Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi (wiadomości, umiejętności) przedmiotu socjologia  w kl. 1a

 

Formy sprawdzania wiedzy : odpowiedź ustna         waga oceny     2

                                                kartkówka,                  waga oceny    2

                                                sprawdzian                  waga oceny    3 / 4

                                                praca na lekcji              waga oceny   1

                                                prezentacja                  waga oceny     2

 

 

 

 

 

 

Temat

Ocena dopuszczająca.

Uczeń:

Ocena dostateczna.

Uczeń:

Ocena dobra.

Uczeń:

Ocena bardzo dobra.

Uczeń:

Ocena celująca.

Uczeń:

 

Stanowisko człowieka w systematyce

Wymienia główne taksony biologiczne, zna pojęcia gatunek. Populacja, organizmy prokariotyczne eukariotyczne, strunowce, kręgowce, owodniowce, ssaki, ssaki naczelne.

Podaje różnice miedzy prokariota, eukariota, podaje charakterystyczne cechy człowieka

Wymienia charakterystyczne cechy ssaków

Porównuje cechy człowieka z naczelnymi, wykazuje podobieństwa, różnice.

Wymienia głównych przedstawicieli     współczesnych naczelnych. Uzasadnia ewolucyjne pokrewieństwo człowieka z szympansem.

Czynniki wpływające na ewolucję człowieka

Wymienia czynniki środowiskowe, definiuje ekosystem, biocenoza, biotop, biom.

Podaje cechy środowiskowe – temp, nasłonecznienie, opady lasu deszczowego, sawanny.

Porównuje cechy sawanny i lasu deszczowego

Analizuje budowę geologiczną wsch. Afryki pod kątem ewolucji człowieka w tym wytwarzania narzędzi. 

Analizuje wpływ czynników abiotycznych na ewolucję człowieka.

Etapy antropogenezy

Zna pojęcia formy przed i praludzkie. Wymienia formy przed, pra ludzkie.

Podaje cechy budowy anatomicznej (szkielet) form przed i pra ludzkich.

Wymienia cechy kulturowe. Porównuje Homo sapiens z Homo neadertalskim

Porównuje, wykazuje różnice między poszczególnymi ogniwami ewolucji człowieka. 

Wykazuje tendencje zmian        anatomicznych występujące w ewolucji człowieka.

Teoria mitochondrialnej Ewy

Pojęcie mitochondrium, DNA, gen,, pula genowa, mutacja. Efekt założyciela, wąskiego gardła. Wyjaśnienie jednorodności genetycznej człowieka.

Wie czego dotyczy Teoria mitochondrialnej Ewy, wyjaśnia różnice w budowie człowieka jako wyraz adaptacji do środowiska.

Zna na czym polega efekt wąskiego gardła i założyciela.

Wyjaśnia istotę teorii mitochondrialnej

Wyjaśnia teorii  w oparciu o mutacje w mitochondrialnym DNA , dlaczego zróżnicowanie genetyczne człowieka jest b. małe, wykazuje niekorzystne  

Dlaczego Homo sapiens przetrwał na afrykańskiej sawannie

Cechy biologiczne (anatomia, fijologia) i społeczne Homo sapiens.

- grupy rodzinne

- oportunizm pokarmowy

- brak terytorializmu

- dwunożność, w tym lepsze dostrzeganie pokarmu, niebezpieczeństwa

- brak owłosienia , lepsza termoregulacja

- aktywność w ciągu dnia

- inteligencja

- opieka nad potomstwem (nie zostawianie potomstwa – dzieci przez matki)

- posługiwanie się narzędziami

Wymienia cechy człowieka korzystne i niekorzystne do życia na sawannie.

Wykazuje związek między mową, chwytną ręką, stereoskopowym widzeniem, dietą a   ewolucja mózgu.

Wyjaśnia dzięki jakim cechom człowiek przetrwał na sawannie.    

 Podaje, uzasadnia kierunek zmian ewolucyjnych jakim podlegał rodzaj Homo na sawannie.

Zachowanie organizmów.

Pojęcie bodźca, receptora. Rodzaje reakcji – tropizmy, nastie, reakcje instynktowne.

   Rodzaje odruchów. Łuk odruchowy. Rola kory mózgowej.

Rodzaje odruchów. Łuk odruchowy.

Podaje przykłady tropizmów, reakcji instynktownych, odruchów.

Rysuje schemat odruchu (łuk odruchowy).

Rola mózgu, kory

mózgowej w reakcjach.  

 

Rodzaje zachowań.

Wymienia rodzaje zachowań: zachowania instynktowne (altruistyczne, agresywne), definiuje bodźce kluczowe, wyzwalające. 

Podaje przykłady zachowań.

 

 

 

 

 

 

proporcje ciała u dzieci, rola głosu w relacjach dziecko matka

 Wyjaśnia na przykładzie owadów, złożone zachowania instynktowne.

Podaje przykłady bodźców kluczowych , które wyzwalają (hamują) określone zachowania – zachowanie agresywne, lekowe psów, wilków. 

 Podaje przykłady określonych zachowań, budowy ciała (proporcje) u dzieci hamujących zachowania agresywne.

Zachowania społeczne.

Podaje przykłady gatunków społecznych – owady (pszczoły, mrówki, termity, osy), stado wilków, szympansów, słoni, jeleni. 

Wykazuje podobieństwa i różnice w organizacji

Hierarchia w  stadzie wilków. Kolejność dziobania u kur. Hierarchia w grupach rodzinnych..

Rola feromonów w społeczeństwach owadzich.

Potrafi podać przykłady zachowań  w tym tzw. kodów kulturowych wpływających na zachowania agresywne u ludzi.

Wykazuje role kultury w zachowaniach społecznych.

Teoria

   samolubnego genu a zachowania egoistyczne, altruistyczne. 

Zna istotę teorii samolubnego genu.

Definiuje pojecie zachowanie altruistyczne, egoistyczne, nepotyzm.

Podaje przykłady zachowań altruistycznych, egoistycznych, nepotyzmu.

 

Wyjaśnia o teorię samolubnego genu podłoże zachowań organizmów w tym człowieka. 

 

Jak pracuje mózg. Racjonalność podejmowanych decyzji.

Zna koncepcję  modelu funkcjonowania mózgu opartego na działaniu dwóch systemów. Zna rolę kory mózgowej.

Potrafi wymienić pola w korze mózgowej odpowiedzialne z poszczególne funkcje.

Wyjaśnia jak funkcjonuje system 1 (emocjonalny) i system 2 (racjonalno, analityczny).

Wyjaśnia dlaczego  szereg podejmowanych decyzji jest nieracjonalna.