WYMAGANIA
EDUKACYJNE
CHEMIA
- ZAKRES ROZSZERZONY, KL.2C
Wymagania
programowe na poszczególne oceny – IV etap edukacyjny – przygotowane na
podstawie treści zawartych
w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 1. podręcznika dla
liceum ogólnokształcącego i technikum To
jest chemia. Chemia ogólna i
nieorganiczna, zakres rozszerzony
OPRACOWANIE
WYDAWNICTWA NOWA ERA
Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają
wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy
programowej.
Natomiast zaznaczone doświadczenia chemiczne są zalecane przez Ewę Gryczman i Krystynę Gisges (autorki
podstawy programowej) do przeprowadzenia w zakresie rozszerzonym (Komentarz do
podstawy programowej przedmiotu Chemia)
1.
Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych
[1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
wymienia nazwy szkła i sprzętu laboratoryjnego -
zna i stosuje zasady BHP obowiązujące -
wymienia nauki zaliczane do nauk przyrodniczych -
definiuje pojęcia: atom,
elektron, proton, neutron, nukleony,
elektrony walencyjne -
oblicza
liczbę protonów, elektronów -
definiuje pojęcia: masa
atomowa, liczba atomowa, liczba masowa,
jednostka masy atomowej, masa cząsteczkowa -
podaje masy
atomowe
i liczby atomowe pierwiastków
chemicznych, korzystając -
oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych,
np. MgO, CO2 -
definiuje pojęcia dotyczące współczesnego modelu budowy
atomu: orbital atomowy, liczby kwantowe
(n, l, m, ms), stan
energetyczny, stan kwantowy, elektrony sparowane -
wyjaśnia, co to są izotopy pierwiastków chemicznych na
przykładzie atomu wodoru -
omawia budowę współczesnego modelu atomu -
definiuje pojęcie pierwiastek
chemiczny -
podaje treść prawa okresowości -
omawia budowę układu okresowego pierwiastków chemicznych
(podział na grupy, okresy i bloki konfiguracyjne) -
wskazuje w
układzie okresowym pierwiastki chemiczne należące do bloku s, p, d oraz f -
określa podstawowe właściwości pierwiastka chemicznego na
podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym -
wskazuje w
układzie okresowym pierwiastki chemiczne zaliczane do niemetali i metali |
Uczeń: -
wyjaśnia przeznaczenie podstawowego szkła -
bezpiecznie posługuje się podstawowym sprzętem
laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi -
wyjaśnia, dlaczego chemia należy do nauk przyrodniczych -
wykonuje proste obliczenia związane -
podaje treść zasady
nieoznaczoności Heisenberga, reguły
Hunda oraz zakazu Pauliego -
opisuje typy orbitali atomowych i rysuje ich kształty -
zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków
chemicznych o liczbie atomowej -
definiuje pojęcia: promieniotwórczość,
okres półtrwania -
wymienia zastosowania izotopów pierwiastków
promieniotwórczych -
przedstawia ewolucję poglądów na temat budowy materii od
starożytności do czasów współczesnych -
wyjaśnia budowę współczesnego układu okresowego
pierwiastków chemicznych, uwzględniając podział na bloki s, p, d oraz f -
wyjaśnia, co stanowi podstawę budowy współczesnego układu
okresowego pierwiastków chemicznych (konfiguracja elektronowa wyznaczająca
podział na bloki s, p, d
oraz f) -
wyjaśnia, podając przykłady, jakich informacji na temat
pierwiastka chemicznego dostarcza znajomość jego położenia w układzie
okresowym |
Uczeń: -
wyjaśnia, czym zajmuje się chemia nieorganiczna i
organiczna -
wyjaśnia, od czego zależy ładunek jądra atomowego i
dlaczego atom jest elektrycznie obojętny -
wykonuje obliczenia związane z pojęciami: masa atomowa,
masa cząsteczkowa, liczba atomowa, liczba masowa, jednostka masy atomowej (o
większym stopniu trudności) -
zapisuje
konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych Z od 1 do 36 oraz jonów
-
określa stan kwantowy elektronów w atomie za pomocą
czterech liczb kwantowych, korzystając z praw mechaniki kwantowej -
oblicza masę
atomową pierwiastka chemicznego o znanym składzie izotopowym -
oblicza
procentową zawartość izotopów -
wymienia nazwiska uczonych, którzy -
wyjaśnia sposób klasyfikacji pierwiastków chemicznych w
XIX w. -
omawia kryterium klasyfikacji pierwiastków chemicznych
zastosowane przez Dmitrija I. Mendelejewa -
analizuje zmienność charakteru chemicznego pierwiastków
grup głównych zależnie od ich położenia w układzie okresowym -
wykazuje
zależność między położeniem pierwiastka chemicznego w danej grupie |
Uczeń: -
wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć ładunek i masa -
wyjaśnia, co to są siły jądrowe i jaki mają wpływ na
stabilność jądra -
wyjaśnia, na czym polega dualizm korpuskularno-falowy -
zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków
chemicznych o liczbach atomowych Z od 1 do 36 oraz jonów wybranych pierwiastków chemicznych, za
pomocą liczb kwantowych -
wyjaśnia, dlaczego zwykle masa atomowa pierwiastka
chemicznego nie jest liczbą całkowitą -
wyznacza masę izotopu promieniotwórczego na podstawie
okresu półtrwania -
analizuje zmiany masy izotopu promieniotwórczego w
zależności od czasu -
porównuje układ okresowy pierwiastków chemicznych
opracowany przez Mendelejewa (XIX w.) ze współczesną wersją -
uzasadnia przynależność pierwiastków chemicznych do
poszczególnych bloków energetycznych -
uzasadnia, dlaczego lantanowce znajdują się w grupie 3. i
okresie 6., a aktynowce w grupie 3. i okresie 7. -
wymienia nazwy systematyczne superciężkich pierwiastków
chemicznych o liczbie atomowej większej od 100 |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu
trudności, -
wyjaśnia, na czym polega zjawisko
promieniotwórczości naturalnej i sztucznej, -
określa rodzaje i właściwości
promieniowania α, β, γ, -
podaje przykłady naturalnych przemian
jądrowych, -
wyjaśnia pojęcie szereg promieniotwórczy, -
wyjaśnia przebieg kontrolowanej i
niekontrolowanej reakcji łańcuchowej, -
zapisuje przykładowe równania reakcji
jądrowych stosując regułę przesunięć Soddy'ego-Fajansa, -
analizuje zasadę działania reaktora
jądrowego i bomby atomowej, -
podaje przykłady praktycznego
wykorzystania zjawiska promieniotwórczości i ocenia związane z tym
zagrożenia. |
2. Wiązania chemiczne
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1+2+3+4+5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcie elektroujemność
-
wymienia nazwy pierwiastków elektrododatnich i
elektroujemnych, korzystając z tabeli elektroujemności -
