WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY
z fizyki w zakresie podstawowym
dla liceum ogólnokształcącego i technikum – Fizyka 3 – klasa 3 ABCD
Rok szkolny 2022/2023
Propozycje wymagań
programowych na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w
podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 3. podręcznika dla
liceum ogólnokształcącego i technikum Fizyka
3, zakres podstawowy.
Opracowanie według
wydawnictwa WSiP.
Lp. |
Temat |
Wymagania |
|
||||||
konieczne |
podstawowe |
rozszerzone |
dopełniające |
|
|||||
Uczeń: |
|
||||||||
Elektrostatyka |
|
||||||||
1. |
Ładunek elektryczny, przewodniki |
·
podaje definicję ładunku
elementarnego, ·
stwierdza, że dwa ładunki tego
samego znaku odpychają się, a przeciwnych znaków przyciągają się, ·
wymienia przykłady ciał, które są
przewodnikami, ·
stwierdza, że za przepływ ładunków w metalach odpowiadają elektrony, ·
formułuje zasadę zachowania ładunku. |
·
demonstruje elektryzowanie ciał, ·
stosuje zasadę zachowania ładunku do
opisu elektryzowania ciał, ·
stwierdza, że im dalej od siebie
znajdują się naelektryzowane ciała, tym mniejszymi siłami działają na siebie, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
wyjaśnia, dlaczego naelektryzowane
ciała przyciągają obojętne elektryczne przewodniki, ·
podaje przykłady elektryzowania ciał
w swoim otoczeniu. |
·
wyjaśnia rolę uziemienia, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
2. |
Izolatory |
·
wymienia przykłady ciał, które są izolatorami, ·
odróżnia izolatory od przewodników. |
·
definiuje pojęcie dipola
elektrycznego, ·
podaje przykłady oddziaływań między
naelektryzowanymi ciałami, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
stosuje pojęcie dipola elektrycznego
do wyjaśnienia przyciągania izolatorów przez naelektryzowane ciała. |
·
stosuje szereg tryboelektryczny
do wyjaśnienia elektryzowania izolatorów, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
3. |
Siły elektryczne |
·
jakościowo formułuje prawo Coulomba, ·
wykorzystuje III zasadę dynamiki do
opisu oddziaływań elektrycznych. |
·
formułuje treść prawa Coulomba, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
wykorzystuje wiedzę na temat sił
elektrycznych do opisu oddziaływań między ciałami. |
·
opisuje jakościowo oddziaływanie
między dwoma dipolami, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
4. |
Pole elektryczne |
·
posługuje się pojęciem pola
elektrycznego, ·
rysuje linie pola elektrycznego
wokół pojedynczych ładunków, ·
opisuje pole jednorodne. |
·
ilustruje doświadczalnie linie pola
elektrycznego, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
określa kierunek i zwrot siły
działającej na ładunek elektryczny w oparciu o bieg linii pola elektrycznego, ·
opisuje zachowanie się swobodnego
dipola w polu elektrycznym. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
5. |
Napięcie elektryczne |
·
podaje, czym jest napięcie
elektryczne, ·
używa jednostki napięcia. |
·
posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego
jako różnicy potencjałów, ·
oblicza pracę pola, jeśli ma dane
napięcie i ładunek, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
interpretuje napięcie elektryczne jako różnicę energii
ładunku jednostkowego w polu elektrycznym, ·
rozróżnia pracę pola wykonaną
podczas przemieszczania ładunku od pracy siły zewnętrznej przesuwającej
ładunek w polu elektrycznym. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
6. |
Przewodnik w polu elektrycznym |
·
