Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 2 część 2

Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff, będącym propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami w drugim semestrze klasy 2. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen.

* zakres rozszerzony

materiał obligatoryjny

materiał fakultatywny

Numer i temat lekcji	Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)	Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)	Wymagania rozszerzające (ocena dobra)	Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)	Wymagania wykraczające (ocena celująca)
	Uczeń potrafi:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:
POZYTYWIZM – O EPOCE
1. i 2. Piękna epoka pary i elektryczności	• wyjaśnić etymologię terminu „pozytywizm” • określić ramy czasowe pozytywizmu europejskiego	• wskazać przemiany cywilizacyjne i społeczne, które ukształtowały epokę	• wyjaśnić pojęcia związane ze światopoglądem pozytywistycznym • scharakteryzować życie codzienne w drugiej połowie XIX wieku	• omówić rolę prasy w drugiej połowie XIX wieku	• dokonać analizy wskazanych obrazów w kontekście epoki
3. Wprowadzenie do pozytywizmu polskiego	• określić ramy czasowe pozytywizmu polskiego • opisać przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w okresie pozytywizmu	• omówić hasła pozytywizmu polskiego	• porównać pozytywizm polski i europejski	• dokonać analizy roli powstania styczniowego w kształtowaniu się pozytywizmu polskiego	• podjąć dyskusję na temat powstania styczniowego • dokonać szczegółowej analizy różnic pomiędzy pozytywizmem polskim a europejskim
4. Filozofia pozytywna	• wymienić najważniejszych filozofów z epoki pozytywizmu	• scharakteryzować polską filozofię pozytywistyczną	• wymienić i omówić najważniejsze założenia filozofii Auguste’a Comte’a • przedstawić podział dziejów ludzkości według Comte’a	• wyjaśnić istotę filozofii pozytywnej	• scharakteryzować poglądy pozostałych twórców filozofii pozytywistycznej
5. i 6. Sztuka epoki pozytywizmu	• wymienić najważniejszych twórców i dzieła z drugiej połowy XIX wieku • wyjaśnić znaczenie pojęć: realizm, akademizm, eklektyzm, naturalizm, malarstwo historyczne	• omówić na wybranym przykładzie istotę realizmu • omówić na wybranym przykładzie istotę malarstwa historycznego	• omówić architekturę z drugiej połowy XIX wieku • wyjaśnić przyczyny popularności malarstwa historycznego w Polsce	• dokonać analizy dzieła sztuki na podstawie podanych kryteriów	• wypowiedzieć się na temat muzyki z drugiej połowy XIX wieku • dokonać analizy dzieł realistycznych i je ocenić • dokonać analizy wybranego dzieła polskiego malarstwa historycznego i je ocenić
POZYTYWIZM – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
7. Wprowadzenie do literatury pozytywistycznej	• wymienić gatunki literackie popularne w pozytywizmie • zdefiniować gatunki literackie popularne w pozytywizmie	• scharakteryzować założenia poezji pozytywistycznej w kontekście poprzedniej epoki	• omówić służebną rolę powieści tendencyjnej • określić przyczyny popularności powieści historycznej w Polsce	• dokonać analizy przyczyn popularności gatunków epickich w okresie pozytywizmu	• zrelacjonować treść wybranej powieści realistycznej Stendhala, Karola Dickensa, Lwa Tołstoja lub Gustawa Flauberta
8. Adam Asnyk – poeta epoki przejściowej (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać adresata lirycznego i wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • określić rodzaj liryki	• sformułować postulaty wyrażone przez podmiot liryczny • omówić sposób przedstawienia przemiany dziejowej w wierszu • wskazać środki stylistyczne i omówić ich funkcję	• sformułować tezę interpretacyjną • zinterpretować puentę wiersza	• omówić dychotomię wiersza na poziomie treści i języka • wyjaśnić na podstawie tekstu Tadeusza Budrewicza, na czym polega imperatywny i wyjaśniający porządek wiersza Do młodych • wskazać dwa style, którymi Adam Asnyk posługuje się w wierszu	• porównać wiersz Do młodych Adama Asnyka z Odą do młodości Adama Mickiewicza
9. Poezja czasów niepoetyckich (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać adresata lirycznego	• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • wskazać środki stylistyczne i określić ich funkcję	• przedstawić elementy światopoglądu romantycznego obecne w wierszu i omówić ich funkcję	• zinterpretować przesłanie wiersza • wypowiedzieć się na temat utworu wykonywanego do muzyki Zbigniewa Preisnera	• wypowiedzieć się na temat wiersza w kontekście filmu Ostatni dzwonek w reżyserii Magdaleny Łazarkiewicz
