WYMAGANIA EDUKACYJNE
CHEMIA - ZAKRES ROZSZERZONY, KL.2C
Wymagania
programowe na poszczególne oceny – IV etap edukacyjny – przygotowane na
podstawie treści zawartych
w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 1. podręcznika dla
liceum ogólnokształcącego i technikum To jest chemia. Chemia ogólna i
nieorganiczna, zakres rozszerzony
według OPRACOWANIA WYDAWNICTWA NOWA ERA
Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają
wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy
programowej.
Natomiast zaznaczone doświadczenia chemiczne są zalecane przez Ewę Gryczman
i Krystynę Gisges (autorki podstawy programowej) do przeprowadzenia w
zakresie rozszerzonym (Komentarz do podstawy programowej przedmiotu Chemia)
1. Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych
|
Ocena dopuszczająca [1]
|
Ocena dostateczna [1 + 2]
|
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - wymienia nazwy szkła i sprzętu laboratoryjnego -
zna i stosuje zasady BHP
obowiązujące - wymienia nauki zaliczane do nauk przyrodniczych - definiuje pojęcia: atom, elektron, proton, neutron, nukleony, elektrony walencyjne -
oblicza liczbę protonów,
elektronów - definiuje pojęcia: masa atomowa, liczba atomowa, liczba masowa, jednostka masy atomowej, masa cząsteczkowa -
podaje masy atomowe i liczby atomowe pierwiastków chemicznych,
korzystając - oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych, np. MgO, CO2 - definiuje pojęcia dotyczące współczesnego modelu budowy atomu: orbital atomowy, liczby kwantowe (n, l, m, ms), stan energetyczny, stan kwantowy, elektrony sparowane - wyjaśnia, co to są izotopy pierwiastków chemicznych na przykładzie atomu wodoru - omawia budowę współczesnego modelu atomu - definiuje pojęcie pierwiastek chemiczny - podaje treść prawa okresowości - omawia budowę układu okresowego pierwiastków chemicznych (podział na grupy, okresy i bloki konfiguracyjne) - wskazuje w układzie okresowym pierwiastki chemiczne należące do bloku s, p, d oraz f - określa podstawowe właściwości pierwiastka chemicznego na podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym - wskazuje w układzie okresowym pierwiastki chemiczne zaliczane do niemetali i metali |
Uczeń: -
wyjaśnia przeznaczenie
podstawowego szkła - bezpiecznie posługuje się podstawowym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi - wyjaśnia, dlaczego chemia należy do nauk przyrodniczych -
wykonuje proste obliczenia
związane - podaje treść zasady nieoznaczoności Heisenberga, reguły Hunda oraz zakazu Pauliego - opisuje typy orbitali atomowych i rysuje ich kształty -
zapisuje konfiguracje
elektronowe atomów pierwiastków chemicznych o liczbie atomowej - definiuje pojęcia: promieniotwórczość, okres półtrwania - wymienia zastosowania izotopów pierwiastków promieniotwórczych - przedstawia ewolucję poglądów na temat budowy materii od starożytności do czasów współczesnych - wyjaśnia budowę współczesnego układu okresowego pierwiastków chemicznych, uwzględniając podział na bloki s, p, d oraz f - wyjaśnia, co stanowi podstawę budowy współczesnego układu okresowego pierwiastków chemicznych (konfiguracja elektronowa wyznaczająca podział na bloki s, p, d oraz f) - wyjaśnia, podając przykłady, jakich informacji na temat pierwiastka chemicznego dostarcza znajomość jego położenia w układzie okresowym |
Uczeń: - wyjaśnia, czym zajmuje się chemia nieorganiczna i organiczna - wyjaśnia, od czego zależy ładunek jądra atomowego i dlaczego atom jest elektrycznie obojętny - wykonuje obliczenia związane z pojęciami: masa atomowa, masa cząsteczkowa, liczba atomowa, liczba masowa, jednostka masy atomowej (o większym stopniu trudności) -
zapisuje konfiguracje elektronowe
atomów pierwiastków chemicznych o
liczbach atomowych Z od 1
do 36 oraz jonów - określa stan kwantowy elektronów w atomie za pomocą czterech liczb kwantowych, korzystając z praw mechaniki kwantowej - oblicza masę atomową pierwiastka chemicznego o znanym składzie izotopowym -
oblicza procentową zawartość
izotopów -
wymienia nazwiska uczonych,
którzy - wyjaśnia sposób klasyfikacji pierwiastków chemicznych w XIX w. - omawia kryterium klasyfikacji pierwiastków chemicznych zastosowane przez Dmitrija I. Mendelejewa - analizuje zmienność charakteru chemicznego pierwiastków grup głównych zależnie od ich położenia w układzie okresowym -
wykazuje zależność między
położeniem pierwiastka chemicznego w danej grupie |
Uczeń: - wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć ładunek i masa - wyjaśnia, co to są siły jądrowe i jaki mają wpływ na stabilność jądra - wyjaśnia, na czym polega dualizm korpuskularno-falowy - zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych Z od 1 do 36 oraz jonów wybranych pierwiastków chemicznych, za pomocą liczb kwantowych - wyjaśnia, dlaczego zwykle masa atomowa pierwiastka chemicznego nie jest liczbą całkowitą - wyznacza masę izotopu promieniotwórczego na podstawie okresu półtrwania - analizuje zmiany masy izotopu promieniotwórczego w zależności od czasu - porównuje układ okresowy pierwiastków chemicznych opracowany przez Mendelejewa (XIX w.) ze współczesną wersją - uzasadnia przynależność pierwiastków chemicznych do poszczególnych bloków energetycznych - uzasadnia, dlaczego lantanowce znajdują się w grupie 3. i okresie 6., a aktynowce w grupie 3. i okresie 7. - wymienia nazwy systematyczne superciężkich pierwiastków chemicznych o liczbie atomowej większej od 100 |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - wyjaśnia, na czym polega zjawisko promieniotwórczości naturalnej i sztucznej, - określa rodzaje i właściwości promieniowania α, β, γ, - podaje przykłady naturalnych przemian jądrowych, - wyjaśnia pojęcie szereg promieniotwórczy, - wyjaśnia przebieg kontrolowanej i niekontrolowanej reakcji łańcuchowej, - zapisuje przykładowe równania reakcji jądrowych stosując regułę przesunięć Soddy'ego-Fajansa, - analizuje zasadę działania reaktora jądrowego i bomby atomowej, - podaje przykłady praktycznego wykorzystania zjawiska promieniotwórczości i ocenia związane z tym zagrożenia.
