• wypowiada się na temat kreacji odtwórczyni tytułowej roli

 

• podejmuje dyskusję na temat problemów osób sprawujących władzę w czasach renesansu i dzisiaj

• omawia specyfikę Teatru Telewizji

 

41. Romeo i Julia  współcześnie

• streszcza fabułę Romea i Julii w reż. Baza Luhrmanna  

• opisuje swoje wrażenia po obejrzeniu filmu

• porównuje film Luhrmanna z utworem Williama Szekspira

• wyjaśnia znaczenie terminów: adaptacja, ekranizacja, interpretacja

• dokonuje szczegółowej analizy porównawczej wybranych scen filmu

 

 

• wypowiada się na temat funkcji kiczu w filmie

• podejmuje dyskusję o granicach dowolności adaptacji

 

• wyraża swoją opinię na temat rekwizytów, kostiumów oraz sposobu filmowania i montażu

*42. Królowa Margot

• opisuje relacje panujące na dworze francuskim, które zostały przedstawione w filmie

• omawia wydarzenia historyczne stanowiące tło fabuły filmu

 

• analizuje pobudki, jakimi kierowała się tytułowa bohaterka filmu

• na podstawie fabuły filmu rozważa problem zła w człowieku

 

• przywołuje konteksty i nawiązania wykorzystane w filmie

BAROK – O EPOCE

45. i 46. Barok – świat wewnętrznych sprzeczności

 

• wyjaśnia etymologię nazwy barok

• określa ramy czasowe epoki

• podaje daty początku i końca baroku w Polsce

• wymienia podstawowe różnice pomiędzy renesansem a barokiem

• wyjaśnia, dlaczego XVI w. nazywa się czasem wojen

• tłumaczy znaczenie terminów monarchia absolutna i kontrreformacja

• omawia najważniejsze postanowienia soboru trydenckiego

• charakteryzuje specyfikę polskiego baroku

 

• wypowiada się na temat życia codziennego w baroku

analizuje wpływ soboru trydenckiego na kształt epoki

podaje przykłady teatralizacji życia w baroku

charakteryzuje tło historyczne epoki

47. i 48. Człowiek wobec nieskończoności – filozofia czasów baroku

• streszcza fragmenty traktatów Kartezjusza: Medytacji o pierwszej filozofii i Rozprawy o metodzie

• relacjonuje fragment Myśli Pascala

 

• przedstawia podstawowe założenia filozofii Kartezjańskiej

• wymienia najważniejsze elementy filozofii Blaise’a Pascala

• objaśnia sens stwierdzenia Myślę, więc jestem

• tłumaczy znaczenie sforumłowania zakład Pascala

• wyjaśnia, jak rozumie określenie trzcina myśląca

• wymienia nazwiska przedstawicieli spirytualizmu, naturalizmu i panteizmu oraz charakteryzuje ich poglądy

formułuje swoją opinię na temat myśli barokowej

przedstawia charakterystykę głównych nurtów myśli barokowej, korzystając z różnych źródeł informacji

 

49. i 50. Sztuka baroku

• rozpoznaje cechy stylu barokowego na podstawie wskazanych dzieł

• wymienia nazwiska najważniejszych twórców okresu baroku

• podaje najistotniejsze cechy stylu barokowego

 

• omawia twórczość przedstawicieli sztuki barokowej

• charakteryzuje malarstwo barokowe, posługując się przykładami dzieł

• na przykładzie wybranej budowli przedstawia cechy architektury barokowej

• omawia założenia światopoglądowe sztuki baroku

• charakteryzuje operę jako zjawisko typowe dla baroku

• wyjaśnia, czym był teatr dworski

• określa, na czym polegało znaczenie Kościoła jako mecenasa sztuki

• dokonuje analizy rzeźby barokowej według wskazanych kryteriów

• opisuje działalność szkolnego teatru jezuitów w Polsce

analizuje i interpretuje wybrane dzieło sztuki barokowej

 