10. Filozoficzne credo poety (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki	• wskazać cechy gatunkowe w utworze (sonet) • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i omówić ich funkcję	• omówić funkcję opisywanej przestrzeni • omówić funkcję kompozycji wiersza • postawić tezę interpretacyjną	• zinterpretować symbolikę opisywanej przestrzeni • zinterpretować metaforyczną wymowę wiersza
11. Pejzaż górski w liryce (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać elementy krajobrazu górskiego w utworze	• określić rodzaj rymów • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i określić ich funkcję	• wskazać elementy rytmizujące wiersz	• omówić sposób dynamizowania liryki na przykładzie utworu
12. Liryka miłosna Adama Asnyka (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki	• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i określić ich funkcję	• omówić kompozycję wiersza	• odnaleźć w wierszu ironię i zinterpretować jej funkcję
13. Konteksty i nawiązania – Krzysztof Kościelski, Limbo	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać adresata lirycznego	• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego i towarzyszących mu emocji • wskazać aluzje do wiersza Adama Asnyka • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i omówić ich funkcję	• omówić kompozycję utworu w kontekście wiersza Adama Asnyka • postawić tezę interpretacyjną	• wskazać zmodyfikowane frazeologizmy i zinterpretować je w kontekście utworu	• wskazać w tekście paronomazję i określić jej funkcję
14. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• uporządkować informacje zawarte w tekście	• przetwarzać informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autorki • przedstawić i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
15. i 16. Maria Konopnicka, Mendel Gdański	• zrelacjonować treść noweli • określić rodzaj narracji • omówić świat przedstawiony	• wskazać cechy gatunkowe utworu • omówić kompozycję utworu • scharakteryzować bohaterów noweli • wskazać elementy kultury żydowskiej w noweli • odnieść treść utworu do światopoglądu pozytywistycznego	• omówić kreację tytułowego bohatera • przedstawić argumentację tytułowego bohatera w odniesieniu do przyczyn pogromu • wskazać elementy stylizacji językowej w utworze i określić jej funkcję	• przedstawić stanowisko narratora wobec poruszonego w noweli problemu antysemityzmu i wskazać fragmenty, które je ujawniają	• porównać kreacje Żydów w Mendlu Gdańskim Marii Konopnickiej i Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza
17. Wprowadzenie do analizy Lalki Bolesława Prusa (lektura obowiązkowa)	• przedstawić sylwetkę Bolesława Prusa • omówić świat przedstawiony utworu	• przedstawić genezę Lalki w kontekście światopoglądu pozytywistycznego	• przedstawić kontekst historyczny towarzyszący powstaniu utworu • wyjaśnić cel specyficznej kompozycji utworu	• wymienić elementy świadczące o nowatorstwie utworu
18. i 19. Stanisław Wokulski – bohater niejednoznaczny (lektura obowiązkowa)	• przedstawić życiorys Stanisława Wokulskiego • podać przykłady wypowiedzi różnych bohaterów utworu na temat Wokulskiego • przedstawić przemyślenia Wokulskiego na temat siebie samego	• wskazać różnice pomiędzy relacjonowaniem biografii bohatera przez radcę Węgrowicza, Ignacego Rzeckiego i doktora Szumana • określić funkcję rozbieżności opinii na temat bohatera • wyjaśnić, na czym polega idealizm bohatera	• określić, jakie cechy osobowości bohatera stały się widoczne dzięki jego miłości do Izabeli Łęckiej • omówić relację pomiędzy Wokulskim a Rzeckim • omówić konflikty wewnętrzne Wokulskiego	• wyjaśnić, jakie znaczenie dla kreacji głównego bohatera ma jego pobyt w Paryżu • określić funkcję mowy pozornie zależnej w kreacji bohatera • omówić funkcję otwartego zakończenia powieści w kontekście kreacji głównego bohatera	• omówić na podstawie rozdziałów: Medytacje i Dusza w letargu niepokoje egzystencjalne bohatera i przedstawić jego poglądy filozoficzne
