Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 2 GE

 

Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff, będącego propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami w pierwszym semestrze klasy 2. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen.* oznacza materiał fakultatywny.

 

Numer i temat lekcji

Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)

 

 

 

 

Uczeń:

Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)

 

 

Uczeń potrafi to,
co na ocenę dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

 

 

Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

 

 

Uczeń potrafi to, co
na ocenę dobrą, oraz:

Wymagania wykraczające

(ocena celująca)

 

Uczeń potrafi to,
co na ocenę
bardzo dobrą, oraz:

ROMANTYZM – O EPOCE

1. i 2. Romantyzm – wprowadzenie do epoki

• wyjaśnia pojęcia romantyzm, irracjonalizm, naród, indywidualizm, młodość, bunt, ludowość

• wskazuje wydarzenia wyznaczające początek i koniec romantyzmu polskiego

• wyjaśnia pojęcia panteizm, orientalizm,

preromantyzm, burza i napór

• wskazuje i objaśnia daty wyznaczające początek i koniec romantyzmu polskiego oraz europejskiego

• wymienia najważniejsze dzieła preromantyzmu europejskiego

• opisuje specyfikę romantyzmu polskiego

• wypowiada się na temat życia i twórczości George’a Byrona

• wypowiada się na temat wydarzeń historycznych, które miały wpływ na kształtowanie się nowej epoki

• przedstawia postać Napoleona i jego wpływ na kształtowanie się nowej epoki

• opisuje specyfikę życia codziennego w romantyzmie

• charakteryzuje zjawisko dandyzmu

3. Filozofia w epoce ducha

• wyjaśnia pojęcia subiektywizm, idealizm, teza, antyteza, synteza

• wskazuje filozofa, którego poglądy są reprezentatywne dla epoki

• wyjaśnia pojęcia metafizyka, mesjanizm

• charakteryzuje ogólne tendencje filozoficzne epoki

• czyta ze zrozumieniem fragment dzieła Hegla Wykłady z filozofii dziejów

• referuje najważniejsze tezy filozofii Hegla

• wyjaśnia istotę triady Hegla

• tłumaczy przyczyny popularności mesjanizmu w Polsce

• referuje poglądy filozoficzne Johanna Gottlieba Fichtego na podstawie informacji dostępnych w podręczniku oraz innych źródłach

4. i 5. Sztuka romantyczna

• wyjaśnia pojęcia pejzaż, ogród romantyczny

• rozpoznaje pejzaż i ogród romantyczny na przykładach

• wskazuje najważniejsze dzieła sztuki romantycznej

• wyjaśnia pojęcia historyzm, neogotyk, orientalizm

• wymienia cechy charakterystyczne stylu romantycznego i objaśnia je na przykładach

• wskazuje i ilustruje przykładami najważniejsze tematy sztuki romantycznej

• opisuje twórczość kluczowych artystów romantycznych (Henry’ego Fuseli, Caspara Davida Friedricha, Francisca Goi)

• analizuje romantyczne dzieło sztuki

• omawia wpływ gotyku na sztukę renesansu

• charakteryzuje specyfikę teatru romantycznego

• wymienia cechy pejzażu romantycznego

• charakteryzuje ogólnie polskie malarstwo romantyczne

• wypowiada się na temat muzyki romantycznej

ROMANTYZM – TEKSTY Z EPOKI

6. Wprowadzenie do literatury romantycznej

• wyjaśnia pojęcia bohater romantyczny, bohater werterowski, bohater bajroniczny, ballada, epopeja narodowa, dramat romantyczny

• wyjaśnia pojęcia ludowość, orientalizm, fantastyka, groza, mesjanizm

• charakteryzuje różne typy bohatera romantycznego

• wyjaśnia pojęcia frenezja, powieść poetycka, gawęda szlachecka

• określa rolę wątków irracjonalnych w twórczości romantyków

• wyjaśnia pojęcie wallenrodyzm

• określa rolę wyobraźni i natchnienia w twórczości romantyków

• charakteryzuje specyfikę romantycznych gatunków literackich

*7. Preromantyzm niemiecki

• orientuje się w twórczości Johanna Wolfganga Goethego i Fryderyka Schillera

• streszcza fragment prozy Johanna Wolfganga Goethego

• omawia treść wiersza Do radości

• orientuje się w najważniejszych wątkach Cierpień młodego Wertera

• odnajduje w wierszu Schillera elementy oświeceniowe i romantyczne

• wyjaśnia zasadność użycia powieści epistolarnej dla przedstawienia losów Wertera

• wskazuje w powieści elementy zapowiadające romantyzm

• analizuje wiersz Do radości

• opisuje wpływ powieści Goethego na kulturę i obyczajowość pierwszej fazy romantyzmu w Europie

• formułuje własne zdanie na temat zasadności użycia tekstu wiersza Fryderyka Schillera jako hymnu Unii Europejskiej

• streszcza Cierpienia młodego Wertera i interpretuje dzieło

8. Preromantyzm angielski

• wyjaśnia pojęcia ballada, poeci jezior

• czyta ze zrozumieniem, zamieszczone w podręczniku wiersze Williama Wordswortha

• omawia treść utworów angielskiego poety

• omawia stosunek poetów romantycznych do przyrody na podstawie treści utworów

• omawia kreację podmiotu lirycznego w wierszu romantycznym na przykładzie podanych utworów

• analizuje i interpretuje wiersze Williama Wordswortha zamieszczone w podręczniku

• streszcza powieść Mary Shelley Frankenstein

• omawia różnice pomiędzy powieścią gotycką a powieścią Frankenstein

• analizuje sposób budowania atmosfery grozy w podanym fragmencie powieści

• wymienia tytuł przynajmniej jednej ekranizacji dzieła Mary Shelley

9. Manifest polskiego romantyzmu

• wyjaśnia pojęcia ballada, świat ponadzmysłowy, światopogląd empiryczny

• relacjonuje treść ballady

• wypowiada się na temat życia i twórczości Adama Mickiewicza

• omawia przedstawione w utworze idee oświeceniowe i romantyczne

• charakteryzuje bohaterkę ballady jako osobę obłąkaną

• omawia funkcję ludu w balladzie

• interpretuje utwór jako manifest romantyzmu polskiego

• omawia balladę jako gatunek typowy dla światopoglądu romantycznego

• opisuje etap biografii Adama Mickiewicza, w którym powstał tekst

• odnosi postać Starca przedstawionego w balladzie do sylwetki Jana Śniadeckiego

 

11. Świat romantycznej miłości

• wyjaśnia pojęcia bohater werterowski, książki zbójeckie

• streszcza fragment IV cz. Dziadów zamieszczony w podręczniku

• relacjonuje treść IV cz. Dziadów

• charakteryzuje Gustawa jako bohatera werterowskiego

• orientuje się w treści IV cz. Dziadów

• wyjaśnia, kim są postacie toczące dialog w cytowanym fragmencie

• opisuje miłość romantyczną

• przedstawia podział dramatu

• wymienia cechy miłości romantycznej zawarte we fragmentach

• porównuje postać Księdza jako antagonisty Gustawa ze Starcem z Romantyczności

• wskazuje cechy dramatu romantycznego

• analizuje język fragmentów jako przykład stylu romantycznego

• omawia sens przestrogi, wygłoszonej przez Gustawa

• wyjaśnia funkcję ekspresji słownej w wypowiedziach Gustawa

• porównuje fragment utworu z Romantycznością

• wypowiada się na temat statusu ontologicznego Gustawa

• zestawia Gustawa z tytułowym bohaterem Cierpień młodego Wertera

12. i 13. Poetycki świat Orientu

• wyjaśnia znaczenie terminu sonet

• omawia treść sonetów zamieszczonych w podręczniku

• wskazuje w utworach Adama Mickiewicza cechy gatunkowe sonetu

• wyjaśnia terminy Orient, orientalizm

• charakteryzuje obraz Orientu w wierszu Bakczysaraj w nocy

• wiąże tematykę utworów z biografią Adama Mickiewicza

• analizuje sonety

• omawia funkcje zastosowanych w utworach środków stylistycznych

• wyjaśnia pojęcie pielgrzym w kontekście zaprezentowanych utworów

• w wierszu Stepy akermańskie omawia kreację podmiotu mówiącego

• w wierszu Burza opisuje kreację bohatera lirycznego pojawiającego się w ostatniej strofie

• odnosi budowę sonetów Adama Mickiewicza do tradycji gatunku

• porównuje sonet Burza z obrazem Théodore’a Géricault Tratwa „Meduzy”

14., 15., 16., 17. i 18.

III cz. Dziadów Adama Mickiewicza

• relacjonuje treść cz. III Dziadów

• wyjaśnia terminy improwizacja, mesjanizm, prometeizm, dramat romantyczny

• przedstawia obraz społeczeństwa polskiego na podstawie scen Salon warszawski i Pan Senator

• wyjaśnia pojęcia filomaci, filareci, martyrologia

• przedstawia okoliczności powstania cz. III Dziadów

• omawia problem teodycei obecny w Wielkiej Improwizacji

• tłumaczy znaczenie pojęcia prometeizm na podstawie analizy Wielkiej Improwizacji

• odczytuje znaczenie pojęcia mesjanizm w kontekście Widzenia Księdza Piotra

• interpretuje symbolikę przypowieści Żegoty

• prezentuje cechy dramatu romantycznego na przykładzie Dziadów cz. III

• charakteryzuje Konrada jako bohatera romantycznego

• odnosi treść scen więziennych do biografii Adama Mickiewicza

• interpretuje przemianę Gustawa w Konrada

• przedstawia wątki biblijne obecne w Widzeniu Księdza Piotra

• dostrzega stylizację apokaliptyczną Widzenia Księdza Piotra

• wyjaśnia słowa Wysockiego: Nasz naród jak lawa...

• analizuje kreację Konrada podczas Wielkiej Improwizacji

• przedstawia rolę Małej Improwizacji

• omawia funkcję epizodu przedstawiającego historię pani Rollison

• omawia stylizację apokaliptyczną obecną w Widzeniu Księdza Piotra

• interpretuje Ustęp oraz Do przyjaciół Moskali z uwagi na obraz społeczeństwa rosyjskiego

• analizuje „pieśń wampiryczną” Konrada

• porównuje sceny oniryczne w cz. III Dziadów

• dyskutuje na temat dwóch postaw człowieka wobec Boga – Konrada i Księdza Piotra

19., 20., 21., 22. i 23. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza

• relacjonuje treść Pana Tadeusza Adama Mickiewicza

• wyjaśnia terminy inwokacja, epopeja narodowa

• prezentuje pełny tytuł dzieła i go wyjaśnia

• omawia warstwy szlacheckie ukazane w dziele

• charakteryzuje Jacka Soplicę/księdza Robaka jako bohatera dynamicznego

• omawia tło historyczne Pana Tadeusza na podstawie opisu przyjazdu tytułowego bohatera, historii rodu Horeszków oraz koncertu Jankiela

• wymienia cechy, które uczyniły z Pana Tadeusza epopeję narodową

• wyjaśnia termin ironia romantyczna

• omawia genezę Pana Tadeusza w świetle Epilogu

• przedstawia funkcję opisów przyrody w dziele

• omawia ewolucję bohatera w twórczości Adama Mickiewicza

• odnosi tematykę Pana Tadeusza do życiorysu Adama Mickiewicza

• zestawia romantyczny obraz natury z opisami przyrody w Panu Tadeuszu

• analizuje i ocenia adaptację filmową Pana Tadeusza w reżyserii Andrzeja Wajdy

24. Ostatnie wiersze Adama Mickiewicza

• relacjonuje treść utworów [Nad wodą wielką i czystą...] i [Polały się łzy...]

