Wymagania edukacyjne z geografii - zakres rozszerzony – klasy 3f, 3de
rok szkolny 2020/2021
Nr
|
Temat lekcji
|
Poziom wymagań |
||||
konieczny |
podstawowy |
rozszerzający |
dopełniający |
wykraczający |
||
I.
Położenie oraz
środowisko przyrodnicze Polski |
||||||
1. |
Lekcja organizacyjna |
|||||
2. |
Położenie
i granice Polski |
Uczeń
poprawnie: · wymienia i wskazuje
na mapie sąsiadów Polski · podaje długość
granic Polski z poszczególnymi krajami · podaje długość linii
brzegowej · podaje całkowitą
długość granic oraz powierzchnię kraju |
Uczeń
poprawnie: · przedstawia
charakterystyczne cechy położenia matematycznego, fizycznogeograficznego
i geopolitycznego Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej |
Uczeń
poprawnie: · opisuje główne cechy
terytorium i granic Polski na podstawie map: tematycznej i ogólnogeograficznej |
Uczeń
poprawnie: · ocenia konsekwencje
położenia matematycznego, fizycznogeograficznego i geopolitycznego
Polski |
Uczeń
poprawnie: · analizuje zmiany
terytorium oraz granic państwa polskiego na przestrzeni dziejów |
3. |
Dzieje
geologiczne obszaru Polski |
· wymienia jednostki
tektoniczne Europy · wskazuje jednostki
tektoniczne Polski na mapie tematycznej · podaje przykłady
surowców mineralnych występujących w Polsce |
· przedstawia budowę
geologiczną Polski na tle struktur geologicznych Europy na podstawie
mapy geologicznej Europy · przedstawia
jednostki tektoniczne Polski na podstawie mapy tematycznej · omawia występowanie
surowców mineralnych na podstawie mapy tematycznej |
· omawia najważniejsze
wydarzenia z przeszłości geologicznej obszaru Polski · omawia budowę
geologiczną Karpat Zewnętrznych i Karpat Wewnętrznych na podstawie przekroju
geologicznego umieszczonego w podręczniku |
· analizuje tabelę
stratygraficzną · porządkuje
chronologicznie wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski · wyjaśnia, w jakich
warunkach geologicznych powstały wybrane surowce mineralne |
· wykazuje, że
położenie geologiczne Polski na kontynencie europejskim |
4. |
Zlodowacenia
w Polsce. Formy i utwory czwartorzędowe |
· wymienia nazwy
zlodowaceń, które wystąpiły na obszarze Polski · wskazuje krainy
geograficzne objęte zlodowaceniami na mapie ogólnogeograficznej
Polski |
· omawia przebieg i
zasięg zlodowaceń w Polsce na podstawie mapy tematycznej · opisuje formy rzeźby
młodoglacjalnej · podaje przykłady
górskich form polodowcowych |
· omawia zlodowacenia,
które wystąpiły na obszarze Polski · przedstawia wpływ
zlodowaceń na rzeźbę powierzchni Polski na podstawie mapy
w podręczniku · wyjaśnia różnicę
między krajobrazem staroglacjalnym a młodoglacjalnym |
· charakteryzuje
działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze
Polski na przykładzie Tatr · wykazuje wpływ
klimatu peryglacjalnego na rzeźbę Polski |
· wyjaśnia, na czym
polega strefowość form polodowcowych w północnej i środkowej Polsce |
5. |
Cechy
rzeźby powierzchni Polski |
· wymienia pasy rzeźby
terenu charakterystyczne dla powierzchni Polski · wymienia czynniki
kształtujące rzeźbę terenu Polski |
· przedstawia czynniki
kształtujące rzeźbę powierzchni Polski · charakteryzuje pasy
rzeźby terenu |
· przedstawia
charakterystyczne cechy ukształtowania powierzchni Polski i ich wpływ na inne
komponenty środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej |
· analizuje
ukształtowanie pionowe powierzchni kraju na podstawie krzywej
hipsograficznej · wykazuje wpływ
głównych orogenez i zlodowaceń na ukształtowanie powierzchni kraju |
· porównuje
ukształtowanie powierzchni Polski z ukształtowaniem innych krajów
europejskich |
6. |
Klimat
Polski |
· wyróżnia
astronomiczne, kalendarzowe i termiczne pory roku · wymienia czynniki
kształtujące klimat Polski · odczytuje dane z klimatogramów |
· podaje cechy klimatu
Polski na podstawie map tematycznych · wyróżnia masy
kształtujące pogodę w Polsce |
· wykazuje regionalne
zróżnicowanie temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w Polsce
na podstawie danych liczbowych i map klimatycznych · charakteryzuje
klimat Polski na podstawie danych liczbowych i map klimatycznych |
· wykazuje wpływ
poszczególnych geograficznych czynników klimatotwórczych na klimat
w Polsce · charakteryzuje
rodzaje wiatrów występujących w Polsce |
· wykazuje gospodarcze
skutki ekstremalnych zjawisk atmosferycznych · podaje przyczyny
regionalnego zróżnicowania klimatu w Polsce · ocenia gospodarcze
konsekwencje zróżnicowania długości okresu wegetacyjnego w Polsce |
7. |
Bilans
wodny Polski. Sieć rzeczna |
· wymienia elementy
bilansu wodnego na podstawie schematu · wymienia
najważniejsze elementy systemu rzecznego Polski · wymienia regiony
narażone na częste powodzie · wskazuje największe
rzeki Polski na mapie ogólnogeograficznej |
· przedstawia cechy
sieci rzecznej Polski i wyjaśnia jej zróżnicowanie na podstawie map tematycznych · charakteryzuje
największe rzeki Polski na podstawie dostępnych źródeł · omawia znaczenie
gospodarcze polskich rzek |
· charakteryzuje
składowe bilansu wodnego Polski w roku hydrologicznym · opisuje
rozmieszczenie zlewisk i dorzeczy na obszarze Polski na podstawie
mapy ogólnogeograficznej · omawia cechy reżimu
polskich rzek |
· wyjaśnia przyczyny
niedoboru wody w wybranych regionach i gospodarcze skutki tego zjawiska · wyjaśnia zmiany
stanów wody oraz analizuje przyczyny i typy powodzi w Polsce |
· uzasadnia relacje
pomiędzy siecią hydrograficzną a innymi elementami systemu przyrodniczego
Ziemi |
8. |
Jeziora.