20. Teatralność świata Lalki Bolesława Prusa (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku • zrelacjonować treść fragmentów powieści opisujących zabawę Ignacego Rzeckiego marionetkami	• wskazać fragmenty powieści, w których bohaterowie udają • wskazać fragmenty powieści, w których Wokulski udaje	• wyjaśnić, na czym polega sztuczność świata Izabeli Łęckiej • omówić związki pomiędzy salonowymi konwenansami a grą na scenie	• odnieść motyw theatrum mundi do treści Lalki	• przedstawić motyw theatrum mundi w innych tekstach kultury • porównać motyw theatrum mundi w Lalce Bolesława Prusa oraz Hamlecie i Makbecie Williama Szekspira
21. Panna z towarzystwa – obrona Izabeli Łęckiej (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku • określić rodzaj narracji	• omówić sposób, w jaki Izabela Łęcka postrzega samą siebie • wyjaśnić, dlaczego prezesowa Zasławska nazywa kobiety takie jak Izabela lalkami • przedstawić czynniki, które ukształtowały Izabelę	• omówić funkcję sposobu prowadzenia narracji w kreowaniu postaci Izabeli Łęckiej • zinterpretować legendę o uśpionej pannie na dnie potoku w kontekście obrazu Izabeli • omówić wybrane kreacje kobiet w Lalce	• zinterpretować sens porównania życia arystokratów do snu • zinterpretować funkcję posągu Apollina w kreowaniu postaci Izabeli Łęckiej • wskazać w kontekście Lalki problemy, z którymi borykały się kobiety w drugiej połowie XIX w.	• porównać sposoby przedstawiania kobiet w tekstach kultury z różnych epok • omówić obraz Édouarda Maneta • zinterpretować plakat Damiana Styrny
22. Konteksty i nawiązania – Sylwia Chutnik, Kieszonkowy atlas kobiet	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • nazwać rodzaj narracji	• omówić sposób prowadzenia narracji • scharakteryzować bohaterów	• omówić styl fragmentów tekstu	• porównać sposoby opisywania przestrzeni we fragmentach tekstu Sylwii Chutnik i w Lalce Bolesława Prusa
23. i 24. Lalka – powieść dojrzałego realizmu (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść fragmentów powieści • wymienić grupy społeczne i etniczne przedstawione w Lalce • podać przykłady realizmu języka	• przedstawić nastroje społeczne wobec mniejszości etnicznych opisane w Lalce • wymienić przedstawione w Lalce problemy, z którymi borykało się społeczeństwo polskie • przedstawić postać Ignacego Rzeckiego • omówić sposób prowadzenia narracji w utworze • wyjaśnić funkcję retrospekcji	• omówić sposób przedstawienia arystokracji w przytoczonych fragmentach powieści • omówić sposób przedstawienia Żydów i mniejszości niemieckiej w powieści • omówić sposób przedstawienia Warszawy w Lalce • omówić sposób przedstawienia Paryża w powieści i wyciągnąć wnioski na temat zestawienia obrazów dwóch miast • wskazać idee pozytywizmu polskiego, które pojawiają się w powieści, i przedstawić diagnozę Bolesława Prusa odnośnie ich realizacji • omówić funkcję Pamiętnika starego subiekta • wyjaśnić, na czym polega idealizm Ignacego Rzeckiego • wyjaśnić, na czym polega idealizm Juliana Ochockiego	• zinterpretować znaczenie pierwotnego tytułu powieści: Trzy pokolenia idealistów na tle społecznego rozkładu • wskazać i nazwać zabiegi literackie oraz językowe, za pomocą których został zaprezentowany świat wewnętrzny bohaterów powieści	• porównać Lalkę Bolesława Prusa z wybraną powieścią realistyczną • wypowiedzieć się na temat realizmu społeczno-obyczajowego w kontekście historycznym • omówić znaczenie sposobu przedstawienia jeneralnej bitwy dla kreowania postaci Ignacego Rzeckiego
25. Lalka i perła – komentarz Olgi Tokarczuk	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• wyjaśnić, jak należy rozumieć sformułowanie o dwóch Izabalach	• przedstawić tezę tekstu	• przedstawić sposób, w jaki autorka uzasadnia psychoanalityczną interpretację obsesji miłosnej Wokulskiego	• przedstawić podstawowe założenia psychologii głębi
26. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• uporządkować informacje zawarte w tekście	• przetwarzać informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora • przedstawić i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
27. Prus publicysta – Kronika tygodniowa	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • przedstawić definicję felietonu	• wskazać cechy gatunkowe felietonu • omówić kompozycję felietonu • odnaleźć elementy światopoglądu pozytywistycznego w tekście	• omówić sposób, w jaki Bolesław Prus prezentował współczesnych sobie warszawiaków • odnaleźć w tekście ironię i określić jej funkcję • wskazać elementy stylu publicystycznego	• porównać wybrany współczesny felieton z tekstem Bolesława Prusa
