Wymagania edukacyjne z geografii – zakres rozszerzony dla klasy III d/e, III f i III b
na rok szkolny 2019/2020
Oblicza geografii 2, zakres rozszerzony
Nr |
Temat lekcji |
Poziom wymagań |
||||
konieczny |
podstawowy |
rozszerzający |
dopełniający |
wykraczający |
|
Urbanizacja na świecie |
· wyjaśnia znaczenie terminów:urbanizacja, wskaźnik urbanizacji · wymienia płaszczyzny i fazy urbanizacji · wskazuje na mapie najludniejsze zespoły miejskie świata |
· charakteryzuje płaszczyzny urbanizacji · opisuje fazy urbanizacji · opisuje typy zespołów miejskich i wskazuje je na mapie · wymienia przykłady megalopolis na świecie · przedstawia procesy urbanizacyjne na świecie
|
· analizuje przyczyny urbanizacji w wybranych regionach · porównuje zmiany liczby ludności w wybranych miastach świata na podstawie danych statystycznych · opisuje zmiany w krajobrazie wielkich miast w różnych regionach świata · wyjaśnia przyczyny zróżnicowania poziomu urbanizacji w różnych częściach świata |
· analizuje skutki urbanizacji w wybranych regionach świata · porównuje układ przestrzenny głównych typów zespołów miejskich · opisuje zróżnicowanie poziomu życia ludzi w miastach różnych typów i o różnej wielkości |
· porównuje problemy mieszkańców wielkich miast w państwach słabo i wysoko rozwiniętych gospodarczo |
|
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Ludność i urbanizacja |
|||||
ROLNICTWO |
||||||
· |
Czynniki rozwoju rolnictwa |
Uczeń poprawnie: · wymienia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa · określa funkcje rolnictwa |
Uczeń poprawnie: · charakteryzuje warunki klimatyczno-glebowe do produkcji rolnej na świecie na podstawie mapy tematycznej · ocenia poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa w wybranych krajach świata na podstawie danych statystycznych |
Uczeń poprawnie: · wyjaśnia wpływ czynników społeczno-ekonomicznych na rozwój rolnictwa na wybranych przykładach · analizuje mierniki wielkości gospodarstw rolnych w wybranych państwach |
Uczeń poprawnie: · ocenia środowisko przyrodnicze ze względu na możliwości rozwoju rolnictwa na wybranych przykładach · ocenia poziom kultury rolnej oraz strukturę wielkościową i własnościową gospodarstw rolnych w wybranych krajach świata |
Uczeń poprawnie: · przedstawia korzyści dla rolnictwa wynikające ze zwiększenia mechanizacji i chemizacji rolnictwa |
· |
Użytkowanie ziemi na świecie |
· wymienia formy użytkowania ziemi · wymienia państwa o największym udziale gruntów ornych w strukturze użytkowania ziemi |
· charakteryzuje elementy struktury użytkowania ziemi na podstawie wykresu · wskazuje przyczyny dużego zróżnicowania udziału gruntów ornych w strukturze użytkowania ziemi w wybranych państwach |
· przedstawia wpływ czynników społeczno-gospodarczych na strukturę użytkowania ziemi · przedstawia zróżnicowanie struktury użytkowania ziemi na świecie na podstawie danych statystycznych |
· analizuje przyczyny i skutki zmian wielkości powierzchni gruntów ornych, użytków zielonych, nieużytków oraz lasów na przykładach państw leżących na różnych kontynentach |
· proponuje sposoby wykorzystania nieużytków do celów rolniczych |
· |
Rolnictwo uprzemysłowione i rolnictwo ekologiczne |
· wymienia cechy rolnictwa uprzemysłowionego i rolnictwa ekologicznego · wskazuje na mapie regiony, w których przeważa rolnictwo uprzemysłowione · wyjaśnia znaczenie GMO |
· wyjaśnia przyczyny rozwoju rolnictwa uprzemysłowionego i rolnictwa ekologicznego · wskazuje rejony upraw roślin zmodyfikowanych genetycznie na mapie świata |
· analizuje wybrane wskaźniki rolnictwa uprzemysłowionego |
· analizuje skutki rozwoju rolnictwa uprzemysłowionego i rolnictwa ekologicznego |
· wskazuje problemy związane z upowszechnianiem się roślin uprawnych zmodyfikowanych genetycznie |
· |
Typy rolnictwa i główne regiony rolnicze na świecie |
· wymienia kryteria podziału rolnictwa · wskazuje na mapie obszary występowania rolnictwa intensywnego i rolnictwa ekstensywnego |
· wymienia typy rolnictwa i omawia ich rozmieszczenie na świecie · omawia różnice między rolnictwem intensywnym a ekstensywnym · charakteryzuje główne regiony rolnicze na świecie na podstawie mapy tematycznej |
· opisuje cechy rolnictwa pierwotnego, tradycyjnego i rynkowego · porównuje gospodarkę rolną w wybranych regionach rolniczych |
· wykazuje różnice w intensywności rolnictwa w wybranych krajach świata |
· przedstawia argumenty za i przeciw wybranym sposobom intensyfikacji produkcji rolnej |
|
|
|
|
|
|
|
· |
Produkcja zwierzęca na świecie |
· wymienia czynniki wpływające na produkcję zwierzęcą · wymienia produkty pochodzenia zwierzęcego · przedstawia państwa o największym pogłowiu wybranych zwierząt gospodarskich |
· wskazuje kierunki chowu zwierząt · przedstawia typy chowu zwierząt gospodarskich · charakteryzuje rozmieszczenie i wielkość pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich na podstawie map tematycznych i danych statystycznych · wymienia czołowych importerów i eksporterów wołowiny i wieprzowiny na podstawie danych statystycznych |
· omawia zróżnicowanie hodowli na świece · wyjaśnia różnicę miedzy chowem intensywnym a chowem ekstensywnym · analizuje produkcję zwierzęcą w wybranych regionach świata |
· wyjaśnia zależność chowu wybranych zwierząt gospodarskich na świecie od czynników przyrodniczych i społeczno-ekonomicznych |
· wykazuje zależność pomiędzy pogłowiem wybranych gatunków zwierząt gospodarskich a wielkością produkcji mięsa, mleka i innych produktów |
· |
Rybactwo |
· wyjaśnia znaczenie terminów:rybactwo, rybołówstwo,akwakultura, marikultura · przedstawia główne łowiska na świecie na podstawie mapy tematycznej · wymienia kraje o najniższym spożyciu ryb w przeliczeniu na 1 mieszkańca na podstawie danych statystycznych |
· wskazuje na mapie kraje o największych światowych połowach morskich · omawia gospodarcze wykorzystanie wybranych gatunków ryb · wskazuje przyczyny nadmiernego odławiania organizmów morskich |
· podaje różnice między akwakulturą a rybołówstwem · wyjaśnia przyczyny zróżnicowania wielkości połowów ryb w wybranych państwach świata · analizuje zagrożenia produktywności mórz i oceanów |
· analizuje przestrzenne zróżnicowanie wielkości spożycia ryb na świecie · podaje przykłady zagrożeń wywołanych nadmierną eksploatacją mórz i oceanów · wskazuje możliwości rozwoju wykorzystania zasobów oceanów i mórz
|
· przedstawia sposoby zapobiegania wyczerpywaniu się zasobów wód morskich i śródlądowych |
· |
Wyżywienie ludności świata |
· wyjaśnia znaczenie terminów:głód, niedożywienie, głód utajony V. podaje normy żywieniowe na świecie wg FAO VI. wskazuje liczbę głodujących na świecie na podstawie danych statystycznych |
VII. wyjaśnia przyczyny oraz skutki głodu i niedożywienia ludności na świecie · analizuje rozmieszczenie obszarów niedoboru i nadwyżek żywności na podstawie mapy tematycznej VIII. wskazuje największych eksporterów żywności na świecie na podstawie danych statystycznych |
IX. opisuje problemy wyżywienia ludności świata na podstawie różnych źródeł X.wyjaśnia, dlaczego w niektórych krajach świata o sprzyjających warunkach rozwoju rolnictwa występuje problem niedożywienia ludności |
XI. porównuje i uzasadnia strukturę spożycia żywności w państwach wysoko i słabo rozwiniętych gospodarczo XII. wyjaśnia
wpływ działalności rolniczej na inne elementy przestrzeni społeczno- |
XIII. proponuje działania, które można podjąć w celu zwiększenia produkcji rolnej na świecie, zmiany struktury produkcji oraz dystrybucji żywności XIV. proponuje sposoby walki z głodem |
· |
Leśnictwo |
· wymienia funkcje lasów · wskazuje kraje o największej lesistości · wymienia kraje o największym udziale w światowej produkcji drewna · wyjaśnia znaczenie terminudeforestacja |
· przedstawia rozmieszczenie największych kompleksów leśnych na Ziemi · przedstawia zróżnicowanie lesistości na świecie na podstawie mapy tematycznej · wymienia sposoby prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej w różnych regionach |
· opisuje zasoby leśne świata na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych · wskazuje przyczyny oraz skutki wycinania i niszczenia lasów równikowych |
· wykazuje skutki nieracjonalnej gospodarki leśnej w wybranych regionach świata |
· uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi na świecie · podaje przykłady działań zapobiegających zmniejszaniu się powierzchni lasów na świecie |
|
· PRZEMYSŁ |
||||||
· |
Czynniki lokalizacji przemysłu |
· wymienia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki lokalizacji przemysłu · wymienia przykłady zakładów przemysłowych uzależnionych od czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych |
· przedstawia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki lokalizacji przemysłu na wybranych przykładach · omawia przymusową, związaną oraz swobodną lokalizację przemysłu |
· wskazuje wpływ czynników lokalizacji przemysłu na rozmieszczenie i rozwój wybranych branż · wyjaśnia znaczenie behawioralnych czynników lokalizacji przemysłu |
· porównuje zróżnicowanie zasobów pracy w przemyśle tradycyjnym i przemyśle zaawansowanej technologii |
· omawia zmianę roli czynników lokalizacji przemysłu w czasie |
· |
Zasoby naturalne Ziemi. Podział i rola surowców mineralnych |
· przedstawia podział zasobów naturalnych · podaje przykłady zastosowania wybranych surowców · wyjaśnia znaczenie terminurecykling |
VIII. charakteryzuje surowce metaliczne, chemiczne i skalne · przedstawia znaczenie poszczególnych zasobów naturalnych IX. opisuje rozmieszczenie wybranych surowców mineralnych na podstawie mapy tematycznej · omawia recykling jako nowe źródło surowców |
· wyjaśnia rolę surowców mineralnych w rozwoju przemysłu X. przedstawia głównych producentów surowców mineralnych
|
· uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania surowcami mineralnymi · charakteryzuje światowe zasoby i wydobycie wybranych surowców mineralnych na podstawie danych statystycznych |
· wyjaśnia przyczyny wzrostu roli metali ziem rzadkich w gospodarce światowej na podstawie dostępnych źródeł |
· |
Bilans energetyczny świata |
· przedstawia podział źródeł energii · podaje przykłady zastosowań surowców energetycznych · wymienia największych producentów wybranych surowców energetycznych |
· opisuje wykorzystanie odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii · charakteryzuje zmiany w bilansie energetycznym świata · wskazuje ośrodki wydobycia surowców energetycznych na świecie na podstawie mapy tematycznej |
· opisuje rozmieszczenie i wielkość wydobycia wybranych surowców energetycznych na świecie na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych · charakteryzuje kierunki eksportu i importu surowców energetycznych na podstawie danych statystycznych |
· wyjaśnia znaczenie ropy naftowej dla gospodarki energetycznej państw oraz dla handlu międzynarodowego |
· wykazuje dysproporcje w rozmieszczeniu rejonów produkcji i konsumpcji surowców energetycznych oraz konsekwencje tych dysproporcji |
· |
Produkcja energii elektrycznej |
· wskazuje głównych producentów energii elektrycznej na świecie na podstawie danych statystycznych |
I. opisuje znaczenie energii elektrycznej dla gospodarki i życia codziennego II. charakteryzuje zmiany w strukturze zużycia energii następujące wraz z rozwojem gospodarczym państw świata |