BAROK – TEKSTY Z EPOKI

52. Wprowadzenie do literatury barokowej

• charakteryzuje dwa nurty poezji barokowej: dworski i metafizyczny

 

• wymienia nazwiska przedstawicieli klasycyzmu barokowego

• definiuje termin marinizm

• omawia twórczość Moliera

• wyjaśnia znaczenie terminów: sacrum, profanum, vanitas

 

• przedstawia różnice pomiędzy nurtem dworskim i metafizycznym literatury baroku a klasycyzmem francuskim

streszcza wybrany dramat Pierre’a Corneille’a bądź Jeana Racine’a

53. Poezja metafizyczna Mikołaja Sępa Szarzyńskiego

• czyta ze zrozumieniem wiersze poety

• omawia przynależność Mikołaja Sępa Szarzyńskiego do dwóch epok: renesansu z uwagi na lata życia i baroku ze względu na prekursorską twórczość 

 

• odnajduje cechy poezji metafizycznej w utworach Sępa Szarzyńskiego

• wskazuje podmiot liryczny oraz adresata lirycznego i określa sytuację liryczną we wskazanych wierszach

 

• wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w analizowanych sonetach

• dokonuje analizy stylistycznej i interpretacji wierszy Sępa Szarzyńskiego

 

• porównuje obraz Boga zawarty w utworach Sępa Szarzyńskiego z obrazem Boga w Hymnie Jana Kochanowskiego

• podejmuje dyskusję na temat aktualności poezji Sępa Szarzyńskiego

analizuje pogląd poety na temat sensu istnienia na podstawie wskazanych sonetów

konfrontuje sonety Sępa Szarzyńskiego z obrazem Juana de Valdésa Leala In ictu oculi

 

*54. Poezja Daniela Naborowskiego  

• wskazuje w wierszu Krótkość żywota cechy literatury metafizycznej

• odnajduje w wierszu Na oczy królewny angielskiej i omawia cechy literatury dworskiej

• odczytuje wiersz Krótkość żywota jako traktat z tezą i potwierdzającą ją argumentacją

• analizuje i interpretuje wiersze Krótkość żywota oraz Na oczy królewny angielskiej

 

• wyjaśnia znaczenie paradoksów kończących wiersz

 

interpretuje obraz Georges’a de La Toura Maria Magdalena

*55. Poezja dworska Jana Andrzeja Morsztyna

• na podstawie wiersza Do trupa definiuje sonet jako gatunek

• przytacza definicję paradoksu i podaje odpowiednie przykłady

• wyjaśnia istotę konceptu w wierszach O swej pannie i Do trupa

• odnajduje elementy sensualizmu w omawianych utworach

• analizuje wiersze Jana Andrzeja Morsztyna

• definiuje marinizm po omówieniu twórczości Jana Andrzeja Morsztyna

• omawia koncept stanowiący oś konstrukcyjną utworu O swej pannie

w kontekście barokowego ujęcia tematu śmierci porównuje wiersz Do trupa z rzeźbą Berniniego Śmierć błogosławionej Ludwiki Albertoni

56. Zbytki sarmackie według Wacława Potockiego

• streszcza wskazane fragmenty Zbytków polskich  

• wyjaśnia znaczenie terminu sarmatyzm

• na podstawie tekstu omawia zamiłowanie XVII-wiecznej szlachty i duchowieństwa do życia ponad stan

• odnajduje we fragmencie Zbytków polskich elementy nurtu sarmackiego

• przedstawia obraz społeczeństwa wyłaniający się z podanego fragmentu

• przytacza fakty na temat  wojen polsko-szwedzkich w XVII w.