|
2. Wiązania chemiczne
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
|
Uczeń: - definiuje pojęcie elektroujemność - wymienia nazwy pierwiastków elektrododatnich i elektroujemnych, korzystając z tabeli elektroujemności - wymienia przykłady cząsteczek pierwiastków chemicznych (np. O2, H2) i związków chemicznych (np. H2O, HCl) - definiuje pojęcia: wiązanie chemiczne, wartościowość, polaryzacja wiązania, dipol - wymienia i charakteryzuje rodzaje wiązań chemicznych (jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane) -
podaje zależność między różnicą
elektroujemności w cząsteczce -
wymienia przykłady cząsteczek, w
których występuje wiązanie jonowe, kowalencyjne - definiuje pojęcia: orbital molekularny (cząsteczkowy), wiązanie σ, wiązanie π, wiązanie metaliczne, wiązanie wodorowe, wiązanie koordynacyjne, donor pary elektronowej, akceptor pary elektronowej - opisuje budowę wewnętrzną metali - definiuje pojęcie hybrydyzacja orbitali atomowych - podaje, od czego zależy kształt cząsteczki (rodzaj hybrydyzacji) |
Uczeń: - omawia zmienność elektroujemności pierwiastków chemicznych w układzie okresowym -
wyjaśnia regułę dubletu
elektronowego - przewiduje na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków chemicznych rodzaj wiązania chemicznego - wyjaśnia sposób powstawania wiązań kowalencyjnych, kowalencyjnych spolaryzowanych, jonowych i metalicznych - wymienia przykłady i określa właściwości substancji, w których występują wiązania metaliczne, wodorowe, kowalencyjne, jonowe - wyjaśnia właściwości metali na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego - wyjaśnia różnicę miedzy orbitalem atomowym a orbitalem cząsteczkowym (molekularnym) - wyjaśnia pojęcia: stan podstawowy atomu, stan wzbudzony atomu - podaje warunek wystąpienia hybrydyzacji orbitali atomowych -
przedstawia przykład
przestrzennego rozmieszczenia wiązań w cząsteczkach - definiuje pojęcia: atom centralny, ligand, liczba koordynacyjna |
Uczeń: -
analizuje zmienność
elektroujemności - zapisuje wzory elektronowe (wzory kropkowe) i kreskowe cząsteczek, w których występują wiązania kowalencyjne, jonowe oraz koordynacyjne -
wyjaśnia, dlaczego wiązanie
koordynacyjne nazywane jest też wiązaniem donorowo- - wyjaśnia pojęcie energia jonizacji - omawia sposób w jaki atomy pierwiastków chemicznych bloku s i p osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonów) -
charakteryzuje wiązanie
metaliczne - zapisuje równania reakcji powstawania jonów i tworzenia wiązania jonowego - przedstawia graficznie tworzenie się wiązań typu σ i π - określa wpływ wiązania wodorowego na nietypowe właściwości wody - wyjaśnia pojęcie siły van der Waalsa - porównuje właściwości substancji jonowych, cząsteczkowych, kowalencyjnych, metalicznych oraz substancji o wiązaniach wodorowych - opisuje typy hybrydyzacji orbitali atomowych (sp, sp2, sp3) |
Uczeń: - wyjaśnia zależność między długością wiązania a jego energią -
porównuje wiązanie koordynacyjne
- proponuje wzory elektronowe (wzory kropkowe) i kreskowe dla cząsteczek lub jonów, w których występują wiązania koordynacyjne -
określa typ wiązań (σ i π) - określa rodzaje oddziaływań między atomami a cząsteczkami na podstawie wzoru chemicznego lub informacji o oddziaływaniu - analizuje mechanizm przewodzenia prądu elektrycznego przez metale i stopione sole - wyjaśnia wpływ rodzaju wiązania na właściwości fizyczne substancji -
przewiduje typ hybrydyzacji - udowadnia zależność między typem hybrydyzacji a kształtem cząsteczki -
określa wpływ wolnych par
elektronowych |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - wyjaśnia, na czym polega hybrydyzacja w cząsteczkach węglowodorów nienasyconych, - oblicza liczbę przestrzenną i na podstawie jej wartości określa typ hybrydyzacji oraz możliwy kształt cząsteczek lub jonów.
