Wymagania
edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad
słowami klasa 2AB
Prezentowane
wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny
Lotterhoff, będącego propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad
słowami w pierwszym i drugim semestrze klasy 2. Wymagania dostosowano do
sześciostopniowej skali ocen.
Numer i temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi
to, |
Wymagania
rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi
to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Wymagania
dopełniające (ocena bardzo
dobra) Uczeń potrafi
to, co |
Wymagania
wykraczające (ocena
celująca) Uczeń potrafi
to, |
ROMANTYZM
– O EPOCE |
|||||
1. i 2. Romantyzm – wprowadzenie do epoki |
• wyjaśnia pojęcia romantyzm, irracjonalizm, naród, indywidualizm, młodość, bunt, ludowość • wskazuje wydarzenia wyznaczające początek i
koniec romantyzmu polskiego |
• wyjaśnia pojęcia panteizm, orientalizm, preromantyzm, burza i napór • wskazuje i objaśnia daty wyznaczające początek i koniec romantyzmu
polskiego oraz europejskiego |
• wymienia najważniejsze dzieła preromantyzmu
europejskiego • opisuje specyfikę romantyzmu polskiego • wypowiada się na temat życia i twórczości George’a
Byrona |
• wypowiada się na temat wydarzeń
historycznych, które miały wpływ na kształtowanie się nowej epoki • przedstawia postać Napoleona i jego wpływ na
kształtowanie się nowej epoki |
• opisuje specyfikę życia codziennego w
romantyzmie • charakteryzuje zjawisko dandyzmu |
3. Filozofia w epoce ducha |
• wyjaśnia pojęcia subiektywizm, idealizm,
teza, antyteza, synteza • wskazuje filozofa, którego poglądy są
reprezentatywne dla epoki |
• wyjaśnia pojęcia metafizyka, mesjanizm • charakteryzuje ogólne tendencje filozoficzne
epoki • czyta ze zrozumieniem fragment dzieła Hegla Wykłady z filozofii dziejów |
• referuje najważniejsze tezy filozofii Hegla • wyjaśnia istotę triady Hegla |
• tłumaczy przyczyny popularności mesjanizmu w
Polsce |
• referuje poglądy filozoficzne Johanna
Gottlieba Fichtego na podstawie informacji dostępnych w podręczniku oraz
innych źródłach |
4.
i 5. Sztuka romantyczna |
• wyjaśnia pojęcia pejzaż, ogród romantyczny • rozpoznaje pejzaż i ogród romantyczny na
przykładach • wskazuje najważniejsze dzieła sztuki
romantycznej |
• wyjaśnia pojęcia historyzm, neogotyk, orientalizm • wymienia cechy charakterystyczne stylu
romantycznego i objaśnia je na przykładach |
• wskazuje i ilustruje przykładami najważniejsze
tematy sztuki romantycznej • opisuje twórczość kluczowych artystów
romantycznych (Henry’ego Fuseli, Caspara
Davida Friedricha, Francisca Goi) |
• analizuje romantyczne dzieło sztuki • omawia wpływ gotyku na sztukę renesansu • charakteryzuje specyfikę teatru romantycznego |
• wymienia cechy pejzażu romantycznego • charakteryzuje ogólnie polskie malarstwo
romantyczne • wypowiada się na temat muzyki romantycznej |
ROMANTYZM – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
6.
Wprowadzenie do literatury romantycznej |
• wyjaśnia pojęcia bohater
romantyczny, bohater werterowski, bohater bajroniczny, ballada, epopeja narodowa, dramat
romantyczny |
• wyjaśnia pojęcia ludowość, orientalizm, fantastyka, groza, mesjanizm • charakteryzuje różne typy bohatera romantycznego |
• wyjaśnia pojęcia frenezja,
powieść poetycka, gawęda szlachecka • określa rolę wątków irracjonalnych w twórczości romantyków |
• wyjaśnia pojęcie wallenrodyzm • określa rolę wyobraźni i natchnienia w
twórczości romantyków |
• charakteryzuje specyfikę romantycznych gatunków literackich |
*7.
Preromantyzm niemiecki |
• orientuje się w twórczości Johanna Wolfganga Goethego i Fryderyka
Schillera • streszcza fragment prozy Johanna Wolfganga Goethego • omawia treść wiersza Do
radości |
• orientuje się w najważniejszych wątkach Cierpień młodego Wertera • odnajduje w wierszu Schillera elementy oświeceniowe i romantyczne |
• wyjaśnia zasadność użycia powieści
epistolarnej dla przedstawienia losów Wertera • wskazuje w powieści elementy zapowiadające
romantyzm • analizuje wiersz Do radości |
• opisuje wpływ powieści Goethego na kulturę i obyczajowość
pierwszej fazy romantyzmu w Europie • formułuje własne zdanie na temat zasadności użycia tekstu wiersza
Fryderyka Schillera jako hymnu Unii Europejskiej |
• streszcza Cierpienia
młodego Wertera i interpretuje dzieło |
8.
Preromantyzm angielski |
• wyjaśnia pojęcia ballada, poeci jezior • czyta ze zrozumieniem, zamieszczone w podręczniku wiersze Williama
Wordswortha • omawia treść utworów angielskiego poety |
• omawia stosunek poetów romantycznych do przyrody na podstawie
treści utworów |
• omawia kreację podmiotu lirycznego w wierszu
romantycznym na przykładzie podanych utworów |
• analizuje i interpretuje wiersze Williama Wordswortha zamieszczone
w podręczniku |
• streszcza powieść Mary Shelley Frankenstein • omawia różnice pomiędzy powieścią gotycką a
powieścią Frankenstein • analizuje sposób budowania atmosfery grozy w
podanym fragmencie powieści • wymienia tytuł przynajmniej jednej
ekranizacji dzieła Mary Shelley |
9.
Manifest polskiego romantyzmu |
• wyjaśnia pojęcia ballada, świat ponadzmysłowy, światopogląd empiryczny • relacjonuje treść ballady • wypowiada się na temat życia i twórczości Adama Mickiewicza |
• omawia przedstawione w utworze idee oświeceniowe i romantyczne • charakteryzuje bohaterkę ballady jako osobę obłąkaną |
• omawia funkcję ludu w balladzie • interpretuje utwór jako manifest romantyzmu polskiego |
• omawia balladę jako gatunek typowy dla światopoglądu romantycznego
|
• opisuje etap biografii Adama Mickiewicza, w
którym powstał tekst • odnosi postać Starca przedstawionego w balladzie
do sylwetki Jana Śniadeckiego |
11.
Świat romantycznej miłości |
• wyjaśnia pojęcia bohater
werterowski, książki zbójeckie • streszcza fragment IV cz.
Dziadów zamieszczony w podręczniku • relacjonuje treść IV cz.
Dziadów • charakteryzuje Gustawa jako bohatera werterowskiego |
• orientuje się w treści IV cz.
Dziadów • wyjaśnia, kim są postacie toczące dialog w cytowanym fragmencie • opisuje miłość romantyczną |
• przedstawia podział dramatu • wymienia cechy miłości romantycznej zawarte we fragmentach • porównuje postać Księdza jako antagonisty Gustawa ze Starcem z Romantyczności • wskazuje cechy dramatu romantycznego |
• analizuje język fragmentów jako przykład stylu romantycznego • omawia sens przestrogi, wygłoszonej przez Gustawa • wyjaśnia funkcję ekspresji słownej w wypowiedziach Gustawa |
• porównuje fragment utworu z Romantycznością • wypowiada się na temat statusu ontologicznego
Gustawa • zestawia Gustawa z tytułowym bohaterem Cierpień młodego Wertera |
12. i 13. Poetycki świat Orientu |
• wyjaśnia znaczenie terminu sonet • omawia treść sonetów zamieszczonych w podręczniku • wskazuje w utworach Adama Mickiewicza cechy gatunkowe sonetu |
• wyjaśnia terminy Orient, orientalizm • charakteryzuje obraz Orientu w wierszu Bakczysaraj w nocy • wiąże tematykę utworów z biografią Adama Mickiewicza |
• analizuje sonety • omawia funkcje zastosowanych w utworach środków stylistycznych |
• wyjaśnia pojęcie pielgrzym w kontekście zaprezentowanych utworów • w wierszu Stepy
akermańskie omawia kreację podmiotu mówiącego • w wierszu Burza
opisuje kreację bohatera lirycznego pojawiającego się w ostatniej strofie |
• odnosi budowę sonetów Adama Mickiewicza do
tradycji gatunku • porównuje sonet Burza z obrazem Théodore’a
Géricault Tratwa „Meduzy” |
14., 15., 16., 17. i 18. III cz. Dziadów
Adama Mickiewicza |
• relacjonuje treść cz. III
Dziadów • wyjaśnia terminy improwizacja,
mesjanizm, prometeizm, dramat
romantyczny • przedstawia obraz społeczeństwa polskiego na podstawie scen Salon warszawski i Pan Senator |
• wyjaśnia pojęcia filomaci, filareci, martyrologia • przedstawia okoliczności powstania cz. III Dziadów • omawia problem teodycei obecny w Wielkiej Improwizacji • tłumaczy znaczenie pojęcia prometeizm
na podstawie analizy Wielkiej Improwizacji • odczytuje znaczenie pojęcia mesjanizm
w kontekście Widzenia Księdza Piotra • interpretuje symbolikę przypowieści Żegoty • prezentuje cechy dramatu romantycznego na przykładzie Dziadów cz. III • charakteryzuje Konrada jako bohatera romantycznego |
• odnosi treść scen więziennych do biografii Adama Mickiewicza • interpretuje przemianę Gustawa w Konrada • przedstawia wątki biblijne obecne w Widzeniu Księdza Piotra • dostrzega stylizację apokaliptyczną Widzenia Księdza Piotra • wyjaśnia słowa Wysockiego: Nasz
naród jak lawa... |
• analizuje kreację Konrada podczas Wielkiej
Improwizacji • przedstawia rolę Małej Improwizacji • omawia funkcję epizodu przedstawiającego
historię pani Rollison • omawia stylizację apokaliptyczną obecną w Widzeniu
Księdza Piotra • interpretuje Ustęp oraz Do przyjaciół
Moskali z uwagi na obraz społeczeństwa rosyjskiego |
• analizuje „pieśń wampiryczną” Konrada • porównuje sceny oniryczne w cz. III Dziadów • dyskutuje na temat dwóch postaw człowieka wobec
Boga – Konrada i Księdza Piotra |
19., 20., 21., 22. i 23. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza |
• relacjonuje treść Pana
Tadeusza Adama Mickiewicza • wyjaśnia terminy inwokacja, epopeja narodowa • prezentuje pełny tytuł dzieła i go wyjaśnia • omawia warstwy szlacheckie ukazane w dziele |
• charakteryzuje Jacka Soplicę/księdza Robaka jako bohatera
dynamicznego • omawia tło historyczne Pana
Tadeusza na podstawie opisu przyjazdu tytułowego bohatera, historii rodu
Horeszków oraz koncertu Jankiela • wymienia cechy, które uczyniły z Pana Tadeusza epopeję narodową |
• wyjaśnia termin ironia
romantyczna • omawia genezę Pana Tadeusza
w świetle Epilogu • przedstawia funkcję opisów przyrody w dziele |
• omawia ewolucję bohatera w twórczości Adama
Mickiewicza |
• odnosi tematykę Pana Tadeusza do życiorysu Adama Mickiewicza • zestawia romantyczny obraz natury z opisami
przyrody w Panu Tadeuszu • analizuje i ocenia adaptację filmową Pana Tadeusza w reżyserii Andrzeja
Wajdy |
24.
Ostatnie wiersze Adama Mickiewicza |
• relacjonuje treść utworów [Nad
wodą wielką i czystą...] i [Polały się łzy...] • wyjaśnia znaczenie terminu wyznanie
autobiograficzne |
• omawia sposób ukazania natury w wierszu [Nad wodą wielką i czystą...] • opisuje sposób przedstawienia każdego z etapów życia podmiotu
mówiącego w wierszu [Polały się łzy...] |
• omawia kreację podmiotu mówiącego w obu utworach • określa rolę paralelizmu w wierszu [Nad wodą wielką i czystą...] i klamry kompozycyjnej w wierszu [Polały się łzy...] |
• analizuje wiersze z uwagi na sposób ukazania
przemijania • wypowiada się na temat działalności Adama
Mickiewicza w ostatnich latach jego życia |
• wypowiada się na temat wiersza [Polały się łzy...] w kontekście
biografii Adama Mickiewicza • omawia odmienność obu liryków od
dotychczasowej twórczości poety |
25.
