Wymagania edukacyjne

HISTORII SZTUKI -ZAKRES ROZSZERZONY

Wymagania na poszczególne oceny

a) Ocena celująca. Uczeń:

poszerza wiadomości o treści wykraczające poza programowe, rozwija własne zainteresowania i umiejętności obcowania ze sztuką,

umiejętnie korzysta z dodatkowych źródeł, samodzielne ich poszukuje i prezentuje je podczas lekcji,

stosuje nietypowe rozwiązania problemów podczas lekcji i w pracy pozalekcyjnej, argumentuje wnioski i spostrzeżenia,

uzasadnia znaczenie i przyczyny popularności wybranych twórców oraz ich dzieł,

formułuje własne komentarze wartościujące na temat analizowanych i interpretowanych dzieł, odczytuje ich metaforyczne i symboliczne znaczenie,

operuje fachową terminologią z zakresu historii sztuki, swobodnie tworzy wypowiedzi na tematy związane ze sztuką, odnosząc się do innych dziedzin nauki,

aktywnie uczestniczy w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych,

uczestniczy w konkursach lub Olimpiadzie Artystycznej.

b) Ocena bardzo dobra. Uczeń:

właściwie umieszcza dzieła sztuki w okresie historycznym i wymienia ich cechy, określa ich związek z epoką i stylem artystycznym i ideałami epoki, wskazuje przykłady odniesienia do tradycji w poszczególnych epokach i kierunkach w historii sztuki oraz podaje przykłady wzajemnego przenikania się stylów i tendencji,

omawia zjawisko integracji stylów artystycznych, motywów, znaków, symboli,

wskazuje przykłady przełomów artystycznych,

właściwie interpretuje teksty kultury, wskazuje konteksty interpretacyjne, dokonuje analizy porównawczej oraz interpretacji dzieł pochodzących z różnych epok i prezentujących różne style, formułuje hipotezy i wnioski interpretacyjne,

aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, zabiera głos w dyskusjach, samodzielnie, i komunikatywne formułuje wypowiedzi, argumentuje wnioski, terminowo, bezbłędnie i estetycznie wykonuje prace domowe i zadania.

c) Ocena dobra. Uczeń:

zna genezę powstania, rozwoju i cechy charakterystyczne dla poszczególnych epok w dziejach sztuki,

nazywa, wymienia i opisuje znane style, kierunki, zjawiska artystyczne, zna ich prekursorów oraz przełomowe dzieła,

określa związek wybranych twórców i dzieł sztuki z epoką historyczną i stylem artystycznym,

opisuje osiągniecia poszczególnych epok, twórczość artystów, wybitne dzieła, porównuje różne sposoby ukazania tych samych motywów i tematów w dziełach artystów z różnych epok,

wyjaśnia, na czym polega przełomowy charakter twórczości wybitnych artystów,

terminowo i starannie wykonuje prace domowe i zadania, popełnia nieliczne błędy,

wypowiedzi buduje w sposób jasny, komunikatywny, stosując właściwą dla danego okresu i stylu terminologię,

wykazuje się aktywnością do zabierania głosu w dyskusjach podczas zajęć lekcyjnych.

d) Ocena dostateczna. Uczeń:

zna i wymienia cechy epok, stylów i kierunków, przełomowe dzieła,

omawia zjawiska charakterystyczne dla sztuki kolejnych epok historycznych,

zna i podaje cechy stylu danego twórcy, danej szkoły artystycznej, prądu, epoki,

wyjaśnia i uzasadnia przeobrażenia sztuki w procesie dziejowym, podejmuje próbę samodzielnej analizy, interpretacji wskazanych dzieł sztuki, wymienia główne znaki, symbole, konteksty w sztuce,

definiuje podstawowe pojęcia i terminy dotyczące sztuki, stylów, technik artystycznych,

posiada nieliczne braki w opanowaniu materiału przewidzianego w programie z historii sztuki (uzupełnienia je przy pomocy nauczyciela), wykazuje się chęcią aktywności podczas zajęć lekcyjnych,

tworzy proste wypowiedzi ustne i pisemne na temat dziejów sztuki, czasem niespójne, z niewielkimi błędami merytorycznymi,

terminowo wykonuje prace domowe i zadania, korzysta z materiałów wskazanych przez nauczyciela.

e) Ocena dopuszczająca. Uczeń:

wymienia epoki, style, kierunki, style artystyczne, czołowych twórców, identyfikuje cechy typowe dla danej epoki, wskazuje motywy, idee w dziełach z różnych okresów,

zna najsłynniejszych twórców oraz ich artystyczne osiągnięcia, zna i stosuje główne podstawowe pojęcia z historii sztuki,

wymienia główne znaki, symbole znajdujące się w wybitnych dziełach sztuki, potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji,

tworzy proste wypowiedzi ustne i pisemne zawierające ogólne informacje na epoki, stylu, kierunku, z pojawiającymi się błędami merytorycznymi.

f) Ocena niedostateczna. Uczeń:

nie opanował materiału przewidzianego w treściach nauczania historii sztuki: nie zna okresów, stylów, artystów i dzieł,

wypowiedzi ustne i pisemne prace klasowe formułuje niezgodnie z tematem,

nie stosuje podstawowych pojęć i terminów związanych z poszczególnymi stylami,

nie podejmuje próby wykonania zadań lekcyjnych i prac domowych nawet po namowach nauczyciela,

wykazuje się biernością podczas pracy na lekcji, 5.3. Zasady ustalania oceny semestralnej i rocznej

a) Uwzględnienie wszystkich ocen cząstkowych, ale nieobliczanie średniej arytmetycznej (zaleca się stosowanie ocen ważonych w ocenianiu bieżącym).

b) Różnicowanie ocen (największy udział ocen z prac klasowych/testów sprawdzających opanowanie większej partii materiału).

c) Zachowanie terminu wystawiania propozycji ocen semestralnych i rocznych w celu udzielenia informacji oraz stworzenie warunków sprzyjających poprawie lub zaliczenia semestru.

d) Zgodność zasad wystawiania oceny semestralnej i rocznej z historii sztuki ze szkolnymi zasadami oceniania.

KANON DZIEŁ SZTUKI

Sztuka prehistoryczna
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	zespół Stonehenge,
		zabudowa Biskupina.
	Rzeźba		Wenus z Willendorfu.
	Malarstwo	Malowidła z Lascaux.
Sztuka starożytnej		Mezopotamii
	Dziedzina	Do rozpoznania
	sztuki
	Architektura	zigurat z Ur,
		Brama Isztar w Babilonie.
	Rzeźba	Gudea z Lagasz,
		stella Hammurabiego,
		płaskorzeźba Zraniona Lwica z pałacu Assurbanipala w Niniwie
	Malarstwo	Sztandar z Ur.
Sztuka starożytnego Egiptu
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Piramida Dżesera w Sakkarze,	piramidy Cheopsa, Chefrena,
		Sfinks w Gizie,	Mykerinosa w Gizie,
		świątynia Hatszepsut w Deir El-	Świątynia Horusa w Edfu,
		Bahari,	Świątynia Chonsu w Karnaku.
		świątynia Ramzesa II w Abu
		Simbel.
	Rzeźba	Triada króla Mykerinosa,	paleta Narmera,
		Skryba z Sakkary,	Mykerinos z małżonką,
		Kolosy Memnona,	płaskorzeźba Echnatona z
		Złota maska Tutenchamona,	rodziną,
		popiersie Nefretete.	Posąg Chefrena.
	Malarstwo	Gęsi z Meidum,	polowanie na dzikie ptactwo z
		Płaczki,	grobu Menny
		córki Echnatona.	Tancerka i dwie muzykantki

Sztuka egejska

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba

Malarstwo

Do rozpoznania

Złota maska grobowa z Myken,

Brama Lwów w Mykenach.

Idol cykladzki,

Bogini z wężami,

Paryżanka (Knossos),

waza kreteńska z ośmiornicą,

Książę wśród lilii (Knossos).

