CHEMIA – KLASA 2D - poziom rozszerzony

 

Zasady pracy na lekcji chemii

1. Terminy sprawdzianów obejmujących więcej niż 3 ostatnie lekcje są ustalane przez nauczyciela z tygodniowym wyprzedzeniem z wpisem do

dziennika.

2. Każdy sprawdzian poprzedza powtórzenie materiału, a po sprawdzianie – omówienie wyników.

3. Sprawdzian i zapowiedziana kartkówka są formami obowiązkowymi.

4. Każdy sprawdzian oraz zapowiedziana kartkówka wskazana przez nauczyciela, muszą być zaliczone na co najmniej 40%.

5. Powtórki maturalne, jako forma sprawdzianu, dla osób zdających chemię na maturze, muszą być zaliczone na co najmniej 40%.   

6. Uczeń ma prawo do poprawy oceny. Wpisana do dziennika poprawiona ocena jest średnią arytmetyczną ocen (sprawdzian/kartkówka i ich

    poprawa).

7. W ciągu dwóch tygodni od oddania sprawdzianu/kartkówki uczeń ma prawo poprawić ocenę. Termin poprawy ustala nauczyciel razem z

    uczniami.

8. W przypadku nieobecności ucznia (poniżej tygodnia) na sprawdzianie lub zapowiedzianej kartkówce, uczeń pisze tę formę na najbliższej lekcji,

    na której jest obecny. W przypadku dłużej nieobecności (tydzień bądź dłużej) uzupełnienie zaległości ustalane są indywidualnie.

9. Uczniowi, który posiada ściągę lub przyłapany zostanie na ściąganiu w czasie sprawdzania wiadomości, zostaje odebrana praca, a jej nowy

    termin napisania ustala nauczyciel.

10. Uczeń jest zobowiązany do przynoszenia na lekcję podręcznika (min. 1 na ławkę), zeszytu, odpowiedniego zbioru zadań oraz wskazanych

    przez nauczyciela ćwiczeń/kart pracy.

11. Jeśli nieobecność ucznia w szkole trwała nieprzerwanie tydzień, uczeń ma prawo być nieprzygotowany do pierwszej lekcji po powrocie.  

     Uczeń informuje o tym fakcie nauczyciela.

12. Uczeń może zgłosić na początku lekcji (podczas sprawdzania obecności) nieprzygotowanie bez podawania przyczyny:

    - dwa nieprzygotowania w semestrze w klasach z 3 i więcej lekcjami chemii w tygodniu.

    Nieprzygotowania nie obejmują sprawdzianów, lekcji powtórzeniowych, zapowiedzianych kartkówek, ćwiczeń na ocenę. Nauczyciel

    odnotowuje zgłoszenie nieprzygotowania w dzienniku.

13. Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności:           

RODZAJ

WAGA

sprawdzian / poprawa sprawdzianu

4

sprawdzian umiejętności maturalnych

4

kartkówka duża (2-3 tematy)

2

kartkówka mała (1 temat)

1

odpowiedź ustna

2

ćwiczenia, praca na lekcji

1

doświadczenia proste

1

doświadczenia złożone

2

projekt

2

prezentacja

1

wysokie osiągnięcia w konkursach wewnątrzszkolnych i międzyszkolnych

2

wysokie osiągnięcia w konkursach wojewódzkich, krajowych, międzynarodowych i olimpiadach

4

 

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z CHEMII

Chemia cz. 1 i cz. 2, wyd. Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro

 

Stechiometria

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

  • podaje treść prawa zachowania masy i prawa stałości składu,
  • oblicza masy reagentów, stosując prawo zachowania masy,
  • określa stosunek masowy pierwiast­ków w związku chemicz­nym oraz skład procentowy związku,
  • podaje definicję pojęć: stosunek stechiometryczny, wzór elementarny, wzór rzeczywisty, równanie składu, liczba Avogadra, mol, masa molowa, objętość molowa, wielkość ekstensywna, wielkość intensywna,
  • oblicza masy molowe i masy mola substancji,
  • wyjaśnia pojęcie objętości molowej gazów w warunkach normalnych,
  • przelicza objętości gazów na liczbę moli i masę substancji,

·        określa stosunki stechiometryczne reagentów: molowe, masowe, obję­tościowe,

·        zapisuje równanie Clapeyrona i tłumaczy zawarte w nim wielkości fizyczne.