Podsumowanie wiadomości na temat Adama Mickiewicza |
• wymienia najważniejsze wydarzenia w biografii Adama Mickiewicza • podaje tytuły omawianych utworów Adama Mickiewicz • prezentuje tematykę omawianych utworów Adama Mickiewicza |
• prezentuje problematykę omawianych utworów Adama Mickiewicza |
• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Adama
Mickiewicza |
• prezentuje biografię Adama Mickiewicza • omawia znaczenie twórczości Adama Mickiewicza
dla rozwoju literatury polskiej |
• wypowiada się na temat twórczości Adama
Mickiewicza w kontekście jego biografii • dyskutuje na temat znaczenia twórczości Adama
Mickiewicza dla rozwoju literatury polskiej |
26.
Słowacki o Polsce i Polakach w Grobie Agamemnona |
• relacjonuje treść wiersza • wyjaśnia pojęcia Termopile, Cheronea |
• omawia na podstawie wiersza symbolikę
Termopil i Cheronei w odniesieniu do historii Polski |
• omawia kreację podmiotu mówiącego w utworze • odczytuje znaczenie symboli użytych w utworze czerepu rubasznego, duszy
anielskiej i innych |
• przytacza opinię podmiotu lirycznego o rodakach
zawartą w Grobie Agamemnona • omawia odwołania mitologiczne w utworze |
• bierze udział w dyskusji na temat obrazu
Polaków zawartego w Grobie Agamemnona oraz jego
ponadczasowości |
27.
Nostalgia emigranta – Hymn [Smutno mi, Boże!] |
• relacjonuje treść wiersza • wyjaśnia terminy hymn, nostalgia, emigrant |
• omawia relację pomiędzy zastosowanym
gatunkiem literackim a treścią wiersza • określa funkcję epifory zastosowanej w utworze |
• prezentuje kreację podmiotu lirycznego • analizuje sposób przedstawienia natury przez Słowackiego |
• omawia sposób tworzenia nastroju w wierszu • interpretuje utwór w kontekście biografii
Juliusza Słowackiego oraz w wymiarze uniwersalnym |
• wypowiada się na temat losu emigranta • dokonuje analizy porównawczej Hymnu Juliusza Słowackiego i Stepów akermańskich Adama Mickiewicza |
28. i 29. Kordian Juliusza
Słowackiego |
• relacjonuje treść podanych fragmentów oraz całości utworu • podaje genezę i znaczenie imienia Kordian • wskazuje cechy charakterystyczne Kordiana jako bohatera
romantycznego • wyjaśnia pojęcie winkelriedyzm • charakteryzuje głównego bohatera |
• charakteryzuje głównego bohatera na podstawie
fragmentu monologu na szczycie Mont Blanc • omawia stanowisko Prezesa na podstawie
fragmentu aktu III • wskazuje przyczyny omdlenia Kordiana • przedstawia cechy bohatera werterowskiego w postaci
Kordiana • wyjaśnia znaczenie opowieści Grzegorza • przytacza argumenty przeciwników oraz
zwolenników zamachu na cara • wymienia cechy dramatu romantycznego na
podstawie Kordiana |
• interpretuje symbolikę miejsca, z którego bohater wygłasza monolog • przedstawia reakcję Kordiana na decyzję spiskowych w kontekście
jego monologu wygłoszonego na górze Mont Blanc • analizuje Przygotowanie
w kontekście historii powstania listopadowego • omawia wpływ etapów podróży Kordiana na kształtowanie się
światopoglądu bohatera • przedstawia koncepcję bohatera romantycznego zaprezentowaną w Kordianie |
• interpretuje rolę Strachu i Imaginacji na
podstawie analizy fragmentu sceny V aktu III • analizuje sposób tworzenia napięcia w prezentowanej
scenie • porównuje winkelriedyzm Słowackiego z
mesjanizmem Mickiewicza • analizuje rolę diabła w Kordianie • zestawia Kordiana z Konradem |
• porównuje fragment monologu na Mont Blanc z Wielką
Improwizacją z III cz. Dziadów • interpretuje fragment monologu Kordiana w
zestawieniu z obrazem Caspara Davida Friedricha Wędrowiec nad morzem mgieł • omawia ocenę powstania listopadowego według Juliusza
Słowackiego i ustosunkowuje się do niej • przedstawia i analizuje dwa sposoby mówienia
o powstaniu listopadowym –Adama Mickiewicza w III cz. Dziadów i Juliusza Słowackiego
w Kordianie |
31.
Podsumowanie wiadomości na temat Juliusza
Słowackiego |
• wymienia najważniejsze wydarzenia w biografii poety • podaje tytuły poznanych utworów Słowackiego |
• przedstawia problematykę wybranych utworów wieszcza |
• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Słowackiego |
• omawia znaczenie twórczości Słowackiego dla
rozwoju literatury polskiej |
• wypowiada się na temat poglądów Słowackiego o
Polsce i Polakach w kontekście jego twórczości • bierze udział w dyskusji na temat znaczenia
twórczości poety w rozwoju literatury polskiej |
*32., 33. i 34. Nie-Boska
komedia Zygmunta Krasińskiego |
• relacjonuje treść Nie-Boskiej
komedii • charakteryzuje obóz Rewolucji |
• prezentuje argumenty hrabiego Henryka i Pankracego • omawia cechy dramatu romantycznego na podstawie Nie-Boskiej komedii |
• interpretuje tytuł dramatu • wyjaśnia zakończenie dramatu • charakteryzować hrabiego Henryka jako bohatera tragicznego |
• analizuje przyczyny klęski małżeństwa
hrabiego Henryka • omawia rozważania, dotyczące poety i poezji |
• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania |
36.
i 37. Poezja Cypriana Norwida |
• przedstawia tematykę omawianych wierszy Cypriana Norwida • określa rodzaj liryki i adresata w utworach Fortepian Szopena i Bema
pamięci żałobny rapsod • orientuje się w treści utworu, do którego nawiązuje wiersz W Weronie |
• dzieli utwór Fortepian
Szopena na części tematyczne • omawia tradycje pogrzebowe przedstawione w rapsodzie • określa sposób, w jaki wiersz W
Weronie odwołuje się do utworu Szekspira |
• analizuje środki stylistyczne zastosowane w wierszu Fortepian Szopena i określa ich funkcje • odczytuje znaczenie motta w kontekście całego utworu • interpretuje sposób przedstawienia pochówku generała • określa funkcję użytych w rapsodzie wyróżników graficznych • podaje funkcje środków stylistycznych zastosowanych w wierszu W Weronie |
• interpretuje symbole użyte w wierszu Fortepian Szopena • omawia koncepcję sztuki przedstawioną w Fortepianie Szopena • analizuje sposób, w jaki Norwid osiągnął w rapsodzie
nastrój żałoby • interpretuje przesłanie utworów Bema pamięci żałobny rapsod oraz W Weronie |
• analizuje wiersze Norwida w kontekście konwencji
romantycznej –czym nawiązują i czym się od niej odróżniają • w odniesieniu do wiersza Bema pamięci żałobny rapsod
podejmuje dyskusję o roli wybitnych jednostek w świecie |
*39.
Faust Johanna Wolfganga Goethego |
• relacjonuje najważniejsze wydarzenia dramatu • na podstawie fragmentu tekstu charakteryzuje Fausta |
• omawia przyczyny, które skłoniły Fausta do podpisania paktu z
Mefistofelesem • przedstawia funkcję postaci Małgorzaty dla ideowej wymowy utworu |
• interpretuje pakt Fausta i Mefistofelesa • wyjaśnia zakończenie utworu • wypowiada się na temat obrazu szatana w Fauście |
• interpretuje słowa diabła, który odpowiada na
pytanie, kim jest • prezentuje postać Fausta jako metaforę
człowieczeństwa |
• porównuje historie Hioba i Fausta |
ROMANTYZM – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
40. Język jako
system znaków |
• wyjaśnia znaczenie terminów znaki
naturalne i znaki konwencjonalne • wskazuje różnice pomiędzy znakami naturalnymi a konwencjonalnymi • podaje przykłady znaków naturalnych i konwencjonalnych • przywołuje schemat komunikacyjny według Romana Jakobsona • wymienia funkcje języka |
• wyjaśnia terminy symptomy, ikony, kod, akt komunikacji, komunikat językowy • tłumaczy różnicę pomiędzy stroną znaczącą a znaczoną znaku
językowego • objaśnia elementy schematu komunikacyjnego Romana Jakobsona • prezentuje funkcje języka i ilustruje je przykładami • wymienia najważniejsze cechy stylu romantycznego |
• wyjaśnia terminy kompetencja
językowa, slang • odnosi funkcje języka do konkretnych przykładów • omawia specyfikę współczesnego modelu komunikacji • wskazuje cechy stylu romantycznego na przykładach |
• wyjaśnia termin tabu językowe i ilustruje go przykładami • tłumaczy zależność pomiędzy stylem
romantycznym a obrazem świata, który on odzwierciedla |
• prezentuje funkcje języka nieuwzględnione
przez Jakobsona • omawia funkcję perswazyjną w wybranym
przekazie reklamowym |
ROMANTYZM – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
41. Podsumowanie
wiadomości na temat romantyzmu |
• relacjonuje opinie przedstawione w podanych
fragmentach |
• wyjaśnia, na czym polega różnica pomiędzy oceną
romantyzmu Marii Janion i Witolda Gombrowicza |
• omawia relację pomiędzy funkcjonowaniem
paradygmatu romantycznego a kwestią niepodległości |
• podejmuje dyskusję na temat funkcjonowania
paradygmatu romantycznego we współczesnej Polsce w kontekście fragmentu
książki Marii Janion • określa wpływ Adama Mickiewicza na tworzenie
polskich mitów narodowych |
• formułuje opinię na temat paradygmatu
romantycznego oraz wpływu Mickiewicza na kształtowanie się tożsamości
narodowej |
42. Powtórzenie
wiadomości |
• przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat romantyzmu |
• wyjaśnia najistotniejsze elementy tradycji romantycznej |
• formułuje
wnioski na tematy związane z literaturą romantyczną • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa romantyzmu |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z romantyzmem i stosuje odpowiednie
argumenty •
w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
•
wykorzystuje odpowiednie konteksty interpretacyjne wywodzące się z romantyzmu •
formułuje i rozwiązuje problemy badawcze dotyczące literatury romantycznej |
ROMANTYZM – NAWIĄZANIA |
|||||
43. Śladami
romantyzmu |
• rozpoznaje
wpływy kultury romantycznej w różnych dziełach sztuki |
• wskazuje gatunki romantyczne funkcjonujące we współczesnej
kulturze |
• omawia wpływ romantyzmu na epoki późniejsze |
• przedstawia rolę światopoglądu romantycznego
w dziejach kultury polskiej |
• podejmuje dyskusję na temat wpływu
światopoglądu romantycznego na polską historię i kulturę |
*44. Mickiewicz w
Kole Sprawy Bożej |
• na podstawie fragmentu książki Krzysztofa Rutkowskiego Braterstwo albo śmierć omawia zasady
funkcjonowania stowarzyszenia |
• na podstawie fragmentu tekstu wyjaśnia różne zachowania członków
stowarzyszenia opisane przez Krzysztofa Rutkowskiego |
• poszukuje wiadomości na temat Koła Sprawy Bożej Andrzeja
Towiańskiego w różnych źródłach informacji |
• podejmuje dyskusję, czy Koło Sprawy Bożej
można określić mianem sekty |
• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania |
*45. Polak-tułacz
w krzywym zwierciadle |
• omawia zjawisko Wielkiej Emigracji • opisuje obraz Jerzego Dudy-Gracza Wielka Emigracja |
• omawia sposób przedstawienia zjawiska Wielkiej Emigracji przez
Jerzego Dudę-Gracza |
• odnosi definicję terminu groteska