Sztuka starożytnej Grecji

Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
sztuki		treści i formy)
Architektura	świątynia Hery w Paestum,	Partenon,
	świątynia Nike-Apteros,	Erechtejon,
	tolos świątyni w Delfach,	plan Akropolu.
	Ołtarz pergamoński,
	Teatr w Epidauros.
Rzeźba	kora (dowolna),	kuros z Tenei,
	Niosący cielę,	Myron – Dyskobol,
	Woźnica z Delf,	Poliklet – Doryforos,
	Fidiasz - Atena Partenos, Procesja	Praksyteles – Apollo z
	panatenajska, Trzy mojry,	jaszczurką, Afrodyta z
	Praksyteles - Hermes z małym	Knidos,
	Dionizosem,	Lizyp – Apoksyomenos,
	Afrodyta z Knidos,	Grupa Laokoona,
	Skopas – Szalejąca menada	Wenus z Milo.
	(Bachantka),	Nike zawiązujące sandał
	Lizyp – Odpoczywający Herakles,
	Nike z Samotraki,
	Apollo Belwederski,
Malarstwo	dowolne wazy w stylach:	waza czarnofigurowa z
	geometrycznym i orientalizującym,	Achillesem i Ajaksem
	czerwonofigurowa waza Franois.	grającymi w kości.

Sztuka etruska i Starożytny Rzym

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba

Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
model świątyni etruskiej,	Panteon,
świątynia Westy w Tivoli,	Amfiteatr Flawiuszów
Łuk Tytusa,	(Koloseum),
Forum Trajana w Rzymie,	Łuk Konstantyna,
akwedukt Pont-du-Gard,	Kolumna Trajana,
Maison Carre w Nmes,	August z Prima Porta,
Ołtarz Pokoju w Rzymie,	dom rzymski.
statua Barberini,
portret cesarski.
Wilczyca kapitolińska,	Posąg konny Marka
	Aureliusza.
	sarkofag małżonków z Caere,
Flora (Primavera), fresk z domu w
Stabiae,
Freski z domu Wettiów w
Pompejach,
Malowidła z willi Liwii – Prima

Porta.

Sztuka wczesnochrześcijańska

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
mauzoleum Santa Costanza w	wczesnochrześcijańska
Rzymie,	bazylika św. Piotra w Rzymie,
bazylika San Apollinare Nuovo.	kościół San Vitale w
	Rawennie.
Chrystus – Dobry Pasterz – rzeźba.
Chrystus Pantokrator z Capelli	Dobry Pasterz – mozaika z
Palatyna w Palermo.	Mauzoleum Galii Placydii w
	Rawennie.

Sztuka Bizancjum
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Bazylika św. Marka w Wenecji.	Hagia Sophia w
			Konstantynopolu.
	Malarstwo	Ikona Matki Boskiej	Trójca Święta Rublowa
		Włodzimierskiej.	(ikona).
Sztuka przedromańska
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Kościół św. Michała w	kaplica pałacowa Karola
		Hildesheim,	Wielkiego w Akwizgranie.
		Sankt Gallen.
	Rzeźba	Drzwi Bernwarda w Hildesheim.
	Malarstwo	Karty z lwem i orłem w Księdze z
		Durrow,
		Monogram z Ewangeliarza z Kells.
Sztuka romańska
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Kościół Notre Dame w Poitiers,	kościół Cluny III
		Katedra w Spirze,	(rekonstrukcja),
		Palatium na Ostrowie Lednickim,	zespół architektoniczny w
		Krypta św. Leonarda na Wawelu,	Pizie,

		Rotunda NMP na Wawelu,	Kolegiata w Tumie pod
		Rotunda św. Prokopa w Strzelnie,	Łęczycą,
		Kolegiata w Kruszwicy.
	Rzeźba	Portal z Moissac,	Drzwi Gnieźnieńskie,
		Posadzka z Wiślicy,	Kolumny z kościoła
		Drzwi Płockie,	Norbertanek w Strzelnie.
		Tympanon św. Trójcy ze Strzelna.
	Malarstwo	Tkanina z Bayeux.
	Sztuka	Kielich z Trzemeszna,
	użytkowa	Patena kaliska.
Sztuka gotycka

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
chór kościoła Saint-Denis w	katedra w Reims,
Paryżu,	katedra Notre Dame w Paryżu,
katedra w Chartres,	kościół Mariacki w Gdańsku.
Sainte Chapelle w Paryżu,
katedra w Kolonii,
katedra w Wells,
kaplica King’s College w
Cambridge,
katedra w Mediolanie,
Pałac Dożów w Wenecji,
Katedra w Sienie,
Palazzo Vecchio we Florencji
katedra w Gnieźnie,
katedra we Wrocławiu,
kościół Mariacki w Krakowie,
kościół św. Janów w Toruniu,
kolegiata w Wiślicy,
barbakan w Krakowie,
ratusz we Wrocławiu,
katedra św. Wita w Pradze,
katedra w Wells.
Nawiedzenie i Zwiastowanie z	Uta i Eckhardt – rzeźby
katedry w Reims,	fundatorów z Naumburga,
Claus Sluter – Studnia Mojżesza,	Madonna z Krużlowej,
Salomea (księżna Głogowska),	Piękna Madonna z Wrocławia,
Jeździec bamberski,	Wit Stwosz – Ołtarz Mariacki,
Krucyfiks koloński,	Nagrobek Kazimierza
Nicolo Pisano – kazalnica w	Jagiellończyka.
baptysterium w Pizie,
Pieta z Lubiąża,
Wit Stwosz - krucyfiks z Wawelu,
Nagrobek Henryka Probusa,

		Nagrobek Kazimierza Wielkiego,
		portal królewski w Chartres.
	Malarstwo	Jean Fouquet – Madonna wśród	Pieta z Avinionu,
		aniołów,	Bracia Limburg –Bardzo
		Św. Anna Samotrzecia ze	bogate godzinki księcia de
		Strzegomia,	Berry,
		Tablica 10 Przykazań z Gdańska,	Opłakiwanie z Chomranic.
		Epitafium Wierzbięty z Branic,
		Ucieczka do Egiptu,
		Poliptyk grudziądzki.
Protorenesans

Dziedzina sztuki Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Cimabue –św. Franciszka z Asyżu,	Simone Martini –
Giotto – Maesta, kaplica	Zwiastowanie,
Scrovegnich (freski do wyboru),	Duccio - Madonna Rucellai,
Kazanie do ptaków,	Giotto –Opłakiwanie,
Duccio – Maesta,	Spotkanie przy Złotej Bramie.
Simone Martini – Maesta,
Lorenzetti – Alegoria dobrych i
złych rządów.

Malarstwo niderlandzkie XV wieku

Dziedzina sztuki Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Jan van Eyck – Madonna kanonika	Jan van Eyck – Ołtarz
van der Paele,	gandawski, Małżeństwo
Rogier van der Weyden –Dyptyk	Arnolfinich, Madonna
Ukrzyżowania,	kanclerza Rolin,
Hieronim Bosch – Ogród rozkoszy	Rogier van der Weyden – Sąd
ziemskich, Syn marnotrawny,	Ostateczny, Zdjęcie z krzyża,
Kuszenie św. Antoniego, Leczenie	Hieronim Bosch – Wóz siana,
głupoty,	Robert Campin - Madonna
Robert Campin - Madonna przed	przed osłoną kominka.
osłoną kominka, Tryptyk de
Mérode, Tryptyk z Werl,
Hugo van der Goes - Tryptyk
Portinarich (Pokłon pasterzy),
Zaśnięcie Marii.

Renesans niemiecki
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Albrecht Dürer – Autoportret (jako	Mathias Grünewald – Ołtarz z

Chrystus), Melancholia, Adam i

Ewa, Portret matki, Apostołowie,

Hans Memling – Sąd Ostateczny,

Hans Holbein Młodszy – portret

Henryka VIII, Erazm z

Rotterdamu,

Lucas Cranach Starszy – Wenus i

Amor, portret Marcina Lutra.