opisuje jakościowo rozkład ładunku w
przewodnikach, ·
wie, że wewnątrz przewodnika nie ma
pola elektrycznego. |
·
opisuje przemieszczenie ładunków w przewodnikach pod wpływem
oddziaływania ze strony ładunku zewnętrznego, ·
podaje przykłady zastosowania klatki
Faradaya, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
używa pojęcia napięcia elektrycznego
do wyjaśnienia znikania pole elektrycznego wewnątrz przewodnika, ·
wyjaśnia, czym jest napięcie między
przewodnikami. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
7. |
Kondensator |
·
określa kondensator jako urządzenie
gromadzące energię elektryczną. |
·
opisuje mechanizm ładowania
kondensatorów, ·
stosuje poznaną wiedzę do opisu
typowych sytuacji. |
·
charakteryzuje kondensator poprzez
jego pojemność, ·
demonstruje przekaz energii podczas rozładowania
kondensatora. |
·
podaje praktyczne przykłady
zastosowania kondensatorów o bardzo dużej pojemności, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
8. |
Zjawiska elektryczne w atmosferze |
·
wymienia zagrożenia wynikające z
wyładowań atmosferycznych. |
·
opisuje sposoby zabezpieczeń przed
skutkami wyładowań. |
·
charakteryzuje pole elektryczne
wokół Ziemi, ·
wyjaśnia mechanizm powstawania
chmury burzowej. |
·
jakościowo opisuje mechanizm
powstawania wyładowania atmosferycznego. |
|
|||
Prąd
elektryczny |
|||||||||
9. |
Obwód prądu elektrycznego |
·
opisuje przepływ prądu w obwodach
jako ruch elektronów swobodnych albo jonów w przewodnikach, ·
wymienia niezbędne elementy obwodu
elektrycznego, ·
podaje definicję natężenia prądu
wraz z jednostką, ·
posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego
wraz z jednostką. |
·
wskazuje amperomierz jako urządzenie
do mierzenia natężenia prądu, ·
używa symboli elektrycznych do
rysowania schematów obwodów, ·
demonstruje podłączenie amperomierza
w obwodzie prądu stałego, ·
opisuje zasadę dodawania napięć w
układzie ogniw połączonych szeregowo, ·
stosuje do obliczeń związek między
natężeniem prądu a ładunkiem i czasem jego przepływu przez przekrój
poprzeczny przewodnika. |
·
wyjaśnia rolę ogniwa (baterii) w
obwodzie, ·
bada doświadczalnie dodawanie napięć
w układzie ogniw połączonych szeregowo. |
·
opisuje związek dodawania napięć
ogniw z zasadą zachowania energii, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
||||
10. |
Opór elektryczny |
·
posługuje się pojęciem oporu
elektrycznego jako właściwością przewodnika, ·
podaje jednostkę oporu
elektrycznego, ·
określa, czym jest opornik i jaką
funkcję pełni w obwodzie. |
·
wskazuje woltomierz jako urządzenie
do mierzenia napięcia, ·
rysuje schemat obwodu do wyznaczenia
oporu elektrycznego przewodnika, ·
zapisuje prawo Ohma, ·
stosuje do obliczeń proporcjonalność
natężenia prądu stałego do napięcia dla przewodników. |
·
wyjaśnia, na czym polegają
ograniczenia w stosowalności prawa Ohma, ·
opisuje różnice w zależności oporu
elektrycznego od temperatury dla metali i półprzewodników. |
·
wyjaśnia, dlaczego można pominąć
napięcia na przewodach zasilających odbiorniki, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
||||
11. |
Prąd jako nośnik energii
elektrycznej |
·
wskazuje kierunek transportu energii
za pomocą prądu (od źródła do odbiornika), ·
posługuje się pojęciem mocy prądu
elektrycznego wraz z jednostką, ·
odczytuje z licznika zużytą energię
elektryczną, ·
przelicza energię elektryczną
wyrażoną w kilowatogodzinach na dżule i odwrotnie. |
·
wyróżnia formy energii, na jakie
jest zamieniana energia elektryczna, ·