• wyjaśnia znaczenie terminu wyznanie autobiograficzne

• omawia sposób ukazania natury w wierszu [Nad wodą wielką i czystą...]

• opisuje sposób przedstawienia każdego z etapów życia podmiotu mówiącego w wierszu [Polały się łzy...]

• omawia kreację podmiotu mówiącego w obu utworach

• określa rolę paralelizmu w wierszu [Nad wodą wielką i czystą...] i klamry kompozycyjnej w wierszu [Polały się łzy...]

• analizuje wiersze z uwagi na sposób ukazania przemijania

• wypowiada się na temat działalności Adama Mickiewicza w ostatnich latach jego życia

• wypowiada się na temat wiersza [Polały się łzy...] w kontekście biografii Adama Mickiewicza

• omawia odmienność obu liryków od dotychczasowej twórczości poety

25. Podsumowanie wiadomości na temat Adama Mickiewicza

• wymienia najważniejsze wydarzenia w biografii Adama Mickiewicza

• podaje tytuły omawianych utworów Adama Mickiewicz

• prezentuje tematykę omawianych utworów Adama Mickiewicza

• prezentuje problematykę omawianych utworów Adama Mickiewicza

• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Adama Mickiewicza

• prezentuje biografię Adama Mickiewicza

• omawia znaczenie twórczości Adama Mickiewicza dla rozwoju literatury polskiej

• wypowiada się na temat twórczości Adama Mickiewicza w kontekście jego biografii

• dyskutuje na temat znaczenia twórczości Adama Mickiewicza dla rozwoju literatury polskiej

26. Słowacki o Polsce i Polakach w Grobie Agamemnona

• relacjonuje treść wiersza

• wyjaśnia pojęcia Termopile, Cheronea

• omawia na podstawie wiersza symbolikę Termopil i Cheronei w odniesieniu do historii Polski

• omawia kreację podmiotu mówiącego w utworze

• odczytuje znaczenie symboli użytych w utworze czerepu rubasznego, duszy anielskiej i innych

• przytacza opinię podmiotu lirycznego o rodakach zawartą w Grobie Agamemnona

• omawia odwołania mitologiczne w utworze

• bierze udział w dyskusji na temat obrazu Polaków zawartego w Grobie Agamemnona oraz jego ponadczasowości

27. Nostalgia emigranta – Hymn [Smutno mi, Boże!]

• relacjonuje treść wiersza

• wyjaśnia terminy hymn, nostalgia, emigrant

• omawia relację pomiędzy zastosowanym gatunkiem literackim a treścią wiersza

• określa funkcję epifory zastosowanej w utworze

• prezentuje kreację podmiotu lirycznego

• analizuje sposób przedstawienia natury przez Słowackiego

• omawia sposób tworzenia nastroju w wierszu

• interpretuje utwór w kontekście biografii Juliusza Słowackiego oraz w wymiarze uniwersalnym

• wypowiada się na temat losu emigranta

• dokonuje analizy porównawczej Hymnu Juliusza Słowackiego i Stepów akermańskich Adama Mickiewicza

28. i 29. Kordian Juliusza Słowackiego

• relacjonuje treść podanych fragmentów oraz całości utworu

• podaje genezę i znaczenie imienia Kordian

• wskazuje cechy charakterystyczne Kordiana jako bohatera romantycznego

• wyjaśnia pojęcie winkelriedyzm

• charakteryzuje głównego bohatera

• charakteryzuje głównego bohatera na podstawie fragmentu monologu na szczycie Mont Blanc

• omawia stanowisko Prezesa na podstawie fragmentu aktu III

• wskazuje przyczyny omdlenia Kordiana

• przedstawia cechy bohatera werterowskiego w postaci Kordiana

• wyjaśnia znaczenie opowieści Grzegorza

• przytacza argumenty przeciwników oraz zwolenników zamachu na cara

• wymienia cechy dramatu romantycznego na podstawie Kordiana

• interpretuje symbolikę miejsca, z którego bohater wygłasza monolog

• przedstawia reakcję Kordiana na decyzję spiskowych w kontekście jego monologu wygłoszonego na górze Mont Blanc

• analizuje Przygotowanie w kontekście historii powstania listopadowego

• omawia wpływ etapów podróży Kordiana na kształtowanie się światopoglądu bohatera

• przedstawia koncepcję bohatera romantycznego zaprezentowaną w Kordianie

• interpretuje rolę Strachu i Imaginacji na podstawie analizy fragmentu sceny V aktu III

• analizuje sposób tworzenia napięcia w prezentowanej scenie

• porównuje winkelriedyzm Słowackiego z mesjanizmem Mickiewicza

• analizuje rolę diabła w Kordianie

• zestawia Kordiana z Konradem

• porównuje fragment monologu na Mont Blanc z Wielką Improwizacją z III cz. Dziadów

• interpretuje fragment monologu Kordiana w zestawieniu z obrazem Caspara Davida Friedricha Wędrowiec nad morzem mgieł

• omawia ocenę powstania listopadowego według Juliusza Słowackiego i ustosunkowuje się do niej

• przedstawia i analizuje dwa sposoby mówienia o powstaniu listopadowym –Adama Mickiewicza w III cz. Dziadów i Juliusza Słowackiego w Kordianie

31. Podsumowanie wiadomości na temat Juliusza Słowackiego

• wymienia najważniejsze wydarzenia w biografii poety

• podaje tytuły poznanych utworów Słowackiego

 

• przedstawia problematykę wybranych utworów wieszcza

• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Słowackiego

• omawia znaczenie twórczości Słowackiego dla rozwoju literatury polskiej

• wypowiada się na temat poglądów Słowackiego o Polsce i Polakach w kontekście jego twórczości

• bierze udział w dyskusji na temat znaczenia twórczości poety w rozwoju literatury polskiej

*32., 33. i 34. Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego

• relacjonuje treść Nie-Boskiej komedii

• charakteryzuje obóz Rewolucji

• prezentuje argumenty hrabiego Henryka i Pankracego

• omawia cechy dramatu romantycznego na podstawie Nie-Boskiej komedii

• interpretuje tytuł dramatu

• wyjaśnia zakończenie dramatu

• charakteryzować hrabiego Henryka jako bohatera tragicznego

• analizuje przyczyny klęski małżeństwa hrabiego Henryka

• omawia rozważania, dotyczące poety i poezji

• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania

36. i 37. Poezja Cypriana Norwida

• przedstawia tematykę omawianych wierszy Cypriana Norwida

• określa rodzaj liryki i adresata w utworach Fortepian Szopena i Bema pamięci żałobny rapsod

• orientuje się w treści utworu, do którego nawiązuje wiersz W Weronie

• dzieli utwór Fortepian Szopena na części tematyczne

• omawia tradycje pogrzebowe przedstawione w rapsodzie

• określa sposób, w jaki wiersz W Weronie odwołuje się do utworu Szekspira

• analizuje środki stylistyczne zastosowane w wierszu Fortepian Szopena i określa ich funkcje

• odczytuje znaczenie motta w kontekście całego utworu

• interpretuje sposób przedstawienia pochówku generała

• określa funkcję użytych w rapsodzie wyróżników graficznych

• podaje funkcje środków stylistycznych zastosowanych w wierszu W Weronie

• interpretuje symbole użyte w wierszu Fortepian Szopena

• omawia koncepcję sztuki przedstawioną w Fortepianie Szopena

• analizuje sposób, w jaki Norwid osiągnął w rapsodzie nastrój żałoby

• interpretuje przesłanie utworów Bema pamięci żałobny rapsod oraz W Weronie

• analizuje wiersze Norwida w kontekście konwencji romantycznej –czym nawiązują i czym się od niej odróżniają

• w odniesieniu do wiersza Bema pamięci żałobny rapsod podejmuje dyskusję o roli wybitnych jednostek w świecie

*39. Faust Johanna Wolfganga Goethego

• relacjonuje najważniejsze wydarzenia dramatu

• na podstawie fragmentu tekstu charakteryzuje Fausta

• omawia przyczyny, które skłoniły Fausta do podpisania paktu z Mefistofelesem

• przedstawia funkcję postaci Małgorzaty dla ideowej wymowy utworu

• interpretuje pakt Fausta i Mefistofelesa

• wyjaśnia zakończenie utworu

• wypowiada się na temat obrazu szatana w Fauście

• interpretuje słowa diabła, który odpowiada na pytanie, kim jest

• prezentuje postać Fausta jako metaforę człowieczeństwa

• porównuje historie Hioba i Fausta

ROMANTYZM – NAUKA O JĘZYKU

40. Język jako system znaków

• wyjaśnia znaczenie terminów znaki naturalne i znaki konwencjonalne

• wskazuje różnice pomiędzy znakami naturalnymi a konwencjonalnymi

• podaje przykłady znaków naturalnych i konwencjonalnych

• przywołuje schemat komunikacyjny według Romana Jakobsona

• wymienia funkcje języka

• wyjaśnia terminy symptomy, ikony, kod, akt komunikacji, komunikat językowy

• tłumaczy różnicę pomiędzy stroną znaczącą a znaczoną znaku językowego

• objaśnia elementy schematu komunikacyjnego Romana Jakobsona

• prezentuje funkcje języka i ilustruje je przykładami

• wymienia najważniejsze cechy stylu romantycznego

• wyjaśnia terminy kompetencja językowa, slang

• odnosi funkcje języka do konkretnych przykładów

• omawia specyfikę współczesnego modelu komunikacji

• wskazuje cechy stylu romantycznego na przykładach

• wyjaśnia termin tabu językowe i ilustruje go przykładami

• tłumaczy zależność pomiędzy stylem romantycznym a obrazem świata, który on odzwierciedla

• prezentuje funkcje języka nieuwzględnione przez Jakobsona

• omawia funkcję perswazyjną w wybranym przekazie reklamowym

ROMANTYZM – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

41. Podsumowanie wiadomości na temat romantyzmu

• relacjonuje opinie przedstawione w podanych fragmentach

• wyjaśnia, na czym polega różnica pomiędzy oceną romantyzmu Marii Janion i Witolda Gombrowicza

• omawia relację pomiędzy funkcjonowaniem paradygmatu romantycznego a kwestią niepodległości

• podejmuje dyskusję na temat funkcjonowania paradygmatu romantycznego we współczesnej Polsce w kontekście fragmentu książki Marii Janion

• określa wpływ Adama Mickiewicza na tworzenie polskich mitów narodowych

• formułuje opinię na temat paradygmatu romantycznego oraz wpływu Mickiewicza na kształtowanie się tożsamości narodowej

42. Powtórzenie wiadomości

• przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat romantyzmu

• wyjaśnia najistotniejsze elementy tradycji romantycznej

 

• formułuje wnioski na tematy związane z literaturą romantyczną

• określa własne stanowisko w kwestii dziedzictwa romantyzmu

• uczestniczy w dyskusji na tematy związane z romantyzmem i stosuje odpowiednie argumenty