· wyjaśnia przyczyny zróżnicowania źródeł produkcji energii elektrycznej · omawia zmiany wielkości produkcji energii elektrycznej na świecie |
· wykazuje związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a strukturą produkcji energii elektrycznej w danym państwie · opisuje aktualne tendencje i kierunki w energetyce światowej |
· ocenia skutki rosnącego zużycia energii elektrycznej oraz uzasadnia konieczność pozyskiwania jej nowych źródeł |
· |
Typy elektrowni |
· wymienia typy elektrowni · wskazuje największe hydroelektrownie oraz elektrownie atomowe na mapie świata |
· charakteryzuje różne typy elektrowni · przedstawia udział energii elektrycznej pochodzącej z różnych elektrowni w wybranych krajach na podstawie danych statystycznych |
· przedstawia wady i zalety różnych typów elektrowni · wyjaśnia rolę i znaczenie energetyki alternatywnej · wyjaśnia, dlaczego energetyka alternatywna rozwija się w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo |
· wykazuje związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a lokalizacją różnych typów elektrowni · podaje przyczyny i skutki rozwoju energetyki atomowej |
· opisuje możliwości wykorzystywania wykorzystania alternatywnych źródeł energii w wybranych krajach świata |
· |
Obszary koncentracji przemysłu i procesy jego restrukturyzacji |
· wymienia rodzaje okręgów przemysłowych · wskazuje na mapie przykłady okręgów przemysłowych na świecie |
· wyjaśnia czynniki przestrzennej koncentracji przemysłu · charakteryzuje rozmieszczenie i rozwój obszarów koncentracji przemysłu na wybranych przykładach |
· charakteryzuje etapy rozwoju okręgu przemysłowego · wykazuje skutki restrukturyzacji przemysłu |
· wyjaśnia zależność między restrukturyzacją przemysłu a rozwojem okręgów przemysłowych |
· wyjaśnia tendencje zmian w rozwoju i rozmieszczeniu okręgów przemysłowych na świecie |
· |
Przemysł zaawansowanej technologii |
· wymienia czynniki lokalizacji przemysłu high-tech · wskazuje największe ośrodki przemysłu high-tech na podstawie mapy |
· opisuje czynniki lokalizacji zakładów przemysłu zaawansowanej technologii · przedstawia znaczenie przemysłu high-tech · omawia rozmieszczenie wybranych technopolii na świecie · charakteryzuje wybrane technopolie |
· opisuje cechy przemysłu zaawansowanej technologii · omawia formy organizacji przestrzennej przemysłu high-tech |
· podaje korzyści związane z tworzeniem i funkcjonowaniem parków technologicznych · analizuje znaczenie przemysłu high-tech
|
· ocenia wpływ przemysłu zaawansowanej technologii na rozwój gospodarczy i jakość życia |
· |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Przemysł |
|||||
· |
||||||
· |
Znaczenie usług we współczesnym świecie |
Uczeń poprawnie: · klasyfikuje usługi · podaje przykłady usług podstawowych i wyspecjalizowanych |
Uczeń poprawnie: · charakteryzuje znaczenie usług materialnych i niematerialnych · wymienia sekcje usługowe wg PKD |
Uczeń poprawnie: · opisuje etapy rozwoju usług · wykazuje znaczenie usług dla gospodarki państw |
Uczeń poprawnie: · analizuje udział usług w strukturze zatrudnienia w wybranych krajach świata na podstawie danych statystycznych |
Uczeń poprawnie: · wykazuje znaczenie usług wyspecjalizowanych dla rozwoju społeczno-gospodarczego państw |
· |
Podział i rola komunikacji |
· przedstawia podział komunikacji · wyjaśnia znaczenie terminów:transport, łączność, terminal |
· przedstawia uwarunkowania rozwoju komunikacji · przedstawia rolę komunikacji w gospodarce |
· analizuje dynamikę wzrostu zapotrzebowania na usługi transportowe i łącznościowe na poszczególnych etapach rozwoju |
· omawia wpływ postępu cywilizacyjnego na wzrost popytu na usługi komunikacyjne na podstawie dostępnych źródeł |
· ocenia rolę nowoczesnych usług komunikacyjnych w działalności gospodarczej państw |
· |
Transport lądowy na świecie |
· przedstawia kryteria podziału transportu · wymienia czynniki przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne warunkujące rozwój sieci transportowej · wskazuje na mapie kraje o dużej gęstości sieci drogowej i kolejowej |
· opisuje czynniki warunkujące rozwój sieci transportowej · omawia gęstość sieci dróg na świecie na podstawie mapy tematycznej · charakteryzuje gęstość sieci kolejowej na świecie na podstawie mapy tematycznej · wymienia najdłuższe rurociągi i gazociągi na świecie |
· analizuje wielkość i rodzaje ładunków przewożonych różnymi rodzajami transportu lądowego w wybranych krajach · określa rolę transportu przesyłowego |
· omawia wady i zalety transportu samochodowego kolejowego i przesyłowego |
· omawia zmiany znaczenia transportu kolejowego na świecie |
· |
Żegluga i transport lotniczy na świecie |
· wskazuje na mapie największe porty morskie na świecie · wyjaśnia znaczenie terminów:tania bandera, żegluga kabotażowa · wymienia największe porty lotnicze pod względem liczby odprawianych pasażerów na świecie i wskazuje je na mapie |
· podaje przyczyny, dla których armatorzy rejestrują statki w krajach taniej bandery · wskazuje na mapie najważniejsze szlaki żeglugi śródlądowej na poszczególnych kontynentach · charakteryzuje uwarunkowania rozwoju transportu lotniczego |
· opisuje wielkość przeładunku i strukturę towarów przeładowywanych w największych portach świata na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych · opisuje sieć transportu śródlądowego na świecie na podstawie mapy tematycznej · omawia znaczenie transportu lotniczego |
· omawia wady i zalety transportu wodnego i lotniczego · przedstawia rolę kanałów w skracaniu dróg morskich · wyjaśnia, dlaczego rola żeglugi śródlądowej w wielu krajach jest coraz mniejsza |
· wyjaśnia zmiany znaczenia poszczególnych rodzajów transportu wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym · określa wpływ światowego kryzysu ekonomicznego na natężenie oraz kierunki ruchu pasażerów i towarów na podstawie dostępnych źródeł |
· |
Rola i znaczenie łączności na świecie |
· podaje przykłady wykorzystania nowoczesnych usług telekomunikacyjnych w życiu codziennym · wymienia przyczyny spadku znaczenia usług pocztowych |
· podaje przykłady dużego wpływu łączności na współczesną gospodarkę · opisuje rozwój wybranych współczesnych środków łączności · wykazuje spadek znaczenia usług pocztowych na podstawie danych statystycznych |
· opisuje rolę telekomunikacji komputerowej w światowej gospodarce · omawia rolę postępu technologicznego w rozwoju telekomunikacji |
· wykazuje zróżnicowanie dostępu do telefonii komórkowej oraz internetu w państwach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego na podstawie danych statystycznych |
· wykazuje zagrożenia związane z nowoczesną technologią informacyjną |
· |
Rozwój turystyki na świecie |
· klasyfikuje turystykę wg różnych kryteriów · wyjaśnia, co składa się na atrakcyjność turystyczną |
· przedstawia przyczyny rozwoju turystyki na świecie · omawia zróżnicowanie ruchu turystycznego na świecie wg regionów na podstawie danych statystycznych · wskazuje korzyści wynikające z rozwoju turystyki |
· analizuje cele ruchu turystycznego we współczesnym świecie · opisuje cechy i uwarunkowania ruchu turystycznego na świecie · wyjaśnia, czym jest monokultura turystyczna |
· przedstawia ekonomiczne, społeczne i przyrodnicze skutki rozwoju turystyki na wybranych przykładach |
· wykazuje znaczenie
turystyki dla rozwoju społeczno- |
· |
Regiony turystyczne świata |
· wymienia regiony atrakcyjne turystycznie · wskazuje kraje najczęściej odwiedzane przez turystów · wymienia nowe siedem cudów świata |
· charakteryzuje najważniejsze regiony turystyczne świata na podstawie różnych źródeł · opisuje atrakcje turystyczne wybranych regionów Europy |
· opisuje walory turystyczne wybranych ośrodków i regionów turystycznych na świecie na podstawie różnych źródeł |
· wyjaśnia przyczyny dużego udziału Europy w międzynarodowym rozwoju turystycznym · porównuje regiony o różnym stopniu zagospodarowania turystycznego |
· wskazuje korzyści wynikające z rozwoju turystyki · analizuje niekorzystne zmiany w środowisku przyrodniczym związane z rozwojem różnych form turystyki |
· |
Nowoczesne usługi |
· wymienia nowoczesne usługi · podaje nazwy największych banków na świecie pod względem przychodów |
· podaje przyczyny rozwoju nowoczesnych usług bankowych, ubezpieczeniowych oraz inwestycyjnych
|
· wykazuje dysproporcje w dostępie do nowoczesnych usług finansowych, edukacyjnych i zdrowotnych · uzasadnia duży wpływ banków i giełd na funkcjonowanie gospodarki i życie człowieka · przedstawia na podstawie danych statystycznych poziom zaspokojenia potrzeb na usługi podstawowe i wyspecjalizowane w państwach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego |
· analizuje przestrzenne zróżnicowanie dostępu do usług bankowych na świecie · omawia współzależność procesu rozwoju społeczno-gospodarczego oraz poziomu edukacji i nauki · omawia wpływ nowoczesnych usług na życie i działalność człowieka (Interakcje) |
· wyjaśnia znaczenie nowoczesnych usług dla rozwoju społeczno-gospodarczego wybranych krajów świata ze szczególnym uwzględnieniem usług finansowych
|
· |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Usługi |
|||||
· |
||||||
· |
Dysproporcje w rozwoju krajów świata |
Uczeń poprawnie: · wymienia czynniki wpływające na dysproporcje w rozwoju społeczno-gospodarczym krajów świata · wskazuje na mapie kraje bogatej Północy i biednego Południa |
Uczeń poprawnie: · wskazuje przyczyny
dysproporcji w rozwoju społeczno- · wymienia państwa należące do grupy BRICS |
Uczeń poprawnie: · analizuje wybrane mierniki poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego i jakości życia mieszkańców na podstawie danych statystycznych · wskazuje cechy demograficzne, społeczne i gospodarcze państw bogatej Północy i biednego Południa |
Uczeń poprawnie: · wyjaśnia przyczyny i konsekwencje podziału świata na bogatą Północ i biedne Południe
|
Uczeń poprawnie: · proponuje
działania mające na celu zmniejszenie dysproporcji rozwoju w społeczno- |
· |
Proces globalizacji na świecie |
· wskazuje płaszczyzny globalizacji · wymienia największe korporacje na świecie na podstawie danych statystycznych |
· wskazuje przyczyny globalizacji na świecie · definiuje indeks globalizacji i wskazuje kraje o najwyższym indeksie globalizacji |
· wskazuje przyczyny wzrostu znaczenia korporacji międzynarodowych dla gospodarki światowej · przedstawia przejawy globalizacji na płaszczyznach: politycznej, gospodarczej, społecznej i kulturowej |
· wskazuje i uzasadnia pozytywne i negatywne skutki globalizacji |
· wyjaśnia, dlaczego globalizacja na płaszczyźnie ekonomicznej ma największy wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy świata |
· |
Współpraca międzynarodowa |
· wskazuje płaszczyzny integracji międzynarodowej · wymienia główne organy ONZ · podaje przykłady krajów członkowskich Unii Europejskiej |
· przedstawia formy współpracy międzynarodowej · omawia rozmieszczenie wybranych organizacji międzynarodowych na świecie na podstawie mapy tematycznej |
· omawia działalność wybranych organizacji międzynarodowych o charakterze gospodarczym, społecznym, politycznym i militarnym · podaje przykłady krajów członkowskich wybranych organizacji międzynarodowych |
