Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 1 część 1

* zakres rozszerzony

materiał obligatoryjny

materiał fakultatywny

Numer i temat lekcji	Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)	Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)	Wymagania rozszerzające (ocena dobra)	Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)	Wymagania wykraczające (ocena celująca)
	Uczeń potrafi:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:	Uczeń: potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:
STAROŻYTNOŚĆ – O EPOCE
2. Fundamenty kultury europejskiej	• wyjaśnić pojęcia: antyk, klasyczny, monoteizm i politeizm, judaizm i chrześcijaństwo • określić ramy czasowe epoki	• wymienić kręgi kulturowe starożytnej Europy i je scharakteryzować	• wyjaśnić symboliczne znaczenie Aten, Rzymu i Jerozolimy • wypowiedzieć się na temat greckich filozofów	• wypowiadać się na temat fundamentalnej roli starożytności klasycznej w historii kultury europejskiej	• przedstawić znaczenie prawa rzymskiego dla rozwoju późniejszych kodyfikacji prawnych
3. Grecja, Rzym	• wyjaśnić pojęcia: polis, demokracja, prawo, obywatel	• omówić złoty wiek Aten • wymienia osiągnięcia starożytnych Greków • wymienia osiągnięcia starożytnych Rzymian	• omówić różnice pomiędzy kulturą Grecji i Rzymu • wyjaśnić, na czym polegał antropocentryzm cywilizacji antyku	• wyjaśnić pojęcie kalokagatia • wypowiedzieć się na temat idei kształtujących życie starożytnych	• podjąć dyskusję na temat wpływu starożytności na współczesność
4. Filozofia antyczna	• wymienić najważniejszych filozofów starożytnej Grecji: Sokratesa, Platona i Arystotelesa • wyjaśnić etymologię oraz znaczenie słowa filozofia • wyjaśnić pojęcie cnoty	• wymienić podstawowe założenia filozofii Sokratesa, Platona, Arystotelesa • wymienić najważniejsze założenia szkoły filozoficznej stoików, epikurejczyków i sceptyków	• wyjaśnić, na czym polegał przełomowy charakter działalności Sokratesa i omówić jego metodę filozoficzną • omówić dualistyczną koncepcję świata według Platona	• wypowiedzieć się na temat znaczenia działalności Arystotelesa	• omówić wpływ filozofii starożytnych na epoki późniejsze
5. i 6. Sztuka antyku	• rozpoznać najważniejsze zabytki starożytnej Grecji i Rzymu • wymienić cechy antycznego ideału piękna	• przedstawić główne cechy sztuki antycznej • wyjaśnić, jak Grecy rozumieli piękno • wymienić innowacje architektoniczne wprowadzone przez Rzymian	• omówić znaczenie harmonii w sztuce antyku • wytłumaczyć, co to jest kanon • objaśnić pojęcie mimesis jako kategorii sztuki antycznej	• dokonać analizy dzieła sztuki według następujących kryteriów: stosunek do natury, kompozycja, sposób ukazania tematu, kontekst kulturowy i filozoficzny	• rozróżnić okresy klasyczny i hellenistyczny w historii sztuki starożytnej Grecji i przyporządkować im konkretne dzieła
7. Teatr antyczny	• wymienić rodzaje literackie i zdefiniować dramat • wskazać podstawowe elementy budowy teatru greckiego – orchestrę, proscenium, skene, parodos • wyjaśnić, na czym polegała zasada trzech jedności • wymienić przynajmniej dwa tytuły tragedii Sofoklesa: Król Edyp i Antygona	• rozróżnić antyczne gatunki dramatyczne: tragedię, komedię i dramat satyrowy • opisać podstawowe elementy budowy teatru greckiego – orchestrę, proscenium, skene, parodos • przedstawić budowę dramatu antycznego	• przedstawić historię narodzin teatru • swobodnie posługiwać się pojęciami: dytyramb, koryfeusz, agon, chór, koturny, maska, deus ex machina, amfiteatr	• określić rolę trzech pisarzy w rozwoju dramatu: Ajschylosa, Eurypidesa i Sofoklesa	• wyjaśnić etymologię słowa tragedia • omówić wpływ tragików greckich: Ajschylosa, Eurypidesa i Sofoklesa oraz komediopisarza Arystofanesa na rozwój teatru
STAROŻYTNOŚĆ – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
8. Wprowadzenie do literatury starożytnej Grecji i Rzymu	• czytać ze zrozumieniem tekst informacyjny	• referować informacje pozyskane z tekstu informacyjnego • wymienić twórców literatury starożytnej	• wymienić gatunki literatury starożytnej	• zdefiniować pojęcia: mit, symbol, sacrum, profanum, rodzaje literackie, epika, liryka, dramat, poezja tyrtejska, anakreontyk, mimesis	• omówić podstawowe wątki i tematy podejmowane przez starożytnych twórców literatury
9., 10. i 11. Mitologia grecka	• wymienić najważniejszych bogów greckich: Zeus, Posejdon, Hades, Hera, Hestia, Demeter, Afrodyta, Apollo, Ares, Atena, Hermes i Hefajstos • scharakteryzować najważniejszych bogów olimpijskich	• wyjaśnić pojęcie mit na tle wierzeń świata starożytnego • odróżnić mit od legendy i baśni • omówić rodzaje mitów: kosmogoniczne, teogoniczne, antropogeniczne oraz genealogiczne, i podać ich konkretne przykłady • wymienić frazeologizmy pochodzące z mitologii i objaśnić ich znaczenie	• interpretować mit o Orfeuszu • omówić znaczenie mitów dla starożytnych Greków • omówić kondycję człowieka w starożytnym świecie w świetle mitów	• wyjaśnić pojęcie archetyp w kontekście mitu o Orfeuszu • wskazać archetypy w innych mitach greckich	• wskazać i omówić antyczne toposy w kulturze współczesnej
12. Konteksty i nawiązania – Zbigniew Herbert, H. E. O.	• zrelacjonować treść tekstu • wskazać narratora • omówić świat przedstawiony	• scharakteryzować bohaterów tekstu • wskazać nawiązania do mitu o Orfeuszu	• określić problematykę utworu • omówić rolę nawiązań do mitu o Orfeuszu	• interpretować treści symboliczne i metaforyczne utworu	• interpretować role opozycji światła i mroku w kreacji Orfeusza
*13., 14. i 15. Mitologia starożytnych Rzymian	• zrelacjonować mity rzymskie • scharakteryzować najważniejszych rzymskich bogów	• wskazać terminy pochodzące z mitologii rzymskiej obecne we współczesnym języku • wskazać wpływy greckie na mitologię rzymską	• omówić różnice pomiędzy mitologią grecką a rzymską	• omówić zależności pomiędzy wierzeniami starożytnych Rzymian a ich priorytetami	• omówić rodzaje i znaczenie wpływów na światopogląd starożytnych Rzymian
16. i 17. Homer, Iliada	• zrelacjonować treść fragmentu • wyjaśnić pojęcie: epos • wymienić najważniejszych bohaterów Iliady	• wymienić cechy eposu homeryckiego • wymienić cechy stylu homeryckiego • omówić kompozycję Iliady	• wskazać środki językowe użyte we fragmencie i omówić ich funkcję	• wypowiedzieć się na temat obrazu człowieka ukazanego w Iliadzie	• podjąć dyskusję dotyczącą tezy, że Iliada ukazuje tragiczną koncepcję ludzkiego losu
18. Konteksty i nawiązania – George R.R. Martin, Nawałnica mieczy. Krew i złoto	• zrelacjonować treść fragmentu • omówić świat przedstawiony • wskazać narratora	• scharakteryzować bohaterów fragmentu • wskazać we fragmencie cechy powieści fantasy • omówić kompozycję fragmentu	• wskazać środki językowe użyte we fragmencie i omówić ich funkcję	• porównać fragment ze sceną pojedynku opisaną w Iliadzie	• przygotować prezentację na temat sposobów przedstawiania pojedynków w kulturze
19. Konteksty i nawiązania – Troja w reżyserii Wolfganga Petersena	• zrelacjonować treść filmu • opisać scenerię filmu	• scharakteryzować bohaterów filmu • omówić kompozycję dzieła	• wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia bohaterów • porównać treść filmu z treścią mitu trojańskiego	• wypowiedzieć się na temat środków filmowych użytych w dziele	• podjąć dyskusję na temat rzetelności i jakości filmu
20. Homer, Odyseja	• zrelacjonować treść fragmentu • wyjaśnić pojęcie: epos • wymienić najważniejszych bohaterów Odysei	• wymienić cechy eposu homeryckiego • wymienić cechy stylu homeryckiego • omówić kompozycję Odysei	• wskazać środki językowe użyte we fragmencie i omówić ich funkcję • wskazać i omówić archetypy obecne we fragmencie	• wypowiedzieć się na temat obrazu człowieka i jego losu ukazanego w Odysei	• omówić różne sposoby przedstawiania motywu wędrówki w kulturze
21. i 22. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
23., 24., 25. i 26. Antygona Sofoklesa	• streścić Antygonę Sofoklesa • wymienić racje Kreona i racje Antygony	• wskazać w tekście elementy budowy dramatu antycznego • omówić zasadę trzech jedności na przykładzie utworu Sofoklesa • scharakteryzować głównych bohaterów • wymienić funkcje chóru w dramacie antycznym na przykładach z tekstu	• wytłumaczyć tragizm w kontekście utworu • na przykładzie działań Kreona określić funkcjonowanie ironii tragicznej • przedstawić istotę winy tragicznej w odniesieniu do losów głównych bohaterów	• analizować koncepcję człowieka i losu w świecie starożytnych Greków, odnosząc się do Antygony • posługiwać się pojęciem hybris przy charakteryzowaniu postaci Kreona i Antygony • objaśnić zagadnienie katharsis jako jednej z podstawowych kategorii tragedii greckiej	• streścić mit o rodzie Labdakidów • wyjaśnić, na czym polega zasada decorum na przykładzie Antygony