28. Konteksty i nawiązania – Maria Poprzęcka, Greta d’Arc	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• omówić kompozycję tekstu • wskazać cechy gatunkowe tekstu • wskazać w tekście elementy stylów potocznego i publicystycznego	• wskazać pytania retoryczne i określić ich funkcję • wyjaśnić, na czym polega analogia pomiędzy bohaterkami felietonu	• zinterpretować znaczenie tytułu felietonu
29. Nowela paraboliczna – Z legend dawnego Egiptu Bolesława Prusa (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść noweli • scharakteryzować świat przedstawiony • określić rodzaj narracji	• wskazać cechy gatunkowe noweli • scharakteryzować Ramzesa i Horusa • omówić funkcję klamry kompozycyjnej	• odnieść treść noweli do światopoglądu pozytywistycznego • wyjaśnić rolę kostiumu historycznego	• dokonać analizy fragmentów tekstu pod kątem jego funkcji poetyckiej • zinterpretować paraboliczny charakter noweli	• zinterpretować symbolikę liczby trzy
30. Bolesław Prus – podsumowanie	• wymienić najważniejsze wydarzenia w biografii Bolesława Prusa	• wymienić i scharakteryzować omawiane utwory Bolesława Prusa	• wskazać najważniejsze tematy i motywy w twórczości Bolesława Prusa	• wyjaśnić znaczenie twórczości Bolesława Prusa dla rozwoju literatury polskiej	• wypowiedzieć się na temat twórczości Bolesława Prusa w kontekście jego biografii • podjąć dyskusję na temat znaczenia twórczości Prusa dla rozwoju literatury polskiej
31. Interpretacja tekstu – ćwiczenia	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu	• samodzielnie zinterpretować tekst
32. Potop Henryka Sienkiewicza – wprowadzenie do lektury (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść Potopu • scharakteryzować świat przedstawiony powieści	• wymienić elementy składające się na kompozycję powieści • wskazać cechy gatunkowe powieści historycznej o modelu walterskotowskim • przedstawić genezę powieści	• umieścić wydarzenia z powieści w kontekście historycznym	• przedstawić sylwetkę twórczą Henryka Sienkiewicza
33. Różne prawdy o Polakach – Potop Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść fragmentów powieści • wskazać perspektywę, z której poznajemy przebieg rozmowy	• omówić reakcje pozostałych bohaterów tekstu – Lisoli i Kmicica • scharakteryzować Kmicica na podstawie fragmentów powieści i w kontekście jej całości • omówić sposób prowadzenia narracji we fragmentach tekstu	• przedstawić sposób charakteryzowania Polaków przez Weyharda Wrzeszczowicza • przedstawić znaczenie klasztoru jasnogórskiego w powieści	• porównać opinię Wrzeszczowicza ze słowami królowej, które padają w dalszej części powieści
34. Kreacje bohaterów w Potopie Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa)	• wymienić bohaterów powieści • podzielić bohaterów na pierwszoplanowych, drugoplanowych i epizodycznych	• omówić przemianę Kmicica w odniesieniu do kontekstu romantycznego bohatera dynamicznego • scharakteryzować Oleńkę Billewiczównę	• wskazać wzorce osobowe, które posłużyły do stworzenia postaci Jana Kazimierza oraz Michała Wołodyjowskiego, i odnieść je do bohaterów • przedstawić Onufrego Zagłobę jako typowego Sarmatę	• omówić sposób kreacji bohaterów negatywnych na przykładzie braci Radziwiłłów • wypowiedzieć się na temat prawdopodobieństwa psychologicznego postaci	• podjąć dyskusję na temat stereotypów w kontekście bohaterów Potopu • wypowiedzieć się na temat kreowania sympatii wobec Andrzeja Kmicica
35. Potop, czyli mitologia narodowa (lektura obowiązkowa)	• wskazać rozbieżności pomiędzy prawdą historyczną a sposobem jej przedstawienia w powieści	• wskazać elementy mitologizujące historię Polski	• określić funkcję modyfikacji w sposobie prezentowania historii • wyjaśnić, jaką rolę w procesie pokrzepienia serc odgrywają: historia, tradycja, sposób kreacji bohaterów, miłość, przyjaźń, humor	• odnieść się krytycznie do sposobu przedstawienia historii i bohaterów w powieści • wyjaśnić funkcję wypowiedzianych pod koniec utworu słów Zagłoby w planie ideologicznym powieści	• wypowiedzieć się na temat polskich mitów narodowych w kontekście opinii Normana Daviesa • podjąć dyskusję na temat tworzenia mitologii narodowej w odniesieniu do Potopu Henryka Sienkiewicza i innych wybranych tekstów kultury