|
3. Systematyka związków nieorganicznych
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna -
wymienia przykłady zjawisk
fizycznych - definiuje pojęcia: równanie reakcji chemicznej, substraty, produkty, reakcja syntezy, reakcja analizy, reakcja wymiany -
zapisuje równania prostych
reakcji chemicznych (reakcji syntezy, analizy - podaje treść prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego - interpretuje równania reakcji chemicznych w aspekcie jakościowym i ilościowym - definiuje pojęcia tlenki i nadtlenki - zapisuje wzory i nazwy systematyczne wybranych tlenków metali i niemetali - zapisuje równanie reakcji otrzymywania tlenków co najmniej jednym sposobem - ustala doświadczalnie charakter chemiczny danego tlenku - definiuje pojęcia: tlenki kwasowe, tlenki zasadowe, tlenki obojętne - definiuje pojęcia wodorotlenki i zasady - zapisuje wzory i nazwy systematyczne wybranych wodorotlenków -
wyjaśnia różnicę między zasadą - zapisuje równanie reakcji otrzymywania wybranej zasady - definiuje pojęcia: amfoteryczność, tlenki amfoteryczne, wodorotlenki amfoteryczne -
zapisuje wzory i nazwy wybranych
tlenków - definiuje pojęcia: kwasy, moc kwasu -
wymienia sposoby klasyfikacji
kwasów - zapisuje wzory i nazwy systematyczne kwasów - zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów - definiuje pojęcie sole - wymienia rodzaje soli - zapisuje wzory i nazwy systematyczne prostych soli -
przeprowadza doświadczenie
chemiczne mające na celu otrzymanie wybranej soli -
wymienia przykłady soli
występujących - definiuje pojęcia: wodorki, azotki, węgliki |
Uczeń: - wymienia różnice między zjawiskiem fizycznym a reakcją chemiczną - przeprowadza doświadczenie chemiczne mające na celu otrzymanie prostego związku chemicznego (np. FeS), zapisuje równanie przeprowadzonej reakcji chemicznej, określa jej typ oraz wskazuje substraty i produkty - zapisuje wzory i nazwy systematyczne tlenków - zapisuje równianie reakcji otrzymywania tlenków pierwiastków chemicznych o liczbie atomowej Z od 1 do 30 - opisuje budowę tlenków - dokonuje podziału tlenków na kwasowe, zasadowe, obojętne i amfoteryczne - zapisuje równania reakcji chemicznych tlenków kwasowych i zasadowych z wodą - wymienia przykłady zastosowania tlenków - zapisuje wzory i nazwy systematyczne wodorotlenków - opisuje budowę wodorotlenków - zapisuje równania reakcji otrzymywania zasad - wyjaśnia pojęcia: amfoteryczność, tlenki amfoteryczne, wodorotlenki amfoteryczne - zapisuje równania reakcji chemicznych wybranych tlenków i wodorotlenków z kwasami i zasadami - wymienia przykłady zastosowania wodorotlenków - wymienia przykłady tlenków kwasowych, zasadowych, obojętnych i amfoterycznych - opisuje budowę kwasów - dokonuje podziału podanych kwasów na tlenowe i beztlenowe -
wymienia metody otrzymywania
kwasów - wymienia przykłady zastosowania kwasów - opisuje budowę soli - zapisuje wzory i nazwy systematyczne soli - wyjaśnia pojęcia wodorosole i hydroksosole - zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranej soli trzema sposobami - odszukuje informacje na temat występowania soli w przyrodzie -
wymienia zastosowania soli w
przemyśle |
Uczeń: - wskazuje zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne wśród podanych przemian - określa typ reakcji chemicznej na podstawie jej przebiegu - stosuje prawo zachowania masy i prawo stałości składu związku chemicznego - podaje przykłady nadtlenków i ich wzory sumaryczne - wymienia kryteria podziału tlenków i na tej podstawie dokonuje ich klasyfikacji - dokonuje podziału tlenków na kwasowe, zasadowe, obojętne i amfoteryczne oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych z kwasami i zasadami -
wskazuje w układzie okresowym
pierwiastki chemiczne, które mogą tworzyć tlenki - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie zachowania tlenku glinu wobec zasady i kwasu oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych, w postaci cząsteczkowej i jonowej - wymienia metody otrzymywania tlenków, wodorotlenków i kwasów oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - projektuje doświadczenie Reakcja tlenku fosforu(V) z wodą i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia typowe właściwości
chemiczne kwasów (zachowanie wobec metali, tlenków metali, wodorotlenków i
soli kwasów - podaje nazwy kwasów nieorganicznych na podstawie ich wzorów chemicznych - zapisuje równania reakcji chemicznych ilustrujące utleniające właściwości wybranych kwasów - wymienia metody otrzymywania soli - zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranej soli co najmniej pięcioma sposobami - podaje nazwy i zapisuje wzory sumaryczne wybranych wodorosoli i hydroksosoli - odszukuje informacje na temat występowania w przyrodzie tlenków i wodorotlenków, podaje ich wzory i nazwy systematyczne oraz zastosowania - opisuje budowę, właściwości oraz zastosowania wodorków, węglików i azotków |
Uczeń: - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie charakteru chemicznego tlenków metali i niemetali oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie działania zasady i kwasu na tlenki oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - przewiduje charakter chemiczny tlenków wybranych pierwiastków i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - określa charakter chemiczny tlenków pierwiastków chemicznych o liczbie atomowej Z od 1 do 30 na podstawie ich zachowania wobec wody, kwasu i zasady; zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - określa różnice w budowie cząsteczek tlenków i nadtlenków - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(III) oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne, w których wyniku można otrzymać różnymi metodami wodorotlenki trudno rozpuszczalne w wodzie; zapisuje odpowiednie równanania reakcji chemicznych - przewiduje wzór oraz charakter chemiczny tlenku, znając produkty reakcji chemicznej tego tlenku z wodorotlenkiem sodu i kwasem chlorowodorowym - analizuje właściwości pierwiastków chemicznych pod względem możliwości tworzenia tlenków i wodorotlenków amfoterycznych - projektuje doświadczenie chemiczne Porównanie aktywności chemicznej metali oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - określa różnice w budowie cząsteczek soli obojętnych, hydroksosoli i wodorosoli oraz podaje przykłady tych związków chemicznych -
określa różnice w budowie
cząsteczek soli obojętnych, prostych, podwójnych - projektuje doświadczenie chemiczne Ogrzewanie siarczanu(VI) miedzi(II)woda(1/5) oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - ustala nazwy różnych soli na podstawie ich wzorów chemicznych - ustala wzory soli na podstawie ich nazw - proponuje metody, którymi można otrzymać wybraną sól i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
ocenia, które z poznanych
związków chemicznych mają istotne znaczenie - określa typ wiązania chemicznego występującego w azotkach -
zapisuje równania reakcji
chemicznych, |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - przygotowuje i prezentuje prace projektowe oraz zadania testowe z systematyki związków nieorganicznych, z uwzględnieniem ich właściwości oraz wykorzystaniem wiadomości z zakresu podstawowego chemii.
