Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 3 C

Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff, będącego propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami w klasie 3. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen.

Oznaczenia w tabeli: *zakres rozszerzony nie obowiązuje w tej klasie

Numer i temat lekcji	Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń potrafi:	Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą oraz:	Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną oraz:	Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą oraz:	Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń: potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą oraz:
WOJNA I OKUPACJA – O EPOCE
1. i 2. Czas apokalipsy spełnionej	• określić ramy czasowe epoki • wyjaśnić pojęcia: okupacja, Holokaust, obóz koncentracyjny, łagier, getto • omówić wydarzenia, związane z datami: 1 września 1939, 17 września 1939, 8 maja 1945 *• szczegółowo omówić sytuację na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką i sowiecką	• opisać specyfikę okresu wojny i okupacji w Polsce • wyjaśnić pojęcia: Generalne Gubernatorstwo, Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa *• określić, w jaki sposób działalność Polskiego Państwa Podziemnego wpłynęła na kulturę i sztukę	• wskazać i omówić wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę *• opisać życie codzienne pod okupacją w Polsce i w Europie	• wyjaśnić przyczyny różnic pomiędzy okresem wojny i okupacji w Polsce i Europie Zachodniej • omówić sytuację ludności cywilnej pod okupacją niemiecką i sowiecką *• przygotować prezentację multimedialną dotyczącą życia codziennego w czasie wojny w miejscowości, z której pochodzi jego rodzina	• przedstawić założenia nazistów *• przeanalizować obraz Maxa Ernsta Europa po deszczu, wykorzystując kontekst historyczny
4. Sztuka wobec wojny	• wskazać tematykę dzieł sztuki okresu wojennego i powojennego • wyjaśnić pojęcie: propaganda i agitacja w odniesieniu do przykładów sztuki wizualnej okresu wojny i okupacji *• zrelacjonować treść filmu Dyktator Charlie’ego Chaplina	• zaprezentować specyfikę wojennej sztuki propagandowej i agitacyjnej • wyjaśnić pojęcie sztuka ulotna w odniesieniu do sztuki okresu wojny i okupacji *• rozpoznać obrazy Andrzeja Wróblewskiego i Bronisława Wojciecha Linkego	• omówić tematykę dzieł sztuki okresu wojny i okupacji • wskazać twórców dzieł plastycznych okresu wojny i okupacji *• przedstawić problematykę filmu Dyktator Charlie’ego Chaplina *• zinterpretować kadr z filmu Dyktator w kontekście historycznym	• omówić różnice w dostępie do kultury pomiędzy Polską a Europą Zachodnią w okresie okupacji • zinterpretować obraz Bronisława Wojciecha Linkego Plucha *• przedstawić, jak funkcjonował teatr w czasie wojny	• przedstawić informacje na temat twórczości muzycznej okresu wojny i okupacji *• wypowiedzieć się na temat roli humoru i satyry w twórczości artystów pokolenia wojny i okupacji na podstawie samodzielnie wybranych polskich rysunków satyrycznych
WOJNA I OKUPACJA – TEKSTY Z EPOKI
6. i 7. Stracone pokolenie – o wierszach Krzysztofa Kamila Baczyńskiego	• relacjonować treść wiersza Pokolenie • omówić obraz świata przedstawiony w wierszu Pokolenie *• wymienić innych twórców pokolenia Kolumbów, do którego należał K.K. Baczyński *• wskazać elementy rzeczywistości wojennej na obrazie Pełzająca śmierć Zdzisława Beksińskiego	• omówić specyfikę pokolenia, do którego należał Krzysztof Kamil Baczyński • wypowiedzieć się na temat kreacji osoby mówiącej w wierszu Pokolenie • wypowiedzieć się na temat nadawcy i adresata wiersza ^***[Niebo złote ci otworzę] *• omówić kompozycję obrazu Pełzająca śmierć	• wyjaśnić celowość odwołania do Homera w Pokoleniu • wskazać wpływy romantyczne w wierszach K.K. Baczyńskiego • zinterpretować zakończenie wiersza Pokolenie • omówić sposób przedstawienia wojny w wierszu ^***[Niebo złote ci otworzę] *• skonfrontować postać przedstawioną na obrazie Beksińskiego z konwencjonalnym ukazaniem śmierci	• przeanalizować kompozycję wiersza ^***[Niebo złote ci otworzę] i omówić jej funkcję *• skonfrontować obraz Zdzisława Beksińskiego z wierszem K.K. Baczyńskiego ^***[Niebo złote ci otworzę] *• porównać wizję świata zaprezentowaną przez Baczyńskiego z tą, która została przedstawiona na obrazach zamieszczonych w rozdziale „Wojna i okupacja”	• wskazać podobieństwa pomiędzy twórczością poetów Drugiej Awangardy a twórczością K.K. Baczyńskiego *• w kontekście twórczości K.K. Baczyńskiego analizować obraz Hieronima Boscha *• przeanalizować fotografię Lori Nix Biblioteka w kontekście historycznym i literackim *• wskazać w literaturze międzywojennej utwór, w którym występuje zderzenie wizji arkadii z obrazem apokalipsy i porównać to dzieło z wierszem Baczyńskiego