do dzieła Dudy-Gracza |
• wyraża własną opinię na temat obrazu |
• dyskutuje na temat zjawiska emigracji w
kontekście swojej wiedzy na temat uchodźctwa
popowstaniowego oraz obrazu Dudy-Gracza |
46. Juliusz
Słowacki – człowiek wobec stereotypu |
• wyjaśnia pojęcie stereotyp • relacjonuje treść fragmentu rozmowy Justyny Sobolewskiej z Aliną
Kowalczykową • wymienia stereotypy na temat Juliusza Słowackiego |
• na podstawie pierwszego akapitu tekstu opisuje postawę Słowackiego
wobec ważnych wydarzeń w historii Polski • przytacza argumenty Aliny Kowalczykowej obalające funkcjonujący
stereotyp na temat poety |
• omawia szczegółowo argumenty Aliny Kowalczykowej obalające
funkcjonujący stereotyp na temat poety |
• omawia stosunek Słowackiego do otaczającego
go świata |
• bierze udział w dyskusji dotyczącej dowolnie wybranego stereotypu |
47. Wobec
romantycznego mitu wielkości |
• streszcza fragment dramatu Sławomira Mrożka Śmierć porucznika • odnajduje w tekście Sławomira Mrożka aluzje do dzieł romantycznych
i biografii Adama Mickiewicza • wskazuje w treści komiksu motywy romantyczne |
• wyjaśnia terminy komizm, demitologizacja • podaje źródła komizmu w dramacie Mrożka • wskazuje w komiksie elementy komiczne |
• omawia źródła komizmu w dramacie Mrożka i komiksie |
• analizuje wpływ użycia formy komiksu na
wymowę utworu |
• rozważa kwestię komizmu demitologizującego |
48. Buntownik bez powodu |
• relacjonuje treść filmu Buntownik
bez powodu • wyjaśnia pojęcia bunt, idealizm, hipokryzja |
• wyjaśnia znaczenie terminu kontrkultura • opisuje społeczność dorosłych zaprezentowaną w filmie • wskazuje, przeciwko czemu buntują się bohaterowie filmu |
• porównuje postawy bohaterów filmu ze sposobem postępowania
bohaterów romantycznych |
• interpretuje tytuł filmu • omawia uniwersalny obraz młodego człowieka na
przykładzie bohatera filmu |
• uczestniczy w dyskusji dotyczącej przyczyn
buntu młodych ludzi w przeszłości i obecnie |
*49. Wampir – bohater
tragiczny |
• streszcza film Nosferatu
wampir • wyjaśnia znaczenie terminów wampir,
groza, horror |
• omawia sposób kreacji postaci wampira w filmie Wernera Herzoga • odnajduje nawiązania do światopoglądu romantycznego |
• wyjaśnia pojęcie tragizm • wskazuje przyczyny tragizmu głównego bohatera • omawia nawiązania do światopoglądu romantycznego |
• analizuje tragizm głównego bohatera • wymienia środki filmowe budujące nastrój grozy |
• omawia postać wampira w wybranych dziełach
kultury |
POZYTYWIZM – O EPOCE |
|||||
51. Epoka pary i
elektryczności |
• wyjaśnia etymologię terminu pozytywizm • wskazuje daty wyznaczające ramy epoki w Europie |
• omawia wydarzenia związane z datami wyznaczającymi ramy czasowe epoki
w Europie • wyjaśnia znaczenie terminów scjentyzm,
organicyzm, ewolucjonizm, utylitaryzm |
• wskazuje przemiany cywilizacyjne i społeczne, które ukształtowały
epokę • tłumaczy znaczenie nazwy la
belle époque |
• opisuje życie codzienne w drugiej połowie XIX
w. |
• analizuje wskazane obrazy w kontekście wizerunku epoki |
52. Wprowadzenie
do pozytywizmu |
• wskazuje daty wyznaczające ramy czasowe epoki w Polsce • wyjaśnia terminy praca
organiczna, praca u podstaw, asymilacja Żydów, emancypacja kobiet |
• wyjaśnia różnicę w funkcjonowaniu terminu pozytywizm pomiędzy Europą a Polską • porównuje pozytywizm polski z europejskim |
• wyjaśnia znaczenie pojęcia inteligencja • opisuje przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w drugiej
połowie XIX w. |
• analizuje rolę powstania styczniowego w
kształtowaniu się pozytywizmu polskiego |
• podejmuje dyskusję na temat powstania styczniowego • analizuje
poszczególne różnice pomiędzy pozytywizmem polskim a europejskim |
53. Filozofia
pozytywna |
• czyta ze zrozumieniem fragment tekstu filozoficznego Auguste’a
Comte’a Rozprawa o duchu filozofii
pozytywnej • wymienia najważniejsze założenia filozofii Comte’a |
• omawia najważniejsze założenia filozofii Comte’a |
• wyjaśnia istotę filozofii pozytywnej |
• charakteryzuje polską filozofię pozytywistyczną |
• przybliża światopogląd pozostałych filozofów pozytywistycznych (Johna Stuarta
Milla, Herberta Spencera, Hipolita Taine’a) |
54. i 55. Sztuka
drugiej połowy XIX w. |
• wyjaśnia znaczenie terminów realizm, naturalizm • rozpoznaje realizm na przykładach • podaje tytuły przykładowych dzieł sztuki
drugiej połowy XIX w. |
• wyjaśnia znaczenie terminów akademizm, eklektyzm oraz malarstwo
historyczne i podaje przykłady dzieł realizujących te style • wymienia cechy charakterystyczne realizmu w
malarstwie |
• wyjaśnia technikę realizmu na wybranym
przykładzie • wymienia najważniejszych polskich twórców
drugiej połowy XIX w. (Józef Chełmoński, Aleksander i Maksymilian Gierymscy, Jan
Matejko) oraz tytuły ich dzieł • omawia architekturę drugiej połowy XIX w. |
• analizuje dzieło sztuki według wskazanych kryteriów • wyjaśnia przyczyny popularności malarstwa historycznego w Polsce • omawia specyfikę teatru drugiej połowy XIX w. |
• wypowiada się na temat muzyki drugiej połowy
XIX w. • analizuje i ocenia dzieła realistyczne oraz wybrane dzieło polskiego
malarstwa historycznego |
POZYTYWIZM – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
56. Wprowadzenie
do literatury pozytywistycznej |
• wyjaśnia znaczenie terminów nowela, opowiadanie, obrazek, powieść
tendencyjna, realizm, powieść historyczna |
• omawia służebną rolę powieści tendencyjnej • przedstawia założenia poezji pozytywizmu w kontekście tradycji
romantycznej |
• analizuje przyczyny popularności gatunków epickich w drugiej
połowie XIX w. |
• analizuje przyczyny popularności powieści
historycznej w Polsce |
• prezentuje treść wybranej
powieści realistycznej Stendhala, Dickensa, Tołstoja Flauberta bądź Balzaka |
57. Publicystyka
pozytywistyczna |
• wyjaśnia znaczenie terminów publicystyka, retoryka • streszcza zamieszczone w podręczniku fragmenty artykułów Aleksandra
Świętochowskiego i Bolesława Prusa |
• wskazuje w czytanych tekstach elementy światopoglądu
pozytywistycznego • wymienia kryteria, według których Aleksander Świętochowski wyodrębnił
dwie antagonistyczne grupy |
• wyjaśnia przyczyny popularności prasy i publicystyki w drugiej
połowie XIX w. • określa, w jakim znaczeniu Prus używa słów naród, narodowy |
• analizuje retoryczną funkcję przytoczeń znajdujących
się na początku artykułu Świętochowskiego • podejmuje dyskusję dotyczącą postulatów Aleksandra
Świętochowskiego i Bolesława Prusa |
• bierze udział w dyskusji na temat roli prasy i publicystyki we
współczesnym świecie |
58. Poezja
czasów niepoetyckich |
• wyjaśnia termin sonet • prezentuje treść omawianych wierszy Adama Asnyka: Do młodych oraz Sonetu • określa rodzaj liryki obu utworów |
• odnajduje w wierszu Do
młodych elementy programu pozytywistycznego • prezentuje opinię na temat pozytywistów i romantyków przedstawioną
w wierszu Do młodych • wskazuje w Sonecie cechy
charakterystyczne dla tego gatunku literackiego |
• interpretuje przesłanie wiersza Do młodych • analizuje Sonet |
• analizuje sposób przedstawienia miłości w Sonecie |
• dokonuje analizy porównawczej wierszy Adama Asnyka Do młodych i Adama Mickiewicza Oda do młodości |
59. Wobec antysemityzmu |
• streszcza zamieszczony w podręczniku fragment Mendla Gdańskiego Marii Konopnickiej • wyjaśnia znaczenie terminów antysemityzm, pogrom, asymilacja |
• charakteryzuje głównego bohatera noweli oraz zegarmistrza |
• przedstawia sytuację Żydów na ziemiach polskich w drugiej połowie
XIX w. • omawia argumentację zegarmistrza usprawiedliwiającą pogrom |
• odnajduje i omawia postulat pracy organicznej
w podanym fragmencie noweli |
• omawia źródła antysemityzmu w Polsce • wypowiada się na temat skuteczności
pozytywistycznych postulatów dotyczących asymilacji • analizuje problem antysemityzmu w świecie
współczesnym |
60. Kwestia
kobieca |
• streszcza zamieszczony w podręczniku fragment Marty Elizy Orzeszkowej • wyjaśnia znaczenie terminów emancypacja, powieść tendencyjna |
• relacjonuje najważniejsze wydarzenia powieści Elizy Orzeszkowej • określa sytuację narracyjną w prezentowanym fragmencie • charakteryzuje tytułową bohaterkę |
• omawia sytuację kobiet po upadku powstania styczniowego |
• analizuje problem, z którym boryka się
bohaterka fragmentu powieści • odnajduje powiązania pomiędzy biografią Elizy
Orzeszkowej a podjętym przez nią tematem |
• zabiera głos w dyskusji na temat dzisiejszej
sytuacji kobiet w Polsce i na świecie • interpretuje w kontekście fragmentu utworu obraz
Éduarda Maneta Bar w Folies-Bergère |
61. Felietonistyka
Bolesława Prusa |
• streszcza fragment felietonu Bolesława Prusa Kroniki tygodniowe zamieszczonego w podręczniku • wyjaśnia znaczenie terminu felieton |
• odnajduje cechy felietonu we fragmencie Kronik tygodniowych • wymienia problemy społeczne, o których pisze autor felietonu |
• analizuje funkcję komizmu we wskazanym fragmencie |
• podejmuje dyskusję na temat przyczyn
popularności felietonu we współczesnej prasie |
• wskazuje cechy felietonu w wybranym tekście współczesnym |
62., 63.,
64., 65. i 66. Lalka Bolesława
Prusa |
• relacjonuje treść Laki
Bolesława Prusa • charakteryzuje warstwy społeczne
przedstawione w Lalce:
arystokrację, kupiectwo niemieckie, żydowskie, polskie, inteligencję, biedotę • wyjaśnia znaczenie terminów powieść dojrzałego realizmu, świat przedstawiony |
• wyjaśnia znaczenie terminu retrospekcja • omawia świat przedstawiony powieści • odnajduje w powieści elementy
światopoglądu pozytywistycznego • opisuje Lalkę jako powieść dojrzałego realizmu • omawia kompozycję powieści |
• przedstawia idealizm trzech bohaterów: Ignacego Rzeckiego, Stanisława Wokulskiego i
Juliana Ochockiego • omawia sposób ukazania
miłości przez Prusa • analizuje losy i
postawę głównego bohatera jako postaci tragicznej oraz w kontekście
światopoglądu pozytywistycznego |
• analizuje narrację w Lalce • interpretuje tytuł
powieści • odnajduje w
powieści topos theatrum mundi i go
omawia • analizuje postać
Izabeli Łęckiej |
• analizuje powieść pod kątem stosunku Prusa do idei pozytywistycznych • podejmuje dyskusję
na temat sposobu zakończenia powieści • odnajduje w Lalce elementy języka
ezopowego |
69. Podsumowanie
wiadomości na temat Bolesława Prusa |
• wymienia najważniejsze wydarzenia z biografii Bolesława Prusa • podaje tytuły utworów pisarza • prezentuje ogólnie tematykę twórczości Prusa |
• omawia problematykę poznanych utworów Prusa |
• wskazuje najważniejsze tematy i motywy w twórczości Prusa |