|
4. Stechiometria
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - definiuje pojęcia mol i masa molowa -
wykonuje bardzo proste
obliczenia związane - podaje treść prawa Avogadra -
wykonuje proste obliczenia
stechiometryczne związane z pojęciem masy molowej |
Uczeń: - wyjaśnia pojęcie objętość molowa gazów - wykonuje proste obliczenia związane z pojęciami: mol, masa molowa, objętość molowa gazów w warunkach normalnych -
interpretuje równania reakcji
chemicznych na sposób cząsteczkowy,
molowy, ilościowo - wyjaśnia, na czym polegają obliczenia stechiometryczne - wykonuje proste obliczenia stechiometryczne związane z masą molową oraz objętością molową substratów i produktów reakcji chemicznej |
Uczeń: - wyjaśnia pojęcia liczba Avogadra i stała Avogadra - wykonuje obliczenia związane z pojęciami: mol, masa molowa, objętość molowa gazów, liczba Avogadra (o większym stopniu trudności) - wyjaśnia pojęcie wydajność reakcji chemicznej - oblicza skład procentowy związków chemicznych - wyjaśnia różnicę między wzorem elementarnym (empirycznym) a wzorem rzeczywistym związku chemicznego -
rozwiązuje proste zadania
związane |
Uczeń: - porównuje gęstości różnych gazów na podstawie znajomości ich mas molowych -
wykonuje obliczenia
stechiometryczne dotyczące mas molowych, objętości molowych, liczby cząsteczek oraz niestechiometrycznych
ilości substratów -
wykonuje obliczenia związane -
wykonuje obliczenia
umożliwiające określenie wzorów elementarnych |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - wyjaśnia różnicę między gazem doskonałym a gazem rzeczywistym, - stosuje równanie Clapeyrona do obliczenia objętości lub liczby moli gazu w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury, - wykonuje obliczenia stechiometryczne z zastosowaniem równania Clapeyrona.
|
5. Reakcje utleniania-redukcji. Elektrochemia
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - definiuje pojęcie stopień utlenienia pierwiastka chemicznego - wymienia reguły obliczania stopni utlenienia pierwiastków w związkach chemicznych -
określa stopnie utlenienia
pierwiastków - definiuje pojęcia: reakcja utleniania-redukcji (redoks), utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja - zapisuje proste schematy bilansu elektronowego - wskazuje w prostych reakcjach redoks utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji - wymienia najważniejsze reduktory stosowane w przemyśle |
Uczeń: - oblicza zgodnie z regułami stopnie utlenienia pierwiastków w cząsteczkach związków nieorganicznych, organicznych oraz jonowych - wymienia przykłady reakcji redoks oraz wskazuje w nich utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji - dobiera współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w prostych równaniach reakcji redoks - wyjaśnia, na czym polega otrzymywanie metali z rud z zastosowaniem reakcji redoks -
wyjaśnia pojęcia szereg
aktywności metali |
Uczeń: - przewiduje typowe stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych na podstawie konfiguracji elektronowej ich atomów -
analizuje równania reakcji
chemicznych -
projektuje doświadczenie
chemiczne Reakcja magnezu z chlorkiem żelaza(III) oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej - dobiera współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w równaniach reakcji redoks, w tym w reakcjach dysproporcjonowania - określa, które pierwiastki chemiczne w stanie wolnym lub w związkach chemicznych mogą być utleniaczami, a które reduktorami -
wymienia zastosowania reakcji
redoks |
Uczeń: - określa stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych w cząsteczkach i jonach złożonych - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja miedzi z azotanem(V) srebra(I) - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja miedzi ze stężonym roztworem kwasu azotowego(V) -
zapisuje równania reakcji miedzi
-
analizuje szereg aktywności
metali |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - wyjaśnia pojęcie ogniwo galwaniczne i podaje zasadę jego działania, - opisuje budowę i zasadę działania ogniwa Daniella, - zapisuje równania reakcji chemicznych zachodzących w ogniwie Daniella, - wyjaśnia pojęcie półogniwo, - wyjaśnia pojęcie siła elektromotoryczna ogniwa (SEM), - oblicza siłę elektromotoryczną dowolnego ogniwa, korzystając z szeregu napięciowego metali, - wyjaśnia pojęcie normalna elektroda wodorowa, - definiuje pojęcia potencjał standardowy półogniwa i szereg elektrochemiczny metali, - omawia proces korozji chemicznej oraz korozji elektrochemicznej metali, - wymienia metody zabezpieczenia metali przed korozją, - omawia proces elektrolizy wodnych roztworów elektrolitów i stopionych soli, - zapisuje równania reakcji elektrodowych dla roztworów wodnych i stopionych soli, - wyjaśnia różnicę między przebiegiem procesów elektrodowych w ogniwach i podczas elektrolizy.