Uczeń:

  • oblicza masy i objętości reagentów w oparciu o prawo zachowania masy,
  • oblicza liczbę moli pierwiastków w danej liczbie moli związku chemicz­nego,
  • oblicza liczbę moli substancji na podstawie masy (i odwrotnie),
  • oblicza masy molowe gazów i ich gęstości,
  • oblicza masę, liczbę moli pierwiastka w próbce związku chemicznego,
  • określa masę, liczbę moli, objętość reagenta na podstawie danych innego reagenta,
  • ustala, którego substratu użyto
    w nadmiarze.

Uczeń:

·        przelicza liczbę drobin na liczbę moli, masę (i odwrotnie),

·        oblicza masę, liczbę moli, liczbę drobin danej objętości gazów w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        określa parametry warunków standar­dowych,

·        ustala wzory sumaryczne gazowych związków, znając ich wzór elemen­tarny i gęstość w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        ustala wzory elementarne i rzeczywi­ste związków na podstawie stosunków masowych pierwiastków w tych związkach i ich składu procentowego,

·        ustala wzory gazowych reagentów na podstawie stechiometrycznych stosun­ków objętościowych,

·        oblicza masę, objętość, liczbę molekuł reagenta na podstawie danej masy, liczby moli, liczby molekuł innego re­agenta w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        oblicza masy i objętości gazowych produktów reakcji po zmieszaniu sub­stratów w stosunku niestechiometrycz­nym.

Uczeń:

·        projektuje doświadczenia, za pomocą których stwierdza słuszność prawa zachowania masy i prawa stałości składu,

·        porównuje masy i liczby moli związków chemicznych z liczbą drobin zawartych w tych próbkach,

·        oblicza objętość dowolnej mieszaniny gazów w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        oblicza masę danej objętości lub liczby moli gazu w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        oblicza gęstości gazów w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        posługuje się w obliczeniach procentem objętościowym mieszanin w warunkach standardowych,

·        przelicza objętość mie­szaniny na masę,

·        ustala wzory elementarne i sumaryczne związków gazowych na podstawie składu procentowego i składu masowego,

·        oblicza masę, objętość, liczbę moli reagenta na podstawie danej masy, liczby moli, liczby drobin innego reagenta w dowolnych warunkach ciśnienia i temperatury,

·        oblicza skład procentowy objętościowy mieszanin poreakcyjnych, po zmieszaniu gazowych substratów w stosunku nieste­chiometrycznym.

 

Elektrochemia

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

  • podaje definicje pojęć: wartościowość formalna, stopień utlenienia, reakcja redoks (utleniania-redukcji), równanie połówkowe, utlenianie, redukcja, reduktor, utleniacz, forma utleniona, forma zredukowana, przewodnik metaliczny, przewodnik jonowy, półogniwo, korozja, rdza, niemetaliczne powłoki ochronne, metaliczne powłoki ochronne, ochrona katodowa, protektor, inhibitor,
  • wskazuje reakcje redoks wśród różnych reakcji na podstawie analizy zmian stopni utlenienia pierwiastków,
  • dokonuje podziału metali na reaktywne i niereaktywne na podstawie położenia metali w szeregu napięciowym,
  • wskazuje anodę i katodę na podstawie położenia półogniwa w szeregu napięciowym metali,
  • wskazuje anodę i katodę na podstawie potencjału elektrochemicznego półogniwa,
  • wymienia czynniki, które przyspieszają korozję elektrochemiczną,
  • wymienia czynniki, które spowalniają korozję elektrochemiczną,
  • wskazuje zastosowania akumulatorów litowo-jonowych.

Uczeń:

·        podaje definicje pojęć: reakcja dysproporcjonowania, reakcja synproporcjonowania, półogniwo metaliczne, półogniwo gazowe, półogniwo redoks, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny, ogniwo Daniella, siła elektromotoryczna SEM, potencjał standardowy półogniwa, reguła zegara, szereg napięciowy metali, szereg napięciowy półogniw redoks, bateria, ogniwo nieregenerowalne, ogniwo regenerowalne (akumulator), ogniwo paliwowe,

·        wyjaśnia różnicę pomiędzy pojęciami: wartościowość i stopień utlenienia,

·        wskazuje najczęściej spotykane stopnie utlenienia tlenu, wodoru, fluoru, litowców i berylowców,

·        wyznacza stopnie utlenienia pierwiastków wchodzących w skład prostych związków nieorganicznych,

·        wyznacza stopnie utlenienia pierwiastków wchodzących w skład jonów prostych i jonów złożonych,

·        ustala brakujące indeksy stechiometryczne we wzorach sumarycznych na podstawie stopni utlenienia pierwiastków,

