Wymagania
edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad
słowami klasa 1 AB – część
Temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi to, |
Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną oraz: |
Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Uczeń potrafi to, co |
Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń: potrafi to, |
ANTYK – O EPOCE |
|||||
Fundamenty kultury europejskiej |
• wyjaśnia znaczenie słów: antyk, klasyczny, monoteizm i politeizm, antropocentryzm • wskazuje różnice między
politeizmem i monoteizmem • tłumaczy, co oznacza pojęcie imperium rzymskie i odnosi je do
właściwego okresu historycznego • podaje datę upadku cesarstwa zachodniorzymskiego i przedstawia znaczenie tego
wydarzenia w określaniu ram czasowych epoki |
• wyjaśnia
znaczenie słów: judaizm, chrześcijaństwo, miasto-państwo, demokracja oraz imperium i używa ich w odpowiednim kontekście •
właściwie stosuje w swoich wypowiedziach przymiotnik klasyczny •
wykorzystuje pojęcia miasto-państwo i demokracja do opisu form ustrojowych starożytnej Grecji |
• określa, na czym polegało
przełomowe znaczenie wynalazku pisma • podaje etymologię i wyjaśnia
sens słowa antropocentryzm w
kontekście kultury antyku |
• omawia ideę kalokagatii jako
ideału człowieczeństwa • wypowiada się na temat
fundamentalnej roli starożytności klasycznej w historii kultury europejskiej |
• wyjaśnia, kim był Perykles i
odnosi tę postać do złotego wieku w kulturze greckiej • przedstawia znaczenie prawa
rzymskiego dla rozwoju późniejszych kodyfikacji prawnych • podaje datę podziału cesarstwa
rzymskiego na wschodnie i zachodnie • tłumaczy, co oznacza pojęcie agora |
Poglądy filozoficzne starożytnych Greków |
• wymienia imiona najważniejszych
filozofów starożytnej Grecji: Sokratesa, Platona i Arystotelesa • podaje najważniejsze założenia
filozofii stoickiej i epikurejskiej |
• wymienia podstawowe założenia
filozofii Sokratesa, Platona i Arystotelesa • czyta ze zrozumieniem fragment Uczty Platona i objaśnia platońską
metaforę jaskini • określa etymologię oraz
znaczenie słowa filozofia |
• tłumaczy, co oznacza pojęcie materializm w odniesieniu do filozofii
przyrody • określa sens wyrazu idealizm w kontekście filozofii
Platona • wyjaśnia znaczenie słowa cnota i odnosi je do filozofii
Sokratesa |
• wyjaśnia
znaczenie pojęcia arche • opisuje
zasadę złotego środka w odniesieniu
do filozofii Arystotelesa • objaśnia
sens słów: cynizm, hedonizm, sofistyka |
• określa pochodzenie słów akademia i liceum • przedstawia główne poglądy
Heraklita z Efezu |
Sztuka
antyku |
• rozróżnia porządki
architektoniczne: dorycki, joński i koryncki • rozpoznaje najważniejsze zabytki
starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu |
• podaje
główne cechy sztuki antycznej • wymienia
rzymskie wynalazki architektoniczne: arkadę oraz kopułę i wskazuje je na
przykładach konkretnych zabytków • wyjaśnia
znaczenie pojęć: polichromia, fresk,
mozaika, kompozycja dzieła, arkada, kariatyda, kolumna, akwedukt, Koloseum, kopuła, łuk triumfalny |
• omawia znaczenie harmonii w
sztuce antyku • tłumaczy, czym jest kanon • objaśnia sens pojęcia mimesis jako kategorii sztuki
antycznej |
•
charakteryzuje antyczny ideał piękna • dokonuje
analizy dzieła sztuki według następujących kryteriów: stosunek do natury,
kompozycja, sposób ukazania tematu, kontekst kulturowy i filozoficzny |
• wypowiada się na temat ceramiki
antycznej • przedstawia najistotniejsze
informacje na temat muzyki w antyku • rozróżnia okresy klasyczny i
hellenistyczny w historii sztuki starożytnej Grecji i przyporządkowuje im
odpowiednie dzieła |
Teatr antyczny |
• wymienia
nazwy rodzajów literackich i definiuje dramat • wskazuje
podstawowe elementy budowy teatru greckiego – orchestrę, proscenium, skene,
parodos •
wyjaśnia, na czym polegała zasada trzech jedności •
przytacza tytuły przynajmniej dwóch tragedii Sofoklesa (Król Edyp i Antygona) |
•
rozróżnia antyczne gatunki dramatyczne: tragedię, komedię i dramat satyrowy • opisuje
podstawowe elementy budowy teatru greckiego – orchestrę, proscenium, skene,
parodos •
przedstawia budowę dramatu antycznego |
• omawia historię narodzin teatru • swobodnie posługuje się
pojęciami i wyrażeniami: dytyramb,
koryfeusz, agon, chór, koturny, maska, deus ex machina, amfiteatr |
• określa
rolę trzech pisarzy – Ajschylosa, Eurypidesa i Sofoklesa – w rozwoju dramatu |
• podaje etymologię słowa tragedia • omawia wpływ tragików greckich:
Ajschylosa, Eurypidesa i Sofoklesa oraz komediopisarza Arystofanesa na rozwój
teatru |
ANTYK – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Mitologia
Greków i Rzymian |
• na
podstawie fragmentu Mitologii Jana
Parandowskiego relacjonuje powstanie świata i bogów według wierzeń Greków •
streszcza mit o Orfeuszu • wymienia
imiona najważniejszych bogów greckich (Zeus, Posejdon, Hades, Hera, Hestia,
Demeter, Afrodyta, Apollo, Ares, Atena, Hermes i Hefajstos) |
• wyjaśnia
znaczenie pojęcia mit na tle
wierzeń świata starożytnego • odróżnia
mit od legendy i baśni •
charakteryzuje rodzaje mitów: kosmogoniczne, teogoniczne, antropogeniczne
oraz genealogiczne i podaje konkretne przykłady każdego z nich • opisuje
najważniejszych bogów greckich: Zeusa, Posejdona, Hadesa, Herę, Hestię, Demeter, Afrodytę,
Apolla, Aresa, Atenę, Hermesa i Hefajstosa, Artemidę, Uranosa, Gaję, Kronosa,
Reę |
• używa ze
zrozumieniem pojęć sacrum i profanum • tłumaczy
znaczenie pojęcia antropomorfizm i
odnosi je do mitów greckich •
interpretuje mit o Orfeuszu |
• wyjaśnia znaczenie pojęcia archetyp w kontekście mitu o Orfeuszu |
• na
podstawie mitów o Prometeuszu i Syzyfie określa sens pojęcia archetyp •
tłumaczy, czym były misteria eleuzyńskie •
interpretuje mit o rodzie Labdakidów |
U źródeł poezji – liryka grecka |
• omawia
podział na rodzaje literackie • wymienia
nazwy gatunków lirycznych uprawianych w antyku |
• podaje
definicje gatunków lirycznych: pieśni, trenu, anakreontyka, ody, elegii, poezji
tyrtejskiej •
definiuje patriotyzm w kontekście utworu Tyrtajosa • wymienia
twórców starożytnej liryki greckiej: Tyrtajosa, Safonę, Anakreonta |
• charakteryzuje poezję tyrtejską
na przykładzie wiersza Tyrtajosa • interpretuje poezję Anakreonta w
odniesieniu do filozofii epikurejskiej • porównuje liryki Tyrtajosa z wierszami Anakreonta • omawia twórczość poetów
starożytnej Grecji: Tyrtajosa, Safony, Anakreonta |
•
szczegółowo analizuje i interpretuje wiersze, używając terminologii z zakresu
teorii literatury (rodzaj liryki, podmiot liryczny, sytuacja liryczna) i
wskazując zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego oraz określając
ich funkcje |
• interpretuje liryki Tyrtajosa, Anakreonta i Safony, odnosząc je
do światopoglądu starożytnych Greków • ocenia formę i styl poznanych
liryków |
Homer –
początki epiki |
• określa
tematykę przeczytanego fragmentu Iliady •
uzasadnia przynależność eposu do epiki |
• wymienia
cechy eposu homeryckiego •
wyjaśnia, na czym polega specyfika porównania homeryckiego i wskazuje
odpowiednie przykłady w tekście • tłumaczy
znaczenie pojęcia stały epitet i
podaje przykłady takich epitetów z eposu homeryckiego •
wyjaśnia, co oznacza wyrażenie koń
trojański |
• relacjonuje główne wątki Iliady • odróżnia inwokację od apostrofy • omawia
na przykładach istotę toposu |
•
rozpoznaje i wskazuje cechy stylu podniosłego •
charakteryzuje głównych bohaterów Iliady |
• wymienia imiona drugoplanowych
bohaterów Iliady: Andromacha,
Priam, Kasandra, Helena, Parys, Laokoon • konfrontuje historię o Laokoonie
z rzeźbą Grupa Laokoona • omawia tematykę, toposy i
przesłanie Odysei • wyjaśnia znaczenie pojęcia homo viator |
Poetyka normatywna według
Arystotelesa |
• wyjaśnia
pojęcie poetyka normatywna i odnosi
je do traktatu Poetyka Arystotelesa |
•
wypowiada się na temat dokonań Arystotelesa |
• omawia
zagadnienie katharsis jako jednej z
podstawowych kategorii tragedii greckiej •
definiuje zasady mimesis oraz decorum |
•
wypowiada się na temat funkcji zasad mimesis
i decorum w budowie tekstu
literackiego |
• przywołuje szerokie konteksty
traktatu Arystotelesa i nawiązania do niego |
Król Edyp Sofoklesa |
•
streszcza tragedię Król Edyp Sofoklesa |
• wskazuje
w tekście elementy budowy dramatu antycznego • omawia
zasadę trzech jedności na przykładzie utworu Sofoklesa • charakteryzuje
głównego bohatera tragedii • wymienia
funkcje chóru w dramacie antycznym, odwołując się do przykładów z tekstu |
• wyjaśnia
istotę tragizmu w kontekście treści utworu • na
przykładzie działań Edypa określa funkcjonowanie ironii tragicznej •
przedstawia, na czym polega wina tragiczna w odniesieniu do losów głównego
bohatera |
•
analizuje zagadnienie fatum w świecie starożytnych Greków, odnosząc się do
treści Króla Edypa •
posługuje się pojęciem hybris przy charakteryzowaniu postaci Edypa • objaśnia
zagadnienie katharsis jako jednej z
podstawowych kategorii tragedii greckiej |
• streszcza mit o rodzie Labdakidów • wyjaśnia na przykładzie Króla Edypa, na czym polega zasada decorum |
Liryka
rzymska – Horacy |
•
przedstawia postać Horacego • określa
pochodzenie pojęcia mecenas sztuki
w nawiązaniu do biografii Horacego • wyjaśnia
znaczenie pojęcia horacjanizm |
• podaje
cechy charakterystyczne pieśni (ód) •
rozpoznaje rodzaj liryki omawianego utworu, jego adresata, sposób kreacji
podmiotu lirycznego i sytuacji lirycznej • określa
problematykę utworu |
•
definiuje zasadę decorum i odnosi
ją do wybranych utworów literatury starożytnej • sytuuje
treść ody w kontekście poznanych filozofii • wskazuje
zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego |
• pisze
analizę i interpretację wiersza Horacego |
• przywołuje szerokie konteksty
twórczości Horacego i nawiązania do niej |
ANTYK – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Retoryka |
• wyjaśnia
znaczenie pojęcia retoryka • wyróżnia
argumenty rzeczowe, logiczne i emocjonalne |
•
prezentuje na przykładach różne typy argumentów – rzeczowe, logiczne i