|
6. Roztwory
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - definiuje pojęcia: roztwór, mieszanina jednorodna, mieszanina niejednorodna, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczana, roztwór właściwy, zawiesina, roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór przesycony, rozpuszczanie, rozpuszczalność, krystalizacja - wymienia metody rozdzielania na składniki mieszanin niejednorodnych i jednorodnych - sporządza wodne roztwory substancji - wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie substancji w wodzie -
wymienia przykłady roztworów
znanych - definiuje pojęcia: koloid (zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja - wymienia różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin - odczytuje informacje z wykresu rozpuszczalności na temat wybranej substancji -
definiuje pojęcia stężenie
procentowe -
wykonuje proste obliczenia
związane |
Uczeń: - wyjaśnia pojęcia: koloid (zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja, koloid liofobowy, koloid liofilowy, efekt Tyndalla - wymienia przykłady roztworów o różnym stanie skupienia rozpuszczalnika i substancji rozpuszczanej - omawia sposoby rozdzielania roztworów właściwych (substancji stałych w cieczach, cieczy w cieczach) na składniki - wymienia zastosowania koloidów - wyjaśnia mechanizm rozpuszczania substancji w wodzie -
wyjaśnia różnice między
rozpuszczaniem -
wyjaśnia różnicę między
rozpuszczalnością - sprawdza doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji - odczytuje informacje z wykresów rozpuszczalności na temat różnych substancji - wyjaśnia mechanizm procesu krystalizacji - projektuje doświadczenie chemiczne mające na celu wyhodowanie kryształów wybranej substancji - wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe |
Uczeń: - projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie różnych substancji w wodzie oraz dokonuje podziału roztworów, ze względu na rozmiary cząstek substancji rozpuszczonej, na roztwory właściwe, zawiesiny i koloidy - projektuje doświadczenie chemiczne pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (substancji stałych w cieczach) na składniki - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu temperatury na rozpuszczalność gazów w wodzie oraz formułuje wniosek - analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji - wyjaśnia, w jaki sposób można otrzymać układy koloidalne (kondensacja, dyspersja) - projektuje doświadczenie chemiczne Koagulacja białka oraz określa właściwości roztworu białka jaja - sporządza roztwór nasycony i nienasycony wybranej substancji w określonej temperaturze, korzystając z wykresu rozpuszczalności tej substancji - wymienia zasady postępowania podczas sporządzania roztworów o określonym stężeniu procentowym lub molowym -
wykonuje obliczenia związane z
pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe, |
Uczeń: -
projektuje doświadczenie
chemiczne Badanie rozpuszczalności chlorku sodu w wodzie - wymienia przykłady substancji tworzących układy koloidalne przez kondensację lub dyspersję - projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne Obserwacja wiązki światła przechodzącej przez roztwór właściwy i zol oraz formułuje wniosek -
wymienia sposoby otrzymywania
roztworów nasyconych z roztworów nienasyconych -
wykonuje odpowiednie obliczenia
chemiczne, a następnie sporządza roztwory - oblicza stężenie procentowe lub molowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie dwóch roztworów o różnych stężeniach - wykonuje obliczenia dotyczące przeliczania stężeń procentowych i molowych roztworów |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności - wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe z uwzględnieniem gęstości roztworów oraz ich mieszania, zatężania i rozcieńczania. - wykonuje obliczenia związane z rozpuszczaniem hydratów.
|
7. Kinetyka chemiczna
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - definiuje pojęcia: układ, otoczenie, układ otwarty, układ zamknięty, układ izolowany, energia wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces endoenergetyczny, proces egzoenergetyczny - definiuje pojęcia: szybkość reakcji chemicznej, energia aktywacji, kataliza, katalizator - wymienia rodzaje katalizy - wymienia czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej |
Uczeń: - wyjaśnia pojęcia: układ, otoczenie, układ otwarty, układ zamknięty, układ izolowany, energia wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces egzoenergetyczny, proces endoenergetyczny, praca, ciepło, energia całkowita układu - wyjaśnia pojęcia: teoria zderzeń aktywnych, kompleks aktywny, równanie kinetyczne reakcji chemicznej - omawia wpływ różnych czynników na szybkość reakcji chemicznej |
Uczeń: -
przeprowadza reakcje będące
przykładami procesów egzoenergetycznych - projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorowęglanu sodu z kwasem etanowym - projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja magnezu z kwasem chlorowodorowym - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja cynku z kwasem siarkowym(VI) - wyjaśnia pojęcia szybkość reakcji chemicznej i energia aktywacji - zapisuje równania kinetyczne reakcji chemicznych -
udowadnia wpływ temperatury,
stężenia substratu, rozdrobnienia substancji - projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ stężenia substratu na szybkość reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznej, zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Rozdrobnienie substratów a szybkość reakcji chemicznej i formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie
chemiczne Katalityczna synteza jodku magnezu - projektuje doświadczenie chemiczne Katalityczny rozkład nadtlenku wodoru, zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - podaje treść reguły van’t Hoffa -
wykonuje proste obliczenia
chemiczne - określa zmianę energii reakcji chemicznej przez kompleks aktywny - porównuje rodzaje katalizy i podaje ich zastosowania -
wyjaśnia, co to są inhibitory
oraz podaje -
wyjaśnia różnicę między
katalizatorem -
rysuje wykres zmian stężenia
substratów |
Uczeń: - udowadnia, że reakcje egzoenergetyczne należą do procesów samorzutnych, a reakcje endoenergetyczne do procesów wymuszonych - wyjaśnia pojęcie entalpia układu -
kwalifikuje podane przykłady reakcji chemicznych do reakcji
egzoenergetycznych (ΔH < 0) lub endoenergetycznych (ΔH
> 0) -
wykonuje obliczenia chemiczne - udowadnia zależność między rodzajem reakcji chemicznej a zasobem energii wewnętrznej substratów i produktów -
wyjaśnia różnice między katalizą
homogeniczną, katalizą heterogeniczną |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności - wyjaśnia pojęcie równanie termochemiczne, - określa warunki standardowe, - definiuje pojęcia standardowa entalpia tworzenia i standardowa entalpia spalania, - podaje treść reguły Lavoisiera-Laplace'a i prawa Hessa, - stosuje prawo Hessa w obliczeniach termochemicznych, - dokonuje obliczeń termochemicznych z wykorzystaniem równania termochemicznego, - zapisuje ogólne równania kinetyczne reakcji chemicznych i na ich podstawie określa rząd tych reakcji chemicznych, - definiuje pojęcie okres półtrwania, - wyjaśnia pojęcie temperaturowy współczynnik szybkości reakcji chemicznej, - omawia proces biokatalizy i wyjaśnia pojęcie biokatalizatory, - wyjaśnia pojęcie aktywatory.