  • zapisuje równania połówkowe procesu utleniania i procesu redukcji,
  • zapisuje bilans elektronowy reakcji redoks,
  • dobiera brakujące współczynniki stechiometryczne na podstawie bilansu elektronowego reakcji redoks,
  • zapisuje bilans elektronowo-jonowy reakcji redoks,
  • dobiera brakujące współczynniki stechiometryczne na podstawie bilansu elektronowo-jonowego reakcji redoks,
  • wskazuje utleniacze i reduktory wśród różnych drobin,
  • zapisuje elektronowe równania reakcji zachodzących w półogniwach,
  • zapisuje sumaryczne równania reakcji zachodzącej w ogniwie,
  • oblicza SEM ogniwa,
  • podaje sposoby ochrony przed korozją,
  • odróżnia odnawialne od nieodnawialnych źródeł energii,
  • wyjaśnia ekologiczny aspekt działania ogniw paliwowych.

Uczeń:

  • wyjaśnia okresowość zmian stopni utleniania pierwiastków,
  • wyjaśnia mechanizm działania ogniwa Daniella,
  • wyjaśnia zasadę działania klucza elektrolitycznego,
  • zapisuje schemat ogniwa w konwencji sztokholmskiej,
  • podaje rodzaje półogniw,
  • wyjaśnia zasadę działania ogniw zbudowanych z półogniw metalicznych,
  • projektuje doświadczenie, w którym konstruuje ogniwo zbudowane z półogniw metalicznych,
  • przewiduje kierunek reakcji redoks,
  • wykonuje obliczenia związane z przyrostem lub ubytkiem masy blaszki zanurzonej w roztworze soli innego metalu,
  • wyjaśnia mechanizm przebiegu korozji elektrochemicznej,
  • zapisuje równania procesów zachodzących w półogniwach mikroogniw korozyjnych,
  • projektuje doświadczenie, w którym bada przebieg korozji elektrochemicznej,
  • opisuje budowę baterii,
  • opisuje budowę akumulatora ołowiowego.

Uczeń

  • wyjaśnia zasadę działania ogniw zbudowanych z półogniw gazowych i redoks.

 

Roztwory

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

·                                                                                                         podaje definicję pojęć: układ, otoczenie, faza, mieszanina, roztwór, koloid, zawiesina, emulsja, emulgator, piana,

·                                                                                                         dokonuje podziału mieszanin według różnych kryteriów,

·                                                                                                         opisuje sposoby otrzymywania roz­tworów nasyconych i nienasyco­nych,

·                                                                                                         wyjaśnia, na czym polega solwatacja i hydratacja,

·                                                                                                         wymienia sposoby rozdzielania mieszanin jednorodnych i niejedno­rodnych,

·                                                                                                         wymienia sposoby wyrażania stężeń roztworów,

·                                                                                                         wyjaśnia pojęcie stężenia procentowego roztworu,

·                                                                                                         wyjaśnia pojęcie stężenia molowego roztworu,

·                                                                                                         wykonuje proste oblicze­nia dotyczę rozpuszczalności, stężenia procentowego i stężenia molowego,

·                                                                                                         omawia zasady stosowane przy sporządzaniu roztworów o określo­nym stężeniu molowym,

·                                                                                                         wymienia sposoby zwiększania stężenia roztworów i ich rozcień­czania,

·                                                                                                         dokonuje podziału koloidów ze względu na ich powinowactwo do rozpuszczalnika,

·                                                                                                         wyjaśnia pojęcia: rozwarstwienie, desaturacja i ekstrakcja,

·                                                                                                         wyjaśnia czym różni się sól bezwodna od soli uwodnionej (hydratu),

·                                                                                                         ustala wzory hydratów na podstawie nazwy systematycznej (i odwrotnie).

Uczeń:

·        wyjaśnia różnice między rozpuszcza­niem i rozpuszczalnością,

·        interpretuje wykresy zależności rozpuszczalności od temperatury,

·        dokonuje obliczeń związanych z roz­puszczalnością,

·        przelicza rozpusz­czalność na stężenie procentowe (i odwrotnie),

·        posługuje się w obliczeniach stęże­niami procentowymi i molowymi,

·        oblicza liczbę moli substancji roz­puszczonej, jej masę, objętość roz­tworu,

·        przelicza stężenie procentowe na molowe (i odwrotnie),

·        oblicza stosunki objętościowe i masowe roztworów wykorzystując schematy krzyżowe,

·        wyjaśnia na czym polega efekt Tyndalla,

·        projektuje doświadczenie, w którym otrzymuje koloid,

·        wyjaśnia różnicę w znaczeniu pojęć: zol i żel,

·        wyjaśnia różnicę w znaczeniu pojęć: koagulacja i peptyzacja,

·        wyjaśnia czym różni się emulsja W/O od emulsji O/W,

·        wyjaśnia zasadę działania emulgatora,

·        opisuje zjawiska, które mogą towarzyszyć rozpuszczaniu substancji,

·        projektuje doświadczenia, w którym rozdziela składniki mieszaniny i odzyskuje substancję rozpuszczoną,

·        projektuje doświadczenia, w którym rozdziela składniki mieszaniny i odzyskuje rozpuszczalnik.