Wody podziemne |
· wymienia obszary o
największej koncentracji jezior na podstawie mapy ogólnogeograficznej · wymienia typy
genetyczne jezior i podaje przykłady · wymienia rodzaje wód
podziemnych (w tym mineralnych) · wskazuje miejsca
występowania wód mineralnych na mapie tematycznej |
· przedstawia
znaczenie przyrodnicze i gospodarcze jezior · wymienia sztuczne
zbiorniki znajdujące się w Polsce i wskazuje na mapie · charakteryzuje wody
podziemne w Polsce |
· charakteryzuje
główne typy genetyczne jezior Polski na wybranych przykładach · porównuje batymetrię
jezior różnego typu · przedstawia
znaczenie sztucznych zbiorników wodnych · omawia
rozmieszczenie wód mineralnych i termalnych na podstawie map
tematycznych Polski |
· analizuje
rozmieszczenie i zasoby jezior w Polsce na podstawie map tematycznych i
danych statystycznych · analizuje przekrój
przez basen artezyjski na przykładzie niecki warszawskiej |
· ocenia stopień
wykorzystania wód termalnych w gospodarce kraju |
9. |
Morze
Bałtyckie |
· wymienia największe
wyspy Bałtyku i podaje ich przynależność państwową · wymienia nazwy
państw leżących nad Bałtykiem i wskazuje je na mapie · wymienia przykłady
flory i fauny Bałtyku |
· przedstawia cechy
fizycznogeograficzne Morza Bałtyckiego · podaje przyczyny
niskiego zasolenia wód Bałtyku · charakteryzuje florę
i faunę Morza Bałtyckiego |
· przedstawia genezę
Morza Bałtyckiego · charakteryzuje typy
wybrzeży Morza Bałtyckiego |
· analizuje bilans
wodny Morza Bałtyckiego · analizuje zasolenie
wód Morza Bałtyckiego |
· ocenia stan
czystości wód Bałtyku oraz wyjaśnia przyczyny ich zanieczyszczenia |
10. |
Gleby
w Polsce |
· wymienia główne typy
genetyczne gleb występujących w Polsce · wskazuje na mapie
rozmieszczenie głównych typów genetycznych gleb |
· rozróżnia główne
typy genetyczne gleb występujących w Polsce · analizuje
rozmieszczenie głównych typów genetycznych gleb · wymienia gleby
strefowe i niestrefowe występujące
w Polsce |
· wyjaśnia
uwarunkowania powstawania gleb w Polsce · charakteryzuje
wybrane profile glebowe · wyjaśnia
występowanie gleb strefowych i niestrefowych
w Polsce · omawia strukturę
bonitacyjną gleb w Polsce |
· wyjaśnia wpływ
czynników przyrodniczych na proces powstawania gleb na obszarze Polski · porównuje wartość
użytkową gleb w różnych regionach Polski · przedstawia stopień
degradacji gleb w Polsce i sposoby ich ochrony |
· ocenia przydatność
rolniczą gleb w Polsce · wskazuje sposoby
zapobiegania erozji gleb w Polsce |
11. |
Świat
roślin i zwierząt w Polsce |
· wymienia typy lasów
w Polsce · charakteryzuje
rozmieszczenie lasów w Polsce · wymienia przykłady
gatunków roślin i zwierząt chronionych w Polsce |
· przedstawia granice
zasięgów występowania wybranych gatunków drzew na podstawie mapy tematycznej · podaje skład
gatunkowy lasów w Polsce na podstawie wykresu · charakteryzuje cechy
świata roślinnego i zwierzęcego w Polsce |
· charakteryzuje
główne zbiorowiska roślinne na obszarze Polski i wyjaśnia uwarunkowania ich
występowania · opisuje funkcje i
znaczenie lasów w Polsce |
· wyjaśnia przyczyny
regionalnego zróżnicowania lesistości w Polsce · przedstawia wpływ
przejściowości klimatycznej na zasięg występowania wybranych gatunków drzew
oraz strukturę gatunkową lasów w Polsce |
· wyjaśnia zależności
pomiędzy rozmieszczeniem określonych typów lasów a warunkami naturalnymi i
działalnością człowieka |
12./13. |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości
z rozdziału Środowisko przyrodnicze
Polski |
|||||
II.
Ludność. Urbanizacja |
||||||
14. |
Podział
administracyjny Polski |
Uczeń
poprawnie: · wskazuje na mapie
województwa i podaje ich nazwy · wymienia stolice poszczególnych województw |
Uczeń
poprawnie: · charakteryzuje
podział administracyjny własnego województwa |
Uczeń
poprawnie: · przedstawia cechy
podziału administracyjnego Polski na podstawie mapy administracyjnej |
Uczeń
poprawnie: · omawia zmiany
podziału administracyjnego Polski po II wojnie światowej |
Uczeń
poprawnie: · omawia podział i
kompetencje władz administracyjnych |
15. |
Liczba
i rozmieszczenie ludności Polski |
· podaje czynniki
wpływające na zmiany liczby ludności po zakończeniu II wojny
światowej · wymienia województwa
o największym przyroście i największym spadku liczby ludności w
ostatnich latach na podstawie mapy tematycznej |
· charakteryzuje
czynniki decydujące o rozmieszczeniu ludności Polski · przedstawia zmiany
liczby ludności Polski po II wojnie światowej |
· oblicza wskaźnik
dynamiki zmian liczby ludności Polski · oblicza wskaźnik
gęstości zaludnienia wybranego województwa · omawia zmiany tempa
wzrostu liczby ludności Polski · wyjaśnia przyczyny
zmian zachodzących w rozmieszczeniu ludności Polski |
· omawia regionalne
zróżnicowanie zmian liczby ludności · omawia przyczyny i
konsekwencje zmian liczby ludności na podstawie danych statystycznych |
· prognozuje rozwój
liczby ludności Polski na podstawie wskaźników demograficznych · określa przyrodnicze
i społeczno--gospodarcze skutki nierównomiernego
rozmieszczenia ludności |
16. |
Struktura
demograficzna ludności Polski |
· wymienia województwa
charakteryzujące się najwyższym i najniższym współczynnikiem przyrostu
naturalnego oraz najwyższym i najniższym współczynnikiem feminizacji
na podstawie danych statystycznych · wymienia przyczyny
starzenia się polskiego społeczeństwa |
· omawia przestrzenne
zróżnicowanie przyrostu naturalnego na podstawie kartogramu · wyjaśnia przyczyny
niskiego współczynnika przyrostu naturalnego w miastach · charakteryzuje
strukturę ludności Polski wg wieku i płci na podstawie danych
statystycznych |
· analizuje wartość
przyrostu naturalnego w Polsce w wybranych okresach na podstawie
danych statystycznych · omawia przyczyny
zmian przyrostu naturalnego w Polsce w ostatnich latach · oblicza wartość
współczynnika przyrostu naturalnego i współczynnika feminizacji |
· wyjaśnia przyczyny
wyżu demograficznego w Polsce w latach 50. XX w. i jego skutki · wyjaśnia zmiany
kształtu piramidy wieku i płci ludności Polski następujące wraz
z rozwojem gospodarczym · porównuje piramidę
wieku i płci ludności Polski w danym roku z piramidami wieku i płci
ludności innych państw |
· przewiduje
społeczno-gospodarcze skutki starzenia się polskiego społeczeństwa |
17. |
Migracje
wewnętrzne i zagraniczne Polaków |
· podaje przyczyny
migracji wewnętrznych i zagranicznych Polaków · wymienia kraje, do
których emigruje obecnie największa liczba Polaków · podaje przykłady
