WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY
SZKOLNE
CHEMIA, ZAKRES ROZSZERZONY
KLASA 2Pc (po szkole podstawowej)
rok szk. 2020/2021
1. Reakcje utleniania-redukcji. Elektrochemia
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcie stopień
utlenienia pierwiastka chemicznego -
wymienia reguły obliczania stopni utlenienia pierwiastków w związkach
chemicznych -
określa stopnie utlenienia pierwiastków w cząsteczkach prostych
związków chemicznych -
definiuje pojęcia: reakcja
utleniania-redukcji (redoks), utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja -
zapisuje proste schematy bilansu elektronowego -
wskazuje w prostych reakcjach redoks utleniacz, reduktor, proces
utleniania i proces redukcji -
wymienia najważniejsze reduktory stosowane w przemyśle - definiuje pojęcie ogniwo galwaniczne i podaje zasadę
jego działania -
opisuje budowę i zasadę działania ogniwa Daniella -
definiuje pojęcie półogniwo -
omawia procesy korozji chemicznej oraz korozji elektrochemicznej metali -
wymienia metody zabezpieczania metali przed korozją |
Uczeń: -
oblicza zgodnie z regułami stopnie utlenienia pierwiastków w cząsteczkach
związków nieorganicznych, organicznych oraz jonowych -
wymienia przykłady reakcji redoks oraz wskazuje w nich utleniacz,
reduktor, proces utleniania i proces redukcji -
dobiera współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w
prostych równaniach reakcji redoks -
wyjaśnia, na czym polega otrzymywanie metali z rud z zastosowaniem
reakcji redoks -
wyjaśnia pojęcia szereg aktywności
metali i reakcja
dysproporcjonowania -
zapisuje równania reakcji chemicznych zachodzących w ogniwie Daniella -
wyjaśnia pojęcie siła
elektromotoryczna ogniwa (SEM) -
wyjaśnia pojęcie normalna elektroda
wodorowa -
podaje przykłady półogniw i ogniw galwanicznych -
wyjaśnia pojęcia potencjał
standardowy półogniwa i szereg
elektrochemiczny metali -
omawia proces elektrolizy wodnych roztworów elektrolitów i stopionych
soli -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu różnych czynników na
szybkość korozji elektrochemicznej |
Uczeń: -
przewiduje typowe stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych na
podstawie konfiguracji elektronowej ich atomów -
analizuje równania reakcji chemicznych i określa, które z nich są
reakcjami redoks -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja
magnezu z chlorkiem żelaza(III) oraz zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej i podaje jego interpretację elektronową -
dobiera współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w
równaniach reakcji redoks, w tym w reakcjach dysproporcjonowania -
określa, które pierwiastki chemiczne w stanie wolnym lub w związkach
chemicznych mogą być utleniaczami, a które reduktorami -
wymienia zastosowania reakcji redoks w przemyśle -
oblicza siłę elektromotoryczną dowolnego ogniwa, korzystając z szeregu
napięciowego metali -
zapisuje równania reakcji elektrodowych dla roztworów wodnych i
stopionych soli -
wyjaśnia różnie między ogniwem odwracalnym i nieodwracalnym oraz podaje
przykłady takich ogniw -
opisuje budowę, zasadę działania i zastosowania źródeł prądu stałego -
projektuje doświadczenie chemiczne Elektroliza kwasu chlorowodorowego -
projektuje doświadczenie chemiczne Elektroliza wodnego roztworu chlorku sodu
-
projektuje doświadczenie chemiczne Elektroliza wodnego roztworu siarczanu(VI)
miedzi(II) i zapisuje odpowiednie równania reakcji elektrodowych |
Uczeń: -
określa stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych w cząsteczkach i jonach
złożonych -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja
miedzi z azotanem(V) srebra(I) -
zapisuje równanie reakcji miedzi z azotanem(V) srebra(I) i metodą
bilansu elektronowego dobiera współczynniki stechiometryczne -
analizuje szereg aktywności metali i przewiduje przebieg reakcji
chemicznych różnych metali z wodą, kwasami i solami -
zapisuje równania reakcji redoks i ustala współczynniki stechiometryczne
metodą jonowo-elektronową -
wyjaśnia różnicę między przebiegiem procesów elektrodowych w ogniwach
i podczas elektrolizy -
przewiduje kierunek przebiegu reakcji redoks na podstawie potencjałów
standardowych półogniw -
zapisuje i rysuje schemat ogniwa odwracalnego i nieodwracalnego -
przewiduje produkty elektrolizy wodnych roztworów kwasów, zasad i soli |
Uczeń: -
ma bardzo dobrze opanowane wiadomości i umiejętności -
rozwiązuje zadania o trudniejszym stopniu -
stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), -
formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk, -
proponuje rozwiązania nietypowe, |
2. Roztwory
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia: roztwór, mieszanina jednorodna (homogeniczna),
mieszanina niejednorodna (heterogeniczna), rozpuszczalnik, substancja
rozpuszczana, roztwór właściwy,
zawiesina, roztwór nasycony, roztwór
nienasycony, roztwór przesycony,
rozpuszczanie, rozpuszczalność, krystalizacja -
wymienia metody rozdzielania na
składniki mieszanin niejednorodnych i jednorodnych -
sporządza wodne roztwory substancji -
wymienia czynniki przyspieszające
rozpuszczanie substancji w wodzie -
wymienia przykłady roztworów znanych
z życia codziennego -
definiuje pojęcia: koloid (zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja -
wymienia różnice we właściwościach
roztworów właściwych, koloidów i zawiesin -
odczytuje z wykresu rozpuszczalności
informacje na temat wybranej substancji -
definiuje pojęcia stężenie procentowe i stężenie molowe -
wykonuje proste obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcia: koloid (zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja,
koloid liofobowy, koloid liofilowy, efekt Tyndalla -
wymienia przykłady roztworów o różnym
stanie skupienia rozpuszczalnika i substancji rozpuszczanej -
omawia sposoby rozdzielania roztworów
właściwych (substancji stałych w cieczach, cieczy w cieczach) na składniki -
wymienia zastosowania koloidów -
wyjaśnia mechanizm rozpuszczania
substancji w wodzie -
wyjaśnia różnicę między
rozpuszczaniem a roztwarzaniem -
wyjaśnia różnicę między
rozpuszczalnością a szybkością rozpuszczania substancji -
sprawdza doświadczalnie wpływ różnych
czynników na szybkość rozpuszczania substancji -
odczytuje z wykresów rozpuszczalności
informacje na temat różnych substancji -
wyjaśnia proces krystalizacji -
projektuje doświadczenie chemiczne
mające na celu wyhodowanie kryształów wybranej substancji -
wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe |
Uczeń: -
dokonuje podziału roztworów (ze
względu na rozmiary cząstek substancji rozpuszczonej) na roztwory właściwe,
zawiesiny i koloidy -
projektuje doświadczenie chemiczne
pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (substancji stałych w
cieczach) na składniki -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu temperatury na
rozpuszczalność gazów w wodzie oraz
formułuje wniosek -
analizuje wykresy rozpuszczalności
różnych substancji -
wyjaśnia, w jaki sposób można
otrzymać układy koloidalne (kondensacja, dyspersja) -
projektuje doświadczenie chemiczne Koagulacja białka oraz określa
właściwości roztworu białka jaja -
sporządza roztwór nasycony i
nienasycony wybranej substancji w określonej temperaturze, korzystając z
wykresu rozpuszczalności tej substancji -
wymienia zasady postępowania podczas
sporządzania roztworów o określonym stężeniu procentowym lub molowym -
wykonuje obliczenia związane z
pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe, z uwzględnieniem
gęstości roztworu |
Uczeń: -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie rozpuszczalności chlorku sodu w
wodzie i benzynie oraz określa, od czego zależy rozpuszczalność
substancji -
wymienia przykłady substancji
tworzących układy koloidalne przez kondensację lub dyspersję -
projektuje i przeprowadza
doświadczenie chemiczne Obserwacja
wiązki światła przechodzącej przez roztwór właściwy i zol oraz formułuje wniosek -
wymienia sposoby otrzymywania
roztworów nasyconych z roztworów nienasyconych i odwrotnie, korzystając
z wykresów rozpuszczalności substancji -
wykonuje odpowiednie obliczenia
chemiczne, a następnie sporządza roztwory o określonym stężeniu procentowym i
molowym, zachowując poprawną kolejność wykonywanych czynności -
oblicza stężenie procentowe lub
molowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie dwóch roztworów o różnych
stężeniach -
oblicza stężenia procentowe roztworów
hydratów -
przelicza stężenia procentowe i
molowe roztworów -
przelicza zawartość substancji w roztworze wyrażoną za pomocą stężenia
procentowego na stężenia w ppm i ppb oraz podaje zastosowania tych jednostek -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozdzielanie barwników roślinnych metodą
chromatografii -
projektuje doświadczenie chemiczne Ekstrakcja jodu z jodku potasu |
Uczeń: -
ma bardzo dobrze opanowane wiadomości i umiejętności -
rozwiązuje zadania o trudniejszym stopniu -
stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), -
formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk, -