· wskazuje przyczyny i skutki integracji europejskiej |
· omawia rolę i znaczenie organizacji naukowych, sportowych oraz kulturalnych na świecie na podstawie dostępnych źródeł |
· |
Znaczenie handlu międzynarodowego |
· przedstawia przedmioty obrotu międzynarodowego · wyjaśnia znaczenie terminów:eksport, import, reeksport, bilanshandlowy · podaje przykłady państw o dodatnim lub ujemnym bilansie handlowym na podstawie danych statystycznych |
· przedstawia czynniki rozwoju handlu międzynarodowego · przedstawia rodzaje obrotów w handlu międzynarodowym ·opisuje bilans handlowy i bilans płatniczy |
· analizuje współczesne problemy międzynarodowej wymiany handlowej · analizuje strukturę towarową i geograficzną obrotów handlu światowego |
· ocenia uwarunkowania rozwoju handlu międzynarodowego |
· wyjaśnia wpływ
międzynarodowej wymiany handlowej na rozwój społeczno- |
· |
Konflikty międzynarodowe |
· wymienia źródła konfliktów na świecie · wyjaśnia, czym różni się terroryzm od konfliktu zbrojnego |
· przedstawia przyczyny konfliktów na świecie · przedstawia zagrożenia związane z terroryzmem |
· omawia przyczyny wybranych zamachów terrorystycznych na świecie |
· przedstawia skutki konfliktów zbrojnych i terroryzmu |
· omawia działania organizacji międzynarodowych i rządów państw podejmowane w celu ograniczenia terroryzmu i konfliktów zbrojnych |
· |
Rejony konfliktów międzynarodowych. Izolacjonizm |
podaje przykłady państw, w których toczą się konflikty etniczne · wskazuje na mapie państwa objęte arabską wiosną |
· przedstawia przyczyny rozprzestrzeniania się konfliktów w wybranym regionie świata · przedstawia przebieg wybranego konfliktu zbrojnego na podstawie dostępnych źródeł · podaje przykłady izolacji państwowej na świecie |
· omawia przebieg konfliktów w Europie, Azji i w Afryce oraz wskazuje na mapie świata obszary objęte tymi konfliktami · omawia przyczyny izolacji państwowej na świecie |
· omawia konsekwencje izolacjonizmu państwna płaszczyznach: politycznej, społecznej i gospodarczej · omawia rolę ONZ w rozwiązywaniu konfliktów zbrojnych
|
· ocenia wpływ konfliktów zbrojnych na pogłębienie się różnic między bogatymi a biednymi krajami świata · omawia konflikty toczące się aktualnie na świecie na podstawie źródeł
|
· |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Problemy współczesnego świata |
|||||
· |
||||||
· |
Relacje człowiek – środowisko |
Uczeń poprawnie: · wyjaśnia znaczenie terminów:środowisko przyrodnicze,środowisko geograficzne,antropopresja · wymienia poglądy na temat relacji człowiek – środowisko |
Uczeń poprawnie: · przedstawia przykłady racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska przyrodniczego · omawia podstawowe zasady zrównoważonego rozwoju |
Uczeń poprawnie: · przedstawia poglądy filozoficzne dotyczące relacji człowiek – środowisko przyrodnicze |
Uczeń poprawnie: · analizuje relację człowiek – środowisko przyrodnicze na różnych etapach rozwoju społeczno-gospodarczego · ocenia możliwości realizacji podstawowych zasad zrównoważonego rozwoju w skali lokalnej, regionalnej i globalnej |
Uczeń poprawnie: · ocenia skutki zmian środowiska w holocenie związane z działalnością człowieka |
· |
Wpływ działalności człowieka na atmosferę |
· wymienia przyczyny globalnego ocieplenia klimatu · podaje przyczyny powstawania smogu i kwaśnych opadów |
· analizuje przestrzenne zróżnicowanie zanieczyszczeń powietrza na świecie na podstawie mapy tematycznej · wymienia skutki nadmiernej emisji zanieczyszczeń do atmosfery |
· omawia przykłady wpływu działalności gospodarczej człowieka na zmniejszanie się warstwy ozonowej · opisuje wpływ działalności gospodarczej człowieka na atmosferę ze szczególnym uwzględnieniem zmian klimatycznych |
· wyjaśnia, dlaczego wzrost efektu cieplarnianego jest uważany za problem globalny · ocenia skutki zmian w środowisku wywołanych kwaśnymi opadami |
· przedstawia przykłady działań organizacji międzynarodowych i rządów państw podejmowanych w celu redukcji zanieczyszczeń atmosfery |
· |
Wpływ działalności człowieka na hydrosferę i litosferę |
· wymienia źródła zanieczyszczeń hydrosfery · wskazuje obszary niedoboru wody na świecie na podstawie mapy tematycznej · wyjaśnia znaczenie terminów:lej depresyjny, recykling |
· omawia gospodarowanie zasobami wodnymi · podaje przykłady katastrof ekologicznych · omawia przykłady wpływu działalności gospodarczej człowieka na litosferę |
· wyjaśnia przyczyny niedoboru wody w wybranych regionach świata · wyjaśnia sposoby walki z odpadami przemysłowymi i komunalnymi · proponuje działania człowieka wspomagające racjonalne gospodarowanie wodą |
· przedstawia skutki nadmiernego poboru wody w wyniku działalności gospodarczej człowieka · opisuje kierunki oddziaływania człowieka na litosferę · wymienia sposoby ograniczania ilości odpadów przemysłowych i komunalnych |
· proponuje działania zapobiegające morskim katastrofom ekologicznym |
· |
Wpływ działalności człowieka na pedosferę i biosferę |
· wyjaśnia znaczenie terminów:erozja, degradacja gleb · podaje cechy gleb zdegradowanych · podaje przyczyny pustynnienia · wskazuje na mapie obszary zagrożone pustynnieniem |
· podaje przyczyny degradacji gleb · wskazuje przykłady wpływu działalności człowieka na degradację i dewastację gleb |
· podaje sposoby ograniczenia erozji gleb · analizuje przyczyny i skutki wylesiania |
· omawia wpływ człowieka na biosferę · dowodzi na przykładach, że naruszenie stabilności ekosystemów może powodować nieodwracalne zmiany w środowisku naturalnym |
· uzasadnia konieczność ochrony gleb przed degradacją i przedstawia sposoby zapobiegania niszczeniu gleby |
· |
Działania na rzecz ochrony środowiska |
· wymienia strategie ochrony środowiska · podaje nazwy organizacji zajmujących się ochroną środowiska |
· wskazuje sposoby ratowania środowiska geograficznego · podaje przykłady działań wybranych organizacji międzynarodowych zajmujących się ochroną środowiska · podaje przykłady rezerwatów biosfery |
· omawia międzynarodowe inicjatywy w zakresie ochrony środowiska |
· wyróżnia i charakteryzuje siedem kategorii obszarów chronionych |
· przedstawia przykłady działań podejmowanych przez rządy krajów, organizacje międzynarodowe i regionalne w celu rozwiązywania problemów globalnych i lokalnych w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody |
· |
Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Człowiek w przestrzeni przyrodniczej |
|||||
· |
Warsztaty terenowe – badanie dostępności do usług w najbliższej okolicy |
· wybiera obszar badań · zaznacza na mapie najbliższej okolicy wybrane przedsiębiorstwa usługowe |
· zbiera informacje o podmiotach gospodarczych świadczących usługi na badanym terenie · określa znaczenie wybranych przedsiębiorstw usługowych dla społeczności lokalnej
|
· dobiera narzędzia badawcze w celu określenia dostępności usług w najbliższej okolicy · prowadzi dokumentację badawczą · analizuje informacje uzyskane w czasie badania i wyciąga wnioski |
· prezentuje wyniki badań · ocenia wpływ usług na poziom życia ludności w najbliższej okolicy |
· prognozuje zmiany w dostępności do usług w najbliższej okolicy w czasie |
· |
Warsztaty terenowe – wpływ funkcjonowania przedsiębiorstwa przemysłowego na otoczenie lokalne |
· zbiera ogólne dane na temat lokalnego przedsiębiorstwa produkcyjnego (nazwa, adres, profil działalności, położenie, rok założenia, ważniejsze etapy rozwoju, wielkość i struktura zatrudnienia) |
· przeprowadza badania w przedsiębiorstwie przemysłowym w zakresie profilu i wielkości produkcji, a także rynków zaopatrzenia i zbytu |
· dobiera pytania badawcze w celu uzyskania informacji na temat przedsiębiorstwa przemysłowego · dokumentuje wyniki badań · omawia funkcjonowanie przedsiębiorstwa przemysłowego w środowisku lokalnym |
· prezentuje wyniki badań · ocenia wpływ przedsiębiorstwa przemysłowego na przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne elementy przestrzeni geograficznej |
· ukazuje perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa z uwzględnieniem zmian w wielkości produkcji i zatrudnienia |
Oblicza geografii 3, zakres rozszerzony
Nr |
Temat lekcji |
Poziom wymagań |
||||
konieczny |
podstawowy |
rozszerzający |
dopełniający |
wykraczający |
||
Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski |
||||||
|
|
|||||
ñ |
Położenie i granice Polski |
Uczeń poprawnie: · wymienia i wskazuje na mapie sąsiadów Polski · podaje długość granic Polski z poszczególnymi krajami · podaje długość linii brzegowej · podaje całkowitą długość granic oraz powierzchnię kraju |
Uczeń poprawnie: · przedstawia charakterystyczne cechy położenia matematycznego, fizycznogeograficznego i geopolitycznego Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej |
Uczeń poprawnie: · opisuje główne cechy terytorium i granic Polski na podstawie map: tematycznej i ogólnogeograficznej |
Uczeń poprawnie: · ocenia konsekwencje położenia matematycznego, fizycznogeograficznego i geopolitycznego Polski |
Uczeń poprawnie: · analizuje zmiany terytorium oraz granic państwa polskiego na przestrzeni dziejów |
ñ |
Dzieje geologiczne obszaru Polski |
· wymienia jednostki tektoniczne Europy · wskazuje jednostki tektoniczne Polski na mapie tematycznej · podaje przykłady surowców mineralnych występujących w Polsce |
· przedstawia budowę geologiczną Polski na tle struktur geologicznych Europy na podstawie mapy geologicznej Europy · przedstawia jednostki tektoniczne Polski na podstawie mapy tematycznej · omawia występowanie surowców mineralnych na podstawie mapy tematycznej |
· omawia najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej obszaru Polski · omawia budowę geologiczną Karpat Zewnętrznych i Karpat Wewnętrznych na podstawie przekroju geologicznego umieszczonego w podręczniku |
· analizuje tabelę stratygraficzną · porządkuje chronologicznie wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski · wyjaśnia, w jakich warunkach geologicznych powstały wybrane surowce mineralne |
· wykazuje, że
położenie geologiczne Polski na kontynencie europejskim |
ñ |
Zlodowacenia w Polsce. Formy i utwory czwartorzędowe |
· wymienia nazwy zlodowaceń, które wystąpiły na obszarze Polski · wskazuje krainy geograficzne objęte zlodowaceniami na mapie ogólnogeograficznej Polski |
· omawia przebieg i zasięg zlodowaceń w Polsce na podstawie mapy tematycznej · opisuje formy rzeźby młodoglacjalnej · podaje przykłady górskich form polodowcowych |
· omawia zlodowacenia, które wystąpiły na obszarze Polski · przedstawia wpływ zlodowaceń na rzeźbę powierzchni Polski na podstawie mapy w podręczniku · wyjaśnia różnicę między krajobrazem staroglacjalnym a młodoglacjalnym |
· charakteryzuje działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze Polski na przykładzie Tatr · wykazuje wpływ klimatu peryglacjalnego na rzeźbę Polski |
· wyjaśnia, na czym polega strefowość form polodowcowych w północnej i środkowej Polsce |
ñ |
Cechy rzeźby powierzchni Polski |
· wymienia pasy rzeźby terenu charakterystyczne dla powierzchni Polski · wymienia czynniki kształtujące rzeźbę terenu Polski |
· przedstawia czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni Polski · charakteryzuje pasy rzeźby terenu |