obszarów o dodatnim i ujemnym saldzie migracji wewnętrznych
na podstawie map zamieszczonych w podręczniku |
· charakteryzuje
regionalne zróżnicowanie salda migracji wewnętrznych w ostatnich latach na
podstawie mapy · określa kierunki
współczesnych migracji wewnętrznych i zagranicznych Polaków |
· charakteryzuje cechy
i kierunki współczesnych migracji wewnętrznych Polaków · oblicza współczynnik
przyrostu rzeczywistego · opisuje
rozmieszczenie i liczebność Polonii na świecie na podstawie danych
statystycznych |
· przedstawia
uwarunkowania oraz konsekwencje wewnętrznych i zagranicznych migracji Polaków · analizuje okresowe
zmiany salda migracji zagranicznych i wewnętrznych · wyjaśnia przyczyny
zmian salda migracji wewnętrznych i zagranicznych |
· formułuje prognozy
dotyczące zmian migracji Polaków (wielkości i kierunków) · ocenia zagrożenia
związane z ruchami migracyjnymi · ocenia falę migracji
zagranicznych Polaków po wejściu do UE |
18. |
Struktura
narodowościowa i wyznaniowa w Polsce. Grupy etniczne |
· wymienia mniejszości
narodowe i etniczne w Polsce · wskazuje
rozmieszczenie mniejszości narodowych i etnicznych na mapie · wymienia religie
wyznawane w Polsce |
· dostrzega różnice
między mniejszością narodową, mniejszością etniczną i grupą etniczną · charakteryzuje
wybraną grupę etniczną w Polsce na podstawie dostępnych źródeł · omawia
rozmieszczenie grup etnicznych w Polsce na podstawie mapy tematycznej · omawia przyczyny
zróżnicowania rozmieszczenia przedstawicieli poszczególnych wyznań
na terenie Polski |
· charakteryzuje
strukturę narodowościową i wyznaniową ludności Polski na podstawie danych
statystycznych · omawia najważniejsze
cechy kulturowe grup etnicznych w Polsce na podstawie dostępnych źródeł · opisuje główne grupy
wyznaniowe w Polsce |
· wyjaśnia kulturowe
aspekty zróżnicowania religijnego |
· przewiduje korzyści
lub problemy wynikające z zamieszkania kraju jednolitego
narodowościowo |
19. |
Struktura
zatrudnienia i problem bezrobocia w Polsce |
· wymienia czynniki
wpływające na aktywność zawodową ludności w Polsce · wymienia grupy
ekonomiczne ludności w Polsce |
· omawia aktywność
zawodową ludności Polski na podstawie danych statystycznych · charakteryzuje
strukturę bezrobocia w Polsce |
· wyjaśnia zmiany w
strukturze zatrudnienia ludności Polski od 1990 r. · oblicza współczynnik
aktywności zawodowej i współczynnik bezrobocia w Polsce · wykazuje regionalne
zróżnicowanie rynku pracy w Polsce |
· przedstawia
uwarunkowania i konsekwencje zróżnicowania struktury zatrudnienia w
Polsce · przedstawia
przyczyny i konsekwencje bezrobocia w Polsce |
· wykazuje zależność
struktury zatrudnienia Polski lub wybranych państw UE od poziomu
rozwoju gospodarczego |
20. |
Stan
zdrowia ludności Polski |
· wymienia najczęstsze
schorzenia przewlekłe dotykające Polaków · wymienia czynniki
wpływające na stan zdrowia ludności Polski |
· przedstawia
przyczyny zróżnicowania stanu zdrowia ludności Polski · przedstawia główne
przyczyny zgonów w Polsce |
· omawia czynniki
różnicujące długość życia kobiet i mężczyzn w Polsce |
· przedstawia
najczęstsze schorzenia przewlekłe i wykazuje ich zróżnicowanie regionalne · ocenia skutki
zróżnicowania stanu zdrowia ludności Polski |
· ocenia dostępność i
poziom usług medycznych w Polsce |
21. |
Sieć
osadnicza w Polsce |
· wymienia elementy
sieci osadniczej · wymienia funkcje
miast · wskazuje największe
miasta Polski na mapie · wymienia główne typy
genetyczne kształtów wsi |
· charakteryzuje
największe miasta w Polsce i ich rozmieszczenie · charakteryzuje
strukturę funkcjonalną miast · omawia czynniki
wpływające na rozwój osadnictwa wiejskiego w Polsce |
· określa cechy sieci
osadniczej i jej rozwój w Polsce · omawia układy
przestrzenne polskich miast na podstawie fotografii · omawia główne typy
genetyczne kształtów wsi w Polsce |
· omawia tendencje
zmian układu sieci osadniczej w Polsce · omawia hierarchię
jednostek osadniczych w Polsce |
· wyjaśnia związki
zachodzące pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego a strukturą
osadniczą |
22. |
Urbanizacja
w Polsce |
· przedstawia zmiany
liczby ludności miast wg województw na podstawie mapy tematycznej · przedstawia typy
aglomeracji w Polsce i podaje ich przykłady |
· charakteryzuje
przebieg procesów urbanizacyjnych w Polsce · wyjaśnia przyczyny
deglomeracji |
· wyjaśnia
przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w Polsce i jego przyczyny · wyjaśnia
uwarunkowania współczesnych procesów urbanizacyjnych w Polsce |
· ocenia wpływ
procesów urbanizacyjnych na zmiany sieci osadniczej · wyjaśnia, na czym
polega proces reurbanizacji i podaje jego przykłady
w Polsce · ocenia skutki
procesów urbanizacyjnych w Polsce · wyjaśnia przyczyny
zmian procesów urbanizacyjnych |
· prognozuje kierunek
zmian związanych z urbanizacją · interpretuje
wskaźniki urbanizacji w Polsce i krajach UE |
23. |
Preferencje
wyborcze Polaków. Organizacje pozarządowe |
· wymienia główne
opcje polityczne w kraju · wymienia organizacje
pozarządowe w Polsce |
· podaje przykłady
obszarów o najwyższym poparciu dla głównych opcji politycznych
w Polsce na podstawie mapy · podaje cechy
organizacji pozarządowych w Polsce |
· przedstawia
zróżnicowanie frekwencji wyborczej w Polsce · omawia zasady działalności
organizacji pozarządowych w Polsce |
· omawia czynniki
wpływające na preferencje wyborcze Polaków · analizuje regionalne
zróżnicowanie preferencji wyborczych w Polsce |
· ocenia stałe i
zmienne czynniki wpływające na preferencje wyborcze Polaków oraz regionalne
zróżnicowanie tych preferencji |
24. |
Bogactwo
kulturowe Polski |
· wymienia obiekty
kultury materialnej oraz obiekty z Listy
światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO w Polsce |
· charakteryzuje
pomniki historii Polski · opisuje polskie obiekty
znajdujące się na Liście światowego
dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO |
· omawia znaczenie
obiektów kultury materialnej w przeszłości i w czasach współczesnych
w wybranym województwie · omawia najciekawsze
obiekty kultury materialnej w swoim województwie |
· omawia dziedzictwo
kulturowe różnych grup narodowościowych, etnicznych i religijnych w
Polsce · przedstawia
potencjał kulturowy i naukowy Polski |
· ocenia wkład Polaków
w rozwój cywilizacyjny świata |
25./26. |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości
z rozdziału Ludność. Urbanizacja |
|||||
III.