wymienia przykłady cząsteczek pierwiastków chemicznych
(np. O2, H2) i związków chemicznych (np. H2O,
HCl) -
definiuje pojęcia: wiązanie
chemiczne, wartościowość, polaryzacja wiązania, dipol -
wymienia i charakteryzuje rodzaje wiązań chemicznych
(jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane) -
podaje zależność między różnicą elektroujemności w
cząsteczce -
wymienia przykłady cząsteczek, w których występuje
wiązanie jonowe, kowalencyjne -
definiuje pojęcia:
orbital molekularny (cząsteczkowy), wiązanie σ, wiązanie π,
wiązanie metaliczne, wiązanie wodorowe, wiązanie koordynacyjne, donor pary
elektronowej, akceptor pary elektronowej -
opisuje budowę wewnętrzną metali -
definiuje pojęcie hybrydyzacja
orbitali atomowych -
podaje, od czego zależy kształt cząsteczki (rodzaj
hybrydyzacji) |
Uczeń: -
omawia zmienność elektroujemności pierwiastków chemicznych
w układzie okresowym -
wyjaśnia regułę dubletu
elektronowego -
przewiduje na
podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków chemicznych rodzaj wiązania
chemicznego -
wyjaśnia sposób powstawania wiązań kowalencyjnych,
kowalencyjnych spolaryzowanych, jonowych i metalicznych -
wymienia przykłady i określa właściwości substancji, w
których występują wiązania metaliczne, wodorowe, kowalencyjne, jonowe -
wyjaśnia
właściwości metali na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego -
wyjaśnia różnicę miedzy orbitalem atomowym a orbitalem
cząsteczkowym (molekularnym) -
wyjaśnia pojęcia: stan
podstawowy atomu, stan wzbudzony atomu -
podaje warunek wystąpienia hybrydyzacji orbitali atomowych -
przedstawia przykład przestrzennego rozmieszczenia wiązań
w cząsteczkach -
definiuje pojęcia: atom
centralny, ligand, liczba koordynacyjna |
Uczeń: -
analizuje zmienność elektroujemności -
zapisuje
wzory elektronowe (wzory kropkowe) i kreskowe cząsteczek, w których występują wiązania kowalencyjne, jonowe oraz
koordynacyjne -
wyjaśnia, dlaczego wiązanie koordynacyjne nazywane jest
też wiązaniem donorowo- -
wyjaśnia pojęcie energia
jonizacji -
omawia sposób
w jaki atomy pierwiastków chemicznych bloku s i p osiągają trwałe
konfiguracje elektronowe (tworzenie jonów) -
charakteryzuje wiązanie metaliczne -
zapisuje równania
reakcji powstawania jonów i tworzenia wiązania jonowego -
przedstawia graficznie tworzenie się wiązań typu σ i π -
określa wpływ wiązania wodorowego na nietypowe właściwości
wody -
wyjaśnia pojęcie siły
van der Waalsa -
porównuje właściwości substancji jonowych, cząsteczkowych,
kowalencyjnych, metalicznych oraz substancji o wiązaniach wodorowych -
opisuje typy hybrydyzacji orbitali atomowych (sp, sp2, sp3) |
Uczeń: -
wyjaśnia zależność między długością wiązania a jego
energią -
porównuje wiązanie koordynacyjne -
proponuje wzory elektronowe (wzory kropkowe) i kreskowe
dla cząsteczek lub jonów, w których występują wiązania koordynacyjne -
określa typ wiązań (σ i π) -
określa rodzaje oddziaływań między atomami a cząsteczkami
na podstawie wzoru chemicznego lub informacji o oddziaływaniu -
analizuje mechanizm przewodzenia prądu elektrycznego przez
metale i stopione sole -
wyjaśnia
wpływ rodzaju wiązania na właściwości fizyczne substancji -
przewiduje
typ hybrydyzacji -
udowadnia zależność między typem hybrydyzacji a kształtem
cząsteczki -
określa wpływ wolnych par elektronowych |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, -
wyjaśnia, na czym polega hybrydyzacja w cząsteczkach
węglowodorów nienasyconych, -
oblicza liczbę przestrzenną i na podstawie jej wartości
określa typ hybrydyzacji oraz możliwy kształt cząsteczek lub jonów. |
3. Systematyka związków nieorganicznych
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia zjawisko
fizyczne i reakcja chemiczna -
wymienia przykłady zjawisk fizycznych -
definiuje pojęcia: równanie
reakcji chemicznej, substraty, produkty, reakcja syntezy, reakcja
analizy, reakcja wymiany -
zapisuje równania prostych reakcji chemicznych (reakcji
syntezy, analizy -
podaje treść prawa
zachowania masy i prawa stałości składu
związku chemicznego -
interpretuje
równania reakcji chemicznych w aspekcie jakościowym i ilościowym -
definiuje pojęcia tlenki
i nadtlenki -
zapisuje
wzory i nazwy systematyczne wybranych tlenków metali i
niemetali -
zapisuje równanie reakcji otrzymywania tlenków co najmniej
jednym sposobem -
ustala doświadczalnie charakter chemiczny danego tlenku -
definiuje pojęcia:
tlenki kwasowe, tlenki zasadowe, tlenki obojętne -
definiuje pojęcia wodorotlenki
i zasady -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne wybranych wodorotlenków -
wyjaśnia różnicę między zasadą -
zapisuje równanie reakcji otrzymywania wybranej zasady -
definiuje pojęcia: amfoteryczność,
tlenki amfoteryczne, wodorotlenki amfoteryczne -
zapisuje wzory i nazwy wybranych tlenków -
definiuje pojęcia: kwasy,
moc kwasu -
wymienia
sposoby klasyfikacji kwasów -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne kwasów -
zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów -
definiuje pojęcie sole -
wymienia rodzaje soli -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne prostych soli -
przeprowadza
doświadczenie chemiczne mające na celu otrzymanie wybranej soli -
wymienia przykłady soli występujących -
definiuje pojęcia: wodorki,
azotki, węgliki |
Uczeń: -
wymienia różnice między zjawiskiem fizycznym a reakcją
chemiczną -
przeprowadza doświadczenie chemiczne mające na celu
otrzymanie prostego związku chemicznego (np. FeS), zapisuje równanie
przeprowadzonej reakcji chemicznej, określa jej typ oraz wskazuje substraty i
produkty -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne tlenków -
zapisuje
równianie reakcji otrzymywania tlenków pierwiastków chemicznych o liczbie
atomowej Z od 1 do 30 -
opisuje budowę tlenków -
dokonuje
podziału tlenków na kwasowe, zasadowe, obojętne i amfoteryczne -
zapisuje równania reakcji chemicznych tlenków kwasowych i
zasadowych z wodą -
wymienia przykłady zastosowania tlenków -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne wodorotlenków -
opisuje budowę wodorotlenków -
zapisuje równania reakcji otrzymywania zasad -
wyjaśnia pojęcia: amfoteryczność,
tlenki amfoteryczne, wodorotlenki amfoteryczne -
zapisuje równania reakcji chemicznych wybranych tlenków i
wodorotlenków z kwasami i zasadami -