*27.,28. i 29. Arystofanes, Chmury	• zrelacjonować treść komedii Arystofanesa • przedstawić genezę utworu	• omówić kompozycję Chmur • scharakteryzować bohaterów komedii • wymienić elementy składające się na komizm utworu • wskazać w utworze cechy komedii greckiej	• omówić konflikt racji w Chmurach • wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia Sokratesa	• wypowiedzieć się na temat antycznego sporu filozofii z poezją	• podjąć dyskusję na temat sposobu przedstawienia poglądów Sokratesa
30. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• porządkować informacje zawarte w tekście	• przetwarzać informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora • prezentować i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
*31. Platon, Państwo	• zrelacjonować treść fragmentu	• wyjaśnić, na czym polegało państwo idealne według Platona • opisać, jak według Platona wygląda poznawanie prawdy	• wyjaśnić metaforyczne znaczenie opowieści o jaskini • omówić relacje pomiędzy rzeczywistością materialną a idealną	• wyjaśnić funkcję dialogu dla wymowy fragmentu	• podjąć dyskusję na temat koncepcji przedstawionej przez Platona
*32. Najstarsza teoria literatury – Poetyka Arystotelesa	• zrelacjonować treść fragmentu • wyjaśnić pojęcie: poetyka normatywna	• omówić kompozycję dzieła • wymienić najważniejsze założenia Poetyki	• wyjaśnić pojęcie: mimesis • wyjaśnić, na czym polega epizodyczność fabuły	• przedstawić i omówić sposoby wywołania katharsis • omówić funkcję mitów w literaturze	• omówić funkcję poetyki normatywnej w procesie twórczym
*33. O sile argumentów – Retoryka Arystotelesa	• zrelacjonować treść fragmentu • wyjaśnić pojęcie: retoryka	• omówić kompozycję dzieła • wymienić cechy wypowiedzi retorycznej	• wymienić i omówić trzy grupy środków, za pomocą których mówca może przekonać kogoś do swojej racji	• przygotować wypowiedź retoryczną według wskazówek Arystotelesa	• podjąć dyskusję na temat przydatności retoryki w różnych sytuacjach
34. Nieśmiertelność poety – liryka Horacego	• przedstawić postać Horacego • wyjaśnić pochodzenie pojęcia mecenas sztuki w nawiązaniu do biografii Horacego • wyjaśnić pojęcie horacjanizm	• omówić cechy charakterystyczne pieśni • rozpoznać rodzaj liryki omawianych utworów, jego adresata, sposób kreacji podmiotu lirycznego i sytuacji lirycznej	• określić problematykę utworów • umieścić treść utworu w kontekście poznanych filozofii • wskazać środki wyrazu artystycznego zastosowane w utworze i określić ich funkcję	• stworzyć pisemną analizę i interpretację wiersza Horacego	• przywołać szerokie konteksty i nawiązania
35. Poeta w świecie współczesnym – Na odejście poety i pociągu osobowego Tadeusza Różewicza	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać podmiot liryczny	• wskazać topos literacki obecny w wierszu • wskazać środki językowe zastosowane w utworze	• formułować problem zaprezentowany w wierszu • interpretować tytuł utworu • omówić funkcję środków językowych zastosowanych w wierszu	• wypowiedzieć się na temat dialogu z tradycja zaprezentowanego w wierszu • interpretować utwór	• podjąć dyskusję na temat dwóch wizji sztuki: Horacego i Różewicza
*36. i 37. Mitologiczne początki Rzymu – Eneida Wergiliusza	• zrelacjonować treść fragmentów • wymienić głównych bohaterów Eneidy • przedstawić genezę utworu	• scharakteryzować bohaterów fragmentów • omówić kompozycję Eneidy	• wyjaśnić, na czym polega parenetyczny charakter utworu • wskazać środki językowe zastosowane w utworze i omówić ich funkcję	• omówić relację Eneasza i Dydony w kontekście priorytetów starożytnych Rzymian	• porównać Eneasza i Odyseusza
*38. Eneida z innego punktu widzenia – Lawinia Ursuli Le Guin	• zrelacjonować treść fragmentu • omówić świat przedstawiony • wskazać narratora	• scharakteryzować bohaterów fragmentu • wypowiedzieć się na temat funkcji narracji pierwszoosobowej	• przedstawić problematykę fragmentu • omówić sposób reinterpretacji mitu • omówić portret psychologiczny bohaterki	• interpretować fragment w kontekście krytyki feministycznej	• podjąć dyskusję na temat sposobu przedstawiania kobiet w kulturze
STAROŻYTNOŚĆ – NAUKA O JĘZYKU
39. Język a inne systemy znaków	• wymienić rodzaje znaków • definiować znaki naturalne i konwencjonalne	• omówić język jako system znaków	• posługiwać się różnymi kodami ikonicznymi	• porównać różne formy przekazywania informacji	• wyjaśnić przyczyny nieporozumień językowych
40. Kompetencje językowe i komunikacyjne – ćwiczenie umiejętności	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań • rozróżnia rodzaje kodów (języków)	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
STAROŻYTNOŚĆ – TWORZENIE WYPOWIEDZI
41. Wypowiedź argumentacyjna	• przedstawić strukturę wypowiedzi argumentacyjnej • wymienić rodzaje argumentów	• omówić sposoby budowania spójności między zdaniami • rozwinąć zaproponowaną argumentację	• zaproponować argumenty do podanej tezy i podeprzeć je przykładami	• zbudować spójną, poprawną i przekonującą wypowiedź argumentacyjną
42. Jak skutecznie przemawiać?	• przedstawić strukturę przemówienia • wymienić środki retoryczne	• przedstawić zależności pomiędzy sposobem budowania przemówienia a sytuacją komunikacyjną	• budować przemówienie podążając za wskazówkami	• wygłosić spójne przemówienie dostosowane do sytuacji komunikacyjnej
STAROŻYTNOŚĆ – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
43. i 44. Powtórzenie i podsumowanie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze
BIBLIA – O EPOCE
45. Biblia – wiadomości wstępne	• wymienić religie, wywodzące się z Biblii • określić podstawowe podobieństwa i różnice pomiędzy judaizmem a chrześcijaństwem	• wyjaśnić pojęcie Testament w odniesieniu do Biblii • przedstawić podział ksiąg biblijnych i podać przykłady • wyjaśnić pojęcia: kanon, apokryf • podać przykłady frazeologizmów wywodzących się z Biblii	• omówić różnice między Starym a Nowym Testamentem • wyjaśnić, czym są Ewangelie i wymienić ewangelistów • wymienić przekłady Biblii • wymienić cechy stylu biblijnego	• wypowiedzieć się na temat roli Biblii w kulturze • omówić funkcje Biblii – sakralną, poznawczą i estetyczną	• wyczerpująco opisać jedną z religii, wywodzących się z Biblii • wymienić święte księgi innych religii
BIBLIA – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
46. Księga Rodzaju – dzieje początków świata i ludzkości	• zrelacjonować powstanie świata i człowieka według Biblii	• wyjaśnić znaczenie frazeologizmu zakazany owoc • zdefiniować pojęcia: genesis, patriarcha	• porównać biblijny opis stworzenia świata i człowieka z opisem mitologicznym	• interpretować opowieść o zerwaniu owocu z drzewa zakazanego (grzechu pierworodnym)	• formułować wypowiedź na temat wolnej woli w kontekście opowieści o grzechu pierworodnym
47. Konteksty i nawiązania – Co się naprawdę zdarzyło w ogrodzie Eden Harolda S. Kushnera	• zrelacjonować treść fragmentów tekstu Harolda Kushnera • zrelacjonować treść historii o grzechu pierworodnym	• wskazać podobieństwa i różnice, które autor eseju dostrzega między ludźmi a zwierzętami	• określić funkcję pytań w tekście Harolda Kushnera • porównać autorską interpretację historii biblijnej z interpretacją kanoniczną	• podjąć dyskusję na temat autorskiej interpretacji historii o grzechu pierworodnym
48. Konteksty i nawiązania – Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk	• zrelacjonować treść fragmentu • omówić świat przedstawiony • wskazać narratora	• wskazać elementy realistyczne i fantastyczne we fragmencie • wskazać motywy biblijne we fragmencie	• omówić cel gry opisanej we fragmencie • przedstawić problematykę fragmentu	• interpretować treści niedosłowne fragmentu • wypowiedzieć się na temat funkcji mitu kosmogonicznego w życiu wspólnoty	• wskazać szerokie konteksty i nawiązania
49. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• przetwarzać i porządkować informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora	• zaprezentować i uzasadniać własne sądy	• podjąć polemikę
50. Rozważania o cierpieniu – Księga Hioba	• opowiedzieć historię Hioba • przedstawić kompozycję Księgi Hioba	• scharakteryzować Hioba • omówić relacje między Hiobem a Bogiem na podstawie fragmentu Biblii	• interpretować przemianę postawy Hioba po rozmowie z Bogiem	• podjąć dyskusję na temat sensu cierpienia i zgody Boga na istnienie zła (teodycei)	• omówić sposób przedstawiania cierpienia w kulturze popularnej • interpretować obraz Léona Bonnata w kontekście historii Hioba