proponuje rozwiązania nietypowe, |
3. Kinetyka chemiczna i termochemia
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia: układ, otoczenie, układ otwarty, układ
zamknięty, układ izolowany, energia wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces endoenergetyczny, proces egzoenergetyczny -
definiuje pojęcia: szybkość reakcji
chemicznej, energia aktywacji, kataliza, katalizator, równanie
termochemiczne -
wymienia rodzaje katalizy -
wymienia czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej -
określa warunki standardowe -
podaje treść reguły Lavoisiera–Laplace’a i prawa Hessa -
definiuje pojęcie okres półtrwania
reakcji chemicznej |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcia: układ, otoczenie, układ otwarty, układ
zamknięty, układ izolowany, energia wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces egzoenergetyczny, proces endoenergetyczny, praca, ciepło, energia całkowita
układu -
wyjaśnia pojęcia: teoria zderzeń
aktywnych, kompleks aktywny, równanie kinetyczne reakcji chemicznej -
omawia wpływ różnych czynników na szybkość reakcji chemicznej -
podaje treść reguły van’t Hoffa -
wykonuje proste obliczenia chemiczne z zastosowaniem reguły van’t Hoffa -
wyjaśnia pojęcie równanie
termochemiczne -
wyjaśnia pojęcia standardowa
entalpia tworzenia i standardowa
entalpia spalania -
wyjaśnia pojęcie temperaturowy
współczynnik szybkości reakcji chemicznej -
omawia proces biokatalizy i wyjaśnia pojęcie biokatalizatory -
wyjaśnia pojęcie aktywatory |
Uczeń: -
przeprowadza reakcje będące przykładami procesów egzoenergetycznych
i endoenergetycznych oraz wyjaśnia istotę zachodzących procesów -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie
azotanu(V) amonu w wodzie -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja
wodorowęglanu sodu z kwasem etanowym -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie
wodorotlenku sodu w wodzie -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja
magnezu z kwasem chlorowodorowym -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja
cynku z kwasem siarkowym(VI) -
wyjaśnia pojęcia szybkość reakcji
chemicznej i energia aktywacji -
zapisuje równania kinetyczne reakcji chemicznych -
udowadnia wpływ temperatury, stężenia substratu, rozdrobnienia substancji
i katalizatora na szybkość wybranych reakcji chemicznych,
przeprowadzając odpowiednie doświadczenia chemiczne -
projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ
stężenia substratu na szybkość reakcji chemicznej i formułuje
wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ
temperatury na szybkość reakcji chemicznej, zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje
wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozdrobnienie
substratów a szybkość reakcji chemicznej i formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Katalityczna
synteza jodku magnezu i formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Katalityczny
rozkład nadtlenku wodoru, zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek -
określa zmianę energii reakcji chemicznej przez kompleks aktywny -
porównuje rodzaje katalizy i podaje ich zastosowania -
wyjaśnia, co to są inhibitory oraz
podaje ich przykłady -
wyjaśnia różnicę między katalizatorem a inhibitorem -
rysuje wykres zmian stężenia substratów i produktów oraz szybkości
reakcji chemicznej w funkcji czasu -
zapisuje ogólne równania kinetyczne reakcji chemicznych i na ich
podstawie określa rząd tych reakcji chemicznych |
Uczeń: -
udowadnia, że reakcje egzoenergetyczne należą do procesów samorzutnych, a
reakcje endoenergetyczne do procesów wymuszonych -
wyjaśnia pojęcie entalpia -
kwalifikuje podane przykłady reakcji chemicznych do reakcji
egzoenergetycznych (ΔH < 0) lub endoenergetycznych
(ΔH > 0) na podstawie różnicy entalpii
substratów i produktów -
wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęć: szybkość reakcji chemicznej, równanie kinetyczne, reguła van’t
Hoffa -
udowadnia zależność między rodzajem reakcji chemicznej a zasobem energii
wewnętrznej substratów i produktów -
wyjaśnia różnicę między katalizą homogeniczną, katalizą heterogeniczną
i autokatalizą oraz podaje zastosowania tych procesów -
stosuje prawo Hessa w obliczeniach termochemicznych -
dokonuje obliczeń termochemicznych z wykorzystaniem równania
termochemicznego |
Uczeń: -
ma bardzo dobrze opanowane wiadomości i umiejętności -
rozwiązuje zadania o trudniejszym stopniu -
stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), -
formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk, -
proponuje rozwiązania nietypowe, |
4. Reakcje w wodnych roztworach elektrolitów
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia elektrolity i nieelektrolity -
podaje założenia teorii dysocjacji
elektrolitycznej (jonowej) Arrheniusa w odniesieniu
do kwasów, zasad i soli -
definiuje pojęcia: reakcja odwracalna, reakcja
nieodwracalna, stan równowagi
chemicznej, stała dysocjacji
elektrolitycznej, hydroliza soli -
podaje treść prawa działania mas -
podaje treść reguły przekory -
zapisuje proste równania dysocjacji
jonowej elektrolitów i podaje nazwy powstających jonów -
definiuje pojęcie stopień dysocjacji elektrolitycznej -
wymienia przykłady elektrolitów mocnych
i słabych -
wyjaśnia, na czym polega reakcja
zobojętniania i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej w postaci
cząsteczkowej -
wskazuje w tabeli rozpuszczalności
soli i wodorotlenków w wodzie związki chemiczne trudno rozpuszczalne -
zapisuje proste równania reakcji
strącania osadów w postaci cząsteczkowej -
definiuje pojęcie odczyn roztworu -
wymienia podstawowe wskaźniki -
wyjaśnia, co to jest skala pH i w jaki sposób można z niej korzystać |
Uczeń: -
wyjaśnia kryterium podziału
substancji na elektrolity i nieelektrolity -
wyjaśnia rolę cząsteczek wody jako
dipoli w procesie dysocjacji elektrolitycznej -
podaje założenia teorii Brønsteda–Lowry’ego w odniesieniu do kwasów i zasad -
podaje założenia teorii Lewisa w odniesieniu do kwasów i zasad -
zapisuje równania reakcji dysocjacji
jonowej kwasów, zasad i soli z uwzględnieniem dysocjacji wielostopniowej -
wyjaśnia kryterium podziału
elektrolitów na mocne i słabe -
porównuje moc elektrolitów na
podstawie wartości ich stałych dysocjacji -
wymienia przykłady reakcji
odwracalnych i nieodwracalnych -
zapisuje wzór matematyczny
przedstawiający treść prawa działania mas -
podaje przykłady wyjaśniające regułę
przekory -
wymienia czynniki wpływające na stan
równowagi chemicznej -
zapisuje wzory matematyczne na
obliczanie stopnia dysocjacji elektrolitycznej i stałej dysocjacji
elektrolitycznej -
wymienia czynniki wpływające na
wartość stałej dysocjacji elektrolitycznej i stopnia dysocjacji
elektrolitycznej -
zapisuje równania reakcji
zobojętniania w postaci cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej -
analizuje tabelę rozpuszczalności
soli i wodorotlenków w wodzie pod kątem możliwości przeprowadzenia
reakcji strącania osadów -
zapisuje równania reakcji strącania
osadów w postaci cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej -
wyjaśnia pojęcie iloczyn jonowy wody -
wyznacza pH
roztworów z użyciem wskaźników kwasowo-zasadowych oraz określa ich odczyn -
wyjaśnia, na czym polega reakcja
hydrolizy soli -
tłumaczy właściwości sorpcyjne oraz
kwasowość gleby -
wyjaśnia korzyści i zagrożenia
wynikające ze stosowania środków ochrony roślin -
wyjaśnia pojęcie iloczyn
rozpuszczalności substancji |
Uczeń: -
projektuje i przeprowadza
doświadczenie chemiczne Badanie
zjawiska przewodzenia prądu elektrycznego i zmiany barwy wskaźników kwasowo-zasadowych
w wodnych roztworach różnych związków chemicznych oraz dokonuje podziału
substancji na elektrolity i nieelektrolity -
wyjaśnia założenia teorii -
stosuje prawo działania mas na
konkretnym przykładzie reakcji odwracalnej, np. dysocjacji słabych
elektrolitów -
wykonuje obliczenia chemiczne z
zastosowaniem pojęcia stopień
dysocjacji -
stosuje regułę przekory w konkretnych
reakcjach chemicznych -
porównuje przewodnictwo elektryczne
roztworów różnych kwasów o takich samych stężeniach i interpretuje wyniki
doświadczeń chemicznych -
projektuje i przeprowadza
doświadczenie chemiczne mające na celu zbadanie przewodnictwa roztworów kwasu
octowego o różnych stężeniach oraz interpretuje wyniki doświadczenia
chemicznego -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcje zobojętniania zasad kwasami -
zapisuje równania reakcji
zobojętniania w postaci cząsteczkowej, jonowej i skróconego zapisu
jonowego -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie osadów trudno rozpuszczalnych
wodorotlenków -
projektuje doświadczenie chemiczne Strącanie osadu trudno rozpuszczalnej soli -
bada odczyn wodnych roztworów soli
i interpretuje wyniki doświadczeń chemicznych -
przewiduje na podstawie wzorów soli,
które z nich ulegają reakcji hydrolizy, oraz określa rodzaj reakcji
hydrolizy -
zapisuje równania reakcji hydrolizy
soli w postaci cząsteczkowej i jonowej -
wyjaśnia znaczenie reakcji