|
8. Reakcje w wodnych roztworach elektrolitów
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: - wyjaśnia pojęcia elektrolity i nieelektrolity -
omawia założenia teorii
dysocjacji elektrolitycznej (jonowej) Arrheniusa - definiuje pojęcia: reakcja odwracalna, reakcja nieodwracalna, stan równowagi chemicznej, stała dysocjacji elektrolitycznej, hydroliza soli - podaje treść prawa działania mas -
podaje treść reguły przekory
Le Chateliera- - zapisuje proste równania dysocjacji jonowej elektrolitów i podaje nazwy powstających jonów - definiuje pojęcie stopnień dysocjacji elektrolitycznej -
wymienia przykłady elektrolitów
mocnych - wyjaśnia, na czym polega reakcja zobojętniania i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej w postaci cząsteczkowej -
wskazuje w tabeli rozpuszczalności
soli - zapisuje proste równania reakcji strącania osadów w postaci cząsteczkowej - wyjaśnia pojęcie odczyn roztworu - wymienia podstawowe wskaźniki kwasowo-zasadowe (pH) i omawia ich zastosowania - wyjaśnia, co to jest skala pH i w jaki sposób można z niej korzystać
|
Uczeń: - wyjaśnia kryterium podziału substancji na elektrolity i nieelektrolity -
wyjaśnia rolę cząsteczek wody
jako dipoli -
podaje założenia teorii
Brønsteda- - podaje założenia teorii Lewisa w odniesieniu do kwasów i zasad - zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad i soli, bez uwzględniania dysocjacji wielostopniowej - wyjaśnia kryterium podziału elektrolitów na mocne i słabe - porównuje moc elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji -
wymienia przykłady reakcji
odwracalnych - zapisuje wzór matematyczny przedstawiający treść prawa działania mas - wyjaśnia regułę przekory - wymienia czynniki wpływające na stan równowagi chemicznej - zapisuje wzory matematyczne na obliczanie stopnia dysocjacji elektrolitycznej i stałej dysocjacji elektrolitycznej - wymienia czynniki wpływające na wartość stałej dysocjacji elektrolitycznej i stopnia dysocjacji elektrolitycznej -
zapisuje równania reakcji
zobojętniania -
analizuje tabelę
rozpuszczalności soli - zapisuje równania reakcji strącania osadów w postaci cząsteczkowej i jonowej - wyznacza pH roztworów z użyciem wskaźników kwasowo-zasadowych oraz określa ich odczyn
|
Uczeń: - projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie zjawiska przewodzenia prądu elektrycznego i zmiany barwy wskaźników kwasowo-zasadowych w wodnych roztworach różnych związków chemicznych oraz dokonuje podziału substancji na elektrolity i nieelektrolity -
wyjaśnia założenia teorii
Brønsteda– - stosuje prawo działania mas na konkretnym przykładzie reakcji odwracalnej, np. dysocjacji słabych elektrolitów - zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad i soli, uwzględniając dysocjację stopniową niektórych kwasów i zasad - wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęcia stopień dysocjacji - stosuje regułę przekory w konkretnych reakcjach chemicznych - porównuje przewodnictwo elektryczne roztworów różnych kwasów o takich samych stężeniach i interpretuje wyniki doświadczeń chemicznych -
projektuje i przeprowadza
doświadczenie chemiczne mające na celu zbadanie przewodnictwa roztworów kwasu
octowego - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcje zobojętniania zasad kwasami -
zapisuje równania reakcji
zobojętniania -
bada odczyn wodnych roztworów
soli -
przewiduje na podstawie wzorów
soli, które -
zapisuje równania reakcji
hydrolizy soli |
Uczeń: -
omawia na dowolnych przykładach
kwasów - stosuje prawo działania mas w różnych reakcjach odwracalnych - przewiduje warunki przebiegu konkretnych reakcji chemicznych w celu zwiększenia ich wydajności - wyjaśnia mechanizm procesu dysocjacji jonowej, z uwzględnieniem roli wody w tym procesie - zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad i soli, z uwzględnieniem dysocjacji wielostopniowej - wyjaśnia przyczynę kwasowego odczynu roztworów kwasów oraz zasadowego odczynu roztworów wodorotlenków; zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - zapisuje równania dysocjacji jonowej, używając wzorów ogólnych kwasów, zasad i soli - analizuje zależność stopnia dysocjacji od rodzaju elektrolitu i stężenia roztworu -
wykonuje obliczenia chemiczne
korzystając - omawia istotę reakcji zobojętniania i strącania osadów oraz podaje zastosowania tych reakcji chemicznych - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie osadów trudno rozpuszczalnych wodorotlenków - projektuje doświadczenie chemiczne Strącanie osadu trudno rozpuszczalnej soli -
zapisuje równania reakcji
strącania osadów w postaci cząsteczkowej, jonowej - wyjaśnia zależność między pH a iloczynem jonowym wody -
posługuje się pojęciem pH w
odniesieniu - wyjaśnia, na czym polega reakcja hydrolizy soli -
przewiduje odczyn wodnych
roztworów soli, zapisuje równania reakcji hydrolizy - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie odczynu wodnych roztworów soli; zapisuje równania reakcji hydrolizy w postaci cząsteczkowej i jonowej oraz określa rodzaj reakcji hydrolizy -
przewiduje odczyn roztworu po
reakcji chemicznej substancji zmieszanych |
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - podaje treść prawa rozcieńczeń Ostwalda i przedstawia jego zapis w sposób matematyczny, - oblicza stałą i stopień dysocjacji elektrolitycznej elektrolitu o znanym stężeniu z wykorzystaniem prawa rozcieńczeń Ostwalda, - stosuje prawo rozcieńczeń Ostwalda do rozwiązywania zadań o znacznym stopniu trudności, - wyjaśnia pojęcie iloczyn rozpuszczalności substancji, - podaje zależność między wartością iloczynu rozpuszczalności a rozpuszczalnością soli w danej temperaturze, - wyjaśnia, na czym polega efekt wspólnego jonu, - przewiduje, która z trudno rozpuszczalnych soli o znanych iloczynach rozpuszczalności w danej temperaturze strąci się łatwiej, a która trudniej.