51. Dociekanie sensu ludzkiego życia w Księdze Koheleta	• wyjaśnić, kim był Kohelet • zrelacjonować fragment	• nazwać środki stylistyczne użyte we fragmencie • wskazać rady Koheleta, jak należy przeżywać swój los	• określić funkcję środków stylistycznych użytych we fragmencie • określić problematykę utworu	• interpretować teologiczną wymowę Księgi Koheleta • wskazać podobieństwa pomiędzy radami Koheleta a radami greckich filozofów	• omówić obraz Adriaen van Utrechta w kontekście omawianego utworu
52. Poezja biblijna – Księga Psalmów	• przyporządkować psalmy do liryki • określić rodzaj liryki oraz nadawcę i adresata psalmów • definiować pojęcia: psalm, psałterz	• sklasyfikować psalmy według poznanych kryteriów • podać przykłady paralelizmów	• wypowiedzieć się na temat związku psalmów z muzyką • odnaleźć środki stylistyczne zastosowane w psalmach i omówić ich funkcje	• omówić obraz Boga wyłaniający się z psalmów	• porównać tłumaczenia psalmów (z Biblii Tysiąclecia, Jana Kochanowskiego i Czesława Miłosza)
53. Interpretacja tekstu – ćwiczenia	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
54. Konteksty i nawiązania – Wojciech Wencel, Psalm	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać adresata lirycznego	• wskazać środki językowe	• omówić, jakimi środkami językowymi został osiągnięty patos w wierszu • określić funkcję środków stylistycznych	• omówić koncepcję Boga i człowieka przedstawioną w wierszu	• wskazać szerokie konteksty i nawiązania
55. Biblijne oblicza miłości – Pieśń nad Pieśniami	• uzasadnić przynależność Pieśni do liryki • zrelacjonować treść fragmentu	• scharakteryzować relacje między Oblubieńcem a Oblubienicą • w kontekście utworu wyjaśnić pojęcie miłość zmysłowa	• omówić oddziaływanie Pieśni na zmysły, podając cytaty z tekstu • odnaleźć środki stylistyczne zastosowane w Pieśni i określić ich funkcję	• podjąć dyskusję na temat przynależności Pieśni do kanonu biblijnego • wypowiedzieć się na temat alegorycznej interpretacji Pieśni	• porównać opis miłości zaprezentowany w Pieśni z wybranymi utworami miłosnymi z kręgu popkultury • opisać Oblubienicę z obrazu Rossettiego i porównać ją z literackim pierwowzorem postaci w Biblii
56. Wizja końca świata w Apokalipsie św. Jana	• streścić Księgę Apokalipsy na podstawie przeczytanych fragmentów	• opisać jeźdźców Apokalipsy i scharakteryzować ich na podstawie ryciny Albrechta Dürera • zdefiniować pojęcie eschatologii	• wskazać główne cechy stylu Apokalipsy • interpretować symbole i alegorie, znajdujące się w omawianych fragmentach	• wypowiedzieć się na temat sposobów obrazowania i wywoływania nastroju grozy w Apokalipsie • porównać biblijną Apokalipsę z innymi przedstawieniami końca świata	• stworzyć w formie pisemnej analizę porównawczą Apokalipsy i dowolnego dzieła prezentującego koniec świata (literackiego, malarskiego bądź filmowego)
57. Kompetencje językowe i komunikacyjne – ćwiczenia	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
58. Konteksty i nawiązania – Cormac McCarthy, Droga	• zrelacjonować treść fragmentów • omówić świat przedstawiony	• scharakteryzować bohaterów tekstu • wyjaśnić pojęcie postapokaliptyczny	• porównać rzeczywistość opisaną we fragmentach z Apokalipsą św. Jana	• omówić przesłanie płynące z tekstu • analizować postawy i emocje bohaterów w obliczu katastrofy	• przedstawić wybrany tekst kultury opisujący rzeczywistość postapokaliptyczną
59. Filmowe nawiązanie do Biblii – Dekalog I Krzysztofa Kieślowskiego	• zrelacjonować treść filmu	• podjąć dyskusję o postawie filmowego Krzysztofa	• wypowiedzieć się na temat dialogów, narracji i kadrowania w filmie • analizować rolę przypadku w konstrukcji fabuły	• interpretować postać graną w filmie przez Artura Barcisia • podjąć dyskusję na temat hierarchii wartości we współczesnym świecie	• wypowiedzieć się na temat innego filmu z cyklu Dekalog
BIBLIA – NAUKA O JĘZYKU
60. Akt komunikacji językowej	• zdefiniować akt komunikacji językowej • wymienić, co składa się na akt komunikacji	• wyjaśnić, co należy zrobić, aby komunikat był dobrze zrozumiany	• omówić funkcję mowy ciała w procesie komunikacji	• omówić wpływ sytuacji społecznej na jakość aktu komunikacji
61. Informacja, prośba czy zaklęcie? Funkcje wypowiedzi.	• wymienić funkcje wypowiedzi	• scharakteryzować poszczególne funkcje wypowiedzi	• określić funkcje dominujące w danej wypowiedzi	• wyszukać w tekście przykłady poszczególnych funkcji wypowiedzi
BIBLIA – TWORZENIE WYPOWIEDZI
62. Jak napisać plan twórczy i odtwórczy tekstu?	• wymienić rodzaje planów • wymienić cechy dobrze przygotowanego planu	• przeredagować podany plan	• stworzyć plan odtwórczy tekstu	• stworzyć plan twórczy tekstu
BIBLIA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
63. i 64. Powtórzenie i podsumowanie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze
ŚREDNIOWIECZE – O EPOCE
65. Średniowiecze – wprowadzenie do epoki	• objaśnić etymologię nazwy epoki • wymienić najważniejsze wydarzenia związane z początkiem i końcem średniowiecza • wyjaśnić pojęcia: teocentryzm, feudalizm • wymienić fazy średniowiecza	• omówić najważniejsze wydarzenia związane z początkiem i końcem średniowiecza • wymienić średniowieczne wzorce osobowe • porównać ramy czasowe średniowiecza polskiego i europejskiego • scharakteryzować średniowieczny system szkolny • wyjaśnić pojęcie: Biblia pauperum	• analizować specyfikę periodyzacji polskiego średniowiecza • omówić średniowieczny uniwersalizm, teocentryzm oraz dualizm	• interpretować rolę karnawału	• opisać wpływ antyku i kultury arabskiej na średniowiecze
66. i 67. Sztuka średniowieczna	• rozpoznać najważniejsze zabytki polskiego i europejskiego średniowiecza	• wymienić podstawowe cechy stylu romańskiego i gotyckiego • podać przykłady zabytków polskiego i europejskiego średniowiecza • posługiwać się następującymi terminami: płaskorzeźba, rzeźba pełnofigurowa, fresk, pieta, ikona, nawa, ołtarz, prezbiterium, apsyda, katedra, przypora, rozeta, witraż, portal	• wyjaśnić i zilustrować przykładami parenetyczny i anonimowy charakter sztuki średniowiecznej • omówić alegorię i podać jej przykłady • posługiwać się następującymi terminami: symultanizm, iluminatorstowo, miniatura, chorał, bazylika	• analizować średniowieczne dzieło sztuki według podanych kryteriów	• odróżnić styl romański od gotyckiego • wymienić cechy stylu bizantyjskiego i podać jego przykłady • wypowiedzieć się na temat muzyki średniowiecznej
68. Interpretacja tekstu – ćwiczenia	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
ŚREDNIOWIECZE – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
69. Bogurodzica – najstarszy polski utwór poetycki	• przeczytać ze zrozumieniem Bogurodzicę • wskazać przykłady archaizmów w utworze	• rozpoznać podmiot liryczny oraz adresata utworu • wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i składniowe	• omówić kompozycję utworu • omówić funkcję Bogurodzicy w średniowiecznej Polsce	• odnaleźć w treści Bogurodzicy motyw deesis i odnieść go do sztuk plastycznych • omówić formę wiersza	• wskazać podobieństwa między motywem deesis w Bogurodzicy a tym przedstawionym na ikonie
70. Ludzki wymiar cierpienia Matki Boskiej w Lamencie świętokrzyskim	• zrelacjonować treść Lamentu świętokrzyskiego • wskazać przykłady archaizmów w utworze	• określić sytuację liryczną, podmiot liryczny i adresatów utworu • wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i składniowe	• scharakteryzować Maryję jako matkę • omówić motyw Stabat mater w wierszu	• porównać obrazy Maryi z Lamentu świętokrzyskiego i z Bogurodzicy	• porównać obrazy męki Pańskiej przedstawione w Lamencie świętokrzyskim i na obrazie Grünewalda • wypowiedzieć się na temat obrazu Żydów w tekście Lamentu
71. Średniowieczny ideał ascety – Legenda o św. Aleksym	• streścić żywot św. Aleksego • wskazać przykłady archaizmów w utworze	• scharakteryzować świętego jako ascetę • wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i słowotwórcze	• wskazać w tekście typowe elementy legendy hagiograficznej	• podjąć dyskusję na temat aktualności ascezy oraz sensu takiej drogi do świętości • omówić parenetyczny charakter utworu	• opisać inne przykłady ascezy średniowiecznej • omówić rolę świętych w życiu ludzi średniowiecza
72. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• porządkować informacje zawarte w tekście	• przetwarzać informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora • prezentować i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
73. Konteksty i nawiązania – Opowieść małżonki świętego Aleksego Kazimiery Iłłakowiczówny	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego • rozpoznać kontekst literacki wiersza	• określić typ liryki • scharakteryzować podmiot liryczny i adresata utworu	• porównać legendę średniowieczną z poetyckim komentarzem współczesnej poetki	• omówić kontekst kulturowy wykorzystany w wierszu	• stworzyć pisemną analizę i interpretację wiersza