 

• tworzy analizę formalną tekstu i przedstawia funkcję użytych w nim środków językowych

podejmuje dyskusję na temat społeczeństwa polskiego w kontekście utworu Wacława Potockiego

 

omawia wpływ przymusowej konwersji na życie i twórczość Wacława Potockiego

57. Sarmaty portret własny – Pamiętniki  Jana Chryzostoma Paska

definiuje sarmatyzm oraz wymienia jego wady i zalety

przytacza najważniejsze fakty z biografii pisarza

 

przedstawia biografię Paska i wskazuje w niej fakty typowe dla Sarmaty

na podstawie utworu definiuje pamiętnik

odnajduje w tekście Pamiętników elementy mentalności sarmackiej

 

• analizuje styl i język Pamiętników

podejmuje dyskusję na temat elementów mentalności sarmackiej u współczesnych Polaków

 

*59. Angielska poezja metafizyczna

• omawia charakter twórczości angielskich poetów metafizycznych

określa, na czym polega koncept w wierszu Pchła Johna Donne’a

rozpoznaje oryginalny charakter utworu Donne’a

 

• dokonuje analizy i interpretacji wiersza Pchła

• podejmuje dyskusję na temat współczesnych przykładów niebanalnego ukazania erotyzmu w sztuce

 

analizuje i porównuje obrazy Ogród miłości Petera Paula Rubensa oraz Vanitas Pietera Claesza

przedstawia w kontekście analizowanych obrazów przykłady łączenia ze sobą dwóch skrajnych kręgów tematycznych

BAROK – NAUKA O JĘZYKU

61. Środki wyrazu artystycznego i ich funkcje

• wymienia środki wyrazu artystycznego

właściwe dla stylu barokowego

klasyfikuje środki artystycznego wyrazu oraz określa ich funkcję w dziele literackim

prezentuje na przykładach cechy stylu barokowego

• odnosi termin makaronizm do współczesnej polszczyzny

• wypowiada się na temat wpływu stylu barokowego na treść utworów

 

porównuje na podstawie wybranych utworów style renesansowy i barokowy

 

BAROK – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

62. Podsumowanie wiadomości na temat baroku

• relacjonuje opinie na temat baroku zawarte we fragmentach książek Dzieje literatury polskiej Juliana Krzyżanowskiego i Helikon sarmacki Andrzeja Vincenza

wyjaśnia znaczenie pojęcia rodzimości w piśmiennictwie barokowym

• wypowiada się na temat demokratycznego charakteru piśmiennictwa barokowego

• podejmuje dyskusję dotyczącą nieobecności literatury barokowej w świadomości społecznej

odnajduje w literaturze i sztuce barokowej elementy ponadczasowe

63. Powtórzenie wiadomości

• przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat twórczości barokowej

• wykorzystuje najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości barokowej

• formułuje wnioski na tematy związane z twórczością barokową

• określa własne stanowisko w kwestii dziedzictwa baroku

• uczestniczy w dyskusji na tematy związane z barokiem i stosuje odpowiednie argumenty

• w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań

• wykorzystuje bogate konteksty wywodzące się z twórczości barokowej

• formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące twórczości barokowej

BAROK – NAWIĄZANIA

64. Śladami baroku

• rozpoznaje inspiracje barokowe w sztuce

 

• podaje przykłady motywów w kulturze współczesnej wywodzących się z baroku

• charakteryzuje stosunek do baroku na przestrzeni epok

• prezentuje przykład dzieła zainspirowanego sztuką barokową

• szczegółowo omawia wybrany przykład współczesnego dzieła inspirowanego sztuką barokową

65. Barokowe inspiracje

• czyta ze zrozumieniem wskazane teksty

• streszcza w punktach fragmenty Kuli Pascala Jorge Luisa Borgesa

• odnajduje elementy estetyki barokowej we fragmencie Wojny futbolowej Ryszarda Kapuścińskiego

 

• prezentuje sylwetkę Ryszarda Kapuścińskiego

referuje wykład Borgesa i interpretuje ostatnie zdanie tekstu

 

• konfrontuje cechy estetyki barokowej wymienione przez Kapuścińskiego z dziełami sztuki zamieszczonymi w podręczniku

• podejmuje dyskusję na temat obecności estetyki barokowej we współczesnym świecie

• porównuje barokową wizję świata i człowieka opisaną przez Pascala z niepokojami współczesnych ludzi