Uczeń:

·        rozróżnia rodzaje układów dyspersyj­nych na podstawie stanu skupienia fazy rozproszonej i fazy rozpraszającej,

·        podaje przykłady układów koloidal­nych, opisuje ich właściwości,

·        sporządza roztwór o określonym stęże­niu molowym,

·        sporządza roztwory nasycone i nienasy­cone,

·        przelicza rozpusz­czalność na stężenie molowe (i odwrotnie).

·        posługuje się w obliczeniach stężeń, gęstością roztworów i roz­puszczalnika,

·        oblicza stężenia roztworów powstałych w wyniku reakcji chemicznych,

·        oblicza masy molowe, masy cząsteczkowe substancji rozpusz­czonej oraz gęstości roztworów, wykorzystując zależność stężenia molowego od stężenia procento­wego,

·        oblicza stężenia roztworów po zmianie ilości substancji rozpusz­czonej i rozpuszczalnika,

·        wyprowadza zależność między stęże­niem procentowym i molowym,

·        wykonuje obliczenia związane z rozpuszczalnością hydratów.

 

Kinetyka i równowaga chemiczna

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

·        podaje definicję pojęć: szybkość średnia reakcji, szybkość chwilowa reakcji, cząsteczkowość reakcji, mechanizm reakcji, etap reakcji, produkt pośredni, równanie kinetyczne, stała szybkości, rząd reakcji, reakcja elementarna, reakcja złożona,

·        oblicza szybkość średnią reakcji na podstawie zmian stężenia reagentów i czasu trwania przemiany,

·        przedstawia wykres zależności szybkości reakcji od czasu,

·        przedstawia wykres zależności stężenia reagentów od czasu trwania przemiany,

·        wskazuje czynniki wpływające na szybkość reakcji,

·        podaje treść reguły van’t Hoffa,

·        oblicza zmianę szybkości reakcji w zależności od zmiany temperatury,

·        podaje definicję pojęć: energia aktywacji, kataliza, katalizator, inhibitor,

·        wskazuje rodzaje katalizatorów,

·        wyjaśnia odwracalność i nieodwracalność reakcji,

·        podaje definicje pojęć: stan równowagi chemicznej, reguła przekory,

·        podaje treść prawa działania mas,

·        przedstawia wykres zależności szybkości reakcji (oraz stężenia) od czasu dla reakcji osiągającej stan równowagi,

·        zapisuje wyrażenie na stałą równowagi reakcji przebiegającej w układzie homofazowym.

Uczeń:

·        interpretuje szybkość reakcji jako zmianę stężenia reagenta w czasie,

·        podaje definicję pojęć: równanie kinetyczne, stała szybkości reakcji, rząd reakcji, reakcja homofazowa, reakcja heterofazowa,

·        zapisuje równanie kinetyczne dla reakcji jednoetapowych,

·        zapisuje równanie kinetyczne na podstawie danych o wpływie zmian stężenia reagenta na szybkość reakcji,

·        wykonuje obliczenia ukazujące wpływ zmiany stężenia reagenta na szybkość reakcji,

·        wykonuje obliczenia ukazujące wpływ zmiany objętości naczynia i ciśnienia w naczyniu na szybkość reakcji przebiegających w fazie gazowej,

·        projektuje doświadczenie, które pokazuje wpływ różnych czynników na szybkość reakcji,

·        oblicza czas połowicznego zaniku na podstawie stałej szybkości reakcji pierwszego rzędu,

·        przedstawia wykres zależności szybkości reakcji od stężenia reagenta dla reakcji różnych rzędów,

·        rysuje krzywe przebiegu reakcji egzo- i endotermicznej,

·        zapisuje wyrażenie na stałą równowagi reakcji przebiegającej w układzie heterofazowym,

·        projektuje doświadczenie z przebiegiem reakcji bez i z udziałem katalizatora,

·        oblicza stężenia początkowe reagentów na podstawie stężeń w stanie równowagi (i odwrotnie),

·        wyjaśnia wpływ zmian stężenia reagentów, temperatury i ciśnienia w układzie na układ znajdujący się w stanie równowagi,

·        oblicza wydajność reakcji.