74. Motyw tańca śmierci w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią	• streścić utwór • wskazać przykłady archaizmów w utworze	• opisać obraz śmierci przedstawiony w utworze, posługując się przy tym terminem alegoria • wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i składniowe	• omówić motyw danse macabre • wyjaśnić przyczyny popularności motywu śmierci w średniowieczu • w kontekście utworu wyjaśnić pojęcia: memento mori i ars moriendi	• na podstawie lektury omówić światopogląd ludzi średniowiecza • omówić utwór jako satyrę społeczną • wypowiedzieć się na temat „czarnej śmierci” w średniowieczu	• porównać motyw danse macabre przedstawiony w Rozmowie z jego ujęciem na obrazie Bernta Notkego
75. Konteksty i nawiązania – Śmierć i co potem Terry’ego Pratcheta	• zrelacjonować treść fragmentów • omówić świat przedstawiony	• scharakteryzować bohaterów • omówić zachowanie bohatera w chwili śmierci	• omówić pogląd Śmierci na przemiany cywilizacyjne • porównać sposób przedstawienia śmierci w utworze Terry’ego Pratcheta i w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią	• omówić uniwersalną wymowę fragmentu	• przedstawić alegoryczny obraz śmierci w innych tekstach kultury
*76. Tryumf śmierci w Siódmej pieczęci Igmara Bermana	• zrelacjonować treść filmu • odnaleźć nawiązania do kultury i obyczajowości średniowiecza	• zinterpretować tytuł i objaśnić jego funkcję • w kontekście filmu wyjaśnić pojęcia: personifikacja, taniec śmierci	• rozpoznać w filmie konwencję moralitetu i ją omówić • w kontekście filmu wyjaśnić pojęcie teodycea	• interpretować przesłanie filmu	• przywołać szerokie konteksty i nawiązania
77. Świętość afirmacyjna – św. Franciszek	• zrelacjonować treść fragmentów • opisać postać św. Franciszka z Asyżu	• porównać postawy dwóch świętych: św. Franciszka i św. Aleksego • wyjaśnić reakcję zwierząt na słowa św. Franciszka	• omówić problematykę utworu • omówić funkcję elementów fantastycznych	• interpretować metaforyczne znaczenie utworu • wyjaśnić pojęcie: franciszkanizm	• interpretować scenę z życia św. Franciszka ukazaną na fresku Giotta
78. Konteksty i nawiązania – Imię róży Umberto Eco	• zrelacjonować treść fragmentów • omówić świat przedstawiony	• porównać dwie wersje historii o kazaniu św. Franciszka do ptaków	• wskazać problemy społeczne poruszone we fragmencie	• wskazać i omówić uniwersalne problemy poruszone we fragmencie	• wypowiedzieć się na temat roli autorytetów
79. Ideał rycerza – Pieśń o Rolandzie	• zrelacjonować treść fragmentów • przedstawić genezę utworu	• wymienić najważniejszych bohaterów Pieśni o Rolandzie • scharakteryzować Rolanda • omówić kompozycję utworu	• przedstawić Rolanda jako wzorzec osobowy rycerza • wskazać w utworze cechy eposu rycerskiego • omówić elementy ars moriendi obecne w utworze	• wskazać i omówić symbole obecne w pieśni • porównać wzorzec wojownika współczesnego ze średniowiecznym	• omówić przykłady współczesnych wzorców osobowych
*80. Filozofia średniowieczna – Wyznania św. Augustyna	• zrelacjonować fragment Wyznań św. Augustyna • przybliżyć postać św. Augustyna	• omówić kompozycję Wyznań • wymienić podstawowe założenia filozofii św. Augustyna • wyjaśnić pojęcia: asceza, iluminacja, dualizm duszy i ciała	• wyjaśnić naturę i pochodzenie zła	• porównać wyjaśnienie obecności zła w świecie zawarte w Księdze Hioba z interpretacją tego problemu w Wyznaniach św. Augustyna	• omówić obraz Fra Angelico w kontekście fragmentu
*81. Filozofia średniowieczna – Summa teologiczna św. Tomasza z Akwinu	• zrelacjonować fragmenty Summy teologicznej • przybliżyć postać św. Tomasza	• wymienić podstawowe założenia filozofii św. Tomasza • wyjaśnić pojęcie: scholastyka	• wyjaśnić, na czym polega opisany w tekście dowód na istnienie Boga • wyjaśnić, na czym polega scholastyczny sposób myślenia	• podjąć dyskusję na temat zastosowanej przez św. Tomasza argumentacji • porównać filozofię św. Tomasza i św. Augustyna	• podjąć dyskusję na temat aktualności poglądów głoszonych przez św. Augustyna i Tomasza
82. Średniowieczna miłość – Dzieje Tristana i Izoldy	• streścić podany fragment Dziejów Tristana i Izoldy • wymienić najważniejszych bohaterów utworu	• omówić kompozycję utworu • sformułować zasady miłości dworskiej • omówić etos rycerski na przykładzie Tristana	• objaśnić funkcję fantastyki w utworze • wyjaśnić, na czym polega tragizm Tristana i Izoldy	• przeanalizować specyfikę uczucia łączącego Tristana i Izoldę • wypowiedzieć się na temat obyczajowości średniowiecznej na podstawie Dziejów Tristana i Izoldy	• omówić topos nieszczęśliwej miłości na wybranym przykładzie z kultury współczesnej
83. Konteksty i nawiązania – Halina Poświatowska, *** [tutaj leży Izold...]	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać podmiot liryczny	• opisać sytuacje liryczną w wierszu • omówić aluzję literacką zastosowaną w utworze	• omówić kompozycje wiersza • sformułować tezę interpretacyjną	• interpretować wiersz • wskazać i omówić konteksty interpretacyjne • porównać przesłanie wiersza i przesłanie Dziejów Tristana i Izoldy	• napisać analizę i interpretację wiersza, uwzględniającą konteksty
84. Kompetencje językowe i komunikacyjne	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
85. Historiografia polska w średniowieczu – Kronika polska Galla Anonima	• zdefiniować pojęcie kroniki • zrelacjonować treść fragmentów • opisać obowiązki króla przedstawione przez kronikarza	• wymienić dzieła polskiej historiografii średniowiecznej • zdefiniować pojęcie historiografii • zaprezentować wzorzec władcy na podstawie charakterystyki Bolesława Chrobrego pióra Galla Anonima	• scharakteryzować dzieła polskiej historiografii średniowiecznej • wypowiedzieć się na temat Kroniki polskiej jako źródła historycznego	• wypowiedzieć się na temat stosunków społecznych i obyczajowości w średniowiecznej Polsce na podstawie Kroniki polskiej • omówić uwarunkowania historyczne początków piśmiennictwa polskiego	• podjąć dyskusję na temat wizerunku współczesnych władców w mediach
*86. Testament poetycki François Villona	• zaprezentować życiorys Villona stanowiący kanwę utworu • zrelacjonować treść fragmentów • wskazać nadawcę i adresata ballady	• zinterpretować tytuł utworu • wyjaśnić pojęcie – testament poetycki • wskazać środki językowe użyte w utworze	• określić funkcję środków językowych użytych w utworze • omówić kompozycję utworu	• omówić obraz przemijania zawarty w Wielkim Testamencie • wypowiedzieć się na temat refleksji odnośnie ludzkiego życia zawartych w Wielkim testamencie	• przywołać szerokie konteksty i nawiązania
87. Podróż po zaświatach – Boska Komedia Dantego Alighieri	• zrelacjonować treść fragmentów • omówić fabułę całego utworu • wymienić przewodników Dantego po zaświatach	• omówić genezę Boskiej komedii • wyjaśnić tajemnicę tytułu • scharakteryzować narratora • omówić kompozycję poematu • wyjaśnić pojęcia: poemat epicki, summa	• wymienić elementy dzieła charakterystyczne dla średniowiecza i renesansu • zinterpretować alegorie obecne w poemacie	• wypowiedzieć się na temat sposobu obrazowania w utworze • wskazać źródła kulturowe, z których czerpał Dante	• wyjaśnić, dlaczego Dante uczynił swoim przewodnikiem Wergiliusza
ŚREDNIOWIECZE – NAUKA O JĘZYKU
88. Od słowa do zdania. Czym jest gramatyka?	• wymienić działy gramatyki	• scharakteryzować działy gramatyki	• rozpoznawać błędy we wskazanych wypowiedziach i określać rodzaj błędu	• omówić funkcję poszczególnych działów gramatyki w budowaniu wypowiedzi
*89. Jak powstał i jak rozwijał się język polski?	• wyjaśnić pojęcie: język praindoeuropejski • wymienić grupy języków słowiańskich	• wskazać języki należące do poszczególnych grup języków słowiańskich • wskazać zmiany kształtujące system gramatyczny	• omówić zmiany kształtujące system gramatyczny	• omówić procesy językowe, które ukształtowały podane słowa i zwroty • wskazać w dziełach kultury dawnej dowody na zmiany językowe
ŚREDNIOWIECZE – TWORZENIE WYPOWIEDZI
90. Jak robić notatki?	• zdefiniować notatkę syntetyzującą • wymienić formy notatki syntetyzującej	• scharakteryzować rodzaje notatek	• przygotować notatkę syntetyzującą	• przygotowuje notatkę syntetyzującą w formie mapy myśli
ŚREDNIOWIECZE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
91. i 92. Powtórzenie i podsumowanie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 1 część 2

* zakres rozszerzony

materiał obligatoryjny

materiał fakultatywny

Numer i temat lekcji	Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)	Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)	Wymagania rozszerzające (ocena dobra)	Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)	Wymagania wykraczające (ocena celująca)