Rolnictwo |
||||||
27. |
Czynniki
rozwoju rolnictwa w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · wymienia czynniki
rozwoju rolnictwa · wymienia typy
rolnictwa · wymienia regiony
rolnicze w Polsce i wskazuje je na mapie |
Uczeń
poprawnie: · charakteryzuje uwarunkowania
rozwoju rolnictwa w wybranych regionach kraju · charakteryzuje
główne regiony rolnicze w Polsce na podstawie map tematycznych i danych
statystycznych |
Uczeń
poprawnie: · wyjaśnia przyczyny |
Uczeń
poprawnie: · ocenia wpływ
wybranych czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych
na rozwój rolnictwa w Polsce na podstawie map tematycznych |
Uczeń
poprawnie: · ocenia politykę
rolną państwa polskiego · ocenia wybrane
obszary w Polsce pod względem ich przydatności do produkcji rolnej |
28. |
Produkcja
roślinna w Polsce |
· wymienia główne
obszary uprawy roślin w Polsce na podstawie map tematycznych · przedstawia
produkcję zbóż w Polsce na podstawie wykresu |
· charakteryzuje
strukturę upraw w Polsce · charakteryzuje
rozmieszczenie upraw oraz wielkość produkcji głównych ziemiopłodów
w Polsce na podstawie map tematycznych i danych statystycznych |
· przedstawia wielkość
produkcji rolnej Polski na tle wybranych krajów świata na podstawie danych
statystycznych |
· analizuje przestrzenną
strukturę upraw w Polsce i jej zmiany na podstawie map tematycznych i
danych statystycznych |
· określa tendencje
zmian w produkcji roślinnej w Polsce |
29. |
Chów
zwierząt w Polsce |
· wymienia główne
zwierzęta gospodarskie w Polsce i określa kierunki ich chowu · wymienia czynniki
lokalizacji chowu wybranych zwierząt gospodarskich |
· omawia
rozmieszczenie i wielkość pogłowia głównych zwierząt gospodarskich w
kraju na podstawie map tematycznych |
· przedstawia
uwarunkowania chowu zwierząt w Polsce · przedstawia
przyczyny zmian w pogłowiu wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce
w ostatnich latach |
· porównuje wielkość
produkcji zwierzęcej w Polsce na tle innych krajów świata na podstawie danych
statystycznych |
· określa tendencje
zmian w pogłowiu zwierząt gospodarskich w Polsce · określa zależność
między pogłowiem wybranych gatunków zwierząt gospodarskich a wielkością
produkcji mięsa, mleka i innych produktów |
30. |
Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem
UE |
· wymienia główne
problemy polskiego rolnictwa |
· omawia bariery
ograniczające rozwój polskiego rolnictwa · wymienia korzyści,
które daje polskiemu rolnictwu członkostwo naszego kraju w UE |
· przedstawia zmiany
strukturalne w polskim rolnictwie, które zaszły po wstąpieniu naszego kraju
do UE |
· ocenia stan
polskiego rolnictwa na tle pozostałych krajów UE |
· formułuje wnioski
dotyczące korzyści, które może przynieść polskiemu rolnictwu uczestnictwo we
wspólnej polityce rolnej UE |
31. |
Rybactwo |
· wymienia akweny
będące łowiskami dla polskiego rybactwa morskiego · wymienia porty
morskie i rybackie polskiego wybrzeża na podstawie mapy tematycznej |
· przedstawia stan
floty rybackiej w Polsce · opisuje zmiany w
wielkości połowów w Polsce w ostatnich latach na podstawie wykresu |
· przedstawia stan i
perspektywy rozwoju polskiego rybactwa omawia znaczenie rybactwa śródlądowego
dla gospodarki wybranego regionu |
· analizuje wielkość i
strukturę połowów w Polsce w ostatnich latach na podstawie danych
statystycznych |
· prognozuje zmiany w
polskim rybactwie związane z uczestnictwem we wspólnej polityce rolnej
UE |
32./33. |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości
z rozdziału Rolnictwo |
|||||
IV.
Przemysł |
||||||
34. |
Sytuacja polskiego przemysłu |
Uczeń
poprawnie: · dokonuje podziału
polskiego przemysłu · wymienia przyczyny
restrukturyzacji polskiego przemysłu · wymienia przykłady
specjalnych stref ekonomicznych w Polsce na podstawie mapy |
Uczeń
poprawnie: · przedstawia rozwój i
znaczenie przemysłu na obszarze Polski · omawia znaczenie
specjalnych stref ekonomicznych dla gospodarki kraju |
Uczeń
poprawnie: · prezentuje przykłady
przekształceń własnościowych w polskim przemyśle mających wpływ na
zmiany struktury produkcji i stopień zaspokojenia potrzeb materialnych |
Uczeń
poprawnie: · określa zmiany w
gospodarce Polski spowodowane jej restrukturyzacją i modernizacją po 1990 r. · określa miejsce
Polski w światowej produkcji przemysłowej |
Uczeń
poprawnie: · ukazuje perspektywy
rozwoju przemysłu w Polsce |
35. |
Górnictwo w Polsce |
· wskazuje
rozmieszczenie najważniejszych złóż surowców mineralnych w Polsce
na podstawie mapy tematycznej · wymienia surowce
energetyczne eksploatowane w kraju i wskazuje ich rozmieszczenie
na mapie |
· wskazuje na mapie
Polski obszary występowania podstawowych zasobów naturalnych |
· analizuje zmiany
wielkości wydobycia wybranych surowców mineralnych w Polsce na podstawie
danych statystycznych |
· ocenia wielkość
wydobycia surowców w Polsce na tle światowej produkcji na podstawie
danych statystycznych |
· ocenia stan i
perspektywy rozwoju polskiego przemysłu wydobywczego · omawia warunki
występowania niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego |
36. |
Przemysł energetyczny w Polsce |
· charakteryzuje
rodzaje elektrowni funkcjonujących w Polsce · wymienia
alternatywne źródła energii wykorzystywane w polskiej energetyce · dokonuje podziału
elektrowni funkcjonujących w Polsce |
· przedstawia
rozmieszczenie największych elektrowni cieplnych, wodnych i innych
niekonwencjonalnych na podstawie map tematycznych |
· omawia współczesne
przemiany w polskiej energetyce · porównuje wielkość i
strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce i w innych państwach
świata na podstawie danych statystycznych |
· wyjaśnia przyczyny
i konsekwencje zmian w gospodarowaniu różnymi źródłami energii w
Polsce · wskazuje możliwość
wykorzystania alternatywnych źródeł energii w Polsce |
· uzasadnia aktualną
lokalizację różnego typu elektrowni w Polsce · formułuje problemy
energetyki na przykładach wybranych regionów Polski |
37. |
Przemysł przetwórczy w Polsce |
· wymienia
najważniejsze działy przetwórstwa przemysłowego w Polsce · wskazuje obszary
rozmieszczenia przemysłu spożywczego, samochodowego, elektronicznego i
meblarskiego |
· wskazuje dynamicznie
rozwijające się dziedziny produkcji przemysłowej w Polsce · wskazuje na mapie
Polski siedziby najbardziej dochodowych firm przetwórstwa przemysłowego |
· omawia rolę
poszczególnych działów przetwórstwa przemysłowego w gospodarce Polski · porównuje strukturę
przemysłu przetwórczego Polski z krajami UE |
· opisuje
uwarunkowania rozmieszczenia przemysłu przetwórczego w Polsce
na podstawie map tematycznych |
· ocenia perspektywy
rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii w Polsce |
38. |
Obszary koncentracji przemysłu w Polsce |
· wyjaśnia różnicę
między ośrodkiem przemysłowym a okręgiem przemysłowym · wskazuje na mapie
nieistniejące już i współczesne okręgi przemysłowe w Polsce |
· omawia
rozmieszczenie okręgów przemysłowych w Polsce w latach 80. i 90. XX w.
oraz współczesnych na podstawie map tematycznych · omawia czynniki
lokalizacji wybranych okręgów przemysłowych w Polsce |
· określa
rozmieszczenie i znaczenie okręgów przemysłowych w Polsce · opisuje przyczyny
restrukturyzacji w wybranych okręgach przemysłowych w Polsce |
· opisuje zmiany
zachodzące w wybranych okręgach przemysłowych w Polsce |
· porównuje procesy
restrukturyzacyjne zachodzące w wybranych okręgach przemysłowych w
Polsce, biorąc pod uwagę dawną i obecną strukturę gałęziową przemysłu |
39./40. |
Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości
z rozdziału Przemysł |
|||||
V.