wskazuje źródła energii elektrycznej
i jej odbiorniki. |
·
wyprowadza wzór na energię
elektryczną, ·
stosuje do obliczeń przemiany
energii w obwodach prądu stałego. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
||||
12. |
Obwody elektryczne rozgałęzione |
·
podaje przykład obwodu
rozgałęzionego, ·
podaje treść I prawa Kirchhoffa. |
·
stosuje I prawo Kirchhoffa jako
przykład zasady zachowania ładunku, ·
rysuje schemat obwodu
rozgałęzionego, ·
oblicza natężenia prądów w obwodach
rozgałęzionych. |
·
planuje i wykonuje doświadczenia
ilustrujące I prawo Kirchhoffa. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
||||
13. |
Domowa sieć elektryczna |
·
opisuje sieć domową jako przykład
obwodu rozgałęzionego, ·
opisuje funkcję bezpiecznika
przeciążeniowego oraz przewodu uziemiającego, ·
opisuje sposób postępowania w
przypadku porażenia prądem. |
·
opisuje funkcję bezpiecznika
różnicowoprądowego, ·
wskazuje niebezpieczeństwa związane
z używaniem prądu elektrycznego, ·
oblicza maksymalną moc urządzeń w
obwodach zabezpieczonych danym bezpiecznikiem. |
·
rysuje schematy domowej sieci
elektrycznej, ·
wskazuje skutki przerwania dostaw
energii elektrycznej do urządzeń o kluczowym znaczeniu. |
·
wyjaśnia zasadę działania
bezpiecznika różnicowoprądowego, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach nietypowych. |
||||
Elektromagnetyzm |
|
||||||||
14. |
Pole magnetyczne |
·
nazywa bieguny magnesów stałych, ·
opisuje oddziaływanie między
magnesami, ·
posługuje się pojęciem pola
magnetycznego. |
·
rysuje linie pola magnetycznego w
pobliżu magnesów stałych, ·
zna jednostkę indukcji magnetycznej. |
·
opisuje zachowanie ferromagnetyków w
polu magnetycznym. |
·
dokonuje pomiaru indukcji
magnetycznej za pomocą smartfona, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
15. |
Pole magnetyczne prądu elektrycznego |
·
rysuje linie pola magnetycznego w
pobliżu zwojnicy z prądem, ·
opisuje budowę i działanie elektromagnesu, ·
opisuje wzajemne oddziaływanie
elektromagnesów i magnesów. |
·
rysuje linie pola magnetycznego w
pobliżu prostoliniowego przewodu z prądem, ·
opisuje jakościowo zależność indukcji
magnetycznej w zależności od odległości od przewodu, ·
opisuje zachowanie się igły
magnetycznej w otoczeniu prostoliniowego przewodu z prądem. |
·
demonstruje linie pola magnetycznego
wokół przewodów z prądem, ·
przewiduje zachowanie się igły magnetycznej
w obecności przewodów z prądem, ·
opisuje zależność indukcji
magnetycznej w zależności od odległości od przewodu. |
·
stosuje do obliczeń zależność
indukcji magnetycznej od natężenia prądu oraz odległości od przewodu, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
16. |
Przewód z prądem w polu magnetycznym |
·
opisuje jakościowo oddziaływanie pola
magnetycznego na przewody z prądem. |
·
wie, że kierunek siły działającej na
przewód z prądem w polu magnetycznym jest prostopadły do linii pola magnetycznego, ·
wskazuje oddziaływanie magnetyczne
jako podstawę działania silników elektrycznych. |
·
wyznacza kierunek siły działającej
na przewód z prądem w polu magnetycznym, ·
demonstruje działanie pola
magnetycznego na przewód z prądem. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
17. |
Ładunek elektryczny w polu
magnetycznym |
·
opisuje jakościowo oddziaływanie
pola magnetycznego na poruszające się cząstki naładowane. |
·
wie, że kierunek siły działającej na
cząstkę poruszającą się w polu magnetycznym jest prostopadły do linii pola
magnetycznego, ·
wskazuje przykłady zastosowania