emocjonalne • wymienia
etapy przygotowania wypowiedzi ustnej |
• wyjaśnia
znaczenie słowa perswazja i
wskazuje odmiany perswazji: propagandę oraz agitację •
realizuje w praktyce etapy przygotowania wypowiedzi ustnej |
•
rozpoznaje manipulację językową i najczęstsze chwyty erystyczne • tworzy
konspekt dłuższej wypowiedzi ustnej • podczas
wypowiadania się zwraca uwagę na mowę ciała |
• rozpoznaje i analizuje wypowiedź
propagandową |
ANTYK – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości na temat kultury antycznej |
•
streszcza główne tezy fragmentu tekstu Ernsta Hansa Gombricha O sztuce •
relacjonuje fragment prozy Tadeusza Borowskiego U nas, w Auschwitzu… |
•
prezentuje własne wrażenia wynikające z lektury fragmentu tekstu Tadeusza
Borowskiego |
•
podsumowuje dziedzictwo antyku |
•
podejmuje dyskusję na temat roli artysty w czasach antyku i obecnie • bierze
udział w dyskusji na temat zagrożeń myślenia idealistycznego |
• pisze pracę, w której zawiera
swój pogląd na temat dziedzictwa antyku |
Powtórzenie wiadomości |
•
przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat antyku |
• wykorzystuje
najważniejsze konteksty wywodzące się z twórczości antycznej |
• wyciąga
wnioski na tematy związane z twórczością antyczną • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa antyku |
• zabiera
głos w dyskusji na tematy związane z antykiem i stosuje odpowiednie argumenty • w swoich
wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
• wykorzystuje bogate konteksty
wywodzące się z twórczości antycznej • formułuje i rozwiązuje problemy
badawcze związane z twórczością antyku |
ANTYK – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami antyku |
•
rozpoznaje wpływy kultury starożytnej w różnych dziełach sztuki |
• wymienia
elementy kultury starożytnej obecne w dzisiejszym świecie |
• omawia
znany sobie przykład inspiracji kulturą antyku |
• podaje
przykłady wpływu sztuki starożytnej na twórczość kolejnych epok |
• omawia stosunek poszczególnych
okresów w historii kultury do dziedzictwa antyku |
Kto jest barbarzyńcą? |
• czyta ze
zrozumieniem fragmenty tekstów
Zbigniewa Herberta Barbarzyńca w
ogrodzie i Mieczysława Jastruna Mit
śródziemnomorski •
relacjonuje opinię Mieczysława Jastruna o starożytnych Grekach |
• odnosi
tekst utworu Zbigniewa Herberta do poznanych dzieł architektury starożytnej
Grecji •
rozpoznaje polemiczny charakter tekstu Mieczysława Jastruna |
•
interpretuje tytuł tekstu Herberta, odwołując się do toposów (m.in. ogrodu,
arkadii, barbarzyńcy) •
porównuje tezy zawarte w tekstach Jastruna i Herberta |
•
podejmuje dyskusję na temat dziedzictwa antyku •
interpretuje słowo barbarzyńca w
kontekście obu fragmentów |
• przywołuje szerokie konteksty i
nawiązania obu przeczytanych tekstów |
Mitologia współcześnie |
•
streszcza mit o Dedalu i Ikarze • czyta ze
zrozumieniem fragment tekstu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Tragiczny koniec mitologii |
•
streszcza mit o Ledzie i Jowiszu • wyjaśnia
znaczenie słów demitologizacja i parodia na przykładzie utworu
Gałczyńskiego |
•
interpretuje rzeźbę Igora Mitoraja Ikaro Alato w odniesieniu do kanonu sztuki antycznej oraz mitu o
Dedalu i Ikarze |
• omawia
współczesne interpretacje mitologii starożytnych Greków i Rzymian |
• tworzy parodię dowolnie
wybranego mitu |
Safona w poezji współczesnej |
• określa
tematykę fragmentu wiersza Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej Róże dla Safony • nazywa
rodzaj liryki występujący w utworze |
• prezentuje
informacje na temat życia, legendy oraz twórczości Safony • określa
podmiot liryczny i adresata lirycznego utworu |
•
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego • omawia
sytuację liryczną występującą w utworze Jasnorzewskiej |
•
wyjaśnia, na czym polega funkcja metafor w wierszu |
• pisze analizę i interpretację
wiersza |
Omówienie filmu Troja |
•
streszcza fabułę filmu |
•
porównuje fabułę filmu z treścią mitu trojańskiego |
•
posługuje się nazwami gatunków filmowych i przyporządkowuje Troję do jednego z nich |
•
wypowiada się na temat scenografii, kostiumów, zdjęć, montażu, reżyserii, gry
aktorskiej oraz efektów specjalnych w Troi |
• porównuje obraz Wolfganga
Petersena z innymi dziełami filmowymi podejmującymi wątki antyczne |
Omówienie filmu Grek Zorba |
•
wypowiada się na temat swoich odczuć po obejrzeniu filmu |
•
definiuje żywioł dionizyjski i odnosi go do Alexisa Zorbasa – głównego bohatera filmu |
•
porównuje Greka Zorbę z tragedią
antyczną, uwzględniając następujące elementy: przeznaczenie, konflikt
tragiczny, winę tragiczną, katharsis |
• omawia
znaczenia tańca w filmie i w antycznych obrzędach religijnych |
• tworzy recenzję filmu |
BIBLIA – O EPOCE |
|||||
Świat judeochrześcijański |
• podaje
nazwy religii wywodzących się z Biblii • wymienia
podobieństwa i różnice pomiędzy judaizmem a chrześcijaństwem |
• wymienia
nazwy religii chrześcijańskich i wskazuje podstawowe różnice pomiędzy nimi • wyjaśnia
znaczenie pojęcia Testament w
odniesieniu do Biblii |
• omawia
różnice pomiędzy Starym a Nowym Testamentem •
wyjaśnia, czym są Ewangelie i wymienia imiona ewangelistów |
•
analizuje relacje dogmatyczne i społeczne pomiędzy judaizmem i
chrześcijaństwem, a także pomiędzy wyznaniami chrześcijańskimi |
• wyczerpująco opisuje jedną z
religii wywodzących się z Biblii |
Biblia – wiadomości wstępne |
• określa
pochodzenie słowa Biblia •
prezentuje podział ksiąg biblijnych |
• dokonuje
podziału ksiąg biblijnych na księgi historyczne, dydaktyczne oraz profetyczne
i podaje ich przykłady • wymienia
przekłady Biblii • określa,
w jakich językach została zapisana Biblia • wyjaśnia
znaczenie pojęć werset i alegoria |
•
charakteryzuje przekłady Biblii • wyjaśnia
znaczenie pojęć: kanon, teologia, symbol |
• omawia
funkcje Biblii – sakralną, poznawczą i estetyczną |
• wymienia nazwy świętych ksiąg innych religii |
BIBLIA – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Księga Rodzaju – dzieje początków świata i ludzkości |
•
relacjonuje powstanie świata i człowieka według Biblii |
• wyjaśnia
znaczenie frazeologizmu zakazany owoc •
definiuje pojęcia genesis i patriarcha |
•
porównuje biblijny opis stworzenia świata i człowieka z opisem mitologicznym |
•
interpretuje opowieść o zerwaniu owocu z drzewa zakazanego (o grzechu
pierworodnym) |
• formułuje wypowiedź na temat wolnej woli w kontekście opowieści o
grzechu pierworodnym • interpretuje obraz Tycjana Grzech
pierworodny i Williama Blake’a Bóg stwarzający wszechświat |
W drodze do Ziemi Obiecanej – Księga Wyjścia |
•
relacjonuje treść fragmentu Księgi Wyjścia |
• charakteryzuje relację między Bogiem a
człowiekiem na podstawie fragmentów Księgi Wyjścia |
•
wypowiada się na temat symboliki wydarzeń opisanych w Księdze Wyjścia |
• przedstawia rolę Mojżesza w historii
judaizmu |
• analizuje dzieła plastyczne inspirowane Księgą Wyjścia |
Rozważania o cierpieniu – Księga Hioba |
• opowiada
historię Hioba |
• omawia
relacje między Hiobem a Bogiem na podstawie fragmentu Biblii |
•
interpretuje przemianę postawy Hioba po rozmowie z Bogiem |
•
podejmuje dyskusję na temat sensu cierpienia i zgody Boga na istnienie zła
(teodycei) |
• omawia problem cierpienia we współczesnym świecie • interpretuje obraz Léona Bonnata w kontekście historii Hioba |
Poezja biblijna – Księga Psalmów |
•
przyporządkowuje psalmy do liryki • określa
rodzaj liryki oraz nadawcę i adresata psalmów • wyjaśnia
znaczenie pojęć psalm i psałterz |
•
klasyfikuje psalmy według poznanych kryteriów • podaje
przykłady paralelizmów |
• wypowiada się na temat związku psalmów z
muzyką • wskazuje
środki stylistyczne zastosowane w psalmach i omawia ich funkcje |
•
przedstawia obraz Boga wyłaniający się z psalmów |
• porównuje tłumaczenia psalmów (z Biblii Tysiąclecia, Jana
Kochanowskiego i Czesława Miłosza) |
Biblijne oblicza miłości – Pieśń nad Pieśniami |
•
uzasadnia przynależność Pieśni nad Pieśniami do liryki |
•
charakteryzuje relacje między Oblubieńcem a Oblubienicą • wyjaśnia
znaczenie wyrażenia miłość zmysłowa
w kontekście utworu |
• omawia oddziaływanie
Pieśni nad Pieśniami na zmysły, wskazując cytaty z tekstu •
odnajduje środki stylistyczne zastosowane w utworze i określa ich funkcję |
•
podejmuje dyskusję na temat przynależności Pieśni nad Pieśniami do kanonu
biblijnego •
wypowiada się na temat symbolicznej interpretacji Pieśni |
• porównuje opis miłości zaprezentowany w Pieśni nad Pieśniami z
wybranymi utworami miłosnymi z kręgu popkultury • opisuje postać z obrazu Oblubienica
Rossettiego i zestawia ją z literackim pierwowzorem z Biblii |
Moralizatorski sens przypowieści biblijnych |
•
odczytuje przypowieści na poziomie dosłownym i alegorycznym • tłumaczy
znaczenie pojęcia parabola |
• wymienia
elementy świata przedstawionego, zwracając uwagę na ich schematyczną
konstrukcję |
• wyjaśnia
funkcję schematycznej konstrukcji przypowieści i podaje przyczynę braku imion
bohaterów • odróżnia
przypowieść od exemplum |
•
uzasadnia sens posługiwania się formą przypowieści w Biblii • wskazuje
na średniowiecznej miniaturze Czterech
ewangelistów atrybuty właściwe poszczególnym ewangelistom |
• podejmuje dyskusję na temat aktualności wzorców moralnych propagowanych
w przypowieściach • podaje przykłady utworów literackich o charakterze parabolicznym |
Wizja końca świata w Apokalipsie
św. Jana |
•
streszcza Księgę Apokalipsy na podstawie przeczytanych fragmentów |
• opisuje
jeźdźców Apokalipsy i charakteryzuje ich na podstawie ryciny Albrechta Dürera
Czterech jeźdźców Apokalipsy •
definiuje pojęcie eschatologii |
• wskazuje
główne cechy stylu Apokalipsy • interpretuje
symbole i alegorie znajdujące się w omawianym fragmencie |
•
wypowiada się na temat sposobów obrazowania i wywoływania nastroju grozy w
Apokalipsie •
porównuje biblijną Apokalipsę z innymi przedstawieniami końca świata |
• pisze analizę porównawczą
Apokalipsy i dowolnego dzieła prezentującego koniec świata (literackiego,