Quattrocento

Isenheim,

Albrecht Dũrer – Czterej jeźdźcy Apokalipsy, Hans Holbein – Ambasadorowie.

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba

Malarstwo

Do rozpoznania

Filippo Brunelleschi - San Lorenzo, San Spirito, kaplica Pazzich,

Alberti - Tempio Malatestiano, San Andrea, Santa Maria Novella, Michelozzo – Palazzo di Medici-Rocardi.

Donatello - Zuccone, św. Maria Magdalena, Uczta Heroda (relief z chrzcielnicy w Sienie) Verrocchio - posąg Colleoniego, Rodzina della Robbia - płaskorzeźby niemowląt z Ospedale degli Innocenti, Filippo Brunelleschi – relief z konkursu na II Drzwi Baptysterium we Florencji,

Lorenzo Ghiberti – III drzwi do baptysterium florenckiego, Andrea Sansovino - nagrobek Ascanio Sforzy.

Andrea Mantegna- portrety

Gonzagów z Mantui, plafon

Camera dei Spozi,

Andrea Verrocchio - Chrzest

Chrystusa,

Domenico Ghirlandaio - Narodziny Marii, Starzec z wnukiem,

Fra Angelico - Zwiastowanie z Fiesole,

Masaccio -Wygnanie z raju, Ukrzyżowanie,

Paolo Uccello- Bitwa pod San Romano,

Piero della Francesca -

Do omówienia (dokładna analiza

treści i formy)

Brunelleschi - kopuła katedry

florenckiej, Ospedale degli

Innocenti,

Lorenzo Ghiberti –II Drzwi do baptysterium florenckiego, Donatello - Posąg Davida, posąg konny Gattamelaty

Andrea Mantegna – Martwy Chrystus,

Fra Angelico – Zwiastowanie z klasztoru św. Marka we Florencji,

Masaccio – Grosz czynszowy, Trójca Święta,

Piero della Fancesca – Portret Federica da Montefeltro i jego żony Battisty Sforza, Chrzest Chrystusa,

Sandro Botticelli – Madonna Magnificat, Primavera, Narodziny Wenus.

Biczowanie, Zmartwychwstanie,

Sandro Botticelli - Powracająca

Judyta, Opłakiwanie Chrystusa.

Dojrzały renesans we Włoszech
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Andrea Palladio - Teatro Olimpico,	Plany Bazyliki św. Piotra na
		Il Redentore,	Watykanie,
		Jacopo Sansovino - Biblioteka św.	Andrea Palladio – Villa
		Marka,	Rotonda,
		Michał Anioł - projekt Kapitolu,	Donato Bramante –
		Biblioteka Laurenziana,	Tempietto.
	Rzeźba	Michał Anioł – Pieta z	Michał Anioł –David, Pieta
		Nikodemem, Pieta Rondanini,	watykańska, Nagrobek
		Nagrobek Juliusza II.	Medyceuszy.
	Malarstwo	Leonardo da Vinci - Pokłon Trzech	Leonardo da Vinci -Madonna
		Króli, Św. Jan Chrzciciel,	w grocie, Ostatnia Wieczerza,
		Michał Anioł - sklepienie Kaplicy	Święta Anna Samotrzeć,
		Sykstyńskiej,	Mona Liza, Dama z
		Rafael Santi - Zaślubiny Marii,	gronostajem,
		Piękna Ogrodniczka, Madonna	Michał Anioł - Tondo Doni,
		della Sedia, Uwolnienie św. Piotra	Stworzenie Adama, Sąd
		z więzienia (Stanza Heliodora),	Ostateczny w Kaplicy
		portret Baltazara Castiglione,	Sykstyńskiej,
		Triumf Galatei,	Rafael Santi - Madonna ze
		Giorgione- Trzej filozofowie,	szczygłem, Szkoła ateńska,
		Koncert wiejski,	Madonna Sykstyńska,
		Tycjan- Madonna rodziny Paesaro,	Transfiguracja (Przemienienie
		Pieta, Flora, Bachanalie, Karol V	Pańskie).
		na koniu, portret Karola V w	Giorgione – Śpiąca Wenus,
		fotelu, portret papieża Pawła III z	Burza,
		nepotami.	Tycjan - Wenus z Urbino,
		Paolo Veronese - Uczta w Kanie	Assunta, Wenus z Urbino,
		Galilejskiej,	Miłość Ziemska i Niebiańska
Renesans i manieryzm w Polsce
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)

Architektura

Rzeźba

Malarstwo

Jan Baptysta Quadro z Lugano - ratusz w Poznaniu,

Santi Gucci – zamek w Baranowie, Jan Maria Padovano – attyka Sukiennic w Krakowie,

Antoni van Opbergen – Wielki Arsenał w Gdańsku.

Santi Gucci – nagrobek Zygmunta Augusta, nagrobek Anny Jagiellonki,

nagrobek Jana Olbrachta. Marcin Kober – portret Anny Jagiellonki,

Miniatura z kodeksu Baltazara Behema: Ludwisarz, Arrasy wawelskie.

Franciszek Florentczyk, Bartolomeo Berrecci – Dziedziniec na Wawelu, Kaplica Zygmuntowska, Kamienice braci Przybyłów w Kazimierzu Dolnym,

plan Zamościa, ratusz w Zamościu, kamienice i kolegiata w Zamościu. Bartolomeo Berrecci - nagrobek Zygmunta Starego, Santi Gucci – nagrobek Stefana Batorego.

Bitwa pod Orszą, Stanisław Samostrzelnik – portret biskupa Tomickiego.

Pomiędzy renesansem a manieryzmem; manieryzm
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	zamek Chambord (plan, bryła,	Ratusz w Antwerpii.
		fasada),
		zamek w Blois (klatka schodowa).
		Wawrzyniec Senes - zamek
		Krzyżtopór w Ujeździe.
	Rzeźba	Giovanni da Bologna – Merkury,	Benvenuto Cellini – Solniczka
		Porwanie Sabinek.	Franciszka I.
	Malarstwo	Pieter Bruegel St. (pogranicze	Pieter Bruegel Starszy
		renesansu i manieryzmu) – Kraina	(pogranicze renesansu i
		lenistwa, Ślepcy, Wesele	manieryzmu) –Upadek Ikara,
		chłopskie, Wieża Babel, Walka	Myśliwi na śniegu,
		karnawału z postem,	El Greco – Zwiastowanie,
		Correggio – Święta noc,	Pogrzeb hrabiego Orgaza,
		Jacopo Tintoretto - Zuzanna i	Widok Toledo,
		starcy, Cud św. Marka,	Tintoretto - Ostatnia
		Wyniesienie zwłok św. Marka ze	Wieczerza,
		świątyni, Święty Marek ratujący	Agnolo Bronzino – Alegoria
		Saracena,	czasu i miłości,
		Jacopo Pontormo – Nawiedzenie,	Parmigianino – Madonna z
		Zdjęcie z krzyża,	długą szyją.
		Fiorentino Rosso – Zdjęcie z

krzyża,

Parmigianino – Autoportret w

wypukłym lustrze,

El Greco – Obnażenie z szat,

Zesłanie Ducha Świętego,

Zmartwychwstanie, Laokoon,

Giuseppe Arcimboldo – Cztery

pory roku,

Szkoła Fontainebleau – Diana

łowczyni.