• w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań

• wykorzystuje odpowiednie konteksty interpretacyjne wywodzące się z romantyzmu

• formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące literatury romantycznej

ROMANTYZM – NAWIĄZANIA

43. Śladami romantyzmu

• rozpoznaje wpływy kultury romantycznej w różnych dziełach sztuki

• wskazuje gatunki romantyczne funkcjonujące we współczesnej kulturze

• omawia wpływ romantyzmu na epoki późniejsze

• przedstawia rolę światopoglądu romantycznego w dziejach kultury polskiej

• podejmuje dyskusję na temat wpływu światopoglądu romantycznego na polską historię i kulturę

*44. Mickiewicz w Kole Sprawy Bożej

• na podstawie fragmentu książki Krzysztofa Rutkowskiego Braterstwo albo śmierć omawia zasady funkcjonowania stowarzyszenia

• na podstawie fragmentu tekstu wyjaśnia różne zachowania członków stowarzyszenia opisane przez Krzysztofa Rutkowskiego

• poszukuje wiadomości na temat Koła Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego w różnych źródłach informacji

• podejmuje dyskusję, czy Koło Sprawy Bożej można określić mianem sekty

• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania

*45. Polak-tułacz w krzywym zwierciadle

• omawia zjawisko Wielkiej Emigracji

• opisuje obraz Jerzego Dudy-Gracza Wielka Emigracja

• omawia sposób przedstawienia zjawiska Wielkiej Emigracji przez Jerzego Dudę-Gracza

• odnosi definicję terminu groteska do dzieła

Dudy-Gracza

• wyraża własną opinię na temat obrazu

• dyskutuje na temat zjawiska emigracji w kontekście swojej wiedzy  na temat uchodźctwa popowstaniowego oraz obrazu Dudy-Gracza

46. Juliusz Słowacki – człowiek wobec stereotypu

• wyjaśnia pojęcie stereotyp

• relacjonuje treść fragmentu rozmowy Justyny Sobolewskiej z Aliną Kowalczykową

• wymienia stereotypy na temat Juliusza Słowackiego

• na podstawie pierwszego akapitu tekstu opisuje postawę Słowackiego wobec ważnych wydarzeń w historii Polski

• przytacza argumenty Aliny Kowalczykowej obalające funkcjonujący stereotyp na temat poety

• omawia szczegółowo argumenty Aliny Kowalczykowej obalające funkcjonujący stereotyp na temat poety

• omawia stosunek Słowackiego do otaczającego go świata

• bierze udział w dyskusji dotyczącej  dowolnie wybranego stereotypu

47. Wobec romantycznego mitu wielkości

• streszcza fragment dramatu Sławomira Mrożka Śmierć porucznika

• odnajduje w tekście Sławomira Mrożka aluzje do dzieł romantycznych i biografii Adama Mickiewicza

• wskazuje w treści komiksu motywy romantyczne

• wyjaśnia terminy komizm, demitologizacja

• podaje źródła komizmu w dramacie Mrożka

• wskazuje w komiksie elementy komiczne

• omawia źródła komizmu w dramacie Mrożka i komiksie

• analizuje wpływ użycia formy komiksu na wymowę utworu

• rozważa kwestię komizmu demitologizującego

48. Buntownik bez powodu

• relacjonuje treść filmu Buntownik bez powodu

• wyjaśnia pojęcia bunt, idealizm, hipokryzja

• wyjaśnia znaczenie terminu kontrkultura

• opisuje społeczność dorosłych zaprezentowaną w filmie

• wskazuje, przeciwko czemu buntują się bohaterowie filmu

• porównuje postawy bohaterów filmu ze sposobem postępowania bohaterów romantycznych

• interpretuje tytuł filmu

• omawia uniwersalny obraz młodego człowieka na przykładzie bohatera filmu

• uczestniczy w dyskusji dotyczącej przyczyn buntu młodych ludzi w przeszłości i obecnie

*49. Wampir – bohater tragiczny

• streszcza film Nosferatu wampir

• wyjaśnia znaczenie terminów wampir, groza, horror

• omawia sposób kreacji postaci wampira w filmie Wernera Herzoga

• odnajduje nawiązania do światopoglądu romantycznego

• wyjaśnia pojęcie tragizm

• wskazuje przyczyny tragizmu głównego bohatera

• omawia nawiązania do światopoglądu romantycznego

• analizuje tragizm głównego bohatera

• wymienia środki filmowe budujące nastrój grozy

• omawia postać wampira w wybranych dziełach kultury

POZYTYWIZM – O EPOCE

51. Epoka pary i elektryczności

• wyjaśnia etymologię terminu pozytywizm

• wskazuje daty wyznaczające ramy epoki w Europie

• omawia wydarzenia związane z datami wyznaczającymi ramy czasowe epoki w Europie

• wyjaśnia znaczenie terminów scjentyzm, organicyzm, ewolucjonizm, utylitaryzm

• wskazuje przemiany cywilizacyjne i społeczne, które ukształtowały epokę

• tłumaczy znaczenie nazwy la belle époque

• opisuje życie codzienne w drugiej połowie XIX w.

• analizuje wskazane obrazy w kontekście wizerunku epoki

52. Wprowadzenie do pozytywizmu

• wskazuje daty wyznaczające ramy czasowe epoki w Polsce

• wyjaśnia terminy praca organiczna, praca u podstaw, asymilacja Żydów, emancypacja kobiet

• wyjaśnia różnicę w funkcjonowaniu terminu pozytywizm pomiędzy Europą a Polską

• porównuje pozytywizm polski z europejskim

• wyjaśnia znaczenie pojęcia inteligencja

• opisuje przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w.

• analizuje rolę powstania styczniowego w kształtowaniu się pozytywizmu polskiego

• podejmuje dyskusję na temat powstania styczniowego

• analizuje poszczególne różnice pomiędzy pozytywizmem polskim a europejskim

53. Filozofia pozytywna

• czyta ze zrozumieniem fragment tekstu filozoficznego Auguste’a Comte’a Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej

• wymienia najważniejsze założenia filozofii  Comte’a

• omawia najważniejsze założenia filozofii Comte’a

• wyjaśnia istotę filozofii pozytywnej

• charakteryzuje polską filozofię pozytywistyczną

• przybliża światopogląd pozostałych filozofów pozytywistycznych (Johna Stuarta Milla, Herberta Spencera, Hipolita Taine’a)

54. i 55. Sztuka drugiej połowy XIX w.

• wyjaśnia znaczenie terminów realizm, naturalizm

• rozpoznaje realizm na przykładach

• podaje tytuły przykładowych dzieł sztuki drugiej połowy XIX w.

• wyjaśnia znaczenie terminów akademizm, eklektyzm oraz malarstwo historyczne i podaje przykłady dzieł realizujących te style

• wymienia cechy charakterystyczne realizmu w malarstwie

• wyjaśnia technikę realizmu na wybranym przykładzie

• wymienia najważniejszych polskich twórców drugiej połowy XIX w. (Józef Chełmoński, Aleksander i Maksymilian Gierymscy, Jan Matejko) oraz tytuły ich dzieł

• omawia architekturę drugiej połowy XIX w.

• analizuje dzieło sztuki według wskazanych kryteriów

• wyjaśnia przyczyny popularności malarstwa historycznego w Polsce

• omawia specyfikę teatru drugiej połowy XIX w.

• wypowiada się na temat muzyki drugiej połowy XIX w.

• analizuje i ocenia dzieła realistyczne oraz wybrane dzieło polskiego malarstwa historycznego

POZYTYWIZM – TEKSTY Z EPOKI

56. Wprowadzenie do literatury pozytywistycznej

• wyjaśnia znaczenie terminów nowela, opowiadanie, obrazek, powieść tendencyjna, realizm, powieść historyczna

• omawia służebną rolę powieści tendencyjnej

• przedstawia założenia poezji pozytywizmu w kontekście tradycji romantycznej

• analizuje przyczyny popularności gatunków epickich w drugiej połowie XIX w.

• analizuje przyczyny popularności powieści historycznej w Polsce

• prezentuje treść wybranej powieści realistycznej Stendhala, Dickensa, Tołstoja Flauberta bądź Balzaka

57. Publicystyka pozytywistyczna

• wyjaśnia znaczenie terminów publicystyka, retoryka

• streszcza zamieszczone w podręczniku fragmenty artykułów Aleksandra Świętochowskiego i Bolesława Prusa

• wskazuje w czytanych tekstach elementy światopoglądu pozytywistycznego

• wymienia kryteria, według których Aleksander Świętochowski wyodrębnił dwie antagonistyczne grupy

• wyjaśnia przyczyny popularności prasy i publicystyki w drugiej połowie XIX w.

• określa, w jakim znaczeniu Prus używa słów naród, narodowy

• analizuje retoryczną funkcję przytoczeń znajdujących się na początku artykułu Świętochowskiego

• podejmuje dyskusję dotyczącą postulatów Aleksandra Świętochowskiego i Bolesława Prusa

• bierze udział w dyskusji na temat roli prasy i publicystyki we współczesnym świecie

58. Poezja czasów niepoetyckich

• wyjaśnia termin sonet

• prezentuje treść omawianych wierszy Adama Asnyka: Do młodych oraz Sonetu

• określa rodzaj liryki obu utworów

• odnajduje w wierszu Do młodych elementy programu pozytywistycznego

• prezentuje opinię na temat pozytywistów i romantyków przedstawioną w wierszu Do młodych

• wskazuje w Sonecie cechy charakterystyczne dla tego gatunku literackiego

• interpretuje przesłanie wiersza Do młodych

• analizuje Sonet

• analizuje sposób przedstawienia miłości w Sonecie

• dokonuje analizy porównawczej wierszy Adama Asnyka Do młodych i Adama Mickiewicza Oda do młodości

59. Wobec antysemityzmu

• streszcza zamieszczony w podręczniku fragment Mendla Gdańskiego Marii Konopnickiej

• wyjaśnia znaczenie terminów antysemityzm, pogrom, asymilacja

• charakteryzuje głównego bohatera noweli oraz zegarmistrza

• przedstawia sytuację Żydów na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w.