Uczeń:

·        podaje definicję pojęć: mechanizm reakcji, akt elementarny, etap reakcji, produkt pośredni, cząsteczkowość reakcji,

·        wyprowadza jednostkę stałej szybkości reakcji dla reakcji dowolnego rzędu,

·        oblicza szybkość chwilową reakcji, wykorzystując równanie kinetyczne,

·        oblicza zmiany szybkości reakcji w zadaniu o zwiększonym stopniu trudności,

·        podaje założenia teorii zderzeń i teorii kompleksu aktywnego,

·        oblicza stężenia początkowe reagentów na podstawie stężeń w stanie równowagi (i odwrotnie) o zwiększonym stopniu trudności,

·        interpretuje dane zawarte w tabelach i na wykresach dotyczące reakcji osiągających stan równowagi,

·        wyjaśnia wpływ katalizatora na szybkość ustalania się stanu równowagi,

·        wyjaśnia wpływ katalizatora na wydajność reakcji.

Uczeń:

·        podaje definicje pojęć: etap limitujący,

·        zapisuje równanie kinetyczne dla reakcji złożonych na podstawie mechanizmu przebiegu reakcji,

·        proponuje mechanizm przebiegu reakcji z udziałem katalizatora,

·        przedstawia wykres zależności szybkości reakcji (stężenia reagenta) od czasu dla reakcji osiągającej stan równowagi, dla której stan ten został zakłócony,

·        oblicza wydajność reakcji, wykorzystując równowagowy stopień przemiany.

 

Chemia roztworów wodnych

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

·        podaje definicje pojęć: dysocjacja jonowa, elektrolit, nieelektrolit, hydratacja jonów, jon oksoniowy H3O+, stopień dysocjacji, stała dysocjacji, elektrolit mocny, elektrolit słaby, dysocjacja jonowa stopniowa, prawo rozcieńczeń Ostwalda, autodysocjacja wody, kwas (w myśl teorii Arrheniusa), zasada (w myśl teorii Arrheniusa), iloczyn jonowy wody, skala pH, skala pOH, odczyn roztworu, wskaźnik odczynu roztworu, reakcja cząsteczkowa, reakcja jonowa, reakcja zobojętniania, reakcja strąceniowa, reakcja hydrolizy soli,

·        zapisuje równania dysocjacji jonowej kwasów, wodorotlenków i soli,

·        podaje nazwy jonów prostych i jonów złożonych,

·        wymienia elektrolity mocne i wskazuje elektrolity słabe,

·        podaje barwy wskaźników (fenoloftaleiny, oranżu metylowego i uniwersalnego papierka wskaźnikowego) w roztworach o różnym odczynie,

·        wskazuje naturalne wskaźniki odczynu roztworu,

·        określa znaczenie pH gleby,

·        korzysta z tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków.

Uczeń:

·        podaje definicje pojęć: kwas (w myśl teorii Brønsteda i Lowry’ego), zasada (w myśl teorii Brønsteda i Lowry’ego), drobina amfiprotyczna, sprzężona para kwas-zasada, stała dysocjacji kwasowej Ka, stała dysocjacji zasadowej Kb, miareczkowanie, titrant, analit, punkt równoważnikowy, iloczyn rozpuszczalności, rozpuszczalność molowa, hydroliza wielostopniowa, roztwór buforowy,

·        wyjaśnia mechanizm dysocjacji substancji o budowie kowalencyjnej,

·        wyjaśnia mechanizm dysocjacji substancji o budowie jonowej,

·        zapisuje równania dysocjacji stopniowej kwasów i wodorotlenków,

·        podaje nazwy jonów, które tworzą się w procesie dysocjacji stopniowej,

·        wyjaśnia, od czego zależy moc kwasów beztlenowych,

·        wyjaśnia, od czego zależy moc kwasów tlenowych,

·        podaje zależność stężenia jonów wodorowych i wodorotlenkowych w roztworach o różnym odczynie,

·        podaje zależność matematyczną ilustrującą iloczyn jonowy wody,

·        podaje wartość iloczynu jonowego wody w temperaturze pokojowej,

·        oblicza wartość pH roztworu na podstawie stężenia molowego jonów oksoniowych, np. jeżeli [H3O+] = 1·10–5   to pH = 5,

·        oblicza wartość pOH roztworu na podstawie stężenia molowego jonów wodorotlenkowych, np.jeżeli  [OH–] = 1·10–5   to pOH = 5,