Barok we Włoszech

Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
sztuki		treści i formy)
Architektura	Gianlorenzo Bernini - Scala	Gianlorenzo Bernini - plac i
	Reggia,	kolumnada przed bazyliką św.
	Francesco Borromini - San Ivo w	Piotra w Rzymie,
	Rzymie, Santa Agnese w Rzymie,	Giacomo della Porta, Giacomo
	Balthassare Longhena - Santa	da Vignola - Kościół Il Gesu,
	Maria della Salute w Wenecji,	Francesco Borromini –San
	Guarino Guarini - San Lorenzo w	Carlo Alle Quattro Fontane.
	Turynie.
Rzeźba	Gianlorenzo Bernini, Konfesja nad	Gianlorenzo Bernini – Ekstaza
	grobem św. Piotra, Tron św. Piotra,	św. Teresy, Dawid, Apollo i
	Nagrobek Ludwiki Albertoni,	Dafne.
	Nagrobek papieża Urbana VIII,
	Fontanna Czterech Rzek,
	Nicola Salvi - Fontanna Di Trevi.
Malarstwo	Annibale Carracci – Triumf	Andrea del Pozzo - plafon w
	Bachusa i Ariadny,	kościele świętego Ignacego w
	Guido Reni - Rzeź Niewiniątek,	Rzymie,
	Pietro da Cortona - Gloryfikacja	Michelangelo Merisi da
	rządów Urbana VII,	Caravaggio - Powołanie św.
	Michelangelo Merisi da	Mateusza, Złożenie do grobu,
	Caravaggio – Martwa natura z	Wieczerza w Emaus.
	owocami, Bachus, Niewierny
	Tomasz, Męczeństwo św.
	Mateusza, Wróżenie z ręki, Śmierć
	Matki Boskiej, Dawid z głową
	Goliata,
	Artemisia Gentileschi - Judyta i
	Holofernes,
	Gianbattista Tiepolo - Gloryfikacja
	Hiszpanii (pałac w Madrycie),
	Antonio Canale - Widok kościoła
	San Giorgio Maggiore,
	Francesco Guardi – Grand Canal.

Architektura poza granicami Włoch
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Johann Bernard Fisher von Erlach -	Johann Bernard Fisher von
		pałac Schonbrunn w Wiedniu,	Erlach - kościół św. Karola
		Lucas von Hildebrandt - Górny	Boromeusza w Wiedniu,
		belweder w Wiedniu.	Baltazara Neumann - Kościół
		Jacob Prandtauer - kościół opactwa	Vierzehnheiligen,
		w Melk (Austria).	Christopher Wren - katedra
			św. Pawła w Londynie.

Barok we Flandrii, Holandii

Dziedzina	Do rozpoznania
sztuki
Architektura	Jacob van Campen - ratusz w
	Amsterdamie.
Malarstwo	Peter Paul Rubens - Sąd
	Ostateczny, Autoportret z Izabelą
	Brandt, Bitwa Amazonek,
	Krajobraz z tęczą, Helena
	Fourment w futrze, Przybycie
	Marii Medycejskiej do Marsylii
	Jacob Jordaens - Król pije,
	Anton van Dyck - Portret Karola I,
	Autoportret z sir Endymionem
	Porterem,
	David Teniers - Palacze i pijacy,
	Adriaen Brouver - Grający w karty
	Franz Snyders – Spiżarnia,
	Rembrandt Hermeszon van Rijn –
	Danae, Hendrikje kąpiąca się w
	rzece, Autoportret w futrzanym
	płaszczu, Autoportret – Rembrandt
	jako apostoł Paweł, Autoportret z
	Saskią na kolanach,
	Jan Lievens - Chłopiec
	rozdmuchujący żar,
	Frans Hals - Regentki domu
	starców w Haarlemie, Wesoły
	bibosz, Czarownica z Haarlemu
	(Malle Babbe),
	Jan Vermeer van Delft - Para
	pijąca wino, Alegoria malarstwa,
	Koronczarka, Nalewająca mleko,
	Peter de Hooch - Kobieta z

Do omówienia (dokładna analiza treści i formy)

Peter Paul Rubens - Porwanie córek Leukippa, Zdjęcie z krzyża, Podniesienie krzyża, Rembrandt Hermesz van Rijn

- Powrót syna marnotrawnego, Lekcja anatomii doktora Tulpa, Wymarsz strzelców, Trzy krzyże (grafika), Pejzaż z miłosiernym Samarytaninem, Autoportret z paletą,

Jan Vermeer van Delft -

Widok Delft, Czytająca list,

Kobieta ważąca perły.

dzieckiem u wejścia do spiżarni,

Jacob van Ruisdael - Młyn koło

Wijk,

Willem Claeszon Heda - Martwa

natura (Śniadanie).

Barok w Hiszpanii
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	zakrystia klasztoru kartuzów w
		Grenadzie.
	Malarstwo	Diego Rodriguez de Silva	Diego Rodriguez de Silva
		Velázquez - Infantka Małgorzata,	Velazquez - Panny dworskie,
		Poddanie Bredy, Triumf Bachusa,	Portret Innocentego X, Wenus
		Portret Filipa IV,	z lustrem.
		Jose de Ribera –Męczeństwo św.
		Bartłomieja,
		Francisco Zurbaran - Wystawienie
		ciała św. Bonawentury, Martwa
		natura z filiżanką,
		Esteban Bartolome Murillo –
		Immaculata.
Barok we Francji
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Francois Mansart, Jacques le	Charles le Brun, Louis le Vau,
		Mercier- kościół Val de Grace w	Andre le Notre, Jules
		Paryżu,	Hardouin-Mansart - Wersal,
		Charles le Brun, Louis le Vau -	(Galeria Zwierciadlana),
		pałac Vaux le Vicomte,	Claude Perrault - wschodnia
		Jules Hardouin-Mansart - kościół	fasada Luwru.
		des Invalides w Paryżu.
	Rzeźba	Pierre Puget - Milon z Krotonu,
		Francois Girardon - Apollo z
		nimfami (Wersal, ogród),
		Etienne Maurice Falconet - Pomnik
		Piotra I w Petersburgu.
	Malarstwo	Georges de la Tour - Oszust z asem	Nicolas Poussin - Et in
		karo,	Arkadia Ego,
		Claude Lorrain - Odjazd św.	Georges de la Tour - Św.
		Urszuli,	Maria Magdalena pokutująca.
		Nicolas Poussin - Pogrzeb Fokiona,
		Orfeusz i Eurydyka.

Barok w Polsce

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba

Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Tylman z Gameren - kościół św.	Giovanni Trevano - kościół śś.
Anny w Krakowie, kościół	Piotra i Pawła w Krakowie,
Sakramentek w Warszawie, pałac	Augustyn Locci - Pałac w
Krasińskich w Warszawie,	Wilanowie.
Jan Trevano Zamek Królewski w
Warszawie,
Augustyn Locci - pałac w
Wilanowie.
nagrobek z postacią klęczącą np.
Piotra Opalińskiego z kościoła w
Sierakowie.
Portret trumienny Stanisława	Daniel Schulz - Portret Jana
Woyszy (anonim),	Kazimierza,
Taniec śmierci (anonim),	Jerzy Eleuter Siemiginowski –
Daniel Szulc - Portret Michała	Portret Jana III Sobieskiego
Korybuta Wiśniowieckiego.	pod Wiedniem.

Rokoko
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Architektura	Filippo Juvarra, Giovanni Battista	Matthaus Popelmann -
		Sacchetti - pałac królewski w	Zwinger w Dreźnie,
		Madrycie,	George Wenceslaus von
		Jose Benito Churriguera - ołtarz	Knobelsdorff - pałac Sans
		architektoniczny w kościele San	Soucci w Poczdamie.
		Esteban w Salamance,
		Egid Quirin i Cosmas Asam -
		kościół św. Jana Nepomucena w
		Monachium.
	Rzeźba	Étienne Maurice Falconet, Amour
		menaçant,
		Ignaz Günther, Anioł stróż.
	Malarstwo	Antoine Watteau - Szyld Gersainta,	Antoine Watteau - Odjazd na
		Gilles Francois Boucher - Toaleta	Cyterę,
		Wenus,	Francois Boucher - Kąpiel
		Jean Baptiste Simeon Chardin -	Diany,
		Modlitwa przed posiłkiem,	Jean-Honore Fragonard –
		Chłopiec z bączkiem,	Huśtawka.
		Thomas Gainsborough - Robert
		Andrews z żoną, Błękitny chłopiec,
		Sir Joshua Reynolds - Portret Nelly

O`Brien, Portret lorda Heathfielda,

William Hogarth - W salonie pani

(z cyklu Modne małżeństwo).