działania pola magnetycznego na poruszające się ładunki. |
·
wyznacza kierunek siły działającej
na cząstkę poruszającą się w polu magnetycznym, ·
opisuje ruch ładunku w polu
magnetycznym, ·
stosuje poznaną wiedzę do
rozwiązywania problemów. |
·
projektuje kształt linii pola
pułapki magnetycznej, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
18. |
Pole magnetyczne Ziemi |
·
charakteryzuje pole magnetyczne
wokół Ziemi. |
·
omawia rolę pola magnetycznego Ziemi
jako osłony przed wiatrem słonecznym. |
·
opisuje oddziaływanie magnetosfery z
wiatrem słonecznym. |
·
wyjaśnia wpływ wiatru słonecznego na
kształt magnetosfery, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
19. |
Indukcja elektromagnetyczna. Część
1. |
·
stwierdza, że w wyniku ruchu
przewodu w polu magnetycznym powstaje w nim prąd elektryczny. |
·
demonstruje powstawanie prądu
indukcyjnego w przewodzie w wyniku jego ruchu w polu magnetycznym. |
·
wiąże powstawanie prądu
elektrycznego z działaniem siły Lorentza na poruszający się ładunek
elektryczny. |
·
określa kierunek prądu indukcyjnego. |
|
|||
20. |
Indukcja elektromagnetyczna. Część
2. |
·
stwierdza, że prąd indukcyjny
powstaje również w wyniku zmian pola magnetycznego elektromagnesu. |
·
demonstruje powstawanie prądu
indukcyjnego w przewodzie w wyniku zmian pola magnetycznego wokół
elektromagnesu, ·
opisuje jakościowo mechanizm
powstawania fal elektromagnetycznych. |
·
wyjaśnia przebieg doświadczenia 1
opisanego w rozdziale. |
·
opisuje polaryzację fali
elektromagnetycznej. |
|
|||
21. |
Prądnica |
·
stwierdza, że do wytwarzania prądu
elektrycznego w prądnicy wykorzystuje się zjawisko indukcji
elektromagnetycznej. |
·
opisuje przemiany energii podczas
działania prądnicy. |
·
opisuje zależność napięcia
powstającego na zaciskach prądnicy od czasu. |
·
opisuje wykorzystanie prądnic do
rekuperacji energii. |
|
|||
22. |
Prąd przemienny |
·
opisuje prąd przemienny jako prąd
zmieniający kierunek przepływu. |
·
opisuje cechy prądu przemiennego, ·
odczytuje dane znamionowe urządzeń
elektrycznych. |
·
odróżnia chwilową moc prądu
przemiennego od średniej, ·
odróżnia napięcie skuteczne od
maksymalnego. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
23. |
Transformator, sieci energetyczne |
·
opisuje transformator jako urządzenie
służące do zmiany wartości napięcia. |
·
opisuje zasadę działania
transformatora, ·
podaje przykłady zastosowania
transformatorów, ·
opisuje cel stosowania
transformatorów w sieciach przesyłowych. |
·
opisuje zasadę działania
transformatora przy użyciu pojęcia jego przekładni, ·
opisuje przemiany energii w
transformatorze. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
Fizyka atomowa |
|
||||||||
24. |
Promieniowanie elektromagnetyczne |
·
określa, czym są fale
elektromagnetyczne, ·
wymienia zakresy widma fal elektromagnetycznych. |
·
opisuje zastosowania poszczególnych
zakresów fal elektromagnetycznych, ·
zapisuje zależność między długością
i częstotliwością fali. |
·
wymienia podstawowe właściwości
poszczególnych zakresów fal elektromagnetycznych. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
25. |
Widmo promieniowania |
·
odróżnia termiczne i nietermiczne
źródła promieniowania, ·
analizuje na wybranych przykładach
promieniowanie termiczne ciał. |
·
odróżnia widmo absorpcyjne od
emisyjnego, ·
opisuje jakościowo pochodzenie widm
emisyjnych i absorpcyjnych gazów. |
·
zapisuje zależność długości fali