8. i 9. Patrząc na tragedię – wojenna twórczość Czesława Miłosza	• omówić treść wierszy Czesława Miłosza • opisać przeżycia wynikające z lektury wierszy • odnaleźć informacje na temat Giordana Bruna *• wypowiedzieć się na temat twórczości Czesława Miłosza	• wypowiedzieć się na temat getta warszawskiego i powstania w getcie warszawskim • wskazać elementy należące do rzeczywistości wojennej w wierszu Przedmieście *• podać przykłady innych dzieł literackich poruszających kwestię powstania w getcie warszawskim	• zinterpretować postawy świadków tragedii przedstawione w wierszu Campo di Fiori • wyjaśnić zakończenie wiersza Campo di Fiori • scharakteryzować bohatera wiersza Przedmieście *• wymienić podobieństwa i różnice między Campo di Fiori a Przedmieściem	• omówić zasadność zestawienia zagłady Żydów z egzekucją Giordana Bruna przedstawionymi w wierszu Campo di Fiori • określić funkcję zestawienia dwóch rzeczywistości w wierszu Przedmieście *• zinterpretować instalację Józefa Szajny w kontekście utworów Czesława Miłosza	• porównać wiersze: Campo di Fiori i Przedmieście *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
*10., 11. i 12. Zofia Nałkowska o wojnie	• opisać świat przedstawiony we fragmentach Kobiety cmentarnej • zrelacjonować treść opowiadań Zofii Nałkowskiej	• scharakteryzować bohaterkę	• zaprezentować wydarzenie historyczne, którego dotyczą fragmenty utworu • zinterpretować tytuł zbioru • zinterpretować motto, którym został opatrzony zbiór	• scharakteryzować narrację fragmentów tekstu zamieszczonych w podręczniku • wyjaśnić, dlaczego autorka zachowała indywidualny styl języka poszczególnych bohaterów, jego niezręczności i chaotyczny tok wypowiedzi • opisać narrację zbioru • wypowiedzieć się na temat adekwatności narracji do problematyki opowiadań	• omówić sposób przedstawienia powstania w getcie w opowiadaniu • zinterpretować obraz Andrzeja Wróblewskiego w kontekście opowiadań Zofii Nałkowskiej • wybrać ze zbioru opowiadanie, które wywołuje w czytelniku największe wrażenie i uzasadnić swoją decyzję
13. i 14. Opowiadania Tadeusza Borowskiego	• zrelacjonować treść opowiadania Dzień na Harmenzach • wyjaśnić pojęcia: kapo, vorarbeiter, post *• zrelacjonować treść innego wybranego opowiadania Tadeusza Borowskiego	• wyjaśnić pojęcie behawioryzm • scharakteryzować bohatera-narratora • wypowiedzieć się na temat rzeczywistości obozowej • omówić kontekst historyczny opowiadań *• stworzyć kodeks człowieka zlagrowanego	• opisać mechanizmy rządzące relacjami międzyludzkimi w obozie • wypowiedzieć się na temat postępowania bohaterów opowiadania • wyjaśnić pojęcie człowiek zlagrowany *• zestawić opowieść Tadka z informacjami ze źródeł historycznych	• wypowiedzieć się na temat narracji oraz języka utworu *• podjąć dyskusję na temat zachowania bohaterów, ich motywacji i wpływu sytuacji, w której się znaleźli na osobowość	• omówić przeżycia wewnętrzne bohaterów *• porównać relację Borowskiego z innymi przekazami literackimi lub filmowymi, dotyczącymi rzeczywistości obozowej *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
15., 16., 17. i 18. Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego	• zrelacjonować treść fragmentu książki zamieszczonego w podręczniku • scharakteryzować postać Gorcewa • streścić książkę Inny świat *• zaprezentować biografię Gustawa-Herlinga Grudzińskiego *• przedstawić okoliczności wydania Innego świata	• wypowiedzieć się na temat łagrów sowieckich • wyjaśnić przyczynę konfliktu opisanego we fragmencie książki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego • opisać system funkcjonowania łagru na podstawie treści książki • opisać ukazany w Innym świecie system represji w Rosji radzieckiej – od momentu aresztowania do osadzenia w łagrze • omówić możliwe przyczyny aresztowania w okresie stalinowskim *• porównać sposób opisu łagru z wybranym dziełem literackim lub filmowym dotyczącym tej tematyki	• wypowiedzieć się na temat narracji we fragmencie • omówić różne reakcje bohaterów na rzeczywistość obozową • wskazać w utworze elementy charakterystyczne dla literatury faktu oraz dla literatury pięknej *• przeanalizować reakcje bohaterów na rzeczywistość obozową	• podjąć dyskusję na temat przyczyn zawarcia niepisanego porozumienia między więźniami a władzami obozu • omówić zakończenie utworu • zinterpretować tytuł utworu *• określić funkcję dzieła Fiodora Dostojewskiego w powieści	• określić funkcję upadku i wyzwolenia Paryża w kompozycji utworu *• wypowiedzieć się na temat języka fragmentu *• porównać sposób przedstawiania człowieka w sytuacjach granicznych w prozie Herlinga-Grudzińskiego i Tadeusza Borowskiego
WOJNA I OKUPACJA – NAUKA O JĘZYKU
20. Język w świecie wartości	• przedstawić zasady etyki słowa i zastosować je w praktyce • wymienić rodzaje naruszeń etyki słowa	• zdefiniować pojęcie wartości • wyjaśnić pojęcia: system wartości, wartości etyczne, wartości społeczne, wartości estetyczne, hierarchizacja, ekspresywizmy i podać przykłady	• omówić związek wartości z językiem • wypowiedzieć się na temat obowiązującego w swojej kulturze i środowisku systemu wartości	• omówić związek etyki słowa z polskim prawem *• sformułować wnioski dotyczące przemocy werbalnej i mowy nienawiści na podstawie danych CBOS-u	• przeanalizować środki wyrazu w wojennym plakacie propagandowym *• podjąć dyskusję na temat „mowy nienawiści” w mediach i internecie
WOJNA I OKUPACJA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
21. Podsumowanie wiadomości o literaturze wojny i okupacji	• zrelacjonować opinie przedstawione w podanych fragmentach *• zaprezentować własne stanowisko wobec poglądów obu autorów i je uzasadnić	• wskazać przykłady tradycji romantycznej w literaturze wojny i okupacji • omówić rolę świadków w rzeczywistości powojennej • wskazać różnice pomiędzy opiniami obu autorów *• podjąć dyskusję dotyczącą konieczności odczuwania współodpowiedzialności za wspólnotę	• omówić różnice pomiędzy literaturą i sztuką dwudziestolecia międzywojennego oraz wojny i okupacji • podać powody zmian, jakie zaszły w literaturze i sztuce tych okresów • wskazać przykłady tradycji romantycznej w literaturze wojny i okupacji • podać powody obojętności świadków tragedii wojennych *• przedstawić swoją opinię na temat adekwatności tradycji romantycznej w opisie rzeczywistości wojennej i okupacyjnej	• wyjaśnić przyczyny różnic pomiędzy literaturą i sztuką dwudziestolecia a literaturą i sztuką okresu wojny i okupacji • omówić przyczyny powrotu do paradygmatu romantycznego *• rozpoznać retoryczną organizację wypowiedzi	• wyjaśnić, na czym polega odpowiedzialność moralna za wspólnotę *• odszukać inne teksty zawierające opinie o kulturze czasów wojny i okupacji – zestawić je z tekstami Stanisława Burkota i Mieczysława Jastruna
22. Powtórzenie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie *• przytoczyć najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego	• wykorzystać najważniejsze konteksty *• posłużyć się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko *• uargumentować własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać *• interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze *• rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe
WOJNA I OKUPACJA – NAWIĄZANIA
23. Śladami wojny i okupacji	• wskazać przykłady obecności tematu wojny i okupacji w popkulturze	• wskazać przykłady współczesnych dzieł sztuki dotyczących okresu wojny i okupacji	• wskazać przyczyny popularności tematu wojny i okupacji w sztuce	• omówić sposoby podejmowania tematu wojny i okupacji w popkulturze *• zanalizować wybrane przykłady dzieł sztuki o tematyce wojennej – z obszaru sztuki wysokiej oraz popkultury	• przedstawić na wybranym przez siebie przykładzie sposób podejmowania tematu wojny i okupacji w popkulturze *• podjąć dyskusję dotyczącą funkcjonowania tematyki wojennej w utworach satyrycznych
24. Kazimierza Moczarskiego rozmowa z katem	• zaprezentować bohaterów fragmentów *• orientować się w treści książki Kazimierza Moczarskiego	• wyjaśnić rozbieżność pomiędzy opinią Stroopa na temat Alfreda Chłapowskiego a sposobem, w jaki go potraktował *• wyjaśnić przyczyny wspólnego pobytu w celi oficera Armii Krajowej i zbrodniarza hitlerowskiego	• zinterpretować odczucia Stroopa po dokonaniu masakry * • omówić kontekst historyczny opisywanych wydarzeń	• zinterpretować wypieranie się Stroopa odpowiedzialności za masakrę *• zanalizować zachowanie Jürgena Stroopa w przedstawionym fragmencie	• przedstawić portret zbrodniarza *• określić, jaki kształt przybiera historia widziana oczami nie ofiary, lecz kata
25. O banalności zła	• zaprezentować postać Adolfa Eichmanna *• opisać, w jaki sposób doszło do procesu Eichmanna w Jerozolimie	• zaprezentować teorię Hannah Arendt na temat sumienia *• wskazać konteksty literackie lub filmowe, przedstawiające zbrodniarzy wojennych okresu II wojny światowej	• sformułować tezę tekstu Hannah Arendt *• omówić wybrany przykład literacki lub filmowy prezentujący sylwetkę nazistowskiego zbrodniarza	• na podstawie tekstu wyjaśnić, dlaczego Niemcy w państwie Hitlera stali się zbrodniarzami *• na wybranym przykładzie literackim lub filmowym analizować sposób przedstawienia zbrodniarza wojennego okresu II wojny światowej	*• podjąć dyskusję na temat funkcjonowania sumienia *• wyjaśnić, dlaczego zło w III Rzeszy przestało być pokusą
26. Opowieść o pamiętaniu	• zrelacjonować fragment utworu • zaprezentować postać Marka Edelmana *• zrelacjonować treść reportażu Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem	• przedstawić historię powstania w getcie warszawskim • wyjaśnić, dlaczego Marek Edelman został lekarzem *• przedstawić obraz życia w getcie na podstawie reportażu Hanny Krall	• wyjaśnić zaprezentowaną przez Edelmana, analogię pomiędzy Umschlagplatzem a szpitalem, w którym pracował *• wyjaśnić przyczynę wybuchu powstania w getcie warszawskim z punktu widzenia Marka Edelmana	• omówić relację pomiędzy Edelmanem a Bogiem *• omówić różnicę pomiędzy historią oficjalną, a przedstawioną przez Marka Edelmana	• zinterpretować tytuł utworu *• zaprezentować funkcję mikropowieści o ludziach w getcie
28. Wojna w wersji popkulturowej	• zrelacjonować treść wiersza • zaprezentować kontekst historyczny *• przytoczyć opinie na temat powstania warszawskiego	• określić źródło zacytowanego tekstu • wskazać w wierszu odniesienia do rzeczywistości okupacyjnej *• sformułować własną opinię na temat powstania warszawskiego	• wskazać w wierszu odniesienia do poezji czasów wojny i określić ich funkcję *• uzasadnić własną opinię na temat powstania warszawskiego	• omówić język utworu *• podjąć dyskusję na temat obecności trudnej historii w popkulturze	• podjąć dyskusję na temat przyczyn ciągłego sięgania przez twórców do tematu powstania warszawskiego *• zaprezentować różne oceny powstania i sformułować hipotezę dotyczącą przyczyny takiego stanu rzeczy
29. Popiół i diament	• streścić film • scharakteryzować postać Maćka Chełmickiego *• przybliżyć twórczość Andrzeja Wajdy	• omówić scenografię i grę aktorską • wypowiedzieć się na temat dylematu bohatera *• wskazać i omówić inne filmy Andrzeja Wajdy należące do szkoły polskiej	• zinterpretować scenę finałową oraz tytuł filmu *• scharakteryzować szkołę polską w filmie	• zinterpretować symbole w filmie: płonące kieliszki, odwrócony krzyż *• podjąć dyskusję na temat sposobu zaprezentowania rzeczywistości powojennej w filmie	• uzasadnić, że Maćka Chełmickiego można nazwać bohaterem współczesnym *• zestawić obraz filmowy z tekstem literackim – omówić środki wyrazu
*30. Zagłada w filmie	• streścić film • scharakteryzować głównego bohatera • zaprezentować wojenną biografię reżysera	• opisać tło historyczne wydarzeń zaprezentowanych w filmie • scharakteryzować sposób przedstawienia warszawskiego getta • wskazać inne dzieła filmowe dotyczące Holokaustu	• zaprezentować przedstawione w filmie różne reakcje ludzi na rzeczywistość wojenną • omówić wybrany przykład filmu podejmującego temat Holokaustu	• zinterpretować zachowanie niemieckiego oficera w końcowej części filmu • określić, jak Polański przedstawił Polaków i ich postawy wobec ludności żydowskiej	• określić rolę muzyki w filmie • przeanalizować kadr z filmu z uwagi na wykorzystane środki wyrazu oraz kontekst historyczny
WSPÓŁCZESNOŚĆ – O EPOCE
32. i 33. Współczesna rzeczywistość	• określić ramy czasowe epoki • wskazać wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę	• omówić wydarzenia historyczne, które ukształtowały epokę • wyjaśnić pojęcia: żelazna kurtyna, zimna wojna, segregacja rasowa, kontrkultura, NSZZ „Solidarność”, Okrągły Stół i odnieść je do wydarzeń historycznych *• przedstawić wpływ przemian społecznych na kulturę światową	• wypowiedzieć się na temat zjawiska wielokulturowości we współczesnym świecie • zabrać głos w dyskusji dotyczącej rewolucji informatycznej i jej znaczenia we współczesnym świecie • omówić zjawisko globalizacji *• wypowiedzieć się na temat życia codziennego w okresie PRL-u	• wypowiedzieć się na temat zjawiska wielokulturowości we współczesnym świecie • zaprezentować najważniejsze wydarzenia w powojennej historii Polski i określić ich wpływ na kulturę *• przygotować prezentację multimedialną o PRL-u	• wypowiedzieć się na temat funkcjonowania demokracji i przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie *• przedstawić swoją wiedzę na temat wydarzeń aktualnych czerpaną z lektury dostępnych źródeł informacji (prasa, internet, serwisy telewizyjne)
34. Filozofia współczesna	• wskazać filozofów, którzy wpłynęli na kształt epoki • wymienić najważniejsze założenia egzystencjalizmu	• zreferować najważniejsze założenia egzystencjalizmu *• przedstawić założenia strukturalizmu i dekonstrukcjonizmu	• wyjaśnić obecność absurdu oraz rolę buntu w życiu człowieka *• wymienić tytuły utworów literackich, których bohaterów można nazwać „buntownikami metafizycznymi”	• wyjaśnić założenia estetyki Umberto Eco *• podjąć dyskusję na temat filozofii egzystencjalnej	• omówić udział odbiorcy w procesie tworzenia sensów dzieła sztuki *• zaprezentować poglądy Sartre’a
35. i 36. Sztuka współczesna	• wymienić dominujące w epoce style sztuki • rozpoznać na przykładach dominujące style w sztuce współczesnej *• omówić dorobek wybranego reżysera filmowego	• podać cechy stylów dominujących w sztuce współczesnej • wymienić nazwiska najważniejszych twórców epoki i rozpoznać ich dzieła • rozpoznać na przykładach nowe gatunki w sztuce *• omówić twórczość wybranego przedstawiciela sztuki współczesnej	• wskazać najważniejsze cechy architektury postmodernistycznej • omówić nowe gatunki w sztuce • wskazać najważniejsze tendencje w historii powojennego kina *• wypowiedzieć się na temat muzyki współczesnej	• przeanalizować wybrane dzieło sztuki na podstawie podanych kryteriów • wypowiedzieć się na temat najważniejszych tendencji w historii kina powojennego • wskazać dominujące tendencje w dramacie współczesnym * • scharakteryzować jeden z nurtów teatru współczesnego	• podjąć dyskusję na temat sztuki współczesnej *• wymienić przykłady realizacji w literaturze współczesnych nurtów w sztuce, np. teatr absurdu
WSPÓŁCZESNOŚĆ – TEKSTY Z EPOKI
38. Wprowadzenie do literatury współczesnej	• wymienić nowe tendencje w literaturze światowej • wskazać najważniejszych twórców literatury światowej *• podać tytuły utworów literackich danych twórców z literatury światowej	• omówić nowe tendencje w literaturze światowej *• sformułować wniosek na temat tendencji w literaturze współczesnej na podstawie lektury wybranych przez siebie utworów	• wymienić najważniejszych twórców literatury światowej *• omówić specyfikę prozy wybranego twórcy literatury światowej (Albert Camus, Julio Cortázar, Aleksander Sołżenicyn, Kurt Vonnegut, Philip K. Dick, J.R.R. Tolkien, Umberto Eco)	• wskazać najważniejsze tendencje w literaturze polskiej i omówić ich związek z wydarzeniami historycznymi *• porównać wybrany utwór z prozy światowej z tekstem twórcy polskiego	• określić związek głównych tendencji w literaturze polskiej z wydarzeniami historycznymi *• sformułować wniosek z porównania wybranego utworu z prozy światowej z tekstem twórcy polskiego
39. Poezja Tadeusza Różewicza	• omówić kreację osoby mówiącej w wierszu Ocalony • wyjaśnić, kim są „nauczyciel” i „mistrz” przywołani w utworze *• wypowiedzieć się na temat twórczości Tadeusza Różewicza	• wypowiedzieć się na temat kompozycji wiersza Ocalony • wskazać wątki biblijne w wierszu Ocalony *• dostrzec związek języka z obrazem świata	• scharakteryzować pokolenie „porażonych śmiercią” • omówić wiersz Ocalony jako manifest pokolenia • zinterpretować wątki biblijne wiersza Ocalony *• zinterpretować obraz Salvadora Dalego w kontekście wiersza Ocalony Tadeusza Różewicza	• przedstawić wymowę wiersza Ocalony • omówić obraz świata i bohatera w wierszu Na odejście poety i pociągu osobowego *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• zinterpretować nawiązania w tekście Ocalony *• dokonać analizy porównawczej wiersza Na odejście poety i pociągu osobowego Tadeusza Różewicza oraz Wybudowałem pomnik Horacego
40. Poezja współczesna Czesława Miłosza	• omówić kreację osoby mówiącej w wierszu To *• wypowiedzieć się na temat twórczości Czesława Miłosza	• wskazać w podmiocie literackim cechy autora *• odnaleźć te elementy, które są wspólne dla wiersza Miłosza To oraz zdjęcia przedstawiającego Picassa malującego światłem	• zinterpretować metaforykę wiersza Moja wierna mowo • wyjaśnić tytuł wiersza To *• zinterpretować dzieło Armana w kontekście twórczości Czesława Miłosza	• wskazać i omówić konteksty interpretacyjne wiersza Moja wierna mowo *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• napisać pracę, w której przedstawi główne cechy poezji Miłosza *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
42. Poezja Zbigniewa Herberta	• scharakteryzować bohaterów wiersza i opisać sytuację liryczną • wymienić elementy programu etycznego, wskazanego w wierszu Przesłanie Pana Cogito *• wypowiedzieć się na temat twórczości Zbigniewa Herberta	• przywołać mit, do którego Zbigniew Herbert nawiązuje w tekście Apollo i Marsjasz • sformułować tezę interpretacyjną • wyjaśnić pochodzenie imienia Pana Cogito *• dostrzec i skomentować wartości estetyczne utworu	• zinterpretować początek wiersza Apollo i Marsjasz • przedstawić wymowę wiersza Apollo i Marsjasz • podać argumenty na poparcie tezy interpretacyjnej • wypowiedzieć się na temat wymowy wiersza Przesłanie Pana Cogito *• napisać pracę: „Odniesienia do tradycji na przykładzie wiersza Herberta Apollo i Marsjasz”	• wskazać i omówić konteksty interpretacyjne Przesłania Pana Cogito • wyjaśnić, kim byli Gilgamesz, Hektor i Roland *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• omówić obraz współczesnej cywilizacji, przedstawiony w wierszu Przesłanie Pana Cogito *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
43. Poezja Mirona Białoszewskiego	• określić sytuację liryczną w wierszu Karuzela z madonnami *• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego	• wskazać elementy należące do sfery sacrum i sfery profanum w wierszu Podłogo, błogosław! • wyjaśnić, w jaki sposób w utworze Karuzela z madonnami udało się poecie oddać wrażenie obrotowego ruchu karuzeli *• w kontekście wiersza Podłogo, błogosław! omówić dzieła sztuki wykorzystujące przedmioty codziennego użytku	• wypowiedzieć się na temat kompozycji wiersza Karuzela z madonnami • wskazać w tekście Karuzela z madonnami fragmenty, które nawiązują do twórczości przedstawicieli światowego malarstwa, i określić rolę tych odwołań w utworze • omówić wiersz Podłogo błogosław! jako przykład poezji lingwistycznej *• wziąć udział w dyskusji dotyczącej wykorzystania przedmiotów codziennego użytku w sztuce	• omówić funkcję zestawienia kultury jarmarcznej i kultury wysokiej w wierszu Karuzela z madonnami • określić funkcję zestawienia dwóch skrajnych aspektów rzeczywistości w wierszu Podłogo, błogosław! *• przygotować prezentację na temat wybranych twórców, którzy przedmioty codziennego podnosili do rangi sztuki	• napisać pracę na temat: „Doświadczenie codzienności w poezji Białoszewskiego jako objawienie piękna i niezwykłe przeżycie” *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
44. Poezja Wisławy Szymborskiej	• zreferować mit, do którego nawiązuje wiersz Monolog dla Kasandry • scharakteryzować osobę mówiącą w wierszu *• wypowiedzieć się na temat twórczości Wisławy Szymborskiej *• dostrzec i skomentować estetyczne wartości utworu literackiego	• scharakteryzować kompozycję wiersza Monolog dla Kasandry • omówić funkcję nawiązania do mitologii w wierszu • określić funkcję porównania człowieka do cebuli w wierszu Cebula *• wyszukać utwory stanowiące konteksty dla tekstów kultury poznawanych w szkole	• określić funkcję kompozycji wiersza Monolog dla Kasandry • omówić obecne w wierszu Cebula: gry słowne, koncept i paradoks *• przywołać konteksty, do których odnosi się poetka w swojej twórczości	• zinterpretować wymowę wiersza Monolog dla Kasandry *• skonfrontować teksty literackie z dziełami sztuki zamieszczonymi podręczniku w kontekście wierszy Wisławy Szymborskiej	• zaprezentować obraz człowieka zawarty w wierszu Cebula *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
*45. „Kaskaderzy literatury”	• omówić kreację osoby mówiącej w wierszu Życie to nie teatr	• wypowiedzieć się na temat języka utworu Z gier i zabaw dziecięcych	• zinterpretować postać aniołka i diabełka w wierszu Z gier i zabaw dziecięcych	• podjąć dyskusję na temat wymowy wiersza Z gier i zabaw dziecięcych • zabrać głos w dyskusji dotyczącej zasadności porównania świata do teatru • rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• przywołać przykłady zastosowania toposu teatrum mundi w różnych tekstach kultury • określić związki literatury z innymi dziedzinami sztuki (muzyką)
46. Nowa Fala i okolice	• wskazać elementy nowomowy i języka przemówień w wierszu Określona epoka • wymienić sformułowania właściwe dla ankiety personalnej w wierszu Wypełnić czytelnym pismem *• podać przykłady manipulacji językowej stosowane w dzisiejszej rzeczywistości	• omówić obraz rzeczywistości, jaki wyłania się z wiersza Dyktando • scharakteryzować sytuację liryczną w wierszu Określona epoka *• zaprezentować sposoby manipulacji językowej stosowane w dzisiejszej rzeczywistości	• wyjaśnić istotę konceptu w wierszu Dyktando Ewy Lipskiej • przeanalizować manipulację językową obnażoną w tekście Określona epoka • zinterpretować wiersze Dyktando oraz Wypełnić czytelnym pismem w kontekście rzeczywistości PRL-u *• rozpoznać mechanizmy nowomowy typowe dla systemów totalitarnych	• przedstawić uniwersalną wymowę wierszy Dyktando oraz Wypełnić czytelnym pismem • przeanalizować manipulację językową obnażoną w wierszu Określona epoka *• przygotować wystąpienie na temat funkcji i cech charakterystycznych poezji lingwistycznej z wykorzystaniem utworów Białoszewskiego i Barańczaka *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• wyjaśnić, jakie znaczenia wynikają z deleksykalizacji związków frazeologicznych w poezji lingwistycznej *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
48. Świat dorosłych według Macieja Świetlickiego	• wskazać w wierszu elementy kojarzone ze światem dorosłych *• określić związki między wierszem Świetlickiego a dziełem Gérarda Fromangera Życie i śmierć ludzi	• wypowiedzieć się na temat kreacji osoby mówiącej • wyjaśnić znaczenie sformułowań: „akwizytor, który wciska śmieci nikomu”, „Kulę się i boję” *• zanalizować w kontekście wiersza dzieło Gérarda Fromangera Życie i śmierć ludzi	• zinterpretować metafory i symbole, zastosowane w wierszu • określić, jaką funkcję w tekście pełnią powtórzenia *• podjąć dyskusję na temat roli sztuki we współczesnym świecie na podstawie wiersza Świetlickiego oraz Fromangera	• zinterpretować zakończenie wiersza *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• omówić obraz współczesnego świata ukazany w wierszu *• dostrzec przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków) *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
*49. Tryptyk rzymski	• wskazać we fragmencie nawiązania do Biblii oraz filozofii antycznej	• omówić funkcję opisów przyrody we fragmencie Zdumienie	• porównać fragment Sąd z freskiem Michała Anioła Sąd Ostateczny	• przeanalizować symbolikę Sądu Ostatecznego Michała Anioła i omówić ją w kontekście wiersza • wyjaśnić, w jaki sposób fresk Michała Anioła zainspirował Jana Pawła II	• omówić fragment Sąd w kontekście innych utworów podejmujących tematykę eschatologiczną
*50. i 51. Wieża Gustawa Herlinga-Grudzińskiego	• streścić opowiadanie Wieża Gustawa Herlinga-Grudzińskiego • scharakteryzować bohaterów utworu	• omówić kompozycję utworu • porównać poszczególne wątki opowiadania • omówić narrację utworu	• zinterpretować metaforykę i symbolikę utworu	• wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania samotności w opowiadania	• podjąć dyskusję na temat sensu cierpienia
52. i 53. Opowieści o świecie minionym	• streścić powieści Tadeusza Konwickiego Kronika wypadków miłosnych *• porównać film Andrzeja Wajdy z pierwowzorem literackim	• omówić sposób przedstawienia Lwowa w wierszu Jechać do Lwowa Adama Zagajewskiego • wskazać w utworze Jechać do Lwowa obrazy nawiązujące do mitu arkadii (krainy bujnej, życzliwej człowiekowi przyrody) i określić ich funkcję • przedstawić sposób ukazania procesu dojrzewania na przykładzie głównego bohatera powieści Kronika wypadków miłosnych *• podjąć dyskusję dotyczącą sposobu ukazania nostalgii w literaturze	• omówić funkcje odwołań do mitu arkadyjskiego w wierszu Adama Zagajewskiego • zinterpretować metaforykę i symbolikę wiersza Jechać do Lwowa oraz końcowe zdanie tekstu • wyjaśnić znaczenie sformułowania: „dlaczego każde miasto musi stać się Jerozolimą i każdy człowiek Żydem” • wypowiedzieć się na temat narracji w powieści Kronika wypadków miłosnych • zinterpretować tytuł utworu Konwickiego *• odnaleźć w powieści elementy intertekstualne i omówić ich funkcję	• wypowiedzieć się na temat przyczyn powrotu Witolda do świata młodości • omówić sposób ukazania nostalgii w powieści • określić sposób ukazania Wileńszczyzny w powieści Konwickiego *• omówić funkcję odnalezionych w powieści Konwickiego elementów intertekstualnych	• odnaleźć aluzje do rzeczywistości PRL-u i określić ich funkcje *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (etycznym, estetycznym i poznawczym)
54., 55., 56. i 57. Tango Sławomira Mrożka	• streścić Tango Sławomira Mrożka • scharakteryzować bohaterów Tanga *• zapoznać się z utworami stanowiącymi konteksty dla tekstów kultury poznawanych w szkole	• scharakteryzować bohaterów dramatu • zinterpretować Tango jako dramat rodzinny • opisać, jak swoją sytuację życiową określa Artur *• wypowiedzieć się na temat dowolnej realizacji teatralnej dramatu Mrożka	• odnaleźć w bohaterach ilustracje postaw wobec rzeczywistości • zinterpretować metaforykę i symbolikę w utworze • interpretować tytuł dramatu oraz ostatnią scenę • wyjaśnić, dlaczego antykonformizm Stomila i Eleonory pozbawił ich syna naturalnego prawa do młodzieńczego buntu *• podjąć dyskusję na temat sposobów i funkcji buntu w literaturze różnych epok w odniesieniu do Tanga Sławomira Mrożka	• wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia mitu wolności w Tangu • omówić funkcję groteski w utworze • wypowiedzieć się na temat funkcji absurdu w dramacie *• podjąć dotyczącą diagnozy współczesnej kultury w kontekście Tanga Sławomira Mrożka	• przedstawić różne sposoby odczytania sztuki Mrożka • zinterpretować utwór Sławomira Mrożka jako uniwersalny dramat dotyczący rzeczywistości i relacji międzyludzkich *• dostrzec przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków)
*59. Dzienniki Witolda Gombrowicza	• zreferować poglądy narratora przedstawione we fragmencie	• wypowiedzieć się na temat narracji Dzienników	• skomentować język fragmentów Dziennika zamieszczonych w podręczniku	• podjąć dyskusję na temat zaprezentowanych przez narratora opinii na temat relacji człowiek – zwierzę	• odnieść fragmenty Dziennika do światopoglądu wyłożonego w Ferdydurke
*60. i 61. Miasto utrapienia Jerzego Pilcha	• zrelacjonować treść powieści Jerzego Pilcha Miasto utrapienia • scharakteryzować głównego bohatera utworu	• omówić sposób ukazania miasta w powieści • wypowiedzieć się na temat narracji • scharakteryzować motywacje bohatera	• scharakteryzować sposób mówienia bohatera • zinterpretować obraz Dwurnika i graffiti Banksy’ego w kontekście fragmentów powieści	• odnaleźć elementy literatury postmodernistycznej w książce i omówić ich funkcję	• podjąć dyskusję na temat współczesnego systemu wartości w kontekście powieści Pilcha
*62. i 63. Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną Doroty Masłowskiej	• zrelacjonować treść powieści Doroty Masłowskiej • scharakteryzować głównych bohaterów Wojny polsko-ruskiej	• omówić wpływ różnych ideologii na bohaterów • wypowiedzieć się na temat języka bohaterów	• wypowiedzieć się na temat funkcji Masłoskiej w powieści • zinterpretować zakończenie książki	• podjąć dyskusję na temat obrazu świata młodych przedstawionego w powieści	• wypowiedzieć się na temat adaptacji utworu dokonanej przez Xawerego Żuławskiego
64. i 65. Podróże z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego	• zrelacjonować przygodę Ryszarda Kapuścińskiego • odnaleźć informacje na temat Herodota • streścić Podróże z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego • zdefiniować reportaż na podstawie książki Kapuścińskiego *• wypowiedzieć się na temat Herodota	• omówić obraz Indii zaprezentowany we fragmencie • wypowiedzieć się na temat Podróży z Herodotem jako przykładu reportażu • omówić postawę narratora wobec rikszarzy *• podjąć dyskusję dotyczącą różnic w kulturze w kontekście konfrontacji narratora z rikszarzami	• odnaleźć powiązania pomiędzy dziełem Herodota a wrażeniami Kapuścińskiego z pierwszego dnia pobytu w Indiach • scharakteryzować sposób ukazania krajów i narodów w utworze *• omówić obraz PRL-u przedstawiony w Podróżach z Herodotem	• omówić funkcję dzieła Herodota w kompozycji książki Kapuścińskiego *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• wypowiedzieć się na temat Herodota *• wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
*66. Współczesne trendy – przewodnik dla początkujących	• omówić zjawisko społeczne przedstawione przez Marcina Kołodziejczyka	• zinterpretować tytuł reportażu	• zanalizować język użyty w reportażu i określić jego funkcję	• wypowiedzieć się na temat sposobu prezentacji zjawiska ukazanego w reportażu	• podjąć dyskusję na temat zjawiska opisanego w reportażu
*67. Czesława Miłosza temat do odstąpienia	• zaprezentować cechy gatunkowe i pochodzenie eseju • przedstawić poglądy narratora na temat wyspy	• wskazać cechy eseju we fragmencie tekstu Żegnajcie wyspy Czesława Miłosza	• omówić funkcjonujący stereotyp dotyczący postrzegania wyspy	• omówić funkcjonowanie i znaczenie wyspy w różnych tekstach kultury	• stworzyć esej na dowolny temat
68., 69., 70. i 71. Rok 1984 George’a Orwella	• zrelacjonować treść powieści George’a Orwella • przedstawić definicję pojęcia antyutopia *• podjąć dyskusję na temat funkcjonowania systemów totalitarnych w kontekście powieści Orwella	• przedstawić obraz państwa totalitarnego zaprezentowany w powieści • wskazać cechy antyutopii *• omówić fenomen reality show Big Brother w odniesieniu do powieści George’a Orwella	• zaprezentować postawy bohaterów wobec państwa totalitarnego *• rozpoznać mechanizmy nowomowy charakterystyczne dla systemów totalitarnych	• przeanalizować nowomowę jako narzędzie propagandy i manipulacji *• rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe	• zabrać głos w dyskusji na temat zjawiska opisanego w reportażu *• dostrzec związek języka z obrazem świata
72., 73., 74., 75. i 76. Dżuma Alberta Camus	• streścić powieść Dżuma Alberta Camus • scharakteryzować bohaterów powieści *• zinterpretować grafikę Banksy’ego w kontekście Dżumy	• opisać świat przedstawiony powieści • omówić narrację i kompozycję powieści *• wskazać idee łączące Dżumę i Człowieka zbuntowanego	• omówić różne znaczenia słowa dżuma w powieści • zaprezentować różne postawy wobec epidemii przedstawione w powieści • omówić Dżumę jako parabolę *• przeanalizować Mit Syzyfa Alberta Camusa w kontekście Dżumy	• przeanalizować różne postawy wobec epidemii i rozpatrzyć je w kontekście parabolicznego znaczenia powieści • omówić elementy filozofii egzystencjalnej zawarte w powieści *• porównać obrazy świata bez Boga w twórczości Camusa i Dostojewskiego	• wskazać elementy filozofii egzystencjalnej w Dżumie *• odnaleźć związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)
77. i 78. Czekając na Godota Samuela Becketta	• zrelacjonować treść dramatu • scharakteryzować bohaterów sztuki *• wypowiedzieć się na temat języka w dramacie	• wyjaśnić termin teatr absurdu • omówić sposób przedstawienia czekania w dramacie *• wypowiedzieć się na temat aktu mowy w dramacie	• wyjaśnić metaforyczne znaczenie postaci oraz ich imion • zinterpretować postać Godota i czynność oczekiwania na niego *• określić postawy bohaterów wobec absurdu istnienia	• wypowiedzieć się na temat działań podejmowanych przez bohaterów oczekujących Godota • zinterpretować zmiany, jakie zachodzą w Pozzo i Luckym *• porównać postawy bohaterów Czekając na Godota i Dżumy wobec absurdu istnienia	• przeanalizować funkcję absurdu w dramacie *• dostrzec przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków) oraz związek języka z obrazem świat
*79. i 80. Miłość w czasach zarazy Gabriela Garcii Márqueza	• streścić powieść Márqueza • omówić dzieje miłości bohaterów	• przedstawić ewolucję miłości oraz jej rodzaje	• zinterpretować symbolikę podróży w powieści	• wypowiedzieć się na temat funkcji konwenansu w powieści	• podjąć dyskusję na temat różnych sposobów mówienia o miłości we współczesnej kulturze
*81. i 82. Gra o tron George’a R.R. Martina	• omówić świat przedstawiony powieści • scharakteryzować głównych bohaterów powieści	• wypowiedzieć się na temat narracji w powieści • omówić relacje społeczne przedstawione w powieści	• określić funkcję postaci fantastycznych w powieści • wskazać wątki szekspirowskie w powieści	• zaprezentować sposób wykorzystania w utworze poglądów Machiavellego	• podjąć dyskusję na temat fenomenu popularności serialu powstałego na kanwie powieści
*83. Facebook i jego twórca	• zrelacjonować treść filmu	• scharakteryzować głównego bohatera	• omówić relacje międzyludzkie zaprezentowane w filmie	• przedstawić rolę dialogów w filmie	• wypowiedzieć się na temat znaczenia portali społecznościowych we współczesnym świecie
*84. Sherlock Holmes ludzkiego ciała	• scharakteryzować głównego bohatera serialu	• wskazać elementy konwencji powieści detektywistycznej w serialu	• wypowiedzieć się na temat gry aktorskiej	• wskazać cechy wspólne wszystkich typów seriali wpływające na ich komercyjny sukces	• podjąć dyskusję na temat emocji wywoływanych przez zachowanie tytułowego bohatera
85. Hamlet bardzo współczesny	• scharakteryzować głównych bohaterów *• porównać przedstawienie z tekstem dramatu Williama Szekspira	• określić, jakie typy społeczne reprezentują poszczególni bohaterowie *• porównać H. z innymi realizacjami scenicznymi bądź filmowymi Hamleta Williama Szekspira	• omówić funkcję przestrzeni, w jakiej rozgrywa się akcja • zinterpretować polską symbolikę pojawiającą się w przedstawieniu • wyjaśnić znaczenie kostiumów *• podjąć dyskusję na temat nowatorskich środków wyrazu użytych w przedstawieniu	• przeanalizować funkcję nawiązania do Procesu Franza Kafki • wypowiedzieć się na temat muzyki wykorzystanej w przedstawieniu *• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko przyjęte w dyskusji	*• dostrzec przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków)
WSPÓŁCZESNOŚĆ – NAUKA O JĘZYKU
86. Perswazja a manipulacja językowa	• wymienić techniki perswazyjne • podać podstawowe techniki manipulacji językowej	• odróżnić perswazję od manipulacji • wymienić cechy nowomowy	• wskazać cele stosowania nowomowy *• rozpoznać mechanizmy nowomowy charakterystyczne dla systemów totalitarnych	• wskazać elementy perswazji i manipulacji w życiu codziennym i tekstach kultury • omówić specyfikę języka reklamy *• przeanalizować język dowolnej reklamy	• wyliczyć cechy języka propagandy komunistycznej *• poddać analizie język polityków, wskazując elementy manipulacji językowej *• stworzyć slogan
WSPÓŁCZESNOŚĆ – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE
87. Podsumowanie wiadomości na temat współczesności	• zrelacjonować opinie autorów na temat współczesności • wyjaśnić pojęcie brewiarz *• podjąć dyskusję z tezami zawartymi w tekstach Kubiaka i Bendyka	• wyjaśnić różnicę, o której pisze Zygmunt Kubiak *• odnaleźć inne teksty zawierające opinie o kulturze czasów wojny i okupacji – zestawić je z tekstami Kubiaka i Bendyka	• omówić model gospodarki zaprezentowany przez Bendyka *• rozpoznać retoryczną organizację wypowiedzi	• porównać teksty Kubiaka i Bendyka *• przedstawić własne stanowisko wobec poglądów obu autorów i je uzasadnić	• ustosunkować się do twierdzenia, że we współczesnej gospodarce głównymi czynnikami wzrostu są wiedza i innowacje *• wypowiedzieć się na temat teorii Fukuyamy
88. Powtórzenie wiadomości	• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie *• przytoczyć najważniejsze fakty, sądy i opinie dotyczące treści z zakresu rozszerzonego	• wykorzystać najważniejsze konteksty *• posłużyć się najważniejszymi kontekstami dotyczącymi treści z zakresu rozszerzonego	• wyciągać wnioski • określić własne stanowisko *• uargumentować własne stanowisko	• poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólnić, podsumować i porównać *• interpretować wymagany materiał z zakresu rozszerzonego	• wykorzystać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze *• rozpoznawać aluzje literackie i symbole kulturowe