• ocenia aktualne przejawy estetki barokowej w sztuce i życiu codziennym

*66. Ideał kobiecego piękna

• odnajduje w podręczniku oraz dostępnych sobie źródłach akty kobiece powstałe w baroku i w innych epokach

 

dobiera obrazy według kryterium kompozycji wykorzystanej przez Fernanda Botera w dziele

Leżąca naga kobieta z kwiatami

• porównuje obraz Botera z aktami barokowymi, wskazuje elementy zaczerpnięte z tradycji i komentuje sposób ich przetworzenia

• podejmuje dyskusję na temat ewolucji ideału kobiecego piękna

• uczestniczy w dyskusji na temat obecności i funkcji kiczu we współczesnych przedstawieniach kobiety

*67. Barok w poezji współczesnej

• określa rodzaj liryki oraz zasadę kompozycyjną, według której zbudowany jest wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza Róża oddana Danielowi Naborowskiemu

• określa funkcję anafory

• wykazuje się znajomością topiki barokowej i wskazuje toposy wykorzystane w wierszu Rymkiewicza

• porównuje utwór Rymkiewicza z wierszem barokowym o podobnej konstrukcji

• wyjaśnia znaczenie symbolu róży obecnego w tekście

• tworzy prezentację dotyczącą toposu róży w literaturze i sztuce

*68. Trans-Atlantyk Witolda Gombrowicza wobec tradycji sarmackiej

• odnajduje we fragmencie Trans-Atlantyku Gombrowicza cechy języka Jana Chryzostoma Paska

• wskazuje w tekście elementy mentalności sarmackiej

• prezentuje najważniejsze fakty z życia i twórczości Witolda Gombrowicza

 

• wykazuje się ogólną znajomością treści utworu Witolda Gombrowicza

• analizuje sposoby ośmieszenia mentalności sarmackiej zastosowane przez Gombrowicza

 

• w kontekście fragmentu utworu podejmuje dyskusję na temat stosunku do emigrantów i problemów związanych z asymilacją na obczyźnie

69. Barokowa teatralność w opowieści filmowej

• odnajduje w filmie Vatel w reż. Rolanda Joffégo elementy teatralizacji życia w baroku

• opisuje przedstawioną w filmie barokową arystokrację

• porównuje kadry filmowe z reprodukcjami barokowych obrazów zamieszczonymi w podręczniku

• ocenia postępowanie arystokracji ukazane w filmie

• odnajduje w filmie toposy barokowe

• analizuje postępowanie tytułowego bohatera

• interpretuje motyw lustra obecny w filmie

• porównuje sposób przedstawienia arystokracji w filmach Vatel oraz Królowa Margot

• pisze recenzję dzieła Rolanda Joffégo

 

*70. Filmowa opowieść o artyście – Dziewczyna z perłą  Petera Webbera

• na podstawie filmu charakteryzuje życie codzienne w baroku

• opisuje proces powstawania dzieła sztuki

• przedstawia charakterystykę postaci Griet – służącej malarza

• porównuje kadry z filmu z obrazami Jana Vermeera

 

• analizuje i ocenia kreację Scarlett Johansson

 

• tworzy prezentację na temat obrazu artysty w filmie

OŚWIECENIE – O EPOCE

72. i 73. Oświecenie w Europie i Polsce

• objaśnia etymologię nazwy epoki

• podaje daty graniczne oświecenia w Europie

• przedstawia periodyzację polskiego oświecenia

• opisuje światopogląd ludzi oświecenia

• wymienia osiągnięcia oświecenia w dziedzinie nauki

• podaje nazwy instytucji powstałych w czasach stanisławowskich

• opisuje przemiany społeczne doby oświecenia

• charakteryzuje specyfikę polskiego oświecenia

 

• prezentuje wpływ idei oświeceniowych na życie codzienne

• analizuje rolę czasopiśmiennictwa w oświeceniu

• analizuje przemiany światopoglądowe, które ukształtowały epokę

 

75. i 76. Wiek rozumu i czułego serca

• czyta ze zrozumieniem fragment traktatu Johna Locke’a Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego i przytacza najważniejsze tezy tekstu