emitowanego promieniowania od temperatury. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach nietypowych. |
|
|||
26. |
Korpuskularna natura promieniowania |
·
posługuje się pojęciem fotonu jako
najmniejszej porcji energii fali elektromagnetycznej. |
·
opisuje dualizm korpuskularno-falowy
światła, ·
wyjaśnia pojęcie fotonu oraz jego
energii, ·
oblicza energię fotonu, jeśli zna
częstotliwość promieniowania. |
·
stosuje pojęcie fotonu do opisu
rozpraszania światła. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
27. |
Budowa i promieniowanie atomów |
·
zna części składowe atomów, ·
posługuje się pojęciem poziomu
energetycznego elektronu w atomie, ·
odróżnia atomy od jonów. |
·
rozróżnia stan podstawowy i stany
wzbudzone elektronu w atomie, ·
oblicza energię wyemitowanego
(pochłoniętego) fotonu, jeśli zna energie stanów atomu, ·
wyjaśnia, na czym polega jonizacja
atomów. |
·
oblicza długość fali promieniowania
emitowanego przez atom o danych poziomach energetycznych. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
28. |
*Przewodniki, izolatory i półprzewodniki |
|
|
·
na podstawie modelu pasmowego
odróżnia półprzewodniki typu p oraz typu n, ·
wiąże pasma energetyczne
z poziomami energetycznymi w atomach, ·
stosuje model pasmowy do
rozróżnienia przewodników, półprzewodników oraz izolatorów. |
·
wyjaśnia, na czym polega zakaz Pauliego w atomach. |
|
|||
29. |
Dioda |
·
opisuje diodę półprzewodnikową jako
element obwodu przewodzący prąd w jednym kierunku oraz jako źródło światła. |
·
opisuje diodę półprzewodnikową jako
złącze dwóch rodzajów półprzewodników. |
·
wyjaśnia świecenie diody z
odwołaniem się do poziomów energetycznych atomów półprzewodnika. |
·
demonstruje rolę diody jako elementu
składowego prostowników, ·
wyjaśnia przewodzenie diody w jedną
stronę w oparciu o poziomy energetyczne, ·
wyjaśnia powstawanie napięcie
progowego złącza p-n, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
30. |
Tranzystor |
·
opisuje tranzystor jako element
wykonany z półprzewodników, służący do wzmacniania sygnałów elektrycznych
oraz sterujący prądem elektrycznym. |
·
wskazuje na potrzebę zasilania
tranzystora pracującego w układzie wzmacniacza. |
·
wyjaśnia działanie tranzystora na
przykładzie tranzystora polowego, ·
opisuje podłączenie tranzystora
umożliwiające sterowanie prądem płynącym przez odbiornik energii
elektrycznej. |
·
wykorzystuje charakterystykę
tranzystora do rozwiązywania zadań. |
|
|||
31. |
Fotoefekty |
·
opisuje zjawisko fotoelektryczne
jako wywołane tylko przez promieniowanie o częstotliwości większej od
granicznej, ·
wyróżnia zjawiska fotoelektryczne
zewnętrzne oraz wewnętrzne. |
·
opisuje jakościowo zjawisko
fotochemiczne, podaje przykłady tego zjawiska, ·
definiuje częstotliwość graniczną
zjawiska fotoelektrycznego oraz fotochemicznego, ·
podaje przykłady fotoelementów, ·
opisuje przemiany energii w fotoogniwach. |
·
analizuje zjawisko fotoelektryczne
wewnętrzne, ·
stosuje model pasmowy
półprzewodników do opisu diody jako źródła światła, ·
wskazuje podobieństwa i różnice
w działaniu diody LED i fotoogniwa. |
·
stosuje model pasmowy
półprzewodników do opisu działania fotoogniwa. |
|
|||
Fizyka
jądrowa |
|
||||||||
32. |
Budowa jądra atomowego |
·
wymienia składniki jądra atomowego, ·
posługuje się pojęciami:
pierwiastek, jądro atomowe, izotop, proton, neutron, elektron. |
·
opisuje skład jądra atomowego na
podstawie liczby masowej i liczby atomowej. |
·
charakteryzuje siły jądrowe jako
najsilniejsze oddziaływanie w przyrodzie. |
·