Klasycyzm na Zachodzie Europy

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba

Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Claude Nicolas Ledoux - projekt	Jacques- Germain Soufflot –
idealnego miasta Arc-et-Senans,	kościół św. Genowefy w
Karl Friderich Schinkel – Nowa	Paryżu,
Wartownia w Berlinie,	Jacques Ange Gabriel – Petit
Muzeum w Berlinie,	Trianon.
Richard Boyle –Chiswick House.
Antonio Canova – Nagrobek Marii	Antonio Canova – Amor i
Krystyny, Paulina Borghese jako	Psyche, Trzy gracje.
Wenus.
Jacques Louis David – Portret	Jacques Louis David – Śmierć
konny Stanisława Kostki,	Marata, Śmierć Sokrtesa,
Potockiego, Portret pani Recamier,	Przysięga Horacjuszy.
Bonaparte na Przełęczy św.	Dominique Ingres – Źródło,
Bernarda, Koronacja Napoleona,	Wielka Odaliska, Łaźnia
Madame Récamier,	turecka.
Dominique Ingres - Panna Rivière,
Kąpiąca się, Louis-François Bertin.

Klasycyzm w Polsce

Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
sztuki		treści i formy)
Architektura	Dominik Merlini –Królikarnia,	Dominik Merlini, Jan
	Jan Chrystian Kamsetzer – teatr na	Chrystian Kamsetzer – pałac
	wyspie,	na wodzie,
	Piotr Aigner – Świątynia Sybilli w	Szymon Bogumił Zug –
	Puławach, Pałac Marynki w	kościół ewangelicko-
	Puławach,	augsburski w Warszawie,
	Jakub Kubicki – Belweder w	Piotr Aigner – kościół św.
	Warszawie,	Aleksandra w Warszawie.
	Antonio Corazzi – Pałac Staszica w
	Warszawie.
Rzeźba	Bertel Thorvaldsen – pomnik	Bertel Thorvaldsen – pomnik
	Kopernika, Ganimedes,	księcia Józefa
	Jakub Tatarkiewicz – Psyche	Poniatowskiego.

	omdlewająca.
Malarstwo	Marcello Bacciarelli – Portret
	Stanisława Augusta,
	Poniatowskiego z klepsydrą,
	Bernardo Belotto (zw. Canaletto) –
	Kolumna Zygmunta od strony
	Wisły, Krakowskie Przedmieście,
	Jan Piotr Norblin – Towarzystwo
	na wycieczce w parku.

Marcello Bacciarelli – Stanisław August Poniatowski w stroju koronacyjnym. Bernardo Belotto (zw. Canaletto) – Widok Warszawy od strony Pragi.

Romantyzm i historyzm

Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
sztuki		treści i formy)
Architektura	Charles Barry – Parlament w	Charles Garnier – Opera w
	Londynie,	Paryżu.
	Karl Friedrich Schinkel – Pałac w
	Kórniku,
	Joseph Paxton – pałac Kryształowy
	w Londynie.
Rzeźba	Franois Rude - Napoleon budzący	Franois Rude – Marsylianka.
	się do nieśmiertelności,
	Jean Baptiste Carpeaux – Taniec.
Malarstwo	Francisco Goya y Lucientes - Maja	Francisco Goya y Lucientes –
	naga, Maja ubrana, Portret księżnej	Gdy rozum śpi budzą się
	Alby, Rodzina Karola IV, Saturn	upiory, Rozstrzelanie
	pożerający swe dzieci, Sabat	powstańców madryckich 3
	czarownic,	maja 1808 roku,
	John Constable - Katedra w	Eugène Delacroix - Wolność
	Salisbury,	wiodąca lud na barykady,
	Eugène Delacroix – Barka	Rzeź na Chios, Kobiety
	Dantego, Śmierć Sardanapala,	algierskie,
	Portret Chopina,	Theodore Gericault - Tratwa
	Theodore Gericault - Oficer	Meduzy,
	szaserów,	William Turner – Szybkość,
	Caspar David Friedrich – Nadzieja,	para i deszcz,
	Mężczyzna i kobieta zapatrzeni w	Théodore Géricault - Tratwa
	księżyc, Opactwo w dębowym	Meduzy,
	lesie, Ruiny Eldeny, Cmentarz w	Caspar David Friedrich –
	śniegu,	Mnich nad brzegiem morza,
	William Blake – Urizen	Krzyż w górach, Skały
	stwarzający wszechświat, Newton,	kredowe na Rugii, Wędrowiec
	Johann Heinrich Fssli - Koszmar	ponad morzem mgły,
	(Nocne mary)	John Constable – Bród.
	William Turner - Ostatnia droga
	Tmraire’a - Spokój – Pogrzeb na
	pełnym morzu - Pożar Parlamentu.

Prerafaelici
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Dante Gabriel Rossetti - Beata	John Everett Millais – Ofelia.
		Beatrix, Zwiastowanie,
		Edward Burne-Jones – Złote
		schody,
		William Holman Hunt –
		Przebudzone sumienie.
Realizm
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Gustave Courbet - Autoportret z	Gustave Courbet –
		psem, Dzień dobry, panie Courbet,	Kamieniarze, Pracownia
		Pogrzeb w Ornans, Pochodzenie	artysty,
		świata,	Franois Millet – Zbierające
		Camille Corot - Wiatr, Katedra w	kłosy, Anioł Pański,
		Chartres,	Honore Daumier – Praczka.
		Jean Franois Millet - Siewca
		Honore Daumier - Ulica
		Transnonain w Paryżu, Don
		Kichot,
		Ilia Riepin – Burłacy na wołdze ,
		Theodore Rousseau – U wodopoju.
Akademizm
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Adolphe William Bouguereau -	Alexandre Cabanel –
		Narodziny Wenus,	Narodziny Wenus.
		Thomas Couture – Rzymianie

okresu upadku,

Jean-Léon Gérôme- Walka

kogutów,

Lawrence Alma-Tadema - Róże

Heliogabala (Holandia).

Malarstwo XIX wieku w Polsce

Dziedzina sztuki Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Aleksander Gierymski - Święto	Aleksander Gierymski –
Trąbek, Wieczór nad Sekwaną,	Altana, Żydówka z
Trumna chłopska,	pomarańczami,
Aleksander Kotsis – Matula	Aleksander Kotsis - Ostatnia

PROGRAM NAUCZANIA HISTORII SZTUKI W IV ETAPIE EDUKACYJNYM W ZAKRESIE ROZSZERZONYM

Prerafaelici
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Dante Gabriel Rossetti - Beata	John Everett Millais – Ofelia.
		Beatrix, Zwiastowanie,
		Edward Burne-Jones – Złote
		schody,
		William Holman Hunt –
		Przebudzone sumienie.
Realizm
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Gustave Courbet - Autoportret z	Gustave Courbet –
		psem, Dzień dobry, panie Courbet,	Kamieniarze, Pracownia
		Pogrzeb w Ornans, Pochodzenie	artysty,
		świata,	Franois Millet – Zbierające
		Camille Corot - Wiatr, Katedra w	kłosy, Anioł Pański,
		Chartres,	Honore Daumier – Praczka.
		Jean Franois Millet - Siewca
		Honore Daumier - Ulica
		Transnonain w Paryżu, Don
		Kichot,
		Ilia Riepin – Burłacy na wołdze ,
		Theodore Rousseau – U wodopoju.
Akademizm
	Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	sztuki		treści i formy)
	Malarstwo	Adolphe William Bouguereau -	Alexandre Cabanel –
		Narodziny Wenus,	Narodziny Wenus.
		Thomas Couture – Rzymianie

okresu upadku,

Jean-Léon Gérôme- Walka

kogutów,

Lawrence Alma-Tadema - Róże

Heliogabala (Holandia).