• czyta ze zrozumieniem fragment Traktatu o tolerancji Woltera i podaje

najistotniejsze założenia tekstu

• wymienia główne kierunki światopoglądowe oświecenia

• prezentuje założenia filozofii Johna Locke’a

• charakteryzuje podstawowe elementy światopoglądu Woltera

• wyjaśnia znaczenie terminów: deizm, ateizm, materializm, sensualizm, empiryzm, tabula rasa, utylitaryzm, liberalizm, libertynizm

• odnajduje w tekście Johna Locke’a argumenty świadczące o tym, że autor był zwolennikiem racjonalizmu i empiryzmu

• przedstawia okoliczności, w których powstał Traktat o tolerancji

• na podstawie tekstu objaśnia, jaką rolę – według Woltera – odgrywają Bóg i religia

 

 

 

• prezentuje podstawowe założenia światopoglądu Immanuela Kanta

• wyjaśnia, na czym polega kopernikański przewrót w filozofii dokonany przez Kanta

• tłumaczy, czym jest według filozofa prawo naturalne

• omawia główne twierdzenia Jeana-Jacquesa Rousseau

 

• przedstawia pogłębioną wiedzę na temat filozofii Immanuela Kanta i Jeana-Jacquesa Rousseau

77. i 78. Sztuka oświecenia

• wskazuje na przykładach cechy stylu klasycystycznego w architekturze, malarstwie i rzeźbie

• na podstawie wybranych dzieł omawia cechy rokoka

• podaje cechy stylu klasycystycznego i rokokowego

• omawia rolę teatru w oświeceniu

• wymienia najważniejsze dzieła czołowych twórców klasycyzmu europejskiego

• opisuje specyfikę rokokowych przedmiotów użytku codziennego i wystroju wnętrz

• charakteryzuje rolę komedii w teatrze oświeceniowym

• analizuje dzieło klasycystyczne według wskazanych kryteriów

• wyjaśnia, w jaki sposób sztuka oświecenia odzwierciedlała najważniejsze idee epoki

• określa rolę Teatru Narodowego w rozwoju polskiego oświecenia

• wypowiada się na temat muzyki okresu oświecenia

• prezentuje treść i problematykę wybranej komedii klasycystycznej

OŚWIECENIE – TEKSTY Z EPOKI

79. Wprowadzenie do literatury oświecenia

• wymienia nazwy gatunków literackich najpełniej realizujących postulat dydaktyzmu

 

• wskazuje gatunek, który pojawił się w polskiej literaturze XVIII-wiecznej

• wymienia najważniejsze cechy literatury sentymentalnej i rokokowej

• definiuje klasycyzm w literaturze

• wskazuje podstawowe zadania twórcy oświeceniowego

• wymienia poetyki normatywne

80. Bajki Ignacego Krasickiego

• wymienia cechy gatunkowe bajki i przytacza odpowiednie przykłady

• wskazuje i wyjaśnia morał w bajkach Jagnię i wilcy, Wilk i owce oraz

Lew pokorny

• określa pochodzenie gatunku bajki

• odnosi sens bajki Wilk i owce do sytuacji z życia codziennego

• formułuje morał bajki Podróżny

• komentuje bajkę Lew pokorny w kontekście wiedzy na temat natury ludzkiej

 

• przedstawia ogólny obraz człowieka wyłaniający się z bajek Ignacego Krasickiego i komentuje go w odniesieniu do znanej mu rzeczywistości

81. Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło – satyry Ignacego Krasickiego

• definiuje satyrę jako gatunek

• relacjonuje treść Żony modnej Ignacego Krasickiego

• charakteryzuje głównych bohaterów satyry

• wymienia wady ganione przez autora Żony modnej

 

• podaje cechy utworu, które świadczą  o jego przynależności do klasycyzmu

• porównuje bajkę i satyrę

• omawia kompozycję satyry

• rozpatruje satyrę w kontekście ówczesnej obyczajowości

• wskazuje sposoby osiągnięcia efektu komicznego w satyrze

• w kontekście satyry omawia wzorce obyczajowe obecne we współczesnym świecie

82. Śmiejmy się z głupich, choć i przewielebnychMonachomachia Ignacego Krasickiego