·        wskazuje zależność liczbową pomiędzy pH a pOH roztworu,

·        podaje wartość pH, znając wartość pOH (i odwrotnie),

·        wskazuje odczyn roztworów obecnych w gospodarstwie domowym,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada odczyn roztworu wodnego,

·        wskazuje sprzężone pary kwas-zasada,

·        zapisuje wyrażenie na stałą dysocjacji kwasowej Ka,

·        zapisuje wyrażenie na stałą dysocjacji zasadowej Kb,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada przebieg reakcji zobojętniania,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji zobojętniania pomiędzy mocnymi kwasami i mocnymi zasadami,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada przebieg reakcji strąceniowej,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji strąceniowej,

·        zapisuje wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności elektrolitu o ograniczonej rozpuszczalności w wodzie,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada odczyn wodnego roztworu soli,

·        określa odczyn wodnego roztworu soli na podstawie mocy kwasu i wodorotlenku, z których dana sól powstała.

Uczeń:

·        projektuje doświadczenie, w którym bada, czy substancja jest elektrolitem, czy nieelektrolitem,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada wpływ substancji rozpuszczonej na temperaturę wrzenia rozpuszczalnika,

·        wykonuje obliczenia, wykorzystując stałą dysocjacji elektrolitu,

·        wykonuje obliczenia, wykorzystując stopień dysocjacji elektrolitu,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada moc elektrolityczną kwasów,

·        oblicza wartość pH roztworu na podstawie stężenia molowego jonów oksoniowych, np. jeżeli [H3O+] = 5·10–5   to pH = 4,3, korzystając z odpowiednich tablic,

·        oblicza wartość pOH roztworu na podstawie stężenia molowego jonów wodorotlenkowych, np. jeżeli [OH–] = 5·10–5   to pOH = 4,3, korzystając z odpowiednich tablic,

·        oblicza pH wodnych roztworów mocnych elektrolitów,

·        zapisuje równania reakcji drobiny z cząsteczką wody, uzasadniając jej przynależność do kwasów Brønsteda i Lowry’ego,

·        zapisuje równania reakcji drobiny z cząsteczką wody, uzasadniając jej przynależność do zasad Brønsteda i Lowry’ego,

·        zapisuje równania reakcji drobiny z cząsteczką wody, uzasadniając jej przynależność do drobin amfiprotycznych,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji pomiędzy kwasami i zasadami o różnej mocy,

·        wykonuje obliczenia, wykorzystując iloczyn rozpuszczalności,

·        zapisuje jonowe równania reakcji hydrolizy soli.

Uczeń:

·        wykonuje obliczenia, wykorzystując prawo rozcieńczeń Ostwalda,

·        oblicza pH wodnych roztworów słabych elektrolitów, korzystając ze stopnia dysocjacji, stałej dysocjacji i prawa rozcieńczeń Ostwalda,

  • projektuje doświadczenie, w którym przeprowadzane jest miareczkowanie alkacymetryczne,
  • wykonuje obliczenia na podstawie wyników przeprowadzonego miareczkowania,

·        oblicza pH roztworu otrzymanego po zmieszaniu roztworu kwasu z roztworem zasady po zmieszaniu ich w stosunku niestechiometrycznym,

·        wykonuje obliczenia, wykorzystując rozpuszczalność molową,

·        oblicza pH wodnego roztworu soli.

 

Właściwości pierwiastków grup głównych i ich związków

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

  • podaje definicje pojęć: metal, metal lekki, metal ciężki, niemetal, stop, gaz syntezowy, mieszanina piorunująca, prot, deuter, tryt, minerał, skała, złoże, ruda, saletra, próba płomieniowa, wapno palone, wapno gaszone, woda wapienna, zjawisko krasowe, twardość wody, twardość przemijająca, twardość trwała, wymieniacz jonowy, beton, zaprawa murarska, gips palony, gips krystaliczny, zaprawa gipsowa, aluminotermia, szkło, nawozy sztuczne, eutrofizacja, dziura ozonowa, freon,

·        wymienia właściwości fizyczne wodoru,

  • wymienia zastosowania wodoru,
  • wymienia zastosowania litowców,
  • wymienia właściwości fizyczne litowców,

·        analizuje wyniki prób płomieniowych litu, sodu i potasu,

  • wskazuje główny składnik skał wapiennych,
  • wskazuje rodzaje skał wapiennych i ich zastosowania,
  • wskazuje sposoby wykorzystania skał wapiennych w budownictwie,
  • wymienia zastosowania wapna palonego i wapna gaszonego,
  • wskazuje główny składnik skał gipsowych,
  • wskazuje rodzaje skał gipsowych i ich zastosowania,
  • wymienia zastosowania berylowców,
  • wymienia właściwości fizyczne berylowców,