• omawia znaczenie twórczości Bolesława Prusa w
rozwoju literatury polskiej |
• wypowiada się na temat poglądów Prusa w
kontekście jego twórczości • bierze udział w dyskusji na temat znaczenia
twórczości Prusa w rozwoju literatury polskiej |
70., 71.,
72. i 73. Zbrodnia i kara Fiodora
Dostojewskiego |
• relacjonuje treść Zbrodni i
kary Fiodora Dostojewskiego • charakteryzuje główne postaci powieści: Raskolnikowa i Sonię |
• omawia teorię Raskolnikowa, która popchnęła go do zbrodni • analizuje przyczyny popełnienia zbrodni przez głównego bohatera • wyjaśnia, na czym polega polifoniczność powieści |
• omawia sposób przedstawienia miejsca akcji (Petersburga) oraz
wpływ przestrzeni na głównego bohatera • analizuje konflikt rozumu i wiary uosobiony w postaciach Rodiona
Raskolnikowa i Soni |
• analizuje znaczenie snów dla wymowy powieści • omawia koncepcję człowieczeństwa zawartą w Zbrodni
i karze • analizuje postać Arkadiusza Swidrygajłowa
jako sobowtóra Rodiona Raskolnikowa |
• uczestniczy w dyskusji na temat współczesnych
problemów etycznych w kontekście filozofii Raskolnikowa • odnosi światopogląd głównego bohatera do
współczesnych Dostojewskiemu koncepcji filozoficznych |
*75. i 76. Ojciec Goriot Honoriusza Balzaka |
• streszcza powieść Balzaka • charakteryzuje XIX-wieczne społeczeństwo francuskie na podstawie Ojca Goriota |
• omawia cechy powieści realistycznej na podstawie utworu Balzaka |
• przedstawia rolę realizmu topograficznego w utworze |
• na podstawie powieści omawia wpływ środowiska
na charakter człowieka |
• porównuje opis Paryża w Ojcu Goriocie z opisem Warszawy w Lalce • dyskutuje na temat dylematów młodych ludzi,
którzy wkraczają w dorosłe życie |
POZYTYWIZM – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
78. Odmiany
języka polskiego |
• przedstawia i klasyfikuje odmiany języka narodowego • odróżnia odmianę nieoficjalną języka od oficjalnej |
• wymienia podstawowe dialekty polszczyzny • wyjaśnia przyczyny powstania języków środowiskowych i zawodowych • podaje cechy stylu pozytywistycznego |
• wyjaśnia, czym są spowodowane różnice w języku polskim • charakteryzuje styl literatury pozytywistycznej na przykładach |
• wyjaśnia, w jaki sposób styl literatury
pozytywistycznej odzwierciedla światopogląd epoki |
• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania |
POZYTYWIZM – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
9. Podsumowanie
wiadomości na temat pozytywizmu |
• relacjonuje opinie Józefa Bocheńskiego i Jerzego W. Borejszy na
temat pozytywizmu |
• wskazuje różnice pomiędzy tekstami obu autorów • przedstawia stosunek Józefa Bocheńskiego do filozofii Auguste’a
Comte’a |
• analizuje różnice w postrzeganiu pozytywizmu przez obu autorów • na podstawie tekstu Borejszy omawia pozytywną rolę pozytywizmu w
budowaniu tożsamości narodowej Polaków |
• podejmuje dyskusję dotyczącą roli pozytywizmu
w rozwoju kultury polskiej |
• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania |
80. Powtórzenie
wiadomości |
• przytacza najważniejsze fakty, sądy i opinie na temat pozytywizmu |
• wyjaśnia najistotniejsze elementy tradycji pozytywistycznej |
• formułuje
wnioski dotyczące zagadnień związanych z literaturą pozytywistyczną • określa
własne stanowisko w kwestii dziedzictwa pozytywizmu |
•
uczestniczy w dyskusji na tematy związane z pozytywizmem i stosuje
odpowiednie argumenty •
w swoich wypowiedziach dokonuje uogólnień, podsumowań i porównań |
•
wykorzystuje odpowiednie konteksty interpretacyjne wywodzące się z pozytywizmu
•
formułuje i rozwiązuje problemy
badawcze dotyczące piśmiennictwa pozytywistycznego |
POZYTYWIZM – NAWIĄZANIA |
|||||
81. Śladami
pozytywizmu |
• rozpoznaje obecność utworów i tematów pozytywistycznych we
współczesnej kulturze |
• wskazuje ślady materialne epoki pozytywizmu w otaczającym świecie |
• wymienia elementy światopoglądu pozytywistycznego we współczesnym
świecie |
• omawia aktualność pozytywistycznych koncepcji
dotyczących literatury i sztuki |
• analizuje wybrany utwór, w którym widoczny
jest wpływ tematu, motywu, światopoglądu bądź utworu pozytywistycznego |
*82. We
współczesnej formie |
• wyjaśnia znaczenie terminu blog • streszcza przytoczony fragment bloga Mariusza Szczygła |
• porównuje blog do felietonu w kontekście tekstu Motyli dotyk Blanki M. |
• wypowiada się na temat treści bloga Mariusza Szczygła • wyjaśnia, dlaczego twórcy współczesnych wieżowców nie są tak znani
jak Gustave Eiffel |
• wypowiada się na temat funkcji blogów w
kulturze współczesnej • dyskutuje na temat ludzkiej potrzeby
wznoszenia coraz wyższych budowli |
• bierze udział w rozmowie o roli celebrytów w
kulturze współczesnej |
83. Wobec
uprzedzeń |
• wyjaśnia pojęcia nietolerancja, feminizm • relacjonuje treść fragmentów Obywatelki
Manueli Gretkowskiej i Dziennika Jerzego
Pilcha • określa adresata tekstu Gretkowskiej |
• omawia problemy, na które zwracają uwagę autorzy tekstów |
• analizuje źródło i funkcję komizmu w Dzienniku • wymienia argumenty użyte przez pisarkę |
• analizuje użytą przez Pilcha konwencję opisu
problemu • interpretuje ostatnie zdanie fragmentu Obywatelki |
• uczestniczy w dyskusji na temat nietolerancji
wobec różnych wyznań we współczesnym świecie • rozmawia o dyskryminacji ze względu na płeć w
XIX w. i dzisiaj |
84. Wokulski
nasz współczesny |
• streszcza fragment prozy Stefana Chwina • porównuje biografie Stanisława Wokulskiego i Stacha W. |
• wskazuje współczesne realia obecne we
fragmencie tekstu Chwina |
• wyjaśnia, czym jest parafraza na podstawie tekstu |
• wskazuje zabiegi językowe zastosowane przez pisarza
i określa ich funkcje |
• podejmuje dyskusję na temat sensu tworzenia
parafraz literackich |
85. Opowieść o
władzy – Faraon |
• streszcza film Faraon • charakteryzuje młodego Ramzesa |
• wyjaśnia termin adaptacja • omawia scenografię filmu |
• analizuje przyczyny przegranej faraona w
walce o władzę • wypowiada się na temat gry aktorskiej |
• porównuje Farona
z innymi znanymi sobie filmami o tematyce historycznej |
• podejmuje dyskusję na temat priorytetów
podczas sprawowania władzy |
*86. Opowieść o
zbrodni |
• relacjonuje film Dług • charakteryzuje głównych bohaterów filmu |
• wyjaśnia znaczenie terminu dramat psychologiczny • omawia proces dojrzewania bohaterów do
zbrodni |
• analizuje reakcje bohaterów znajdujących się
pod presją • wypowiada się na temat gry aktorskiej |
• porównuje bohaterów filmu z Rodionem
Raskolnikowem • podejmuje dyskusję na temat zła w człowieku |
• przywołuje szerokie konteksty i nawiązania |
Temat lekcji |
Wymagania
konieczne (ocena
dopuszczająca) Uczeń potrafi: |
Wymagania
podstawowe (ocena
dostateczna) Uczeń potrafi
to, |
Wymagania
rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi
to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Wymagania
dopełniające (ocena bardzo
dobra) Uczeń potrafi
to, co |
Wymagania
wykraczające (ocena
celująca) Uczeń potrafi
to, |
MŁODA POLSKA – O EPOCE |
|||||
Schyłek wieku |
•
wyjaśnić pojęcia: modernizm, Młoda Polska, fin de siècle,
neoromantyzm, secesja, nirwana, cyganeria •
wskazać, w jakich latach rozwijała się Młoda Polska *•
wymienić przemiany społeczne i polityczne |
• wyjaśnić
pojęcia: indywidualizm, subiektywizm, „sztuka dla sztuki”, filister
w kontekście epoki • przedstawić
etymologię nazw epoki *•
opisać przemiany społeczne i polityczne przełomu wieków XIX i XX |
•
scharakteryzować cechy przełomu modernistycznego •
opisać specyfikę przełomu modernistycznego na ziemiach polskich *•
zanalizować wpływ przemian społecznych i politycznych na kształt nowej epoki |
•
wyjaśnić znaczenie Krakowa w rozwoju modernizmu w Polsce •
wypowiedzieć się na temat wpływu Stanisława Przybyszewskiego na polską bohemę *•
sformułować wnioski z analizy wpływu przemian społecznych i politycznych na
kształt nowej epoki |
•
ocenić, które zjawisko z życia codziennego lub kultury przełomu XIX i XX w.
uważa za najbardziej przełomowe lub szczególnie interesujące *•
zanalizować obrazy Paula Gauguina oraz Carlosa Schwabe w odniesieniu do cech modernizmu *•
wypowiedzieć się na temat życia codziennego przełomu wieków XIX i XX |
Filozofia
końca wieku |
•
wskazać filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki •
wymienić najważniejsze założenia filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura Schopenhauera *•
podać najważniejsze poglądy Henriego Bergsona |
•
wyjaśnić pojęcia: wola, moralność panów, moralność niewolników,
nadczłowiek w kontekście filozofii Schopenhauera i Nietzschego •
czytać ze zrozumieniem fragmenty traktatów filozoficznych zamieszczone w
podręczniku *•
wyjaśnić pojęcia: intuicja i pęd życiowy w kontekście filozofii
Henriego Bergsona |
•
zreferować najważniejsze tezy filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura
Schopenhauera *•
omówić najważniejsze tezy filozofii Henriego Bergsona |
•
wyjaśnić przyczyny popularności filozofii Arthura Schopenhauera *•
podjąć dyskusję na temat filozofii Schopenhauera i Nietzschego |
•
scharakteryzować ogólne tendencje filozoficzne epoki *•
omówić nawiązanie do tez Henriego Bergsona w wybranej dziedzinie sztuki, na
wskazanym przez siebie przykładzie |
U progu
sztuki nowoczesnej |
•
wyjaśnić pojęcia: impresjonizm, secesja, symbolizm, neoromantyzm,
dramat naturalistyczny •
rozpoznać najważniejsze dzieła sztuki modernistycznej •
określić przynależność dzieł sztuki do określonego nurtu •
podać informacje na temat stylu zakopiańskiego *•
orientować się w muzyce przełomu wieków |
•
podać cechy impresjonizmu, symbolizmu oraz secesji i wskazać je na
przykładach •
wymienić najważniejszych twórców okresu modernizmu (m.in. Claude Monet, Vincent van Gogh, Gustav Klimt, Jacek
Malczewski, Stanisław Wyspiański, Antonio Gaudi, Edvard Munch, Auguste
Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin) *•
omówić specyfikę muzyki modernistycznej |
•
scharakteryzować architekturę secesyjną i podać jej przykłady ze swojego
otoczenia • wymienić tytuły najważniejszych dzieł młodopolskich
i modernistycznych • scharakteryzować nowe kierunki w sztuce i
zilustrować je przykładami *• wypowiedzieć się na temat Wielkiej Reformy
Teatralnej |
•
analizować wybrane dzieła sztuki, należące do impresjonizmu i symbolizmu • opisać
zmiany, jakie zaszły w teatrze na przełomie wieków XIX i XX *• orientować
się w dorobku reformatorów teatru |
•
omówić twórczość wybranego artysty modernistycznego *•
wymienić istotne dzieła najważniejszych artystów modernistycznych (m.in.