wymienia przykłady zastosowania wodorotlenków -
wymienia przykłady tlenków kwasowych, zasadowych,
obojętnych i amfoterycznych -
opisuje budowę kwasów -
dokonuje
podziału podanych kwasów na tlenowe i beztlenowe -
wymienia metody otrzymywania kwasów -
wymienia przykłady zastosowania kwasów -
opisuje budowę soli -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne soli -
wyjaśnia pojęcia wodorosole
i hydroksosole -
zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranej soli
trzema sposobami -
odszukuje informacje na temat występowania soli w
przyrodzie -
wymienia zastosowania soli w przemyśle |
Uczeń: -
wskazuje zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne wśród
podanych przemian -
określa typ reakcji chemicznej na podstawie jej przebiegu -
stosuje prawo zachowania masy i prawo stałości składu
związku chemicznego -
podaje przykłady nadtlenków i ich wzory sumaryczne -
wymienia kryteria podziału tlenków i na tej podstawie
dokonuje ich klasyfikacji -
dokonuje
podziału tlenków na kwasowe, zasadowe, obojętne i amfoteryczne oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych z kwasami i
zasadami -
wskazuje w układzie okresowym pierwiastki chemiczne, które
mogą tworzyć tlenki -
projektuje
doświadczenie chemiczne Badanie zachowania tlenku glinu wobec
zasady i kwasu oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych, w postaci cząsteczkowej i jonowej -
wymienia
metody otrzymywania tlenków, wodorotlenków i kwasów oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
projektuje
doświadczenie Reakcja tlenku fosforu(V)
z wodą i zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia typowe
właściwości chemiczne kwasów (zachowanie wobec metali, tlenków metali,
wodorotlenków i soli kwasów -
podaje nazwy kwasów nieorganicznych na podstawie ich
wzorów chemicznych -
zapisuje
równania reakcji chemicznych ilustrujące utleniające właściwości wybranych
kwasów -
wymienia metody otrzymywania soli -
zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranej soli co
najmniej pięcioma sposobami -
podaje nazwy i zapisuje wzory sumaryczne wybranych
wodorosoli i hydroksosoli -
odszukuje informacje na temat występowania w przyrodzie
tlenków i wodorotlenków, podaje ich wzory i nazwy systematyczne oraz
zastosowania -
opisuje budowę, właściwości oraz zastosowania wodorków, węglików i azotków |
Uczeń: -
projektuje
doświadczenie chemiczne Badanie charakteru chemicznego tlenków
metali i niemetali oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Badanie
działania zasady i kwasu na tlenki oraz zapisuje odpowiednie
równania reakcji chemicznych -
przewiduje charakter chemiczny tlenków wybranych
pierwiastków i zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
określa
charakter chemiczny tlenków pierwiastków chemicznych o liczbie atomowej Z od 1 do 30 na podstawie ich
zachowania wobec wody, kwasu i zasady; zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
określa różnice w budowie cząsteczek tlenków i nadtlenków -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
wodorotlenku żelaza(III) oraz zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne, w
których wyniku można otrzymać różnymi metodami wodorotlenki trudno
rozpuszczalne w wodzie; zapisuje odpowiednie równanania reakcji chemicznych -
przewiduje wzór oraz charakter chemiczny tlenku, znając
produkty reakcji chemicznej tego tlenku z wodorotlenkiem sodu i kwasem
chlorowodorowym -
analizuje właściwości pierwiastków chemicznych pod
względem możliwości tworzenia tlenków i wodorotlenków amfoterycznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Porównanie
aktywności chemicznej metali
oraz
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
określa różnice w budowie cząsteczek soli obojętnych,
hydroksosoli i wodorosoli oraz podaje przykłady tych związków chemicznych -
określa różnice w budowie cząsteczek soli obojętnych,
prostych, podwójnych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Ogrzewanie siarczanu(VI)
miedzi(II)woda(1/5) oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
ustala nazwy różnych soli na podstawie ich wzorów
chemicznych -
ustala wzory soli na podstawie ich nazw -
proponuje metody, którymi można otrzymać wybraną sól i
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
ocenia, które z poznanych związków chemicznych mają
istotne znaczenie -
określa typ wiązania chemicznego występującego w azotkach -
zapisuje równania reakcji chemicznych, |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, -
przygotowuje i prezentuje prace projektowe oraz zadania
testowe z systematyki związków nieorganicznych, z uwzględnieniem ich
właściwości oraz wykorzystaniem wiadomości z zakresu podstawowego chemii. |
4. Stechiometria
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia mol
i masa molowa -
wykonuje bardzo proste obliczenia związane -
podaje treść prawa
Avogadra -
wykonuje proste obliczenia stechiometryczne związane z
pojęciem masy molowej |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcie objętość
molowa gazów -
wykonuje proste obliczenia związane z pojęciami: mol, masa
molowa, objętość molowa gazów w warunkach normalnych -
interpretuje
równania reakcji chemicznych na sposób cząsteczkowy, molowy, ilościowo -
wyjaśnia, na czym polegają obliczenia stechiometryczne -
wykonuje proste obliczenia stechiometryczne związane z
masą molową oraz objętością molową substratów i produktów reakcji chemicznej |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcia liczba
Avogadra i stała Avogadra -
wykonuje
obliczenia związane z pojęciami: mol, masa molowa, objętość molowa gazów, liczba Avogadra (o większym stopniu
trudności) -
wyjaśnia pojęcie wydajność
reakcji chemicznej -
oblicza skład procentowy związków chemicznych -
wyjaśnia różnicę między wzorem elementarnym (empirycznym)
a wzorem rzeczywistym związku chemicznego -
rozwiązuje proste zadania związane |
Uczeń: -
porównuje gęstości różnych gazów na podstawie znajomości
ich mas molowych -
wykonuje
obliczenia stechiometryczne dotyczące mas molowych, objętości molowych, liczby
cząsteczek oraz niestechiometrycznych ilości substratów -
wykonuje
obliczenia związane -
wykonuje
obliczenia umożliwiające określenie wzorów elementarnych |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, -