Usługi |
||||||
41. |
Transport w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · wymienia przykłady
działalności usługowej w Polsce · wymienia przykłady
firm usługowych mających siedziby w wybranym powiecie · wskazuje na mapie najważniejsze szlaki
transportowe w Polsce · charakteryzuje sieć
transportową wybranego regionu kraju · wymienia elementy
infrastruktury transportu przesyłowego |
Uczeń
poprawnie: · omawia rolę i
znaczenie usług w Polsce · wymienia problemy
transportu kolejowego i samochodowego w Polsce · przedstawia
znaczenie transportu intermodalnego, jego wady i zalety · wymienia przyczyny
budowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · przedstawia
zróżnicowanie sektora usług w Polsce i innych państwach UE · przedstawia
uwarunkowania rozwoju i strukturę transportu w Polsce · określa stopień
rozwoju sieci transportowej w Polsce na tle krajów UE · określa zmiany w
zakresie środków transportu w Polsce · określa skutki
budowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · wymienia przykłady
przekształceń własnościowych w polskiej gospodarce mających wpływ na
zmiany struktury usług · analizuje sieć
transportu w Polsce i jej zmiany na podstawie danych statystycznych
i map tematycznych · wyjaśnia
zróżnicowanie udziału poszczególnych rodzajów transportu w przewozach i pracy
przewozowej w Polsce na podstawie danych statystycznych |
Uczeń
poprawnie: · uzasadnia
konieczność inwestowania w rozwijanie sieci transportowej we własnym regionie
i w Polsce |
42. |
Łączność w Polsce |
· wymienia rodzaje
usług, które obejmuje łączność |
· omawia rolę łączności
w gospodarce Polski · opisuje rozwój
łączności w Polsce po II wojnie światowej · przedstawia
charakterystykę poszczególnych działów łączności |
· podaje przyczyny
nierówno-miernego dostępu do środków łączności na terenie kraju · określa poziom
rozwoju łączności w Polsce na tle krajów UE |
· wyjaśnia przyczyny
niższego poziomu rozwoju łączności w Polsce w stosunku do wysoko
rozwiniętych krajów UE |
· ocenia uwarunkowania
oraz współczesne tendencje rozwoju różnych środków łączności w Polsce |
43. |
Atrakcyjność turystyczna Polski |
· wyjaśnia znaczenie
terminu atrakcyjność turystyczna · wymienia walory
krajoznawcze Polski · odróżnia walory
przyrodnicze od antropogenicznych |
· wymienia regiony
turystyczne w Polsce i wskazuje je na mapie · przedstawia atrakcje
turystyczne wybranych regionów Polski na podstawie dostępnych źródeł |
· analizuje czynniki
warunkujące rozwój turystyki w Polsce · porównuje i walory
turystyczne wybranych regionów w Polsce |
· ocenia walory
przyrodnicze i pozaprzyrodnicze Polski · ocenia regionalne
zróżnicowanie infrastruktury turystycznej w Polsce |
· dowodzi
atrakcyjności turystycznej Polski |
44. |
Turystyka krajowa i zagraniczna |
· wymienia czynniki
warunkujące rozwój turystyki · podaje kierunki
wyjazdów zagranicznych polskich turystów |
· omawia rolę
turystyki w gospodarce krajowej · charakteryzuje
turystykę krajową i zagraniczną w Polsce na podstawie danych statystycznych i
map tematycznych |
· przedstawia
współczesne tendencje rozwoju różnych rodzajów turystyki w Polsce · porównuje strukturę
wykorzystania środków transportu w turystyce krajowej i zagranicznej |
· analizuje cechy
ruchu turystycznego w Polsce na podstawie danych statystycznych · przedstawia
konsekwencje rozwoju turystyki w Polsce |
· ocenia wpływ
turystyki na środowisko przyrodnicze i gospodarkę Polski |
45. |
Handel zagraniczny Polski |
· podaje przyczyny
ujemnego salda bilansu handlowego Polski · wskazuje głównych
partnerów handlowych Polski |
· omawia znaczenie
handlu zagranicznego dla gospodarki Polski · przedstawia bilans
handlu zagranicznego Polski i wyjaśnia jego zmiany |
· porównuje strukturę
towarową handlu zagranicznego Polski i wybranych państw Europy · wykazuje zmiany
znaczenia handlu zagranicznego dla gospodarki Polski · wskazuje kierunki
geograficzne i strukturę handlu zagranicznego na podstawie danych
statystycznych |
· wyjaśnia przyczyny
zmian kierunków eksportu i importu Polski po 1990 r. |
· określa miejsce
Polski w światowym handlu międzynarodowym · przewiduje, w jakich
kierunkach będzie rozwijał się handel zagraniczny naszego kraju |
VI.
Polska w świecie |
||||||
46. |
Polska w organizacjach między-narodowych |
Uczeń
poprawnie: · wymienia organizacje
międzynarodowe, których członkiem jest Polska · wymienia euroregiony
funkcjonujące przy polskich granicach i wskazuje je na mapie |
Uczeń
poprawnie: · podaje przykłady
działań podejmowanych przez Polskę w ramach organizacji międzynarodowych
na podstawie dostępnych źródeł · charakteryzuje
międzynarodową współpracę w ramach euroregionów oraz miast i gmin
bliźniaczych |
Uczeń
poprawnie: · przedstawia udział
Polski w procesach integracyjnych i głównych organizacjach
międzynarodowych · wskazuje korzyści
wynikające z funkcjonowania euroregionów w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · omawia działalność
Polski w organizacjach, które zapobiegają zagrożeniom
społeczno-ekonomicznym oraz konfliktom zbrojnym |
Uczeń
poprawnie: · ocenia społeczne i
gospodarcze konsekwencje przystąpienia Polski do UE |
47. |
Inwestycje zagraniczne w Polsce |
· wymienia czynniki
wpływające na atrakcyjność inwestycyjną Polski |
· wskazuje polskie
bezpośrednie inwestycje zagraniczne i podaje ich wartość na podstawie danych
statystycznych · podaje przykłady
bezpośrednich inwestycji zagranicznych prowadzonych w wybranym województwie
na podstawie dostępnych źródeł |
· omawia strukturę
przestrzenną BIZ w Polsce na podstawie danych statystycznych · analizuje wartość
BIZ napływających do poszczególnych regionów naszego kraju na podstawie mapy |
· przedstawia bariery
w napływie BIZ do Polski |
· ocenia znaczenie BIZ
dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju · wskazuje przykłady
bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce |
48./49. |
Powtórzenie i
sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Usługi
i Polska w świecie |
|||||
VII.
Zróżnicowanie
regionalne Polski |
||||||
50. |
Regiony fizycznogeograficzne Polski |
Uczeń
poprawnie: · wymienia kryteria
podziału Polski na regiony fizycznogeograficzne · wskazuje na mapie
prowincje i podprowincje Polski |
Uczeń
poprawnie: · przedstawia
regionalizację fizycznogeograficzną Polski · wskazuje na mapie
makroregiony Polski |
Uczeń
poprawnie: · wyjaśnia
uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · określa cechy
środowiska decydujące o krajobrazie wybranych krain geograficznych Polski na
podstawie dostępnych źródeł |
Uczeń
poprawnie: · porównuje podział
Polski na pasy ukształtowania powierzchni z podziałem na regiony
fizycznogeograficzne |
51. |
Cechy środowiska przyrodniczego wybranego regionu Polski |
· wymienia walory
środowiska przyrodniczego wybranej krainy geograficznej |
· charakteryzuje
elementy środowiska przyrodniczego wybranej krainy geograficznej na podstawie
map, danych statystycznych i innych źródeł |
· wyjaśnia
uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego wybranego regionu |
· przestawia dominanty
środowiska wybranej krainy geograficznej Polski na postawie map tematycznych,
danych statystycznych i obserwacji bezpośrednich |
· wykazuje związki i
zależności zachodzące między poszczególnymi elementami środowiska
przyrodniczego w wybranym makroregionie |
52. |
Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju
społeczno- |
·
wymienia
regiony o najwyższym i najniższym stopniu rozwoju społeczno-gospodarczego ·
wskazuje
na mapie regiony różniące się poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego |
· przedstawia
przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski |
· przedstawia czynniki
wpływające na rozwój społeczno-gospodarczy
wybranych regionów Polski · ocenia poziom
rozwoju społeczno-gospodarczego wybranych regionów Polski |
· przedstawia
przykłady działań zmniejszających dysproporcje w rozwoju poszczególnych
regionów Polski |
· ocenia skutki
dysproporcji w rozwoju społeczno- |
53. |
Potencjał gospodarczy wybranego regionu Polski |
· wymienia mierniki
rozwoju społeczno-gospodarczego danego regionu |
· omawia wartości
mierników rozwoju społeczno- |
· przedstawia rolę i
zadania samorządu terytorialnego w regionie na podstawie dostępnych
źródeł · omawia zmiany
zachodzące w środowisku geograficznym w wybranym regionie Polski |
· ocenia potencjał
gospodarczy regionu na podstawie danych statystycznych i dostępnych źródeł |
· omawia inicjatywy
podejmowane w regionie na rzecz jego rozwoju na podstawie dostępnych
źródeł |
VIII.
