Wymagania
edukacyjne z wos-u klasa 1F rok szkolny 2018/19 A.Podemska- Bergmann
|
||||||
|
|
|
|
|
||
1.
Obywatelstwo polskie i unijne |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach na różnych forach
publicznych i uzasadnia je. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. IV.
Znajomość zasad i procedur demokracji. Uczeń
wyjaśnia znaczenie prawa dla funkcjonowania demokratycznego państwa i
rozpoznaje przypadki
jego łamania. Wymagania
szczegółowe: 1.
Młody obywatel w urzędzie. Uczeń: 1)
wyjaśnia, jak nabywa się obywatelstwo polskie i unijne. |
|
||
2.
Proces wyborczy |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach na różnych forach
publicznych i uzasadnia je. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. IV.
Znajomość zasad i procedur demokracji. Uczeń
wyjaśnia znaczenie prawa dla funkcjonowania demokratycznego państwa i
rozpoznaje przypadki
jego łamania. Wymagania
szczegółowe: 1.
Młody obywatel w urzędzie. Uczeń: 3)
podaje formalne warunki, jakie spełnić musi obywatel, by wziąć udział w
wyborach. |
|
||
3.
Życie publiczne |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach na różnych forach
publicznych i uzasadnia je. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. Wymagania
szczegółowe: 1.
Młody obywatel w urzędzie. Uczeń: 5)
wyjaśnia, co może zrobić obywatel, gdy nie zgadza się z decyzją urzędu; 6)
sporządza urzędowy wniosek, skargę i odwołanie. |
|
||
4.
Jak załatwić sprawę w urzędzie? |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach na różnych forach
publicznych i uzasadnia je. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. Wymagania
szczegółowe: 1.
Młody obywatel w urzędzie. Uczeń: 2)
ustala, w jakim urzędzie i w jaki sposób uzyskuje się dowód osobisty,
paszport, prawo jazdy, jak rejestruje się motocykl i samochód; 6)
sporządza urzędowy wniosek, skargę i odwołanie. |
|
||
5.
Informacja publiczna i e-urząd |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach na różnych forach
publicznych i uzasadnia je. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. Wymagania
szczegółowe: 1.
Młody obywatel w urzędzie. Uczeń: 4)
uzyskuje informację publiczną na zadany temat w odpowiednim urzędzie; 5)
wyjaśnia, co może zrobić obywatel, gdy nie zgadza się z decyzją urzędu; 6)
sporządza urzędowy wniosek, skargę i odwołanie. |
|
||
|
|
|||||
|
||||||
|
|
|
|
|
||
1.
Prawo i jego funkcje |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. Wymagania
szczegółowe: 2.
Prawo i sądy. Uczeń: 1)
wyjaśnia, co to jest prawo i czym różnią się normy prawne od norm
religijnych, moralnych i obyczajowych; 2)
wymienia podstawowe zasady prawa (prawo nie działa wstecz, domniemanie
niewinności, nie ma winy bez prawa, nieznajomość prawa szkodzi) i wyjaśnia
konsekwencje ich łamania. |
|
||
2.
Źródła i obszary prawa |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. Wymagania
szczegółowe: 2.
Prawo i sądy. Uczeń: 3)
wymienia źródła prawa; znajduje wskazany akt prawny i interpretuje proste
przepisy prawne. |
|
||
3.
Gałęzie prawa wewnętrznego |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. Wymagania
szczegółowe: 2.
Prawo i sądy. Uczeń: 4)
wyjaśnia różnice między prawem cywilnym, karnym i administracyjnym; wskazuje,
w jakim kodeksie można znaleźć przepisy dotyczące konkretnej sprawy. |
|
||
4.
Władza sądownicza w Polsce |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. V.
Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń
opisuje sposób i zakres działania organów władzy sądowniczej oraz organów
ścigania w Rzeczypospolitej Polskiej. Wymagania
szczegółowe: 2.
Prawo i sądy. Uczeń: 5)
uzasadnia potrzebę niezależności i niezawisłości sędziów. |
|
||
5.
Postępowanie sądowe |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom
instytucje życia publicznego. V.
Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń
opisuje sposób i zakres działania organów władzy sądowniczej oraz organów
ścigania w Rzeczypospolitej Polskiej. Wymagania
szczegółowe: 2.
Prawo i sądy. Uczeń: 6)
przedstawia uczestników i przebieg procesu sądowego: cywilnego i karnego;
uzasadnia znaczenie mediacji; 7)
wymienia główne prawa, jakie przysługują ofierze, sprawcy i świadkowi
przestępstwa; 8)
pisze pozew w wybranej sprawie cywilnej i zawiadomienie o popełnieniu
przestępstwa (według wzoru). |
|
||
6.
Organy ścigania |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom
instytucje życia publicznego. V.
Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń
opisuje sposób i zakres działania organów władzy sądowniczej oraz organów
ścigania w Rzeczypospolitej Polskiej. Wymagania
szczegółowe: 3.
Bezpieczeństwo. Uczeń: 1)
charakteryzuje najważniejsze zadania prokuratury i policji; 2)
przedstawia uprawnienia policjantów i innych służb porządkowych; rozpoznaje
przejawy ich naruszania. |
|
||
7.
Nieletni wobec prawa |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom
instytucje życia publicznego. V.
Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń
opisuje sposób i zakres działania organów władzy sądowniczej oraz organów
ścigania w Rzeczypospolitej Polskiej. Wymagania
szczegółowe: 3.
Bezpieczeństwo. Uczeń: 3)
nawiązuje kontakt (osobisty, telefoniczny lub mailowy) z funkcjonariuszem
policji (np. dzielnicowym) i na podstawie uzyskanych informacji sporządza
notatkę lub wykres dotyczący przestępczości w swojej okolicy; 4)
wymienia przestępstwa, których ofiarą najczęściej padają młodzi ludzie; wie,
jak można próbować ich uniknąć i przestrzega zasad bezpiecznego zachowania
się w sytuacji zagrożenia; 5)
wyjaśnia, na jakich zasadach nieletni odpowiadają za popełnienie przestępstwa
(środki wychowawcze i poprawcze); 6)
przedstawia przepisy prawne dotyczące sprzedaży i konsumpcji alkoholu,
papierosów i narkotyków i wskazuje na konsekwencje ich łamania. |
|
||
|
|
|||||
|
||||||
|
|
|
|
|
||
1.
Czym są prawa człowieka? |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. VI.
Znajomość praw człowieka i sposobów ich ochrony. Uczeń
wyjaśnia podstawowe prawa człowieka, rozpoznaje przypadki ich naruszania i
wie, jak można je chronić. Wymagania
szczegółowe: 5.
Prawa człowieka. Uczeń: 1)
przedstawia krótko historię praw człowieka i ich generacje; wymienia
najważniejsze dokumenty z tym związane; 2)
wymienia podstawowe prawa i wolności człowieka; wyjaśnia, co oznacza, że są
one powszechne, przyrodzone i niezbywalne; 3)
podaje najważniejsze postanowienia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka,
Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Konwencji o Prawach Dziecka. |
|
||
2.
Międzynarodowy system ochrony praw człowieka |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. VI.
Znajomość praw człowieka i sposobów ich ochrony. Uczeń
wyjaśnia podstawowe prawa człowieka, rozpoznaje przypadki ich naruszania i
wie, jak można je chronić. Wymagania
szczegółowe: 6.
Ochrona praw i wolności. Uczeń: 3)
uzasadnia znaczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu; 4)
przedstawia na przykładach działania podejmowane przez ludzi i organizacje
pozarządowe broniące praw człowieka; w miarę swoich możliwości włącza się w
wybrane działania (np. podpisuje apel, prowadzi zbiórkę darów). |
|
||
3.
Ochrona praw i wolności w Polsce |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom
instytucje życia publicznego. VI.
Znajomość praw człowieka i sposobów ich ochrony. Uczeń
wyjaśnia podstawowe prawa człowieka, rozpoznaje przypadki ich naruszania i wie,
jak można je chronić. Wymagania
szczegółowe: 5.
Prawa człowieka. Uczeń: 6)
wyjaśnia, na czym polegają: prawo do prywatności, w tym do ochrony danych
osobowych i prawa obywatela w kontaktach z mediami. 6.