malarskiego bądź filmowego) |
O miłości bliźniego – Pierwszy list św. Jana Apostoła |
• omawia
obraz miłości wyłaniający się z listu św. Jana • wyjaśnia
znaczenie pojęć kazanie i list apostolski |
•
dostrzega i charakteryzuje rewolucyjność nauki Jezusa z Nazaretu zawartej w
liście św. Jana |
•
podejmuje dyskusję na temat funkcjonowania przykazania miłości bliźniego |
•
porównuje obraz Fra Angelica Kazanie
na górze z treścią listu św. Jana |
• przywołuje szerokie konteksty
listu św. Jana i nawiązania do niego |
BIBLIA – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Style wypowiedzi |
• wymienia
style funkcjonalne obecne w języku polskim i rozpoznaje je w praktyce • wymienia
najczęstsze rodzaje stylizacji językowej |
• podaje
cechy stylów funkcjonalnych |
•
rozpoznaje stylizację językową • wskazuje
wyróżniki stylu biblijnego |
• omawia
różnice pomiędzy stylem funkcjonalnym a artystycznym • podaje
cechy dobrego stylu |
• tworzy teksty napisane różnymi
stylami funkcjonalnymi |
BIBLIA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości na temat Biblii |
•
relacjonuje opinie na temat Biblii, zawarte w tekstach Anny Kamieńskiej Książka nad książkami i Anny
Świderkówny Rozmowy o Biblii |
• wskazuje
i komentuje różnice pomiędzy tekstami obu autorek |
• na
podstawie przeczytanych fragmentów formułuje własne sądy na temat Biblii |
•
podejmuje dyskusję o miejscu Biblii w przeszłości i we współczesnym świecie |
• wypowiada się na temat wpływu
Biblii na dzieje świata |
Powtórzenie wiadomości |
•
przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat Biblii |
•
wykorzystuje najważniejsze konteksty wywodzące się z Biblii |
• rozważa
zagadnienia poruszane w przeczytanych fragmentach Biblii i formułuje własne
sądy na ich temat oraz wnioski |
• zabiera
głos w dyskusji na tematy związane z Biblią i stosuje odpowiednie argumenty • w swoich
wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
• wykorzystuje bogate konteksty
wywodzące się z Biblii • formułuje i rozwiązuje problemy
badawcze związane z Biblią |
BIBLIA – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami
Biblii |
•
rozpoznaje inspiracje biblijne w sztuce |
• wymienia
motywy w kulturze współczesnej, wywodzące się z Biblii |
• omawia
przykład dzieła zainspirowanego Biblią |
• podaje
przykłady inspiracji biblijnych, realizowane w określonych epokach |
• szczegółowo omawia wybrany
przykład współczesnego dzieła sztuki inspirowanego Biblią |
Poezja współczesna
inspirowana Biblią |
•
odczytuje ze zrozumieniem treść wierszy Zbigniewa Herberta Książka i Anny Achmatowej Żona Lota •
relacjonuje historie zburzenia Sodomy i Gomory • nazywa
rodzaj liryki występujący w utworach |
• określa
adresata i nadawcę wierszy •
rozpoznaje bohaterów lirycznych wiersza Achmatowej •
odnajduje nawiązania biblijne w wierszu Herberta |
• określa
stosunek podmiotu lirycznego do Biblii w wierszu Herberta oraz do żony Lota w
wierszu Achmatowej |
•
interpretuje oba wiersze |
• pisze analizę porównawczą obu utworów |
O Biblii dzisiaj |
•
relacjonuje treść fragmentów tekstów Harolda Kushnera Co się naprawdę zdarzyło w ogrodzie Edenu? i Frédérica Beigbedera Windows on the World •
przytacza treść historii o grzechu pierworodnym i zburzeniu wieży Babel |
•
uzasadnia porównanie World Trade Center do wieży Babel z tekstu Frédérica Beigbedera • opisuje
dzieło Jerzego Nowosielskiego Krucyfiks |
• określa
funkcję pytań w tekście Harolda Kushnera •
porównuje autorską interpretację historii biblijnej z interpretacją
kanoniczną |
• wskazuje
literaturę pomocną do interpretacji krucyfiksu •
interpretuje znaczenie krucyfiksu w kontekście symboliki chrześcijańskiej |
• wymienia tytuły innych dzieł
Jerzego Nowosielskiego i je interpretuje |
Biblia w filmie – Pasja Mela
Gibsona |
•
streszcza fabułę filmu |
• wyjaśnia
funkcję retrospekcji w Pasji |
•
wypowiada się na temat kompozycji filmu |
•
podejmuje dyskusję na temat zasadności ukazania w filmie drastycznych scen •
interpretuje postać szatana |
• porównuje epizody filmowe z ich
ewangelicznymi opisami • pisze recenzję filmu |
Kino o wartościach – Dekalog I Krzysztofa Kieślowskiego |
•
przedstawia swoje odczucia po obejrzeniu filmu |
• zabiera
głos w dyskusji na temat postawy bohatera filmu – Krzysztofa |
•
wypowiada się na temat dialogów, narracji i kadrowania w filmie •
analizuje rolę przypadku w konstrukcji fabuły |
•
interpretuje postać graną w filmie przez Artura Barcisia • podejmuje
dyskusję o hierarchii wartości we współczesnym świecie |
• formułuje wypowiedź na temat
innego filmu z cyklu Dekalog |
ŚREDNIOWIECZE – O EPOCE |
|||||
Średniowiecze – wprowadzenie do epoki |
• podaje
etymologię nazwy epoki • wymienia
najważniejsze wydarzenia związane z początkiem i końcem średniowiecza • wyjaśnia
znaczenie słów teocentryzm i feudalizm • określa
fazy średniowiecza |
• omawia
najważniejsze wydarzenia związane z początkiem i końcem średniowiecza •
porównuje ramy czasowe średniowiecza polskiego i europejskiego •
charakteryzuje średniowieczny system szkolny •
wyjaśnia, co oznacza sformułowanie Biblia
pauperum |
•
analizuje specyfikę periodyzacji polskiego średniowiecza • omawia,
na czym polegał średniowieczny uniwersalizm i teocentryzm |
• interpretuje
rolę karnawału |
• opisuje wpływ antyku i kultury
arabskiej na średniowiecze |
Filozofia chrześcijańska |
• czyta ze
zrozumieniem fragment Wyznań św.
Augustyna oraz Summy teologicznej św.
Tomasza • wyjaśnia
znaczenie pojęcia asceza |
• wymienia
podstawowe założenia obu filozofii •
tłumaczy, co oznaczają pojęcia: dualizm,
iluminacja, akt, potencja, hierarchia bytów |
• na
podstawie Summy teologicznej
wyjaśnia pochodzenie hierarchii bytów według św. Tomasza • omawia
wpływ idei hierarchii bytów na średniowieczną koncepcję władzy i
społeczeństwa |
•
przedstawia różnice między filozofią św. Augustyna a filozofią św. Tomasza |
• interpretuje portret św.
Augustyna • objaśnia alegoryczne znaczenie
koloru na obrazie Justusa z Gandawy |
Sztuka średniowieczna |
• rozpoznaje
najważniejsze zabytki polskiego i europejskiego średniowiecza • odróżnia
styl romański od gotyckiego |
• wymienia
podstawowe cechy stylu romańskiego i gotyckiego • podaje
przykłady zabytków polskiego i europejskiego średniowiecza •
właściwie posługuje się terminami: płaskorzeźba, rzeźba pełnofigurowa, fresk, pieta, ikona, nawa, ołtarz, prezbiterium, apsyda, katedra, przypora, rozeta, witraż, portal |
• wyjaśnia
i ilustruje przykładami parenetyczny i anonimowy charakter sztuki
średniowiecznej • omawia
alegorię i podaje jej przykłady • używa we
właściwym kontekście terminów: symultanizm, iluminatorstwo, miniatura, chorał, bazylika |
•
analizuje średniowieczne dzieło sztuki według następujących kryteriów:
symbolika, kolorystyka, kolejność ukazywania postaci, sposób przedstawienia
sylwetki ludzkiej, kontekst filozoficzny i historyczny dzieła, kompozycja |
• wymienia cechy stylu
bizantyjskiego i podaje jego przykłady • wypowiada się na temat muzyki
średniowiecznej |
Teatr średniowieczny |
• podaje
nazwy średniowiecznych gatunków teatralnych |
• wymienia
cechy teatralnych gatunków średniowiecznych |
•
wypowiada się na temat funkcji teatru w średniowieczu |
• objaśnia
psychomachię w kontekście moralitetu |
• przywołuje szerokie konteksty i
nawiązania |
ŚREDNIOWIECZE – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Bogurodzica – najstarszy polski utwór poetycki |
• czyta ze
zrozumieniem Bogurodzicę • wskazuje
przykłady archaizmów w utworze |
•
rozpoznaje podmiot liryczny oraz adresata utworu • wskazuje
archaizmy leksykalne i fleksyjne w Bogurodzicy • wyjaśnia
znaczenie pojęcia kierlesz |
•
wypowiada się na temat kompozycji utworu • omawia
funkcję Bogurodzicy w
średniowiecznej Polsce |
•
odnajduje w treści Bogurodzicy
motyw deesis i odnosi go do sztuk plastycznych • omawia
formę wiersza |
• wskazuje podobieństwa między
motywem deesis w Bogurodzicy
a przedstawionym na średniowiecznej ikonie |
Ludzki wymiar cierpienia Matki Boskiej w Lamencie świętokrzyskim |
• czyta ze
zrozumieniem Lament świętokrzyski • wskazuje
przykłady archaizmów w utworze |
• określa
sytuację liryczną, podmiot liryczny i adresatów utworu • wskazuje
archaizmy leksykalne i fleksyjne w Lamencie świętokrzyskim |
•
charakteryzuje Maryję jako matkę •
rozpoznaje w wierszu motyw Stabat mater |
•
porównuje obrazy Maryi z Lamentu świętokrzyskiego
i z Bogurodzicy |
• zestawia obrazy męki Pańskiej
przedstawione w Lamencie świętokrzyskim
i na obrazie Matthiasa Grünewalda Ukrzyżowanie • wypowiada się na temat obrazu
Żydów w tekście Lamentu
świętokrzyskiego |
Motyw tańca śmierci w Rozmowie
Mistrza Polikarpa ze Śmiercią |
• czyta ze
zrozumieniem Rozmowę Mistrza Polikarpa
ze Śmiercią •
streszcza utwór • wskazuje
przykłady archaizmów w tekście |
• opisuje
obraz śmierci przedstawiony w utworze, posługując się przy tym terminem alegoria • wskazuje
w tekście archaizmy leksykalne i fleksyjne |
•
odnajduje w przeczytanym fragmencie motyw danse macabre • wyjaśnia
przyczyny popularności motywu śmierci w średniowieczu • wyjaśnia
w kontekście utworu znaczenie pojęć memento
mori i ars moriendi |
• omawia
na podstawie lektury światopogląd ludzi średniowiecza •
wypowiada się na temat średniowiecznych wskazań ars moriendi •
tłumaczy, czym była w średniowieczu czarna śmierć |
• porównuje motyw danse macabre przedstawiony w Rozmowie…
i na obrazie Bernta Notkego Taniec śmierci |
Średniowieczny ideał ascety – Legenda
o św. Aleksym |
• czyta ze
zrozumieniem Legendę o św. Aleksym •
streszcza żywot św. Aleksego • wskazuje
przykłady archaizmów w utworze |
•
charakteryzuje świętego jako ascetę • podaje
przykłady archaizmów leksykalnych i fleksyjnych z tekstu |
• wskazuje
w utworze typowe elementy legendy hagiograficznej |
•
podejmuje dyskusję na temat aktualności ascezy oraz sensu takiej drogi do
świętości |
• opisuje inne przykłady ascezy
średniowiecznej • wyjaśnia, jaką rolę odgrywali
święci w życiu ludzi średniowiecza |
Świętość afirmacyjna – św.