·        analizuje wyniki prób płomieniowych wapnia, strontu i baru,

·        wymienia sposoby wykorzystania zaprawy gipsowej w medycynie i w budownictwie,

  • wymienia zastosowania borowców,
  • wymienia właściwości fizyczne borowców,

·        opisuje właściwości fizyczne tlenku krzemu(IV),

  • opisuje właściwości i rodzaje szkła,
  • wymienia zastosowania szkła,
  • wymienia zastosowania węglowców,
  • wymienia właściwości fizyczne węglowców,
  • wymienia właściwości fizyczne azotowców,
  • wymienia zastosowania azotowców,
  • wymienia właściwości fizyczne tlenowców,
  • wymienia zastosowania tlenowców,
  • wymienia właściwości fizyczne fluorowców,
  • wymienia zastosowania fluorowców.

Uczeń:

·        podaje definicje pojęć: degradacja biologiczna, gnicie, mineralizacja, alotropia, polimorfizm, diagram fazowy, ciało bezpostaciowe, papierek jodoskrobiowy,

·        analizuje położenie wodoru i helu w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        wymienia sposoby otrzymywania wodoru w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji otrzymywania wodoru,

·        analizuje położenie litowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        wymienia sposoby otrzymywania litowców w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji otrzymywania litowców,

·        analizuje położenie berylowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        wymienia sposoby otrzymywania berylowców w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji otrzymywania berylowców,

·        przedstawia główne rodzaje skał na Ziemi,

·        przedstawia właściwości i zastosowania: węglanu wapnia, siarczanu(VI) wapnia, tlenku wapnia i wodorotlenku wapnia,

·        opisuje sposoby usuwania twardości przemijającej wody i twardości trwałej wody,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji procesów usuwania twardości wody,

·        analizuje położenie borowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        wymienia sposoby otrzymywania glinu w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji otrzymywania glinu,

·        analizuje położenie węglowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        wymienia sposoby otrzymywania węgla i krzemu w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje równania reakcji otrzymywania węgla i krzemu,

·        przedstawia właściwości fizyczne i chemiczne: tlenku węgla(II), tlenku węgla(IV),

·        opisuje właściwości chemiczne tlenku krzemu(IV) i zapisuje odpowiednie równania reakcji,

·        analizuje położenie azotowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        wymienia sposoby otrzymywania azotu i fosforu w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje równania reakcji otrzymywania azotu i fosforu,

·        zapisuje równania reakcji ilustrujące etapy przemysłowej syntezy kwasu azotowego(V),

·        charakteryzuje rodzaje nawozów,

·        omawia właściwości sztucznych nawozów fosforowych,

·        omawia zjawisko eutrofizacji,

·        analizuje położenie tlenowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,

·        zapisuje równania reakcji ilustrujące etapy przemysłowej syntezy kwasu siarkowego(VI),

·        omawia zjawisko dziury ozonowej i zjawisko występowania kwaśnych deszczy,

·        analizuje położenie fluorowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków.

Uczeń:

·        analizuje właściwości chemiczne litowców,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości litowców i ich związków,

·        analizuje właściwości chemiczne berylowców,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości berylowców i ich związków,

·        projektuje doświadczenie, w którym wykrywa węglan wapnia w dowolnej próbce,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada właściwości chemiczne węglanu wapnia,

·        wyjaśnia chemiczny mechanizm twardnienia zaprawy murarskiej,

·        wyjaśnia chemiczny mechanizm zjawisk krasowych,

·        wyjaśnia przebieg twardnienia zaprawy murarskiej,

·        projektuje doświadczenie, w którym otrzymuje zaprawę gipsową i bada proces jej twardnienia,

·        zapisuje równanie reakcji twardnienia zaprawy gipsowej,

·        projektuje doświadczenie, w którym otrzymuje wodór w skali laboratoryjnej,

·        analizuje właściwości chemiczne wodoru,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości wodoru,

·        projektuje doświadczenie, w którym bada przebieg reakcji glinu z wodnym roztworem wodorotlenku sodu,

·        projektuje przebieg reakcji aluminotermicznej,

·        analizuje właściwości chemiczne węgla i krzemu,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości węglowców i ich związków,

·        wyjaśnia zjawisko alotropii na przykładzie odmian alotropowych węgla,

·        bada właściwości adsorpcyjne węgla (projektuje odpowiednie doświadczenie),

·        wyjaśnia, dlaczego szkło nie ma określonej temperatury topnienia,

·        opisuje budowę molekularną szkła i porównuje ją z budową drobinową tlenku krzemu(IV),