36. Powieść historyczna – gatunek i styl (lektura obowiązkowa)	• wskazać trzy typy narracji w przytoczonych fragmentach tekstu	• wskazać cechy gatunkowe powieści historycznej o modelu walterskotowskim • wskazać fragmenty tekstu, w których zastosowano archaizację	• wskazać fragmenty tekstu, w których zostały wykorzystane różne rodzaje komizmu, i określić funkcję tego zabiegu • omówić zabiegi stylizacyjne w tekście	• wskazać fragmenty powieści, w których narrator nie tylko opisuje wydarzenia, lecz także je interpretuje	• wskazać i omówić toposy w powieści • odnaleźć w powieści fragmenty stylizowane na epos homerycki • odnieść się do opinii Witolda Gombrowicza na temat pisarstwa Henryka Sienkiewicza
37. Konteksty i nawiązania – Andrzej Waligórski, Obrona Częstochowy	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • wskazać te elementy tekstu, które są wiernym odtworzeniem fabuły Potopu, i te, które się od niej różnią	• wyjaśnić, na czym polegają zmiany wprowadzone przez Andrzeja Waligórskiego • wskazać komizm we fragmentach tekstu i wyjaśnić, w jaki sposób autorowi udało się uzyskać efekt humorystyczny	• omówić funkcję połączenia stylu potocznego z patosem • omówić satyryczny i parodystyczny charakter fragmentów tekstu	• omówić sposób naśladowania stylu Henryka Sienkiewicza	• podjąć dyskusję na temat funkcji parodii
38. Henryk Sienkiewicz – podsumowanie	• wymienić najważniejsze wydarzenia w biografii Henryka Sienkiewicza	• wymienić i scharakteryzować omawiane utwory Henryka Sienkiewicza	• wskazać najważniejsze tematy i motywy w twórczości Henryka Sienkiewicza	• wyjaśnić znaczenie twórczości Henryka Sienkiewicza dla rozwoju literatury polskiej	• wypowiedzieć się na temat twórczości Henryka Sienkiewicza w kontekście jego biografii • podjąć dyskusję na temat znaczenia twórczości Sienkiewicza dla rozwoju literatury polskiej
39. Interpretacja tekstu – ćwiczenia	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu	• samodzielnie zinterpretować tekst
40. Dialog pokoleń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca)	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• scharakteryzować bohaterów fragmentów powieści • opisać relacje pomiędzy bohaterami fragmentów tekstu • omówić stosunek do przeszłości Andrzejowej i Zygmunta Korczyńskich	• omówić sposoby kreacji bohaterów • zinterpretować ostatni akapit tekstu pod kątem przemiany, która dokonała się w bohaterce • omówić inne konflikty pokoleń przedstawione w powieści Nad Niemnem	• dokonać analizy argumentacji bohaterów i wskazać elementy racjonalne oraz emocjonalne • odnaleźć w tekście ocenę dokonaną przez narratora i ją przedstawić	• przedstawić różne kreacje matek w powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej
41. W świecie wartości – Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca)	• opisać dwie mogiły • wskazać fragmenty tekstu, w których jest mowa o powstaniu • zrelacjonować losy Jana i Cecylii	• przedstawić rolę mogił w powieści • porównać Jana Bohatyrowicza i Zygmunta Korczyńskiego, zwracając uwagę na sposób kreowania tych postaci • odnaleźć przykłady użycia języka ezopowego	• przedstawić model patriotyzmu zaprezentowany w powieści • dostrzec elementy światopoglądu pozytywistycznego w powieści • wskazać tendencyjność narracji w prezentowaniu wartości	• dokonać analizy sceny, w której Jan pokazuje Justynie mogiłę powstańczą, pod kątem motywów religijnych, symboli i zjawisk przyrodniczych • dokonać analizy związku pomiędzy stosunkiem bohaterów do mogiły a stosunkiem narratora do bohaterów	• omówić różne sposoby podejmowania tematu powstania styczniowego w wybranych tekstach kultury
42. Bohaterowie i przestrzeń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca)	• wymienić miejsca, w których toczy się akcja powieści	• przyporządkować bohaterów do miejsc, w których są oni prezentowani	• wyjaśnić, w jaki sposób przestrzeń charakteryzuje bohaterów	• wyjaśnić, jaką rolę w kreacji bohaterów odgrywa natura	• wyjaśnić, na czym polega mitologizacja świata w Nad Niemnem
43. Realizm w powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca)	• wymienić założenia realizmu	• wskazać elementy realizmu historycznego w powieści • wskazać elementy realizmu topograficznego w utworze • wskazać elementy realizmu społeczno-obyczajowego w powieści	• dokonać analizy wypowiedzi bohaterów pod kątem realizmu języka	• dokonać analizy narracji i wskazać elementy odbiegające od jej prostego stylu	• porównać sposób przedstawienia żniw w powieści z obrazem Jeana-François Milleta Kobiety zbierające kłosy i dziełami z innych epok prezentującymi tę tematykę