Malarstwo XIX wieku w Polsce

Dziedzina sztuki Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Aleksander Gierymski - Święto	Aleksander Gierymski –
Trąbek, Wieczór nad Sekwaną,	Altana, Żydówka z
Trumna chłopska,	pomarańczami,
Aleksander Kotsis – Matula	Aleksander Kotsis - Ostatnia

			pomarli,	chudoba,
			Artur Grottger - Pożegnanie	Artur Grottger – Bój, Kucie
			powstańca, Plac zamkowy w	kos,
			Warszawie,	Henryk Rodakowski - Portret
			Henryk Rodakowski - Portret	generała Henryka
			matki,	Dembińskiego,
			Henryk Siemiradzki – Pochodnie	Henryk Siemiradzki – Dirce
			Nerona,	chrześcijańska,
			Jan Matejko - Hołd Pruski,	Jan Matejko - Stańczyk,
			Józef Chełmoński - Żurawie,	Rejtan – Upadek Polski,
			Bociany, Kuropatwy na śniegu,	Kazanie Skargi, Bitwa pod
			Józef Szermentowski - Bydło	Grunwaldem, Uchwalenie
			schodzące do wodopoju	Konstytucji 3 maja,
			Juliusz Kossak - Polowanie z	Józef Chełmoński - Czwórka,
			sokołem,	Babie lato,
			Piotr Michałowski – Napoleon na	Maksymilian Gierymski –
			siwym koniu, Defilada przed	Pikieta powstańcza,
			Napoleonem, Portret chłopa w	Piotr Michałowski – Seńko,
			kapeluszu,	Bitwa pod Somosierrą.
			Walenty Wańkowicz - Portret
			Adama Mickiewicza na Judahu
			skale,
			Wojciech Gerson - Cmentarz w
			Zakopanem,
			Wojciech Korneli Stattler -
			Machabeusze .
	Symbolizm
		Dziedzina	Do rozpoznania
		sztuki
		Rzeźba	Auguste Rodin – Mieszczanie z Calais.
		Malarstwo	Gustave Moreau - Taniec Salome, Zjawa,
			Puvis de Chavannes – Biedny rybak,
			Arnold Böcklin - Wyspa umarłych,
			Odilon Redon - Oko jako dziwaczny balon (litografia), Cyklon,
			Zamknięte oczy,
			James Ensor - Autoportret wśród masek,
			Paul Srusier- Melancholia, Talizman,
			Maurice Denis – Muzy,
			Pierre Bonnard – Kobiety w ogrodzie.
Impresjonizm i neoimpresjonizm
		Dziedzina	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
		sztuki		treści i formy)
		Rzeźba		Edgar Degas –Czternastoletnia
				tancerka.
		Malarstwo	Edouard Manet - Bar w Folies-	Edouard Manet – Olimpia,
„ROZWIŃ SKRZYDŁA”				Strona 78

Bergère, Na balkonie, Kolej żelaza,	Śniadanie na trawie,
Claude Monet - Stogi (kilka	Rozstrzelanie cesarza
wersji), Nenufary (kilka wersji),	Maksymiliana,
Japoński mostek w Giverny,	Claude Monet – Impresja.
Edgar Degas - Klasa tańca,	Wschód słońca, Katedra w
Wyścigi konne, Absynt,	Rouen (kilka wersji), Dworzec
Camille Pissarro - Czerwone dachy	Saint-Lazare,
Pierre-Auguste Renoir - Wielkie	Edgar Degas – Primabalerina
kąpiące się, Moulin de la Galette,	Pierre-Auguste Renoir –
Akt w słońcu, Parasolki,	Huśtawka, Śniadanie
George Seurat – Modelki, Cyrk,	wioślarzy,
Berthe Morisot – Kołyska,	George Seurat – Niedzielne
Paul Siniac - Port w Marsylii.	popołudnie na wyspie Grande
	Jatte.

Postimpresjonizm

Dziedzina sztuki Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Paul Cezanne - Dom	Paul Cezanne – Martwa natura
powieszonego, Autoportret,	z błękitnym wazonem Góra
Grający w karty, Martwa natura z	Sainte-Victoire (kilka wersji),
kuchennym stołem, Wielkie	Vincent van Gogh – Jedzący
kąpiące się, Zatoka Marsylska	kartofle, Pokój van Gogha,
widziana z Estaque,	Kruki nad łanem zboża,
Vincent van Gogh – Buty, Nocna	Portret doktora Gacheta,
kawiarnia, Autoportret przed	Kościół w Auvers,
sztalugą Autoportret (1889 r.),	Henri de Toulouse-Lautrec –
Autoportret z zabandażowanym	Jane Avril w Jardin de Paris,
uchem, Taras kawiarni w nocy,	Toaleta,
Droga z cyprysem i gwiazdą,	Paul Gauguin – Wizja po
Słoneczniki,	kazaniu – walka Jakuba z
Henri de Toulouse-Lautrec -,	aniołem, Skąd przychodzimy?
Moulin Rouge, Aristide Bruant,	Kim jesteśmy? Dokąd
Paul Gauguin - Żółty Chrystus,	zmierzamy?
Autoportret z Żółtym Chrystusem,
Kobieta trzymająca owoc, Kiedy
wychodzisz za mąż?, Manao
Tupapau (Duch zmarłych czuwa).

Secesja
	Dziedzina sztuki	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna
			analiza treści i formy)
	Architektura	Antonio Gaudi – Casa Mila,	Antonio Gaudi – Sagrada
		Casa Batllo,	Familia,
„ROZWIŃ SKRZYDŁA”				Strona 79

		Hektor Guimard – Wejścia do	Joseph Olbrich -pałac
		paryskiego metra,	„Secesji” wiedeńskiej.
		Wictor Horta - klatka
		schodowa Tassela, Grand
		Bazar,
		Whistler – Pawia sala.
	Rzeźba/wzornictwo	Auguste Rodin – Myśliciel,	Auguste Rodin –Katedra,
	użytkowe	Ręka Boga, Danaida,	Pocałunek, Myśliciel.
		Louis Tiffany - Projekty lamp
		witrażowych.
	Malarstwo	Aubrey Beardsley – Salome,	Gustave Klimt –
		Gustave Klimt – Salome,	Pocałunek, Judyta i
		Spełnienie (fryz z pałacu w	Holofornes,
		Stocklet), Danae, Trzy etapy	Aubrey Beardsley – Pawia
		życia kobiety.	suknia,
			Alfons Mucha – Plakat
			reklamujący bibułki „Job”.
Młoda Polska

Dziedzina

sztuki

Architektura

Rzeźba Malarstwo

Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna analiza
	treści i formy)
Stanisław Wyspiański – Wystrój	Stanisław Wyspiański –
salonu Żeleńskich,	Balustrada z Gmachu
Franciszek Mączyński, Tadeusz	Towarzystwa Lekarskiego.
Stryjeński – Teatr Stary w
Krakowie (elewacja),
Wacław Szymanowski pomnika
Chopina w Warszawie.
Stanisław Wyspiański – witraż	Stanisław Wyspiański -
Apollo z Gmachu Towarzystwa	Witraż Bóg Ojciec - Stań się!,
Lekarskiego, Kartony do witraży	Polonia, Projekt witraża do
wawelskich: Henryk Pobożny,	katedry lwowskiej, Śpiący
Święty Stanisław, Kazimierz	Staś, Podwójny portret Elizy
Wielki, Autoportret,	Pareńskiej, Macierzyństwo,
Jacek Malczewski – Introdukcja,	Widok na Kopiec Kościuszki
Krajobraz z Tobiaszem, Zatruta	(kilka widoków z cyklu),
studnia, Śmierć na etapie, Błędne	Józef Mehoffer – Dziwny
koło,	ogród,
Witold Wojtkiewicz – Chrystus i	Jacek Malczewski –
dzieci,	Melancholia, Thanatos,
Józef Mehoffer - Hołd Trzech	Hamlet polski (Portret
Króli (Projekt witraża do katedry	Aleksandra Wielopolskiego),
we Fryburgu),	Witold Wojtkiewicz -
Edward Okuń – Okładka do	Krucjata dziecięca,
Chimery,	Józef Mehoffer – Dziwny
Józef Pankiewicz – Wóz z sianem,	ogród,
Japonka, Wizyta, Targ na kwiaty	Władysław Podkowiński –

Władysław Podkowiński – Dzieci w ogrodzie, Sad w Chrzesnem, Mokra wieś,

Leon Wyczółkowski – Kopanie

buraków, Rybacy,

Kazimierz Stabrowski – Na tle

witrażu,

Jan Stanisławski – Topole nad wodą,

Władysław Ślewiński - Kobieta czesząca włosy.