wyjaśnia różnicę między gazem doskonałym a gazem
rzeczywistym, -
stosuje równanie Clapeyrona do obliczenia objętości lub
liczby moli gazu w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury, -
wykonuje obliczenia stechiometryczne z zastosowaniem równania
Clapeyrona. |
5. Reakcje utleniania-redukcji.
Elektrochemia
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
definiuje
pojęcie stopień utlenienia pierwiastka
chemicznego -
wymienia reguły obliczania stopni utlenienia pierwiastków
w związkach chemicznych -
określa
stopnie utlenienia pierwiastków -
definiuje
pojęcia: reakcja utleniania-redukcji (redoks), utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja -
zapisuje proste schematy bilansu elektronowego -
wskazuje w prostych reakcjach redoks utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces
redukcji -
wymienia najważniejsze reduktory stosowane w przemyśle |
Uczeń: -
oblicza
zgodnie z regułami stopnie utlenienia pierwiastków w cząsteczkach związków
nieorganicznych, organicznych oraz jonowych -
wymienia przykłady reakcji redoks oraz wskazuje w nich utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji -
dobiera
współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w prostych równaniach reakcji redoks -
wyjaśnia, na czym polega otrzymywanie metali z rud z
zastosowaniem reakcji redoks -
wyjaśnia pojęcia szereg
aktywności metali |
Uczeń: -
przewiduje typowe
stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych na podstawie konfiguracji
elektronowej ich atomów -
analizuje równania reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja magnezu z chlorkiem żelaza(III) oraz zapisuje odpowiednie
równanie reakcji chemicznej -
dobiera
współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w równaniach
reakcji redoks, w tym w reakcjach dysproporcjonowania -
określa, które pierwiastki chemiczne w stanie wolnym lub w
związkach chemicznych mogą być utleniaczami, a które reduktorami -
wymienia zastosowania reakcji redoks |
Uczeń: -
określa
stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych w cząsteczkach i jonach złożonych -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja miedzi z azotanem(V) srebra(I) -
projektuje
doświadczenie chemiczne Reakcja miedzi
ze stężonym roztworem kwasu azotowego(V) -
zapisuje równania reakcji miedzi -
analizuje
szereg aktywności metali |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, - wyjaśnia
pojęcie ogniwo galwaniczne i podaje
zasadę jego działania, - opisuje
budowę i zasadę działania ogniwa Daniella, - zapisuje
równania reakcji chemicznych zachodzących w ogniwie Daniella, - wyjaśnia
pojęcie półogniwo, - wyjaśnia
pojęcie siła elektromotoryczna ogniwa
(SEM), - oblicza
siłę elektromotoryczną dowolnego ogniwa, korzystając z szeregu napięciowego
metali, - wyjaśnia
pojęcie normalna elektroda wodorowa, - definiuje
pojęcia potencjał standardowy półogniwa
i szereg elektrochemiczny metali, - omawia
proces korozji chemicznej oraz korozji elektrochemicznej metali, - wymienia
metody zabezpieczenia metali przed korozją, - omawia
proces elektrolizy wodnych roztworów elektrolitów i stopionych soli, - zapisuje
równania reakcji elektrodowych dla roztworów wodnych i stopionych soli, - wyjaśnia
różnicę między przebiegiem procesów elektrodowych w ogniwach i podczas
elektrolizy. |
6. Roztwory
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia: roztwór,
mieszanina jednorodna, mieszanina niejednorodna, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczana, roztwór
właściwy, zawiesina, roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór
przesycony, rozpuszczanie, rozpuszczalność, krystalizacja -
wymienia metody rozdzielania na składniki mieszanin
niejednorodnych i jednorodnych -
sporządza wodne roztwory substancji -
wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie substancji
w wodzie -
wymienia przykłady roztworów znanych -
definiuje pojęcia: koloid
(zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja -
wymienia
różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin -
odczytuje informacje z wykresu rozpuszczalności na temat
wybranej substancji -
definiuje pojęcia stężenie
procentowe -
wykonuje proste obliczenia związane |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcia: koloid
(zol), żel, koagulacja, peptyzacja,
denaturacja, koloid liofobowy, koloid liofilowy, efekt Tyndalla -
wymienia przykłady roztworów o różnym stanie skupienia
rozpuszczalnika i substancji rozpuszczanej -
omawia
sposoby rozdzielania roztworów właściwych (substancji stałych w cieczach,
cieczy w cieczach) na składniki -
wymienia zastosowania koloidów -
wyjaśnia mechanizm rozpuszczania substancji w wodzie -
wyjaśnia różnice między rozpuszczaniem -
wyjaśnia różnicę między rozpuszczalnością -
sprawdza doświadczalnie wpływ różnych czynników na
szybkość rozpuszczania substancji -
odczytuje informacje z wykresów rozpuszczalności na temat
różnych substancji -
wyjaśnia mechanizm procesu krystalizacji -
projektuje doświadczenie chemiczne mające na celu
wyhodowanie kryształów wybranej substancji -
wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie
procentowe i stężenie molowe |
Uczeń: -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie różnych substancji w wodzie oraz dokonuje podziału
roztworów, ze względu na rozmiary cząstek substancji rozpuszczonej, na
roztwory właściwe, zawiesiny i koloidy -
projektuje
doświadczenie chemiczne pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną
(substancji stałych w cieczach) na składniki -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu temperatury na rozpuszczalność gazów w wodzie oraz formułuje wniosek -
analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji -
wyjaśnia, w jaki sposób można otrzymać układy koloidalne
(kondensacja, dyspersja) -
projektuje doświadczenie chemiczne Koagulacja białka oraz określa właściwości roztworu białka jaja -
sporządza roztwór nasycony i nienasycony wybranej
substancji w określonej temperaturze, korzystając z wykresu rozpuszczalności
tej substancji -
wymienia zasady postępowania podczas sporządzania
roztworów o określonym stężeniu procentowym lub molowym -
wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie
procentowe i stężenie molowe, |
Uczeń: -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie rozpuszczalności chlorku sodu w wodzie -