Degradacja i ochrona
środowiska |
||||||
54. |
Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego
w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · wymienia źródła
zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i biosfery · wymienia regiony w
Polsce o największym zanieczyszczeniu środowiska |
Uczeń
poprawnie: · charakteryzuje
źródła zanieczyszczeń atmosfery, hydrosfery i biosfery, · wymienia nazwy
obszarów ekologicznego zagrożenia oraz klęski ekologicznej
i wskazuje te obszary na mapie |
Uczeń
poprawnie: · omawia wybrane
wskaźniki zanieczyszczenia powietrza · omawia skutki
nadmiernej emisji zanieczyszczeń atmosferycznych |
Uczeń
poprawnie: · charakteryzuje wpływ
poszczególnych sektorów gospodarki na stan środowiska w Polsce |
Uczeń
poprawnie: · ocenia stan
poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego w Polsce · wskazuje przykłady zachowań człowieka wobec klęsk ekologicznych |
55. |
Ochrona środowiska przyrodniczego Polski |
· podaje różnice
między parkiem narodowym a rezerwatem biosfery · wymienia gatunki
roślin |
· przedstawia formy
ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce |
· omawia uwarunkowania
rozmieszczenia obszarów chronionych w Polsce · wyjaśnia, na czym
polega restytucja gatunków · podaje przykłady
restytucji gatunków zwierząt w Polsce |
· przedstawia
działania polskich i międzynarodowych organizacji na rzecz ochrony
przyrody prowadzone na terytorium naszego kraju |
· ocenia kierunki i
skuteczność działań na rzecz ochrony środowiska podejmowanych w Polsce · uzasadnia
konieczność prowadzenia działań na rzecz restytucji i zachowania naturalnych
elementów środowiska w Polsce |
56. |
Walory parków narodowych w Polsce |
· wymienia parki
narodowe w Polsce · wskazuje parki
narodowe na mapie ogólnogeograficznej Polski |
· opisuje przykłady
form ochrony przyrody i krajobrazu we własnym regionie · charakteryzuje walory
przyrodnicze parku narodowego we własnym regionie |
·
przedstawia charakterystyczne walory przyrodnicze
podlegające szczególnej ochronie w parkach narodowych w Polsce
na podstawie dostępnych źródeł, np. map i danych statystycznych
|
· opisuje unikalne
obiekty przyrodnicze objęte ochroną na terenie polskich parków
narodowych |
· projektuje
utworzenie nowego obszaru chronionego we własnym regionie |
57. |
Sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Zróżnicowanie regionalne Polski i Degradacja i ochrona środowiska |
|||||
Powtórzenie materiału przed egzaminem
maturalnym (15 godz.) |
||||||
58.–60. |
Środowisko
przyrodnicze Polski Mapa
jako obraz Ziemi Sfery
Ziemi Procesy endogeniczne i egzogeniczne |
· wymienia cechy
położenia geograficznego Polski · zaznacza na mapie
sąsiadów Polski · zaznacza na mapie
główne · wymienia czynniki
kształtujące rzeźbę terenu · odczytuje dane
z klimatogramów · wymienia elementy
bilansu wodnego na podstawie schematu · rozpoznaje typy
jezior · wymienia państwa
nadbałtyckie · wymienia typy gleb i
lasów występujących w Polsce i na świecie · wymienia elementy
mapy · wymienia metody
przedstawiania rzeźby terenu na mapie · czyta legendę mapy
topograficznej · wymienia źródła
ciepła na Ziemi · wymienia czynniki
wpływające na rozkład temperatury powietrza na Ziemi · odczytuje z mapy
symbole synoptyczne · zaznacza na mapie
miejsca, w których odnotowano ekstremalne zjawiska atmosferyczne · rozpoznaje
podstawowe (najpospolitsze) rodzaje skał występujących na Ziemi · wymienia procesy
endogeniczne i egzogeniczne |
· podaje cechy
położenia Polski na podstawie mapy · przedstawia
jednostki tektoniczne Polski na podstawie mapy · zaznacza na mapie
zasięg zlodowaceń w Polsce · opisuje pasy rzeźby
terenu Polski · podaje cechy klimatu
Polski na podstawie map tematycznych · opisuje znaczenie
przyrodnicze i gospodarcze rzek i jezior Polski · podaje przyczyny
niewielkiego zasolenia wód Bałtyku · przedstawia granice
zasięgów wybranych gatunków drzew w Polsce · klasyfikuje mapy ze
względu na różne kryteria · charakteryzuje
metody prezentacji zjawisk ilościowych i jakościowych na mapie · przedstawia
mechanizm powstawania monsunów · opisuje właściwości
chemiczne wód morskich · opisuje typy
ustrojów rzecznych · wskazuje na mapie
obszary głównych fałdowań górskich · wymienia przykłady
form erozyjnych i akumulacyjnych powstałych w wyniku działalności rzek i
lądolodów · podaje cechy gór
zrębowych i fałdowych · omawia
rozmieszczenie wulkanów i trzęsień ziemi na świecie na podstawie mapy
tematycznej |
· opisuje
charakterystyczne cechy granic Polski · porównuje budowę
geologiczną Karpat Zewnętrznych i Karpat Wewnętrznych na podstawie przekroju
geologicznego · podaje różnice
między działalnością rzeźbotwórczą lądolodu i lodowca górskiego · wyjaśnia różnice
między krajobrazem staroglacjalnym a młodoglacjalnym · charakteryzuje
klimat Polski na podstawie map klimatycznych i danych statystycznych · omawia cechy reżimu
polskich rzek · porównuje batymetrię
jezior różnego typu · charakteryzuje typy
wybrzeży Morza Bałtyckiego · odróżnia gleby
strefowe od niestrefowych · charakteryzuje
profile glebowe · opisuje
wykorzystanie gospodarcze lasów · porównuje i
szereguje różne rodzaje skał · porównuje rozkład
temperatury powietrza w poszczególnych porach roku · klasyfikuje jeziora
wg typów genetycznych · wyjaśnia przyczyny
ruchu płyt tektonicznych · wymienia różnicę
między ruchami epejrogenicznymi a ruchami izostatycznymi · opisuje czynniki
wpływające na przebieg procesów krasowych |
· ocenia konsekwencje
położenia geopolitycznego Polski · analizuje tabelę
stratygraficzną · analizuje
ukształtowanie pionowe powierzchni kraju na podstawie krzywej
hipsograficznej · wykazuje skutki
gospodarcze ekstremalnych zjawisk atmosferycznych w Polsce
i na świecie · wyjaśnia przyczyny
niedoboru wody oraz przyczyny powodzi w Polsce i na świecie · analizuje przekrój
przez basen artezyjski · porównuje wartość
użytkową gleb w różnych regionach Polski · wyjaśnia przyczyny
regionalnego zróżnicowania lesistości w Polsce · posługuje się skalą
polową do obliczenia powierzchni · wyjaśnia skutki
globalnych zmian klimatu · omawia genezę oraz
skutki tsunami · czyta plany
batymetryczne jezior · wykazuje zależność
między ruchami płyt skorupy ziemskiej a trzęsieniami ziemi · podaje konsekwencje
ruchów masowych |
· analizuje zmiany
terytorium oraz granic państwa polskiego na przestrzeni dziejów · porównuje cechy
ukształtowania powierzchni Polski z ukształtowaniem powierzchni innych
krajów · wykazuje związek
między siecią hydrograficzną a innymi elementami systemu przyrodniczego Ziemi · ocenia stan
czystości wód Bałtyku · wskazuje sposoby
zapobiegania erozji gleb w Polsce · odczytuje i interpretuje
treść mapy topograficznej i samochodowej · porównuje klimatogramy charakterystyczne dla różnych typów klimatu · analizuje przyczyny
zróżnicowania elementów bilansu wodnego w różnych strefach klimatycznych · ocenia wpływ zmian