Szał,

Leon Wyczółkowski –Rybacy brodzący, Ujrzałem raz Boznańska – Dziewczynka z chryzantemami, Imieniny babuni,

Józef Pankiewicz - Targ na kwiaty, Dziewczynka w czerwonej sukience, Ferdynand Ruszczyc, Ziemia.

Kierunki awangardowe I połowy XX wieku

Kierunek w sztuce	Do rozpoznania
fowizm	Matisse – Radość życia,
	Harmonia w czerwieni, Taniec,
	Muzyka,
	Andre Derain – Most
	Westminsterski,
	Maurice Vlaminck – Barki na
	Sekwanie.
kubizm	Pablo Picasso – Dziewczyna z
	mandoliną, Portret Kahnweilera,
	Martwa natura ze skrzypcami,
	Fabryka z Horta de Ebro, Portret
	Ambroise Vollarda, Gitara i
	klarnet,
	George Braque – Domy w
	Estaque, Gitara i klarnet,
	Fernand Leger – Mona Liza z
	kluczami,
	Picasso poza kubizmem -
	Portret Gertrudy Stein Dwie
	siostry, Pijąca absynt,
	Dziewczyna przed lustrem,
	Plącząca kobieta, Trzej
	muzykanci, Las Meninas.
ekspresjonizm	Edward Munch – Śmierć,
	Taniec życia,
	George Rouault – Pierrot jako
	artysta,
	Ernst Ludwig Kirchner –
	Autoportret z modelką,
	Emil Nolde – Tryptyk Maria
	Egipcjanka,

Do omówienia (dokładna

analiza treści i formy) Henri Matisse – Radość życia, Portret żony z zieloną pręgą, Le Luxe II, Andre Derain - Postacie na łące Maurice Vlaminck – Czerwone drzewa.

Pablo Picasso –Panny z Avignonu,

George Braque – Portugalczyk,

Picasso poza kubizmem – Życie, Rodzina kuglarzy, Guernica.

Edward Munch – Krzyk (wersja malarska i graficzna, Madonna, Emil Nolde – Prorok, Ukrzyżowanie,

Ernst Ludwig Kirchner –

Kobiety na ulicy,

Oscar Kokoschka – Pieta.

Nowa

Rzeczowość

futuryzm

Wassily Kandinsky – Błękitny

jeździec, kościół w Murnau,

Franz Marc – Żółta krowa,

Oskar Kokoschka – Morderca,

nadzieja kobiet,

Erich Heckel - Sitzende Fränzi,

Chaim Soutin - Zarżnięty wół,

Diego Rivera - Prekolumbijskie

życie,

David Alfaro

Siqueiros - Nowa

demokracja.

George Grosz – Miasto, Filary	Otto Dix – Wojna.
społeczeństwa,
Otto Dix - Portret rodziców,
Maksa Beckmann - Autoportret
z rogiem.
Umberto Boccioni –	Giacomo Balla –
Elastyczność, Ulica między	Dziewczynka biegnąca na
domami, Bójka w galerii, Wizja	balkonie,
symultaniczna,	Umberto Boccioni - Jedyna
Giacomo Balla – Dynamizm psa	forma ciągłości w
na smyczy,	przestrzeni (rzeźba),
Gino Severini – Taniec Pan Pan	Gino Severini –Pociąg
w Monico, Wojna, Pociąg	pancerny.
pancerny,
Natalia
Gonczarowa - Kot

École de Paris

abstrakcjonizm

konstruktywizm

Chaim Soutine – Grom, Amadeo Modigliani – Alice, Jeanne Hébuterne

Marc Chagall - Autoportret z siedmioma palcami, Spadający anioł, Zielony skrzypek, Eugeniusz Zak – Żebrak, Mojżesz Kisling - Portret Jeana Cocteau.

Wasilij Kandinsky - Cercle et carre,

Constantin Brâncuși – Księżna X, Niekończąca się kolumna, Henri Moore – Spoczywająca postać.

Frank Lloyd Wright – Zakłady Johnson Wax w Madison,

Amadeo Modigliani – Leżący akt,

Marc Chagall, Skrzypek, Ja i wieś.

Wasilij Kandinsky -

Pierwsza akwarela

abstrakcyjna,

Henri Moore - Król i

królowa,

Constantin Brâncuși –Ptak. Władimir Tatlin – Pomnik III Międzynarodówki,

dadaizm

surrealizm

socrealizm

Mies van der Rohe – Osiedle w Weissenhof,

Walter Gropius i Adolf Meyer – fabryka „Fagus“ (bryła)

Piet Mondrian –Broadway Boogie Woogie, Drzewo Czerwone, Drzewo Szare, Gerrit Rietveld - Czerwono-niebieskie krzesło.

El Lissitzky – Czerwonym klinem uderz w Białych, Marcel Duchamp – Akt schodzący po schodach, L.H.O.O.Q, Wieszak, Suszarka do butelek,

Kurt Schwitters – Merzbild, Man Ray – Skrzypce Ingresa. Jean Miro –Ważka z czerwonymi skrzydełkami, Rene Magritte – Terapeuta, Zamek w Pirenejach, Balkon wg Maneta, Dwie tajemnice, Salvador Dali – Portret Mae West, Giorgio Sen spowodowany lotem pszczoły wokół owocu granatu na sekundę przed przebudzeniem, Kuszenie św. Antoniego, Giorgio de Chirico – Niepokojące muzy,

Marc Chagall – Podwójny portret z kieliszkiem wina, Max Ernst – Słoń Celebes, Europa po deszczu,

Meret Oppenheim - Śniadanie w futrze.

Aleksander Kobzdej – Kamieniarze, Muchina - Robotnik i kołchoźnica,

Isaak Brodski - Lenin w Smolnym,

Uniwersytet im. Łomonosowa w

Kazimierz Malewicz – Czarny kwadrat na białym tle, kompozycja suprematystyczna (1915), Piet Mondrian – Kompozycja z żółtym czerwonym i niebieskim, Walter Gropius – siedziba Bauhausu w Dessau, Frank Lloyd Wright –

Muzeum Guggenheima w Nowym Yorku, Dom nad wodospadem.

Marcel Duchamp – Fontanna, Panna młoda rozbierana przez swych kawalerów jednak, Akt schodzący po schodach, L.H.O.O.Q.,

Man Ray – Podarunek.

Giorgio de Chirico – Tajemnica i melancholia ulicy,

Salvador Dali – Uporczywość pamięci, Płonąca żyrafa, Oblicze wojny,

Jean Miro – Karnawał arlekina,

Max Ernst – Matka Boska karcąca Dzieciątko, Rene Magritte – Kochankowie.

Aleksander Kobzdej – Podaj cegłę,

Pałac Kultury i Nauki w Warszawie.

Moskwie,

Nowa Huta w Krakowie,

Stadion Dziesięciolecia w

Warszawie.