|
9. Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych
|
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
|
Uczeń: -
wymienia najważniejsze
właściwości atomu sodu na podstawie znajomości jego położenia - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne sodu - zapisuje wzory najważniejszych związków sodu (NaOH, NaCl) - wymienia najważniejsze właściwości atomu wapnia na podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia najważniejsze
właściwości atomu glinu na podstawie znajomości jego położenia - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne glinu -
wyjaśnia, na czym polega pasywacja
glinu - wyjaśnia, na czym polega amfoteryczność wodorotlenku glinu - wymienia najważniejsze właściwości atomu krzemu na podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia zastosowania krzemu
wiedząc, - zapisuje wzór i nazwę systematyczną związku krzemu, który jest głównym składnikiem piasku -
wymienia najważniejsze składniki
powietrza -
wymienia najważniejsze
właściwości atomu tlenu na podstawie znajomości jego położenia - zapisuje równania reakcji spalania węgla, siarki i magnezu w tlenie - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne oraz zastosowania tlenu - wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy i jaką rolę odgrywa w przyrodzie -
wymienia najważniejsze
właściwości atomu azotu na podstawie znajomości jego położenia - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne azotu -
zapisuje wzory najważniejszych
związków azotu (kwasu azotowego(V), azotanów(V)) -
wymienia najważniejsze
właściwości atomu siarki na podstawie znajomości jego położenia - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne siarki - zapisuje wzory najważniejszych związków siarki (tlenku siarki(IV), tlenku siarki(VI), kwasu siarkowego(VI) i siarczanów(VI)) - wymienia najważniejsze właściwości atomu chloru na podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - zapisuje wzory najważniejszych związków chloru (kwasu chlorowodorowego i chlorków) - określa, jak zmienia się moc kwasów beztlenowych fluorowców wraz ze zwiększaniem się masy atomów fluorowców - podaje kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloków s, p, d oraz f - wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków bloku s - wymienia właściwości fizyczne, chemiczne oraz zastosowania wodoru i helu - podaje wybrany sposób otrzymywania wodoru i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - zapisuje wzór tlenku i wodorotlenku dowolnego pierwiastka chemicznego należącego do bloku s - wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków chemicznych bloku p - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne borowców oraz wzory tlenków borowców i ich charakter chemiczny -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne węglowców oraz wzory tlenków węglowców - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne azotowców oraz przykładowe wzory tlenków, kwasów i soli azotowców -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne tlenowców oraz przykładowe wzory związków tlenowców (tlenków,
nadtlenków, siarczków - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców oraz przykładowe wzory związków fluorowców - podaje, jak zmienia się aktywność chemiczna fluorowców wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne helowców oraz omawia ich aktywność chemiczną -
omawia zmienność aktywności
chemicznej - wskazuje w układzie okresowym pierwiastki chemiczne bloku d - zapisuje konfigurację elektronową atomów manganu i żelaza - zapisuje konfigurację elektronową atomów miedzi i chromu, uwzględniając promocję elektronu - zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych, które tworzy chrom - podaje, od czego zależy charakter chemiczny związków chromu - zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych, które tworzy mangan - podaje, od czego zależy charakter chemiczny związków manganu - omawia aktywność chemiczną żelaza na podstawie znajomości jego położenia w szeregu napięciowym metali - zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków żelaza oraz wymienia ich właściwości - wymienia nazwy systematyczne i wzory sumaryczne związków miedzi oraz omawia ich właściwości - wymienia typowe właściwości pierwiastków chemicznych bloku d -
omawia podobieństwa we
właściwościach pierwiastków chemicznych w grupach układu okresowego i
zmienność tych właściwości |
Uczeń: - przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie właściwości sodu oraz formułuje wniosek - przeprowadza doświadczenie chemiczne Reakcja sodu z wodą oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia właściwości fizyczne i
chemiczne sodu na podstawie przeprowadzonych doświadczeń chemicznych oraz
znajomości położenia tego pierwiastka chemicznego - zapisuje wzory i nazwy systematyczne najważniejszych związków sodu (m.in. NaNO3) oraz omawia ich właściwości - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne wapnia na podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz przeprowadzonych doświadczeń chemicznych - zapisuje wzory i nazwy chemiczne wybranych związków wapnia (CaCO3, CaSO4 · 2 H2O, CaO, Ca(OH)2) oraz omawia ich właściwości - omawia właściwości fizyczne i chemiczne glinu na podstawie przeprowadzonych doświadczeń chemicznych oraz znajomości położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym - wyjaśnia pojęcie pasywacji oraz rolę, jaką odgrywa ten proces w przemyśle materiałów konstrukcyjnych - wyjaśnia, na czym polega amfoteryczność wodorotlenku glinu, zapisując odpowiednie równania reakcji chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne krzemu na podstawie znajomości położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym - wymienia składniki powietrza i określa, które z nich są stałe, a które zmienne - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenu oraz azotu na podstawie znajomości ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wyjaśnia zjawisko alotropii na przykładzie tlenu i omawia różnice we właściwościach odmian alotropowych tlenu - wyjaśnia, na czym polega proces skraplania gazów oraz kto i kiedy po raz pierwszy skroplił tlen oraz azot - przeprowadza doświadczenie chemiczne Otrzymywanie tlenu z manganianu(VII) potasu oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - przeprowadza doświadczenie chemiczne Spalanie węgla, siarki i magnezu w tlenie oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - wyjaśnia rolę tlenu w przyrodzie -
zapisuje wzory i nazwy
systematyczne najważniejszych związków azotu i tlenu - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne siarki na podstawie jej położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz wyników przeprowadzonych doświadczeń chemicznych - wymienia odmiany alotropowe siarki -
charakteryzuje wybrane związki
siarki - wyjaśnia pojęcie higroskopijność - wyjaśnia pojęcie woda chlorowa i omawia, jakie ma właściwości -
przeprowadza doświadczenie
chemiczne Działanie chloru na substancje barwne - zapisuje równania reakcji chemicznych chloru z wybranymi metalami - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne chloru na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz wyników przeprowadzonych doświadczeń chemicznych -
proponuje doświadczenie