• omawia argumentację zegarmistrza usprawiedliwiającą pogrom

• odnajduje i omawia postulat pracy organicznej w podanym fragmencie noweli

• omawia źródła antysemityzmu w Polsce

• wypowiada się na temat skuteczności pozytywistycznych postulatów dotyczących asymilacji

• analizuje problem antysemityzmu w świecie współczesnym

60. Kwestia kobieca

• streszcza zamieszczony w podręczniku fragment Marty Elizy Orzeszkowej

• wyjaśnia znaczenie terminów emancypacja, powieść tendencyjna

• relacjonuje najważniejsze wydarzenia powieści Elizy Orzeszkowej

• określa sytuację narracyjną w prezentowanym fragmencie

• charakteryzuje tytułową bohaterkę

• omawia sytuację kobiet po upadku powstania styczniowego

• analizuje problem, z którym boryka się bohaterka fragmentu powieści

• odnajduje powiązania pomiędzy biografią Elizy Orzeszkowej a podjętym przez nią tematem

• zabiera głos w dyskusji na temat dzisiejszej sytuacji kobiet w Polsce i na świecie

• interpretuje w kontekście fragmentu utworu obraz Éduarda Maneta Bar w Folies-Bergère

61. Felietonistyka Bolesława Prusa

• streszcza fragment felietonu Bolesława Prusa Kroniki tygodniowe zamieszczonego w podręczniku

• wyjaśnia znaczenie terminu felieton

• odnajduje cechy felietonu we fragmencie Kronik tygodniowych

• wymienia problemy społeczne, o których pisze autor felietonu

• analizuje funkcję komizmu we wskazanym fragmencie

• podejmuje dyskusję na temat przyczyn popularności felietonu we współczesnej prasie

• wskazuje cechy felietonu w wybranym tekście współczesnym

62., 63., 64., 65. i 66. Lalka Bolesława Prusa

• relacjonuje treść Laki Bolesława Prusa

• charakteryzuje warstwy społeczne przedstawione w Lalce: arystokrację, kupiectwo niemieckie, żydowskie, polskie, inteligencję, biedotę

• wyjaśnia znaczenie terminów powieść dojrzałego realizmu, świat przedstawiony

• wyjaśnia znaczenie terminu retrospekcja

• omawia świat przedstawiony powieści

• odnajduje w powieści elementy światopoglądu pozytywistycznego

• opisuje Lalkę jako powieść dojrzałego realizmu

• omawia kompozycję powieści

• przedstawia idealizm trzech bohaterów: Ignacego Rzeckiego, Stanisława Wokulskiego i Juliana Ochockiego

• omawia sposób ukazania miłości przez Prusa

• analizuje losy i postawę głównego bohatera jako postaci tragicznej oraz w kontekście światopoglądu pozytywistycznego

• analizuje narrację w Lalce

• interpretuje tytuł powieści

• odnajduje w powieści topos theatrum mundi i go omawia

• analizuje postać Izabeli Łęckiej

• analizuje powieść pod kątem stosunku Prusa do idei pozytywistycznych

• podejmuje dyskusję na temat sposobu zakończenia powieści

• odnajduje w Lalce elementy języka ezopowego

69. Podsumowanie wiadomości na temat Bolesława Prusa

• wymienia najważniejsze wydarzenia z biografii Bolesława Prusa

• podaje tytuły utworów pisarza

• prezentuje ogólnie tematykę twórczości Prusa

• omawia problematykę poznanych utworów Prusa

• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Prusa

• omawia znaczenie twórczości Bolesława Prusa w rozwoju literatury polskiej

• wypowiada się na temat poglądów Prusa w kontekście jego twórczości

• bierze udział w dyskusji na temat znaczenia twórczości Prusa w rozwoju literatury polskiej

70., 71., 72. i 73. Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego

• relacjonuje treść Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego

• charakteryzuje główne postaci powieści: Raskolnikowa i Sonię

• omawia teorię Raskolnikowa, która popchnęła go do zbrodni

• analizuje przyczyny popełnienia zbrodni przez głównego bohatera

• wyjaśnia, na czym polega polifoniczność powieści

• omawia sposób przedstawienia miejsca akcji (Petersburga) oraz wpływ przestrzeni na głównego bohatera

• analizuje konflikt rozumu i wiary uosobiony w postaciach Rodiona Raskolnikowa i Soni

• analizuje znaczenie snów dla wymowy powieści

• omawia koncepcję człowieczeństwa zawartą w  Zbrodni i karze

• analizuje postać Arkadiusza Swidrygajłowa jako sobowtóra Rodiona Raskolnikowa

• uczestniczy w dyskusji na temat współczesnych problemów etycznych w kontekście filozofii Raskolnikowa

• odnosi światopogląd głównego bohatera do współczesnych Dostojewskiemu koncepcji filozoficznych

*75. i 76. Ojciec Goriot Honoriusza Balzaka

• streszcza powieść Balzaka

• charakteryzuje XIX-wieczne społeczeństwo francuskie na podstawie Ojca Goriota

• omawia cechy powieści realistycznej na podstawie utworu Balzaka

• przedstawia rolę realizmu topograficznego w utworze

• na podstawie powieści omawia wpływ środowiska na charakter człowieka

• porównuje opis Paryża w Ojcu Goriocie z opisem Warszawy w Lalce

• dyskutuje na temat dylematów młodych ludzi, którzy wkraczają w dorosłe życie

POZYTYWIZM – NAUKA O JĘZYKU

78. Odmiany języka polskiego

• przedstawia i klasyfikuje odmiany języka narodowego

• odróżnia odmianę nieoficjalną języka od oficjalnej

• wymienia podstawowe dialekty polszczyzny

• wyjaśnia przyczyny powstania języków środowiskowych i zawodowych

• podaje cechy stylu pozytywistycznego

• wyjaśnia, czym są spowodowane różnice w języku polskim

• charakteryzuje styl literatury pozytywistycznej na przykładach

• wyjaśnia, w jaki sposób styl literatury pozytywistycznej odzwierciedla światopogląd epoki

• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania

POZYTYWIZM – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

9. Podsumowanie wiadomości na temat pozytywizmu

• relacjonuje opinie Józefa Bocheńskiego i Jerzego W. Borejszy na temat pozytywizmu

• wskazuje różnice pomiędzy tekstami obu autorów

• przedstawia stosunek Józefa Bocheńskiego do filozofii Auguste’a Comte’a

• analizuje różnice w postrzeganiu pozytywizmu przez obu autorów

• na podstawie tekstu Borejszy omawia pozytywną rolę pozytywizmu w budowaniu tożsamości narodowej Polaków

• podejmuje dyskusję dotyczącą roli pozytywizmu w rozwoju kultury polskiej

• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania

80. Powtórzenie wiadomości

• przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat pozytywizmu

• wyjaśnia najistotniejsze elementy tradycji pozytywistycznej

 

• formułuje wnioski dotyczące zagadnień związanych z literaturą pozytywistyczną

• określa własne stanowisko w kwestii dziedzictwa pozytywizmu

• uczestniczy w dyskusji na tematy związane z pozytywizmem i stosuje odpowiednie argumenty

• w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań

• wykorzystuje odpowiednie konteksty interpretacyjne wywodzące się z pozytywizmu

• formułuje i rozwiązuje

problemy badawcze dotyczące piśmiennictwa pozytywistycznego

POZYTYWIZM – NAWIĄZANIA

81. Śladami pozytywizmu

• rozpoznaje obecność utworów i tematów pozytywistycznych we współczesnej kulturze

• wskazuje ślady materialne epoki pozytywizmu w otaczającym świecie

• wymienia elementy światopoglądu pozytywistycznego we współczesnym świecie

• omawia aktualność pozytywistycznych koncepcji dotyczących literatury i sztuki

• analizuje wybrany utwór, w którym widoczny jest wpływ tematu, motywu, światopoglądu bądź utworu pozytywistycznego

*82. We współczesnej formie

• wyjaśnia znaczenie terminu blog

• streszcza przytoczony fragment bloga Mariusza Szczygła

• porównuje blog do felietonu w kontekście tekstu Motyli dotyk Blanki M.

• wypowiada się na temat treści bloga Mariusza Szczygła

• wyjaśnia, dlaczego twórcy współczesnych wieżowców nie są tak znani jak Gustave Eiffel

• wypowiada się na temat funkcji blogów w kulturze  współczesnej

• dyskutuje na temat ludzkiej potrzeby wznoszenia coraz wyższych budowli

• bierze udział w rozmowie o roli celebrytów w kulturze współczesnej

83. Wobec uprzedzeń

• wyjaśnia pojęcia nietolerancja, feminizm

• relacjonuje treść fragmentów Obywatelki Manueli Gretkowskiej i Dziennika Jerzego Pilcha

• określa adresata tekstu Gretkowskiej

• omawia problemy, na które zwracają uwagę autorzy tekstów

• analizuje źródło i funkcję komizmu w Dzienniku

• wymienia argumenty użyte przez pisarkę

• analizuje użytą przez Pilcha konwencję opisu problemu

• interpretuje ostatnie zdanie fragmentu Obywatelki

• uczestniczy w dyskusji na temat nietolerancji wobec różnych wyznań we współczesnym świecie

• rozmawia o dyskryminacji ze względu na płeć w XIX w. i dzisiaj

84. Wokulski nasz współczesny

• streszcza fragment prozy Stefana Chwina

• porównuje biografie Stanisława Wokulskiego i Stacha W.

• wskazuje współczesne realia obecne we fragmencie tekstu Chwina

• wyjaśnia, czym jest parafraza na podstawie tekstu

• wskazuje zabiegi językowe zastosowane przez pisarza i określa ich funkcje

• podejmuje dyskusję na temat sensu tworzenia parafraz literackich

85. Opowieść o władzy – Faraon

• streszcza film Faraon

• charakteryzuje młodego Ramzesa

• wyjaśnia termin adaptacja

• omawia scenografię filmu

• analizuje przyczyny przegranej faraona w walce o władzę

• wypowiada się na temat gry aktorskiej

• porównuje Farona z innymi znanymi sobie filmami o tematyce historycznej

• podejmuje dyskusję na temat priorytetów podczas sprawowania władzy

*86. Opowieść o zbrodni

• relacjonuje film Dług

• charakteryzuje głównych bohaterów filmu

• wyjaśnia znaczenie terminu dramat psychologiczny

• omawia proces dojrzewania bohaterów do zbrodni

• analizuje reakcje bohaterów znajdujących się pod presją

• wypowiada się na temat gry aktorskiej

• porównuje bohaterów filmu z Rodionem Raskolnikowem

• podejmuje dyskusję na temat zła w człowieku

• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Numer i temat lekcji

Wymagania konieczne

(ocena dopuszczająca)

 

 

 

 

 

Uczeń potrafi:

Wymagania podstawowe

(ocena dostateczna)

 

 

Uczeń potrafi to,
co na ocenę dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

 

 

 

 

 

Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

 

 

 

 

 

Uczeń potrafi to, co
na ocenę dobrą, oraz:

Wymagania wykraczające

(ocena celująca)

 

 

 

Uczeń potrafi to,
co na ocenę
bardzo dobrą, oraz:

MŁODA POLSKA – O EPOCE

1. i 2. Schyłek wieku

• wyjaśnić pojęcia: modernizm, Młoda Polska, fin de siècle, neoromantyzm, secesja, nirwana, cyganeria

• wskazać, w jakich latach rozwijała się Młoda Polska

*• wymienić przemiany społeczne i polityczne

• wyjaśnić pojęcia: indywidualizm, subiektywizm, „sztuka dla sztuki”, filister w kontekście epoki

• przedstawić etymologię nazw epoki

*• opisać przemiany społeczne i polityczne przełomu wieków XIX i XX

• scharakteryzować cechy przełomu modernistycznego

• opisać specyfikę przełomu modernistycznego na ziemiach polskich

*• zanalizować wpływ przemian społecznych i politycznych na kształt nowej epoki

• wyjaśnić znaczenie Krakowa w rozwoju modernizmu w Polsce

• wypowiedzieć się na temat wpływu Stanisława Przybyszewskiego na polską bohemę

*• sformułować wnioski z analizy wpływu przemian społecznych i politycznych na kształt nowej epoki