Claude Monet, Vincent van Gogh,
Gustav Klimt, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Antonio Gaudi, Edvard
Munch, Auguste Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin) *•
referować wpływ Konstantego Stanisławskiego na technikę gry aktorskiej |
MŁODA POLSKA –
TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Wprowadzenie do literatury modernizmu |
• wyjaśnić
pojęcia: symbolizm, impresjonizm, naturalizm, ekspresjonizm *• orientować
się w twórczości Stanisława Przybyszewskiego |
• wyjaśnić
pojęcia: symbolizm, impresjonizm, naturalizm, ekspresjonizm
w odniesieniu do literatury *• wymienić
tytuły tekstów Stanisława Przybyszewskiego |
• wyjaśnić
pojęcia: synestezja, „sztuka dla sztuki” w odniesieniu do
literatury *• wymienić
główne tezy Confiteora |
•
opisać zastosowanie nowych kierunków w literaturze *•
omówić koncepcję artysty i sztuki według Stanisława Przybyszewskiego |
•
przybliżyć zastosowanie wybranego nowego kierunku w literaturze *•
porównać zastosowanie nowych kierunków w sztukach plastycznych i literaturze |
Poeci wyklęci |
• omówić treść
wierszy Charles’a Baudelaire’a i Arthura Rimbauda • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy |
• odnaleźć w
wierszu Padlina topos danse macabre • wskazać w
wierszu Padlina elementy
naturalizmu • podać
związki pomiędzy treścią wiersza Statek
pijany a biografią autora |
•
opisać funkcję toposu danse macabre
w wierszu Padlina •
wyjaśnić funkcję naturalizmu w wierszu Padlina |
• wyjaśnić
przyczynę kontrowersji wokół wiersza Padlina • zanalizować
i zinterpretować wiersze Baudelaire’a i Rimbauda |
•
porównać wiersz Statek pijany z
obrazem Ajwazowskiego Statek podczas
sztormu |
Tematy podejmowane w twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera |
• wyjaśnić
pojęcia: dekadent, gwara, folklor • omówić treść
wierszy: Koniec wieku XIX; Lubię, kiedy kobieta…; Melodia
mgieł nocnych • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy • streścić
fragment utworu Na skalnym Podhalu *• wskazać w
wierszu styl właściwy utworom młodopolskim |
•
scharakteryzować dekadencki światopogląd na podstawie wiersza Koniec wieku XIX •
odnaleźć elementy impresjonizmu w wierszu Melodia
mgieł nocnych •
wypowiedzieć się na temat stylizacji gwarowej we fragmencie utworu Na skalnym Podhalu *•
zrelacjonować opinię badacza literatury na temat twórczości Tetmajera |
•
wskazać odniesienia do filozofii Schopenhauera w wierszu Koniec wieku XIX •
wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania kobiety w erotyku Tetmajera •
zdefiniować synestezję na podstawie wiersza Melodia mgieł nocnych *•
zrelacjonować i porównać opinie badaczy literatury na temat twórczości
Tetmajera |
• zanalizować
i zinterpretować podane wiersze Kazimierza Przerwy-Tetmajera • wskazać
obecność instrumentacji głoskowej w Melodii
mgieł nocnych i określić jej funkcję • wypowiedzieć
się na temat folkloru podhalańskiego na podstawie interpretacji obrazu
Gersona *•
scharakteryzować erotyk Tetmajera na tle obowiązujących wówczas konwencji |
•
wypowiedzieć się na temat obecności pejzażu i folkloru podhalańskiego w
twórczości młodopolan *•
porównać erotyk Tetmajera z rzeźbą Rodina *•
wykazać, że zarówno Melodia mgieł nocnych, jak i Na skalnym Podhalu
są charakterystyczne dla epoki i więcej je łączy, niż dzieli |
Młodopolskie
inspiracje w twórczości Leopolda Staffa |
• omówić treść
wierszy: Kowal i Deszcz jesienny • wyjaśnić
pojęcia: sonet, symbolizm, wiersz
sylabotoniczny • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy *• wskazać w
wierszu styl właściwy utworom młodopolskim |
• wskazać w
wierszu Kowal inspiracje filozofią
Fryderyka Nietzschego • wskazać
obecność instrumentacji głoskowej w wierszu Deszcz jesienny • wyjaśnić
cechy wiersza sylabotonicznego na podstawie Deszczu jesiennego *•
zrelacjonować opinię badacza literatury na temat młodopolskiej twórczości
Leopolda Staffa |
• objaśnić
symbole w wierszu Kowal • zinterpretować
symbole w wierszu Deszcz jesienny *•
zrelacjonować i porównać różne opinie badaczy literatury na temat
młodopolskiej twórczości Leopolda Staffa |
• zanalizować
i zinterpretować wskazane wiersze • na podstawie
wiersza Deszcz jesienny wyjaśnić
pojęcie psychizacja krajobrazu *• wskazać
konteksty dla nietzscheanizmu w kulturze *• określić,
co łączy wiersz Staffa Kowal z
obrazem Edwarda Burne’a-Jonesa Pan i
Psyche |
• wskazać w
wierszu Deszcz jesienny cechy
właściwe dla młodopolskiego obrazowania i je omówić *• wymienić
dzieła kultury popularnej, które odwołują się do szeroko rozumianej koncepcji
nadczłowieka i wyjaśnić przyczyny popularności takich postaci *•
porównać Deszcz jesienny Leopolda
Staffa z obrazem Camille’a Pissarra, Wyspa Lacroix |
Impresjonizm w cyklu poetycki |
• wyjaśnić
pojęcia: impresjonizm, symbolizm, sonet, cykl poetycki • omówić treść
sonetów Jana Kasprowicza • wymienić w
wierszach elementy tatrzańskiego krajobrazu *• wskazać w
wierszach styl właściwy utworom młodopolskim *• podać
nazwiska autorów, dla których inspiracją były góry |
• wskazać w
wierszach elementy symbolizmu i impresjonizmu • określić
porę dnia/roku w każdym z sonetów *•
wypowiedzieć się na temat twórczości Jana Kasprowicza *• wymienić
tytuły tekstów zawierające motyw gór |
•
interpretować symbole obecne w wierszach • wskazać i
wyjaśnić impresjonistyczną motywację cyklu Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach *•
zrelacjonować opinie badaczy na temat cyklu poetyckiego Jana Kasprowicza *• podać
powody, dla których młodopolscy twórcy inspirowali się górskim krajobrazem |
•
dokonać analizy porównawczej wierszy pod kątem różnic w ujęciu tego samego
krajobrazu o różnych porach doby *• wskazać
inne przykłady cyklów literackich i malarskich *• przygotować
młodopolską antologię wybranych dzieł (literackich i malarskich) poświęconych
Tatrom i mieszkańcom tego regionu |
•
wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawiania przyrody w poezji
młodopolskiej *•
scharakteryzować dwie wizje górskiego krajobrazu: przedstawioną w sonetach Kasprowicza
i na obrazie Ślewińskiego Fioletowe góry, ośnieżone szczyty,
zielona kotlina w Tatrach *•
porównać cykl sonetów Kasprowicza z cyklem obrazów Katedra w Rouen Claude’a Moneta *•
napisać wstęp do przygotowanej przez siebie antologii poezji |
Zmagania ze
światem w twórczości Jana Kasprowicza |
• wyjaśnić
pojęcia: katastrofizm, ekspresjonizm, hymn, franciszkanizm • omówić treść
fragmentów hymnu Dies irae i Księgi ubogich • opisać
przeżycia, wynikające z lektury wierszy • podać nazwę
gatunku literackiego, którego przykładem jest Dies irae • rozpoznać adresata Księgi ubogi *• przedstawić
związek pomiędzy pojęciem franciszkanizm
a postacią św. Franciszka z Asyżu |
• wskazać
nawiązania biblijne w utworze Dies irae • zdefiniować
katastrofizm w kontekście utworu Dies
irae • wytłumaczyć,
czym jest franciszkanizm w kontekście Księgi
ubogich *• orientować
się w problematyce cyklu Ginącemu
światu |
• wyjaśnić
symbolikę utworu Dies irae • omówić
elementy ekspresjonizmu w utworze Dies
irae • wypowiedzieć
się na temat nadawcy lirycznego w wierszach Dies irae i Księga ubogich *• zestawić
utwór Dies irae z obrazem Fernanda
Cormona Kain |
•
zanalizować i zinterpretować wskazane utwory Jana Kasprowicza z uwagi na ich
treść i formę *•
omówić inne przykłady katastrofizmu w literaturze |
•
wypowiedzieć się na temat ewolucji postawy wobec świata, konfrontując Księgę ubogich z Dies irae *•
przygotować wypowiedź ustną na temat: „Relacje Bóg – człowiek w wybranych
utworach literackich różnych epok” • wymienić tytuły kilku filmów lub książek
science fiction, w których dominuje katastrofizm, i określić, co je różni,
oprócz formy, od dzieła Kasprowicza |
Wesele Stanisława
Wyspiańskiego |
•
zrelacjonować treść Wesela
Stanisława Wyspiańskiego • omówić
genezę Wesela Stanisława
Wyspiańskiego •
scharakteryzować głównych bohaterów dramatu *• przybliżyć
twórczość Stanisława Wyspiańskiego |
• rozpoznać w
postaciach dramatu ich pierwowzory • wyjaśnić
rolę didaskaliów • wypowiedzieć
się na temat relacji pomiędzy chłopstwem a inteligencją • omówić
funkcję osób dramatu w kontekście całości • wskazać
symbole obecne w dramacie • przedstawić
kompozycję Wesela *•
zaprezentować kontekst historyczny utworu – wypowiedzieć się na temat rabacji
galicyjskiej |
• stworzyć
obraz inteligencji i chłopstwa przełomu wieków na podstawie tekstu • omówić
odmienność Wernyhory na tle pozostałych osób dramatu • zinterpretować
zakończenie utworu • wyjaśnić
znaczenie i funkcję symboli obecnych w dramacie • określić
funkcję kompozycji Wesela *•
zaprezentować kontekst historyczny utworu – wypowiedzieć się na temat
krakowskiej szkoły historycznej |
•
zinterpretować dialogi postaci realistycznych z osobami dramatu •
wypowiedzieć się na temat polskich mitów narodowych, obecnych w dramacie •
omówić stylizację gwarową w utworze *•
porównać obraz Stanisława Wyspiańskiego Chochoły
z treścią dramatu *•
określić na podstawie kadru zamieszczonego w podręczniku, jaką rolę w filmie Wesele
Wajdy odgrywają scenografia i poszczególne ujęcia |
• wskazać w
dramacie Wyspiańskiego cechy reprezentatywne dla Młodej Polski *•
podjąć dyskusję na temat aktualności diagnozy na temat społeczeństwa
polskiego, zaprezentowanej w Weselu *•
porównać finałową scenę dramatu Wyspiańskiego z obrazem Jacka Malczewskiego Melancholia *•
napisać recenzję adaptacji filmowej Wesela w reżyserii Wajdy z
omówieniem sposobu, w jaki reżyser oddał atmosferę dramatu |
Chłopi Władysława Stanisława Reymonta |
• zrelacjonować
treść I tomu Chłopów Stanisława
Władysława Reymonta • scharakteryzować
głównych bohaterów utworu *• przedstawić
dalsze losy głównych bohaterów powieści |
• omówić
strukturę społeczną wsi, zaprezentowaną w utworze • scharakteryzować
obyczaje i obrzędy ukazane w powieści • wypowiedzieć się na temat narracji w
powieści • wskazać
obecność tendencji artystycznych epoki w dziele Reymonta *• wymienić
tytuły utworów literackich z motywem wsi z różnych epok |
• zinterpretować symbolikę powieści *• prześledzić
sposób ukazania motywu wsi we wszystkich dotąd omawianych epokach literackich |
•
zanalizować motywacje zachowań opisanych w Chłopach •
omówić stylizację gwarową, zastosowaną przez pisarza *•
wskazać w Chłopach cechy epopei i
porównać powieść z Panem Tadeuszem |
• omówić tendencje artystyczne epoki w
dziele Reymonta *•
porównać obraz Chełmońskiego z adekwatnymi fragmentami powieści Chłopi |
Ludzie bezdomni Stefana
Żeromskiego |
• streścić Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego • wymienić
głównych bohaterów utworu •
zaprezentować biografię Tomasza Judyma *•
wypowiedzieć się na temat twórczości Stefana Żeromskiego |
•
zaprezentować problematykę społeczną utworu • omówić
kompozycję powieści •
scharakteryzować głównych bohaterów •
wypowiedzieć się na temat narracji Ludzi
bezdomnych • wskazać
przykłady użycia przez pisarza techniki impresjonistycznej i naturalistycznej *•
zrelacjonować opinię wybranego badacza na temat Ludzi bezdomnych |
• wypowiedzieć
się na temat symboliki utworu • omówić
symbolikę tytułu i interpretować „bezdomność” bohaterów w znaczeniu dosłownym
i metaforycznym •
omówić cechy powieści młodopolskiej na przykładzie utworu Żeromskiego *• podać
argumenty potwierdzające tezę, że Tomasz Judym to bohater romantyczny |
•
podjąć dyskusję na temat wyborów dokonywanych przez Tomasza Judyma •
omówić przykłady użycia przez pisarza techniki impresjonistycznej i
naturalistycznej *•
porównać obraz Antoniego Kozakiewicza z adekwatnym fragmentem Ludzi bezdomnych |
•
ocenić wybór Tomasza Judyma *•
podjąć dyskusję na temat aktualności problematyki moralnej powieści *•