· przedstawia charakterystyczne cechy ukształtowania powierzchni Polski i ich wpływ na inne komponenty środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej |
· analizuje ukształtowanie pionowe powierzchni kraju na podstawie krzywej hipsograficznej · wykazuje wpływ głównych orogenez i zlodowaceń na ukształtowanie powierzchni kraju |
· porównuje ukształtowanie powierzchni Polski z ukształtowaniem innych krajów europejskich |
ñ |
Klimat Polski |
· wyróżnia astronomiczne, kalendarzowe i termiczne pory roku · wymienia czynniki kształtujące klimat Polski · odczytuje dane z klimatogramów |
· podaje cechy klimatu Polski na podstawie map tematycznych · wyróżnia masy kształtujące pogodę w Polsce |
· wykazuje regionalne zróżnicowanie temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w Polsce na podstawie danych liczbowych i map klimatycznych · charakteryzuje klimat Polski na podstawie danych liczbowych i map klimatycznych |
· wykazuje wpływ poszczególnych geograficznych czynników klimatotwórczych na klimat w Polsce · charakteryzuje rodzaje wiatrów występujących w Polsce
|
· wykazuje gospodarcze skutki ekstremalnych zjawisk atmosferycznych · podaje przyczyny regionalnego zróżnicowania klimatu w Polsce · ocenia gospodarcze konsekwencje zróżnicowania długości okresu wegetacyjnego w Polsce |
ñ ñ |
Bilans wodny Polski. Sieć rzeczna |
· wymienia elementy bilansu wodnego na podstawie schematu · wymienia najważniejsze elementy systemu rzecznego Polski · wymienia regiony narażone na częste powodzie · wskazuje największe rzeki Polski na mapie ogólnogeograficznej |
· przedstawia cechy sieci rzecznej Polski i wyjaśnia jej zróżnicowanie na podstawie map tematycznych · charakteryzuje największe rzeki Polski na podstawie dostępnych źródeł · omawia znaczenie gospodarcze polskich rzek |
· charakteryzuje składowe bilansu wodnego Polski w roku hydrologicznym · opisuje rozmieszczenie zlewisk i dorzeczy na obszarze Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej · omawia cechy reżimu polskich rzek |
· wyjaśnia przyczyny niedoboru wody w wybranych regionach i gospodarcze skutki tego zjawiska · wyjaśnia zmiany stanów wody oraz analizuje przyczyny i typy powodzi w Polsce |
· uzasadnia relacje pomiędzy siecią hydrograficzną a innymi elementami systemu przyrodniczego Ziemi |
ñ ñ |
Jeziora. Wody podziemne |
· wymienia obszary o największej koncentracji jezior na podstawie mapy ogólnogeograficznej · wymienia typy genetyczne jezior i podaje przykłady · wymienia rodzaje wód podziemnych (w tym mineralnych) · wskazuje miejsca występowania wód mineralnych na mapie tematycznej |
· przedstawia znaczenie przyrodnicze i gospodarcze jezior · wymienia sztuczne zbiorniki znajdujące się w Polsce i wskazuje na mapie · charakteryzuje wody podziemne w Polsce |
· charakteryzuje główne typy genetyczne jezior Polski na wybranych przykładach · porównuje batymetrię jezior różnego typu · przedstawia znaczenie sztucznych zbiorników wodnych · omawia rozmieszczenie wód mineralnych i termalnych na podstawie map tematycznych Polski |
· analizuje rozmieszczenie i zasoby jezior w Polsce na podstawie map tematycznych i danych statystycznych · analizuje przekrój przez basen artezyjski na przykładzie niecki warszawskiej |
· ocenia stopień wykorzystania wód termalnych w gospodarce kraju |
ñ |
Morze Bałtyckie |
· wymienia największe wyspy Bałtyku i podaje ich przynależność państwową · wymienia nazwy państw leżących nad Bałtykiem i wskazuje je na mapie · wymienia przykłady flory i fauny Bałtyku |
· przedstawia cechy fizycznogeograficzne Morza Bałtyckiego · podaje przyczyny niskiego zasolenia wód Bałtyku · charakteryzuje florę i faunę Morza Bałtyckiego |
· przedstawia genezę Morza Bałtyckiego · charakteryzuje typy wybrzeży Morza Bałtyckiego |
· analizuje bilans wodny Morza Bałtyckiego · analizuje zasolenie wód Morza Bałtyckiego |
· ocenia stan czystości wód Bałtyku oraz wyjaśnia przyczyny ich zanieczyszczenia
|
ñ |
Gleby w Polsce |
· wymienia główne typy genetyczne gleb występujących w Polsce · wskazuje na mapie rozmieszczenie głównych typów genetycznych gleb |
· rozróżnia główne typy genetyczne gleb występujących w Polsce · analizuje rozmieszczenie głównych typów genetycznych gleb · wymienia gleby strefowe i niestrefowe występujące w Polsce |
· wyjaśnia uwarunkowania powstawania gleb w Polsce · charakteryzuje wybrane profile glebowe · wyjaśnia występowanie gleb strefowych i niestrefowych w Polsce · omawia strukturę bonitacyjną gleb w Polsce |
· wyjaśnia wpływ czynników przyrodniczych na proces powstawania gleb na obszarze Polski · porównuje wartość użytkową gleb w różnych regionach Polski · przedstawia stopień degradacji gleb w Polsce i sposoby ich ochrony |
· ocenia przydatność rolniczą gleb w Polsce · wskazuje sposoby zapobiegania erozji gleb w Polsce |
ñ |
Świat roślin i zwierząt w Polsce |
· wymienia typy lasów w Polsce · charakteryzuje rozmieszczenie lasów w Polsce · wymienia przykłady gatunków roślin i zwierząt chronionych w Polsce |
· przedstawia granice zasięgów występowania wybranych gatunków drzew na podstawie mapy tematycznej · podaje skład gatunkowy lasów w Polsce na podstawie wykresu · charakteryzuje cechy świata roślinnego i zwierzęcego w Polsce |
· charakteryzuje główne zbiorowiska roślinne na obszarze Polski i wyjaśnia uwarunkowania ich występowania · opisuje funkcje i znaczenie lasów w Polsce |
· wyjaśnia przyczyny regionalnego zróżnicowania lesistości w Polsce · przedstawia wpływ przejściowości klimatycznej na zasięg występowania wybranych gatunków drzew oraz strukturę gatunkową lasów w Polsce |
· wyjaśnia zależności pomiędzy rozmieszczeniem określonych typów lasów a warunkami naturalnymi i działalnością człowieka |
ñ |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Środowisko przyrodnicze Polski |
|||||
ñ IV. Ludność. Urbanizacja |
||||||
ñ ñ |
Podział administracyjny Polski |
Uczeń poprawnie: · wskazuje na mapie województwa i podaje ich nazwy · wymienia stolice poszczególnych województw |
Uczeń poprawnie: · charakteryzuje podział administracyjny własnego województwa |
Uczeń poprawnie: · przedstawia cechy podziału administracyjnego Polski na podstawie mapy administracyjnej |
Uczeń poprawnie: · omawia zmiany podziału administracyjnego Polski po II wojnie światowej |
Uczeń poprawnie: · omawia podział i kompetencje władz administracyjnych
|
ñ |
Liczba i rozmieszczenie ludności Polski |
· podaje czynniki wpływające na zmiany liczby ludności po zakończeniu II wojny światowej · wymienia województwa o największym przyroście i największym spadku liczby ludności w ostatnich latach na podstawie mapy tematycznej |
· charakteryzuje czynniki decydujące o rozmieszczeniu ludności Polski · przedstawia zmiany liczby ludności Polski po II wojnie światowej |
· oblicza wskaźnik dynamiki zmian liczby ludności Polski · oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia wybranego województwa · omawia zmiany tempa wzrostu liczby ludności Polski · wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w rozmieszczeniu ludności Polski |
· omawia regionalne zróżnicowanie zmian liczby ludności · omawia przyczyny i konsekwencje zmian liczby ludności na podstawie danych statystycznych |
· prognozuje rozwój liczby ludności Polski na podstawie wskaźników demograficznych · określa przyrodnicze i społeczno--gospodarcze skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności
|
ñ |
Struktura demograficzna ludności Polski |
· wymienia województwa charakteryzujące się najwyższym i najniższym współczynnikiem przyrostu naturalnego oraz najwyższym i najniższym współczynnikiem feminizacji na podstawie danych statystycznych · wymienia przyczyny starzenia się polskiego społeczeństwa |
· omawia przestrzenne zróżnicowanie przyrostu naturalnego na podstawie kartogramu · wyjaśnia przyczyny niskiego współczynnika przyrostu naturalnego w miastach · charakteryzuje strukturę ludności Polski wg wieku i płci na podstawie danych statystycznych |
· analizuje wartość przyrostu naturalnego w Polsce w wybranych okresach na podstawie danych statystycznych · omawia przyczyny zmian przyrostu naturalnego w Polsce w ostatnich latach · oblicza wartość współczynnika przyrostu naturalnego i współczynnika feminizacji |
· wyjaśnia przyczyny wyżu demograficznego w Polsce w latach 50. XX w. i jego skutki · wyjaśnia zmiany kształtu piramidy wieku i płci ludności Polski następujące wraz z rozwojem gospodarczym · porównuje piramidę wieku i płci ludności Polski w danym roku z piramidami wieku i płci ludności innych państw |
· przewiduje społeczno-gospodarcze skutki starzenia się polskiego społeczeństwa |
ñ |
Migracje wewnętrzne i zagraniczne Polaków |
· podaje przyczyny migracji wewnętrznych i zagranicznych Polaków · wymienia kraje, do których emigruje obecnie największa liczba Polaków · podaje przykłady obszarów o dodatnim i ujemnym saldzie migracji wewnętrznych na podstawie map zamieszczonych w podręczniku |
· charakteryzuje regionalne zróżnicowanie salda migracji wewnętrznych w ostatnich latach na podstawie mapy · określa kierunki współczesnych migracji wewnętrznych i zagranicznych Polaków |
· charakteryzuje cechy i kierunki współczesnych migracji wewnętrznych Polaków · oblicza współczynnik przyrostu rzeczywistego · opisuje rozmieszczenie i liczebność Polonii na świecie na podstawie danych statystycznych |
· przedstawia uwarunkowania oraz konsekwencje wewnętrznych i zagranicznych migracji Polaków · analizuje okresowe zmiany salda migracji zagranicznych i wewnętrznych · wyjaśnia przyczyny zmian salda migracji wewnętrznych i zagranicznych |
· formułuje prognozy dotyczące zmian migracji Polaków (wielkości i kierunków) · ocenia zagrożenia związane z ruchami migracyjnymi · ocenia falę migracji zagranicznych Polaków po wejściu do UE |
ñ |
Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne |
· wymienia mniejszości narodowe i etniczne w Polsce · wskazuje rozmieszczenie mniejszości narodowych i etnicznych na mapie · wymienia religie wyznawane w Polsce |
· dostrzega różnice między mniejszością narodową, mniejszością etniczną i grupą etniczną · charakteryzuje wybraną grupę etniczną w Polsce na podstawie dostępnych źródeł · omawia rozmieszczenie grup etnicznych w Polsce na podstawie mapy tematycznej · omawia przyczyny zróżnicowania rozmieszczenia przedstawicieli poszczególnych wyznań na terenie Polski |
· charakteryzuje strukturę narodowościową i wyznaniową ludności Polski na podstawie danych statystycznych · omawia najważniejsze cechy kulturowe grup etnicznych w Polsce na podstawie dostępnych źródeł · opisuje główne grupy wyznaniowe w Polsce |
· wyjaśnia kulturowe aspekty zróżnicowania religijnego |
· przewiduje korzyści lub problemy wynikające z zamieszkania kraju jednolitego narodowościowo |
ñ |
Struktura zatrudnienia i problem bezrobocia w Polsce |
· wymienia czynniki wpływające na aktywność zawodową ludności w Polsce · wymienia grupy ekonomiczne ludności w Polsce |
· omawia aktywność zawodową ludności Polski na podstawie danych statystycznych · charakteryzuje strukturę bezrobocia w Polsce |
· wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia ludności Polski od 1990 r. · oblicza współczynnik aktywności zawodowej i współczynnik bezrobocia w Polsce · wykazuje regionalne zróżnicowanie rynku pracy w Polsce |