klimatycznych na zmiany zasięgu obszarów współczesnych zlodzeń · wykazuje związek
występowania zjawisk wulkanicznych z przebiegiem granic płyt litosfery · wyjaśnia znaczenie
wietrzenia jako procesu rzeźbotwórczego powierzchni Ziemi |
61.–63. |
Przemiany polityczne i gospodarcze
świata Ludność
i urbanizacja |
· odczytuje
na mapach aktualny podział polityczny świata · zaznacza na mapie
aktualny podział administracyjny Polski · wymienia czynniki
wpływające na zmianę liczby ludności w Polsce i na świecie · wymienia fazy
przejścia demograficznego · wymienia czynniki
wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce i na świecie · wymienia kraje o
wysokim i niskim przyroście naturalnym · wymienia grupy
ekonomiczne ludności na podstawie piramidy wieku i płci · wymienia przyczyny
migracji zewnętrznych i wewnętrznych w Polsce i na świecie · wymienia mniejszości
narodowe i etniczne w Polsce · wymienia główne
odmiany ludzkie na świecie · wymienia czynniki
wpływające na aktywność zawodową ludności w Polsce i na świecie · wymienia główne
choroby w krajach wysoko i słabo rozwiniętych · wymienia funkcje
miast i typy aglomeracji w Polsce i na świecie · wymienia główne
opcje polityczne i organizacje pozarządowe w Polsce · wymienia obiekty
kultury materialnej oraz obiekty z Listy
światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO w Polsce |
· charakteryzuje
wybrane ustroje polityczne na świecie · opisuje czynniki
decydujące o rozmieszczeniu ludności w Polsce i na świecie · omawia przestrzenne
zróżnicowanie przyrostu naturalnego w Polsce i na świecie · przedstawia zmiany
liczby ludności w Polsce po II wojnie światowej · porównuje piramidę
wieku i płci Polski z piramidami wieku i płci innych państw · podaje przyczyny
starzenia się społeczeństwa · określa kierunki
migracji zewnętrznych Polaków na podstawie mapy · wyjaśnia
rozmieszczenie przedstawicieli poszczególnych wyznań na świecie · charakteryzuje
strukturę bezrobocia w Polsce · podaje najczęstsze
przyczyny zgonów w Polsce i na świecie · charakteryzuje
największe miasta w Polsce i na świecie oraz omawia ich rozmieszczenie · charakteryzuje
funkcje wybranych miast na świecie · charakteryzuje
przebieg procesów urbanizacyjnych w Polsce i na świecie · charakteryzuje
wybrane pomniki historii Polski oraz polskie obiekty z Listy światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO
|
· podaje
kryteria podziału państw wg PKB na 1 mieszkańca oraz HDI · oblicza: wskaźniki
dynamiki · opisuje cechy
społeczeństwa w różnych fazach przejścia demograficznego · opisuje wpływ barier
osadniczych na rozmieszczenie ludności na świecie · wyjaśnia
przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w Polsce · rozróżnia fazy
urbanizacji · omawia znaczenie
obiektów kultury materialnej w przeszłości i w czasach współczesnych
w wybranym województwie w Polsce |
· omawia
na przykładach procesy integracji i dezintegracji w Europie po 1989 r. · przedstawia zmiany
podziału administracyjnego Polski · porównuje kształt
piramidy wieku i płci ludności Polski w danym roku z piramidami wieku i
płci innych państw wyjaśnia kulturowe aspekty zróżnicowania religijnego · omawia przyczyny
i konsekwencje bezrobocia w Polsce i na świecie · ocenia wpływ
procesów urbanizacyjnych na zmiany sieci osadniczej w Polsce i na świecie · przedstawia
uwarunkowania preferencji wyborczych Polaków |
· opisuje
zmiany na mapie politycznej Europy i świata po 1989 r. oraz jego
następstwa · prognozuje rozwój
liczby ludności Polski na podstawie wskaźników demograficznych · przewiduje
społeczno- · ocenia najnowszą
falę migracji Polaków po wejściu do UE · ocenia skutki
zróżnicowania stanu zdrowia ludności Polski i innych krajów świata · interpretuje
wskaźniki urbanizacji w Polsce i Europie · ocenia wkład Polaków
w rozwój cywilizacyjny świata |
64./65. |
Rolnictwo |
· wymienia czynniki
rozwoju rolnictwa w Polsce i na świecie · wymienia regiony
rolnicze w Polsce i na świecie · wymienia główne
obszary upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce i na świecie |
· charakteryzuje
uwarunkowania rozwoju rolnictwa wybranego regionu Polski oraz wybranych
państw na świecie · charakteryzuje
rozmieszczenie upraw i wielkość produkcji głównych ziemiopłodów
oraz zwierząt gospodarskich w Polsce i na świecie na podstawie
danych statystycznych · charakteryzuje stan
floty rybackiej oraz wielkość połowów w Polsce i na świecie na podstawie
danych statystycznych |
· omawia zróżnicowanie
poziomu rolnictwa w Polsce i na świecie oraz podaje jego konsekwencje · porównuje produkcję
rolniczą Polski z produkcją rolniczą wybranych krajów świata · przestawia zmiany w
polskim rolnictwie po wstąpieniu do UE · przestawia stan i
perspektywy rozwoju światowego oraz polskiego rybactwa |
· ocenia wpływ
poszczególnych czynników na rozwój rolnictwa Polsce i na świecie · analizuje strukturę
przestrzenną upraw w Polsce i na świecie oraz jej zmiany na podstawie danych
statystycznych · porównuje wielkość
produkcji zwierzęcej w Polsce na tle innych krajów świata na podstawie
danych statystycznych · porównuje chów
ekstensywny i intensywny · analizuje wielkość i
strukturę połowów w Polsce i na świecie na podstawie danych statystycznych |
· ocenia politykę
rolną państwa polskiego i wybranych państw świata · określa tendencje
zmian w pogłowiu zwierząt gospodarskich w Polsce i na świecie · prognozuje zmiany w
polskim rybactwie związane z uczestnictwem we wspólnej polityce rolnej
UE |
66./67. |
Przemysł |
· dokonuje podziału
przemysłu wg wybranych kryteriów · wymienia funkcje
przemysłu · wymienia czynniki
lokalizacji przemysłu · wskazuje lokalizację
najważniejszych złóż surowców mineralnych w Polsce i na świecie na
podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych · wymienia rodzaje
elektrowni w Polsce i na świecie · wymienia
alternatywne źródła energii · wymienia
najważniejsze działy przetwórstwa przemysłowego w Polsce i na świecie · wskazuje na mapie
największe okręgi przemysłowe świata i Polski |
· wskazuje na mapie
obszary występowania zasobów naturalnych w Polsce i na świecie · przedstawia
rozmieszczenie elektrowni cieplnych, wodnych i innych
niekonwencjonalnych w Polsce i na świecie · wskazuje dynamicznie
rozwijające się dziedziny produkcji przemysłowej w Polsce i na świecie · charakteryzuje i
wskazuje na mapie specjalne strefy ekonomiczne w Polsce · analizuje
rozmieszczenie ośrodków high-tech na świecie · omawia czynniki
lokalizacji wybranych okręgów przemysłowych |
· analizuje zmiany
wielkości wydobycia wybranych surowców mineralnych w Polsce i na świecie na
podstawie danych statystycznych · porównuje wielkość i
strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce i innych państwach świata
na podstawie danych statystycznych · porównuje strukturę
przemysłu przetwórczego Polski ze strukturą innych krajów świata · opisuje zmiany