zaprezentować wybrany utwór podejmujący kwestie aktualnych problemów
społecznych w kontekście Ludzi
bezdomnych |
Jądro
ciemności Josepha Conrada |
• streścić Jądro ciemności •
scharakteryzować Kurza *•
wypowiedzieć się na temat twórczości Josepha Conrada |
• omówić obraz
kolonializmu zaprezentowany w powieści • wypowiedzieć
się na temat narracji Jądra ciemności *• omówić inne
dzieło literackie lub filmowe, obnażające prawdę o europejskim kolonializmie |
• przedstawić
metaforyczne znaczenie podróży podjętej przez Marlowa • omówić
symbolikę powieści • wyjaśnić
tytuł utworu *• zinterpretować
Jądro ciemności jako powieść antykolonialną *• wyjaśnić,
jakie możliwości ukazania obcej kultury daje film i pod jakimi względami może
uzupełnić obraz wyłaniający się z dzieła literackiego |
•
zanalizować postawę i poglądy Kurza •
zinterpretować ostatnie słowa wypowiedziane przez Kurtza *•
przywołać konteksty literackie lub filmowe, dotyczące problemu zła w
człowieku |
•
ocenić zachowanie Marlowa w trakcie jego rozmowy z narzeczoną Kurtza i
umotywować swoje zdanie *•
podjąć dyskusję na temat zła w człowieku *•
na podstawie szerokich kontekstów analizować różne przyczyny ujawniania się
zła w człowieku |
MŁODA POLSKA –
NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Słowa i ich znaczenie |
• wyjaśnić
pojęcia: akt komunikacji, synonim, eufemizm, wulgaryzm, etymologia • dostrzec
odcienie znaczeniowe w grupie synonimów *• wymienić
cechy stylu modernistycznego |
• dobrać
właściwy wyraz do konkretnej sytuacji komunikacyjnej *•
scharakteryzować wybrane cechy stylu modernistycznego |
• zaprezentować
na przykładach sposób eksponowania sfery uczuciowej w literaturze Młodej
Polski • zaprezentować
etymologię wybranych słów utworu • wyjaśnić na
przykładach sposób zastosowania technik naturalistycznej i impresjonistycznej
w literaturze *• analizować
wybrane utwory pod kątem stylu właściwego dla modernizmu |
•
określić wpływ wieloznaczności na jakość komunikatu •
omówić techniki wprowadzania muzyczności do literatury na wybranych
przykładach *•
omówić styl danego autora modernistycznego |
•
przekształcić komunikat wieloznaczny na jednoznaczny *•
porównać styl wybranych autorów modernistycznych |
MŁODA POLSKA –
PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie
wiadomości na temat Młodej Polski |
•
zrelacjonować opinie, przedstawione w podanych fragmentach *•
odszukać inne teksty zawierające opinie o Młodej Polsce |
•
wyjaśnić pojęcia: sztuka wysoka, kultura niska, sztuka masowa •
porównać opinie obu autorów na temat sztuki młodopolskiej *•
zestawić wyszukane przez siebie teksty krytyczno- lub historycznoliterackie z
opiniami przytoczonymi w podręczniku |
•
wskazać w kulturze Młodej Polski początki nowoczesnej kultury *•
rozpoznać retoryczną organizację wypowiedzi na podstawie fragmentów tekstów
Romana Zimanda i Czesława Miłosza |
•
wyrazić swoją opinię, dotyczącą tezy Czesława Miłosza o słabości artystycznej
literatury młodopolskiej •
podjąć dyskusję na temat aktualności literatury młodopolskiej *•
wyrazić opinię dotyczącą przyczyn, zdiagnozowanej przez Czesława Miłosza, nietrwałości
literatury młodopolskiej |
•
zaprezentować własną opinię na temat omówionej epoki wraz z jej uzasadnieniem *•
podjąć dyskusję na temat wartości sztuki masowej |
Powtórzenie
wiadomości |
• odtworzyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie *• przytoczyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego |
• wykorzystać
najważniejsze konteksty *• posłużyć
się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego |
• wyciągać
wnioski • określić
własne stanowisko *•
uargumentować własne stanowisko |
•
interpretować wymagany materiał •
właściwie argumentować •
uogólniać, podsumować i porównać *•
interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego |
•
wykorzystać bogate konteksty •
formułować i rozwiązywać problemy badawcze *•
rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe |
MŁODA POLSKA –
NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami
modernizmu |
• rozpoznać
wpływy modernizmu we współczesnej kulturze *• podać
przykłady wpływu modernizmu na kulturę współczesną |
• opisać
początki kultury masowej i jej rozwój do dnia dzisiejszego *• omówić
przykłady wpływu modernizmu na kulturę współczesną |
• wymienić
osiągnięcia techniczne i naukowe wywierające wpływ na współczesność *• podać
przykłady aluzji i nawiązań współczesnych do wybranych dzieł modernistycznych |
•
określić, w jaki sposób modernizm ukształtował współczesną cywilizację *•
zanalizować i zinterpretować wybrany tekst kultury nawiązujący do modernizmu |
•
porównać funkcjonowanie tych samych motywów zaczerpniętych z modernizmu w
różnych utworach literackich *•
podjąć dyskusję na temat aktualności światopoglądu modernistycznego w świecie
współczesnym |
Wobec życia
i świata współcześnie |
• streścić
fragment tekstu Antoniego Kępińskiego Melancholia •
zrelacjonować treść fragmentu utworu Paktofoniki Chwile ulotne • wypowiedzieć
się na temat hip-hopu *• rozpoznać
aluzje literackie |
• wymienić
przyczyny nastrojów pesymistycznych, dotykających współczesnego człowieka • wskazać w
utworze Chwile ulotne motyw
konfliktu artysta – filister *• podać
związki między różnymi aspektami utworu Paktofoniki (estetycznym, etycznym i
poznawczym) |
• porównać
melancholię, opisaną przez Kempińskiego z postawami dekadenckimi •
zestawić utwór Paktofoniki z deklaracjami modernistycznych artystów *• wskazać
konteksty literackie i filmowe, dotyczące kondycji człowieka we współczesnym
świecie |
•
porównać współczesne ujęcie melancholii z obrazem Jacka Malczewskiego Melancholia *•
omówić wybrane konteksty literackie i filmowe, dotyczące kondycji człowieka
we współczesnym świecie |
•
podjąć dyskusję dotyczącą samotności współczesnego człowieka *•
wypowiedzieć się na temat sposobu ujęcia współczesnych lęków w kulturze
popularnej |
Secesyjne inspiracje |
• opisać
fotografię Stevena Meisela •
wypowiedzieć się na temat secesyjnej twórczości Gustava Klimta |
•
wskazać na fotografii cechy sztuki secesyjnej |
• porównać
fotografię z wybranymi obrazami Gustava Klimta |
•
wypowiedzieć swoją opinię na temat relacji pomiędzy fotografią a secesyjną
twórczością Gustava Klimta |
•
podjąć dyskusję dotyczącą różnicy pomiędzy inspiracją a kopią |
Wieś współcześnie |
• zrelacjonować
fragment utworu *• rozpoznać
aluzje literackie |
•
scharakteryzować narratora fragmentu *• wskazać
związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym) |
•
omówić światopogląd bohaterów fragmentu *•
przytoczyć konteksty dotyczące obrazu wsi we współczesnej kulturze i filmie |
•
porównać fragment Konopielki z
treścią pierwszego tomu Chłopów Reymonta
pod względem sposobu przedstawienia mieszkańców wsi *•
zanalizować wybrany utwór współczesny (literacki bądź filmowy) dotyczący wsi |
•
omówić funkcję stylizacji gwarowej *•
podjąć dyskusję na temat funkcjonującego współcześnie stereotypu wsi |
Wieczna dulszczyzna |
• streścić
utwór Moralność pani Dulskiej
Gabrieli Zapolskiej |
• przedstawić
problematykę dramatu Moralność pani
Dulskiej • omówić
relacje pomiędzy członkami rodziny Dulskich |
• zanalizować
postawę głównej bohaterki • omówić
kreacje aktorskie |
•
podjąć dyskusję na temat aktualności postawy określanej mianem dulszczyzny |
•
wypowiedzieć się na temat zasadności przesunięcia czasu akcji przez reżysera
teatralnego |
Wojenna Apokalipsa |
• streścić
film •
scharakteryzować głównych bohaterów •
zaprezentować informacje na temat wojny wietnamskiej ukazanej w filmie |
•
porównać historię przedstawioną w filmie z treścią Jądra ciemności Josepha Conrada |
•
zinterpretować tytuł filmu |
•
przeanalizować postawy bohaterów przedstawionych w filmie •
wypowiedzieć się na temat scenografii, montażu i gry aktorskiej •
interpretować plakat filmowy |
•
podjąć dyskusję na temat zasadności przeniesienia fabuły w czas wojny
wietnamskiej |
Ziemia obiecana |
• streścić
film •
scharakteryzować głównych bohaterów filmu *• omówić
środki wyrazu filmowego wykorzystane w filmie |
• omówić
sposób przedstawienia XIX-wiecznej Łodzi w filmie *•
zaprezentować informacje na temat wczesnej fazy kapitalizmu |
• zinterpretować
tytuł filmu •
wypowiedzieć się na temat scenografii w filmie •
omówić kreacje aktorskie wybranych postaci *•
porównać film z jego literackim pierwowzorem |
•
zanalizować zakończenie filmu *•
wykazać związki pomiędzy różnymi aspektami tekstu kultury (estetycznym,
etycznym i poznawczym) |
•
zanalizować kadr z filmu zamieszczony w podręczniku *•
podjąć dyskusję na temat aktualności postaw zaprezentowanych w filmie *•
uzasadnić twierdzenie, że film Wajdy opisuje nie tylko rzeczywistość
historyczną, lecz także współczesną |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – O EPOCE |
|||||
Świat między wojnami |
• określić
ramy czasowe dwudziestolecia międzywojennego •
wskazać wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę *•
wybrać jedno z wydarzeń historycznych i ocenić jego rolę w kształtowaniu
epoki |
• opisać
specyfikę dwudziestolecia międzywojennego w Polsce *•
wyjaśnić pojęcia: totalitaryzm, faszyzm, nazizm, rasizm, antysemityzm, komunizm *•
porównać tło historyczne międzywojnia w Polsce i na świecie |
• zreferować
tendencje światopoglądowe epoki • omówić
wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę *• uzasadnić,
który z czynników, jego zdaniem, odegrał kluczową rolę w kształtowaniu się
nowej epoki |
•
omówić tendencje literackie nowej epoki •
scharakteryzować nastroje społeczne, jakie zapanowały po 1918 r. w Europie i
określić ich przyczyny *•
wypowiedzieć się na temat
totalitaryzmów europejskich w okresie międzywojennym *• zgromadzić informacje na temat narodzin nazizmu
w Niemczech i wyjaśnić, dlaczego ta ideologia zyskała rzesze zwolenników w
latach 30. XX wieku |
•
wypowiedzieć się na temat zalet i wad życia w państwie międzynarodowym *•
opisać życie codzienne w okresie
dwudziestolecia międzywojennego |
Filozofia
początków XX stulecia |
• wskazać
filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki • zreferować
najważniejsze założenia psychoanalizy Freuda, filozofii Oswalda Spenglera
oraz Edmunda Husserla *• wymienić
poglądy Edmunda Husserla inne niż podane w podręczniku |
• wyjaśnić
pojęcia: psychoanaliza, id, ego, superego, behawioryzm, katastrofizm, fenomenologia • czytać ze
zrozumieniem fragmenty tekstów filozoficznych zamieszczone w podręczniku *• podać
konsekwencje fenomenologii |
• wyjaśnić
różnice pomiędzy świadomością a nieświadomością *• omówić tezy
filozofii Edmunda Husserla na podstawie samodzielnie zdobytych informacji z
dostępnych źródeł |
• wskazać
sposoby ujawniania się nieświadomej sfery psychiki ludzkiej *•
wymienić nazwiska twórców, którzy inspirowali się poglądami Freuda, Spenglera
lub Husserla |
•
wyjaśnić opozycyjną relację pomiędzy kulturą a cywilizacją *•
podjąć dyskusję na temat
oddziaływania psychoanalizy na kulturę XX wieku |
Sztuka międzywojnia |
• wskazać
najważniejsze tendencje w kulturze dwudziestolecia międzywojennego • rozpoznać najważniejsze
dzieła sztuki dwudziestolecia międzywojennego *• orientować
się w muzyce dwudziestolecia międzywojennego |
• wymienić
cechy: ekspresjonizmu, kubizmu, abstrakcjonizmu, dadaizmu i surrealizmu •
podać nazwiska najważniejszych twórców sztuki dwudziestolecia międzywojennego
(Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier,
Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian,
Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin) *• omówić
specyfikę muzyki dwudziestolecia międzywojennego |
• orientować
się w działalności najważniejszych twórców sztuki dwudziestolecia