Kierunki i stowarzyszenia awangardowe w Polsce
	Kierunek w sztuce	Do rozpoznania			Do omówienia (dokładna
					analiza treści i formy)
	formiści	Stanisław Ignacy Witkiewicz –			Stanisław Ignacy
		Portret Jadwigi Witkiewiczowej			Witkiewicz – Marysia i
		(z 1925 roku), Portret Edwardy			burek na Cejlonie,
		Szmuglarowskiej z 1930 r.,			Leon Chwistek –
		Rąbanie lasu,			Szermierka,
		Zbigniew Pronaszko – Projekt			Stanisław Ignacy
		pomnika Adama Mickiewicza w			Witkiewicz – Autoportret
		Wilnie,			(z 1938 r.),
		Tytus Czyżewski – Madonna z			Xawery Dunikowski –
		dzieciątkiem,			Tchnienie,
		Xawery Dunikowski – Kobiety			Zbigniew Pronaszko – Akt.
		brzemienne.
	Rytm	Eugeniusz Zak – Pierrot,			Tadeusz Makowski –
		Tadeusz Makowski – Szewc,			Kapela dziecięca,
		Zofia Stryjeńska – Spotkanie z			Władysław Skoczylas –
		synem z cyklu Pascha.			Zbójnicki.
	Blok i Praesens	Władysław Strzemiński –			Katarzyna Kobro –
		Pejzaż morski, Kompozycja			Kompozycja przestrzenna,
		unistyczna, Kobieta w oknie,			Władysław Strzemiński –
		Henryk Stażewski – Relief nr 12			Powidok światła.
		Mieczysław Szczuka, Amnestji
		dla więźniów politycznych
		(plakat).
	Komitet Paryski	Jan Cybis – Martwa natura z			Zygmunt Waliszewski -
		kwiatami,			Uczta II, Wyspa miłości.
		Zygmunt Waliszewski – Uczta u
		Benvenuta Celliniego, Uczta II,
		Malarz i modelka,
		Józef Czapski - Opera Leśna w
		Sopocie,
		Artur	Nacht-Samborski	-
		Martwa natura z fikusem,
	Grupa	Maria Jarema - Penetracje,			Jerzy Nowosielski –
	Krakowska	Filtry 13,			Toaleta.
		Jonasz Stern - Kompozycja I,
		Jerzy Nowosielski – Akt z
		oknem, św. Mikołaj (ikona),
		dekoracja Kościoła,

grekokatolickiego w Białym

Borze,

Tadeusz Brzozowski – Pludry,

Siurpryza,

Tadeusz Kantor - Multiple

parasolowe.

Sztuka II połowy XX wieku
	Kierunek w sztuce	Do rozpoznania	Do omówienia (dokładna
			analiza treści i formy)
	ekspresjonizm	Jackson Pollock – Wilczyca,	Jackson Pollock –
	abstrakcyjny	Rytm jesieni,	Drewniany konik nr 10A,
		Franz Kline – Figura ósma,	Willem de Kooning –
		Wols – Kompozycja V,	Kobieta I.
		Mark Rothko – Ziemia i zieleń,
		Tryptyk,
		Hans Hartung, H-30.
	pop-art	Jasper Johns – Trzy flagi, Cel z	Andy Warhol – Wielka
		czterema twarzami,	puszka zupy Campbell’s,
		Claes Oldenburg – Dwa	Marilyn Monroe,
		Cheesburgery, Spinacz do	Richard Hamilton – Co
		suszenia bielizny,	właściwie sprawia, że
		Andy Warhol –, Autoportret z	nasze mieszkania są tak
		cieniem.	odmienne, tak
		Roy Lichtenstein – A teraz moi	pociągające?,
		mali, za Francję, M – Maybe,	David Hockney - Mr and
		Tom Wesselmann – Wielki	Mrs Clark and Percy,
		amerykański akt, Kobieta	César Baldaccini – Wielki
		paląca.	kciuk.
	op-art	Bridget Riley – Prąd,
		Victor Vasarely – Attai,
		Jesus-Rafael Soto – Spirala.
	neofiguracja	Francis Bacon – Studium	Francis Bacon – Studium
		portretu Van Gogha, Mężczyzna	wg portretu Innocentego X
		z mikrofonami,	Velázqueza, Tryptyk
		Alberto Giacometti – Plac, Las.	Ukrzyżowania,
			Giacometti – Postać
			krocząca.
	hiperrealizm	Duane Hanson – Turyści,	Ron Mueck - Martwy
		Kobieta z wózkiem na zakupy,	Ojciec.
		Ron Mueck - Chłopiec, Dzikus,
		Richard Estes. Downtown.
	environment	Robert Rauschenberg –	Edward Kienholz –
		Odaliska, Kanion,	Przenośny pomnik
		George Segal – Stacja	wojenny.
		benzynowa,
		Edward Kienholz – Tylne

		siedzenie Dodge‘a.
fluxus		Joseph Beuys - Skrzynka
		pokryta gumą, Krzesło z
		tłuszczem,
		Wolf Vostell – Coca Cola,
		Requiem.
happening		Claes Oldengurg - Wiosna ,			Tadeusz Kantor - Umarła
		Yves Klein – Antropometrie.			klasa.
performance		Ewa Partum –
		Samoidentyfikacja, Ćwiczenia,
		Jerzy Bereś - Msza
		Romantyczna i Polityczna,
		Zofia Kulik - Archiwum
		gestów, Gotyk Między-
		Narodowy,
		Zbigniew Warpechowski -
		Koncert na fortepian i mistrza,
		Kwadrans poetycki.
konceptualizm		Joseph Kosuth – Jedno i trzy
		krzesła,
		Jerzy Rosołowicz - Neutrikon S
	4.
land-art		Robert Smithson – Spiralna
		grobla,
		Richard Long – A Crossing
		Place,
		Christo - Opakowanie budynku
		Reichstagu,
		Dennis	Oppenheim	-
		Urządzenie	do wykorzeniania
		zła,
		Jacek Tylicki - Jacek Tylicki,
		365 dni, Jedno zdjęcie drzewa
		dziennie, Jacek Tylicki, Natural
		Art, Nr.183, (Stworzone przez
		Naturę). Starodrzew leśny.
arte povera		Michelangelo Pistoletto –
		Wenus wśród szmat,
		Pino Pascali – Morze,
		Mario Merz – Ciemne światło.
minimal-art		Sol LeWitt - Wieża, Czarny
		formularz.
sztuka		Alexander Calder – Mobile,
kinetyczna		Spirala przy gmachu, Wielki

stabil, Czerwone słońce na

stadionie olimpijskim.

high-tech

dekonstruktywizm polska szkoła plakatu

twórcy polscy bez powiązania

tendencje we współczesnej rzeźbie polskiej

sztuka krytyczna

Renzo Piano i Richard Rogers – Centrum Pompidou w Paryżu.

Henryk Tomaszewski - Baryłeczka, Ludzie bez skrzydeł, Symfonia pastoralna.

Zdzisław Beksiński – kompozycje z piszczeli, np. Katedra,

Jerzy Duda – Gracz – Hamlet Polny,

Bronisław Linke - Czerwony autobus,

Andrzej Wróblewski – Ukrzesłowienia.

Władysław Hasior – Bolesna (rzeźba, Wyszywanie charakteru, pomnik: Dzieciom Zamojszczyzny, Czarny krajobraz I,

Mirosław Bałka – Święty Wojciech,

Magdalena Abakanowicz – Abakan czerwony, Aliteracje,

Alina Szapocznikow - Autoportret zwielokrotniony.

Katarzyna Kozyra –Lekcja tańca, Więzy krwi,

Robert Rumas – Wątki, Termofory X 8, Manewry miejskie,

Zbigniew Libera - Obrzędy intymne, Lego-obóz koncentracyjny, Urządzenia korekcyjne,

Dorota Nieznalska - Pasja, Stygmaty, Moje życie, moja decyzja, Re- konstrukcja,

Alicja Żebrowska - Grzech Pierworodny, Inny staje się swoim,

Artur Żmijewski – KRWP, Oko za oko , Berek.

Henryk Tomaszewski - Niepotrzebni mogą odejść.

Andrzej Wróblewski – Rozstrzelanie surrealistyczne.

Katarzyna Kozyra – Piramida zwierząt, Magdalena Abakanowicz – Katharsis.