zachodzące w okręgach przemysłowych Polski i świata |
· określa miejsce
Polski w światowej produkcji przemysłowej · ocenia wielkość
wydobycia surowców w Polsce i na świecie · wyjaśnia przyczyny
i konsekwencje zmian w gospodarowaniu różnymi źródłami energii w
Polsce i na świecie · omawia procesy
modernizacji i restrukturyzacji zachodzące w okręgach przemysłowych |
· ocenia stan i perspektywy
rozwoju polskiego i światowego przemysłu wydobywczego · formułuje problemy
energetyki w Polsce i na świecie · ocenia perspektywy
rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii w Polsce i na świecie |
68./69. |
Usługi
|
· dokonuje podziału
usług · omawia sieć transportową
wybranego państwa oraz Polski · wyjaśnia znaczenie
terminu atrakcyjność turystyczna · wymienia walory
krajoznawcze Polski i wybranych państw świata · wymienia czynniki
warunkujące rozwój turystyki · wskazuje głównych
partnerów handlowych Polski |
· omawia rolę usług w
gospodarce Polski i innych państw świata · omawia wady i zalety
różnych rodzajów transportu · omawia rolę
łączności w gospodarce Polski i świata · przedstawia atrakcje
turystyczne w wybranym państwie świata i w Polsce · omawia rolę
turystyki w polskiej i światowej gospodarce · omawia bilans handlu
zagranicznego wybranych państw świata i Polski |
· przedstawia
zróżnicowanie sektora usług w Polsce i innych państwach UE · przedstawia
uwarunkowania rozwoju i strukturę transportu w Polsce i na świecie · podaje przyczyny nierównomiernego
dostępu do środków łączności w Polsce i na świecie · porównuje walory
turystyczne wybranych państw i Polski · przedstawia
współczesne tendencje rozwoju różnych rodzajów turystyki w Polsce
i na świecie · porównuje strukturę
towarową handlu zagranicznego Polski i wybranych państw świata |
· wyjaśnia
zróżnicowanie udziału poszczególnych rodzajów transportu w przewozach i pracy
przewozowej w Polsce i na świecie na podstawie danych
statystycznych · ocenia zróżnicowanie
infrastruktury turystycznej w Polsce i na świecie · przedstawia
konsekwencje rozwoju turystyki w Polsce i na świecie · wyjaśnia przyczyny
zmian kierunków eksportu i importu Polski po 1990 r. |
· ocenia uwarunkowania
oraz współczesne tendencje rozwoju różnych środków transportu oraz
łączności w Polsce i na świecie · ocenia wpływ
turystyki na środowisko przyrodnicze Polski i innych państw świata · ocenia miejsce
Polski w światowym handlu międzynarodowym i przewiduje kierunki jego
rozwoju |
70./71. |
Polska
w świecie Zróżnicowanie
regionalne Polski Problemy
współczesnego świata |
· wymienia organizacje
międzynarodowe, m.in. te, do których należy Polska · wymienia euroregiony
na podstawie mapy · wymienia czynniki
wpływające na atrakcyjność inwestycyjną Polski · wymienia kryteria
podziału Polski na regiony fizycznogeograficzne · wymienia walory
środowiska wybranej krainy geograficznej w Polsce · wymienia mierniki
poziomu rozwoju społeczno- |
· charakteryzuje
międzynarodową współpracę w ramach euroregionów oraz miast i gmin
bliźniaczych · omawia polskie
bezpośrednie inwestycje zagraniczne i podaje ich wartość na podstawie danych
statystycznych · charakteryzuje
elementy środowiska przyrodniczego wybranej krainy geograficznej
na podstawie mapy · przedstawia
przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski i świata · podaje przyczyny
konfliktów zbrojnych na świecie |
· wskazuje korzyści
wynikające z funkcjonowania euroregionów w Polsce · przedstawia
nierównomierny napływ inwestycji zagranicznych w różnych regionach kraju
na podstawie mapy · wyjaśnia
uwarunkowania rozwoju społeczno- · omawia przyczyny i
skutki globalizacji · podaje przykłady
form współpracy międzynarodowej na różnych płaszczyznach |
· omawia działalność
Polski w organizacjach międzynarodowych · przedstawia bariery
w napływie BIZ do Polski · przedstawia
przykłady działań zmniejszających dysproporcje w poziomie rozwoju
wybranych regionów Polski · przedstawia
ekonomiczne skutki konfliktów na świecie |
· ocenia społeczne i
gospodarcze konsekwencje przystąpienia Polski do UE · ocenia znaczenie
inwestycji zagranicznych w Polsce · omawia inicjatywy
podejmowane w regionie na rzecz jego rozwoju na podstawie
dostępnych źródeł · stosuje różne
mierniki do oceny poziomu rozwoju społeczno- |
72. |
Degradacja
i ochrona środowiska przyrodniczego w Polsce i na świecie |
· wymienia źródła
zanieczyszczeń w różnych sferach Ziemi · wymienia obszary na
świecie i w Polsce o największym zanieczyszczeniu środowiska
na podstawie map · podaje różnice
między parkiem narodowym a rezerwatem biosfery · rozpoznaje parki narodowe
w Polsce i na świecie na podstawie mapy |
· charakteryzuje
źródła zanieczyszczeń różnych sfer Ziemi · wymienia nazwy
obszarów ekologicznego zagrożenia oraz klęski ekologicznej w Polsce i na
świecie oraz wskazuje te obszary na mapie · przedstawia formy
ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce i na świecie · charakteryzuje
walory przyrodnicze parków narodowych w Polsce i na świecie · wymienia obszary o
różnym stopniu zależności człowieka od środowiska przyrodniczego |
· omawia przyczyny
przestrzennego zróżnicowania emisji głównych zanieczyszczeń powietrza na
świecie · omawia skutki
nadmiernej emisji zanieczyszczeń atmosferycznych · podaje przykłady
restytucji różnych gatunków zwierząt · wyjaśnia zasady
zrównoważonego rozwoju · przedstawia
charakterystyczne walory przyrodnicze podlegające szczególnej ochronie w
parkach narodowych w Polsce i na świecie na podstawie danych
statystycznych i dostępnych źródeł |
· charakteryzuje wpływ
poszczególnych sektorów gospodarki na stan środowiska w Polsce i na świecie · przedstawia
działania międzynarodowych organizacji na rzecz ochrony przyrody
w Polsce i na świecie · opisuje unikalne na
skalę światową obiekty przyrodnicze objęte ochroną na terenie parków
narodowych |
· ocenia stan
poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego w Polsce
i na świecie · wskazuje przykłady zachowań człowieka wobec klęsk ekologicznych · ocenia kierunki i
skuteczność działań państw na rzecz ochrony środowiska |
73.–80. (8 godz.) |
Zajęcia terenowe |
Uczeń
poprawnie: · określa współrzędne
geograficzne miejsca obserwacji na pomocą GPS |
Uczeń
poprawnie: · dokonuje pomiaru
azymutu za pomocą busoli · wyznacza kierunki
świata za pomocą busoli · określa wysokość
bezwzględną za pomocą GPS |
Uczeń
poprawnie: · wymienia elementy
środowiska przyrodniczego w okolicach szkoły · opisuje typy skał
występujących w okolicach szkoły na podstawie mapy geologicznej i obserwacji
bezpośredniej |
Uczeń
poprawnie: · opisuje elementy
środowiska przyrodniczego w otoczeniu szkoły · określa sposoby
użytkowania ziemi w pobliżu miejsca obserwacji |
Uczeń
poprawnie: ·
wyjaśnia
związki zachodzące pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego
a użytkowaniem ziemi na badanym obszarze |