44. Konteksty i nawiązania – Czesław Miłosz, Rozbieranie Justyny	• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki • wskazać adresatkę liryczną	• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • porównać poetyckie wyobrażenie Justyny z jej wizerunkiem wykreowanym przez Elizę Orzeszkową • omówić kompozycję wiersza	• zinterpretować tytuł utworu • zinterpretować zakończenie wiersza	• zinterpretować motyw świec pojawiający się na początku i na końcu wiersza	• omówić kontekst historyczny wiersza
45. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść noweli • wskazać narratorów pojawiających się w utworze	• wymienić nawiązania do Biblii oraz mitologii pojawiające się w utworze i określić ich funkcję • wskazać przykłady konwencji baśniowej • omówić kompozycję utworu	• wyjaśnić, w jaki sposób w utworze jest realizowana funkcja poetycka • zinterpretować tytuł utworu	• wyjaśnić, na czym polega zabieg mitologizacji
46. Eliza Orzeszkowa – podsumowanie	• wymienić najważniejsze wydarzenia w biografii Elizy Orzeszkowej	• wymienić i scharakteryzować omawiane utwory Elizy Orzeszkowej	• wskazać najważniejsze tematy i motywy w twórczości Elizy Orzeszkowej	• wyjaśnić znaczenie twórczości Elizy Orzeszkowej dla rozwoju literatury polskiej	• wypowiedzieć się na temat twórczości Elizy Orzeszkowej w kontekście jej biografii • podjąć dyskusję na temat znaczenia twórczości Orzeszkowej dla rozwoju literatury polskiej
47. Petersburg – miasto pułapka (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść utworu • określić miejsce akcji	• wskazać fragmenty prezentujące pomieszczenia, w których przebywają bohaterowie (szynk, pokój Raskolnikowa, mieszkanie Marmieładowów, pokój Soni)	• wyciągnąć wnioski z opisów różnych przestrzeni (zazwyczaj dusznych i nędznych)	• dokonać analizy rozpoczynającego utwór fragmentu opisującego ulice Petersburga pod kątem oddziaływania na zmysły • odnieść opisy przestrzeni do fabuły utworu	• porównać opisy Petersburga ze Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego z opisami tego miasta zawartymi w Ustępie do Dziadów cz. III Adama Mickiewicza
48. Raskolnikow na rozdrożach ideologii (lektura obowiązkowa)	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • zrekonstruować poglądy Raskolnikowa zawarte w jego artykule	• ustalić, jakie poszlaki naprowadziły Porfirego Pietrowicza na pomysł, że zbrodniarzem jest Raskolnikow • omówić emocje, które towarzyszą Raskolnikowowi podczas rozmowy ze śledczym	• wyjaśnić, dlaczego Raskolnikow przyznał się do popełnienia zbrodni • wyjaśnić znaczenie opowieści Marmieładowa o Soni i listu do Raskolnikowa od matki dla podjęcia decyzji o popełnieniu zbrodni	• zinterpretować znaczenie snu o koniu w kontekście planowanej zbrodni • opisać stan psychiczny Raskolnikowa po zamordowaniu kobiet i wyjaśnić jego przyczynę
49. i 50. Rozum w starciu z wiarą – zbrodnia i jej odkupienie (lektura obowiązkowa)	• przedstawić historię Soni	• opisać postawę życiową Soni • wymienić podobieństwa i różnice pomiędzy Sonią a Rodionem • omówić postawy Soni i Raskolnikowa na Syberii	• omówić funkcję przywołania w utworze opowieści o Łazarzu • omówić reakcję Soni na wiadomość o zbrodni Raskolnikowa i wyjaśnić jej przyczynę • wyjaśnić, dlaczego w konfrontacji postaw to Sonia odnosi zwycięstwo	• dokonać analizy potyczek słownych pomiędzy Sonią a Rodionem w kontekście postaw życiowych bohaterów • zinterpretować znaczenie snu Raskolnikowa na Syberii	• omówić motyw walki dobra ze złem w różnych tekstach kultury
51. i 52. Powieść społeczna, psychologiczna czy filozoficzna? (lektura obowiązkowa)	• przedstawić poglądy bohaterów powieści • zdefiniować powieść psychologiczną i powieść polifoniczną	• omówić problematykę społeczną powieści na przykładzie historii rodziny Marmieładowów • wskazać na podstawie hasła powieść psychologiczna ze Słownika terminów literackich cechy tego gatunku w Zbrodni i karze • wskazać elementy konwencji realistycznej i naturalistycznej w powieści	• zinterpretować sny przedstawione w powieści i określić ich funkcję • uzasadnić na podstawie fragmentów tekstu stwierdzenie, że Zbrodnia i kara jest powieścią polifoniczną	• dokonać analizy monologów wewnętrznych Raskolnikowa w kontekście problematyki psychologicznej • określić funkcję Arkadiusza Swidrygajłowa w powieści	• omówić postać Swidrygajłowa – dokonać analizy jego wyglądu, postępowania oraz snów