wymienia przykłady substancji tworzących układy koloidalne
przez kondensację lub dyspersję -
projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne Obserwacja wiązki światła przechodzącej
przez roztwór właściwy i zol oraz formułuje wniosek -
wymienia sposoby otrzymywania roztworów nasyconych z
roztworów nienasyconych -
wykonuje
odpowiednie obliczenia chemiczne, a następnie sporządza roztwory -
oblicza stężenie procentowe lub molowe roztworu
otrzymanego przez zmieszanie dwóch roztworów o różnych stężeniach -
wykonuje obliczenia dotyczące przeliczania stężeń
procentowych i molowych roztworów |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności -
wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie
procentowe i stężenie molowe z uwzględnieniem gęstości roztworów oraz ich
mieszania, zatężania i rozcieńczania. -
wykonuje obliczenia związane z rozpuszczaniem hydratów. |
7. Kinetyka chemiczna
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
definiuje pojęcia: układ,
otoczenie, układ otwarty, układ zamknięty, układ izolowany, energia
wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja
endotermiczna, proces
endoenergetyczny, proces egzoenergetyczny -
definiuje pojęcia: szybkość
reakcji chemicznej, energia aktywacji, kataliza, katalizator -
wymienia rodzaje katalizy -
wymienia czynniki wpływające na szybkość reakcji
chemicznej |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcia: układ,
otoczenie, układ otwarty, układ zamknięty, układ izolowany, energia
wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja
endotermiczna, proces egzoenergetyczny, proces endoenergetyczny, praca,
ciepło, energia całkowita układu -
wyjaśnia pojęcia:
teoria zderzeń aktywnych, kompleks aktywny, równanie kinetyczne reakcji
chemicznej -
omawia wpływ różnych czynników na szybkość reakcji
chemicznej |
Uczeń: -
przeprowadza
reakcje będące przykładami procesów egzoenergetycznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorowęglanu sodu z kwasem etanowym -
projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie -
projektuje
doświadczenie chemiczne Reakcja magnezu
z kwasem chlorowodorowym -
projektuje
doświadczenie chemiczne Reakcja cynku z
kwasem siarkowym(VI) -
wyjaśnia pojęcia szybkość
reakcji chemicznej i energia
aktywacji -
zapisuje równania kinetyczne reakcji chemicznych -
udowadnia
wpływ temperatury, stężenia substratu, rozdrobnienia substancji -
projektuje
doświadczenie chemiczne Wpływ stężenia
substratu na szybkość reakcji chemicznej i formułuje
wniosek -
projektuje
doświadczenie chemiczne Wpływ
temperatury na szybkość reakcji chemicznej, zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek -
projektuje
doświadczenie chemiczne Rozdrobnienie
substratów a szybkość reakcji chemicznej i formułuje
wniosek -
projektuje
doświadczenie chemiczne Katalityczna
synteza jodku magnezu -
projektuje
doświadczenie chemiczne Katalityczny
rozkład nadtlenku wodoru, zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej i formułuje wniosek -
podaje treść reguły
van’t Hoffa -
wykonuje proste obliczenia chemiczne -
określa zmianę energii reakcji chemicznej przez kompleks
aktywny -
porównuje rodzaje katalizy i podaje ich zastosowania -
wyjaśnia, co to są inhibitory
oraz podaje -
wyjaśnia różnicę między katalizatorem -
rysuje wykres
zmian stężenia substratów |
Uczeń: -
udowadnia, że reakcje egzoenergetyczne należą do procesów
samorzutnych, a reakcje endoenergetyczne do procesów wymuszonych -
wyjaśnia pojęcie entalpia
układu -
kwalifikuje podane przykłady reakcji chemicznych do reakcji
egzoenergetycznych (ΔH < 0)
lub endoenergetycznych (ΔH
> 0) -
wykonuje obliczenia chemiczne -
udowadnia zależność między rodzajem reakcji chemicznej a
zasobem energii wewnętrznej substratów i produktów -
wyjaśnia różnice między katalizą homogeniczną, katalizą
heterogeniczną |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności - wyjaśnia
pojęcie równanie termochemiczne, -
określa warunki standardowe, -
definiuje pojęcia standardowa
entalpia tworzenia i standardowa
entalpia spalania, -
podaje treść reguły
Lavoisiera-Laplace'a i prawa
Hessa, -
stosuje prawo Hessa w obliczeniach termochemicznych, -
dokonuje obliczeń termochemicznych z wykorzystaniem
równania termochemicznego, -
zapisuje ogólne równania kinetyczne reakcji chemicznych i
na ich podstawie określa rząd tych reakcji chemicznych, -
definiuje pojęcie okres
półtrwania, -
wyjaśnia pojęcie temperaturowy
współczynnik szybkości reakcji chemicznej, -
omawia proces biokatalizy i wyjaśnia pojęcie biokatalizatory, -
wyjaśnia pojęcie aktywatory. |
8. Reakcje w wodnych roztworach
elektrolitów
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
wyjaśnia pojęcia elektrolity
i nieelektrolity -
omawia założenia teorii
dysocjacji elektrolitycznej (jonowej) Arrheniusa -
definiuje pojęcia:
reakcja odwracalna, reakcja nieodwracalna, stan równowagi chemicznej, stała
dysocjacji elektrolitycznej, hydroliza soli -
podaje treść prawa
działania mas -
podaje treść reguły
przekory Le Chateliera- -
zapisuje proste równania dysocjacji jonowej elektrolitów i
podaje nazwy powstających jonów -
definiuje pojęcie stopnień
dysocjacji elektrolitycznej -
wymienia przykłady elektrolitów mocnych -
wyjaśnia, na czym polega reakcja zobojętniania i zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej w postaci cząsteczkowej -
wskazuje w tabeli rozpuszczalności soli -
zapisuje
proste równania reakcji strącania osadów w postaci cząsteczkowej -
wyjaśnia pojęcie odczyn
roztworu -
wymienia
podstawowe wskaźniki kwasowo-zasadowe (pH) i omawia ich zastosowania -
wyjaśnia, co
to jest skala pH i w jaki sposób można z niej korzystać |
Uczeń: -
wyjaśnia kryterium podziału substancji na elektrolity i
nieelektrolity -
wyjaśnia rolę cząsteczek wody jako dipoli -
podaje założenia
teorii Brønsteda- -
podaje założenia teorii
Lewisa w odniesieniu do kwasów i zasad -
zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad
i soli, bez uwzględniania dysocjacji wielostopniowej -
wyjaśnia kryterium podziału elektrolitów na mocne i słabe -
porównuje moc
elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji -
wymienia przykłady reakcji odwracalnych -
zapisuje wzór
matematyczny przedstawiający treść prawa działania mas -
wyjaśnia regułę przekory -
wymienia
czynniki wpływające na stan równowagi chemicznej -
zapisuje wzory matematyczne na obliczanie stopnia