	Uczeń potrafi:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:	Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:	Uczeń: potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:
RENESANS – O EPOCE
1. i 2. U progu czasów nowożytnych	• wymienić umowne daty wskazujące na początek renesansu w Europie • wymienić umowną datę początku renesansu w Polsce • wyjaśnić znaczenie i pochodzenie nazwy epoki • wyjaśnić pojęcie reformacji i opisać rolę Marcina Lutra • dostrzec powiązania pomiędzy renesansem a antykiem	• objaśnić, na czym polegała reformacja oraz podać jej przyczyny • opisać przemiany kulturowe dające podwaliny nowej epoce • wskazać powiązania pomiędzy renesansem a antykiem • wymienić wyznania protestanckie • wyjaśnić pojęcia: humanizm i antropocentryzm w kontekście epoki	• wyjaśnić społeczne uwarunkowania narodzin epoki renesansu • wyjaśnić rolę wydarzeń wyznaczających początek renesansu w kształtowaniu nowej epoki • wyjaśnić pojęcie: ad fontes	• analizować wpływ antyku na narodziny nowej epoki	• wyjaśnić podłoże różnicy pomiędzy periodyzacją renesansu w Europie i Polsce • objaśnić wpływ odkrycia Mikołaja Kopernika, wynalezienia druku i upadku Konstantynopola na kształtowanie się epoki renesansu
3. i 4. Sztuka renesansu	• rozpoznać dzieła sztuki renesansowej • wymienić najważniejszych twórców renesansu	• wymienić cechy charakterystyczne stylu renesansowego i objaśnić je na przykładach • zaprezentować dzieła polskiego renesansu • wyjaśnić pojęcia: akt, portret, perspektywa, scenka rodzajowa, krużganki, miasto idealne	• wskazać i zilustrować przykładami najważniejsze tematy sztuki renesansowej • opisać twórczość najważniejszych artystów renesansu (Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael, Sandro Botticelli)	• analizować renesansowe dzieło sztuki • analizować wpływ antyku na sztukę renesansu	• opisać twórczość renesansowych artystów północnych • analizować i oceniać dzieła renesansowe • wypowiedzieć się na temat muzyki renesansowej
5. Mona Lisa a sztuka ulicy	• opisać obraz • wskazać pierwowzór obrazu	• opisać kompozycję obrazu • porównać z obrazem Leonarda da Vinci	• opisać kompozycję obrazu w kontekście banknotu jednodolarowego	• interpretować wymowę dzieła	• przedstawić inne dzieła wchodzące w dialog z dziełem Leonarda da Vinci
RENESANS – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
6. Wzorcowy obraz szlacheckiego życia – Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja	• zrelacjonować treść fragmentów • wskazać adresata utworu • wypowiedzieć się na temat Mikołaja Reja	• omówić kompozycję Żywota człowieka poczciwego • scharakteryzować tytułową postać • wskazać środki językowe zastosowane we fragmencie	• omówić funkcję środków językowych zastosowanych we fragmencie • wymienić i omówić cechy idealnego szlachcica	• omówić obraz świata przedstawiony we fragmencie • wyjaśnić, na czym polega parenetyczny charakter dzieła	• podjąć dyskusję na temat kontekstu społecznego
7. Poezja religijna Jana Kochanowskiego	• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki • wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego • wypowiedzieć się na temat Jana Kochanowskiego	• określić gatunek utworu i wskazać na jego pochodzenie • omówić sposób kreacji nadawcy i adresata tekstu	• dokonać interpretacji wiersza • zanalizować renesansowy charakter wiersza	• porównać kreację Boga w wierszu Jana Kochanowskiego z jego obrazem w utworach średniowiecznych • rozpoznać rodzaj wersyfikacji	• na podstawie indywidualnych poszukiwań, wyjaśnić pojęcie deus artifex i odnieść je do utworu Jana Kochanowskiego • skonfrontować wiersz Jana Kochanowskiego z obrazem Pietera Bruegela
8. i 9. Świat myśli Jana Kochanowskiego, utrwalony w Pieśniach	• zrelacjonować treść Pieśni: IX, XXIV, V • zdefiniować gatunek: pieśń • wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego omawianych pieśniach	• wskazać elementy światopoglądu renesansowego w podanych pieśniach Jana Kochanowskiego • omówić kompozycję wierszy • wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego • na podstawie wierszy, scharakteryzować światopogląd Jana Kochanowskiego • wyjaśnić pojęcia: horacjanizm, cnota, fortuna, stoicyzm, epikureizm	• odnaleźć i omówić wątki horacjańskie w utworach Jana Kochanowskiego • zanalizować wiersze pod kątem obecności elementów stoicyzmu i epikureizmu • zdefiniować humanistyczny ideał człowieka na podstawie wierszy	• dokonać wnikliwej analizy i interpretacji utworów • wskazać w utworach cechy wiersza sylabicznego	• porównać Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych z wierszami Horacego
10. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
11., 12. i 13. „Żaden ojciec podobno barziej nie miłował. Dziecięcia” – o Trenach Jana Kochanowskiego	• odnieść Treny Jana Kochanowskiego do jego biografii • zrelacjonować treść podanych trenów • zdefiniować tren	• wskazać elementy filozofii stoickiej w Trenach • rozpoznać w Trenie IX pozorny panegiryk • odczytać odbudowę światopoglądu poety w Trenie XIX • wyjaśnić pojęcia: poezja funeralna, liryka żałobna	• przedstawić kryzys światopoglądowy poety na podstawie trenów: IX, X i XI • wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego w Trenach	• dokonać analizy i interpretacji trenów • określić, jakie innowacje wprowadził Jan Kochanowski w trenie jako gatunku literackim	• omówić sposób przedstawienia żałoby we współczesnym tekście kultury
14. O śmierci ponad epokami – ***[Anka! to już trzy i pół roku] Władysława Broniewskiego	• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki, wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego	• odnaleźć nawiązania do Trenów Jana Kochanowskiego • w kontekście wiersza wyjaśnić etymologię imienia Zofia	• dokonać analizy stylistycznej wiersza • wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego w kontekście Trenów Jana Kochanowskiego	• podjąć dyskusję na temat opisu śmierci i żałoby w różnych epokach literackich	• stworzyć pracę pisemną, w której dokona analizy porównawczej wierszy: [Anka! to już trzy i pół roku] Władysława Broniewskiego i Trenu XIX Jana Kochanowskiego
15. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
*16. Treny jako cykl poetycki	• przedstawić kompozycję cyklu	• omówić sposób przedstawienia Urszulki w Trenach • wskazać inspiracje mitologiczne i biblijne	• omówić Treny jako świadomą kreację artystyczną • wskazać elementy renesansowe w cyklu	• omówić cykl jako świadectwo kryzysu światopoglądowego	• podjąć dyskusję na temat aktualności Trenów
17. Artystyczna parafraza psalmów	• zrelacjonować treść psalmów • zdefiniować psalm • wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego w psalmach	• odnieść Psałterz Dawidów do tradycji biblijnej • wyjaśnić pojęcia: translatoryka, humanizm chrześcijański, poeta doctus • omówić sposób kreacji podmiotu lirycznego i adresata lirycznego	• wypowiedzieć się na temat specyfiki tłumaczenia • omówić obraz Boga i człowieka wyłaniający się z psalmów • porównać wybrane tłumaczenie psalmu Jana Kochanowskiego z tłumaczeniem zamieszczonym w Biblii Tysiąclecia	• omówić uniwersalny charakter tłumaczenia • podjąć dyskusję na temat granic wolności tłumacza
18., 19. i 20. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich (lektura)	• zrelacjonować treść dramatu • przedstawić genezę utworu	• wskazać nawiązania do budowy tragedii antycznej • scharakteryzować bohaterów	• wskazać i omówić problematykę utworu • przedstawić konflikt postaw	• omówić kunszt poetycki pieśni chóru • opisać aluzje do realiów XVI-wiecznej Polski w utworze	• podjąć dyskusję na temat aktualności Odprawy posłów greckich
21. Podsumowanie wiadomości na temat Jana	• wymienić najważniejsze wydarzenia w biografii Jana Kochanowskiego • wymienić omawiane utwory Jana Kochanowskiego	• scharakteryzować wybrane utwory Jana Kochanowskiego	• wskazać najważniejsze tematy i motywy w twórczości Jana Kochanowskiego	• omówić znaczenie twórczości Jana Kochanowskiego w rozwoju literatury polskiej	• wypowiedzieć się na temat światopoglądu Jana Kochanowskiego w kontekście jego biografii i twórczości
22. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• porządkować informacje zawarte w tekście	• przetwarzać informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora • prezentować i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