53. Lew i mysz […] – komentarz do lektury	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • wyjaśnić znaczenie pojęć: bajka, alegoria	• wyjaśnić alegoryczne znaczenie bajki Iwana Kryłowa • wyjaśnić znaczenie określenia przestępca-intelektualista użytego przez Henryka Paprockiego	• wyjaśnić, w jaki sposób – zdaniem Henryka Paprockiego – dokonała się przemiana wewnętrzna Rodiona	• omówić role Ewangelii, Soni i sumienia w procesie przemiany Raskolnikowa
54. Konteksty i nawiązania – Dmitry Glukhovsky, Tekst	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• scharakteryzować bohatera tekstu • porównać Goriunowa z Raskolnikowem	• zinterpretować znaczenie smartfona dla wymowy fragmentów tekstu	• wyjaśnić funkcję oniryzmu we fragmentach tekstu • zinterpretować znaczenie ostatnich pięciu zdań tekstu	• wypowiedzieć się na temat: „Jeśli nawet można uciec przed sprawiedliwością, to czy można uciec przed samym sobą?”, przywołując różne teksty kultury
55. i 56. Interpretacja tekstu – ćwiczenia	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować teksty według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować teksty
57. i 58. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• uporządkować informacje zawarte w tekstach	• przetwarzać informacje zawarte w tekstach	• rozpoznać główne problemy w tekstach	• sformułować argumenty potwierdzające stanowiska autorów • przedstawić i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
*59. Honoriusz Balzak, Ojciec Goriot	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• przedstawić poglądy Vautrina i Rastignaca	• porównać poglądy Vautrina na temat Paryża z poglądami Wokulskiego na temat Warszawy	• zinterpretować metaforę użytą w tekście
*60. i 61. Gustaw Flaubert, Pani Bovary. Z obyczajów prowincji	• zrelacjonować treść powieści • omówić świat przedstawiony	• scharakteryzować Emmę i Karola • scharakteryzować drobnomieszczaństwo przedstawione w utworze • omówić obraz prowincjonalnego życia Francuzów • wypowiedzieć się na temat narracji w utworze	• wyjaśnić przyczyny poczucia niespełnienia Emmy • opisać Izabelę Łęcką i Emilię Korczyńską w kategoriach bovaryzmu • porównać obraz mieszczaństwa przedstawiony w dziele Gustawa Flauberta i w Lalce • wskazać fragmenty tekstu, w których użyto mowy pozornie zależnej, i określić jej funkcję	• dokonać analizy zachowania bohaterki • dokonać analizy języka fragmentów tekstu i określić funkcję zastosowanych w nich zabiegów językowych • dokonać analizy sceny umierania Emmy	• wyjaśnić symbolikę znaczących przedmiotów, zjawisk i motywów pojawiających się w powieści • zinterpretować zdanie wygłoszone przez Gustawa Flauberta
*62. Nuda buduaru – o Pani Bovary Gustawa Flauberta	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• wyjaśnić znaczenie użytego w komentarzu wyrazu nuda w kontekście powieści Gustawa Flauberta	• porównać różne definicje bovaryzmu	• zinterpretować motyw ognia	• wyjaśnić związek pomiędzy nudą a zmysłowością
*63. Konteksty i nawiązania – Margaret Atwood, Pani Wyrocznia	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu	• scharakteryzować bohaterkę tekstu i porównać ją z Emmą Bovary • zrelacjonować opinie Joan Foster i jej koleżanek na temat miłości i mężczyzn oraz odnieść je do terminu bovaryzm	• wypowiedzieć się na temat narracji tekstu i porównać ją z narracją Pani Bovary	• wskazać odwołania, motywy oraz aluzje literackie użyte przez autorkę i określić ich funkcje	• odnieść termin „bovaryzm” do wybranych tekstów kultury
POZYTYWIZM – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE
64. i 65. Stylizacja – jej rodzaje i funkcje w tekstach	• zdefiniować stylizację • przedstawić podział stylizacji ze względu na stopień nasycenia służącymi jej środkami • przedstawić podział stylizacji ze względu na typ podstawy • wymienić funkcje stylizacji • wymienić rodzaje stylizacji	• rozpoznać w podanych przykładach stylizacje całościowe, fragmentaryczne i minimalne • rozpoznać w podanych przykładach rodzaje stylizacji • wskazać kolokwializmy w tekście	• wskazać elementy języka świadczące o konkretnym rodzaju stylizacji • zastąpić wyrazy nacechowane stylistycznie wyrazami z języka ogólnego • wskazać rodzaje stylizacji literackiej w podanych fragmentach tekstu	• przeredagować podane fragmenty tekstu tak, aby zastosować w nich stylizację • wskazać intertekstualność w podanym fragmencie tekstu	• rozpoznać w tekście pastisz, parodię i trawestację • stworzyć tekst parodiujący wybrany utwór literacki