Ochrona praw i wolności. Uczeń: 1)
przedstawia główne środki ochrony praw i wolności w Polsce; 2)
opisuje sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw
Dziecka; pisze prostą skargę do jednego z nich (według wzoru). |
|
||
4.
Łamanie praw człowieka |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach na różnych forach
publicznych i uzasadnia je; jest otwarty na odmienne poglądy. V.
Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń
opisuje sposób i zakres działania organów władzy sądowniczej oraz organów
ścigania w Rzeczypospolitej Polskiej. Wymagania
szczegółowe: 5.
Prawa człowieka. Uczeń: 4)
znajduje w środkach masowego przekazu (w tym w Internecie) informacje o
przypadkach łamania praw człowieka na świecie; 5)
bierze udział w debacie klasowej, szkolnej lub internetowej na temat wolności
słowa lub innych praw i wolności. 6.
Ochrona praw i wolności. Uczeń: 5)
rozpoznaje przejawy rasizmu, szowinizmu, antysemityzmu i ksenofobii;
uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się im oraz przedstawia możliwości
zaangażowania się w wybrane działania na rzecz równości i tolerancji; 6)
znajduje informacje o naruszaniu praw człowieka w wybranej dziedzinie (np.
prawa kobiet, prawa dziecka, wolność wyznania, prawo do edukacji, prawa
humanitarne) i projektuje działania, które mogą temu zaradzić. |
|
||
5.
Powtórzenie wiadomości |
|
|||||
DZIAŁ IV. EDUKACJA I PRACA |
||||||
|
|
|
|
|
||
1.
System edukacji w Polsce |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom
instytucje życia publicznego. Wymagania
szczegółowe: 4.
Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Uczeń: 1)
wymienia prawa i obowiązki ucznia; wyszukuje gwarantujące je przepisy prawa
oświatowego (np. w ustawie, statucie szkoły) oraz przepisy zawarte w innych
aktach prawnych (np. w Konstytucji RP); 2)
rozpoznaje przypadki naruszania praw ucznia i w razie potrzeby podejmuje
odpowiednie kroki w celu ich ochrony. |
|
||
2.
Polskie szkoły wyższe |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
gromadzi i wykorzystuje informacje potrzebne do zaplanowania dalszej nauki i
kariery zawodowej. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. Wymagania
szczegółowe: 4.
Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Uczeń: 3)
omawia na wybranych przykładach zasady przyjmowania do szkół wyższych. |
|
||
3.
Kształcenie za granicą |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
gromadzi i wykorzystuje informacje potrzebne do zaplanowania dalszej nauki i
kariery zawodowej. Wymagania
szczegółowe: 4.
Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Uczeń: 4)
przedstawia warunki podejmowania przez młodych Polaków nauki w Unii
Europejskiej oraz wyszukuje informacje na ten temat odnoszące się do
wybranego państwa. |
|
||
4.
Podróżowanie po Europie i świecie |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli. Wymagania
szczegółowe: 4.
Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Uczeń: 5)
wyjaśnia, co wynika z wejścia Polski do strefy Schengen; zna zasady
bezpiecznego podróżowania po Europie i świecie (unikanie ryzyka, postępowanie
w razie kradzieży lub wypadku, możliwości uzyskania pomocy, w tym opieki
zdrowotnej). |
|
||
5.
Praca w Polsce i za granicą |
|
|
Wymagania
ogólne: I.
Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń
znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje
życie obywateli; gromadzi i wykorzystuje informacje potrzebne do zaplanowania
dalszej nauki i kariery zawodowej. II.
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich
rozwiązania. III.
Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń
sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom
instytucje życia publicznego. Wymagania
szczegółowe: 4.
Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Uczeń: 6)
wyjaśnia, jakie możliwości zarabiania mają młodzi ludzie, jakie umowy mogą zawierać
i jakie są zasady opodatkowania ich dochodów; 7)
omawia ogólne zasady podejmowania pracy i zakładania własnych przedsiębiorstw
w Unii Europejskiej (na podstawie informacji z Internetu); sporządza
Europass-CV. |
|
||
6.
Powtórzenie wiadomości |
|
|
|
|
||