• ocenić, które zjawisko z życia codziennego lub kultury przełomu XIX i XX w. uważa za najbardziej przełomowe lub szczególnie interesujące

*• zanalizować obrazy Paula Gauguina oraz Carlosa Schwabe w odniesieniu do cech modernizmu

*• wypowiedzieć się na temat życia codziennego przełomu wieków XIX i XX

4. Filozofia końca wieku

• wskazać filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki

• wymienić najważniejsze założenia filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura Schopenhauera

*• podać najważniejsze poglądy Henriego Bergsona

• wyjaśnić pojęcia: wola, moralność panów, moralność niewolników, nadczłowiek w kontekście filozofii Schopenhauera i Nietzschego

• czytać ze zrozumieniem fragmenty traktatów filozoficznych zamieszczone w podręczniku

*• wyjaśnić pojęcia: intuicja i pęd życiowy w kontekście filozofii Henriego Bergsona

• zreferować najważniejsze tezy filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura Schopenhauera

*• omówić najważniejsze tezy filozofii Henriego Bergsona

• wyjaśnić przyczyny popularności filozofii Arthura Schopenhauera

*• podjąć dyskusję na temat filozofii Schopenhauera i Nietzschego

• scharakteryzować ogólne tendencje filozoficzne epoki

*• omówić nawiązanie do tez Henriego Bergsona w wybranej dziedzinie sztuki, na wskazanym przez siebie przykładzie

5. i 6. U progu sztuki nowoczesnej

• wyjaśnić pojęcia: impresjonizm, secesja, symbolizm, neoromantyzm, dramat naturalistyczny

• rozpoznać najważniejsze dzieła sztuki modernistycznej

• określić przynależność dzieł sztuki do określonego nurtu

• podać informacje na temat stylu zakopiańskiego

*• orientować się w muzyce przełomu wieków

• podać cechy impresjonizmu, symbolizmu oraz secesji i wskazać je na przykładach

• wymienić najważniejszych twórców okresu modernizmu (m.in. Claude Monet, Vincent van Gogh, Gustav Klimt, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Antonio Gaudi, Edvard Munch, Auguste Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin)

*• omówić specyfikę muzyki modernistycznej

• scharakteryzować architekturę secesyjną i podać jej przykłady ze swojego otoczenia

• wymienić tytuły najważniejszych dzieł młodopolskich i modernistycznych

• scharakteryzować nowe kierunki w sztuce i zilustrować je przykładami

*• wypowiedzieć się na temat Wielkiej Reformy Teatralnej

• analizować wybrane dzieła sztuki, należące do impresjonizmu i symbolizmu 

• opisać zmiany, jakie zaszły w teatrze na przełomie wieków XIX i XX

*• orientować się w dorobku reformatorów teatru

• omówić twórczość wybranego artysty modernistycznego

*• wymienić istotne dzieła najważniejszych artystów modernistycznych (m.in. Claude Monet, Vincent van Gogh, Gustav Klimt, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Antonio Gaudi, Edvard Munch, Auguste Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin)

*• referować wpływ Konstantego Stanisławskiego na technikę gry aktorskiej

MŁODA POLSKA – TEKSTY Z EPOKI

7. Wprowadzenie do literatury modernizmu

• wyjaśnić pojęcia: symbolizm, impresjonizm, naturalizm, ekspresjonizm

*• orientować się w twórczości Stanisława Przybyszewskiego

• wyjaśnić pojęcia: symbolizm, impresjonizm, naturalizm, ekspresjonizm w odniesieniu do literatury

*• wymienić tytuły tekstów Stanisława Przybyszewskiego

• wyjaśnić pojęcia: synestezja, „sztuka dla sztuki” w odniesieniu do literatury

*• wymienić główne tezy Confiteora

• opisać zastosowanie nowych kierunków w literaturze

*• omówić koncepcję artysty i sztuki według Stanisława Przybyszewskiego

• przybliżyć zastosowanie wybranego nowego kierunku w literaturze

*• porównać zastosowanie nowych kierunków w sztukach plastycznych i literaturze

*8. Poeci wyklęci

• omówić treść wierszy Charles’a Baudelaire’a i Arthura Rimbauda

• opisać przeżycia, wynikające z lektury wierszy

• odnaleźć w wierszu Padlina topos danse macabre

• wskazać w wierszu Padlina elementy naturalizmu

• podać związki pomiędzy treścią wiersza Statek pijany a biografią autora

• opisać funkcję toposu danse macabre w wierszu Padlina

• wyjaśnić funkcję naturalizmu w wierszu Padlina

• wyjaśnić przyczynę kontrowersji wokół wiersza Padlina

• zanalizować i zinterpretować wiersze Baudelaire’a i Rimbauda

• porównać wiersz Statek pijany z obrazem Ajwazowskiego Statek podczas sztormu

9. i 10.

Tematy podejmowane w twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera

• wyjaśnić pojęcia: dekadent, gwara, folklor

• omówić treść wierszy: Koniec wieku XIX; Lubię, kiedy kobieta…; Melodia mgieł nocnych

• opisać przeżycia, wynikające z lektury wierszy

• streścić fragment utworu Na skalnym Podhalu

*• wskazać w wierszu styl właściwy utworom młodopolskim

• scharakteryzować dekadencki światopogląd na podstawie wiersza Koniec wieku XIX

• odnaleźć elementy impresjonizmu w wierszu Melodia mgieł nocnych

• wypowiedzieć się na temat stylizacji gwarowej we fragmencie utworu Na skalnym Podhalu

*• zrelacjonować opinię badacza literatury na temat twórczości Tetmajera

• wskazać odniesienia do filozofii Schopenhauera w wierszu Koniec wieku XIX

• wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania kobiety w erotyku Tetmajera

• zdefiniować synestezję na podstawie wiersza Melodia mgieł nocnych

*• zrelacjonować i porównać opinie badaczy literatury na temat twórczości Tetmajera

• zanalizować i zinterpretować podane wiersze Kazimierza Przerwy-Tetmajera

• wskazać obecność instrumentacji głoskowej w Melodii mgieł nocnych i określić jej funkcję

• wypowiedzieć się na temat folkloru podhalańskiego na podstawie interpretacji obrazu Gersona

*• scharakteryzować erotyk Tetmajera na tle obowiązujących wówczas konwencji

• wypowiedzieć się na temat obecności pejzażu i folkloru podhalańskiego w twórczości młodopolan

*• porównać erotyk Tetmajera z rzeźbą Rodina

*• wykazać, że zarówno Melodia mgieł nocnych, jak i Na skalnym Podhalu są charakterystyczne dla epoki i więcej je łączy, niż dzieli

12. i 13. Młodopolskie inspiracje w twórczości Leopolda Staffa

• omówić treść wierszy: Kowal i Deszcz jesienny

• wyjaśnić pojęcia: sonet, symbolizm, wiersz sylabotoniczny

• opisać przeżycia, wynikające z lektury wierszy

*• wskazać w wierszu styl właściwy utworom młodopolskim

• wskazać w wierszu Kowal inspiracje filozofią Fryderyka Nietzschego

• wskazać obecność instrumentacji głoskowej w wierszu Deszcz jesienny

• wyjaśnić cechy wiersza sylabotonicznego na podstawie Deszczu jesiennego

*• zrelacjonować opinię badacza literatury na temat młodopolskiej twórczości Leopolda Staffa

• objaśnić symbole w wierszu Kowal

• zinterpretować symbole w wierszu Deszcz jesienny

*• zrelacjonować i porównać różne opinie badaczy literatury na temat młodopolskiej twórczości Leopolda Staffa

• zanalizować i zinterpretować wskazane wiersze

• na podstawie wiersza Deszcz jesienny wyjaśnić pojęcie psychizacja krajobrazu

*• wskazać konteksty dla nietzscheanizmu w kulturze

*• określić, co łączy wiersz Staffa Kowal z obrazem Edwarda Burne’a-Jonesa Pan i Psyche

• wskazać w wierszu Deszcz jesienny cechy właściwe dla młodopolskiego obrazowania i je omówić

*• wymienić dzieła kultury popularnej, które odwołują się do szeroko rozumianej koncepcji nadczłowieka i wyjaśnić przyczyny popularności takich postaci

*• porównać Deszcz jesienny Leopolda Staffa z obrazem Camille’a Pissarra, Wyspa Lacroix

14. Impresjonizm w cyklu poetycki

• wyjaśnić pojęcia: impresjonizm, symbolizm, sonet, cykl poetycki

• omówić treść sonetów Jana Kasprowicza

• wymienić w wierszach elementy tatrzańskiego krajobrazu

*• wskazać w wierszach styl właściwy utworom młodopolskim

*• podać nazwiska autorów, dla których inspiracją były góry

• wskazać w wierszach elementy symbolizmu i impresjonizmu

• określić porę dnia/roku w każdym z sonetów

*• wypowiedzieć się na temat twórczości Jana Kasprowicza

*• wymienić tytuły tekstów zawierające motyw gór

• interpretować symbole obecne w wierszach

• wskazać i wyjaśnić impresjonistyczną motywację cyklu Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach

*• zrelacjonować opinie badaczy na temat cyklu poetyckiego Jana Kasprowicza

*• podać powody, dla których młodopolscy twórcy inspirowali się górskim krajobrazem

• dokonać analizy porównawczej wierszy pod kątem różnic w ujęciu tego samego krajobrazu o różnych porach doby

*• wskazać inne przykłady cyklów literackich i malarskich

*• przygotować młodopolską antologię wybranych dzieł (literackich i malarskich) poświęconych Tatrom i mieszkańcom tego regionu

• wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawiania przyrody w poezji młodopolskiej

*• scharakteryzować dwie wizje górskiego krajobrazu: przedstawioną w sonetach Kasprowicza i na obrazie Ślewińskiego Fioletowe góry, ośnieżone szczyty, zielona kotlina w Tatrach

*• porównać cykl sonetów Kasprowicza z cyklem obrazów Katedra w Rouen Claude’a Moneta

*• napisać wstęp do przygotowanej przez siebie antologii poezji

15. Zmagania ze światem w twórczości Jana Kasprowicza

• wyjaśnić pojęcia: katastrofizm, ekspresjonizm, hymn, franciszkanizm

• omówić treść fragmentów hymnu Dies irae i Księgi ubogich

• opisać przeżycia, wynikające z lektury wierszy

• podać nazwę gatunku literackiego, którego przykładem jest Dies irae

• rozpoznać adresata Księgi ubogi

*• przedstawić związek pomiędzy pojęciem franciszkanizm a postacią św. Franciszka z Asyżu

• wskazać nawiązania biblijne w utworze Dies irae

• zdefiniować katastrofizm w kontekście utworu Dies irae

• wytłumaczyć, czym jest franciszkanizm w kontekście Księgi ubogich

*• orientować się w problematyce cyklu Ginącemu światu

• wyjaśnić symbolikę utworu Dies irae

• omówić elementy ekspresjonizmu w utworze Dies irae

• wypowiedzieć się na temat nadawcy lirycznego w wierszach Dies irae i Księga ubogich

*• zestawić utwór Dies irae z obrazem Fernanda Cormona Kain

• zanalizować i zinterpretować wskazane utwory Jana Kasprowicza z uwagi na ich treść i formę