66. Kompetencje językowe i komunikacyjne – ćwiczenia	• posługiwać się nowo poznaną terminologią	• wykorzystywać teorię do rozwiązywania zadań	• poszerzać swoją świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową
67. i 68. Składnia w interpretacji i tworzeniu tekstów	• wymienić rodzaje grup składniowych i wskazać je w podanych przykładach • wyróżnić typy wypowiedzi ze względu na modalność • wymienić figury słowne i figury myśli	• rozpoznać figury słowne i figury myśli w podanych przykładach • wskazać temat oraz remat i określić porządek wypowiedzi w podanych przykładach • wyjaśnić znaczenie pojęć: struktura syntaktyczna, struktura tematyczno-rematyczna, struktura semantyczno-logiczna	• określić rodzaje modalności w podanych przykładach • przekształcić podane wypowiedzi tak, aby zmodyfikować temat	• przeredagować podane teksty tak, aby stanowiły logiczną i spójną całość	• wyjaśnić istotę presupozycji na przykładzie • określić rodzaje presupozycji w podanych przykładach
69. Zasady interpunkcji oraz jej składniowo-znaczeniowy charakter	• wymienić znaki interpunkcyjne • zrelacjonować zasady stosowania znaków interpunkcyjnych	• sklasyfikować znaki interpunkcyjne • omówić funkcję znaków interpunkcyjnych • określić funkcję znaków przestankowych w podanych zdaniach	• wyjaśnić, na czym polegają błędy interpunkcyjne w podanych zdaniach • skorygować interpunkcję tekstu	• zredagować tekst, w którym wyraża emocje za pomocą znaków interpunkcyjnych
*70. Funkcje języka	• wymienić funkcje języka • zdefiniować poszczególne funkcje języka	• rozpoznać w podanych przykładach realizację funkcji języka	• podać przykłady regionalizmów i wyrażeń środowiskowych w kontekście funkcji społecznej języka	• sformułować wypowiedzi, w których będą realizowane poszczególne funkcje języka	• wyjaśnić sens stwierdzenia Ludwiga Wittgensteina
POZYTYWIZM – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI
71. Rozpoznawanie mechanizmów manipulacji i skuteczne przeciwstawianie się jej	• zdefiniować perswazję i manipulację • wymienić językowe i pozajęzykowe zabiegi służące manipulacji	• odróżnić perswazję od manipulacji • podać przykłady językowych i pozajęzykowych zabiegów służących manipulacji	• rozpoznać techniki manipulacyjne w podanym tekście	• przygotować wypowiedź o charakterze manipulacyjnym	• określić presupozycje podanych zdań • określić funkcje ironii w podanych przykładach
72. Kompetencje językowe i komunikacyjne – ćwiczenia	• posługiwać się nowo poznaną terminologią	• wykorzystywać teorię do rozwiązywania zadań	• poszerzać swoją świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową
73. Erystyka w dyskusji, typy argumentów	• zdefiniować erystykę i określić jej cele • wymienić typy argumentów erystycznych	• podać przykłady różnych typów argumentów erystycznych • wskazać chwyty erystyczne w podanych wypowiedziach	• wyjaśnić, na czym polegają świadome błędy logiczne w podanych wypowiedziach	• stworzyć dialog z zastosowaniem chwytów erystycznych	• wymienić cechy wywodu demagogicznego • dokonać analizy przykładu wywodu demagogicznego
74. Dyskusja a spór i kłótnia	• przedstawić różnice pomiędzy dyskusją, sporem a kłótnią • wymienić rodzaje dyskusji • wymienić zasady dyskutowania • wymienić cechy agresji językowej	• wymienić rodzaje dyskusji • wskazać środki językowe będące przejawami agresji • przedstawić sposoby reakcji na agresję językową • rozpoznawać dyskusję, spór i kłótnię w podanych przykładach	• przygotować argumenty do dyskusji na podany temat • odróżnić krytykę od agresji językowej	• uczestniczyć w debacie • zaproponować strategie obrony przed agresją językową
75. Definicja i hasło encyklopedyczne	• omówić budowę definicji • omówić budowę hasła słownikowego • przedstawić budowę hasła encyklopedycznego	• wymienić różnice pomiędzy definicją słownikową a definicją encyklopedyczną • wymienić reguły obowiązujące podczas budowania definicji • wymienić zasady tworzenia hasła encyklopedycznego • odróżnić hasło słownikowe od hasła encyklopedycznego	• wskazać błędy w podanych definicjach i je skorygować	• stworzyć definicję podanego hasła
POZYTYWIZM – POWTÓRZENIE I PODSUMOWANIE
76. i 77. Powtórzenie i podsumowanie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie zinterpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać	• wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze

Autorka: Magdalena Lotterhoff