Franciszek |
•
relacjonuje treść fragmentu Pochwała
stworzenia •
charakteryzuje Pochwałę stworzenia
jako hymn |
•
porównuje postawy dwóch świętych: św. Franciszka i św. Aleksego |
•
odnajduje w tekście elementy stylu biblijnego • wyraża
opinię na temat dwóch dróg do świętości – św. Aleksego i św. Franciszka |
•
interpretuje dzieło Giotta • wyjaśnia
znaczenie pojęcia franciszkanizm |
• przywołuje szerokie konteksty interpretacyjne
związane z postacią św. Franciszka |
Średniowieczny wzorzec rycerza – Król
Artur i rycerze Okrągłego Stołu |
•
streszcza fragment utworu Król Artur i
rycerze Okrągłego Stołu |
• wymienia
tytuły europejskich eposów rycerskich • odnosi
zachowania Artura do średniowiecznego kodeksu rycerskiego • wyjaśnia
znaczenie pojęcia epos rycerski |
• na
przykładzie tekstu objaśnia funkcję fantastyki w epice rycerskiej •
tłumaczy, co oznacza pojęcie etos |
•
analizuje etos rycerza i wyraża swoją opinię na ten temat |
• wypowiada się na temat
XV-wiecznego obrazu Rycerze Okrągłego
Stołu i św. Graal • opisuje współczesne dzieła
(filmowe, literackie) nawiązujące do średniowiecznych opowieści o rycerzach |
Średniowieczna miłość – Dzieje
Tristana i Izoldy |
dla
fragmentów utworu: •
streszcza fragment Dziejów Tristana i
Izoldy dla
całości utworu: •
streszcza utwór Dzieje Tristana i Izoldy •
sporządza plan wydarzeń |
dla
fragmentów utworu: •
formułuje zasady miłości rycerskiej dla
całości utworu: • omawia
etos rycerski na przykładzie postaci Tristana |
dla
fragmentów utworu: • objaśnia
funkcję fantastyki w tekście dla
całości utworu: • podaje
przykłady elementów fantastyki w Dziejach
Tristana i Izoldy i określa ich funkcję |
dla
fragmentów utworu: •
analizuje specyfikę uczucia łączącego Tristana i Izoldę dla
całości utworu: •
charakteryzuje obyczajowość średniowieczną na podstawie Dziejów Tristana i Izoldy |
• streszcza historię Abelarda i
Heloizy • podaje przykłady dzieł (także
współczesnych) opartych na historii podobnej do romansu Tristana i Izoldy • wypowiada się na temat miniatury
Tristan i Izolda podczas morskiej
podróży |
Historiografia polska w średniowieczu |
• opisuje
wzorzec władcy na podstawie charakterystyki Bolesława Chrobrego pióra Galla
Anonima •
definiuje pojęcie kronika |
• wymienia
obowiązki króla przedstawione przez kronikarza • podaje
przykłady dzieł polskiej historiografii średniowiecznej •
definiuje pojęcie historiografia |
• na
podstawie Kroniki polskiej
wypowiada się na temat stosunków społecznych i obyczajowości w
średniowiecznej Polsce •
charakteryzuje dzieła polskiej historiografii średniowiecznej |
• omawia
uwarunkowania historyczne początków piśmiennictwa polskiego •
podejmuje dyskusję na temat wizerunku współczesnych władców w mediach |
• przygotowuje mowę pochwalną na
cześć wybranej przez siebie osoby |
Testament poetycki François Villona |
• czyta ze zrozumieniem fragment Wielkiego testamentu •
prezentuje życiorys Villona,
stanowiący kanwę utworu |
•
interpretuje tytuł tekstu • wyjaśnia
znaczenie pojęcia testament poetycki |
• wypowiada się na temat środków
stylistycznych użytych w wierszu oraz zastosowanej w nim kompozycji |
•
porównuje obraz przemijania zawarty w Wielkim
Testamencie ze współczesnymi wyobrażeniami na ten temat |
• przywołuje szerokie konteksty
wywodzące się z Wielkiego testamentu i nawiązania do utworu |
Podróż po zaświatach – Boska Komedia Dantego Alighieri |
dla fragmentów utworu: • na podstawie fragmentów Boskiej Komedii ogólnie omawia budowę
piekła, czyśćca i raju dla całości utworu: • opisuje budowę zaświatów • wyjaśnia znaczenie słowa prekursor |
dla fragmentów utworu: •
charakteryzuje narratora Boskiej
Komedii • wyjaśnia
znaczenie tytułu tekstu dla całości utworu: •
wypowiada się na temat postaci pojawiających się w utworze • tłumaczy
znaczenie pojęć poemat epicki i summa |
dla fragmentów utworu: • wylicza
elementy dzieła charakterystyczne dla średniowiecza i renesansu dla całości utworu: • wymienia
i ilustruje przykładami elementy dzieła charakterystyczne dla średniowiecza i
dla renesansu |
dla fragmentów utworu: •
wypowiada się na temat sposobu obrazowania w utworze dla całości utworu: •
interpretuje symbole obecne w dziele Dantego |
• omawia fresk Dante i trzy królestwa |
ŚREDNIOWIECZE – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
U źródeł języka polskiego |
• wymienia dialekty polszczyzny • przytacza przykłady zabytków języka
polskiego (w tym pierwsze zapisane zdanie) |
• rozpoznaje we współczesnym języku niektóre
pozostałości staropolskie, np. ślady liczby podwójnej |
• omawia historię zapożyczeń • wskazuje przykłady wyrazów z przegłosem
polskim, palatalizacją oraz e
ruchomym |
• podaje przyczyny zmian zachodzących w
języku polskim |
• sytuuje język polski we
właściwej grupie języków słowiańskich • wymienia nazwy podstawowych grup
języków wywodzących się z języka praindoeuropejskiego oraz języków spoza
rodziny indoeuropejskiej |
ŚREDNIOWIECZE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości |
•
relacjonuje opinie na temat średniowiecza, zawarte we fragmentach tekstów Franca Cardiniego Wojownik i rycerz oraz
Johana Huizingi Jesień średniowiecza
|
• wskazuje
i komentuje różnice pomiędzy tekstami obu autorów |
•
formułuje własne sądy na podstawie przeczytanych fragmentów |
• podejmuje dyskusję dotyczącą oceny średniowiecza, w której odwołuje
się do fragmentów tekstów Cardiniego i
Huizingi |
• przywołuje szerokie konteksty i
nawiązania wywodzące się ze światopoglądu i z twórczości średniowiecza |
Powtórzenie wiadomości |
• odtwarza
najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat średniowiecza |
•
wykorzystuje najważniejsze konteksty wywodzące się ze średniowiecza |
• rozważa
zagadnienia poruszane w przeczytanych tekstach średniowiecznych i formułuje
własne sądy na ich temat oraz wnioski |
• zabiera
głos w dyskusji na tematy związane ze światopoglądem oraz twórczością
średniowiecza i stosuje odpowiednie argumenty • w swoich
wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
• wykorzystuje bogate konteksty
wywodzące się ze światopoglądu i z twórczości średniowiecza • formułuje i rozwiązuje problemy
badawcze związane z epoką średniowiecza |
ŚREDNIOWIECZE – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami średniowiecza |
•
rozpoznaje inspiracje sztuką średniowiecza |
• wymienia
elementy kultury średniowiecza obecne w dzisiejszym świecie |
• omawia
wpływy kultury średniowiecznej w różnych dziełach sztuki |
•
analizuje wybrany przykład inspiracji kulturą średniowiecza |
• podaje przykłady wpływów sztuki
średniowiecznej na twórczość kolejnych epok • omawia stosunek poszczególnych
okresów w historii kultury do dziedzictwa średniowiecza |
Poetycki komentarz do ascezy |
•
rozpoznaje kontekst literacki wiersza Kazimiery Iłłakowiczówny Opowieść
małżonki św. Aleksego |
• określa
typ liryki występujący w utworze, a także wskazuje podmiot liryczny i adresata
wiersza |
•
porównuje legendę średniowieczną z poetyckim komentarzem współczesnej poetki |
• omawia
kontekst kulturowy wykorzystany w wierszu |
• pisze analizę i interpretację
wiersza |
Śmiech w średniowieczu |
• referuje
opinię bohaterów Imienia róży na
temat śmiechu |
•
porównuje stosunek do śmiechu obecny w Imieniu
róży i Stołku dla wesołka |
•
rozpoznaje we fragmencie Imienia róży
autora księgi – Arystotelesa • omawia
rolę błazna na dworach |
•
podejmuje dyskusję na temat funkcji śmiechu w kulturze średniowiecza i
dzisiaj |
• przywołuje szerokie konteksty i
nawiązania obecne w utworze Umberta Eco Imię
róży |
Współczesne inspiracje średniowieczem |
•
streszcza fragment tekstu Andrzeja Sapkowskiego Miecz przeznaczenia |
• wymienia
motywy średniowieczne, którymi posłużył się autor Miecza przeznaczenia |
•
odnajduje w tekście elementy stylizowane na polszczyznę średniowieczną |
• wskazuje
w dziele Zdzisława Beksińskiego nawiązania do wieków średnich oraz elementy charakterystyczne
dla sposobu obrazowania malarza |
• interpretuje obraz Zdzisława
Beksińskiego • porównuje dzieło Beksińskiego z
animacją Tomasza Bagińskiego Katedra |
Średniowiecze w krzywym zwierciadle – Monty Python i św.
Graal |
•
streszcza fabułę filmu |
•
odnajduje w filmie motywy średniowieczne • wyjaśnia
w kontekście filmu znaczenie słów absurd
oraz ironia |
•
porównuje bohaterów filmu z ich pierwowzorami z legend arturiańskich •
wyjaśnia, na czym polega specyfika angielskiego humoru |
•
analizuje środki tworzące w filmie klimat średniowiecza |
• podejmuje dyskusję na temat
walorów artystycznych i poznawczych filmu |
Współczesny moralitet – Siódma
pieczęć Ingmara Bergmana |
•
odnajduje w tekście nawiązania do
kultury i obyczajowości średniowiecza |
•
interpretuje tytuł filmu i objaśnia jego funkcję • wyjaśnia
w kontekście dzieła Bergmana znaczenie pojęć personifikacja i taniec
śmierci |
•
rozpoznaje w filmie konwencję moralitetu • tłumaczy
na podstawie Siódmej pieczęci, czym jest teodycea |
•
odczytuje przesłanie filmu |
• przywołuje szerokie konteksty
wywodzące się z filmu Siódma pieczęć i nawiązania do
niego |
Numer i temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi to, |
Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Uczeń potrafi to, co |
Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń potrafi to, |
RENESANS – O EPOCE |
|||||
U progu czasów nowożytnych |
• określa, na kiedy datowany jest początek
renesansu w Europie • podaje
umowną datę początku renesansu w Polsce • wyjaśnia
znaczenie i pochodzenie nazwy epoki •
tłumaczy, co oznacza pojęcie reformacja
i opisuje rolę Marcina Lutra •
dostrzega związki pomiędzy odrodzeniem a antykiem |
•
objaśnia, na czym polegała reformacja i jakie były jej przyczyny • opisuje
przemiany kulturowe, które stały się podwalinami nowej epoki • podaje
przykłady związków pomiędzy renesansem a antykiem • wymienia
wyznania protestanckie • wyjaśnia
znaczenie pojęć humanizm i antropocentryzm |
• omawia
społeczne uwarunkowania narodzin epoki odrodzenia •
charakteryzuje rolę wydarzeń wyznaczających początek renesansu w
kształtowaniu nowej epoki • wyjaśnia
znaczenie wyrażenia ad fontes |
•
analizuje wpływ antyku na narodziny nowej epoki |
• wyjaśnia, jakie było podłoże
różnicy pomiędzy periodyzacją renesansu w Europie i w Polsce • omawia wpływ teorii
heliocentrycznej Mikołaja Kopernika, wynalezienia druku i upadku
Konstantynopola na kształtowanie się renesansu |
Filozofia renesansu |
• wymienia
nazwiska czołowych filozofów i myślicieli epoki odrodzenia •
streszcza fragment Pochwały głupoty
Erazma z Rotterdamu •
przedstawia główny temat Księcia
Niccola Machiavellego |
• omawia
najważniejsze założenia filozofii Erazma z Rotterdamu • opisuje
ogólne tendencje filozoficzne odrodzenia |
•
wyczerpująco przedstawia problematykę fragmentów Pochwały głupoty i Księcia • w