23. Kazania sejmowe Piotra Skargi	• zrelacjonować argumentację zaprezentowaną przez Piotra Skargę • wyjaśnić pojęcie: retoryka	• umieścić Kazania sejmowe w kontekście historycznym • wskazać w tekście wątki biblijne • wyjaśnić pojęcia: anarchia szlachecka, złota wolność, tolerancja religijna	• wskazać w tekście środki retoryczne i omówić ich funkcję • scharakteryzować stylizację proroczej groźby w Kazaniach sejmowych	• podjąć dyskusję na temat aktualności Kazań sejmowych we współczesnym społeczeństwie polskim • skonfrontować treść obrazu Jana Matejki z realiami historycznymi, wyciągnąć wnioski na temat ideologicznej funkcji obrazu	• zanalizować obraz Jana Matejki
24. Ironicznie o miłości ojczyzny	• zrelacjonować treść utworu • wskazać podmiot liryczny i adresata utworu	• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego i adresata • określić nastrój utworu	• określić problematykę utworu	• porównać sposób postrzegania miłości do ojczyzny przez podmiot liryczny oraz Piotra Skargę	• podjąć dyskusję na temat roli miłości do ojczyzny w procesie wychowawczym
*25. Żywoty świętych Piotra Skargi	• zrelacjonować treść utworu • wskazać podmiot liryczny i adresata utworu	• omówić kompozycję Żywotów świętych • wyjaśnić pojęcie: hagiografia • scharakteryzować bohatera fragmentu	• określić problematykę utworu	• porównać sposób postrzegania miłości do ojczyzny przez podmiot liryczny oraz Piotra Skargę	• wskazać konteksty i nawiązania
*26. i 27. Świat na opak – Gargantua i Pantagruel François Rabelais’ego	• zrelacjonować treść fragmentów • omówić genezę utworu • omówić świat przedstawiony	• omówić kompozycję utworu • wyjaśnić pojęcie: parodia • scharakteryzować bohaterów	• wyjaśnić alegoryczny sens fragmentów • przedstawić problematykę fragmentów • omówić elementy parodii	• analizować język fragmentów	• podjąć dyskusję na temat roli śmiechu w życiu człowieka
*28. W idealnym państwie – Utopia Tomasza Morusa	• zrelacjonować treść fragmentu • przedstawić genezę utworu	• omówić kompozycję dzieła • wskazać prawa i obowiązki mieszkańców Utopii	• wskazać cechy idealnego państwa	• przedstawić motyw utopii dawniej i dziś • wyjaśnić, na czym polega antyutopia i podać przykłady	• podjąć dyskusję na temat ideału społeczeństwa przedstawionego w dziele Morusa
*29. Antyutopijna wizja przyszłości – Nowy wspaniały świat Aldousa Huxleya	• zrelacjonować treść fragmentu • wyjaśnić pojęcie: antyutopia	• wyjaśnić cel działań przedstawionych we fragmencie	• omówić podobieństwa i różnice pomiędzy utopią i antyutopią na przykładzie Utopii Tomasza Morusa i Nowego wspaniałego świata Aldousa Huxleya	• podjąć dyskusję na temat wartości istotnych dla Republiki Świata	• podjąć dyskusję, czy ważniejsza jest jednostka, czy społeczność
*30. Próby Michela de Montaigne’a	• zrelacjonować treść fragmentów	• przedstawić kompozycję Prób • wskazać problemy poruszone w tekście	• omówić Próby jako przykład eseistyki	• wskazać teksty świadczące o subiektywnym charakterze tekstu	• wskazać przykłady sentencji we fragmencie i rozwinąć zawarte w niej myśli
31. Filmowy obraz nocy św. Bartłomieja – Królowa Margot Patrice’a Chéreau	• opisać relacje przedstawione w filmie panujące na dworze francuskim	• omówić wycinek historii Francji stanowiący tło wydarzeń rozgrywających się w filmie	• analizować pobudki kierujące tytułową bohaterką filmu	• rozważać problem zła w człowieku na podstawie fabuły filmu	• przywołać szerokie konteksty i nawiązania
RENESANS – NAUKA O JĘZYKU
*32. Podstawowe zasady polskiej pisowni: fonetyczna, morfologiczna, historyczna i konwencjonalna	• wyjaśnić pojęcie: ortografia • wymienić zasady rządzące ortografią	• scharakteryzować zasady rządzące ortografią	• wskazać zasady pisowni regulujące zapis podanych wyrazów	• wyjaśnić cel stworzenia zasad ortograficznych
33. Kiedy używamy wielkich, a kiedy – małych liter?	• wymienić powody stosowania wielkiej litery	• przedstawić reguły pisowni wielką literą	• uzasadnić pisownię wielką literą w podanych słowach • podać przykłady wyjątków	• omówić znaczenie wielkich liter w tekście poetyckim
34. Łącznie czy rozdzielnie? Pisownia partykuł nie i by	• wymienić części mowy, z którymi partykułę nie piszemy łącznie oraz części mowy, z którymi partykułę nie piszemy rozdzielnie	• wymienić zasady łącznej bądź rozdzielnej pisowni partykuły by	• uzasadnić pisownię nie oraz by w podanych przykładach	• uzasadnić pisownię nie oraz by w tekście poetyckim
35. Kompetencje językowe i komunikacyjne	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
RENESANS – TWORZENIE WYPOWIEDZI
36. Streszczenie a parafraza	• zdefiniować pojęcia: streszczenie i parafraza	• przedstawić proces tworzenia streszczeń	• wyjaśnić różnicę pomiędzy streszczeniem a parafrazą	• dokonać streszczenia i parafrazy podanych tekstów
RENESANS – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
37. i 38. Powtórzenie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze
BAROK – O EPOCE
39. Barok – świat wewnętrznych sprzeczności	• wyjaśnić etymologię terminu barok • określić ramy czasowe epoki • określić ramy czasowe polskiego baroku	• scharakteryzować podstawowe różnice pomiędzy renesansem a barokiem • wyjaśnić, dlaczego w historii okres baroku nazywany jest czasem wojen • wyjaśnić pojęcia: monarchia absolutna, kontrreformacja	• zaprezentować najważniejsze postanowienia soboru trydenckiego • omówić przyczyny i przejawy niepokoju duchowego • scharakteryzować specyfikę baroku polskiego • wyjaśnić pojęcie: sarmatyzm	• wypowiedzieć się na temat życia codziennego w baroku • omówić filozofię baroku	• analizować wpływ soboru trydenckiego na kształt epoki • podać przykłady teatralizacji życia w baroku • scharakteryzować tło historyczne epoki
40. i 41. Sztuka baroku	• rozpoznać cechy stylu barokowego na przedstawionych przykładach • wymienić najważniejszych twórców okresu baroku • wymienić najważniejsze cechy stylu barokowego	• zaprezentować twórczość najważniejszych przedstawicieli sztuki barokowej • scharakteryzować malarstwo barokowe, posługując się przykładami • przedstawić cechy architektury barokowej na wybranym przykładzie	• scharakteryzować założenia światopoglądowe sztuki baroku • wymienić i opisać najważniejsze dzieła sztuki barokowej	• opisać rolę Kościoła jako mecenasa sztuki • dokonać analizy dzieła barokowego według wskazanych kryteriów	• stworzyć samodzielną analizę i interpretację wybranego dzieła sztuki barokowej
42. Konteksty i nawiązania: Dziewczyna z perłą Petera Webbera	• zrelacjonować życie codzienne w baroku na podstawie filmu • opisać proces powstawania dzieła sztuki	• scharakteryzować postać służącej Griet	• porównać kadry z filmu z obrazami Jana Vermeera	• analizować i ocenić kreację Scarlett Johanson	• stworzyć prezentację na temat obrazu artysty w filmie
BAROK – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
43. i 44. Poezja metafizyczna Mikołaja Sępa Szarzyńskiego	• odczytać ze zrozumieniem wiersze Mikołaja Sępa Szarzyńskiego • wskazać podmiot liryczny, adresata lirycznego oraz określić sytuację liryczną	• odnaleźć cechy poezji metafizycznej w utworach Mikołaja Sępa Szarzyńskiego • wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego w analizowanych sonetach • wskazać środki stylistyczne	• określić problematykę utworów • określić funkcję środków stylistycznych w wierszu	• dokonać analizy i interpretacji utworów • porównać obraz Boga zawarty w wierszach Mikołaja Sępa Szarzyńskiego z obrazem Boga w Hymnie Jana Kochanowskiego	• analizować, zawarty w podanych sonetach pogląd poety na temat sensu istnienia • skonfrontować sonety Mikołaja Sępa Szarzyńskiego z obrazem In ictu oculi
45. Poezja Daniela Naborowskiego	• zrelacjonować wiersze • przedstawić genezę utworów • wskazać podmiot liryczny, adresata lirycznego i określić sytuację liryczną	• odczytać wiersz Krótkość żywota jako traktat zawierający tezę i argumentację potwierdzającą tezę • odnaleźć w wierszach cechy literatury metafizycznej • odnaleźć w wierszach cechy literatury dworskiej i je scharakteryzować • wskazać środki stylistyczne	• określić funkcję środków stylistycznych w wierszach • omówić koncept w wierszu Na oczy królewny angielskiej • wyjaśnić, na czym polega dramatyzm przedstawienia ludzkiej egzystencji w wierszu Krótkość żywota	• analizować znaczenie paradoksów kończących wiersz • dokonać analizy i interpretacji utworów	• dokonać interpretacji obrazu Maria Magdalena
46. Barok w poezji współczesnej – Jarosław Marek Rymkiewicz, Róża oddana Danielowi Naborowskiemu	• zrelacjonować treść wiersza • wyjaśnić pojęcie: anafora	• określić zasadę kompozycyjną, według której zbudowany jest wiersz • wskazać podobieństwa pomiędzy wierszem Rymkiewicza a poezją Naborowskiego	• wykazać się znajomością topiki barokowej i wskazać, które toposy zostały wykorzystane w wierszu Rymkiewicza • omówić symbolikę róży w naszej kulturze • omówić funkcję anafory	• porównać wiersz Rymkiewicza z wierszem barokowym o podobnej konstrukcji • dokonać analizy i interpretacji wiersza	• przygotować prezentację, dotyczącą obecności toposu róży w literaturze i sztuce