zobojętniania w stosowaniu dla działania leków na nadkwasotępodaje treść prawa rozcieńczeń
Ostwalda i przedstawia jego zapis w sposób matematyczny -
określa zależność między wartością iloczynu rozpuszczalności a
rozpuszczalnością soli w danej temperaturze -
wyjaśnia, na czym polega efekt wspólnego jonu |
Uczeń: -
omawia na dowolnych przykładach
kwasów i zasad różnice w interpretacji dysocjacji elektrolitycznej
według teorii Arrheniusa, Brønsteda–Lowry’ego i
Lewisa -
stosuje prawo działania mas w różnych
reakcjach odwracalnych -
przewiduje warunki przebiegu
konkretnych reakcji chemicznych w celu zwiększenia ich wydajności -
wyjaśnia proces dysocjacji jonowej z uwzględnieniem
roli wody w tym procesie -
wyjaśnia przyczynę kwasowego odczynu
roztworów kwasów oraz zasadowego odczynu roztworów wodorotlenków; zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych -
zapisuje równania dysocjacji jonowej,
używając wzorów ogólnych kwasów, zasad i soli -
analizuje zależność stopnia
dysocjacji od rodzaju elektrolitu i stężenia roztworu -
wykonuje obliczenia chemiczne,
korzystając z definicji stopnia dysocjacji -
omawia istotę reakcji zobojętniania i
strącania osadów oraz podaje zastosowania tych reakcji chemicznych -
wyjaśnia zależność między pH a iloczynem jonowym wody -
posługuje się pojęciem pH w odniesieniu do odczynu roztworu i stężenia jonów H+
i OH- -
przewiduje odczyn wodnych roztworów
soli, zapisuje równania reakcji hydrolizy w postaci cząsteczkowej i jonowej
oraz określa rodzaj reakcji hydrolizy -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie odczynu wodnych roztworów soli;
zapisuje równania reakcji hydrolizy w postaci cząsteczkowej i jonowej oraz
określa rodzaj reakcji hydrolizy -
przewiduje odczyn roztworu po reakcji
chemicznej substancji zmieszanych w ilościach stechiometrycznych
i niestechiometrycznych -
oblicza stałą i stopień dysocjacji elektrolitycznej elektrolitu o znanym
stężeniu z wykorzystaniem prawa rozcieńczeń Ostwalda -
stosuje prawo rozcieńczeń Ostwalda do rozwiązywania zadań o znacznym
stopniu trudności -
przewiduje, która z trudno rozpuszczalnych soli o znanych iloczynach
rozpuszczalności w danej temperaturze strąci się łatwiej, a która
trudniej -
projektuje doświadczenie chemiczne Miareczkowanie zasady kwasem w obecności
wskaźnika kwasowo-zasadowego |
Uczeń: -
ma bardzo dobrze opanowane wiadomości i umiejętności -
rozwiązuje zadania o trudniejszym stopniu -
stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), -
formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk, -
proponuje rozwiązania nietypowe, |
5. Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych
Ocena dopuszczająca [1] |
Ocena dostateczna [1 + 2] |
Ocena dobra [1 + 2 + 3] |
Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
określa budowę atomów wodoru i helu
na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
określa budowę atomu sodu na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne sodu -
zapisuje wzory najważniejszych
związków sodu (NaOH, NaCl) -
określa budowę atomu wapnia na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
określa budowę atomu glinu na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne glinu -
wyjaśnia, na czym polega pasywacja
glinu, i wymienia zastosowania tego procesu -
definiuje pojęcie amfoteryczność na przykładzie
wodorotlenku glinu -
określa budowę atomu krzemu na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia zastosowania krzemu,
wiedząc, że jest on półprzewodnikiem -
zapisuje wzór i nazwę systematyczną
związku krzemu, który jest głównym składnikiem piasku -
wyjaśnia, czym jest powietrze, i
wymienia jego najważniejsze składniki -
określa budowę atomu tlenu na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
zapisuje równania reakcji spalania węgla,
siarki i magnezu w tlenie -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne oraz zastosowania tlenu -
wyjaśnia, na czym polega proces
fotosyntezy i jaką rolę odgrywa w przyrodzie -
określa budowę atomu azotu na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne azotu -
zapisuje wzory najważniejszych
związków azotu (kwasu azotowego(V), azotanów(V)) i wymienia ich
zastosowania -
określa budowę atomu siarki na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne siarki -
zapisuje wzory najważniejszych
związków siarki (tlenku siarki(IV), tlenku siarki(VI), kwasu siarkowego(VI) i
siarczanów(VI)) -
określa budowę atomu chloru na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