· przedstawia uwarunkowania i konsekwencje zróżnicowania struktury zatrudnienia w Polsce · przedstawia przyczyny i konsekwencje bezrobocia w Polsce |
· wykazuje zależność struktury zatrudnienia Polski lub wybranych państw UE od poziomu rozwoju gospodarczego |
ñ |
Stan zdrowia ludności Polski |
· wymienia najczęstsze schorzenia przewlekłe dotykające Polaków · wymienia czynniki wpływające na stan zdrowia ludności Polski |
· przedstawia przyczyny zróżnicowania stanu zdrowia ludności Polski · przedstawia główne przyczyny zgonów w Polsce |
· omawia czynniki różnicujące długość życia kobiet i mężczyzn w Polsce |
· przedstawia najczęstsze schorzenia przewlekłe i wykazuje ich zróżnicowanie regionalne · ocenia skutki zróżnicowania stanu zdrowia ludności Polski |
· ocenia dostępność i poziom usług medycznych w Polsce |
ñ |
Sieć osadnicza w Polsce |
· wymienia elementy sieci osadniczej · wymienia funkcje miast · wskazuje największe miasta Polski na mapie · wymienia główne typy genetyczne kształtów wsi |
· charakteryzuje największe miasta w Polsce i ich rozmieszczenie · charakteryzuje strukturę funkcjonalną miast · omawia czynniki wpływające na rozwój osadnictwa wiejskiego w Polsce |
· określa cechy sieci osadniczej i jej rozwój w Polsce · omawia układy przestrzenne polskich miast na podstawie fotografii · omawia główne typy genetyczne kształtów wsi w Polsce |
· omawia tendencje zmian układu sieci osadniczej w Polsce · omawia hierarchię jednostek osadniczych w Polsce |
· wyjaśnia związki zachodzące pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego a strukturą osadniczą |
ñ |
Urbanizacja w Polsce |
· przedstawia zmiany liczby ludności miast wg województw na podstawie mapy tematycznej · przedstawia typy aglomeracji w Polsce i podaje ich przykłady |
· charakteryzuje przebieg procesów urbanizacyjnych w Polsce · wyjaśnia przyczyny deglomeracji |
· wyjaśnia przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w Polsce i jego przyczyny · wyjaśnia uwarunkowania współczesnych procesów urbanizacyjnych w Polsce |
· ocenia wpływ procesów urbanizacyjnych na zmiany sieci osadniczej · wyjaśnia, na czym polega proces reurbanizacji i podaje jego przykłady w Polsce · ocenia skutki procesów urbanizacyjnych w Polsce · wyjaśnia przyczyny zmian procesów urbanizacyjnych |
· prognozuje kierunek zmian związanych z urbanizacją · interpretuje wskaźniki urbanizacji w Polsce i krajach UE |
23.09.2016 |
Preferencje wyborcze Polaków. Organizacje pozarządowe |
· wymienia główne opcje polityczne w kraju · wymienia organizacje pozarządowe w Polsce |
· podaje przykłady obszarów o najwyższym poparciu dla głównych opcji politycznych w Polsce na podstawie mapy · podaje cechy organizacji pozarządowych w Polsce |
· przedstawia zróżnicowanie frekwencji wyborczej w Polsce · omawia zasady działalności organizacji pozarządowych w Polsce
|
· omawia czynniki wpływające na preferencje wyborcze Polaków · analizuje regionalne zróżnicowanie preferencji wyborczych w Polsce |
· ocenia stałe i zmienne czynniki wpływające na preferencje wyborcze Polaków oraz regionalne zróżnicowanie tych preferencji |
ñ |
Bogactwo kulturowe Polski |
· wymienia obiekty kultury materialnej oraz obiekty z Listy światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO w Polsce |
· charakteryzuje pomniki historii Polski · opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO |
· omawia znaczenie obiektów kultury materialnej w przeszłości i w czasach współczesnych w wybranym województwie · omawia najciekawsze obiekty kultury materialnej w swoim województwie |
· omawia dziedzictwo kulturowe różnych grup narodowościowych, etnicznych i religijnych w Polsce · przedstawia potencjał kulturowy i naukowy Polski |
· ocenia wkład Polaków w rozwój cywilizacyjny świata
|
ñ |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Ludność. Urbanizacja |
|||||
ñ V. Rolnictwo |
||||||
ñ ñ |
Czynniki rozwoju rolnictwa w Polsce |
Uczeń poprawnie: · wymienia czynniki rozwoju rolnictwa · wymienia typy rolnictwa · wymienia regiony rolnicze w Polsce i wskazuje je na mapie |
Uczeń poprawnie: · charakteryzuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa w wybranych regionach kraju · charakteryzuje główne regiony rolnicze w Polsce na podstawie map tematycznych i danych statystycznych |
Uczeń poprawnie: · wyjaśnia
przyczyny |
Uczeń poprawnie: · ocenia wpływ wybranych czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na rozwój rolnictwa w Polsce na podstawie map tematycznych |
Uczeń poprawnie: · ocenia politykę rolną państwa polskiego · ocenia wybrane obszary w Polsce pod względem ich przydatności do produkcji rolnej |
ñ |
Produkcja roślinna w Polsce |
· wymienia główne obszary uprawy roślin w Polsce na podstawie map tematycznych · przedstawia produkcję zbóż w Polsce na podstawie wykresu |
· charakteryzuje strukturę upraw w Polsce · charakteryzuje rozmieszczenie upraw oraz wielkość produkcji głównych ziemiopłodów w Polsce na podstawie map tematycznych i danych statystycznych |
· przedstawia wielkość produkcji rolnej Polski na tle wybranych krajów świata na podstawie danych statystycznych |
· analizuje przestrzenną strukturę upraw w Polsce i jej zmiany na podstawie map tematycznych i danych statystycznych |
· określa tendencje zmian w produkcji roślinnej w Polsce |
ñ |
Chów zwierząt w Polsce |
· wymienia główne zwierzęta gospodarskie w Polsce i określa kierunki ich chowu · wymienia czynniki lokalizacji chowu wybranych zwierząt gospodarskich |
· omawia rozmieszczenie i wielkość pogłowia głównych zwierząt gospodarskich w kraju na podstawie map tematycznych |
· przedstawia uwarunkowania chowu zwierząt w Polsce · przedstawia przyczyny zmian w pogłowiu wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce w ostatnich latach |
· porównuje wielkość produkcji zwierzęcej w Polsce na tle innych krajów świata na podstawie danych statystycznych |
· określa tendencje zmian w pogłowiu zwierząt gospodarskich w Polsce · określa zależność między pogłowiem wybranych gatunków zwierząt gospodarskich a wielkością produkcji mięsa, mleka i innych produktów |
ñ |
Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE |
· wymienia główne problemy polskiego rolnictwa |
· omawia bariery ograniczające rozwój polskiego rolnictwa · wymienia korzyści, które daje polskiemu rolnictwu członkostwo naszego kraju w UE |
· przedstawia zmiany strukturalne w polskim rolnictwie, które zaszły po wstąpieniu naszego kraju do UE
|
· ocenia stan polskiego rolnictwa na tle pozostałych krajów UE |
· formułuje wnioski dotyczące korzyści, które może przynieść polskiemu rolnictwu uczestnictwo we wspólnej polityce rolnej UE |
ñ |
Rybactwo |
· wymienia akweny będące łowiskami dla polskiego rybactwa morskiego · wymienia porty morskie i rybackie polskiego wybrzeża na podstawie mapy tematycznej |
· przedstawia stan floty rybackiej w Polsce · opisuje zmiany w wielkości połowów w Polsce w ostatnich latach na podstawie wykresu |
· przedstawia stan i perspektywy rozwoju polskiego rybactwa omawia znaczenie rybactwa śródlądowego dla gospodarki wybranego regionu |
· analizuje wielkość i strukturę połowów w Polsce w ostatnich latach na podstawie danych statystycznych |
· prognozuje zmiany w polskim rybactwie związane z uczestnictwem we wspólnej polityce rolnej UE |
ñ |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Rolnictwo |
|||||
ñ VI. Przemysł |
||||||
ñ |
Sytuacja polskiego przemysłu |
Uczeń poprawnie: · dokonuje podziału polskiego przemysłu · wymienia przyczyny restrukturyzacji polskiego przemysłu · wymienia przykłady specjalnych stref ekonomicznych w Polsce na podstawie mapy |
Uczeń poprawnie: · przedstawia rozwój i znaczenie przemysłu na obszarze Polski · omawia znaczenie specjalnych stref ekonomicznych dla gospodarki kraju |
Uczeń poprawnie: · prezentuje przykłady przekształceń własnościowych w polskim przemyśle mających wpływ na zmiany struktury produkcji i stopień zaspokojenia potrzeb materialnych |
Uczeń poprawnie: · określa zmiany w gospodarce Polski spowodowane jej restrukturyzacją i modernizacją po 1990 r. · określa miejsce Polski w światowej produkcji przemysłowej |
Uczeń poprawnie: · ukazuje perspektywy rozwoju przemysłu w Polsce |
ñ |
Górnictwo w Polsce |
· wskazuje rozmieszczenie najważniejszych złóż surowców mineralnych w Polsce na podstawie mapy tematycznej · wymienia surowce energetyczne eksploatowane w kraju i wskazuje ich rozmieszczenie na mapie |
· wskazuje na mapie Polski obszary występowania podstawowych zasobów naturalnych
|
· analizuje zmiany wielkości wydobycia wybranych surowców mineralnych w Polsce na podstawie danych statystycznych |
· ocenia wielkość wydobycia surowców w Polsce na tle światowej produkcji na podstawie danych statystycznych |
· ocenia stan i perspektywy rozwoju polskiego przemysłu wydobywczego · omawia warunki występowania niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego |
ñ |
Przemysł energetyczny w Polsce |
· charakteryzuje rodzaje elektrowni funkcjonujących w Polsce · wymienia alternatywne źródła energii wykorzystywane w polskiej energetyce · dokonuje podziału elektrowni funkcjonujących w Polsce |
· przedstawia rozmieszczenie największych elektrowni cieplnych, wodnych i innych niekonwencjonalnych na podstawie map tematycznych |
· omawia współczesne przemiany w polskiej energetyce · porównuje wielkość i strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce i w innych państwach świata na podstawie danych statystycznych |
· wyjaśnia przyczyny i konsekwencje zmian w gospodarowaniu różnymi źródłami energii w Polsce · wskazuje możliwość wykorzystania alternatywnych źródeł energii w Polsce |
· uzasadnia aktualną lokalizację różnego typu elektrowni w Polsce · formułuje problemy energetyki na przykładach wybranych regionów Polski |
ñ |
Przemysł przetwórczy w Polsce |
· wymienia najważniejsze działy przetwórstwa przemysłowego w Polsce · wskazuje obszary rozmieszczenia przemysłu spożywczego, samochodowego, elektronicznego i meblarskiego |
· wskazuje dynamicznie rozwijające się dziedziny produkcji przemysłowej w Polsce · wskazuje na mapie Polski siedziby najbardziej dochodowych firm przetwórstwa przemysłowego |
· omawia rolę poszczególnych działów przetwórstwa przemysłowego w gospodarce Polski · porównuje strukturę przemysłu przetwórczego Polski z krajami UE |
· opisuje uwarunkowania rozmieszczenia przemysłu przetwórczego w Polsce na podstawie map tematycznych |
· ocenia perspektywy rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii w Polsce
|
ñ |
Obszary koncentracji przemysłu w Polsce |
· wyjaśnia różnicę między ośrodkiem przemysłowym a okręgiem przemysłowym · wskazuje na mapie nieistniejące już i współczesne okręgi przemysłowe w Polsce |
· omawia rozmieszczenie okręgów przemysłowych w Polsce w latach 80. i 90. XX w. oraz współczesnych na podstawie map tematycznych · omawia czynniki lokalizacji wybranych okręgów przemysłowych w Polsce |
· określa rozmieszczenie i znaczenie okręgów przemysłowych w Polsce · opisuje przyczyny restrukturyzacji w wybranych okręgach przemysłowych w Polsce |
· opisuje zmiany zachodzące w wybranych okręgach przemysłowych w Polsce |
· porównuje procesy restrukturyzacyjne zachodzące w wybranych okręgach przemysłowych w Polsce, biorąc pod uwagę dawną i obecną strukturę gałęziową przemysłu