międzywojennego (Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier,
Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian,
Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin) • wskazać
najważniejsze cechy architektury modernistycznej *• omówić
wybrany film z okresu dwudziestolecia międzywojennego |
•
zanalizować wybrany obraz na podstawie podanych kryteriów •
wypowiedzieć się na temat początków filmu •
wskazać dominujące tendencje w teatrze międzywojennym *•
omówić twórczość wybranego artysty teatralnego okresu międzywojennego |
•
omówić twórczość wybranego artysty dwudziestolecia międzywojennego *•
scharakteryzować zjawisko niemieckiego ekspresjonizmu filmowego |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – TEKSTY Z EPOKI |
|||||
Wprowadzenie do literatury dwudziestolecia
międzywojnia |
•
wyjaśnić pojęcia: awangarda, futuryzm, powieść psychologiczna,
skamandryci, Awangarda Krakowska, Druga Awangarda, katastrofizm, powieść
społeczno-polityczna, absurd, strumień świadomości, nurt groteskowo-fantastyczny • przedstawić
polskie formacje poetyckie międzywojnia *• wymienić
nazwiska światowych twórców literatury |
• wyjaśnić
pojęcia: futuryzm, groteska, absurd, katastrofizm w
odniesieniu do literatury • wskazać
awangardowe rodzaje wypowiedzi literackiej •
zaprezentować międzywojenne tendencje w literaturze polskiej *• wymienić
tytuły utworów literackich danych twórców z literatury światowej |
• omówić nowatorskie
techniki w prozie europejskiej • scharakteryzować
nowe gatunki prozatorskie w literaturze polskiej *•
zaprezentować wybrany utwór z literatury światowej okresu międzywojnia |
•
zaprezentować międzywojenne tendencje w literaturze polskiej *•
omówić specyfikę prozy wybranego
twórcy europejskiego (Proust, Joyce, Mann) |
•
omówić międzywojenne tendencje w literaturze polskiej w kontekście epok
poprzednich *• porównać wybrany utwór z prozy europejskiej z
tekstem twórcy polskiego |
Skamander i satelici |
• wymienić nazwiska
członków grupy Skamander • wypowiedzieć
się na temat treści wierszy zamieszczonych w podręczniku *• omówić inne
utwory Juliana Tuwima |
• wskazać
cechy poezji skamandrytów na przykładach •
scharakteryzować podmiot liryczny w wierszach: Juliana Tuwima Do krytyków i Jana Lechonia Herostrates *• omówić
twórczość pozostałych członków grupy Skamander |
• omówić temat
wiersza Do krytyków w odniesieniu
do tradycji literackiej • zinterpretować
tytuł wiersza Do krytyków •
wyjaśnić sens tytułu wiersza Herostrates •
scharakteryzować stosunek skamandrytów do tradycji literackiej na podstawie
wiersza Herostrates *• omówić
sposób ukazania miłości w wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej |
•
w wierszu Juliana Tuwima Do krytyków wskazać
i omówić cechy manifestu poetyckiego •
scharakteryzować sposób ujęcia tematu przemijania w wierszu Przy okrągłym stole •
zanalizować funkcję użycia neologizmów w wierszu Słowisień *•
omówić sposób ukazania miłości w wierszach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
w kontekście tradycji literackiej |
•
zinterpretować sposób opisania Polski i polskości w wierszu Lechonia *• porównać wymowę wiersza Herostrates z
przesłaniem obrazu Janusza Marii Brzeskiego Dwie cywilizacje |
Awangarda Krakowska |
• wymienić
główne założenia programowe Awangardy Krakowskiej *• wskazać pozostałe
założenia programowe Awangardy Krakowskiej |
• wskazać
elementy architektury gotyckiej w wierszu Juliana Przybosia Notre-Dame • omówić
kreację podmiotu lirycznego w wierszu Notre-Dame *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• wyjaśnić,
kim według Peipera jest poeta i na czym polega twórczość poetycka • wymienić
założenia Awangardy Krakowskiej zrealizowane w wierszu Notre-Dame • zinterpretować
sposób ukazania katedry w wierszu *• wskazać związki
między różnymi aspektami utworu Notre-Dame
(estetycznym, etycznym i poznawczym) |
•
wyjaśnić, dlaczego Peiper nazywa swoje czasy „epoką uścisku z teraźniejszością” •
dokonać analizy i interpretacji wiersza Notre-Dame
Juliana Przybosia *•
omówić sposób ukazania katedry gotyckiej w innych utworach literackich i
filmowych |
•
przedstawić argumenty na poparcie lub odrzucenie tezy, że również dzisiaj świat
rozwija się zgodnie z hasłem „miasto, masa, maszyna” *•
porównać sposób ukazania katedry: w wierszu Notre-Dame Juliana Przybosia i na obrazie Zdzisława Beksińskiego Katedra *•
omówić program Awangardy Krakowskiej na tle pozostałych ruchów awangardowych
dwudziestolecia międzywojennego |
Futuryzm
polski |
• zreferować
postulaty futurystów zamieszczone w manifeście • wskazać w
tekście manifestu zmiany ortograficzne postulowane przez futurystów |
•
zaprezentować kreację podmiotu lirycznego wiersza But w butonierce • wskazać
neologizmy zastosowane w wierszu i określić ich funkcję |
• omówić
sposób ukazania rzeczywistości w wierszu But
w butonierce •
zredagować dowolny tekst, stosując zaproponowaną przez futurystów ortografię |
•
analizować wiersz But w butonierce z
uwagi na realizację założeń manifestu |
•
podjąć dyskusję na temat postulatów futurystycznych |
Poezja Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
• określić
temat wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Serwus, madonna *• przybliżyć
twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
•
przedstawić kreację podmiotu lirycznego w wierszu Serwus, madonna •
określić temat wiersza *• omówić cykl
Teatrzyk „Zielona Gęś” |
• omówić
sposób ukazania rzeczywistości w wierszu Piosenka *• przytoczyć
opinie badaczy na temat twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
•
wypowiedzieć się na temat zastosowanego w wierszu Serwus, madonna zwrotu do Matki Boskiej *•
omówić szczegółowo wybrane miniatury z cyklu Teatrzyk „Zielona Gęś” |
•
podjąć dyskusję, czy wiersz Serwus, madonna można zaliczyć do liryki
religijnej *•
wskazać inne utwory traktujące sferę sacrum w sposób dyskusyjny |
Katastrofizm Józefa Czechowicza |
• wyjaśnić
pojęcia: katastrofizm, Druga Awangarda • omówić treść
wiersza mały mit *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
•
omówić kreację podmiotu lirycznego w wierszu mały mit •
wskazać w utworze elementy katastroficzne i arkadyjskie *• rozpoznać
aluzje literackie i symbole kulturowe |
•
wskazać przyczyny nastrojów katastroficznych w dwudziestoleciu międzywojennym *• porównać katastroficzne przeczucia obecne w wierszu
z obrazem Pabla Picassa Guernica |
•
dokonać analizy i interpretacji wiersza mały
mit *•
omówić wybrany przykład katastrofizmu w literaturze, filmie bądź sztukach
plastycznych |
•
wskazać w wierszu elementy awangardowe *•
zinterpretować obraz Salvadora Dalego
Sen w kontekście wątku snu pojawiającego się w wierszu Czechowicza |
Poezja
Bolesława Leśmiana |
• omówić treść
wierszy: W malinowym chruśniaku i Ballada bezludna • wyjaśnić
pojęcia: panteizm, erotyk, ballada *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• określić sytuację liryczną wiersza W malinowym chruśniaku • omówić frazeologię wiersza Ballada bezludna *•
rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe |
•
omówić zmysłowy charakter wiersza W malinowym chruśniaku • interpretować tytuł wiersza Ballada bezludna • wskazać elementy panteizmu w wierszu Ballada bezludna • interpretować metafory użyte w wierszu Ballada bezludna *• wskazać inne utwory literackie lub filmowe, w
których została uzyskana atmosfera intymności |
•
zanalizować sposób tworzenia
atmosfery intymności w wierszu W malinowym
chruśniaku •
omówić sposób przedstawienia mitu
genezyjskiego w wierszu Ballada
bezludna *•
zanalizować w innym utworze literackim lub filmowym sposób budowania
atmosfery intymności |
• określić stosunek utworu Ballada bezludna do konwencji gatunku *•
porównać obraz Marca Chagalla Kochankowie
z Vence z wierszem W malinowym
chruśniaku *•
wskazać powiązania treści wiersza z
filozofią Bergsona |
Przedwiośnie Stefana
Żeromskiego |
• streścić Przedwiośnie Stefana Żeromskiego •
zaprezentować etapy życia głównego bohatera • opisać obraz
rewolucji przedstawiony w powieści *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• omówić
proces dojrzewania głównego bohatera • opisać obraz
Polski porozbiorowej ukazany w Przedwiośniu •
scharakteryzować różne środowiska (rządowe, ziemiańskie, komunistyczne)
przestawione w powieści •
wypowiedzieć się na temat kompozycji i języka utworu *• przedstawić
tło historyczne opisywanych wydarzeń |
•
zaprezentować i omówić dyskusje światopoglądowe zawarte w powieści •
zinterpretować tytuł powieści *•
zaprezentować opinie badaczy na temat Przedwiośnia |
•
wskazać i omówić mity narodowe demaskowane przez autora •
wyjaśnić metaforykę „szklanych domów” i wytłumaczyć znaczenie tego motywu dla
wymowy ideowej powieści *•
wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i
poznawczym) |
•
zestawić obrazy rewolucji przedstawione w Przedwiośniu
Stefana Żeromskiego i Nie-Boskiej
Komedii Zygmunta Krasińskiego *• porównać treść książki Stefana
Żeromskiego z adaptacją filmową Filipa Bajona |
Panny z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza |
•
zrelacjonować treść opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza •
scharakteryzować Wiktora Rubena *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
•
omówić różnice w postrzeganiu poszczególnych kobiet przez głównego bohatera
na przestrzeni czasu *• wskazać
inne utwory, których tematem jest upływ czasu |
•
zinterpretować relacje pomiędzy Wiktorem Rubenem a mieszkankami Wilka *•
wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i
poznawczym) |
•
omówić symbolikę zawartą w opowiadaniu *•
porównać treść opowiadania z jej ekranizacją w reżyserii Andrzeja Wajdy |
•
podjąć dyskusję na temat sposobu ukazania upływu czasu w opowiadaniu *•
omówić różne sposoby ukazania upływającego czasu w literaturze i sztuce |
Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej |
• streścić
powieść Marii Kuncewiczowej Cudzoziemka • wymienić
kolejne etapy życia tytułowej bohaterki *• dostrzec i
skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
• scharakteryzować
kompozycję powieści • omówić
kolejne etapy życia głównej bohaterki *• omówić
cechy powieści psychologicznej na innym przykładzie |
• wyjaśnić
przyczyny samotności głównej bohaterki • zinterpretować
tytuł powieści *• porównać
powieść z jej ekranizacją w reżyserii Ryszarda Bera |
•
zinterpretować zachowanie Róży Żabczyńskiej w kontekście jej doświadczeń *•
porównać Cudzoziemkę z wybraną
powieścią psychologiczną |
• wskazać w Cudzoziemce cechy gatunkowe powieści
psychologicznej *•
zanalizować konstrukcję powieści pod względem ujęcia czasu w utworze |
Sklepy cynamonowe Brunona Schulza |
• streścić
opowiadania Brunona Schulza •
scharakteryzować głównego bohatera *• przybliżyć
biografię i twórczość Brunona Schulza |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji narratora w opowiadaniu • wskazać
elementy poetyki snu *•
zrelacjonować treść innych opowiadań Brunona Schulza |
• omówić topos
labiryntu wykorzystany w opowiadaniu • wyjaśnić
przyczynę braku logiki i linearności czasu *• przedstawić
opinię badacza na temat twórczości Brunona Schulza |
•
zinterpretować opis ojca w pierwszej części utworu *•
interpretować wybrane place plastyczne Brunona Schulza i zestawić je z
tekstem literackim |
•
wyjaśnić znaczenie wędrówki głównego bohatera *•
podjąć dyskusję na temat roli mitologii osobistej w kształtowaniu się
osobowości człowieka |
Ferdydurke Witolda Gombrowicza |
• streścić
fragmenty Ferdydurke zamieszczone w
podręczniku •
scharakteryzować stronnictwa, których przedstawiciele biorą udział w
pojedynku na miny •
zrelacjonować treść Ferydurke • zdefiniować
pojęcie formy • opisać