zapisuje wzory najważniejszych
związków chloru (kwasu chlorowodorowego i chlorków) -
określa, jak zmienia się moc kwasów
beztlenowych fluorowców wraz ze zwiększaniem się masy atomów fluorowców -
podaje kryterium przynależności
pierwiastków chemicznych do bloków s,
p, d oraz f -
wymienia nazwy i symbole chemiczne
pierwiastków bloku s -
wymienia właściwości fizyczne,
chemiczne oraz zastosowania wodoru i helu -
podaje wybrany sposób otrzymywania
wodoru i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
zapisuje wzór tlenku i wodorotlenku
dowolnego pierwiastka chemicznego należącego do bloku s -
wymienia nazwy i symbole chemiczne
pierwiastków bloku p -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne borowców oraz wzory tlenków borowców i podaje ich charakter
chemiczny -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne węglowców oraz wzory tlenków węglowców i podaje ich charakter
chemiczny -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne azotowców oraz przykładowe wzory tlenków, kwasów i soli azotowców -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne tlenowców oraz przykładowe wzory związków tlenowców (tlenków,
nadtlenków, siarczków i wodorków) -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne fluorowców oraz przykładowe wzory związków fluorowców -
określa, jak zmienia się aktywność
chemiczna fluorowców wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne helowców oraz omawia ich aktywność chemiczną -
omawia, jak zmieniają się aktywność
chemiczna i charakter chemiczny pierwiastków bloku p -
wskazuje w układzie okresowym
pierwiastki chemiczne bloku d -
zapisuje konfigurację elektronową
atomów manganu i żelaza -
zapisuje konfigurację elektronową
atomów miedzi i chromu, uwzględniając promocję elektronu -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
związków chemicznych, które tworzy chrom -
określa, od czego zależy charakter
chemiczny związków chromu -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
związków chemicznych, które tworzy mangan -
określa, od czego zależy charakter
chemiczny związków manganu -
omawia aktywność chemiczną żelaza na
podstawie jego położenia w szeregu napięciowym metali -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
związków żelaza oraz wymienia ich właściwości -
wymienia nazwy systematyczne i wzory
sumaryczne związków miedzi oraz omawia ich właściwości -
wymienia typowe właściwości
pierwiastków chemicznych bloku d -
omawia podobieństwa właściwości
pierwiastków chemicznych w ramach grup układu okresowego i zmiany tych
właściwości w okresach |
Uczeń: -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie właściwości sodu oraz
formułuje wniosek -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Reakcja sodu z wodą oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia właściwości fizyczne i
chemiczne sodu na podstawie przeprowadzonych doświadczeń chemicznych oraz
położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
najważniejszych związków sodu (m.in. NaNO3) oraz omawia ich
właściwości -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne wapnia na podstawie znajomości jego położenia w układzie
okresowym pierwiastków chemicznych oraz przeprowadzonych doświadczeń
chemicznych -
zapisuje wzory i nazwy chemiczne
wybranych związków wapnia (CaCO3, -
omawia właściwości fizyczne i
chemiczne glinu na podstawie przeprowadzonych doświadczeń chemicznych oraz
położenia tego pierwiastka w układzie okresowym -
wyjaśnia pojęcie pasywacji oraz rolę,
jaką odgrywa ten proces w przemyśle materiałów konstrukcyjnych -
wyjaśnia, na czym polega
amfoteryczność wodorotlenku glinu, zapisując odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne krzemu na podstawie położenia tego pierwiastka w układzie okresowym -
wymienia składniki powietrza i
określa, które z nich są stałe, a które zmienne -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne
tlenu oraz azotu na podstawie położenia tych pierwiastków w układzie
okresowym -
wyjaśnia zjawisko alotropii na
przykładzie tlenu i omawia różnice we właściwościach odmian alotropowych
tlenu -
wyjaśnia, na czym polega proces
skraplania gazów -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Otrzymywanie tlenu z manganianu(VII)
potasu oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Spalanie węgla, siarki i magnezu w tlenie oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
wyjaśnia rolę tlenu w przyrodzie -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
najważniejszych związków azotu i tlenu (N2O5, HNO3,