• definiuje poemat heroikomiczny jako gatunek

• streszcza wskazany fragment Monachomachii

• wyjaśnia pochodzenie poematu heroikomicznego

• wskazuje w tekście Monachomachii cechy gatunkowe poematu heroikomicznego

• odnajduje w utworze ogólną refleksję i ją komentuje

 

• rozpatruje fragmenty Monachomachii  w kontekście swojej wiedzy na temat funkcjonowania zakonów w XVIII w.

• wskazuje w tekście przykłady zabiegów językowych mających wywołać efekt komiczny

• opisuje rolę humoru w Monachomachii

• analizuje sposób ukazania mnichów w poemacie

• w kontekście fragmentów Monachomachii  podejmuje dyskusję na temat funkcji śmiechu w życiu społecznym

• porównuje fragment Monachomachii z eposem homeryckim i wskazuje sparodiowane elementy

• przedstawia w satyryczny sposób wybrany fragment życia społecznego

 

84. Podsumowanie wiadomości na temat Ignacego Krasickiego

• wymienia nazwy gatunków uprawianych przez Krasickiego i podaje przykładowe tytuły utworów

• relacjonuje najważniejsze wydarzenia z biografii poety

• podaje tytuł pierwszej polskiej powieści

• wylicza powracające w twórczości Krasickiego tematy i motywy oraz przytacza tytuły konkretnych dzieł

 

• przedstawia rolę „księcia poetów” w rozwoju literatury polskiej

• określa tematykę powieści Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki

85. Sentymentalna twórczość Franciszka Karpińskiego

• definiuje sielankę jako gatunek

• streszcza wskazane fragmenty utworu Laura i Filon

• odnajduje w świecie przedstawionym utworu elementy o charakterze konwencjonalnym

 

• określa pochodzenie sielanki i podaje nazwiska twórców tego gatunku

 

• przytacza poglądy Jeana-Jacquesa Rousseau i opisuje ich wpływ na rozwój sentymentalizmu

• wyjaśnia, dlaczego sielanki sentymentalne śmieszą dzisiejszego czytelnika

• wymienia tytuły innych utworów Franciszka Karpińskiego

• porównuje świat sielankowej arkadii do utopii

 

87. Pieśń Legionów Polskich we Włoszech

• opisuje historyczne okoliczności powstania Pieśni Legionów Polskich we Włoszech

 

• nazywa rodzaj liryki występujący w utworze i wypowiada się na temat podmiotu lirycznego

 

• wymienia wydarzenia historyczne przywołane w tekście Józefa Wybickiego

• określa, kiedy Mazurek Wybickiego został oficjalnie uznany za hymn państwowy

 

• podejmuje dyskusję na temat roli hymnu i innych symboli w życiu narodu

• określa funkcję przywołania osoby Tadeusza Kościuszki w zakończeniu pieśni

• wypowiada się na temat autorstwa i charakteru melodii towarzyszącej tekstowi pieśni

*88. Kubuś Fatalista i jego pan

• wykazuje się orientacyjną wiedzą na temat dorobku i działalności Denisa Diderota

• definiuje powiastkę filozoficzną jako gatunek

• udowadnia, że utwór Diderota jest powiastką filozoficzną

 

• streszcza utwór Kubuś Fatalista i jego pan

• wyjaśnia znaczenie słowa fatalizm i odnosi je do treści przeczytanego fragmentu

 

• analizuje kreację narratora w utworze

• porównuje bohaterów Kubusia Fatalisty do postaci z powieści Don Kichote Cervantesa

89. Wobec inności – o Podróżach Guliwera Jonathana Swifta

• streszcza wskazany fragment Podróży do wielu odległych narodów świata…

• odnajduje elementy ironii w przeczytanym fragmencie i określa jej funkcję

 