kontekście fragmentów tekstów Machiavellego i Erazma z Rotterdamu wyjaśnia
znaczenie terminów makiawelizm i tolerancja |
• podejmuje dyskusję na temat
poglądów Erazma z Rotterdamu i Machiavellego |
• objaśnia wpływ filozofii Platona
na myśl renesansową • wypowiada się na temat gatunku
zapoczątkowanego przez Michela de Montaigne’a • podejmuje dyskusję na temat
etyki w kontekście dzieła Niccola Machiavellego |
Sztuka renesansu |
•
rozpoznaje dzieła sztuki renesansowej • ogólnie
wypowiada się na temat najważniejszych artystów odrodzenia (Leonardo da
Vinci, Michał Anioł, Rafael, Sandro Botticelli) |
• wymienia
cechy charakterystyczne stylu renesansowego i objaśnia je na przykładach •
prezentuje dzieła polskiego renesansu • wyjaśnia
znaczenie terminów: akt, portret, perspektywa, scenka
rodzajowa, krużganki, miasto idealne, sfumato |
• wskazuje
i ilustruje przykładami najważniejsze tematy sztuki renesansowej • omawia
twórczość najważniejszych artystów odrodzenia (Leonardo da Vinci, Michał
Anioł, Rafael, Sandro Botticelli) |
• analizuje renesansowe dzieło
sztuki • charakteryzuje wpływ antyku na
sztukę odrodzenia |
• opisuje twórczość renesansowych
artystów północnych • analizuje i ocenia dzieła
renesansowe • wypowiada się na temat muzyki
XVI-wiecznej |
Teatr renesansowy |
• wymienia
cechy teatru elżbietańskiego |
•
przedstawia różnice pomiędzy teatrem renesansowym a średniowiecznym |
• wylicza
podobieństwa i różnice pomiędzy teatrem renesansowym a antycznym |
• charakteryzuje konwencje
teatralne powstałe w renesansie • omawia zjawisko teatru dell’arte |
• przedstawia podobieństwa oraz
różnice pomiędzy dramatem humanistycznym a elżbietańskim |
RENESANS – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Poezja religijna Jana
Kochanowskiego |
• czyta ze
zrozumieniem Pieśń XXV z Ksiąg wtórych Kochanowskiego • określa
rodzaj liryki występujący w utworze |
• wskazuje
podmiot liryczny oraz adresata lirycznego pieśni • określa
gatunek utworu i wskazuje na jego pochodzenie |
•
interpretuje wiersz •
wyjaśnia, na czym polega renesansowy charakter utworu |
• porównuje kreację Boga w pieśni
z Jego obrazem w utworach średniowiecznych • rozpoznaje rodzaj wersyfikacji
zastosowany w utworze |
• na podstawie indywidualnych
poszukiwań wyjaśnia znaczenie wyrażenia Deus
artifex i odnosi je do utworu Jana Kochanowskiego • konfrontuje wiersz Jana
Kochanowskiego z obrazem Pietera Bruegla Żniwa
i formułuje wnioski |
Świat myśli Jana
Kochanowskiego utrwalony w Pieśniach |
• czyta ze
zrozumieniem podane pieśni • wskazuje
elementy światopoglądu renesansowego w utworach Kochanowskiego •
definiuje pieśń jako gatunek |
• na
podstawie wierszy charakteryzuje światopogląd poety • wyjaśnia
znaczenie terminów: horacjanizm, cnota, fortuna, stoicyzm, epikureizm |
•
odnajduje wątki horacjańskie w pieśniach Jana Kochanowskiego •
analizuje wiersze pod kątem obecności elementów stoicyzmu i epikureizmu |
• dokonuje analizy i interpretacji
utworów • wskazuje w pieśniach cechy
wiersza sylabicznego |
• porównuje Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych
z wierszami Horacego • konfrontuje pieśni Jana
Kochanowskiego z obrazem Tycjana Trzy
okresy życia |
Liryka obywatelska Jana
Kochanowskiego |
• czyta ze
zrozumieniem fragmenty Pieśni o
spustoszeniu Podola i Pieśń XIV
z Ksiąg wtórych • określa
rodzaj liryki, podmiot liryczny i adresata lirycznego utworów |
• określa
historyczne tło powstania Pieśni o
spustoszeniu Podola •
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego |
• odnosi
tematykę pieśni do światopoglądu renesansowego • dokonuje
analizy i interpretacji wiersza |
• w kontekście utworu Jana
Kochanowskiego wypowiada się na temat roli osób sprawujących władzę • podaje cechy wiersza
sylabicznego |
• przywołuje szerokie konteksty
interpretacyjne utworów Kochanowskiego oraz nawiązania do nich |
Renesansowy obraz arkadii |
• czyta ze
zrozumieniem fragment Pieśni
świętojańskiej o sobótce • określa
rodzaj liryki i wskazuje podmiot liryczny oraz adresata lirycznego |
•
rozpoznaje gatunek wiersza i odnosi go do tradycji literackiej • w
kontekście utworu wyjaśnia znaczenie terminów: sielanka, arkadia, literatura pastoralna, folklor, idylla |
•
odnajduje w wierszu toposy renesansowe • wskazuje
w utworze środki stylistyczne i określa ich funkcję |
• odnosi tematykę wiersza do
obyczajowości ziemiańskiej XVI w. • podejmuje dyskusję na temat
realiów życia wiejskiego oraz wizji poetyckiej wsi |
• odnosi mit arkadyjski do zjawisk
współczesnej kultury • konfrontuje wiersz Jana
Kochanowskiego z obrazem Giorgionego Burza
|
Fraszki – poezja dnia codziennego |
•
rozpoznaje w czytanych fraszkach tematykę autobiograficzną,
refleksyjno-filozoficzną i obyczajową |
• na
podstawie poznanych utworów charakteryzuje fraszkę jako gatunek literacki • wskazuje
we fraszkach elementy światopoglądu i obyczajowości renesansowej |
•
odnajduje we fraszkach konteksty antyczne i biblijne |
• analizuje fraszki pod kątem
renesansowego obrazu człowieka |
• omawia topos świata jako teatru • konfrontuje wybraną fraszkę z
obrazem Giuseppe Arcimbolda Jesień |
Żaden ojciec podobno barziej nie miłował / Dziecięcia – Treny Jana Kochanowskiego |
• odnosi Treny do biografii Jana Kochanowskiego • czyta ze
zrozumieniem wskazane utwory •
definiuje tren jako gatunek |
• wskazuje
elementy filozofii stoickiej w Trenach •
rozpoznaje w Trenie IX pozorny
panegiryk •
odnajduje w Trenie XIX informacje
świadczące o odbudowie światopoglądu poety • wyjaśnia
znaczenie określeń poezja funeralna i liryka żałobna |
• analizuje
i interpretuje wskazane treny •
przedstawia kryzys światopoglądowy poety na podstawie trenów: IX, X i XI |
•
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w Trenach • wyjaśnia, na czym polegała
innowacyjność Trenów Kochanowskiego
|
• na podstawie
cyklu Trenów omawia kompozycję
epicedium |
Tłumaczenie wierne czy piękne – o Psałterzu
Dawidów Jana Kochanowskiego |
• czyta ze
zrozumieniem psalmy w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego •
definiuje psalm jako gatunek |
• odnosi Psałterz Dawidów do tradycji biblijnej • wyjaśnia
znaczenie terminów: translatoryka, humanizm chrześcijański, poeta doctus |
•
wypowiada się na temat specyfiki przekładu •
porównuje Psalm 130 w przekładzie Jana Kochanowskiego z wersją utworu z
Biblii Tysiąclecia |
• zestawia
Psalm 130 w przekładzie Jana
Kochanowskiego z pieśnią Czego chcesz
od nas, Panie i wypowiada się na temat spójności światopoglądowej poety •
podejmuje dyskusję na temat granic wolności tłumacza |
• odnosi
Psalm 130 w tłumaczeniu Jana
Kochanowskiego do analogicznych zjawisk w kulturze |
Podsumowanie wiadomości na temat Jana Kochanowskiego |
•
przytacza najważniejsze wydarzenia z biografii Jana Kochanowskiego • podaje
tytuły omówionych utworów Kochanowskiego |
•
analizuje wybrane wiersze |
• wskazuje
najważniejsze tematy i motywy w twórczości Kochanowskiego |
• omawia
znaczenie twórczości Jana Kochanowskiego w rozwoju literatury polskiej |
•
wypowiada się na temat światopoglądu Jana Kochanowskiego w kontekście jego
biografii i twórczości |
O poprawie Rzeczypospolitej Andrzeja Frycza
Modrzewskiego |
• wymienia
tytuły ksiąg rozprawy •
relacjonuje poglądy Modrzewskiego, zawarte w przeczytanym fragmencie tekstu |
• omawia
najważniejsze postulaty pisarza |
•
przedstawia źródło toposu utopii •
relacjonuje najważniejsze założenia utworu Thomasa More’a |
•
podejmuje dyskusję na temat realizacji idei utopii – w obszarze literatury i
w świecie realnym |
•
samodzielnie opracowuje koncepcję idealnego państwa i społeczeństwa oraz
uzasadnia swoje tezy •
konfrontuje wyobrażenie idealnej społeczności z obrazem Lucasa Cranacha
starszego Złoty wiek |
Kazania sejmowe Piotra
Skargi |
•
przytacza argumentację zaprezentowaną przez Piotra Skargę • wyjaśnia
znaczenie terminu retoryka |
• nakreśla
kontekst historyczny Kazań sejmowych
•
odnajduje w tekście wątki biblijne • wyjaśnia
znaczenie terminów: anarchia szlachecka, złota wolność, tolerancja religijna |
• wskazuje
w utworze środki retoryczne •
charakteryzuje stylizację proroczej groźby w Kazaniach sejmowych |
•
podejmuje dyskusję na temat aktualności Kazań
sejmowych we współczesnej Polsce •
konfrontuje treść obrazu Jana Matejki Kazanie
Skargi z realiami historycznymi i formułuje wnioski na temat
ideologicznej funkcji obrazu |
•
analizuje obraz Jana Matejki Kazanie
Skargi |
Sonety do Laury Francesca Petrarki |
• czyta ze
zrozumieniem wskazane utwory • określa
rodzaj liryki zastosowany w wierszach •
definiuje sonet jako gatunek |
• określa
podmiot liryczny, adresata lirycznego oraz sytuację liryczną w wierszach • wypowiada
się na temat kreacji podmiotu lirycznego • wskazuje
w podanych utworach cechy gatunkowe sonetu |
•
analizuje i interpretuje wiersz • opisuje
uczucia podmiotu lirycznego • wskazuje
w utworach przykłady idealizacji kobiety |
• na
podstawie poznanych utworów charakteryzuje zjawisko petrarkizmu •
podejmuje dyskusję na temat wpływu twórczości Francesca Petrarki na
skonwencjonalizowanie poezji miłosnej |
•
porównuje dwa sposoby obrazowania piękna kobiecego na przykładzie obrazów Giorgionego
Śpiąca Wenus i Domenica Ghirlandaia Portret Giovanny Tornabuoni |
Przemyślny szlachcic
Don Kichote z Manczy Miguela de Cervantesa Saavedry |
•
streszcza dzieło Cervantesa • wyjaśnia
znaczenie wyrażenia walka z wiatrakami |
• wymienia
cechy gatunkowe romansu rycerskiego i ilustruje je przykładami z literatury
średniowiecznej •
charakteryzuje na podstawie tekstu głównych bohaterów powieści |
• wyjaśnia
istotę parodii i podaje odpowiednie przykłady •
analizuje utwór Cervantesa pod kątem parodii romansu rycerskiego |
•
rozpatruje charaktery głównych bohaterów powieści jako odbicie dwoistej
natury ludzkiej |
•
konfrontuje poznany tekst z obrazem Honoré
Daumiera Don Kichot • tworzy parodię dowolnego dzieła
literackiego |
Początki noweli – Giovanni Boccaccio Dekameron |
•
streszcza nowelę Sokół •
definiuje nowelę jako gatunek |
•
wypowiada się na temat Dekameronu jako cyklu nowel • na
podstawie tekstu podaje cechy gatunkowe noweli |
• wyróżnia
elementy kompozycyjne noweli |
• analizuje
utwór pod kątem światopoglądu renesansowego |
• omawia
obraz Sandra Botticellego Uczta w
piniowym lesie |
Makbet Williama
Szekspira |
•
streszcza dramat Makbet • wymienia
tytuły najważniejszych dzieł Williama Szekspira |
•
przedstawia zarys biografii Williama Szekspira • omawia
cechy charakterystyczne teatru elżbietańskiego •
porównuje dramat szekspirowski z dramatem antycznym •
charakteryzuje głównych bohaterów tragedii • wskazuje
przyczyny ostatecznej klęski Makbeta |
• wyjaśnia
znaczenie określenia kwestia
szekspirowska •
analizuje pod względem psychologicznym motywację działań głównych bohaterów
dramatu • określa