Młodziaków, Hurleckich oraz stronnictwa „chłopiąt” i „chłopaków” *• przybliżyć
biografię i twórczość Witolda Gombrowicza |
• omówić narrację
fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku • wypowiedzieć
się na temat narracji Ferdydurke • zdefiniować
pojęcie formy w kontekście utworu • scharakteryzować
kompozycję powieści • wskazać
elementy groteski w utworze • wyjaśnić
symbolikę „pupy”, „łydki” i „gęby” w kontekście utworu *• przybliżyć
opinie badaczy na temat Ferdydurke |
• wypowiedzieć
się na temat języka fragmentów powieści zamieszczonych w podręczniku •
omówić funkcję prof. Pimki w utworze •
wskazać strategie tworzenia i rozbijania formy •
wyjaśnić istotę międzyludzkich relacji ukazanych w Ferdydurke •
wskazać i omówić elementy groteski w utworze *• wskazać inne
utwory literackie lub filmowe traktujące życie ludzkie w kategoriach gry |
•
zinterpretować metaforyczne znaczenie pojedynku na miny •
zinterpretować metaforę szkoły w Ferdydurke •
odnieść diagnozę dotyczącą życia społecznego, przedstawioną w Ferdydurke do rzeczywistości codziennej
*• omówić gombrowiczowską teorię symetrii i analogii w kontekście pojedynku
na miny *•
porównać treść książki z jej adaptacjami filmowymi i teatralnymi |
•
wymienić i krótko scharakteryzować środki językowe służące wywołaniu efektu
groteski we fragmentach powieści oraz w całym utworze *•
zanalizować rozdziały o Filidorze i Filibercie oraz omówić ich funkcję w utworze * |
Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza |
•
zrelacjonować treść dramatu Stanisława Ignacego Witkiewicza Szewcy •
scharakteryzować bohaterów Szewców
jako przedstawicieli klas społecznych • omówić
ustroje społeczne, zaprezentowane w dramacie |
• zreferować
założenia Czystej Formy i odnaleźć jej elementy w Szewcach • wskazać
groteskę oraz absurd w dramacie • omówić
specyfikę języka utworu |
•
omówić problem rewolucji w Szewcach • określić
funkcję groteski i absurdu w dramacie |
•
odnaleźć i skomentować aluzje literackie •
podjąć dyskusję na temat komediowego bądź tragicznego wydźwięku dramatu |
•
wypowiedzieć się na temat aktualności diagnoz Witkacego, wyrażonych w utworze |
Mistrz i Małgorzata Michaiła
Bułhakowa |
•
zrelacjonować treść powieści Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata •
wskazać trzy warstwy powieści: fantastyczno-groteskową, realistyczną i
apokryficzną |
•
przedstawić obraz Rosji radzieckiej okresu międzywojennego, zaprezentowany w Mistrzu i Małgorzacie •
scharakteryzować obraz szatana w powieści |
•
wskazać wartości zaprezentowane w utworze •
wyjaśnić sens epilogu Mistrza i
Małgorzaty •
zinterpretować plakat Andrzeja Pągowskiego |
•
zinterpretować różnice pomiędzy fragmentami apokryficznymi a biblijnym
pierwowzorem •
wypowiedzieć się na temat kreacji Poncjusza Piłata w powieści |
•
omówić ewolucję obrazu szatana w literaturze i sztuce |
Proces Franza Kafki |
• streścić Proces Franza Kafki •
scharakteryzować głównego bohatera powieści *• wyjaśnić
pojęcie sytuacja kafkowska *• przybliżyć
biografię i twórczość Franza Kafki |
•
przedstawić relacje Józefa K. z innymi ludźmi •
zdefiniować pojęcia: absurd i parabola (przypowieść) *•
przedstawić opinię badacza na temat twórczości Franza Kafki |
•
omówić znaczenie przestrzeni w utworze •
określić funkcję absurdu w powieści •
zinterpretować paraboliczny charakter powieści •
wskazać elementy paraboli w utworze •
odszukać elementy absurdu w powieści *•
omówić wybraną ekranizację Procesu |
•
zanalizować symbolikę obecną we fragmencie dotyczącym wizyty Józefa K. w
katedrze •
zinterpretować przypowieść o odźwiernym •
wyjaśnić zakończenie Procesu *•
porównać ekranizację Procesu z
treścią powieści |
•
omówić funkcję elementów absurdu i paraboli w powieści *•
wymyślić i przedstawić w formie krótkiego opowiadania scenkę, będącą
zilustrowaniem „sytuacji kafkowskiej” *•
pisze pracę na temat: „Znaczenie motywu labiryntu w Procesie Kafki” |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – NAUKA O JĘZYKU |
|||||
Konstruowanie
własnej wypowiedzi |
• podać zasady
tworzenia poprawnego komunikatu językowego *• omówić
wybrane zasady tworzenia poprawnego komunikatu językowego |
•
omówić specyfikę wypowiedzi ustnej i wymienić jej formy • przedstawić
specyfikę wypowiedzi pisemnej *• przedstawić
na wybranych przez siebie przykładach specyfikę form wypowiedzi ustnych i
pisemnych |
• opisać wybrane
formy wypowiedzi ustnej • wypowiedzieć
się na temat wybranych form komunikatów pisemnych • wymienić elementy
wpływające na kulturę języka *• przygotować
przykładową formę wypowiedzi ustnej zgodnie z zasadami tworzenia poprawnego
komunikatu językowego |
•
zanalizować język współczesny pod kątem mody językowej •
omówić elementy wpływające na kulturę języka *•
przygotować przykładową formę wypowiedzi pisemnej zgodnie z zasadami
tworzenia poprawnego komunikatu językowego |
•
ocenić błędy językowe dostrzeżone w języku rówieśników *•
zanalizować kulturę języka swojego otoczenia |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE |
|||||
Podsumowanie wiadomości na temat międzywojenia |
• przedstawić
opinie Aliny Kowalczykowej i Normana Daviesa na temat dwudziestolecia międzywojennego *• odszukać
inne utwory zawierające opinie o dwudziestoleciu międzywojennym |
•
odnaleźć podobieństwa w sposobie postrzegania sytuacji Polski po odzyskaniu
niepodległości • przedstawić
różnice w opisie życia kulturalnego międzywojnia przez Kowalczykową i Daviesa *• zestawić
wyszukane przez siebie teksty krytyczno- lub historycznoliterackie z opiniami
przytoczonymi w podręczniku |
• skomentować
różnice w opisie życia kulturalnego międzywojnia *• rozpoznać
retoryczną organizację wypowiedzi na podstawie fragmentów tekstów Aliny
Kowalczykowej i Normana Daviesa |
•
zilustrować przykładami opinię Normana Daviesa * |
•
zaprezentować własną opinię na temat omówionej epoki wraz z jej uzasadnieniem *•
sformułować wniosek z dyskusji na temat kultury polskiej okresu
międzywojennego |
Powtórzenie
wiadomości |
• odtworzyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie *• przytoczyć
najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego |
• wykorzystać
najważniejsze konteksty *• posłużyć
się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego |
• wyciągać
wnioski • określić
własne stanowisko *•
uargumentować własne stanowisko |
•
poprawnie interpretować wymagany materiał •
właściwie argumentować •
uogólnić, podsumować i porównać *•
interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego |
•
wykorzystać bogate konteksty •
formułować i rozwiązywać problemy badawcze *•
rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe |
DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE – NAWIĄZANIA |
|||||
Śladami międzywojnia |
• rozpoznać na
konkretnych przykładach wpływ kultury międzywojnia na sztukę współczesną *• podać
konkretne przykłady wpływu międzywojnia na kulturę współczesną |
• przedstawić
rozwój kultury masowej • wypowiedzieć
się na temat przedwojennej rewolucji obyczajowej i jej współczesnych efektów *• porównać
przedwojenną rewolucję obyczajową z współczesną obyczajowością |
•
określić wpływ wynalazków i odkryć epoki na cywilizację XX i XXI wieku •
omówić sposób oddziaływania powstałych w międzywojniu systemów totalitarnych
na obraz świata i kształt kultury w latach późniejszych *•
podać przykłady aluzji i nawiązań współczesnych do wybranych dzieł
dwudziestolecia międzywojennego |
•
ocenić wpływ międzywojnia na współczesność i uargumentować swoje stanowisko *•
analizować wybrany utwór lub zjawisko kulturowe, w którym widoczny jest wpływ
sztuki międzywojennej |
•
porównać funkcjonowanie tych samych motywów zaczerpniętych z międzywojnia w
różnych utworach literackich *•
podjąć dyskusję na temat współczesnej sztuki awangardowej |
Z perspektywy czasu |
• omówić treść
wiersza Czesława Miłosza *•
określić i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego |
•
wskazać i omówić pochwały pod adresem skamandrytów wyrażone w wierszu *•
wymienić cechy bohatera-narratora Ferdydurke,
na które zwraca uwagę Jan Błoński |
• omówić
stosunek podmiotu lirycznego do skamandrytów *• skomentować
opinię Jana Błońskiego na temat największego uroku Ferdydurke |
•
wyjaśnić przyczynę użycia słowa skaza
w odniesieniu do bohaterów utworu *•
zinterpretować metaforę „Robinson własnego wnętrza” |
•
odnaleźć w wierszu Miłosza aluzje do jego biografii poetyckiej *•
wyjaśnić, w jaki sposób w Ferdydurke
jest obecny motyw młodości |
Józef K. i
inni |
• streścić
fragment utworu *• wskazać, do
jakiego utworu odwołuje się tekst Dicka |
• omówić
reakcję bohatera na zaistniałą sytuację *• zanalizować
warstwę językową tekstu |
• odnaleźć
analogiczny fragment w Procesie
Franza Kafki i zestawić z omawianym tekstem *• porównać
fragmenty książek Kafki i Dicka |
•
analizować przyczyny lęku bohatera *•
wskazać, co było inspiracją dla tytułu powieści Dicka |
*•
przywołać szerokie konteksty i nawiązania |
Obraz
miasta |
•
opisać fotografię wykonaną przez Ryszarda Horowitza *• wskazać
symbole wykorzystane przez fotografa |
•
odnaleźć w tekstach literatury dwudziestolecia międzywojennego obrazy miasta *•
zinterpretować symbolikę fotografii |
• zreferować
sposób przedstawienia miasta w różnych tekstach kultury dwudziestolecia
międzywojennego *• dostrzec wartości
estetyczne fotografii |
•
zinterpretować zmiany na zdjęciu dokonane komputerowo •
porównać wizję miasta zaprezentowaną na fotografii z literackimi obrazami
aglomeracji powstałymi w dwudziestoleciu międzywojennym *•
skomentować wartości estetyczne fotografii |
•
wyjaśnić, jakie znaczenie ma motyw miasta w tekstach kultury z różnych epok *•
zaprezentować i omówić obrazy miasta ukazane w innych tekstach kultury |
Futurystyczne inspiracje |
• streścić Manifest
nr 1 •
przedstawić, jaki obraz literatury lat 90. wyłania się z Manifestu |
•
wyjaśnić przyczyny zastosowania poetyki futurystycznej w Manifeście |
•
porównać manifest futurystyczny z omawianym tekstem i wskazać obszary
inspiracji |
•
na podstawie Manifestu odnaleźć podobieństwa pomiędzy
uwarunkowaniami historycznymi dwudziestolecia międzywojennego i lat 90. XX
wieku |
•
podjąć dyskusję na temat poruszony przez autorów Manifestu |
Opowieść o
sympatycznych przestępcach |
• streścić
film •
scharakteryzować tytułowych bohaterów *•
zinterpretować finałową scenę |
•
opisać Amerykę lat 30. ukazaną w filmie •
omówić sposób prezentacji głównych bohaterów filmu *•
ocenić rozwiązania techniczne |
•
wskazać zastosowane konwencje gatunkowe: kina gangsterskiego i dramatu
społecznego *•
dostrzec wartości estetyczne filmu |
•
wskazać i omówić środki filmowe wzmacniające przekaz obrazu •
wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia przestępstwa w filmie *•
skomentować wartości estetyczne filmu |
•
omówić zastosowaną w filmie konwencję kina gangsterskiego na tle innych
filmów należących do tego gatunku *•
porównać film Penna z innym wybranym filmem o podobnej tematyce |
Filmowa
podróż w głąb świata przez labirynt czasu |
• streścić
film •
scharakteryzować głównego bohatera filmu • wskazać
nawiązania do prozy Brunona Schulza |
•
przedstawić relacje bohatera z innymi postaciami pojawiającymi się w filmie •
wskazać nawiązania do XX-wiecznej historii |
•
omówić sposób ukazania dzieciństwa w filmie •
wypowiedzieć się na temat scenografii •
zinterpretować tytuł filmu |
•
wskazać i omówić fragmenty świadczące o onirycznym charakterze opowieści •
analizować archetypy obecne w filmie •
zanalizować środki filmowe sugerujące oniryczny charakter opowieści |
•
porównać film Wojciecha Jerzego Hasa z innymi tekstami kultury dotyczącymi
podróży w czasie |