• analizuje sposób przedstawienia cywilizacji europejskiej w utworze

 

• odnosi fantastyczne wątki podróżnicze do historycznej wiedzy na temat kolonializmu

• podejmuje dyskusję o spotkaniach różnych cywilizacji we współczesnym świecie

• w kontekście dzieła Swifta wypowiada się na temat szans funkcjonowania społeczeństwa wielokulturowego

*90. Rękopis znaleziony w Saragossie

• streszcza wskazany fragment Rękopisu…

• prezentuje własne przeżycia wynikające z lektury tekstu

• definiuje powieść szkatułkową

• wyjaśnia na podstawie tekstu Rękopisu…, czym jest powieść szkatułkowa

 

• analizuje kreację narratora w Rękopisie…

 

• rozważa, czy powieść Jana Potockiego tematycznie przynależy do okresu oświecenia

OŚWIECENIE – NAUKA O JĘZYKU

91. Mówić poprawnie

• wymienia rodzaje norm językowych

• podaje typy słowników językowych i wyjaśnia, które wątpliwości rozwiewa dany typ słownika

• nazywa cechy stylu oświeceniowego

• przytacza przykłady ilustrujące różne rodzaje norm językowych

• prezentuje na przykładach cechy stylu oświeceniowego

 

• rozpoznaje, kiedy odstępstwo od normy językowej jest błędem językowym

• odróżnia błędy wewnątrz-od zewnątrzjęzykowych

 

• przytacza przykłady błędów językowych i określa ich rodzaj

• wyszukuje błędy językowe określonego typu

OŚWIECENIE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

92. Podsumowanie wiadomości

• przytacza opinie zawarte we fragmentach tekstów Wynalezienie wolności 1700–1789 Jeana Starobinskiego i Mroczne dziedzictwo oświecenia Pawła Lisickiego

• formułuje własną opinię dotyczącą tez zawartych w przeczytanych tekstach

• wypowiada się na temat dążeń wolnościowych w XVIII w.

• podejmuje dyskusję na temat spuścizny myślowej oświecenia

• w kontekście fragmentu tekstu Pawła Lisickiego zabiera głos w kwestii manipulowania opinią publiczną w oświeceniu i czasach współczesnych

 

• podejmuje polemikę z tekstem Pawła Lisickiego

93. Powtórzenie wiadomości

• przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat dorobku oświecenia

• wykorzystuje najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości oświeceniowej

• formułuje wnioski na tematy związane z twórczością oświeceniową

• określa własne stanowisko w kwestii dziedzictwa oświecenia

• uczestniczy w dyskusji na tematy związane z oświeceniem i stosuje odpowiednie argumenty

• w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań

• wykorzystuje bogate konteksty wywodzące się z twórczości oświeceniowej

• formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące piśmiennictwa oświeceniowego

OŚWIECENIE – NAWIĄZANIA

94. Śladami oświecenia

• wymienia instytucje powstałe w epoce oświecenia mające swoje współczesne odpowiedniki

 

• wskazuje elementy klasycyzmu w kulturze współczesnej

• omawia wpływy światopoglądu oświeceniowego na człowieka XXI w.

 

• analizuje wybrany przykład inspiracji kulturą oświecenia

• podaje konkretne przykłady wpływu sztuki klasycystycznej i sentymentalnej na twórczość późniejszych epok

• omawia zmianę światopoglądową, jaka zaszła w epoce oświecenia

95. Czesław Miłosz o rozumie

• podaje najistotniejsze fakty z biografii Czesława Miłosza

• określa funkcję apostrofy rozpoczynającej tekst Rozum

• wskazuje sytuacje, do których odnosi się w drugim akapicie tekstu podmiot mówiący

• wyjaśnia funkcję użycia słowa gdybyż

• odnosi teksty Czesława Miłosza do światopoglądu oświeceniowego

• wyjaśnia metafory użyte w tekście Labirynt

• opisuje, co było przyczyną niezgody autora na uwielbienie labiryntu swego umysłu

 