rolę czarownic w budowaniu napięcia w sztuce • wskazuje
elementy świata irracjonalnego i opisuje ich znaczenie • omawia
funkcję elementów humorystycznych w Makbecie |
•
analizuje przyczyny ponadczasowej aktualności dzieł Szekspira • wymienia
przykłady adaptacji dzieł Szekspira •
definiuje tragizm w utworze |
•
streszcza Hamleta Williama
Szekspira • omawia
wybraną adaptację Makbeta bądź Hamleta i konfrontuje ją z tekstem
dramatu |
RENESANS – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Styl artystyczny |
• wymienia
cechy charakterystyczne stylu renesansowego |
• wyjaśnia
różnicę pomiędzy stylem artystycznym a stylami funkcjonalnymi |
•
prezentuje na przykładach cechy stylu renesansowego • wskazuje
przykłady parodii, trawestacji i pastiszu |
•
rozpoznaje wiersz sylabiczny i określa jego cechy |
• wskazuje
chwyty retoryczne w przykładowych tekstach publicystycznych z okresu
odrodzenia oraz współczesnych •
analizuje problem oryginalności dzieła literackiego w kontekście konwencji
stylistycznej |
RENESANS – PODSUMOWANIE I
POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości na temat kultury renesansu |
•
relacjonuje opinie o epoce zawarte we fragmentach tekstów Renesans Jerzego Ziomka oraz Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych
kazań Leszka Kołakowskiego |
• w
kontekście fragmentu książki Jerzego Ziomka porównuje możliwości, jakie
stwarzał ludziom renesans, z epoką poprzednią |
•
wypowiada się na temat związków kultury narodowej z europejską |
•
podejmuje dyskusję na temat renesansu w kontekście fragmentu książki Leszka
Kołakowskiego |
•
formułuje własną opinię dotyczącą stereotypów w postrzeganiu renesansu |
Powtórzenie wiadomości |
• odtwarza
najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat renesansu |
•
wykorzystuje najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości
renesansowej |
•
formułuje wnioski na tematy związane z twórczością renesansową • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa renesansu |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z renesansem i stosuje odpowiednie
argumenty • w swoich
wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
• wykorzystuje bogate konteksty
wywodzące się z twórczości renesansowej • formułuje i rozwiązuje problemy
badawcze dotyczące piśmiennictwa renesansowego |
RENESANS – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami renesansu |
•
rozpoznaje wpływy kultury renesansowej w różnych dziełach sztuki |
• wymienia
osiągnięcia cywilizacyjne renesansu oraz ich wpływ na rozwój człowieka |
•
przedstawia wpływ sztuki renesansowej na późniejsze epoki |
•
prezentuje dowolny przykład inspiracji kulturą renesansu |
• omawia i ocenia dowolny przykład
inspiracji kulturą renesansu |
Cywilizacja odrodzenia – odrodzenie cywilizacji |
•
relacjonuje poglądy Jeana Delumeau zawarte we fragmencie tekstu Cywilizacja Odrodzenia • wymienia
najważniejsze osiągnięcia epoki |
• podaje
przykłady wpływu renesansu na współczesną cywilizację |
•
wyjaśnia, dlaczego czasy renesansu rozpoczynają epokę nowożytną •
podejmuje dyskusję na temat osiągnięć renesansu |
• ocenia z
własnej perspektywy przełomowy charakter epoki |
• konfrontuje osiągnięcia kultury
renesansu ze znanymi sobie dziełami sztuki |
Mona Lisa w
czasach popkultury |
• wypowiada
się na temat zjawiska popkultury •
formułuje wypowiedź na temat Mona Lisy
Leonarda da Vinci |
•
porównuje obraz Jeana-Michela Basquiata z pierwowzorem |
•
przedstawia własną opinię na temat przetwarzania ikon historii sztuki przez
popkulturę |
•
analizuje funkcję wykorzystania Mona
Lisy w dziele popkulturowym |
• podejmuje dyskusję na temat
tego, czym jest sztuka |
O śmierci ponad epokami
− *** [Anka! to już trzy i pół roku] Władysława Broniewskiego |
• czyta ze
zrozumieniem wiersz Władysława Broniewskiego • określa
rodzaj liryki, wskazuje podmiot liryczny i adresata lirycznego utworu |
•
odnajduje w utworze nawiązania do Trenów
Jana Kochanowskiego • określa
w kontekście wiersza etymologię imienia Zofia |
• dokonuje
analizy stylistycznej wiersza •
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w wierszu Broniewskiego w
kontekście Trenów |
•
podejmuje dyskusję na temat opisu śmierci i żałoby w różnych okresach
literackich |
• pisze analizę porównawczą
wierszy *** [Anka! to już trzy i pół roku]
Władysława Broniewskiego i Tren XIX
Jana Kochanowskiego |
Makbet z
przymrużeniem oka |
•
streszcza wskazany fragment utworu Trzy
wiedźmy Terry’ego Pratchetta •
odnajduje w czytanym tekście aluzje do Makbeta
Williama Szekspira |
•
charakteryzuje utwór jako parodię i podaje odpowiednie przykłady |
• wskazuje
środki nadające tekstowi efekt komediowy |
•
uczestniczy w dyskusji na temat funkcjonowania parodii |
• wskazuje elementy świadczące o
oryginalnym podejściu twórcy do gatunku powieści |
Elżbieta królowa Anglii |
• na
podstawie obejrzanego spektaklu Teatru Telewizji charakteryzuje królową
Elżbietę, uwypukla złożoność jej postaci |
•
przywołuje kontekst historyczny przedstawienia |
•
wypowiada się na temat kreacji odtwórczyni tytułowej roli |
•
podejmuje dyskusję na temat problemów osób sprawujących władzę w czasach
renesansu i dzisiaj |
• omawia specyfikę Teatru
Telewizji |
Romeo i Julia współcześnie |
•
streszcza fabułę Romea i Julii w reż. Baza Luhrmanna • opisuje
swoje wrażenia po obejrzeniu filmu |
•
porównuje film Luhrmanna z utworem Williama Szekspira • wyjaśnia
znaczenie terminów: adaptacja, ekranizacja, interpretacja |
• dokonuje
szczegółowej analizy porównawczej wybranych scen filmu |
•
wypowiada się na temat funkcji kiczu w filmie •
podejmuje dyskusję o granicach dowolności adaptacji |
• wyraża swoją opinię na temat
rekwizytów, kostiumów oraz sposobu filmowania i montażu |
Królowa Margot |
• opisuje
relacje panujące na dworze francuskim, które zostały przedstawione w filmie |
• omawia
wydarzenia historyczne stanowiące tło fabuły filmu |
•
analizuje pobudki, jakimi kierowała się tytułowa bohaterka filmu |
• na
podstawie fabuły filmu rozważa problem zła w człowieku |
• przywołuje konteksty i
nawiązania wykorzystane w filmie |
BAROK – O EPOCE |
|||||
Barok – świat wewnętrznych sprzeczności |
• wyjaśnia
etymologię nazwy barok • określa
ramy czasowe epoki • podaje daty
początku i końca baroku w Polsce |
• wymienia
podstawowe różnice pomiędzy renesansem a barokiem •
wyjaśnia, dlaczego XVI w. nazywa się czasem wojen • tłumaczy
znaczenie terminów monarchia absolutna
i kontrreformacja |
• omawia
najważniejsze postanowienia soboru trydenckiego •
charakteryzuje specyfikę polskiego baroku |
•
wypowiada się na temat życia codziennego w baroku |
• analizuje wpływ soboru trydenckiego na kształt epoki • podaje przykłady teatralizacji życia w baroku • charakteryzuje tło historyczne epoki |
Człowiek wobec nieskończoności – filozofia czasów baroku |
• streszcza fragmenty traktatów
Kartezjusza: Medytacji o pierwszej
filozofii i Rozprawy o metodzie
•
relacjonuje fragment Myśli Pascala |
•
przedstawia podstawowe założenia filozofii Kartezjańskiej • wymienia
najważniejsze elementy filozofii Blaise’a Pascala |
• objaśnia
sens stwierdzenia Myślę, więc jestem • tłumaczy
znaczenie sforumłowania zakład
Pascala •
wyjaśnia, jak rozumie określenie trzcina
myśląca |
• wymienia
nazwiska przedstawicieli
spirytualizmu, naturalizmu i panteizmu oraz charakteryzuje ich poglądy • formułuje swoją opinię na temat myśli
barokowej |
• przedstawia charakterystykę głównych nurtów myśli barokowej,
korzystając z różnych źródeł informacji |
Sztuka baroku |
•
rozpoznaje cechy stylu barokowego na podstawie wskazanych dzieł • wymienia
nazwiska najważniejszych twórców okresu baroku • podaje
najistotniejsze cechy stylu barokowego |
• omawia
twórczość przedstawicieli sztuki barokowej •
charakteryzuje malarstwo barokowe, posługując się przykładami dzieł • na
przykładzie wybranej budowli przedstawia cechy architektury barokowej |
• omawia
założenia światopoglądowe sztuki baroku •
charakteryzuje operę jako zjawisko typowe dla baroku •
wyjaśnia, czym był teatr dworski |
• określa,
na czym polegało znaczenie Kościoła jako mecenasa sztuki • dokonuje
analizy rzeźby barokowej według wskazanych kryteriów • opisuje
działalność szkolnego teatru jezuitów w Polsce |
• analizuje i interpretuje wybrane dzieło sztuki barokowej |
BAROK – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Wprowadzenie do literatury barokowej |
•
charakteryzuje dwa nurty poezji barokowej: dworski i metafizyczny |
• wymienia
nazwiska przedstawicieli klasycyzmu barokowego •
definiuje termin marinizm |
• omawia
twórczość Moliera • wyjaśnia
znaczenie terminów: sacrum, profanum, vanitas |
•
przedstawia różnice pomiędzy nurtem dworskim i metafizycznym literatury
baroku a klasycyzmem francuskim |
• streszcza wybrany dramat Pierre’a Corneille’a bądź Jeana Racine’a |
Poezja metafizyczna Mikołaja Sępa Szarzyńskiego |
• czyta ze
zrozumieniem wiersze poety • omawia
przynależność Mikołaja Sępa Szarzyńskiego do dwóch epok: renesansu z uwagi na
lata życia i baroku ze względu na prekursorską twórczość |
•
odnajduje cechy poezji metafizycznej w utworach Sępa Szarzyńskiego • wskazuje
podmiot liryczny oraz adresata lirycznego i określa sytuację liryczną we
wskazanych wierszach |
•
wypowiada się na temat kreacji podmiotu lirycznego w analizowanych sonetach • dokonuje
analizy stylistycznej i interpretacji wierszy Sępa Szarzyńskiego |
•
porównuje obraz Boga zawarty w utworach Sępa Szarzyńskiego z obrazem Boga w Hymnie Jana Kochanowskiego •
podejmuje dyskusję na temat aktualności poezji Sępa Szarzyńskiego |
• analizuje pogląd poety na temat sensu
istnienia na podstawie wskazanych sonetów • konfrontuje sonety Sępa Szarzyńskiego z
obrazem Juana de Valdésa Leala In ictu oculi |
Poezja Daniela Naborowskiego |
• wskazuje
w wierszu Krótkość żywota cechy
literatury metafizycznej •
odnajduje w wierszu Na oczy królewny
angielskiej i omawia cechy literatury dworskiej |
• odczytuje wiersz Krótkość żywota jako traktat z tezą i
potwierdzającą ją argumentacją |
•
analizuje i interpretuje wiersze Krótkość
żywota oraz Na oczy królewny
angielskiej |
• wyjaśnia znaczenie paradoksów
kończących wiersz |
• interpretuje obraz Georges’a de La Toura Maria Magdalena |
Poezja dworska Jana
Andrzeja Morsztyna |
• na
podstawie wiersza Do trupa
definiuje sonet jako gatunek •
przytacza definicję paradoksu i podaje odpowiednie przykłady |
• wyjaśnia istotę konceptu w
wierszach O swej pannie i Do trupa • odnajduje elementy sensualizmu w
omawianych utworach |
•
analizuje wiersze Jana Andrzeja Morsztyna •
definiuje marinizm po omówieniu twórczości Jana Andrzeja Morsztyna |
• omawia koncept stanowiący oś
konstrukcyjną utworu O swej pannie |
• w kontekście barokowego ujęcia tematu
śmierci porównuje wiersz Do trupa z
rzeźbą Berniniego Śmierć