azotany(V)) -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne siarki na podstawie jej położenia w układzie okresowym pierwiastków
oraz wyników przeprowadzonych doświadczeń chemicznych -
wymienia odmiany alotropowe siarki -
charakteryzuje wybrane związki siarki
(SO2, SO3, H2SO4, siarczany(VI),
H2S, siarczki) -
wyjaśnia pojęcie higroskopijność -
wyjaśnia pojęcie woda chlorowa i omawia jej właściwości -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Działanie chloru na substancje barwne i formułuje
wniosek -
zapisuje równania reakcji chemicznych
chloru z wybranymi metalami -
wymienia właściwości fizyczne i
chemiczne chloru na podstawie jego położenia w układzie okresowym
pierwiastków chemicznych oraz wyników przeprowadzonych doświadczeń
chemicznych -
proponuje doświadczenie chemiczne,
w którego wyniku można otrzymać chlorowodór w reakcji syntezy, oraz
zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
proponuje doświadczenie chemiczne,
w którego wyniku można otrzymać chlorowodór z soli kamiennej, oraz
zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
wyjaśnia kryterium przynależności
pierwiastków chemicznych do poszczególnych bloków energetycznych
i zapisuje strukturę elektronową wybranych pierwiastków bloku s -
wyjaśnia, dlaczego wodór i hel należą
do pierwiastków bloku s -
przeprowadza doświadczenie chemiczne,
w którego wyniku można otrzymać wodór -
omawia sposoby otrzymywania wodoru
oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
zapisuje wzory ogólne tlenków
i wodorotlenków pierwiastków chemicznych bloku s -
zapisuje strukturę elektronową
powłoki walencyjnej wybranych pierwiastków chemicznych bloku p -
omawia, jak zmienia się charakter
chemiczny tlenków węglowców -
omawia, jak zmienia się charakter
chemiczny tlenków azotowców -
omawia sposób otrzymywania,
właściwości i zastosowania amoniaku -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
wybranych soli azotowców -
omawia obiegi azotu i tlenu w
przyrodzie -
omawia, jak zmienia się charakter chemiczny
tlenków siarki, selenu i telluru -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
związków chemicznych tlenowców -
wyjaśnia, jak – wraz ze zwiększaniem
się liczby atomowej – zmienia się aktywność chemiczna tlenowców -
omawia, jak zmieniają się właściwości
fluorowców -
wyjaśnia, jak zmieniają się aktywność
chemiczna i właściwości utleniające fluorowców -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne
kwasów tlenowych i beztlenowych fluorowców oraz omawia, jak zmienia się moc
tych kwasów -
omawia typowe właściwości
pierwiastków chemicznych bloku p -
zapisuje strukturę elektronową
zewnętrznej powłoki wybranych pierwiastków bloku d |
Uczeń: -
omawia podobieństwa i różnice
właściwości metali i niemetali na podstawie ich położenia w układzie
okresowym pierwiastków chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Działanie roztworów mocnych kwasów na glin
oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Pasywacja glinu w kwasie azotowym(V) oraz
zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
porównuje budowę wodorowęglanu sodu
i węglanu sodu -
zapisuje równanie reakcji chemicznej
otrzymywania węglanu sodu z wodorowęglanu sodu -
wskazuje hydrat wśród podanych
związków chemicznych oraz zapisuje równania reakcji prażenia tego hydratu -
omawia właściwości krzemionki -
omawia sposób otrzymywania oraz
właściwości amoniaku i soli amonowych -
zapisuje wzory ogólne tlenków,
wodorków, azotków i siarczków pierwiastków chemicznych bloku s -
wyjaśnia, jak zmienia się charakter
chemiczny pierwiastków bloku s -
zapisuje wzory ogólne tlenków, kwasów
tlenowych, kwasów beztlenowych oraz soli pierwiastków chemicznych bloku p -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarki plastycznej i
formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości tlenku siarki(IV) i
formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości stężonego roztworu
kwasu siarkowego(VI) i formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarkowodoru z siarczku
żelaza(II) i kwasu chlorowodorowego oraz zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
omawia właściwości tlenku siarki(IV)
i stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) -
omawia sposób otrzymywania
siarkowodoru -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie aktywności chemicznej fluorowców oraz
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
porównuje, jak zmieniają się aktywność