·        analizuje właściwości chemiczne azotu i fosforu,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości azotu i fosforu i ich związków,

·        analizuje zjawisko alotropii fosforu,

·        analizuje właściwości chemiczne tlenu i siarki,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości tlenu i siarki i ich związków,

·        opisuje zjawisko alotropii tlenu i siarki,

  • wymienia sposoby otrzymywania tlenu w laboratorium i w przemyśle,
  • zapisuje równania reakcji otrzymywania tlenu (projektuje odpowiednie doświadczenie),

·        wymienia sposoby otrzymywania chloru w laboratorium i w przemyśle,

·        zapisuje cząsteczkowe i jonowe równania reakcji otrzymywania chloru,

·        analizuje właściwości chemiczne fluorowców,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości fluorowców i ich związków,

·        bada reaktywność chemiczną fluorowców (projektuje odpowiednie doświadczenie),

·        biegle posługuje się zapisem równań reakcji w zapisie cząsteczkowym,

·        wykonuje zadania rachunkowe obejmujące zagadnienia dotyczące stechiometrii i stężeń roztworów.

Uczeń:

·        analizuje właściwości chemiczne glinu,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości glinu i jego związków,

·        opisuje chemiczny mechanizm powstawania szkła,

·        biegle korzysta z dodatkowych źródeł wiedzy, np. tablic,

·        biegle posługuje się zapisem równań reakcji w zapisie cząsteczkowym i jonowym,

·        wykonuje zadania rachunkowe obejmujące zagadnienia dotyczące kinetyki chemicznej, równowag, chemii roztworów wodnych i elektrochemii.

 

Właściwości pierwiastków grup pobocznych i ich związków

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

Uczeń:

  • podaje definicje pojęć: minerał, skała, złoże, ruda, saletra, stal, żeliwo, patyna, metale półszlachetne, metale szlachetne, mosiądz, brąz,
  • wymienia właściwości fizyczne chromu,
  • wymienia zastosowania chromu,
  • wymienia właściwości fizyczne manganu,
  • wymienia zastosowania manganu,
  • wymienia właściwości fizyczne żelaza,
  • wymienia zastosowania żelaza i jego stopów,
  • wymienia właściwości fizyczne miedziowców,
  • wymienia zastosowania miedziowców,
  • wymienia właściwości fizyczne cynkowców,
  • wymienia zastosowania cynkowców.

Uczeń:

  • podaje definicje pojęć: próba płomieniowa, pirofor,
  • analizuje położenie chromu w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy jego atomu,
  • analizuje położenie manganu w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy jego atomu,
  • analizuje położenie żelaza w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy jego atomu,
  • analizuje położenie miedziowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków,
  • analizuje właściwości chemiczne miedziowców,
  • zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości miedziowców i ich związków,
  • analizuje położenie cynkowców w układzie okresowym i wynikające z tego konsekwencje dla budowy atomów tych pierwiastków.

Uczeń:

·        analizuje właściwości chemiczne chromu,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości chromu i jego związków na +II, +III i +VI stopniu utlenienia,

·        bada równowagę, jaka ustala się pomiędzy jonami chromianowymi(VI) a jonami dichromianowymi(VI) [wykonuje odpowiednie doświadczenie],

·        bada właściwości utleniające soli dichromianowych(VI) w środowisku kwasowym (wykonuje odpowiednie doświadczenie),

·        analizuje właściwości chemiczne manganu,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości manganu i jego związków na +II, +IV, +VI i +VII stopniu utlenienia,

·        bada właściwości utleniające soli manganianowych(VII) w środowisku kwasowym, obojętnym i zasadowym (wykonuje odpowiednie doświadczenie),

·        analizuje właściwości chemiczne żelaza,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości żelaza i jego związków na +II i +III stopniu utlenienia,

·        analizuje właściwości chemiczne cynkowców,

·        zapisuje równania cząsteczkowe i jonowe reakcji, które potwierdzają właściwości cynkowców i ich związków,

·        biegle posługuje się zapisem równań reakcji w zapisie cząsteczkowym,

·        wykonuje zadania rachunkowe obejmujące zagadnienia dotyczące stechiometrii i stężeń roztworów.

Uczeń:

·        biegle korzysta z dodatkowych źródeł wiedzy, np. tablic,

·        biegle posługuje się zapisem równań reakcji w zapisie cząsteczkowym i jonowym,

·        wykonuje zadania rachunkowe obejmujące zagadnienia dotyczące kinetyki chemicznej, równowag, chemii roztworów wodnych i elektrochemii.