• określa, jaką rolę wyznacza sztuce i artyście podmiot mówiący 

*96. Człowiek poszukujący

• rozpoznaje we fragmencie tekstu Jak szukaliśmy Lailonii Leszka Kołakowskiego powiastkę filozoficzną i określa jej cechy

• streszcza przeczytany fragment utworu

• odnosi tekst do istoty ludzkiego życia

• podejmuje próbę interpretacji utworu na poziomie metaforycznym

 

• przytacza najistotniejsze fakty z biografii Leszka Kołakowskiego

• konfrontuje czytany fragment ze światopoglądem oświeceniowym

• interpretuje tekst na poziomie metaforycznym

• wypowiada się na temat istoty szukania

• analizuje metaforyczne znaczenie Lailonii jako przedmiotu poszukiwań

 

• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania w interpretacji tekstu

97. Bajki współczesne

• streszcza teksty Zbigniewa Herberta Wilk i owieczka oraz Wiatr i róża

• odnajduje w utworach cechy gatunkowe bajki 

• interpretuje morały bajek Herberta

• przytacza najważniejsze fakty z biografii Zbigniewa Herberta

• analizuje kreację narratora w bajce Wilk i owieczka

• komentuje sposób, w jaki  Herbert odnosi się do tradycji XVIII-wiecznego bajkopisarstwa

• pisze analizę porównawczą wybranych bajek Ignacego Krasickiego i Zbigniewa Herberta

*98. Współczesne nawiązania malarskie – Perspektywa: „Madame Récamier” Davida

• wyjaśnia, że pierwowzorem obrazu René Magritte’a Perspektywa: „Madame Récamier” Davida było klasycystyczne dzieło Jacques’a-Louisa Davida pod tytułem Madame Récamier

• analizuje obraz Davida jako modelowy przykład klasycyzmu w sztuce

• porównuje surrealistyczne dzieło René Magritte’a z obrazem Davida

• opisuje swoje wrażenia wynikające z zestawienia obu dzieł

 

• interpretuje współczesny obraz i ocenia go z perspektywy własnej wrażliwości

• pisze analizę porównawczą obu obrazów, wykorzystując szerokie konteksty i nawiązania

*99. Wobec konwencji – Laura i Filon Marii Pawlikowskiej-
-Jasnorzewskiej

• wskazuje utwór, do którego nawiązuje wiersz Marii Pawlikowskiej-
-Jasnorzewskiej

• odnajduje w wierszu elementy nawiązujące do konwencji sielanki oświeceniowej

• interpretuje wymowę wiersza

• omawia polemikę poetki z oświeceniowym sentymentalizmem

• rozpoznaje typ malarstwa oświeceniowego, do którego nawiązuje wiersz Marii Pawlikowskiej-
-Jasnorzewskiej, i wskazuje punkty wspólne obu dzieł

100. Współczesny Robinson

• streszcza fabułę filmu Cast Away – poza światem w reż. Roberta Zemeckisa

• charakteryzuje głównego bohatera przed pobytem na bezludnej wyspie i po jego powrocie do cywilizacji

 

• wyjaśnia, jak w kontekście filmu rozumie słowo świat użyte w tytule

• opisuje znaczenie piłki dla głównego bohatera podczas jego pobytu na wyspie

• analizuje konfrontację bohatera z cywilizacją po powrocie z wyspy

• interpretuje motyw nieotwartej paczki

 

• wypowiada się na temat kreacji Toma Hanksa w filmie

• porównuje fabułę filmu z treścią książki Robinson Crusoe Daniela Defoe

*101. Amadeusz Miloša Formana

• streszcza fabułę filmu

• charakteryzuje Antonia Salieriego i Amadeusza Mozarta jako dwie kontrastujące ze sobą postacie

 

• nazywa chwyt narracyjny zastosowany w filmie i określa jego funkcję

 

• ocenia postępowanie Mozarta i wypowiada się na temat praw artysty do niekonwencjonalnego zachowania

• opisuje kondycję artysty w XVIII w.

 

Autor: Magdalena Lotterhoff