dysocjacji elektrolitycznej i stałej dysocjacji elektrolitycznej -
wymienia czynniki wpływające na wartość stałej dysocjacji
elektrolitycznej i stopnia dysocjacji elektrolitycznej -
zapisuje
równania reakcji zobojętniania -
analizuje tabelę rozpuszczalności soli -
zapisuje
równania reakcji strącania osadów w postaci cząsteczkowej i jonowej -
wyznacza pH
roztworów z użyciem wskaźników kwasowo-zasadowych oraz określa ich odczyn |
Uczeń: -
projektuje i
przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie
zjawiska przewodzenia prądu elektrycznego i zmiany barwy wskaźników kwasowo-zasadowych w wodnych roztworach
różnych związków chemicznych oraz
dokonuje podziału substancji na elektrolity i nieelektrolity -
wyjaśnia
założenia teorii Brønsteda– -
stosuje prawo
działania mas na konkretnym przykładzie
reakcji odwracalnej, np. dysocjacji słabych elektrolitów -
zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad
i soli, uwzględniając dysocjację stopniową niektórych kwasów i zasad -
wykonuje
obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęcia stopień dysocjacji -
stosuje
regułę przekory w konkretnych reakcjach
chemicznych -
porównuje przewodnictwo elektryczne roztworów różnych
kwasów o takich samych stężeniach i interpretuje wyniki doświadczeń
chemicznych -
projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne mające
na celu zbadanie przewodnictwa roztworów kwasu octowego -
projektuje
doświadczenie chemiczne Reakcje
zobojętniania zasad kwasami -
zapisuje
równania reakcji zobojętniania -
bada odczyn
wodnych roztworów soli -
przewiduje na podstawie wzorów soli, które -
zapisuje
równania reakcji hydrolizy soli |
Uczeń: -
omawia na dowolnych przykładach kwasów -
stosuje prawo
działania mas w różnych reakcjach odwracalnych -
przewiduje warunki przebiegu konkretnych reakcji
chemicznych w celu zwiększenia ich wydajności -
wyjaśnia mechanizm procesu dysocjacji jonowej, z
uwzględnieniem roli wody w tym procesie -
zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad
i soli, z uwzględnieniem dysocjacji wielostopniowej -
wyjaśnia
przyczynę kwasowego odczynu roztworów kwasów oraz zasadowego odczynu
roztworów wodorotlenków; zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
zapisuje równania dysocjacji jonowej, używając wzorów
ogólnych kwasów, zasad i soli -
analizuje zależność stopnia dysocjacji od rodzaju
elektrolitu i stężenia roztworu -
wykonuje obliczenia chemiczne korzystając -
omawia istotę reakcji zobojętniania i strącania osadów
oraz podaje zastosowania tych reakcji chemicznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
osadów trudno rozpuszczalnych wodorotlenków -
projektuje
doświadczenie chemiczne Strącanie osadu
trudno rozpuszczalnej soli -
zapisuje
równania reakcji strącania osadów w postaci cząsteczkowej, jonowej -
wyjaśnia zależność między pH a iloczynem jonowym wody -
posługuje się
pojęciem pH w odniesieniu -
wyjaśnia, na czym polega reakcja hydrolizy soli -
przewiduje
odczyn wodnych roztworów soli, zapisuje równania reakcji hydrolizy -
projektuje
doświadczenie chemiczne Badanie odczynu
wodnych roztworów soli; zapisuje równania reakcji hydrolizy w postaci cząsteczkowej i jonowej
oraz określa rodzaj reakcji hydrolizy -
przewiduje odczyn
roztworu po reakcji chemicznej substancji zmieszanych |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, -
podaje treść prawa rozcieńczeń Ostwalda i przedstawia jego
zapis w sposób matematyczny, -
oblicza stałą i stopień dysocjacji elektrolitycznej
elektrolitu o znanym stężeniu z wykorzystaniem prawa rozcieńczeń Ostwalda, -
stosuje prawo rozcieńczeń Ostwalda do rozwiązywania zadań
o znacznym stopniu trudności, -
wyjaśnia pojęcie iloczyn
rozpuszczalności substancji, -
podaje zależność między wartością iloczynu
rozpuszczalności a rozpuszczalnością soli w danej temperaturze, -
wyjaśnia, na czym polega efekt wspólnego jonu, -
przewiduje, która z trudno rozpuszczalnych soli o znanych
iloczynach rozpuszczalności w danej temperaturze strąci się łatwiej, a która
trudniej. |
9. Charakterystyka pierwiastków i
związków chemicznych
Ocena
dopuszczająca [1] |
Ocena
dostateczna [1
+ 2] |
Ocena
dobra [1
+ 2 + 3] |
Ocena
bardzo dobra [1
+ 2 + 3 + 4] |
Ocena
celująca [1
+ 2 + 3 + 4 + 5] |
Uczeń: -
wymienia najważniejsze właściwości atomu sodu na podstawie
znajomości jego położenia -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne sodu -
zapisuje wzory najważniejszych związków sodu (NaOH, NaCl) -
wymienia najważniejsze właściwości atomu wapnia na
podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków
chemicznych -
wymienia najważniejsze właściwości atomu glinu na
podstawie znajomości jego położenia -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne glinu -
wyjaśnia, na
czym polega pasywacja glinu -
wyjaśnia, na czym polega amfoteryczność wodorotlenku glinu -
wymienia najważniejsze właściwości atomu krzemu na
podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków
chemicznych -
wymienia zastosowania krzemu wiedząc, -
zapisuje wzór i nazwę systematyczną związku krzemu, który
jest głównym składnikiem piasku -
wymienia najważniejsze składniki powietrza -
wymienia najważniejsze właściwości atomu tlenu na
podstawie znajomości jego położenia -
zapisuje
równania reakcji spalania węgla, siarki i magnezu w tlenie -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne oraz
zastosowania tlenu -
wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy i jaką rolę
odgrywa w przyrodzie -
wymienia najważniejsze właściwości atomu azotu na
podstawie znajomości jego położenia -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne azotu -
zapisuje wzory najważniejszych związków azotu (kwasu
azotowego(V), azotanów(V)) -
wymienia najważniejsze właściwości atomu siarki na
podstawie znajomości jego położenia -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne siarki -
zapisuje wzory najważniejszych związków siarki (tlenku
siarki(IV), tlenku siarki(VI), kwasu siarkowego(VI) i siarczanów(VI)) -
wymienia najważniejsze właściwości atomu chloru na
podstawie znajomości jego położenia w układzie okresowym pierwiastków
chemicznych -
zapisuje wzory najważniejszych związków chloru (kwasu
chlorowodorowego i chlorków) -
określa, jak zmienia się moc kwasów beztlenowych fluorowców
wraz ze zwiększaniem się masy atomów fluorowców -
podaje
kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloków s, p,