|
ñ |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Przemysł |
|||||
ñ VII. Usługi |
||||||
ñ |
Transport w Polsce |
Uczeń poprawnie: · wymienia przykłady działalności usługowej w Polsce · wymienia przykłady firm usługowych mających siedziby w wybranym powiecie · wskazuje na mapie najważniejsze szlaki transportowe w Polsce · charakteryzuje sieć transportową wybranego regionu kraju · wymienia elementy infrastruktury transportu przesyłowego |
Uczeń poprawnie: · omawia rolę i znaczenie usług w Polsce · wymienia problemy transportu kolejowego i samochodowego w Polsce · przedstawia znaczenie transportu intermodalnego, jego wady i zalety · wymienia przyczyny budowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce |
Uczeń poprawnie: · przedstawia zróżnicowanie sektora usług w Polsce i innych państwach UE · przedstawia uwarunkowania rozwoju i strukturę transportu w Polsce · określa stopień rozwoju sieci transportowej w Polsce na tle krajów UE · określa zmiany w zakresie środków transportu w Polsce · określa skutki budowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce |
Uczeń poprawnie: · wymienia przykłady przekształceń własnościowych w polskiej gospodarce mających wpływ na zmiany struktury usług · analizuje sieć transportu w Polsce i jej zmiany na podstawie danych statystycznych i map tematycznych · wyjaśnia zróżnicowanie udziału poszczególnych rodzajów transportu w przewozach i pracy przewozowej w Polsce na podstawie danych statystycznych |
Uczeń poprawnie: · uzasadnia konieczność inwestowania w rozwijanie sieci transportowej we własnym regionie i w Polsce |
ñ ñ |
Łączność w Polsce |
· wymienia rodzaje usług, które obejmuje łączność
|
· omawia rolę łączności w gospodarce Polski · opisuje rozwój łączności w Polsce po II wojnie światowej · przedstawia charakterystykę poszczególnych działów łączności |
· podaje przyczyny nierówno-miernego dostępu do środków łączności na terenie kraju · określa poziom rozwoju łączności w Polsce na tle krajów UE |
· wyjaśnia przyczyny niższego poziomu rozwoju łączności w Polsce w stosunku do wysoko rozwiniętych krajów UE |
· ocenia uwarunkowania oraz współczesne tendencje rozwoju różnych środków łączności w Polsce |
ñ |
Atrakcyjność turystyczna Polski |
· wyjaśnia znaczenie terminuatrakcyjność turystyczna · wymienia walory krajoznawcze Polski · odróżnia walory przyrodnicze od antropogenicznych |
· wymienia regiony turystyczne w Polsce i wskazuje je na mapie · przedstawia atrakcje turystyczne wybranych regionów Polski na podstawie dostępnych źródeł
|
· analizuje czynniki warunkujące rozwój turystyki w Polsce · porównuje i walory turystyczne wybranych regionów w Polsce
|
· ocenia walory przyrodnicze i pozaprzyrodnicze Polski · ocenia regionalne zróżnicowanie infrastruktury turystycznej w Polsce |
· dowodzi atrakcyjności turystycznej Polski |
ñ |
Turystyka krajowa i zagraniczna |
· wymienia czynniki warunkujące rozwój turystyki · podaje kierunki wyjazdów zagranicznych polskich turystów |
· omawia rolę turystyki w gospodarce krajowej · charakteryzuje turystykę krajową i zagraniczną w Polsce na podstawie danych statystycznych i map tematycznych |
· przedstawia współczesne tendencje rozwoju różnych rodzajów turystyki w Polsce · porównuje strukturę wykorzystania środków transportu w turystyce krajowej i zagranicznej |
· analizuje cechy ruchu turystycznego w Polsce na podstawie danych statystycznych · przedstawia konsekwencje rozwoju turystyki w Polsce |
· ocenia wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze i gospodarkę Polski
|
ñ |
Handel zagraniczny Polski |
· podaje przyczyny ujemnego salda bilansu handlowego Polski · wskazuje głównych partnerów handlowych Polski |
· omawia znaczenie handlu zagranicznego dla gospodarki Polski · przedstawia bilans handlu zagranicznego Polski i wyjaśnia jego zmiany |
· porównuje strukturę towarową handlu zagranicznego Polski i wybranych państw Europy · wykazuje zmiany znaczenia handlu zagranicznego dla gospodarki Polski · wskazuje kierunki geograficzne i strukturę handlu zagranicznego na podstawie danych statystycznych |
· wyjaśnia przyczyny zmian kierunków eksportu i importu Polski po 1990 r. |
· określa miejsce Polski w światowym handlu międzynarodowym · przewiduje, w jakich kierunkach będzie rozwijał się handel zagraniczny naszego kraju |
ñ VIII. Polska w świecie |
||||||
ñ |
Polska w organizacjach między-narodowych |
Uczeń poprawnie: · wymienia organizacje międzynarodowe, których członkiem jest Polska · wymienia euroregiony funkcjonujące przy polskich granicach i wskazuje je na mapie |
Uczeń poprawnie: · podaje przykłady działań podejmowanych przez Polskę w ramach organizacji międzynarodowych na podstawie dostępnych źródeł · charakteryzuje międzynarodową współpracę w ramach euroregionów oraz miast i gmin bliźniaczych |
Uczeń poprawnie: · przedstawia udział Polski w procesach integracyjnych i głównych organizacjach międzynarodowych · wskazuje korzyści wynikające z funkcjonowania euroregionów w Polsce |
Uczeń poprawnie: · omawia działalność
Polski w organizacjach, które zapobiegają zagrożeniom
społeczno-ekonomicznym oraz konfliktom zbrojnym |
Uczeń poprawnie: · ocenia społeczne i gospodarcze konsekwencje przystąpienia Polski do UE |
ñ |
Inwestycje zagraniczne w Polsce |
· wymienia czynniki wpływające na atrakcyjność inwestycyjną Polski
|
· wskazuje polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne i podaje ich wartość na podstawie danych statystycznych · podaje przykłady bezpośrednich inwestycji zagranicznych prowadzonych w wybranym województwie na podstawie dostępnych źródeł |
· omawia strukturę przestrzenną BIZ w Polsce na podstawie danych statystycznych · analizuje wartość BIZ napływających do poszczególnych regionów naszego kraju na podstawie mapy |
· przedstawia bariery w napływie BIZ do Polski
|
· ocenia znaczenie BIZ dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju · wskazuje przykłady bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce
|
ñ |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Usługi i Polska w świecie |
|||||
ñ IX. Zróżnicowanie regionalne Polski |
||||||
. |
Regiony fizycznogeograficzne Polski |
Uczeń poprawnie: · wymienia kryteria podziału Polski na regiony fizycznogeograficzne · wskazuje na mapie prowincje i podprowincje Polski |
Uczeń poprawnie: · przedstawia regionalizację fizycznogeograficzną Polski · wskazuje na mapie makroregiony Polski |
Uczeń poprawnie: · wyjaśnia uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego w Polsce |
Uczeń poprawnie: · określa cechy środowiska decydujące o krajobrazie wybranych krain geograficznych Polski na podstawie dostępnych źródeł |
Uczeń poprawnie: · porównuje podział Polski na pasy ukształtowania powierzchni z podziałem na regiony fizycznogeograficzne |
ñ |
Cechy środowiska przyrodniczego wybranego regionu Polski |
· wymienia walory środowiska przyrodniczego wybranej krainy geograficznej |
· charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego wybranej krainy geograficznej na podstawie map, danych statystycznych i innych źródeł |
· wyjaśnia uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego wybranego regionu |
· przestawia dominanty środowiska wybranej krainy geograficznej Polski na postawie map tematycznych, danych statystycznych i obserwacji bezpośrednich |
· wykazuje związki i zależności zachodzące między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego w wybranym makroregionie |
ñ |
Regionalne zróżnicowanie poziomu
rozwoju społeczno- |
· wymienia regiony o najwyższym i najniższym stopniu rozwoju społeczno-gospodarczego · wskazuje na mapie regiony różniące się poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego |
· przedstawia przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski |
· przedstawia czynniki wpływające na rozwój społeczno-gospodarczy wybranych regionów Polski · ocenia poziom rozwoju społeczno-gospodarczego wybranych regionów Polski |
· przedstawia przykłady działań zmniejszających dysproporcje w rozwoju poszczególnych regionów Polski |
· ocenia skutki
dysproporcji w rozwoju społeczno-
|
ñ |
Potencjał gospodarczy wybranego regionu Polski |
· wymienia mierniki rozwoju społeczno-gospodarczego danego regionu |
· omawia wartości
mierników rozwoju społeczno- |
· przedstawia rolę i zadania samorządu terytorialnego w regionie na podstawie dostępnych źródeł · omawia zmiany zachodzące w środowisku geograficznym w wybranym regionie Polski |
· ocenia potencjał gospodarczy regionu na podstawie danych statystycznych i dostępnych źródeł |
· omawia inicjatywy podejmowane w regionie na rzecz jego rozwoju na podstawie dostępnych źródeł
|
ñ XI. Degradacja i ochrona środowiska |
||||||
ñ |
Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego w Polsce |
Uczeń poprawnie: · wymienia źródła zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i biosfery · wymienia regiony w Polsce o największym zanieczyszczeniu środowiska |
Uczeń poprawnie: · charakteryzuje źródła zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i biosfery, · wymienia nazwy obszarów ekologicznego zagrożenia oraz klęski ekologicznej i wskazuje te obszary na mapie |
Uczeń poprawnie: · omawia wybrane wskaźniki zanieczyszczenia powietrza · omawia skutki nadmiernej emisji zanieczyszczeń atmosferycznych |
Uczeń poprawnie: · charakteryzuje wpływ poszczególnych sektorów gospodarki na stan środowiska w Polsce |
Uczeń poprawnie: · ocenia stan poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego w Polsce · wskazuje przykłady zachowań człowieka wobec klęsk ekologicznych |
ñ |
Ochrona środowiska przyrodniczego Polski |
· podaje różnice między parkiem narodowym a rezerwatem biosfery · wymienia gatunki
roślin |
· przedstawia formy ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce
|
· omawia uwarunkowania rozmieszczenia obszarów chronionych w Polsce · wyjaśnia, na czym polega restytucja gatunków · podaje przykłady restytucji gatunków zwierząt w Polsce |
· przedstawia działania polskich i międzynarodowych organizacji na rzecz ochrony przyrody prowadzone na terytorium naszego kraju |
· ocenia kierunki i skuteczność działań na rzecz ochrony środowiska podejmowanych w Polsce · uzasadnia konieczność prowadzenia działań na rzecz restytucji i zachowania naturalnych elementów środowiska w Polsce |
ñ |
Walory parków narodowych w Polsce |
· wymienia parki narodowe w Polsce · wskazuje parki narodowe na mapie ogólnogeograficznej Polski |
· opisuje przykłady form ochrony przyrody i krajobrazu we własnym regionie · charakteryzuje walory przyrodnicze parku narodowego we własnym regionie |
· przedstawia charakterystyczne walory przyrodnicze podlegające szczególnej ochronie w parkach narodowych w Polsce na podstawie dostępnych źródeł, np. map i danych statystycznych |
· opisuje unikalne obiekty przyrodnicze objęte ochroną na terenie polskich parków narodowych |
· projektuje utworzenie nowego obszaru chronionego we własnym regionie |
ñ |
Sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Zróżnicowanie regionalne Polski i Degradacja i ochrona środowiska |
|||||
ñ Powtórzenie materiału przed egzaminem maturalnym (15 godz.) |
||||||
ñ |
Środowisko przyrodnicze Polski Mapa jako obraz Ziemi Sfery Ziemi Procesy endogeniczne i egzogeniczne |