47. Poezja dworska Jana Andrzeja Morsztyna	• na podstawie wiersza Do trupa zdefiniować sonet • zdefiniować pojęcie paradoksu i wyjaśnić je na przykładzie	• wyjaśnić istotę konceptu w wierszach: Niestatek i Do trupa • wskazać elementy sensualizmu w analizowanych wierszach • wskazać środki stylistyczne w utworze	• zdefiniować pojęcie marinizmu po analizie wierszy Jana Andrzeja Morsztyna • omówić funkcję środków stylistycznych zastosowanych w utworze	• dokonać analizy i interpretacji wierszy • podjąć dyskusję na temat prawdy o człowieku, zawartej w wierszu Niestatek	• skonfrontować wiersz Do trupa z rzeźbą Berniniego w kontekście barokowego ujęcia tematu śmierci
48. Barok w poezji współczesnej – Stanisław Grochowiak, ***[Dla zakochanych to samo staranie...]	• wyjaśnić pojęcie: erotyk	• wskazać środki językowe • wskazać podobieństwa związane z doświadczeniem miłości i śmierci	• określić problematykę wiersza • omówić funkcję środków stylistycznych • omówić podobieństwa pomiędzy wierszem Grochowiaka a utworami Morsztyna	• dokonać analizy i interpretacji wiersza
49. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
50. Sarmaty portret własny – Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska	• zdefiniować sarmatyzm, wymienić jego wady i zalety • zrelacjonować treść fragmentów • wymienić kluczowe fakty biografii Jana Chryzostoma Paska	• scharakteryzować biografię Jana Chryzostoma Paska jako typową dla sarmaty • na podstawie utworu Jana Chryzostoma Paska zdefiniować pamiętnik	• omówić kompozycję Pamiętników • wskazać w tekście Pamiętników elementy mentalności sarmackiej i je omówić	• analizować styl i język Pamiętników	• podjąć dyskusję na temat obecności elementów mentalności sarmackiej wśród współcześnie żyjących Polaków
51. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• przetwarzać i porządkować informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora	• zaprezentować i uzasadniać własne sądy	• podjąć polemikę
52. Kompetencje językowe i komunikacyjne	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
53. William Szekspir i jego czasy	• zrelacjonować najważniejsze fakty z biografii Williama Szekspira	• wymienić najważniejsze dzieła Williama Szekspira • przedstawić specyfikę teatru elżbietańskiego	• przedstawić nowatorstwo twórczości Szekspira wobec klasycznej tragedii	• omówić specyfikę tragizmu w dziełach Szekspira
54., 55., 56., 57. i 58. Romeo i Julia Williama Szekspira (lektura)	• streścić fabułę dramatu • wymienić bohaterów dzieła • przedstawić genezę utworu	• scharakteryzować bohaterów dzieła • wskazać nawiązania do reguł starożytnych • omówić kompozycję utworu	• omówić sposób postrzegania miłości przez poszczególnych bohaterów • wskazać cechy dramatu szekspirowskiego	• analizować język utworu • podjąć dyskusję na temat aktualności dzieła	• omówić tekst kultury współczesnej nawiązujący do dzieła Szekspira
59., 60., 61., 62. i 63. Makbet Williama Szekspira (lektura)	• streścić fabułę dramatu • wymienić bohaterów dzieła • przedstawić genezę utworu	• scharakteryzować głównych bohaterów tragedii • wskazać przyczyny ostatecznej klęski Makbeta • wskazać elementy realistyczne i fantastyczne w dramacie	• analizować pod względem psychologicznym motywację działań głównych bohaterów • określić rolę czarownic w procesie budowania napięcia w dramacie • określić funkcję fantastyki w utworze • określić funkcję elementów humorystycznych w utworze	• analizować przyczyny ponadczasowej aktualności dzieł Szekspira • wymienić przykłady adaptacji dzieł Szekspira • zdefiniować tragizm w utworze • analizować kreację Lady Makbet	• omówić wybraną adaptację Makbeta bądź Hamleta i skonfrontować ją z tekstem dramatu
64. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• przetwarzać i porządkować informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora	• zaprezentować i uzasadniać własne sądy	• podjąć polemikę
65. Makbet współcześnie	• zrelacjonować treść fragmentu • omówić świat przedstawiony • wyjaśnić, czym jest Projekt Szekspir	• scharakteryzować bohaterów fragmentu • wskazać elementy fabuły Makbeta Williama Szekspira	• porównać fragmenty powieści z dramatem Williama Szekspira	• podjąć dyskusję na temat uniwersalności twórczości Williama Szekspira
*66., 67., 68., 69. i 70. Hamlet Williama Szekspira	• streścić fabułę dramatu • wymienić bohaterów dzieła • przedstawić genezę utworu	• scharakteryzować bohaterów tragedii • omówić relacje między bohaterami • przedstawić różne sposoby sprawowania władzy w Hamlecie	• omówić wątki wanitatywne w Hamlecie • omówić różne sposoby realizacji nakazu zemsty w Hamlecie • omówić przyczyny obłędu Ofelii	• analizować przyczyny zachowań Hamleta • dokonać analizy i interpretacji monologów Hamleta	• przedstawić i omówić wybraną adaptację filmową Hamleta
*71. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
*72. Tren Fortynbrasa Zbigniewa Herberta	• zrelacjonować treść wiersza • wskazać podmiot liryczny, adresata lirycznego i omówić sytuację liryczną	• wskazać nawiązania do Hamleta Williama Szekspira • scharakteryzować Hamleta i Fortynbrasa • wskazać środki językowe	• przedstawić problematykę utworu • omówić funkcję środków stylistycznych	• dokonać analizy i interpretacji utworu	• podjąć dyskusję na temat prezentowanych postaw
73. William Szekspir – podsumowanie	• wymienić najważniejsze wydarzenia w biografii Williama Szekspira • wymienić omawiane utwory Williama Szekspira	• scharakteryzować wybrane utwory Williama Szekspira	• wskazać najważniejsze tematy i motywy w twórczości Williama Szekspira	• omówić znaczenie twórczości Williama Szekspira w rozwoju literatury	• podjąć dyskusję na temat znaczenia twórczości Williama Szekspira
74., 75. i 76. Skąpiec Moliera (lektura)	• zrelacjonować treść dramatu • wymienić bohaterów dzieła • wymienić najważniejsze wydarzenia w biografii Moliera	• wymienić rodzaje komizmu • omówić Skąpca jako komedię charakterów • omówić obyczajowość przestawioną w dramacie • omówić kompozycję utworu	• przedstawić problematykę utworu • omówić rolę didaskaliów	• analizować język utworu • podjąć dyskusję na temat problematyki dramatu	• przedstawić i omówić wybraną adaptację utworu
BAROK – NAUKA O JĘZYKU
77. Pisownia -ji, -ii oraz -i w zakończeniach niektórych rzeczowników	• wymienić zasady pisowni -ji, -ii oraz -i w zakończeniach niektórych rzeczowników	• omówić zasady pisowni -ji, -ii oraz -i w zakończeniach niektórych rzeczowników	• wskazać zasadę, według której zapisuje się podane rzeczowniki	• zapisać poprawnie podane wyrazy i wyjaśnić zasadę zapisu
78. Kiedy piszemy ą i ę, a kiedy – om, on, em, en?	• wymienić zasady zapisu ą i ę, om, on, em, en	• omówić zasady zapisu ą i ę, om, on, em, en	• wskazać zasadę, według której zapisuje się podane słowa	• zapisać poprawnie podane wyrazy i wyjaśnić zasadę zapisu
79. Pisownia przedrostków roz-, bez-, wez-, wes-, wz-, ws- oraz przyimków złożonych	• wymienić zasady pisowni przedrostków roz-, bez-, wez-, wes-, wz-, ws- oraz przyimków złożonych	• omówić zasady pisowni przedrostków roz-, bez-, wez-, wes-, wz-, ws- oraz przyimków złożonych	• wskazać zasadę, według której zapisuje się podane słowa	• zapisać poprawnie podane wyrazy i wyjaśnić zasadę zapisu
BAROK – TWORZENIE WYPOWIEDZI
80. Interpretacja tekstu literackiego	• wyjaśnić pojęcie: interpretacja • wymienić elementy rozprawki interpretacyjnej	• przedstawić kompozycję rozprawki interpretacyjnej • omówić budowę akapitów	• formułować tezę interpretacyjną • wskazać konteksty interpretacyjne	• tworzyć spójną rozprawkę interpretacyjną
BAROK – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
81. i 82. Powtórzenie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze
OŚWIECENIE – O EPOCE
83. Oświecenie w Europie i Polsce	• objaśnić etymologię nazwy epoki • podać daty graniczne oświecenia w Europie • przedstawić periodyzację polskiego oświecenia	• opisać światopogląd ludzi oświecenia • przedstawić najważniejsze osiągnięcia oświecenia w dziedzinie nauki • wymienić najważniejsze instytucje powstałe w czasach stanisławowskich • wymienić najważniejszych myślicieli epoki oświecenia • wyjaśnić pojęcia: deizm, ateizm, materializm, sensualizm, empiryzm, tabula rasa, utylitaryzm, liberalizm, libertynizm	• opisać przemiany społeczne doby oświecenia • wyjaśnić pojęcia: umowa społeczna, konstytucja, trójpodział władzy • wypowiedzieć się na temat edukacji w oświeceniu • wymienić najważniejsze założenia filozofii: Johna Locke’a, Immanuela Kanta, Jana Jakuba Rousseau • scharakteryzować specyfikę oświecenia polskiego	• zaprezentować wpływ idei oświeceniowych na życie codzienne • analizować wpływ czasopiśmiennictwa na epokę	• analizować przemiany światopoglądowe, które ukształtowały oświecenie