d oraz f -
wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków bloku s -
wymienia właściwości fizyczne, chemiczne oraz zastosowania
wodoru i helu -
podaje wybrany sposób otrzymywania wodoru i zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
zapisuje wzór tlenku i wodorotlenku dowolnego pierwiastka
chemicznego należącego do bloku s -
wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków
chemicznych bloku p -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne borowców oraz
wzory tlenków borowców i ich charakter chemiczny -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne węglowców oraz
wzory tlenków węglowców -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne azotowców oraz
przykładowe wzory tlenków, kwasów i soli azotowców -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenowców oraz
przykładowe wzory związków tlenowców (tlenków, nadtlenków, siarczków -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców oraz
przykładowe wzory związków fluorowców -
podaje, jak zmienia się aktywność chemiczna fluorowców
wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne helowców oraz
omawia ich aktywność chemiczną -
omawia zmienność aktywności chemicznej -
wskazuje w układzie okresowym pierwiastki chemiczne bloku d -
zapisuje konfigurację elektronową atomów manganu i żelaza -
zapisuje konfigurację elektronową atomów miedzi i chromu,
uwzględniając promocję elektronu -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych,
które tworzy chrom -
podaje, od czego zależy charakter chemiczny związków
chromu -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych,
które tworzy mangan -
podaje, od czego zależy charakter chemiczny związków
manganu -
omawia aktywność chemiczną żelaza na podstawie znajomości
jego położenia w szeregu napięciowym metali -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków żelaza oraz
wymienia ich właściwości -
wymienia nazwy systematyczne i wzory sumaryczne związków
miedzi oraz omawia ich właściwości -
wymienia typowe właściwości pierwiastków chemicznych bloku d -
omawia podobieństwa we właściwościach pierwiastków
chemicznych w grupach układu okresowego i zmienność tych właściwości |
Uczeń: -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie właściwości sodu oraz formułuje wniosek -
przeprowadza
doświadczenie chemiczne Reakcja sodu z
wodą oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia właściwości fizyczne i chemiczne sodu na podstawie
przeprowadzonych doświadczeń chemicznych oraz znajomości położenia tego
pierwiastka chemicznego -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne najważniejszych
związków sodu (m.in. NaNO3) oraz omawia ich właściwości -
wymienia
właściwości fizyczne i chemiczne wapnia na podstawie znajomości jego
położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz przeprowadzonych
doświadczeń chemicznych -
zapisuje wzory i nazwy chemiczne wybranych związków wapnia
(CaCO3, CaSO4 · 2 H2O, CaO, Ca(OH)2)
oraz omawia ich właściwości -
omawia
właściwości fizyczne i chemiczne glinu na podstawie przeprowadzonych
doświadczeń chemicznych oraz znajomości położenia tego pierwiastka chemicznego
w układzie okresowym -
wyjaśnia
pojęcie pasywacji oraz rolę, jaką odgrywa ten proces w przemyśle materiałów
konstrukcyjnych -
wyjaśnia, na czym polega amfoteryczność wodorotlenku
glinu, zapisując odpowiednie równania reakcji chemicznych -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne krzemu na
podstawie znajomości położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie
okresowym -
wymienia składniki powietrza i określa, które z nich są
stałe, a które zmienne -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenu oraz azotu
na podstawie znajomości ich położenia w układzie okresowym pierwiastków
chemicznych -
wyjaśnia zjawisko alotropii na przykładzie tlenu i omawia
różnice we właściwościach odmian alotropowych tlenu -
wyjaśnia, na czym polega proces skraplania gazów oraz kto
i kiedy po raz pierwszy skroplił tlen oraz azot -
przeprowadza
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
tlenu z manganianu(VII) potasu oraz
zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
przeprowadza
doświadczenie chemiczne Spalanie węgla,
siarki i magnezu w tlenie oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych -
wyjaśnia rolę tlenu w przyrodzie -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne najważniejszych
związków azotu i tlenu -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne siarki na
podstawie jej położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz
wyników przeprowadzonych doświadczeń chemicznych -
wymienia odmiany alotropowe siarki -
charakteryzuje wybrane związki siarki -
wyjaśnia pojęcie higroskopijność -
wyjaśnia pojęcie woda
chlorowa i omawia, jakie ma właściwości -
przeprowadza doświadczenie chemiczne Działanie chloru na substancje barwne -
zapisuje
równania reakcji chemicznych chloru z wybranymi metalami -
wymienia właściwości fizyczne i chemiczne chloru na
podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz
wyników przeprowadzonych doświadczeń chemicznych -
proponuje
doświadczenie chemiczne, -
proponuje
doświadczenie chemiczne, -
wyjaśnia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych
do poszczególnych bloków energetycznych i zapisuje strukturę elektronową
wybranych pierwiastków chemicznych bloku s -
wyjaśnia, dlaczego wodór i hel należą do pierwiastków
bloku s -
przeprowadza doświadczenie chemiczne, -
omawia sposoby otrzymywania wodoru i helu oraz zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych -
zapisuje wzory ogólne tlenków -
zapisuje strukturę elektronową powłoki walencyjnej wybranych
pierwiastków chemicznych bloku p -
omawia zmienność charakteru chemicznego tlenków węglowców -
omawia zmienność charakteru chemicznego tlenków azotowców -
omawia sposób otrzymywania, właściwości -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne wybranych soli
azotowców -
omawia obiegi azotu i tlenu w przyrodzie -
omawia zmienność charakteru chemicznego tlenków siarki,
selenu i telluru -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych tlenowców -
wyjaśnia zmienność aktywności chemicznej tlenowców wraz ze
zwiększaniem się ich liczby atomowej -
omawia zmienność właściwości fluorowców -
wyjaśnia zmienność aktywności chemicznej -