*• omówić inne przykłady katastrofizmu w literaturze

• wypowiedzieć się na temat ewolucji postawy wobec świata, konfrontując Księgę ubogich z Dies irae

*• przygotować wypowiedź ustną na temat: „Relacje Bóg – człowiek w wybranych utworach literackich różnych epok”

• wymienić tytuły kilku filmów lub książek science fiction, w których dominuje katastrofizm, i określić, co je różni, oprócz formy, od dzieła Kasprowicza

16., 17., 18., 19. i 20. Wesele Stanisława Wyspiańskiego

• zrelacjonować treść Wesela Stanisława Wyspiańskiego

• omówić genezę Wesela Stanisława Wyspiańskiego

• scharakteryzować głównych bohaterów dramatu

*• przybliżyć twórczość Stanisława Wyspiańskiego

• rozpoznać w postaciach dramatu ich pierwowzory

• wyjaśnić rolę didaskaliów

• wypowiedzieć się na temat relacji pomiędzy chłopstwem a inteligencją

• omówić funkcję osób dramatu w kontekście całości

• wskazać symbole obecne w dramacie

• przedstawić kompozycję Wesela

*• zaprezentować kontekst historyczny utworu – wypowiedzieć się na temat rabacji galicyjskiej

• stworzyć obraz inteligencji i chłopstwa przełomu wieków na podstawie tekstu

• omówić odmienność Wernyhory na tle pozostałych osób dramatu

• zinterpretować zakończenie utworu

• wyjaśnić znaczenie i funkcję symboli obecnych w dramacie

• określić funkcję kompozycji Wesela

*• zaprezentować kontekst historyczny utworu – wypowiedzieć się na temat krakowskiej szkoły historycznej

• zinterpretować dialogi postaci realistycznych z osobami dramatu

• wypowiedzieć się na temat polskich mitów narodowych, obecnych w dramacie

• omówić stylizację gwarową w utworze

*• porównać obraz Stanisława Wyspiańskiego Chochoły z treścią dramatu

*• określić na podstawie kadru zamieszczonego w podręczniku, jaką rolę w filmie Wesele Wajdy odgrywają scenografia i poszczególne ujęcia

• wskazać w dramacie Wyspiańskiego cechy reprezentatywne dla Młodej Polski

*• podjąć dyskusję na temat aktualności diagnozy na temat społeczeństwa polskiego, zaprezentowanej w Weselu

*• porównać finałową scenę dramatu Wyspiańskiego z obrazem Jacka Malczewskiego Melancholia

*• napisać recenzję adaptacji filmowej Wesela w reżyserii Wajdy z omówieniem sposobu, w jaki reżyser oddał atmosferę dramatu

21., 22., 23. i 24. Chłopi Władysława Stanisława Reymonta

• zrelacjonować treść I tomu Chłopów Stanisława Władysława Reymonta

• scharakteryzować głównych bohaterów utworu

*• przedstawić dalsze losy głównych bohaterów powieści

• omówić strukturę społeczną wsi, zaprezentowaną w utworze

• scharakteryzować obyczaje i obrzędy ukazane w powieści

• wypowiedzieć się na temat narracji w powieści

• wskazać obecność tendencji artystycznych epoki w dziele Reymonta

*• wymienić tytuły utworów literackich z motywem wsi z różnych epok

• zinterpretować symbolikę powieści

*• prześledzić sposób ukazania motywu wsi we wszystkich dotąd omawianych epokach literackich

• zanalizować motywacje zachowań opisanych w Chłopach

• omówić stylizację gwarową, zastosowaną przez pisarza

*• wskazać w Chłopach cechy epopei i porównać powieść z Panem Tadeuszem

• omówić tendencje artystyczne epoki w dziele Reymonta

*• porównać obraz Chełmońskiego z adekwatnymi fragmentami powieści Chłopi

 

 

 

 

 

 

25., 26. i 27. Jądro ciemności Josepha Conrada

• streścić Jądro ciemności

• scharakteryzować Kurza

*• wypowiedzieć się na temat twórczości Josepha Conrada

• omówić obraz kolonializmu zaprezentowany w powieści

• wypowiedzieć się na temat narracji Jądra ciemności

*• omówić inne dzieło literackie lub filmowe, obnażające prawdę o europejskim kolonializmie

• przedstawić metaforyczne znaczenie podróży podjętej przez Marlowa

• omówić symbolikę powieści

• wyjaśnić tytuł utworu

*• zinterpretować Jądro ciemności jako powieść antykolonialną

*• wyjaśnić, jakie możliwości ukazania obcej kultury daje film i pod jakimi względami może uzupełnić obraz wyłaniający się z dzieła literackiego

• zanalizować postawę i poglądy Kurza

• zinterpretować ostatnie słowa wypowiedziane przez Kurtza

*• przywołać konteksty literackie lub filmowe, dotyczące problemu zła w człowieku

• ocenić zachowanie Marlowa w trakcie jego rozmowy z narzeczoną Kurtza i umotywować swoje zdanie

*• podjąć dyskusję na temat zła w człowieku

*• na podstawie szerokich kontekstów analizować różne przyczyny ujawniania się zła w człowieku

MŁODA POLSKA – NAUKA O JĘZYKU

28. Słowa i ich znaczenie

• wyjaśnić pojęcia: akt komunikacji, synonim, eufemizm, wulgaryzm, etymologia

• dostrzec odcienie znaczeniowe w grupie synonimów

*• wymienić cechy stylu modernistycznego

• dobrać właściwy wyraz do konkretnej sytuacji komunikacyjnej

*• scharakteryzować wybrane cechy stylu modernistycznego

• zaprezentować na przykładach sposób eksponowania sfery uczuciowej w literaturze Młodej Polski

• zaprezentować etymologię wybranych słów utworu

• wyjaśnić na przykładach sposób zastosowania technik naturalistycznej i impresjonistycznej w literaturze

*• analizować wybrane utwory pod kątem stylu właściwego dla modernizmu

• określić wpływ wieloznaczności na jakość komunikatu

• omówić techniki wprowadzania muzyczności do literatury na wybranych przykładach

*• omówić styl danego autora modernistycznego

• przekształcić komunikat wieloznaczny na jednoznaczny

*• porównać styl wybranych autorów modernistycznych

MŁODA POLSKA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

29. Podsumowanie wiadomości na temat Młodej Polski

• zrelacjonować opinie, przedstawione w podanych fragmentach

*• odszukać inne teksty zawierające opinie o Młodej Polsce

• wyjaśnić pojęcia: sztuka wysoka, kultura niska, sztuka masowa

• porównać opinie obu autorów na temat sztuki młodopolskiej

*• zestawić wyszukane przez siebie teksty krytyczno- lub historycznoliterackie z opiniami przytoczonymi w podręczniku

• wskazać w kulturze Młodej Polski początki nowoczesnej kultury

*• rozpoznać retoryczną organizację wypowiedzi na podstawie fragmentów tekstów Romana Zimanda i Czesława Miłosza

• wyrazić swoją opinię, dotyczącą tezy Czesława Miłosza o słabości artystycznej literatury młodopolskiej

• podjąć dyskusję na temat aktualności literatury młodopolskiej

*• wyrazić opinię dotyczącą przyczyn, zdiagnozowanej przez Czesława Miłosza, nietrwałości literatury młodopolskiej

• zaprezentować własną opinię na temat omówionej epoki wraz z jej uzasadnieniem

*• podjąć dyskusję na temat wartości sztuki masowej

30. Powtórzenie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

*• przytoczyć najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego

• wykorzystać najważniejsze konteksty

*• posłużyć się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego

• wyciągać wnioski

• określić własne stanowisko

*• uargumentować własne stanowisko

• interpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumować i porównać

*• interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego

• wykorzystać bogate konteksty

• formułować i rozwiązywać problemy badawcze

*• rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe

MŁODA POLSKA – NAWIĄZANIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*31. Secesyjne inspiracje

• opisać fotografię Stevena Meisela

• wypowiedzieć się na temat secesyjnej

• wskazać na fotografii cechy sztuki secesyjnej

• porównać fotografię z wybranymi obrazami Gustava Klimta

• wypowiedzieć swoją opinię na temat relacji pomiędzy fotografią a secesyjną twórczością Gustava Klimta

• podjąć dyskusję dotyczącą różnicy pomiędzy inspiracją a kopią

 

 

 

 

 

 

*32. Wieczna dulszczyzna

• streścić utwór Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej

• przedstawić problematykę dramatu Moralność pani Dulskiej

• omówić relacje pomiędzy członkami rodziny Dulskich

• zanalizować postawę głównej bohaterki

• omówić kreacje aktorskie

• podjąć dyskusję na temat aktualności postawy określanej mianem dulszczyzny

• wypowiedzieć się na temat zasadności przesunięcia czasu akcji przez reżysera teatralnego

*33. Wojenna Apokalipsa

• streścić film

• scharakteryzować głównych bohaterów

• zaprezentować informacje na temat wojny wietnamskiej ukazanej w filmie

• porównać historię przedstawioną w filmie z treścią Jądra ciemności Josepha Conrada

• zinterpretować tytuł filmu

• przeanalizować postawy bohaterów przedstawionych w filmie

• wypowiedzieć się na temat scenografii, montażu i gry aktorskiej

• interpretować plakat filmowy

• podjąć dyskusję na temat zasadności przeniesienia fabuły w czas wojny wietnamskiej

 

 

 

 

 

 

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – O EPOCE

34. i 35. Świat między wojnami

• określić ramy czasowe dwudziestolecia międzywojennego

• wskazać wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę

*• wybrać jedno z wydarzeń historycznych i ocenić jego rolę w kształtowaniu epoki

• opisać specyfikę dwudziestolecia międzywojennego w Polsce

*• wyjaśnić pojęcia: totalitaryzm, faszyzm, nazizm, rasizm, antysemityzm, komunizm

*• porównać tło historyczne międzywojnia w Polsce i na świecie

• zreferować tendencje światopoglądowe epoki

• omówić wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę

*• uzasadnić, który z czynników, jego zdaniem, odegrał kluczową rolę w kształtowaniu się nowej epoki

• omówić tendencje literackie nowej epoki

• scharakteryzować nastroje społeczne, jakie zapanowały po 1918 r. w Europie i określić ich przyczyny

*• wypowiedzieć się na temat totalitaryzmów europejskich w okresie międzywojennym

*• zgromadzić informacje na temat narodzin nazizmu w Niemczech i wyjaśnić, dlaczego ta ideologia zyskała rzesze zwolenników w latach 30. XX wieku

• wypowiedzieć się na temat zalet i wad życia w państwie międzynarodowym

*• opisać życie codzienne w okresie dwudziestolecia międzywojennego

36. Filozofia początków XX stulecia

• wskazać filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki

• zreferować najważniejsze założenia psychoanalizy Freuda, filozofii Oswalda Spenglera oraz Edmunda Husserla

*• wymienić poglądy Edmunda Husserla inne niż podane w podręczniku

• wyjaśnić pojęcia: psychoanaliza, id, ego, superego, behawioryzm, katastrofizm, fenomenologia

• czytać ze zrozumieniem fragmenty tekstów filozoficznych zamieszczone w podręczniku

*• podać konsekwencje fenomenologii

• wyjaśnić różnice pomiędzy świadomością a nieświadomością

*• omówić tezy filozofii Edmunda Husserla na podstawie samodzielnie zdobytych informacji z dostępnych źródeł

• wskazać sposoby ujawniania się nieświadomej sfery psychiki ludzkiej

*• wymienić nazwiska twórców, którzy inspirowali się poglądami Freuda, Spenglera lub Husserla

• wyjaśnić opozycyjną relację pomiędzy kulturą a cywilizacją

*• podjąć dyskusję na temat oddziaływania psychoanalizy na kulturę XX wieku

37. i 38. Sztuka międzywojnia

• wskazać najważniejsze tendencje w kulturze dwudziestolecia międzywojennego

• rozpoznać najważniejsze dzieła sztuki dwudziestolecia międzywojennego

*• orientować się w muzyce dwudziestolecia międzywojennego

• wymienić cechy: ekspresjonizmu, kubizmu, abstrakcjonizmu, dadaizmu i surrealizmu

• podać nazwiska najważniejszych twórców sztuki dwudziestolecia międzywojennego (Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier, Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian, Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin)

*• omówić specyfikę muzyki dwudziestolecia międzywojennego

• orientować się w działalności najważniejszych twórców sztuki dwudziestolecia międzywojennego (Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier, Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian, Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin)

• wskazać najważniejsze cechy architektury modernistycznej

*• omówić wybrany film z okresu dwudziestolecia międzywojennego

• zanalizować wybrany obraz na podstawie podanych kryteriów

• wypowiedzieć się na temat początków filmu

• wskazać dominujące tendencje w teatrze międzywojennym

*• omówić twórczość wybranego artysty teatralnego okresu międzywojennego

• omówić twórczość wybranego artysty dwudziestolecia międzywojennego

*• scharakteryzować zjawisko niemieckiego ekspresjonizmu filmowego

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – TEKSTY Z EPOKI

39. Wprowadzenie do literatury dwudziestolecia międzywojnia

• wyjaśnić pojęcia: awangarda, futuryzm, powieść psychologiczna, skamandryci, Awangarda Krakowska, Druga Awangarda, katastrofizm, powieść społeczno-polityczna, absurd, strumień świadomości, nurt groteskowo-fantastyczny

• przedstawić polskie formacje poetyckie międzywojnia

*• wymienić nazwiska światowych twórców literatury

• wyjaśnić pojęcia: futuryzm, groteska, absurd, katastrofizm w odniesieniu do literatury

• wskazać awangardowe rodzaje wypowiedzi literackiej

• zaprezentować międzywojenne tendencje w literaturze polskiej

*• wymienić tytuły utworów literackich danych twórców z literatury światowej

• omówić nowatorskie techniki w prozie europejskiej

• scharakteryzować nowe gatunki prozatorskie w literaturze polskiej

*• zaprezentować wybrany utwór z literatury światowej okresu międzywojnia

• zaprezentować międzywojenne tendencje w literaturze polskiej

*• omówić specyfikę prozy wybranego twórcy europejskiego (Proust, Joyce, Mann)

• omówić międzywojenne tendencje w literaturze polskiej w kontekście epok poprzednich

*• porównać wybrany utwór z prozy europejskiej z tekstem twórcy polskiego

40., 41. i 42. Skamander i satelici

• wymienić nazwiska członków grupy Skamander

• wypowiedzieć się na temat treści wierszy zamieszczonych w podręczniku

*• omówić inne utwory Juliana Tuwima

• wskazać cechy poezji skamandrytów na przykładach

• scharakteryzować podmiot liryczny w wierszach: Juliana Tuwima Do krytyków i Jana Lechonia Herostrates

*• omówić twórczość pozostałych członków grupy Skamander

• omówić temat wiersza Do krytyków w odniesieniu do tradycji literackiej

• zinterpretować tytuł wiersza Do krytyków

• wyjaśnić sens tytułu wiersza Herostrates

• scharakteryzować stosunek skamandrytów do tradycji literackiej na podstawie wiersza Herostrates

*• omówić sposób ukazania miłości w wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

• w wierszu Juliana Tuwima Do krytyków wskazać i omówić cechy manifestu poetyckiego

• scharakteryzować sposób ujęcia tematu przemijania w wierszu Przy okrągłym stole

• zanalizować funkcję użycia neologizmów w wierszu Słowisień

*• omówić sposób ukazania miłości w wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej w kontekście tradycji literackiej

• zinterpretować sposób opisania Polski i polskości w wierszu Lechonia

*• porównać wymowę wiersza Herostrates z przesłaniem obrazu Janusza Marii Brzeskiego Dwie cywilizacje

43. Awangarda Krakowska

• wymienić główne założenia programowe Awangardy Krakowskiej

*• wskazać pozostałe założenia programowe Awangardy Krakowskiej

• wskazać elementy architektury gotyckiej w wierszu Juliana Przybosia Notre-Dame

• omówić kreację podmiotu lirycznego w wierszu Notre-Dame

*• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego

• wyjaśnić, kim według Peipera jest poeta i na czym polega twórczość poetycka

• wymienić założenia Awangardy Krakowskiej zrealizowane w wierszu Notre-Dame

• zinterpretować sposób ukazania katedry w wierszu

*• wskazać związki między różnymi aspektami utworu Notre-Dame (estetycznym, etycznym i poznawczym)

• wyjaśnić, dlaczego Peiper nazywa swoje czasy „epoką uścisku z teraźniejszością”

• dokonać analizy i interpretacji wiersza Notre-Dame Juliana Przybosia

*• omówić sposób ukazania katedry gotyckiej w innych utworach literackich i filmowych

• przedstawić argumenty na poparcie lub odrzucenie tezy, że również dzisiaj świat rozwija się zgodnie z hasłem „miasto, masa, maszyna”

*• porównać sposób ukazania katedry: w wierszu Notre-Dame Juliana Przybosia i na obrazie Zdzisława Beksińskiego Katedra

*• omówić program Awangardy Krakowskiej na tle pozostałych ruchów awangardowych dwudziestolecia międzywojennego

*44. Futuryzm polski

• zreferować postulaty futurystów zamieszczone w manifeście

• wskazać w tekście manifestu zmiany ortograficzne postulowane przez futurystów

• zaprezentować kreację podmiotu lirycznego wiersza But w butonierce

• wskazać neologizmy zastosowane w wierszu i określić ich funkcję

• omówić sposób ukazania rzeczywistości w wierszu But w butonierce

• zredagować dowolny tekst, stosując zaproponowaną przez futurystów ortografię

• analizować wiersz But w butonierce z uwagi na realizację założeń manifestu

• podjąć dyskusję na temat postulatów futurystycznych

45. Poezja Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

• określić temat wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Serwus, madonna

*• przybliżyć twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

• przedstawić kreację podmiotu lirycznego w wierszu Serwus, madonna

• określić temat wiersza

*• omówić cykl Teatrzyk „Zielona Gęś”

• omówić sposób ukazania rzeczywistości w wierszu Piosenka

*• przytoczyć opinie badaczy na temat twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

• wypowiedzieć się na temat zastosowanego w wierszu Serwus, madonna zwrotu do Matki Boskiej

*• omówić szczegółowo wybrane miniatury z cyklu Teatrzyk „Zielona Gęś”

• podjąć dyskusję, czy wiersz Serwus, madonna można zaliczyć do liryki religijnej

*• wskazać inne utwory traktujące sferę sacrum w sposób dyskusyjny

46. Katastrofizm Józefa Czechowicza

• wyjaśnić pojęcia: katastrofizm, Druga Awangarda

• omówić treść wiersza mały mit

*• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego

• omówić kreację podmiotu lirycznego w wierszu mały mit

• wskazać w utworze elementy katastroficzne i arkadyjskie

*• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe

• wskazać przyczyny nastrojów katastroficznych w dwudziestoleciu międzywojennym

*• porównać katastroficzne przeczucia obecne w wierszu z obrazem Pabla Picassa Guernica

• dokonać analizy i interpretacji wiersza mały mit

*• omówić wybrany przykład katastrofizmu w literaturze, filmie bądź sztukach plastycznych

• wskazać w wierszu elementy awangardowe

*• zinterpretować obraz Salvadora Dalego Sen w kontekście wątku snu pojawiającego się w wierszu Czechowicza

47. Poezja Bolesława Leśmiana

• omówić treść wierszy: W malinowym chruśniaku i Ballada bezludna

• wyjaśnić pojęcia: panteizm, erotyk, ballada

*• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego

• określić sytuację liryczną wiersza W malinowym chruśniaku

• omówić frazeologię wiersza Ballada bezludna

*• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe

• omówić zmysłowy charakter wiersza W malinowym chruśniaku

• interpretować tytuł wiersza Ballada bezludna

• wskazać elementy panteizmu w wierszu Ballada bezludna

• interpretować metafory użyte w wierszu Ballada bezludna

*• wskazać inne utwory literackie lub filmowe, w których została uzyskana atmosfera intymności

• zanalizować sposób tworzenia atmosfery intymności w wierszu W malinowym chruśniaku

• omówić sposób przedstawienia mitu genezyjskiego w wierszu Ballada bezludna

*• zanalizować w innym utworze literackim lub filmowym sposób budowania atmosfery intymności

• określić stosunek utworu Ballada bezludna do konwencji gatunku

*• porównać obraz Marca Chagalla Kochankowie z Vence z wierszem W malinowym chruśniaku

*• wskazać powiązania treści wiersza z filozofią Bergsona

48., 49.,

50., 51. i 52. Przedwiośnie Stefana Żeromskiego

• streścić Przedwiośnie Stefana Żeromskiego

• zaprezentować etapy życia głównego bohatera

• opisać obraz rewolucji przedstawiony w powieści

*• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego

• omówić proces dojrzewania głównego bohatera

• opisać obraz Polski porozbiorowej ukazany w Przedwiośniu

• scharakteryzować różne środowiska (rządowe, ziemiańskie, komunistyczne) przestawione w powieści

• wypowiedzieć się na temat kompozycji i języka utworu

*• przedstawić tło historyczne opisywanych wydarzeń

• zaprezentować i omówić dyskusje światopoglądowe zawarte w powieści

• zinterpretować tytuł powieści

*• zaprezentować opinie badaczy na temat Przedwiośnia

• wskazać i omówić mity narodowe demaskowane przez autora

• wyjaśnić metaforykę „szklanych domów” i wytłumaczyć znaczenie tego motywu dla wymowy ideowej powieści

*• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)

• zestawić obrazy rewolucji przedstawione w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego i Nie-Boskiej Komedii Zygmunta Krasińskiego *• porównać treść książki Stefana Żeromskiego z adaptacją filmową Filipa Bajona

*53. i 54. Panny z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza

• zrelacjonować treść opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza

• scharakteryzować Wiktora Rubena

*• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego

• omówić różnice w postrzeganiu poszczególnych kobiet przez głównego bohatera na przestrzeni czasu

*• wskazać inne utwory, których tematem jest upływ czasu

• zinterpretować relacje pomiędzy Wiktorem Rubenem a mieszkankami Wilka

*• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)