· wymienia cechy położenia geograficznego Polski · zaznacza na mapie sąsiadów Polski · zaznacza na mapie
główne · wymienia czynniki kształtujące rzeźbę terenu · odczytuje dane z klimatogramów · wymienia elementy bilansu wodnego na podstawie schematu · rozpoznaje typy jezior · wymienia państwa nadbałtyckie · wymienia typy gleb i lasów występujących w Polsce i na świecie · wymienia elementy mapy · wymienia metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie · czyta legendę mapy topograficznej · wymienia źródła ciepła na Ziemi · wymienia czynniki wpływające na rozkład temperatury powietrza na Ziemi · odczytuje z mapy symbole synoptyczne · zaznacza na mapie miejsca, w których odnotowano ekstremalne zjawiska atmosferyczne · rozpoznaje podstawowe (najpospolitsze) rodzaje skał występujących na Ziemi · wymienia procesy endogeniczne i egzogeniczne |
· podaje cechy położenia Polski na podstawie mapy · przedstawia jednostki tektoniczne Polski na podstawie mapy · zaznacza na mapie zasięg zlodowaceń w Polsce · opisuje pasy rzeźby terenu Polski · podaje cechy klimatu Polski na podstawie map tematycznych · opisuje znaczenie przyrodnicze i gospodarcze rzek i jezior Polski · podaje przyczyny niewielkiego zasolenia wód Bałtyku · przedstawia granice zasięgów wybranych gatunków drzew w Polsce · klasyfikuje mapy ze względu na różne kryteria · charakteryzuje metody prezentacji zjawisk ilościowych i jakościowych na mapie · przedstawia mechanizm powstawania monsunów · opisuje właściwości chemiczne wód morskich · opisuje typy ustrojów rzecznych · wskazuje na mapie obszary głównych fałdowań górskich · wymienia przykłady form erozyjnych i akumulacyjnych powstałych w wyniku działalności rzek i lądolodów · podaje cechy gór zrębowych i fałdowych · omawia rozmieszczenie wulkanów i trzęsień ziemi na świecie na podstawie mapy tematycznej |
· opisuje charakterystyczne cechy granic Polski · porównuje budowę geologiczną Karpat Zewnętrznych i Karpat Wewnętrznych na podstawie przekroju geologicznego · podaje różnice między działalnością rzeźbotwórczą lądolodu i lodowca górskiego · wyjaśnia różnice między krajobrazem staroglacjalnym a młodoglacjalnym · charakteryzuje klimat Polski na podstawie map klimatycznych i danych statystycznych · omawia cechy reżimu polskich rzek · porównuje batymetrię jezior różnego typu · charakteryzuje typy wybrzeży Morza Bałtyckiego · odróżnia gleby strefowe od niestrefowych · charakteryzuje profile glebowe · opisuje wykorzystanie gospodarcze lasów · porównuje i szereguje różne rodzaje skał · porównuje rozkład temperatury powietrza w poszczególnych porach roku · klasyfikuje jeziora wg typów genetycznych · wyjaśnia przyczyny ruchu płyt tektonicznych · wymienia różnicę między ruchami epejrogenicznymi a ruchami izostatycznymi · opisuje czynniki wpływające na przebieg procesów krasowych |
· ocenia konsekwencje położenia geopolitycznego Polski · analizuje tabelę stratygraficzną · analizuje ukształtowanie pionowe powierzchni kraju na podstawie krzywej hipsograficznej · wykazuje skutki gospodarcze ekstremalnych zjawisk atmosferycznych w Polsce i na świecie · wyjaśnia przyczyny niedoboru wody oraz przyczyny powodzi w Polsce i na świecie · analizuje przekrój przez basen artezyjski · porównuje wartość użytkową gleb w różnych regionach Polski · wyjaśnia przyczyny regionalnego zróżnicowania lesistości w Polsce · posługuje się skalą polową do obliczenia powierzchni · wyjaśnia skutki globalnych zmian klimatu · omawia genezę oraz skutki tsunami · czyta plany batymetryczne jezior · wykazuje zależność między ruchami płyt skorupy ziemskiej a trzęsieniami ziemi · podaje konsekwencje ruchów masowych |
· analizuje zmiany terytorium oraz granic państwa polskiego na przestrzeni dziejów · porównuje cechy ukształtowania powierzchni Polski z ukształtowaniem powierzchni innych krajów · wykazuje związek między siecią hydrograficzną a innymi elementami systemu przyrodniczego Ziemi · ocenia stan czystości wód Bałtyku · wskazuje sposoby zapobiegania erozji gleb w Polsce · odczytuje i interpretuje treść mapy topograficznej i samochodowej · porównuje klimatogramy charakterystyczne dla różnych typów klimatu · analizuje przyczyny zróżnicowania elementów bilansu wodnego w różnych strefach klimatycznych · ocenia wpływ zmian klimatycznych na zmiany zasięgu obszarów współczesnych zlodzeń · wykazuje związek występowania zjawisk wulkanicznych z przebiegiem granic płyt litosfery · wyjaśnia znaczenie wietrzenia jako procesu rzeźbotwórczego powierzchni Ziemi |
ñ |
Przemiany polityczne i gospodarcze świata Ludność i urbanizacja |
· odczytuje na mapach aktualny podział polityczny świata · zaznacza na mapie aktualny podział administracyjny Polski · wymienia czynniki wpływające na zmianę liczby ludności w Polsce i na świecie · wymienia fazy przejścia demograficznego · wymienia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce i na świecie · wymienia kraje o wysokim i niskim przyroście naturalnym · wymienia grupy ekonomiczne ludności na podstawie piramidy wieku i płci · wymienia przyczyny migracji zewnętrznych i wewnętrznych w Polsce i na świecie · wymienia mniejszości narodowe i etniczne w Polsce · wymienia główne odmiany ludzkie na świecie · wymienia czynniki wpływające na aktywność zawodową ludności w Polsce i na świecie · wymienia główne choroby w krajach wysoko i słabo rozwiniętych · wymienia funkcje miast i typy aglomeracji w Polsce i na świecie · wymienia główne opcje polityczne i organizacje pozarządowe w Polsce · wymienia obiekty kultury materialnej oraz obiekty z Listy światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO w Polsce |
· charakteryzuje wybrane ustroje polityczne na świecie · opisuje czynniki decydujące o rozmieszczeniu ludności w Polsce i na świecie · omawia przestrzenne zróżnicowanie przyrostu naturalnego w Polsce i na świecie · przedstawia zmiany liczby ludności w Polsce po II wojnie światowej · porównuje piramidę wieku i płci Polski z piramidami wieku i płci innych państw · podaje przyczyny starzenia się społeczeństwa · określa kierunki migracji zewnętrznych Polaków na podstawie mapy · wyjaśnia rozmieszczenie przedstawicieli poszczególnych wyznań na świecie · charakteryzuje strukturę bezrobocia w Polsce · podaje najczęstsze przyczyny zgonów w Polsce i na świecie · charakteryzuje największe miasta w Polsce i na świecie oraz omawia ich rozmieszczenie · charakteryzuje funkcje wybranych miast na świecie · charakteryzuje przebieg procesów urbanizacyjnych w Polsce i na świecie · charakteryzuje wybrane pomniki historii Polski oraz polskie obiekty z Listy światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO |
· podaje kryteria podziału państw wg PKB na 1 mieszkańca oraz HDI · oblicza: wskaźniki
dynamiki · opisuje cechy społeczeństwa w różnych fazach przejścia demograficznego · opisuje wpływ barier osadniczych na rozmieszczenie ludności na świecie · wyjaśnia przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w Polsce · rozróżnia fazy urbanizacji · omawia znaczenie obiektów kultury materialnej w przeszłości i w czasach współczesnych w wybranym województwie w Polsce |
· omawia na przykładach procesy integracji i dezintegracji w Europie po 1989 r. · przedstawia zmiany
podziału administracyjnego Polski · porównuje kształt piramidy wieku i płci ludności Polski w danym roku z piramidami wieku i płci innych państw wyjaśnia kulturowe aspekty zróżnicowania religijnego · omawia przyczyny i konsekwencje bezrobocia w Polsce i na świecie · ocenia wpływ procesów urbanizacyjnych na zmiany sieci osadniczej w Polsce i na świecie · przedstawia uwarunkowania preferencji wyborczych Polaków |
· opisuje zmiany na mapie politycznej Europy i świata po 1989 r. oraz jego następstwa · prognozuje rozwój liczby ludności Polski na podstawie wskaźników demograficznych · przewiduje
społeczno- · ocenia najnowszą falę migracji Polaków po wejściu do UE · ocenia skutki zróżnicowania stanu zdrowia ludności Polski i innych krajów świata · interpretuje wskaźniki urbanizacji w Polsce i Europie · ocenia wkład Polaków w rozwój cywilizacyjny świata |
65. |
Rolnictwo |
· wymienia czynniki rozwoju rolnictwa w Polsce i na świecie · wymienia regiony rolnicze w Polsce i na świecie · wymienia główne obszary upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce i na świecie |
· charakteryzuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa wybranego regionu Polski oraz wybranych państw na świecie · charakteryzuje rozmieszczenie upraw i wielkość produkcji głównych ziemiopłodów oraz zwierząt gospodarskich w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych · charakteryzuje stan floty rybackiej oraz wielkość połowów w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych |
· omawia zróżnicowanie poziomu rolnictwa w Polsce i na świecie oraz podaje jego konsekwencje · porównuje produkcję rolniczą Polski z produkcją rolniczą wybranych krajów świata · przestawia zmiany w polskim rolnictwie po wstąpieniu do UE · przestawia stan i perspektywy rozwoju światowego oraz polskiego rybactwa |
· ocenia wpływ poszczególnych czynników na rozwój rolnictwa Polsce i na świecie · analizuje strukturę przestrzenną upraw w Polsce i na świecie oraz jej zmiany na podstawie danych statystycznych · porównuje wielkość produkcji zwierzęcej w Polsce na tle innych krajów świata na podstawie danych statystycznych · porównuje chów ekstensywny i intensywny · analizuje wielkość i strukturę połowów w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych |
· ocenia politykę rolną państwa polskiego i wybranych państw świata · określa tendencje zmian w pogłowiu zwierząt gospodarskich w Polsce i na świecie · prognozuje zmiany w polskim rybactwie związane z uczestnictwem we wspólnej polityce rolnej UE |
ñ |
Przemysł |
· dokonuje podziału przemysłu wg wybranych kryteriów · wymienia funkcje przemysłu · wymienia czynniki lokalizacji przemysłu · wskazuje lokalizację najważniejszych złóż surowców mineralnych w Polsce i na świecie na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych · wymienia rodzaje elektrowni w Polsce i na świecie · wymienia alternatywne źródła energii · wymienia najważniejsze działy przetwórstwa przemysłowego w Polsce i na świecie · wskazuje na mapie największe okręgi przemysłowe świata i Polski |
· wskazuje na mapie obszary występowania zasobów naturalnych w Polsce i na świecie · przedstawia rozmieszczenie elektrowni cieplnych, wodnych i innych niekonwencjonalnych w Polsce i na świecie · wskazuje dynamicznie rozwijające się dziedziny produkcji przemysłowej w Polsce i na świecie · charakteryzuje i wskazuje na mapie specjalne strefy ekonomiczne w Polsce · analizuje rozmieszczenie ośrodków high-tech na świecie · omawia czynniki lokalizacji wybranych okręgów przemysłowych |
· analizuje zmiany wielkości wydobycia wybranych surowców mineralnych w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych · porównuje wielkość i strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce i innych państwach świata na podstawie danych statystycznych · porównuje strukturę przemysłu przetwórczego Polski ze strukturą innych krajów świata · opisuje zmiany zachodzące w okręgach przemysłowych Polski i świata |