zapisuje wzory i nazwy systematyczne kwasów tlenowych i
beztlenowych fluorowców oraz omawia zmienność mocy tych kwasów -
omawia typowe właściwości pierwiastków chemicznych bloku p -
zapisuje strukturę elektronową zewnętrznej powłoki
wybranych pierwiastków chemicznych bloku
d |
Uczeń: -
omawia podobieństwa i różnice we właściwościach metali i niemetali
na podstawie znajomości ich położenia w układzie okresowym pierwiastków
chemicznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Działanie
roztworów mocnych kwasów na glin
oraz
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Pasywacja glinu
w kwasie azotowym(V) -
porównuje budowę wodorowęglanu sodu -
zapisuje równanie reakcji chemicznej otrzymywania węglanu
sodu z wodorowęglanu sodu -
wskazuje hydrat wśród podanych związków chemicznych oraz
zapisuje równania reakcji prażenia tego hydratu -
omawia właściwości krzemionki -
omawia sposób otrzymywania oraz właściwości amoniaku i
soli amonowych -
zapisuje wzory ogólne tlenków, wodorków, azotków i
siarczków pierwiastków chemicznych bloku s -
wyjaśnia zmienność charakteru chemicznego pierwiastków
chemicznych bloku s -
zapisuje wzory ogólne tlenków, kwasów tlenowych, kwasów
beztlenowych oraz soli pierwiastków chemicznych bloku p -
projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarki plastycznej i formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości tlenku siarki(IV) i formułuje wniosek -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) i
formułuje wniosek -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
siarkowodoru z siarczku żelaza(II) i kwasu chlorowodorowego oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
omawia właściwości tlenku siarki(IV) -
omawia sposób otrzymywania siarkowodoru -
projektuje
doświadczenie chemiczne Badanie
aktywności chemicznej fluorowców
oraz
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych -
porównuje zmienność aktywności chemicznej oraz właściwości
utleniających fluorowców wraz ze zwiększaniem się ich liczby atomowej -
wyjaśnia bierność chemiczną helowców -
charakteryzuje pierwiastki chemiczne bloku p pod względem zmienności właściwości,
elektroujemności, aktywności chemicznej -
wyjaśnia, dlaczego wodór, hel, litowce -
porównuje
zmienność aktywności litowców i berylowców w zależności od położenia danego
pierwiastka chemicznego w grupie -
zapisuje strukturę elektronową pierwiastków chemicznych
bloku d, z uwzględnieniem promocji elektronu -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
wodorotlenku chromu(III) oraz zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorotlenku chromu(III) z kwasem i zasadą oraz zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje doświadczenie chemiczne Utlenianie jonów chromu(III) nadtlenkiem wodoru w środowisku
wodorotlenku sodu oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje
doświadczenie chemiczne Reakcja
dichromianu(VI) potasu z azotanem(III) potasu w środowisku kwasu
siarkowego(VI), zapisuje odpowiednie równanie reakcji chemicznej oraz
udowadnia, że jest to reakcja redoks (wskazuje utleniacz, reduktor, proces
utleniania i proces redukcji) -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chromianu(VI) sodu z kwasem siarkowym(VI) oraz zapisuje
odpowiednie równanie reakcji chemicznej -
projektuje
doświadczenie chemiczne Reakcja
manganianu(VII) potasu -
wyjaśnia zależność charakteru chemicznego zwiazków chromu
i manganu od stopni utlenienia związków
chromu i manganu w tych zwiazkach chemicznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku miedzi(II)
-
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości wodorotlenku miedzi(II) i zapisuje
odpowiednie równania reakcji chemicznych -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
wodorotlenku żelaza(II) -
projektuje
doświadczenie chemiczne Otrzymywanie
wodorotlenku żelaza(III) -
charakteryzuje pierwiastki chemiczne bloku d -
rozwiązuje chemografy dotyczące pierwiastków chemicznych
bloków s, p oraz d |
Uczeń: -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości amoniaku i zapisuje odpowiednie równanie
reakcji chemicznej -
projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości kwasu azotowego(V) i zapisuje odpowiednie
równania reakcji chemicznych -
przewiduje podobieństwa i różnice we właściwościach sodu,
wapnia, glinu, krzemu, tlenu, azotu, siarki i chloru na podstawie ich
położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych -
wyjaśnia różnice między tlenkiem, nadtlenkiem i
ponadtlenkiem -
przewiduje i zapisuje wzór strukturalny nadtlenku sodu -
projektuje
doświadczenie chemiczne Działanie kwasu
i zasady na wodorotlenek glinu oraz zapisuje odpowiednie równania
reakcji chemicznych w sposób cząsteczkowy -
projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chloru z sodem oraz zapisuje odpowiednie równanie reakcji
chemicznej w postaci cząsteczkowej i jonowej -
rozróżnia
tlenki obojętne, kwasowe, zasadowe i amfoteryczne wśród tlenków
omawianych pierwiastków chemicznych -
zapisuje
równania reakcji chemicznych, potwierdzające charakter chemiczny danego
tlenku -
omawia i udowadnia zmienność charakteru chemicznego,
aktywności chemicznej oraz elektroujemności pierwiastków chemicznych bloku s -
udowadnia zmienność właściwości związków chemicznych
pierwiastków chemicznych bloku s -
omawia i udowadnia zmienność właściwości, charakteru
chemicznego, aktywności chemicznej oraz elektroujemności pierwiastków
chemicznych bloku p -
udowadnia zmienność właściwości związków chemicznych
pierwiastków chemicznych bloku p -
projektuje doświdczenie chemiczne umożliwiające zbadanie
właściwości związków manganu, chromu, miedzi i żelaa -
rozwiązuje chemografy o dużym stopniu trudności dotyczące
pierwiastków chemicznych bloków s, p oraz d -
omawia typowe
właściwości chemiczne wodorków pierwiastków chemicznych 17. grupy, z uwzględnieniem
ich zachowania wobec wody i zasad |
Uczeń: -
rozwiązuje zadania o wyższym stopniu trudności, -
wyjaśnia, na czym polegają połączenia klatratowe helowców, -
omawia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych
do bloku f, -
wyjaśnia pojęcia lantanowce
i aktynowce, -
charakteryzuje lantanowce i aktynowce, -
wymienia zastosowania pierwiastków chemicznych bloku f, -
przygotowuje projekty zadań teoretycznych i
doświadczalnych, wykorzystując wiadomości ze wszystkich obszarów chemii
nieorganicznej. |