• omówić symbolikę zawartą w opowiadaniu

*• porównać treść opowiadania z jej ekranizacją w reżyserii Andrzeja Wajdy

• podjąć dyskusję na temat sposobu ukazania upływu czasu w opowiadaniu

*• omówić różne sposoby ukazania upływającego czasu w literaturze i sztuce

*55. i 56. Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej

• streścić powieść Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka

• wymienić kolejne etapy życia tytułowej bohaterki

*• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego

• scharakteryzować kompozycję powieści

• omówić kolejne etapy życia głównej bohaterki

*• omówić cechy powieści psychologicznej na innym przykładzie

• wyjaśnić przyczyny samotności głównej bohaterki

• zinterpretować tytuł powieści

*• porównać powieść z jej ekranizacją w reżyserii Ryszarda Bera

• zinterpretować zachowanie Róży Żabczyńskiej w kontekście jej doświadczeń

*• porównać Cudzoziemkę z wybraną powieścią psychologiczną

• wskazać w Cudzoziemce cechy gatunkowe powieści psychologicznej

*• zanalizować konstrukcję powieści pod względem ujęcia czasu w utworze

57. i 58. Sklepy cynamonowe Brunona Schulza

• streścić opowiadania Brunona Schulza

• scharakteryzować głównego bohatera

*• przybliżyć biografię i twórczość Brunona Schulza

• wypowiedzieć się na temat kreacji narratora w opowiadaniu

• wskazać elementy poetyki snu

*• zrelacjonować treść innych opowiadań Brunona Schulza

• omówić topos labiryntu wykorzystany w opowiadaniu

• wyjaśnić przyczynę braku logiki i linearności czasu

*• przedstawić opinię badacza na temat twórczości Brunona Schulza

• zinterpretować opis ojca w pierwszej części utworu

*• interpretować wybrane place plastyczne Brunona Schulza i zestawić je z tekstem literackim

• wyjaśnić znaczenie wędrówki głównego bohatera

*• podjąć dyskusję na temat roli mitologii osobistej w kształtowaniu się osobowości człowieka

59., 60., 61.

i 62. Ferdydurke Witolda Gombrowicza

• streścić fragmenty Ferdydurke zamieszczone w podręczniku

• scharakteryzować stronnictwa, których przedstawiciele biorą udział w pojedynku na miny

• zrelacjonować treść Ferydurke

• zdefiniować pojęcie formy

• opisać Młodziaków, Hurleckich oraz stronnictwa „chłopiąt” i „chłopaków”

*• przybliżyć biografię i twórczość Witolda Gombrowicza

• omówić narrację fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku

• wypowiedzieć się na temat narracji Ferdydurke

• zdefiniować pojęcie formy w kontekście utworu

• scharakteryzować kompozycję powieści

• wskazać elementy groteski w utworze

• wyjaśnić symbolikę „pupy”, „łydki” i „gęby” w kontekście utworu

*• przybliżyć opinie badaczy na temat Ferdydurke

• wypowiedzieć się na temat języka fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku

• omówić funkcję prof. Pimki w utworze

• wskazać strategie tworzenia i rozbijania formy

• wyjaśnić istotę międzyludzkich relacji ukazanych w Ferdydurke

• wskazać i omówić elementy groteski w utworze

*• wskazać inne utwory literackie lub filmowe traktujące życie ludzkie w kategoriach gry

• zinterpretować metaforyczne znaczenie pojedynku na miny

• zinterpretować metaforę szkoły w Ferdydurke

• odnieść diagnozę dotyczącą życia społecznego, przedstawioną w Ferdydurke do rzeczywistości codziennej *• omówić gombrowiczowską teorię symetrii i analogii w kontekście pojedynku na miny

*• porównać treść książki z jej adaptacjami filmowymi i teatralnymi

• wymienić i krótko scharakteryzować środki językowe służące wywołaniu efektu groteski we fragmentach powieści oraz w całym utworze

*• zanalizować rozdziały o Filidorze i Filibercie oraz omówić ich funkcję w utworze

*
• podjąć dyskusję na temat gry i manipulacji w kontaktach międzyludzkich

*63. i 64. Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza

• zrelacjonować treść dramatu Stanisława Ignacego Witkiewicza Szewcy

• scharakteryzować bohaterów Szewców jako przedstawicieli klas społecznych

• omówić ustroje społeczne, zaprezentowane w dramacie

• zreferować założenia Czystej Formy i odnaleźć jej elementy w Szewcach

• wskazać groteskę oraz absurd w dramacie

• omówić specyfikę języka utworu

• omówić problem rewolucji w Szewcach

• określić funkcję groteski i absurdu w dramacie

• odnaleźć i skomentować aluzje literackie

• podjąć dyskusję na temat komediowego bądź tragicznego wydźwięku dramatu

• wypowiedzieć się na temat aktualności diagnoz Witkacego, wyrażonych w utworze

*65. i 66. Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa

• zrelacjonować treść powieści Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata

• wskazać trzy warstwy powieści: fantastyczno-groteskową, realistyczną i apokryficzną

• przedstawić obraz Rosji radzieckiej okresu międzywojennego, zaprezentowany w Mistrzu i Małgorzacie

• scharakteryzować obraz szatana w powieści

• wskazać wartości zaprezentowane w utworze

• wyjaśnić sens epilogu Mistrza i Małgorzaty

• zinterpretować plakat Andrzeja Pągowskiego

• zinterpretować różnice pomiędzy fragmentami apokryficznymi a biblijnym pierwowzorem

• wypowiedzieć się na temat kreacji Poncjusza Piłata w powieści

• omówić ewolucję obrazu szatana w literaturze i sztuce

*67. i 68. Proces Franza Kafki

• streścić Proces Franza Kafki

• scharakteryzować głównego bohatera powieści

*• wyjaśnić pojęcie sytuacja kafkowska

*• przybliżyć biografię i twórczość Franza Kafki

• przedstawić relacje Józefa K. z innymi ludźmi

• zdefiniować pojęcia: absurd i parabola (przypowieść)

*• przedstawić opinię badacza na temat twórczości Franza Kafki

• omówić znaczenie przestrzeni w utworze

• określić funkcję absurdu w powieści

• zinterpretować paraboliczny charakter powieści

• wskazać elementy paraboli w utworze

• odszukać elementy absurdu w powieści

*• omówić wybraną ekranizację Procesu

• zanalizować symbolikę obecną we fragmencie dotyczącym wizyty Józefa K. w katedrze

• zinterpretować przypowieść o odźwiernym

• wyjaśnić zakończenie Procesu

*• porównać ekranizację Procesu z treścią powieści

• omówić funkcję elementów absurdu i paraboli w powieści

*• wymyślić i przedstawić w formie krótkiego opowiadania scenkę, będącą zilustrowaniem „sytuacji kafkowskiej”

*• pisze pracę na temat: „Znaczenie motywu labiryntu w Procesie Kafki”

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – NAUKA O JĘZYKU

69. Konstruowanie własnej wypowiedzi

• podać zasady tworzenia poprawnego komunikatu językowego

*• omówić wybrane zasady tworzenia poprawnego komunikatu językowego

• omówić specyfikę wypowiedzi ustnej i wymienić jej formy

• przedstawić specyfikę wypowiedzi pisemnej

*• przedstawić na wybranych przez siebie przykładach specyfikę form wypowiedzi ustnych i pisemnych

• opisać wybrane formy wypowiedzi ustnej

• wypowiedzieć się na temat wybranych form komunikatów pisemnych

• wymienić elementy wpływające na kulturę języka

*• przygotować przykładową formę wypowiedzi ustnej zgodnie z zasadami tworzenia poprawnego komunikatu językowego

• zanalizować język współczesny pod kątem mody językowej

• omówić elementy wpływające na kulturę języka

*• przygotować przykładową formę wypowiedzi pisemnej zgodnie z zasadami tworzenia poprawnego komunikatu językowego

• ocenić błędy językowe dostrzeżone w języku rówieśników

*• zanalizować kulturę języka swojego otoczenia

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

70. Podsumowanie wiadomości na temat międzywojenia

• przedstawić opinie Aliny Kowalczykowej i Normana Daviesa  na temat dwudziestolecia międzywojennego

*• odszukać inne utwory zawierające opinie o dwudziestoleciu międzywojennym

• odnaleźć podobieństwa w sposobie postrzegania sytuacji Polski po odzyskaniu niepodległości

• przedstawić różnice w opisie życia kulturalnego międzywojnia przez Kowalczykową i Daviesa

*• zestawić wyszukane przez siebie teksty krytyczno- lub historycznoliterackie z opiniami przytoczonymi w podręczniku

• skomentować różnice w opisie życia kulturalnego międzywojnia

*• rozpoznać retoryczną organizację wypowiedzi na podstawie fragmentów tekstów Aliny Kowalczykowej i Normana Daviesa

• zilustrować przykładami opinię Normana Daviesa

*
• podjąć dyskusję na temat kultury polskiej okresu międzywojennego

• zaprezentować własną opinię na temat omówionej epoki wraz z jej uzasadnieniem

*• sformułować wniosek z dyskusji na temat kultury polskiej okresu międzywojennego

71. Powtórzenie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

*• przytoczyć najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego

• wykorzystać najważniejsze konteksty

*• posłużyć się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego

• wyciągać wnioski

• określić własne stanowisko

*• uargumentować własne stanowisko

• poprawnie interpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólnić, podsumować i porównać

*• interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego

• wykorzystać bogate konteksty

• formułować i rozwiązywać problemy badawcze

*• rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – NAWIĄZANIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*72. Józef K. i inni

• streścić fragment utworu

*• wskazać, do jakiego utworu odwołuje się tekst Dicka

• omówić reakcję bohatera na zaistniałą sytuację

*• zanalizować warstwę językową tekstu

• odnaleźć analogiczny fragment w Procesie Franza Kafki i zestawić z omawianym tekstem

*• porównać fragmenty książek Kafki i Dicka

• analizować przyczyny lęku bohatera

*• wskazać, co było inspiracją dla tytułu powieści Dicka

*• przywołać szerokie konteksty i nawiązania

 

 

 

 

 

 

*73. Futurystyczne inspiracje

• streścić Manifest nr 1

• przedstawić, jaki obraz literatury lat 90. wyłania się z Manifestu

• wyjaśnić przyczyny zastosowania poetyki futurystycznej w Manifeście

• porównać manifest futurystyczny z omawianym tekstem i wskazać obszary inspiracji

• na podstawie Manifestu odnaleźć podobieństwa pomiędzy uwarunkowaniami historycznymi dwudziestolecia międzywojennego i lat 90. XX wieku

• podjąć dyskusję na temat poruszony przez autorów Manifestu

 

 

 

 

 

 

*74. Filmowa podróż w głąb świata przez labirynt czasu

• streścić film

• scharakteryzować głównego bohatera filmu

• wskazać nawiązania do prozy Brunona Schulza

• przedstawić relacje bohatera z innymi postaciami pojawiającymi się w filmie

• wskazać nawiązania do XX-wiecznej historii

• omówić sposób ukazania dzieciństwa w filmie

• wypowiedzieć się na temat scenografii

• zinterpretować tytuł filmu

• wskazać i omówić fragmenty świadczące o onirycznym charakterze opowieści

• analizować archetypy obecne w filmie

• zanalizować środki filmowe sugerujące oniryczny charakter opowieści

• porównać film Wojciecha Jerzego Hasa z innymi tekstami kultury dotyczącymi podróży w czasie