chemiczna oraz właściwości utleniające fluorowców wraz ze zwiększaniem się
ich liczby atomowej -
wyjaśnia bierność chemiczną helowców -
charakteryzuje pierwiastki bloku p pod względem tego, jak zmieniają się
ich właściwości, elektroujemność, aktywność chemiczna i charakter
chemiczny -
wyjaśnia, dlaczego wodór, hel,
litowce i berylowce należą do pierwiastków chemicznych bloku s -
porównuje, jak – w zależności od
położenia danego pierwiastka chemicznego w grupie – zmienia się aktywność
litowców i berylowców -
zapisuje strukturę elektronową
pierwiastków chemicznych bloku d z
uwzględnieniem promocji elektronu -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku chromu(III)
oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorotlenku chromu(III) z kwasem
i zasadą oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Utlenianie jonów chromu(III) nadtlenkiem
wodoru w środowisku wodorotlenku sodu oraz zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja dichromianu(VI)
potasu z azotanem(III) potasu w środowisku kwasu siarkowego(VI), zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej oraz udowadnia, że jest to reakcja
redoks (wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji) -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chromianu(VI) sodu z kwasem
siarkowym(VI) oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja manganianu(VII) potasu z
siarczanem(IV) sodu w środowiskach kwasowym, obojętnym i zasadowym, zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych oraz udowadnia, że są to reakcje
redoks (wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji) -
wyjaśnia zależność charakteru
chemicznego związków chromu i manganu od stopni utlenienia związków chromu i manganu w tych
związkach chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(II)
i badanie jego właściwości oraz zapisuje odpowiednie równania
reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(III)
i badanie jego właściwości oraz zapisuje odpowiednie równania
reakcji chemicznych -
charakteryzuje pierwiastki chemiczne
bloku d -
rozwiązuje chemografy
dotyczące pierwiastków chemicznych bloków s,
p oraz d -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku miedzi(II)
i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości wodorotlenku miedzi(II)
i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych |
Uczeń: -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości amoniaku i
zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości kwasu azotowego(V)
i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
przewiduje podobieństwa i różnice
właściwości sodu, wapnia, glinu, krzemu, tlenu, azotu, siarki i chloru na
podstawie położenia tych pierwiastków w układzie okresowym -
wyjaśnia różnicę między tlenkiem,
nadtlenkiem i ponadtlenkiem -
przewiduje i zapisuje wzór
strukturalny nadtlenku sodu -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chloru z sodem oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej w postaci cząsteczkowej i jonowej -
rozróżnia tlenki obojętne, kwasowe,
zasadowe i amfoteryczne wśród tlenków omawianych pierwiastków chemicznych -
zapisuje równania reakcji chemicznych
potwierdzające charakter chemiczny danego tlenku -
omawia charakter chemiczny, aktywność
chemiczną oraz elektroujemność pierwiastków bloku s i udowadnia, że właściwości te zmieniają się w ramach bloku -
udowadnia, że właściwości związków
chemicznych pierwiastków bloku s zmieniają
się w ramach bloku -
omawia charakter chemiczny, aktywność
chemiczną oraz elektroujemność pierwiastków bloku p i udowadnia, że właściwości te zmieniają się w ramach bloku -
udowadnia, że właściwości związków
chemicznych pierwiastków bloku p zmieniają
się w ramach bloku -
projektuje doświadczenie chemiczne
umożliwiające zbadanie właściwości związków manganu, chromu, miedzi i żelaza -
rozwiązuje chemografy
o dużym stopniu trudności dotyczące pierwiastków chemicznych bloków s, p
oraz d -
omawia typowe właściwości chemiczne
wodorków pierwiastków 17. grupy, z uwzględnieniem ich zachowania
wobec wody i zasad -
omawia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku f -
wyjaśnia pojęcia lantanowce i aktynowce -
charakteryzuje lantanowce i aktynowce -
wymienia zastosowania pierwiastków chemicznych bloku f |
Uczeń: -
ma bardzo dobrze opanowane wiadomości i umiejętności -
rozwiązuje zadania o trudniejszym stopniu -
stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), -
formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk, -
proponuje rozwiązania nietypowe, |