· określa miejsce Polski w światowej produkcji przemysłowej · ocenia wielkość wydobycia surowców w Polsce i na świecie · wyjaśnia przyczyny i konsekwencje zmian w gospodarowaniu różnymi źródłami energii w Polsce i na świecie · omawia procesy modernizacji i restrukturyzacji zachodzące w okręgach przemysłowych |
· ocenia stan i perspektywy rozwoju polskiego i światowego przemysłu wydobywczego · formułuje problemy energetyki w Polsce i na świecie · ocenia perspektywy rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii w Polsce i na świecie |
ñ |
Usługi |
· dokonuje podziału usług · omawia sieć transportową wybranego państwa oraz Polski · wyjaśnia znaczenie terminuatrakcyjność turystyczna · wymienia walory krajoznawcze Polski i wybranych państw świata · wymienia czynniki warunkujące rozwój turystyki · wskazuje głównych partnerów handlowych Polski |
· omawia rolę usług w gospodarce Polski i innych państw świata · omawia wady i zalety różnych rodzajów transportu · omawia rolę łączności w gospodarce Polski i świata · przedstawia atrakcje turystyczne w wybranym państwie świata i w Polsce · omawia rolę turystyki w polskiej i światowej gospodarce · omawia bilans handlu zagranicznego wybranych państw świata i Polski |
· przedstawia zróżnicowanie sektora usług w Polsce i innych państwach UE · przedstawia uwarunkowania rozwoju i strukturę transportu w Polsce i na świecie · podaje przyczyny nierównomiernego dostępu do środków łączności w Polsce i na świecie · porównuje walory turystyczne wybranych państw i Polski · przedstawia współczesne tendencje rozwoju różnych rodzajów turystyki w Polsce i na świecie · porównuje strukturę towarową handlu zagranicznego Polski i wybranych państw świata |
· wyjaśnia zróżnicowanie udziału poszczególnych rodzajów transportu w przewozach i pracy przewozowej w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych · ocenia zróżnicowanie infrastruktury turystycznej w Polsce i na świecie · przedstawia konsekwencje rozwoju turystyki w Polsce i na świecie · wyjaśnia przyczyny zmian kierunków eksportu i importu Polski po 1990 r. |
· ocenia uwarunkowania oraz współczesne tendencje rozwoju różnych środków transportu oraz łączności w Polsce i na świecie · ocenia wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze Polski i innych państw świata · ocenia miejsce Polski w światowym handlu międzynarodowym i przewiduje kierunki jego rozwoju |
ñ |
Polska w świecie Zróżnicowanie regionalne Polski Problemy współczesnego świata |
· wymienia organizacje międzynarodowe, m.in. te, do których należy Polska · wymienia euroregiony na podstawie mapy · wymienia czynniki wpływające na atrakcyjność inwestycyjną Polski · wymienia kryteria podziału Polski na regiony fizycznogeograficzne · wymienia walory środowiska wybranej krainy geograficznej w Polsce · wymienia mierniki
poziomu rozwoju społeczno- |
· charakteryzuje międzynarodową współpracę w ramach euroregionów oraz miast i gmin bliźniaczych · omawia polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne i podaje ich wartość na podstawie danych statystycznych · charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego wybranej krainy geograficznej na podstawie mapy · przedstawia przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski i świata · podaje przyczyny konfliktów zbrojnych na świecie |
· wskazuje korzyści wynikające z funkcjonowania euroregionów w Polsce · przedstawia nierównomierny napływ inwestycji zagranicznych w różnych regionach kraju na podstawie mapy · wyjaśnia uwarunkowania
rozwoju społeczno- · omawia przyczyny i skutki globalizacji · podaje przykłady form współpracy międzynarodowej na różnych płaszczyznach |
· omawia działalność Polski w organizacjach międzynarodowych · przedstawia bariery w napływie BIZ do Polski · przedstawia przykłady działań zmniejszających dysproporcje w poziomie rozwoju wybranych regionów Polski · przedstawia ekonomiczne skutki konfliktów na świecie |
· ocenia społeczne i gospodarcze konsekwencje przystąpienia Polski do UE · ocenia znaczenie inwestycji zagranicznych w Polsce · omawia inicjatywy podejmowane w regionie na rzecz jego rozwoju na podstawie dostępnych źródeł · stosuje różne
mierniki do oceny poziomu rozwoju społeczno- |
ñ |
Degradacja i ochrona środowiska przyrodniczego w Polsce i na świecie |
· wymienia źródła zanieczyszczeń w różnych sferach Ziemi · wymienia obszary na świecie i w Polsce o największym zanieczyszczeniu środowiska na podstawie map · podaje różnice między parkiem narodowym a rezerwatem biosfery · rozpoznaje parki narodowe w Polsce i na świecie na podstawie mapy |
· charakteryzuje źródła zanieczyszczeń różnych sfer Ziemi · wymienia nazwy obszarów ekologicznego zagrożenia oraz klęski ekologicznej w Polsce i na świecie oraz wskazuje te obszary na mapie · przedstawia formy ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce i na świecie · charakteryzuje walory przyrodnicze parków narodowych w Polsce i na świecie · wymienia obszary o różnym stopniu zależności człowieka od środowiska przyrodniczego |
· omawia przyczyny przestrzennego zróżnicowania emisji głównych zanieczyszczeń powietrza na świecie · omawia skutki nadmiernej emisji zanieczyszczeń atmosferycznych · podaje przykłady restytucji różnych gatunków zwierząt · wyjaśnia zasady zrównoważonego rozwoju · przedstawia charakterystyczne walory przyrodnicze podlegające szczególnej ochronie w parkach narodowych w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych i dostępnych źródeł |
· charakteryzuje wpływ poszczególnych sektorów gospodarki na stan środowiska w Polsce i na świecie · przedstawia działania międzynarodowych organizacji na rzecz ochrony przyrody w Polsce i na świecie · opisuje unikalne na skalę światową obiekty przyrodnicze objęte ochroną na terenie parków narodowych |
· ocenia stan poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego w Polsce i na świecie · wskazuje przykłady zachowań człowieka wobec klęsk ekologicznych · ocenia kierunki i skuteczność działań państw na rzecz ochrony środowiska |
ñ ñ |
Zajęcia terenowe |
Uczeń poprawnie: · określa współrzędne geograficzne miejsca obserwacji na pomocą GPS |
Uczeń poprawnie: · dokonuje pomiaru azymutu za pomocą busoli · wyznacza kierunki świata za pomocą busoli · określa wysokość bezwzględną za pomocą GPS |
Uczeń poprawnie: · wymienia elementy środowiska przyrodniczego w okolicach szkoły · opisuje typy skał występujących w okolicach szkoły na podstawie mapy geologicznej i obserwacji bezpośredniej |
Uczeń poprawnie: · opisuje elementy środowiska przyrodniczego w otoczeniu szkoły · określa sposoby użytkowania ziemi w pobliżu miejsca obserwacji
|
Uczeń poprawnie: · wyjaśnia związki zachodzące pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego a użytkowaniem ziemi na badanym obszarze |
1. Lekcja organizacyjna
2. Urbanizacja na świecie
3. Charakterystyka wybranych miast świata
4. Lekcja powtórzeniowa
5. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Ludność i urbanizacja
6. Przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa i pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa na świecie
7. Użytkowanie ziemi na świecie
8. Rolnictwo uprzemysłowione i rolnictwo ekologiczne
9. Typy rolnictwa i główne regiony rolnicze na świecie
10. Produkcja roślinna na świecie
11. Produkcja zwierzęca na świecie
12. Rybactwo
13. Wyżywienie na świecie
14. Leśnictwo
15. Sprawdzian z działu Rolnictwo
16. Podział i rola surowców mineralnych
17. Bilans energetyczny świata
18. Produkcja energii elektrycznej
19. Czynniki lokalizacji przemysłu
20. Obszary koncentracji przemysłu i procesy jego restrukturyzacji
21. Przemysł zaawansowanej technologii
22. Znaczenie usług we współczesnym świecie. Rodzaje usług
23. Podział i rola komunikacji
24. Transport lądowy na świecie
25. Żegluga i transport lotniczy na świecie
26. Rola i znaczenie łączności na świecie
27. Rozwój turystyki na świecie
28. Atrakcje turystyczne świata
29. Nowoczesne usługi
30. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Przemysł i Usługi
31. Dysproporcje w rozwoju krajów.
32. Globalizacja
33. Współpraca międzynarodowa. Handel międzynarodowy
34. Rejony konfliktów międzynarodowych. Izolacjonizm
35. Relacje człowiek – środowisko. Wpływ działalności człowieka na atmosferę, biosferę i pedosferę
36. Działania na rzecz ochrony środowiska
37. Położenie i granice Polski
38. Dzieje geologiczne obszaru Polski
39. Zlodowacenia w Polsce. Formy i utwory czwartorzędowe
40. Cechy rzeźby powierzchni Polski
41. Klimat Polski
42. Bilans wodny Polski.
43. Sieć rzeczna Polski
44. Jeziora Polski.
45. Wody podziemne Polski
46. Morze Bałtyckie
47. Gleby w Polsce
48. Świat roślin i zwierząt w Polsce
49. Powtórzenie wiadomości z rozdziału Środowisko przyrodnicze Polski
50. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Środowisko przyrodnicze Polski
51. Podział administracyjny Polski
52. Liczba i rozmieszczenie ludności Polski
53. Struktura demograficzna ludności Polski
54. Migracje wewnętrzne i zagraniczne Polaków
55. Obliczanie zadań z demografii
56. Struktura narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne
57. Struktura zatrudnienia i problem bezrobocia w Polsce
58. Stan zdrowia ludności Polski
59. Sieć osadnicza w Polsce
60. Układy przestrzenne polskich miast
61. Urbanizacja Polsce
62. Preferencje wyborcze Polaków. Organizacje pozarządowe
63. Bogactwo kulturowe Polski
64. Powtórzenie wiadomości z rozdziału Ludność. Urbanizacja
65. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Ludność. Urbanizacja
66. Czynniki rozwoju rolnictwa w Polsce
67. Produkcja roślinna w Polsce i chów zwierząt w Polsce
68. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE
69. Rybactwo i gospodarka leśna
70. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Rolnictwo
71. Sytuacja polskiego przemysłu
72. Górnictwo w Polsce
73. Przemysł energetyczny w Polsce
74. Przemysł przetwórczy w Polsce
75. Obszary koncentracji przemysłu w Polsce
76. Znaczenie SSE oraz BIZ dla polskiej gospodarki
77. Zmiany w polskim przemyśle - ćwiczenia
78. Problemy polskiej energetyki
79. Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Przemysł
80. Transport w Polsce
81. Łączność w Polsce
82. Atrakcyjność turystyczna Polski
83. Turystyka krajowa i zagraniczna
84. Handel zagraniczny Polski
85. Polska w organizacjach międzynarodowych
86. Inwestycje zagraniczne w Polsce
87. Sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Usługi i Polska w świecie
88. Środowisko przyrodnicze i regiony fizycznogeograficzne Polski
89. Cechy środowiska przyrodniczego wybranego regionu Polski
90. Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Potencjał gospodarczy wybranego regionu Polski
91. Zanieczyszczenie i ochrona środowiska przyrodniczego Polski.
92. Walory parków narodowych w Polsce
93. Sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Zróżnicowanie regionalne Polski i Degradacja i ochrona środowiska
94. Mapa jako obraz Ziemi - zadania obliczeniowe. Czytanie treści mapy topograficznej
95. Ziemia we Wszechświecie – zadania obliczeniowe
96. Atmosfera
97. Hydrosfera
98. Biosfera
99. Litosfera
100. Procesy endogeniczne
101. Procesy egzogeniczne
102. Przemiany polityczne i gospodarcze świata
103. Ludność
104. Urbanizacja
105. Rolnictwo
106. Przemysł
107. Usługi
108. Problemy współczesnego świata