chemiczne, -
proponuje doświadczenie
chemiczne, - wyjaśnia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do poszczególnych bloków energetycznych i zapisuje strukturę elektronową wybranych pierwiastków chemicznych bloku s - wyjaśnia, dlaczego wodór i hel należą do pierwiastków bloku s -
przeprowadza doświadczenie
chemiczne, - omawia sposoby otrzymywania wodoru i helu oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
zapisuje wzory ogólne tlenków - zapisuje strukturę elektronową powłoki walencyjnej wybranych pierwiastków chemicznych bloku p - omawia zmienność charakteru chemicznego tlenków węglowców - omawia zmienność charakteru chemicznego tlenków azotowców -
omawia sposób otrzymywania,
właściwości - zapisuje wzory i nazwy systematyczne wybranych soli azotowców - omawia obiegi azotu i tlenu w przyrodzie - omawia zmienność charakteru chemicznego tlenków siarki, selenu i telluru - zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych tlenowców - wyjaśnia zmienność aktywności chemicznej tlenowców wraz ze zwiększaniem się ich liczby atomowej - omawia zmienność właściwości fluorowców -
wyjaśnia zmienność aktywności
chemicznej - zapisuje wzory i nazwy systematyczne kwasów tlenowych i beztlenowych fluorowców oraz omawia zmienność mocy tych kwasów - omawia typowe właściwości pierwiastków chemicznych bloku p - zapisuje strukturę elektronową zewnętrznej powłoki wybranych pierwiastków chemicznych bloku d |
Uczeń: - omawia podobieństwa i różnice we właściwościach metali i niemetali na podstawie znajomości ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - projektuje doświadczenie chemiczne Działanie roztworów mocnych kwasów na glin oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne
Pasywacja glinu w kwasie azotowym(V) -
porównuje budowę wodorowęglanu
sodu - zapisuje równanie reakcji chemicznej otrzymywania węglanu sodu z wodorowęglanu sodu - wskazuje hydrat wśród podanych związków chemicznych oraz zapisuje równania reakcji prażenia tego hydratu - omawia właściwości krzemionki - omawia sposób otrzymywania oraz właściwości amoniaku i soli amonowych - zapisuje wzory ogólne tlenków, wodorków, azotków i siarczków pierwiastków chemicznych bloku s - wyjaśnia zmienność charakteru chemicznego pierwiastków chemicznych bloku s - zapisuje wzory ogólne tlenków, kwasów tlenowych, kwasów beztlenowych oraz soli pierwiastków chemicznych bloku p - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarki plastycznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości tlenku siarki(IV) i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarkowodoru z siarczku żelaza(II) i kwasu chlorowodorowego oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia właściwości tlenku
siarki(IV) - omawia sposób otrzymywania siarkowodoru - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie aktywności chemicznej fluorowców oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - porównuje zmienność aktywności chemicznej oraz właściwości utleniających fluorowców wraz ze zwiększaniem się ich liczby atomowej - wyjaśnia bierność chemiczną helowców -
charakteryzuje pierwiastki
chemiczne bloku p pod względem zmienności właściwości,
elektroujemności, aktywności chemicznej -
wyjaśnia, dlaczego wodór, hel,
litowce - porównuje zmienność aktywności litowców i berylowców w zależności od położenia danego pierwiastka chemicznego w grupie - zapisuje strukturę elektronową pierwiastków chemicznych bloku d, z uwzględnieniem promocji elektronu - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku chromu(III) oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorotlenku chromu(III) z kwasem i zasadą oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - projektuje doświadczenie chemiczne Utlenianie jonów chromu(III) nadtlenkiem wodoru w środowisku wodorotlenku sodu oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja dichromianu(VI) potasu z azotanem(III) potasu w środowisku kwasu siarkowego(VI), zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej oraz udowadnia, że jest to reakcja redoks (wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji) - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chromianu(VI) sodu z kwasem siarkowym(VI) oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie
chemiczne Reakcja manganianu(VII) potasu - wyjaśnia zależność charakteru chemicznego zwiazków chromu i manganu od stopni utlenienia związków chromu i manganu w tych zwiazkach chemicznych -
projektuje doświadczenie
chemiczne Otrzymywanie
wodorotlenku miedzi(II) - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości wodorotlenku miedzi(II) i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie
chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(II) -
projektuje doświadczenie
chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(III) - charakteryzuje pierwiastki chemiczne bloku d - rozwiązuje chemografy dotyczące pierwiastków chemicznych bloków s, p oraz d
|
Uczeń: - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości amoniaku i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości kwasu azotowego(V) i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych - przewiduje podobieństwa i różnice we właściwościach sodu, wapnia, glinu, krzemu, tlenu, azotu, siarki i chloru na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wyjaśnia różnice między tlenkiem, nadtlenkiem i ponadtlenkiem - przewiduje i zapisuje wzór strukturalny nadtlenku sodu -
projektuje doświadczenie
chemiczne Działanie kwasu i zasady na wodorotlenek glinu oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych w sposób cząsteczkowy - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chloru z sodem oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej w postaci cząsteczkowej i jonowej - rozróżnia tlenki obojętne, kwasowe, zasadowe i amfoteryczne wśród tlenków omawianych pierwiastków chemicznych - zapisuje równania reakcji chemicznych, potwierdzające charakter chemiczny danego tlenku - omawia i udowadnia zmienność charakteru chemicznego, aktywności chemicznej oraz elektroujemności pierwiastków chemicznych bloku s - udowadnia zmienność właściwości związków chemicznych pierwiastków chemicznych bloku s - omawia i udowadnia zmienność właściwości, charakteru chemicznego, aktywności chemicznej oraz elektroujemności pierwiastków chemicznych bloku p - udowadnia zmienność właściwości związków chemicznych pierwiastków chemicznych bloku p - projektuje doświdczenie chemiczne umożliwiające zbadanie właściwości związków manganu, chromu, miedzi i żelaa - rozwiązuje chemografy o dużym stopniu trudności dotyczące pierwiastków chemicznych bloków s, p oraz d - omawia typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków chemicznych 17. grupy, z uwzględnieniem ich zachowania wobec wody i zasad
|
Uczeń: - rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - wyjaśnia, na czym polegają połączenia klatratowe helowców, - omawia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku f, - wyjaśnia pojęcia lantanowce i aktynowce, - charakteryzuje lantanowce i aktynowce, - wymienia zastosowania pierwiastków chemicznych bloku f, - przygotowuje projekty zadań teoretycznych i doświadczalnych, wykorzystując wiadomości ze wszystkich obszarów chemii nieorganicznej.
|