błogosławionej Ludwiki Albertoni |
Zbytki sarmackie według
Wacława Potockiego |
•
streszcza wskazane fragmenty Zbytków
polskich • wyjaśnia
znaczenie terminu sarmatyzm • na
podstawie tekstu omawia zamiłowanie XVII-wiecznej szlachty i duchowieństwa do
życia ponad stan |
• odnajduje we fragmencie Zbytków polskich elementy nurtu
sarmackiego • przedstawia obraz społeczeństwa
wyłaniający się z podanego fragmentu |
•
przytacza fakty na temat wojen
polsko-szwedzkich w XVII w. |
• tworzy analizę formalną tekstu i
przedstawia funkcję użytych w nim środków językowych • podejmuje dyskusję na temat społeczeństwa polskiego w kontekście utworu
Wacława Potockiego |
• omawia wpływ przymusowej konwersji na życie
i twórczość Wacława Potockiego |
Sarmaty portret własny – Pamiętniki
Jana Chryzostoma Paska |
• definiuje sarmatyzm oraz wymienia jego wady
i zalety • przytacza najważniejsze fakty z biografii
pisarza |
• przedstawia biografię Paska i wskazuje w niej fakty typowe dla Sarmaty • na podstawie utworu definiuje pamiętnik |
• odnajduje w tekście Pamiętników elementy mentalności sarmackiej |
• analizuje styl i język Pamiętników |
• podejmuje dyskusję na temat elementów
mentalności sarmackiej u współczesnych Polaków |
Angielska poezja metafizyczna |
• omawia
charakter twórczości angielskich poetów metafizycznych |
• określa, na czym polega koncept w wierszu Pchła Johna Donne’a • rozpoznaje oryginalny charakter utworu Donne’a |
• dokonuje
analizy i interpretacji wiersza Pchła |
• podejmuje dyskusję na temat
współczesnych przykładów niebanalnego ukazania erotyzmu w sztuce |
• analizuje i porównuje obrazy Ogród miłości Petera Paula Rubensa oraz Vanitas Pietera Claesza • przedstawia w kontekście analizowanych
obrazów przykłady łączenia ze sobą dwóch skrajnych kręgów tematycznych |
BAROK –
NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Środki wyrazu
artystycznego i ich funkcje |
• wymienia
środki wyrazu artystycznego właściwe
dla stylu barokowego |
• klasyfikuje środki artystycznego wyrazu oraz określa ich funkcję w
dziele literackim • prezentuje na przykładach cechy stylu barokowego |
• odnosi
termin makaronizm do współczesnej
polszczyzny |
• wypowiada się na temat wpływu
stylu barokowego na treść utworów |
• porównuje na podstawie wybranych utworów
style renesansowy i barokowy |
BAROK –
PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości na temat baroku |
•
relacjonuje opinie na temat baroku zawarte we fragmentach książek Dzieje literatury polskiej Juliana
Krzyżanowskiego i Helikon sarmacki Andrzeja
Vincenza |
• wyjaśnia znaczenie pojęcia rodzimości w piśmiennictwie barokowym |
•
wypowiada się na temat demokratycznego charakteru piśmiennictwa barokowego |
• podejmuje dyskusję dotyczącą
nieobecności literatury barokowej w świadomości społecznej |
• odnajduje w literaturze i sztuce barokowej
elementy ponadczasowe |
Powtórzenie wiadomości |
•
przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat twórczości barokowej |
•
wykorzystuje najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości barokowej |
•
formułuje wnioski na tematy związane z twórczością barokową • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa baroku |
• uczestniczy
w dyskusji na tematy związane z barokiem i stosuje odpowiednie argumenty • w swoich
wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
• wykorzystuje bogate konteksty
wywodzące się z twórczości barokowej • formułuje i rozwiązuje problemy badawcze
dotyczące twórczości barokowej |
BAROK – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami baroku |
•
rozpoznaje inspiracje barokowe w sztuce |
• podaje
przykłady motywów w kulturze współczesnej wywodzących się z baroku |
•
charakteryzuje stosunek do baroku na przestrzeni epok |
• prezentuje
przykład dzieła zainspirowanego sztuką barokową |
• szczegółowo omawia wybrany
przykład współczesnego dzieła inspirowanego sztuką barokową |
Barokowe inspiracje |
• czyta ze
zrozumieniem wskazane teksty •
streszcza w punktach fragmenty Kuli Pascala Jorge Luisa Borgesa |
•
odnajduje elementy estetyki barokowej we fragmencie Wojny futbolowej Ryszarda Kapuścińskiego |
•
prezentuje sylwetkę Ryszarda Kapuścińskiego • referuje wykład Borgesa i
interpretuje ostatnie zdanie tekstu |
•
konfrontuje cechy estetyki barokowej wymienione przez Kapuścińskiego z
dziełami sztuki zamieszczonymi w podręczniku •
podejmuje dyskusję na temat obecności estetyki barokowej we współczesnym
świecie |
• porównuje barokową wizję świata
i człowieka opisaną przez Pascala z niepokojami współczesnych ludzi • ocenia aktualne przejawy estetki
barokowej w sztuce i życiu codziennym |
Ideał kobiecego piękna |
•
odnajduje w podręczniku oraz dostępnych sobie źródłach akty kobiece powstałe
w baroku i w innych epokach |
• dobiera
obrazy według kryterium kompozycji wykorzystanej przez Fernanda Botera w dziele Leżąca naga kobieta z kwiatami |
•
porównuje obraz Botera z aktami barokowymi, wskazuje elementy zaczerpnięte
z tradycji i komentuje sposób ich przetworzenia |
• podejmuje
dyskusję na temat ewolucji ideału kobiecego piękna |
• uczestniczy w dyskusji na temat
obecności i funkcji kiczu we współczesnych przedstawieniach kobiety |
Barok w poezji
współczesnej |
• określa
rodzaj liryki oraz zasadę kompozycyjną, według której zbudowany jest wiersz
Jarosława Marka Rymkiewicza Róża oddana
Danielowi Naborowskiemu |
• określa
funkcję anafory |
• wykazuje
się znajomością topiki barokowej i wskazuje toposy wykorzystane w wierszu
Rymkiewicza |
•
porównuje utwór Rymkiewicza z wierszem barokowym o podobnej konstrukcji • wyjaśnia
znaczenie symbolu róży obecnego w tekście |
• tworzy prezentację dotyczącą
toposu róży w literaturze i sztuce |
Trans-Atlantyk Witolda
Gombrowicza wobec tradycji sarmackiej |
•
odnajduje we fragmencie Trans-Atlantyku
Gombrowicza cechy języka Jana Chryzostoma Paska • wskazuje
w tekście elementy mentalności sarmackiej |
•
prezentuje najważniejsze fakty z życia i twórczości Witolda Gombrowicza |
• wykazuje
się ogólną znajomością treści utworu Witolda Gombrowicza |
•
analizuje sposoby ośmieszenia mentalności sarmackiej zastosowane przez
Gombrowicza |
• w kontekście fragmentu utworu
podejmuje dyskusję na temat stosunku do emigrantów i problemów związanych z
asymilacją na obczyźnie |
Barokowa teatralność w opowieści filmowej |
•
odnajduje w filmie Vatel w reż. Rolanda Joffégo elementy teatralizacji życia w
baroku • opisuje
przedstawioną w filmie barokową arystokrację |
•
porównuje kadry filmowe z reprodukcjami barokowych obrazów zamieszczonymi w
podręczniku • ocenia
postępowanie arystokracji ukazane w filmie |
•
odnajduje w filmie toposy barokowe •
analizuje postępowanie tytułowego bohatera |
•
interpretuje motyw lustra obecny w filmie |
•
porównuje sposób przedstawienia arystokracji w filmach Vatel oraz Królowa
Margot • pisze
recenzję dzieła Rolanda Joffégo |
Filmowa opowieść o artyście – Dziewczyna
z perłą Petera Webbera |
• na
podstawie filmu charakteryzuje życie codzienne w baroku • opisuje
proces powstawania dzieła sztuki |
•
przedstawia charakterystykę postaci Griet – służącej malarza |
•
porównuje kadry z filmu z obrazami Jana Vermeera |
•
analizuje i ocenia kreację Scarlett Johansson |
• tworzy
prezentację na temat obrazu artysty w filmie |
OŚWIECENIE – O EPOCE |
|||||
Oświecenie w Europie i Polsce |
• objaśnia
etymologię nazwy epoki • podaje
daty graniczne oświecenia w Europie •
przedstawia periodyzację polskiego oświecenia |
• opisuje
światopogląd ludzi oświecenia • wymienia
osiągnięcia oświecenia w dziedzinie nauki • podaje
nazwy instytucji powstałych w czasach stanisławowskich |
• opisuje
przemiany społeczne doby oświecenia •
charakteryzuje specyfikę polskiego oświecenia |
• prezentuje
wpływ idei oświeceniowych na życie codzienne •
analizuje rolę czasopiśmiennictwa w oświeceniu |
•
analizuje przemiany światopoglądowe, które ukształtowały epokę |
Wiek rozumu i czułego serca |
• czyta ze
zrozumieniem fragment traktatu Johna Locke’a
Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego i przytacza najważniejsze tezy tekstu • czyta ze
zrozumieniem fragment Traktatu o
tolerancji Woltera i podaje najistotniejsze
założenia tekstu |
• wymienia
główne kierunki światopoglądowe oświecenia •
prezentuje założenia filozofii Johna Locke’a •
charakteryzuje podstawowe elementy światopoglądu Woltera • wyjaśnia
znaczenie terminów: deizm, ateizm, materializm, sensualizm, empiryzm, tabula rasa, utylitaryzm, liberalizm, libertynizm |
•
odnajduje w tekście Johna Locke’a argumenty świadczące o tym, że autor był
zwolennikiem racjonalizmu i empiryzmu •
przedstawia okoliczności, w których powstał Traktat o tolerancji • na
podstawie tekstu objaśnia, jaką rolę – według Woltera – odgrywają Bóg i
religia |
•
prezentuje podstawowe założenia światopoglądu Immanuela Kanta •
wyjaśnia, na czym polega kopernikański przewrót w filozofii dokonany przez
Kanta •
tłumaczy, czym jest według filozofa prawo naturalne • omawia
główne twierdzenia Jeana-Jacquesa Rousseau |
•
przedstawia pogłębioną wiedzę na temat filozofii Immanuela Kanta i Jeana-Jacquesa Rousseau |
Sztuka oświecenia |
• wskazuje
na przykładach cechy stylu klasycystycznego w architekturze, malarstwie i
rzeźbie • na
podstawie wybranych dzieł omawia cechy rokoka |
• podaje
cechy stylu klasycystycznego i rokokowego • omawia
rolę teatru w oświeceniu |
• wymienia
najważniejsze dzieła czołowych twórców klasycyzmu europejskiego • opisuje
specyfikę rokokowych przedmiotów użytku codziennego i wystroju wnętrz •
charakteryzuje rolę komedii w teatrze oświeceniowym |
•
analizuje dzieło klasycystyczne według wskazanych kryteriów •
wyjaśnia, w jaki sposób sztuka oświecenia odzwierciedlała najważniejsze idee
epoki • określa
rolę Teatru Narodowego w rozwoju polskiego oświecenia |
•
wypowiada się na temat muzyki okresu oświecenia •
prezentuje treść i problematykę wybranej komedii klasycystycznej |
OŚWIECENIE – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Wprowadzenie do literatury oświecenia |
• wymienia
nazwy gatunków literackich najpełniej realizujących postulat dydaktyzmu |
• wskazuje
gatunek, który pojawił się w polskiej literaturze XVIII-wiecznej • wymienia
najważniejsze cechy literatury sentymentalnej i rokokowej |
•
definiuje klasycyzm w literaturze |
• wskazuje
podstawowe zadania twórcy oświeceniowego |
• wymienia
poetyki normatywne |
Bajki Ignacego Krasickiego |
• wymienia
cechy gatunkowe bajki i przytacza odpowiednie przykłady |
• wskazuje
i wyjaśnia morał w bajkach Jagnię i wilcy, Wilk i owce
oraz Lew pokorny |
• określa
pochodzenie gatunku bajki • odnosi
sens bajki Wilk i owce do sytuacji
z życia codziennego •
formułuje morał bajki Podróżny |
•
komentuje bajkę Lew pokorny w
kontekście wiedzy na temat natury ludzkiej |
•