szacuje gęstość materii jądrowej, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
33. |
Promieniowanie jądrowe |
·
wymienia rodzaje promieniowania
jądrowego, ·
określa, czym jest promieniotwórczość, ·
określa promieniowanie jądrowe jako
jonizujące. |
·
opisuje właściwości poszczególnych
rodzajów promieniowania jądrowego. |
·
zapisuje reakcje poszczególnych
rodzajów promieniowania jądrowego, ·
stosuje zasadę zachowania ładunku
elektrycznego i liczby nukleonów do zapisu reakcji. |
·
określa przenikliwość poszczególnych
rodzajów promieniowania w powiązaniu ze zdolnością do jonizacji materii, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
34. |
Prawo rozpadu promieniotwórczego |
·
stwierdza, że liczba jąder izotopu
promieniotwórczego w próbce maleje z upływem czasu, ·
definiuje pojęcie czasu połowicznego
rozpadu. |
·
odczytuje czas połowicznego rozpadu
na podstawie wykresu zależności liczby jąder izotopu promieniotwórczego od
czasu. |
·
sporządza wykres zależności liczby
jąder izotopu promieniotwórczego od czasu na podstawie informacji o czasie
połowicznego rozpadu, ·
wiąże aktywność próbki preparatu
promieniotwórczego z czasem połowicznego rozpadu. |
·
szacuje zawartość izotopu
promieniotwórczego w próbce w oparciu o prawo rozpadu, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
35. |
Wpływ promieniowania jądrowego na
organizmy |
·
określa, czym jest promieniowanie
tła, ·
ma świadomość wszechobecności
promieniowania jonizującego. |
·
wskazuje wpływ promieniowania
jonizującego na materię oraz na organizmy, ·
opisuje
skutki pochłonięcia zbyt dużych dawek promieniowania jonizującego. |
·
opisuje
wpływ promieniowania na organizmy z uwzględnieniem przenikliwości danego
promieniowania, ·
posługuje
się pojęciem dawki równoważnej. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
36. |
Zastosowanie izotopów
promieniotwórczych |
·
wymienia przykłady zastosowania
zjawiska promieniotwórczości w medycynie. |
·
wymienia przykłady zastosowania
zjawiska promieniotwórczości w technice. |
·
opisuje metodę wyznaczania wieku
znaleziska na podstawie zawartości izotopu 14C. |
·
opisuje metodę wyznaczania wieku
skał metodami izotopowymi. |
|
|||
37. |
Energia wiązania |
·
posługuje się pojęciem energii
wiązania. |
·
odczytuje energię wiązania z wykresu
zależności energii wiązania na nukleon od liczby masowej. |
·
oblicza energię wiązania dla
dowolnego izotopu, ·
analizuje reakcje jądrowe pod
względem energetycznym. |
·
porównuje energię wiązania jądra z
energią jonizacji atomów, ·
wyjaśnia zmniejszanie się energii
wiązania na nukleon wraz ze wzrostem liczby masowej dla ciężkich izotopów. |
|
|||
38. |
Deficyt masy |
·
posługuje się pojęciem deficytu
masy. |
·
stwierdza fakt, że jądro atomowe
jest lżejsze od sumy mas jego składników, ·
wiąże jakościowo deficyt masy z
energią wiązania jądra. |
·
oblicza deficyt masy dla dowolnego
izotopu, ·
oblicza deficyt masy z energii
wiązania jądra i odwrotnie. |
·
wiąże masę ciała z jego energią
spoczynkową, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
39. |
Rozszczepienie jąder ciężkich |
·
opisuje reakcję rozszczepienia jądra
atomowego, ·
stwierdza fakt, że podczas
rozszczepienia jądra atomowego wydziela się energia. |
·
odróżnia izotopy rozszczepialne od
promieniotwórczych, ·
zapisuje reakcje jądrowe z zastosowaniem
zasady zachowania liczby nukleonów i zasady zachowania ładunku. |
·
podaje warunki zajścia reakcji
łańcuchowej, ·
szacuje energię wydzieloną podczas