84. i 85. Sztuka oświecenia	• wskazać na przykładach cechy stylu klasycystycznego w architekturze • wskazać na przykładach cechy stylu klasycystycznego w malarstwie i rzeźbie • wskazać na przykładach cechy stylu rokoko	• wymienić cechy stylu klasycystycznego • wymienić cechy stylu rokoko • omówić inspiracje antyczne w sztuce klasycystycznej	• wymienić najważniejsze dzieła czołowych twórców klasycyzmu europejskiego • opisać specyfikę rokokowych przedmiotów codziennego użytku i wystroju wnętrz	• analizować dzieło klasycystyczne według wskazanych kryteriów • analizować, w jaki sposób sztuka oświecenia odzwierciedlała najważniejsze idee tej epoki	• wypowiedzieć się na temat muzyki okresu oświecenia
86. Opowieść o genialnym muzyku – Amadeusz Miloša Formana	• streścić fabułę filmu	• scharakteryzować Salieriego oraz Mozarta jako dwie kontrastujące ze sobą postacie	• nazwać chwyt narracyjny zastosowany w filmie i określić jego funkcję	• oceniać zachowanie Mozarta oraz w tym kontekście wypowiadać się na temat praw artysty do niekonwencjonalnego zachowania	• opisać kondycję artysty w XVIII wieku
OŚWIECENIE – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA
87. Ignacy Krasicki – sylwetka twórcy	• wymienić najważniejsze fakty z biografii Ignacego Krasickiego	• omówić działalność publicystyczną Ignacego Krasickiego	• omówić działalność literacką Ignacego Krasickiego	• wypowiedzieć się na temat znaczenia działalności Ignacego Krasickiego dla rozwoju polskiego oświecenia
88. Poetycki opis miłości do ojczyzny	• przedstawić genezę Hymnu do miłości ojczyzny • zdefiniować hymn	• opisać wzór patrioty ukazany w utworze • wskazać środki stylistyczne	• omówić funkcję środków stylistycznych w utworze	• porównać Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego z Pieśnią V Jana Kochanowskiego	• podjąć dyskusję na temat definicji patriotyzmu
89. i 90. Satyryczny komentarz rzeczywistości	• zdefiniować satyrę • zrelacjonować treść satyr Świat zepsuty i Pijaństwo Ignacego Krasickiego	• przedstawić kompozycję satyr • scharakteryzować głównych bohaterów satyry Pijaństwo • wymienić wady ganione przez autora w obu satyrach • wskazać w utworach cechy satyry	• przedstawić problematykę satyr • wskazać te cechy satyry, które określają jej przynależność do klasycyzmu • omówić sposób piętnowania wad w satyrach Ignacego Krasickiego • wskazać sposoby uzyskania efektu komicznego	• rozpatrzyć satyry w kontekście ówczesnej obyczajowości oraz w kontekście sytuacji społeczno-politycznej • omówić sposoby uzyskiwania efektu komicznego w satyrze	• w kontekście satyry rozpatrzyć i ocenić wzorce obyczajowe oraz postawy społeczne we współczesnym świecie
91. Współczesna satyra	• zrelacjonować treść utworu • wyjaśnić terminy: ironia, stereotyp, PRL	• wskazać cechy satyry w utworze • wskazać sposoby uzyskania efektu komicznego	• omówić problem poruszony w satyrze • omówić sposoby uzyskiwania efektu komicznego w satyrze	• porównać Mistrzostwa w narzekaniu Wojciecha Młynarskiego z wybraną satyrą Ignacego Krasickiego • omówić kontekst społeczno-polityczny utworu	• podjąć dyskusję na temat siły oddziaływania dobrej satyry – dawniej i współcześnie
92. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
93. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• przetwarzać i porządkować informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora	• zaprezentować i uzasadniać własne sądy	• podjąć polemikę
94. Ignacy Krasicki – podsumowanie	• wymienić gatunki tworzone przez Ignacego Krasickiego i zilustrować je przykładami	• relacjonować najważniejsze wydarzenia w biografii Ignacego Krasickiego • utwory autorstwa Ignacego Krasickiego	• wyliczyć tematy i motywy, którymi w swojej twórczości zajmował się Ignacy Krasicki oraz odnieść je do konkretnych dzieł	• rozważać znaczenie twórczości Ignacego Krasickiego w rozwoju literatury polskiej	• zaprezentować tematykę powieści Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki
95. Piewca miłości tkliwej	• zdefiniować sielankę • streścić podane fragmenty utworu Franciszka Karpińskiego	• odnaleźć w świecie przedstawionym Laury i Filona elementy o charakterze konwencjonalnym • scharakteryzować bohaterów sielanki	• wyjaśnić pojęcie: sentymentalizm • wskazać elementy sentymentalizmu w utworze	• wyjaśnić, dlaczego sielanki sentymentalne śmieszą dzisiejszego czytelnika	• porównać świat sielankowej Arkadii do utopii
96. Miłość w przyziemnym świecie	• zrelacjonować treść fragmentu • omówić świat przedstawiony	• scharakteryzować bohaterów fragmentu • wskazać kontrast w sposobie przedstawienia dwóch światów	• przedstawić problematykę fragmentu • omówić funkcję kontrastu zawartego we fragmencie • wskazać elementy sielanki we fragmencie	• przeanalizować rozmowę trzech mężczyzn i wypowiedzieć się na temat ich motywacji • omówić język fragmentu	• wskazać konteksty i nawiązania
97. Ćwiczenie umiejętności – interpretacja tekstu	• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów	• zinterpretować tekst według podanych wskazówek	• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny	• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworów	• samodzielnie zinterpretować tekst
98. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia	• porządkować informacje zawarte w tekście	• przetwarzać informacje zawarte w tekście	• rozpoznać główny problem w tekście	• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora • prezentować i uzasadnić własne sądy	• podjąć polemikę
99. Pieśni nabożne Franciszka Karpińskiego	• przedstawić genezę utworów • wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego • opisać sytuację liryczną utworów	• omówić sposób kreacji podmiotu lirycznego i adresata lirycznego • omówić opisaną w utworach relację pomiędzy człowiekiem a Bogiem	• wskazać cechy modlitwy w utworach • formułować przesłanie utworów • wskazać treści symboliczne	• analizować i interpretować utwory • porównać utwory Franciszka Karpińskiego z pieśnią Czego chcesz od nas, Panie Jana Kochanowskiego	• wskazać konteksty i nawiązania
*100., 101. i 102. Kandyd Woltera (lektura)	• streścić utwór • omówić świat przedstawiony • nazwać rodzaj narracji	• przedstawić historię dojrzewania bohatera • omówić kompozycję utworu • wyjaśnić pojęcie: Eldorado	• omówić Kandyda jako satyryczną i krytyczną wizję cywilizacji europejskiej • wskazać elementy parodii w utworze • wskazać sposoby uzyskiwania efektu komicznego	• omówić językowe sposoby uzyskiwania efektu komicznego • omówić kontekst filozoficzny utworu • interpretować zakończenie utworu	• podjąć dyskusję na temat przesłania zawartego w zakończeniu utworu
*103. Człowiek naiwny wobec absurdu świata – Forrest Gump Winstona Grooma	• streścić fabułę filmu • omówić świat przedstawiony filmu	• scharakteryzować głównego bohatera • wskazać, na czym polega naiwność głównego bohatera	• wskazać sposoby uzyskiwania efektu komicznego w filmie • scharakteryzować język głównego bohatera	• porównać film Forrest Gump z Kandydem Woltera • omówić sposoby uzyskiwania efektu komicznego w filmie • omówić kreację Toma Hanksa	• wskazać konteksty i nawiązania
OŚWIECENIE – NAUKA O JĘZYKU
104. Pisownia skrótów i skrótowców	• wyjaśnić pojęcia: skróty i skrótowce • wymienić typy skrótowców	• omówić pisownię skrótowców	• tworzyć odpowiednie formy poszczególnych skrótowców	• posługiwać się skrótami i skrótowcami w tworzeniu tekstu
*105. Rola języka w budowaniu obrazu świata	• wyjaśnić pojęcie: językowy obraz świata	• wymienić i omówić elementy składające się na językowy obraz świata	• omówić językowy obraz świata wynikający z podanych wyrażeń	• przeanalizować język w odniesieniu do elementów składających się na językowy obraz świata
106. Kompetencje językowe i komunikacyjne	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
OŚWIECENIE – TWORZENIE WYPOWIEDZI
*107. Różne typy dowodzenia	• wymienić typy dowodzenia	• omówić poszczególne typy dowodzenia	• wyjaśnić na przykładach poszczególne typy dowodzenia • rozpoznać poszczególne typy dowodzenia	• stworzyć tekst stosując różne typy dowodzenia • przeanalizować podany przykład dowodzenia
*108. Kompetencje językowe i komunikacyjne	• posługiwać się nowo poznanym słownictwo	• wykorzystywać teorię w rozwiązywaniu zadań	• poszerzyć świadomość językową	• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową	• sprawnie posługiwać się językiem
OŚWIECENIE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
109. i 110. Powtórzenie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie	• wykorzystać najważniejsze konteksty	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze