WYMAGANIA
EDUKACYJNE
CHEMIA
– zakres rozszerzony, kl. 3c
Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny (IV
etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie
programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum
ogólnokształcącego i technikum To jest
chemia.
Chemia
organiczna, zakres rozszerzony.
Wydawnictwo
Nowa Era
Wyróżnione wymagania
programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania
podstawy programowej.
1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1 + 2] |
Ocena
dobra [1 + 2 +
3] |
Ocena
bardzo dobra [1 + 2 + 3
+ 4] |
Ocena
celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje
pojęcie chemii organicznej -
wymienia
pierwiastki chemiczne wchodzące w skład związków organicznych -
określa
najważniejsze właściwości atomu węgla na podstawie położenia tego pierwiastka
chemicznego w układzie okresowym pierwiastków -
wymienia
odmiany alotropowe węgla -
definiuje
pojęcie hybrydyzacji orbitali atomowych |
Uczeń: -
wyjaśnia
pojęcie chemii organicznej -
określa
właściwości węgla na podstawie położenia tego pierwiastka chemicznego w
układzie okresowym pierwiastków -
omawia
występowanie węgla w przyrodzie -
wymienia
odmiany alotropowe węgla i ich właściwości -
wyjaśnia,
dlaczego atom węgla w większości związków chemicznych tworzy cztery wiązania
kowalencyjne |
Uczeń: -
porównuje
historyczną definicję chemii
organicznej z definicją współczesną -
wyjaśnia
przyczynę różnic między właściwościami odmian alotropowych węgla -
wymienia
przykłady nieorganicznych związków węgla i przedstawia ich właściwości -
charakteryzuje
hybrydyzację jako operację matematyczną, a nie proces fizyczny |
Uczeń: -
przedstawia
rozwój chemii organicznej -
ocenia
znaczenie związków organicznych i ich różnorodność -
analizuje sposoby
otrzymywania fulerenów i wymienia ich rodzaje -
wykrywa
obecność węgla, wodoru, tlenu, azotu i siarki w związkach organicznych -
proponuje wzór
empiryczny (elementarny) i rzeczywisty (sumaryczny) danego związku
organicznego |
Uczeń: -
rozwiązuje
zadania o większym stopniu trudności -
projektuje
doświadczenia chemiczne, przewiduje obserwacje, analizuje wyniki i formułuje
wnioski |
2. Węglowodory
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1 + 2] |
Ocena
dobra [1 + 2 +
3] |
Ocena
bardzo dobra [1 + 2 + 3
+ 4] |
Ocena celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, szereg
homologiczny węglowodorów, grupa alkilowa, reakcje podstawiania (substytucji),
przyłączania (addycji), polimeryzacji, spalania, rzędowość atomów
węgla, izomeria położeniowa i łańcuchowa -
definiuje pojęcia: stan podstawowy, stan
wzbudzony, wiązania typu s i p, rodnik, izomeria -
podaje
kryterium podziału węglowodorów ze względu na rodzaj wiązania między atomami
węgla w cząsteczce -
zapisuje wzory
ogólne alkanów, alkenów, alkinów i na ich podstawie wyprowadza wzory
sumaryczne węglowodorów -
zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne oraz
podaje nazwy systematyczne węglowodorów nasyconych i nienasyconych o liczbie atomów węgla od 1 do 4 -
zapisuje wzory
przedstawicieli poszczególnych szeregów homologicznych węglowodorów oraz
podaje ich nazwy, właściwości i zastosowania -
zapisuje równania reakcji spalania i bromowania
metanu -
zapisuje równania reakcji spalania, uwodorniania
oraz polimeryzacji etenu i etynu -
wymienia
przykłady węglowodorów aromatycznych (wzór, nazwa, zastosowanie) -
wymienia
rodzaje izomerii -
wymienia źródła
występowania węglowodorów w przyrodzie |
Uczeń: -
wyjaśnia
pojęcia: węglowodory, alkany,
cykloalkany, alkeny, alkiny, grupa alkilowa, arenywyjaśnia pojęcia: stan
podstawowy, stan wzbudzony, wiązania typu s i p, reakcja
substytucji, rodnik, izomeria -
zapisuje
konfigurację elektronową atomu węgla w stanie podstawowym
i wzbudzonym -
zapisuje wzory
ogólne alkanów, alkenów i alkinów na podstawie wzorów czterech pierwszych
członów ich szeregów homologicznych -
przedstawia
sposoby otrzymywania: metanu, etenu i etynu oraz zapisuje odpowiednie
równania reakcji chemicznych -
przedstawia właściwości metanu, etenu i etynu oraz
zapisuje równania reakcji chemicznych, którym ulegają -
podaje nazwy systematyczne izomerów na podstawie
wzorów półstrukturalnych -
stosuje zasady nazewnictwa systematycznego alkanów
(proste przykłady) -
zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i
niecałkowitego węglowodorów -
zapisuje równania reakcji bromowania, uwodorniania
oraz polimeryzacji etenu i etynu -
określa rzędowość dowolnego atomu węgla w cząsteczce
węglowodoru -
wyjaśnia
pojęcie aromatyczności na
przykładzie benzenu -
wymienia
reakcje, którym ulega benzen (spalanie, bromowanie z użyciem katalizatora,
uwodornianie, nitrowanie i sulfonowanie) -
wymienia
przykłady (wzory i nazwy) homologów benzenu -
wymienia
przykłady (wzory i nazwy) arenów wielopierścieniowych -
wyjaśnia
pojęcia: izomeria łańcuchowa,
położeniowa, funkcyjna, cis-trans -
wymienia
przykłady izomerów cis i trans oraz wyjaśnia różnice między
nimi |
Uczeń: -
określa
przynależność węglowodoru do danego szeregu homologicznego na podstawie jego
wzoru sumarycznego -
charakteryzuje
zmianę właściwości węglowodorów w zależności od długości łańcucha węglowego -
określa
zależność między rodzajem wiązania (pojedyncze, podwójne, potrójne) a typem
hybrydyzacji -
otrzymuje
metan, eten i etyn oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
wyjaśnia, w
jaki sposób tworzą się w etenie i etynie wiązania typu s i p -
wyjaśnia, na
czym polega izomeria konstytucyjna i podaje jej przykłady -
podaje nazwę systematyczną izomeru na podstawie
wzoru półstrukturalnego i odwrotnie
(przykłady o średnim stopniu trudności) -
określa typy
reakcji chemicznych, którym ulega dany węglowodór i zapisuje ich
równania -
zapisuje mechanizm reakcji substytucji na
przykładzie bromowania metanu -
odróżnia doświadczalnie węglowodory nasycone od
nienasyconych -
wyjaśnia budowę pierścienia benzenowego
(aromatyczność) -
bada
właściwości benzenu, zachowując szczególne środki ostrożności -
zapisuje równania reakcji chemicznych, którym ulega
benzen (spalanie, bromowanie z użyciem katalizatora i bez, uwodornianie,
nitrowanie i sulfonowanie) -
wyjaśnia, na
czym polega kierujący wpływ podstawników -
omawia
kierujący wpływ podstawników i zapisuje równania reakcji chemicznych -
charakteryzuje
areny wielopierścieniowe, zapisuje ich wzory i podaje nazwy -
bada
właściwości naftalenu -
podaje nazwy
izomerów cis-trans węglowodorów o
kilku atomach węgla |
Uczeń: -
przewiduje
kształt cząsteczki, znając typ hybrydyzacji -
proponuje
kolejne etapy substytucji i zapisuje je na przykładzie chlorowania etanu -
zapisuje
mechanizm reakcji addycji na przykładzie reakcji etenu z chlorem -
zapisuje wzory
strukturalne dowolnych węglowodorów (izomerów) oraz określa typ izomerii -
projektuje i
doświadczalnie identyfikuje produkty całkowitego spalania węglowodorów -
zapisuje
równania reakcji spalania węglowodorów z zastosowaniem wzorów ogólnych
węglowodorów -
udowadnia, że
dwa węglowodory o takim samym składzie procentowym mogą należeć do dwóch różnych
szeregów homologicznych -
projektuje doświadczenia chemiczne dowodzące różnic
we właściwościach węglowodorów nasyconych, nienasyconych i aromatycznych,
przykłady typowe |
Uczeń: -
rozwiązuje
zadania o większym stopniu trudności -
projektuje
doświadczenia chemiczne, przewiduje obserwacje, analizuje wyniki i formułuje
wnioski - przykłądy nietypowe -
wyjaśnia na
dowolnych przykładach mechanizmy reakcji: substytucji, addycji i eliminacji
oraz przegrupowania wewnątrzcząsteczkowego – podaje przykłady i wyjaśnia mechanizm
reakcji substytucji nukleofilowej i elektrofilowej. |
|
|
|||
|
|
|
||
|
|
3. Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1 + 2] |
Ocena
dobra [1 + 2 +
3] |
Ocena
bardzo dobra [1 + 2 + 3
+ 4] |
Ocena
celująca [1+2+3+4+5] |
|
Uczeń: -
definiuje
pojęcia: grupa funkcyjna,
fluorowcopochodne, alkohole mono- i polihydroksylowe, fenole, aldehydy,
ketony, kwasy karboksylowe, estry, aminy, amidy -
zapisuje wzory
i podaje nazwy grup funkcyjnych, które występują w związkach
organicznych -
zapisuje wzory i nazwy wybranych fluorowcopochodnych -
zapisuje wzory
metanolu i etanolu, podaje ich właściwości oraz wpływ na organizm
człowieka -
podaje zasady nazewnictwa systematycznego
fluorowcopochodnych, alkoholi monohydroksylowych i polihydroksylowych, aldehydów, ketonów, estrów, amin, amidów i kwasów
karboksylowych -
zapisuje wzory
ogólne alkoholi monohydroksylowych, aldehydów, ketonów, kwasów
karboksylowych, estrów, amin i amidów -
zapisuje wzory
półstrukturalne i sumaryczne czterech pierwszych członów szeregu
homologicznego alkoholi -
określa, na
czym polega proces fermentacji alkoholowej -
zapisuje wzór
glicerolu, podaje jego nazwę systematyczną, właściwości i zastosowania -
zapisuje wzór
fenolu, podaje jego nazwę systematyczną, właściwości i zastosowania -
zapisuje wzory aldehydów mrówkowego i octowego,
podaje ich nazwy systematyczne -
omawia metodę
otrzymywania metanalu i etanalu -
wymienia
reakcje charakterystyczne aldehydów -
zapisuje wzór i
określa właściwości acetonu jako najprostszego ketonu -
zapisuje wzory
kwasu mrówkowego i octowego, podaje ich nazwy systematyczne, właściwości
i zastosowania -
omawia, na czym
polega proces fermentacji octowej -
podaje przykład
kwasu tłuszczowego -
określa, co to
są mydła i podaje sposób ich otrzymywania -
zapisuje
dowolny przykład reakcji zmydlania -
omawia metodę
otrzymywania estrów, podaje ich właściwości i zastosowania -
definiuje tłuszcze jako specyficzny rodzaj estrów -
podaje, jakie
właściwości mają tłuszcze i jaką funkcję pełnią w organizmie człowieka -
dzieli tłuszcze
na proste i złożone oraz wymienia przykłady takich tłuszczów -
zapisuje wzór
metyloaminy i określa jej właściwości -
zapisuje wzór mocznika i określa jego właściwości |
Uczeń: -
wyjaśnia
pojęcia: grupa funkcyjna,
fluorowcopochodne, alkohole mono-i polihydroksylowe, fenole, aldehydy,
ketony, kwasy karboksylowe, estry, aminy, amidy -
omawia metody
otrzymywania i zastosowania fluorowcopochodnych węglowodorów -
wyjaśnia
pojęcie rzędowości alkoholi i amin -
zapisuje wzory
4 pierwszych alkoholi w szeregu homologicznym i podaje ich nazwy systematyczne -
wyprowadza wzór
ogólny alkoholi monohydroksylowych na podstawie wzorów czterech pierwszych
członów szeregu homologicznego tych związków chemicznych -
podaje nazwy
systematyczne alkoholi metylowego i etylowego -
zapisuje równania reakcji chemicznych, którym
ulegają fluorowcopochodne (spalanie, reakcje z sodem
i z chlorowodorem) -
zapisuje
równanie reakcji fermentacji alkoholowej i wyjaśnia złożoność tego
procesu -
zapisuje wzór
glikolu, podaje jego nazwę systematyczną, właściwości i zastosowania -
zapisuje równanie
reakcji spalania glicerolu oraz równanie reakcji glicerolu z sodem -
zapisuje wzór
ogólny fenoli, podaje źródła występowania, otrzymywanie i właściwości fenolu
(benzenolu) -
zapisuje wzory czterech pierwszych aldehydów
w szeregu homologicznym i podaje ich nazwy systematyczne -
zapisuje
równanie reakcji otrzymywania aldehydu octowego z etanolu -
wyjaśnia przebieg reakcji charakterystycznych
aldehydów na przykładzie aldehydu mrówkowego (próba Tollensa i próba
Trommera) -
wyjaśnia zasady
nazewnictwa systematycznego ketonów -
omawia metody
otrzymywania ketonów -
zapisuje wzory
czterech pierwszych kwasów karboksylowych w szeregu homologicznym
i podaje ich nazwy systematyczne -
zapisuje
równanie reakcji fermentacji octowej jako jednej z metod otrzymywania kwasu
octowego -
omawia
właściwości kwasów mrówkowego i octowego (odczyn, palność, reakcje z
metalami, tlenkami metali i zasadami); zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
omawia
zastosowania kwasu octowego -
zapisuje wzory
trzech kwasów tłuszczowych, podaje ich nazwy i wyjaśnia, dlaczego są
zaliczane do wyższych kwasów karboksylowych -
otrzymuje mydło
sodowe (stearynian sodu), bada jego właściwości i zapisuje równanie
reakcji chemicznej -
wyjaśnia, na
czym polega reakcja estryfikacji -
zapisuje wzór
ogólny estru -
zapisuje równanie reakcji otrzymywania octanu etylu
i omawia warunki, w jakich zachodzi ta reakcja chemiczna -
przeprowadza reakcję otrzymywania octanu etylu
i bada jego właściwości -
omawia miejsca
występowania i zastosowania estrów -
dzieli tłuszcze
ze względu na pochodzenie i stan skupienia -
wyjaśnia, na
czym polega reakcja zmydlania tłuszczów -
podaje
kryterium podziału tłuszczów na proste i złożone -
omawia ogólne właściwości lipidów oraz ich podział -
wyjaśnia budowę cząsteczek amin, ich rzędowość i nazewnictwo systematyczne -
wyjaśnia budowę
cząsteczek amidów -
omawia
właściwości oraz zastosowania amin i amidów |
Uczeń: -
omawia
właściwości fluorowcopochodnych węglowodorów -
porównuje
właściwości alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach węglowych różnej
długości -
bada
doświadczalnie właściwości etanolu i zapisuje odpowiednie równania
reakcji chemicznych (rozpuszczalność w wodzie, palność, reakcja z sodem,
odczyn, działanie na białko jaja, reakcja z chlorowodorem) -
wykrywa
obecność etanolu -
bada
doświadczalnie właściwości glicerolu (rozpuszczalność w wodzie, palność,
reakcja glicerolu z sodem) -
bada doświadczalnie charakter chemiczny fenolu w
reakcji z wodorotlenkiem sodu i zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
omawia
kierujący wpływ podstawników oraz zapisuje równania reakcji bromowania
i nitrowania fenolu -
przeprowadza
próby Tollensa i Trommera dla aldehydu octowego |
Uczeń: -
wyjaśnia
przebieg reakcji polimeryzacji fluorowcopochodnych -
porównuje doświadczalnie charakter chemiczny
alkoholi mono- i polihydroksylowych na przykładzie etanolu
i glicerolu -
wyjaśnia
zjawisko kontrakcji etanolu -
ocenia wpływ
pierścienia benzenowego na charakter chemiczny fenolu -
wykrywa
obecność fenolu -
porównuje
budowę cząsteczek oraz właściwości alkoholi i fenoli -
proponuje różne
metody otrzymywania alkoholi i fenoli oraz zapisuje odpowiednie równania
reakcji chemicznych -
wykazuje, że
aldehydy można otrzymać w wyniku utleniania alkoholi -
udowadnia, że
aldehydy mają właściwości redukujące, przeprowadza odpowiednie doświadczenia
i zapisuje równania reakcji chemicznych -
przeprowadza
reakcję polikondensacji formaldehydu z fenolem, zapisuje jej równanie
i wyjaśnia, czym różni się ona od reakcji polimeryzacji -
proponuje różne
metody otrzymywania aldehydów oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
wyjaśnia,
dlaczego w wyniku utleniania alkoholi I-rzędowych powstają aldehydy,
natomiast II-rzędowych – ketony -
analizuje i porównuje budowę cząsteczek oraz właściwości aldehydów i ketonów -
udowadnia, że aldehydy
i ketony o tej samej liczbie atomów węgla są względem siebie izomerami -
dokonuje
klasyfikacji kwasów karboksylowych ze względu na długość łańcucha węglowego,
charakter grupy węglowodorowej oraz liczbę grup karboksylowych -
porównuje właściwości kwasów nieorganicznych
i karboksylowych na wybranych przykładach -
ocenia wpływ
wiązania podwójnego w cząsteczce na właściwości kwasów tłuszczowych -
proponuje różne metody otrzymywania kwasów
karboksylowych oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
zapisuje równania reakcji powstawania estrów różnymi
sposobami i podaje ich nazwy systematyczne -
udowadnia, że
estry o takim samym wzorze sumarycznym mogą mieć różne wzory
strukturalne i nazwy -
projektuje i wykonuje doświadczenie wykazujące
nienasycony charakter oleju roślinnego -
udowadnia, że
aminy są pochodnymi zarówno amoniaku, jak i węglowodorów -
udowadnia na
dowolnych przykładach, na czym polega różnica w rzędowości alkoholi i amin -
wyjaśnia przyczynę zasadowych właściwości amoniaku i
amin -
porównuje
przebieg reakcji hydrolizy acetamidu w środowisku kwasu siarkowego(VI) i
wodorotlenku sodu |
Uczeń: -
wyjaśnia
przebieg reakcji eliminacji jako jednej z metod otrzymywania alkenów z
fluorowcopochodnych, -
przedstawia
metodę otrzymywania związków magnezoorganicznych oraz ich właściwości, -
przedstawia
właściwości fluorowcopochodnych węglowodorów aromatycznych i zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych, -
wyjaśnia
różnicę pomiędzy reakcją kondensacji i polikondensacji na przykładzie
poliamidów i poliuretanów. |
|
-
zapisuje
równania reakcji przedstawiające próby Tollensa i Trommera dla
aldehydów mrówkowego i octowego -
wyjaśnia, na
czym polega próba jodoformowa i u jakich ketonów zachodzi -
bada
doświadczalnie właściwości acetonu i wykazuje, że ketony nie mają
właściwości redukujących -
bada
doświadczalnie właściwości kwasu octowego oraz zapisuje odpowiednie równania
reakcji chemicznych (palność, odczyn, reakcje z magnezem, tlenkiem
miedzi(II) i wodorotlenkiem sodu) -
bada
doświadczalnie właściwości kwasu stearynowego i oleinowego (reakcje
z wodorotlenkiem sodu oraz z wodą bromową) i zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych -
porównuje
właściwości kwasów karboksylowych zmieniające się w zależności od
długości łańcucha węglowego -
wyjaśnia
mechanizm reakcji estryfikacji -
przeprowadza hydrolizę octanu etylu i zapisuje
równanie reakcji chemicznej -
proponuje
sposób otrzymywania estru kwasu nieorganicznego, zapisuje odpowiednie
równanie reakcji chemicznej -
przeprowadza
reakcję zmydlania tłuszczu i zapisuje równanie reakcji chemicznej -
zapisuje
równanie reakcji hydrolizy tłuszczu -
bada
doświadczalnie zasadowy odczyn aniliny oraz zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
bada
właściwości amidów -
zapisuje równanie reakcji hydrolizy acetamidu -
bada
doświadczalnie właściwości mocznika jako pochodnej kwasu węglowego -
przeprowadza
reakcję hydrolizy mocznika i zapisuje równanie tej reakcji -
zapisuje równanie reakcji kondensacji mocznika i
wskazuje wiązanie peptydowe w cząsteczce powstałego związku chemicznego |
|||||
|
|
|
|||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
4. Wielofunkcyjne
pochodne węglowodorów
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1 + 2] |
Ocena
dobra [1 + 2 +
3] |
Ocena
bardzo dobra [1 + 2 + 3
+ 4] |
Ocena
celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje
pojęcia: czynność optyczna, chiralność,
asymetryczny atom węgla, izomeria optyczna, enancjomery -
definiuje
pojęcia: hydroksykwasy, aminokwasy,
białka, węglowodany, reakcje charakterystyczne -
zapisuje wzór
najprostszego hydroksykwasu i podaje jego nazwę -
zapisuje wzór
najprostszego aminokwasu i podaje jego nazwę -
omawia rolę
białka w organizmie -
podaje sposób,
w jaki można wykryć obecność białka -
dokonuje podziału węglowodanów na proste
i złożone, podaje po jednym
przykładzie każdego z nich (nazwa, wzór sumaryczny) -
omawia rolę
węglowodanów w organizmie człowieka -
określa
właściwości glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy oraz wymienia źródła
występowania tych substancji w przyrodzie -
zapisuje
równania reakcji charakterystycznych glukozy i skrobi |
Uczeń: -
wyjaśnia
pojęcia: czynność optyczna, chiralność,
asymetryczny atom węgla, izomeria optyczna, enancjomery -
konstruuje
model cząsteczki chiralnej -
wyjaśnia
pojęcia: koagulacja, wysalanie,
peptyzacja, denaturacja białka, fermentacja alkoholowa, fotosynteza,
hydroliza -
wyjaśnia, czym
są: reakcje biuretowa i ksantoproteinowa -
wyjaśnia pojęcie dwufunkcyjne pochodne węglowodorów -
wymienia miejsca występowania oraz zastosowania
kwasów mlekowego i salicylowego -
zapisuje równanie reakcji kondensacji dwóch
cząsteczek glicyny i wskazuje wiązanie peptydowe -
zapisuje wzór
ogólny węglowodanów oraz dzieli je na cukry proste, dwucukry
i wielocukry -
wie, że glukoza jest aldehydem polihydroksylowym
i wyjaśnia tego konsekwencje, zapisuje wzór liniowy cząsteczki
glukozy -
omawia reakcje
charakterystyczne glukozy -
wyjaśnia
znaczenie reakcji fotosyntezy w przyrodzie oraz zapisuje równanie tej reakcji
chemicznej -
zapisuje równania reakcji hydrolizy sacharozy i
skrobi oraz podaje nazwy produktów -
wymienia różnice w budowie cząsteczek skrobi i
celulozy -
potrafi wykryć
obecność skrobi w badanej substancji -
omawia miejsca
występowania i zastosowania sacharydów |
Uczeń: -
analizuje wzory
strukturalne substancji pod kątem czynności optycznej -
omawia sposoby
otrzymywania i właściwości hydroksykwasów -
wyjaśnia, co to
jest aspiryna -
bada doświadczalnie glicynę i wykazuje jej
właściwości amfoteryczne -
zapisuje równania reakcji powstawania di-
i tripeptydów z różnych aminokwasów oraz zaznacza wiązania peptydowe -
wyjaśnia, co to
są aminokwasy kwasowe, zasadowe i obojętne oraz podaje odpowiednie przykłady -
wskazuje
asymetryczne atomy węgla we wzorach związków chemicznych -
bada skład
pierwiastkowy białek -
przeprowadza doświadczenia: koagulacji, peptyzacji
oraz denaturacji białek -
bada wpływ różnych czynników na białko jaja -
przeprowadza reakcje charakterystyczne białek -
bada skład
pierwiastkowy węglowodanów -
bada
właściwości glukozy i przeprowadza reakcje charakterystyczne z jej
udziałem -
bada
właściwości sacharozy i wykazuje,
że jej cząsteczka nie zawiera grupy aldehydowej -
bada
właściwości skrobi -
wyjaśnia
znaczenie biologiczne sacharydów |
Uczeń: -
analizuje
schemat i zasadę działania polarymetru -
zapisuje wzory
perspektywiczne i projekcyjne wybranych związków chemicznych -
oblicza liczbę
stereoizomerów na podstawie wzoru strukturalnego związku chemicznego -
zapisuje
równania reakcji chemicznych potwierdzających obecność grup funkcyjnych w
hydroksykwasach -
wyjaśnia
pojęcia diastereoizomery, mieszanina
racemiczna -
udowadnia właściwości amfoteryczne aminokwasów oraz
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
analizuje tworzenie się wiązań peptydowych na
wybranym przykładzie -
podaje
przykłady aminokwasów białkowych oraz ich skrócone nazwy trzyliterowe -
zapisuje równanie reakcji powstawania tripeptydu,
np. Ala-Gly-Ala, na podstawie znajomości budowy tego związku chemicznego -
analizuje białka jako związki wielkocząsteczkowe,
opisuje ich struktury -
analizuje etapy
syntezy białka -
projektuje doświadczenie wykazujące właściwości
redukcyjne glukozy -
doświadczalnie odróżnia glukozę od fruktozy -
zapisuje i
interpretuje wzory glukozy: sumaryczny, liniowy i pierścieniowy -
zapisuje wzory taflowe i łańcuchowe glukozy i
fruktozy, wskazuje wiązanie
półacetalowe -
zapisuje wzory taflowe sacharozy i maltozy, wskazuje
wiązanie półacetalowe i wiązanie O-glikozydowe -
przeprowadza hydrolizę sacharozy i bada właściwości
redukujące produktów tej reakcji chemicznej -
analizuje właściwości skrobi i celulozy wynikające
z różnicy w budowie ich cząsteczek -
analizuje
proces hydrolizy skrobi i wykazuje złożoność tego procesu -
proponuje
doświadczenia umożliwiające wykrycie różnych grup funkcyjnych |
Uczeń: -
analizuje
różnice między konfiguracją względną L i D oraz konfiguracją absolutną R i S, -
wyznacza
konfiguracje D i L wybranych enancjomerów, -
stosuje reguły
pierwszeństwa podstawników do wyznaczania konfiguracji absolutnej R i S, -
dokonuje
podziału monosacharydów na izomery D i L, -
podaje
przykłady izomerów D i L monosacharydów, -
zapisuje nazwę
glukozy uwzględniającą skręcalność, konfigurację względną i położenie grupy
hydroksylowej przy anomerycznym atomie węgla. |
|
|