przedstawia ogólny obraz człowieka wyłaniający się z bajek Ignacego Krasickiego
i komentuje go w odniesieniu do znanej mu rzeczywistości |
Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło – satyry Ignacego
Krasickiego |
•
definiuje satyrę jako gatunek •
relacjonuje treść Żony modnej Ignacego
Krasickiego |
•
charakteryzuje głównych bohaterów satyry • wymienia
wady ganione przez autora Żony modnej |
• podaje
cechy utworu, które świadczą o jego
przynależności do klasycyzmu •
porównuje bajkę i satyrę • omawia
kompozycję satyry |
•
rozpatruje satyrę w kontekście ówczesnej obyczajowości • wskazuje
sposoby osiągnięcia efektu komicznego w satyrze |
• w
kontekście satyry omawia wzorce obyczajowe obecne we współczesnym świecie |
Śmiejmy się z głupich,
choć i przewielebnych – Monachomachia Ignacego Krasickiego |
•
definiuje poemat heroikomiczny jako gatunek •
streszcza wskazany fragment Monachomachii |
• wyjaśnia
pochodzenie poematu heroikomicznego • wskazuje
w tekście Monachomachii cechy
gatunkowe poematu heroikomicznego •
odnajduje w utworze ogólną refleksję i ją komentuje |
•
rozpatruje fragmenty Monachomachii w kontekście swojej wiedzy na temat
funkcjonowania zakonów w XVIII w. • wskazuje
w tekście przykłady zabiegów językowych mających wywołać efekt komiczny • opisuje
rolę humoru w Monachomachii |
•
analizuje sposób ukazania mnichów w poemacie • w
kontekście fragmentów Monachomachii podejmuje dyskusję na temat funkcji śmiechu
w życiu społecznym |
•
porównuje fragment Monachomachii z
eposem homeryckim i wskazuje sparodiowane elementy •
przedstawia w satyryczny sposób wybrany fragment życia społecznego |
Podsumowanie wiadomości na temat Ignacego Krasickiego |
• wymienia
nazwy gatunków uprawianych przez Krasickiego i podaje przykładowe tytuły
utworów |
•
relacjonuje najważniejsze wydarzenia z biografii poety • podaje
tytuł pierwszej polskiej powieści |
• wylicza
powracające w twórczości Krasickiego tematy i motywy oraz przytacza tytuły
konkretnych dzieł |
•
przedstawia rolę „księcia poetów” w rozwoju literatury polskiej |
• określa
tematykę powieści Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki |
Sentymentalna twórczość Franciszka Karpińskiego |
•
definiuje sielankę jako gatunek •
streszcza wskazane fragmenty utworu Laura
i Filon |
•
odnajduje w świecie przedstawionym utworu elementy o charakterze
konwencjonalnym |
• określa
pochodzenie sielanki i podaje nazwiska twórców tego gatunku |
•
przytacza poglądy Jeana-Jacquesa Rousseau i opisuje ich wpływ na rozwój
sentymentalizmu •
wyjaśnia, dlaczego sielanki sentymentalne śmieszą dzisiejszego czytelnika |
• wymienia
tytuły innych utworów Franciszka Karpińskiego •
porównuje świat sielankowej arkadii do utopii |
Pieśń Legionów Polskich we Włoszech |
• opisuje
historyczne okoliczności powstania Pieśni
Legionów Polskich we Włoszech |
• nazywa
rodzaj liryki występujący w utworze i wypowiada się na temat podmiotu
lirycznego |
• wymienia
wydarzenia historyczne przywołane w tekście Józefa Wybickiego • określa,
kiedy Mazurek Wybickiego został oficjalnie uznany za hymn
państwowy |
• podejmuje
dyskusję na temat roli hymnu i innych symboli w życiu narodu |
• określa
funkcję przywołania osoby Tadeusza Kościuszki w zakończeniu pieśni •
wypowiada się na temat autorstwa i charakteru melodii towarzyszącej tekstowi
pieśni |
Kubuś Fatalista i jego pan |
• wykazuje
się orientacyjną wiedzą na temat dorobku i działalności Denisa Diderota •
definiuje powiastkę filozoficzną jako gatunek |
•
udowadnia, że utwór Diderota jest powiastką filozoficzną |
•
streszcza utwór Kubuś Fatalista i jego
pan • wyjaśnia
znaczenie słowa fatalizm i odnosi
je do treści przeczytanego fragmentu |
•
analizuje kreację narratora w utworze |
•
porównuje bohaterów Kubusia Fatalisty
do postaci z powieści Don Kichote Cervantesa |
Wobec inności – o Podróżach
Guliwera Jonathana Swifta |
•
streszcza wskazany fragment Podróży do
wielu odległych narodów świata… |
•
odnajduje elementy ironii w przeczytanym fragmencie i określa jej funkcję |
•
analizuje sposób przedstawienia cywilizacji europejskiej w utworze |
• odnosi
fantastyczne wątki podróżnicze do historycznej wiedzy na temat kolonializmu •
podejmuje dyskusję o spotkaniach różnych cywilizacji we współczesnym świecie |
• w
kontekście dzieła Swifta wypowiada
się na temat szans funkcjonowania społeczeństwa wielokulturowego |
Rękopis znaleziony w Saragossie |
•
streszcza wskazany fragment Rękopisu… •
prezentuje własne przeżycia wynikające z lektury tekstu |
•
definiuje powieść szkatułkową |
• wyjaśnia
na podstawie tekstu Rękopisu…, czym
jest powieść szkatułkowa |
•
analizuje kreację narratora w Rękopisie… |
• rozważa,
czy powieść Jana Potockiego tematycznie przynależy do okresu oświecenia |
OŚWIECENIE – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Mówić poprawnie |
• wymienia
rodzaje norm językowych • podaje
typy słowników językowych i wyjaśnia, które wątpliwości rozwiewa dany typ
słownika • nazywa
cechy stylu oświeceniowego |
•
przytacza przykłady ilustrujące różne rodzaje norm językowych •
prezentuje na przykładach cechy stylu oświeceniowego |
• rozpoznaje,
kiedy odstępstwo od normy językowej jest błędem językowym • odróżnia
błędy wewnątrz-od zewnątrzjęzykowych |
•
przytacza przykłady błędów językowych i określa ich rodzaj |
•
wyszukuje błędy językowe określonego typu |
OŚWIECENIE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości |
•
przytacza opinie zawarte we fragmentach tekstów Wynalezienie wolności
1700–1789 Jeana Starobinskiego i Mroczne dziedzictwo oświecenia
Pawła Lisickiego |
•
formułuje własną opinię dotyczącą tez zawartych w przeczytanych tekstach •
wypowiada się na temat dążeń wolnościowych w XVIII w. |
•
podejmuje dyskusję na temat spuścizny myślowej oświecenia |
• w
kontekście fragmentu tekstu Pawła Lisickiego zabiera głos w kwestii
manipulowania opinią publiczną w oświeceniu i czasach współczesnych |
•
podejmuje polemikę z tekstem Pawła Lisickiego |
Powtórzenie wiadomości |
•
przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat dorobku oświecenia |
•
wykorzystuje najistotniejsze konteksty wywodzące się z twórczości
oświeceniowej |
•
formułuje wnioski na tematy związane z twórczością oświeceniową • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa oświecenia |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z oświeceniem i stosuje odpowiednie
argumenty • w swoich
wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
• wykorzystuje bogate konteksty
wywodzące się z twórczości oświeceniowej • formułuje i rozwiązuje problemy
badawcze dotyczące piśmiennictwa oświeceniowego |
OŚWIECENIE – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami oświecenia |
• wymienia
instytucje powstałe w epoce oświecenia mające swoje współczesne odpowiedniki |
• wskazuje
elementy klasycyzmu w kulturze współczesnej |
• omawia
wpływy światopoglądu oświeceniowego na człowieka XXI w. |
•
analizuje wybrany przykład inspiracji kulturą oświecenia |
• podaje konkretne przykłady
wpływu sztuki klasycystycznej i sentymentalnej na twórczość późniejszych epok • omawia zmianę światopoglądową,
jaka zaszła w epoce oświecenia |
Czesław Miłosz o rozumie |
• podaje
najistotniejsze fakty z biografii Czesława Miłosza • określa
funkcję apostrofy rozpoczynającej tekst Rozum |
• wskazuje
sytuacje, do których odnosi się w drugim akapicie tekstu podmiot mówiący • wyjaśnia
funkcję użycia słowa gdybyż |
• odnosi
teksty Czesława Miłosza do światopoglądu oświeceniowego |
• wyjaśnia
metafory użyte w tekście Labirynt • opisuje,
co było przyczyną niezgody autora na uwielbienie
labiryntu swego umysłu |
• określa, jaką rolę wyznacza
sztuce i artyście podmiot mówiący |
Człowiek poszukujący |
•
rozpoznaje we fragmencie tekstu Jak szukaliśmy Lailonii Leszka
Kołakowskiego powiastkę
filozoficzną i określa jej cechy •
streszcza przeczytany fragment utworu |
• odnosi
tekst do istoty ludzkiego życia •
podejmuje próbę interpretacji utworu na poziomie metaforycznym |
•
przytacza najistotniejsze fakty z biografii Leszka Kołakowskiego •
konfrontuje czytany fragment ze światopoglądem oświeceniowym •
interpretuje tekst na poziomie metaforycznym |
•
wypowiada się na temat istoty szukania •
analizuje metaforyczne znaczenie Lailonii jako przedmiotu poszukiwań |
• przywołuje szerokie konteksty i
nawiązania w interpretacji tekstu |
Bajki współczesne |
•
streszcza teksty Zbigniewa Herberta Wilk i owieczka oraz Wiatr i róża •
odnajduje w utworach cechy gatunkowe bajki
|
• interpretuje
morały bajek Herberta |
•
przytacza najważniejsze fakty z biografii Zbigniewa Herberta •
analizuje kreację narratora w bajce Wilk
i owieczka |
•
komentuje sposób, w jaki Herbert
odnosi się do tradycji XVIII-wiecznego bajkopisarstwa |
• pisze analizę porównawczą
wybranych bajek Ignacego Krasickiego i Zbigniewa Herberta |
Współczesne nawiązania malarskie –
Perspektywa: „Madame Récamier” Davida |
•
wyjaśnia, że pierwowzorem obrazu René Magritte’a Perspektywa: „Madame Récamier” Davida było klasycystyczne dzieło
Jacques’a-Louisa Davida pod tytułem Madame
Récamier |
•
analizuje obraz Davida jako modelowy przykład klasycyzmu w sztuce |
•
porównuje surrealistyczne dzieło René Magritte’a z obrazem Davida • opisuje
swoje wrażenia wynikające z zestawienia obu dzieł |
•
interpretuje współczesny obraz i ocenia go z perspektywy własnej wrażliwości |
• pisze analizę porównawczą obu
obrazów, wykorzystując szerokie konteksty i nawiązania |
Wobec konwencji – Laura i Filon Marii Pawlikowskiej- |
• wskazuje
utwór, do którego nawiązuje wiersz Marii Pawlikowskiej- |
•
odnajduje w wierszu elementy nawiązujące do konwencji sielanki oświeceniowej |
•
interpretuje wymowę wiersza |
• omawia
polemikę poetki z oświeceniowym sentymentalizmem |
• rozpoznaje typ malarstwa
oświeceniowego, do którego nawiązuje wiersz Marii Pawlikowskiej- |
Współczesny Robinson |
•
streszcza fabułę filmu Cast Away – poza światem w reż.
Roberta Zemeckisa |
•
charakteryzuje głównego bohatera przed pobytem na bezludnej wyspie i po jego
powrocie do cywilizacji |
•
wyjaśnia, jak w kontekście filmu rozumie słowo świat użyte w tytule • opisuje znaczenie piłki dla
głównego bohatera podczas jego pobytu na wyspie |
•
analizuje konfrontację bohatera z cywilizacją po powrocie z wyspy •
interpretuje motyw nieotwartej paczki |
• wypowiada się na temat kreacji
Toma Hanksa w filmie • porównuje fabułę filmu z treścią
książki Robinson Crusoe Daniela
Defoe |
Amadeusz Miloša Formana |
•
streszcza fabułę filmu |
•
charakteryzuje Antonia Salieriego i Amadeusza Mozarta jako dwie kontrastujące ze sobą
postacie |
• nazywa
chwyt narracyjny zastosowany w filmie i określa jego funkcję |
• ocenia
postępowanie Mozarta i wypowiada się na temat praw artysty do
niekonwencjonalnego zachowania |
• opisuje kondycję artysty w XVIII
w. |