rozszczepienia na podstawie analizy wykresu zależności energii wiązania na
nukleon od liczby masowej. |
·
wyjaśnia, dlaczego w złożach
uranu nie zachodzi reakcja łańcuchowa, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
40. |
Reaktor jądrowy |
·
opisuje reaktor jądrowy jako
miejsce, w którym zachodzą kontrolowane reakcje rozszczepienia jąder atomowych. |
·
opisuje zasadę działania reaktora
jądrowego, ·
odróżnia role, jakie odgrywają w
reaktorze moderatory oraz pręty kontrolne. |
·
opisuje proces przygotowania paliwa
do reaktorów jądrowych, ·
opisuje sposób odbioru energii z
reaktora. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych, ·
wyjaśnia znaczenie izotopu 238U
w paliwie do reaktorów. |
|
|||
41. |
Energetyka jądrowa |
·
opisuje zasadę działania elektrowni
jądrowej, ·
wymienia korzyści płynące z energetyki
jądrowej. |
·
wymienia niebezpieczeństwa związane
z energetyką jądrową, ·
podaje podobieństwa i różnice
między elektrowniami tradycyjnymi a elektrowniami jądrowymi. |
·
opisuje sposoby postępowania ze
zużytymi prętami paliwowymi. |
·
opisuje zastosowanie reaktorów
jądrowych jako źródła napędu, ·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych. |
|
|||
42. |
Synteza jądrowa |
·
wie, że podczas łączenia lekkich
jąder wydziela się energia. |
·
opisuje reakcję termojądrową przemiany
wodoru w hel zachodzącą w gwiazdach, ·
omawia warunki zajścia reakcji
syntezy. |
·
szacuje energię wydzieloną podczas
syntezy jądrowej na podstawie analizy wykresu zależności energii wiązania na
nukleon od liczby masowej. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych, ·
opisuje sposób utrzymywania plazmy
w reaktorach termojądrowych. |
|
|||
43. |
Ewolucja gwiazd |
·
wie, że Słońce jest typową gwiazdą, ·
wie, że źródłem energii Słońca są
reakcje termojądrowe w jego jądrze. |
·
opisuje etapy ewolucji Słońca. |
·
opisuje etapy ewolucji masywnych
gwiazd, ·
omawia proces prowadzący do
powstawania gwiazd i planet. |
·
stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach
nietypowych, ·
wyjaśnia zależność czasu życia
gwiazdy od jej masy. |
|
|||
44. |
Supernowe i czarne dziury |
·
określa supernową jako wybuch
gwiazdy, ·
podaje przykład wybuchu supernowej, ·
określa czarną dziurę jako obiekt, z
którego nie może wydostać się nawet światło. |
·
opisuje procesy prowadzące do
wybuchu supernowej. |
·
opisuje procesy prowadzące do
powstania czarnej dziury, ·
opisuje mechanizm wybuchu
supernowej. |
·
opisuje wpływ czarnych dziur na
czasoprzestrzeń. |
|
|||
Ocena niedostateczna
•
Uczeń nie spełnił wymagań koniecznych.
•
Uczeń nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawie
programowej nauczania fizyki w danym okresie. Nie jest w stanie odtworzyć
podanych wiadomości nawet z pomocą nauczyciela. Braki w umiejętnościach i
wiadomościach uniemożliwiają mu dalszą skuteczną naukę.
Ocena dopuszczająca
•
Uczeń spełnił wymagania konieczne i nie spełnił wymagań podstawowych.
•
Uczeń ma braki w opanowaniu pewnych treści zawartych w podstawie programowej.
Odtwarza wiedzę z pomocą nauczyciela. Deklaruje chęć dalszej nauki, jego
umiejętności nie przekreślają szans na dalszą skuteczną naukę.
Ocena
dostateczna
· Uczeń spełnił wymagania konieczne i
podstawowe.
· Uczeń ma podstawową wiedzę na temat
omówionych treści zawartych w podstawie programowej. Posługuje się wiedzą
głównie na poziomie jakościowym, rozwiązuje bardzo proste, typowe przykłady
rachunkowe i problemowe.
Ocena
dobra
· Uczeń spełnił wymagania konieczne,
podstawowe i rozszerzone.
· Uczeń w znacznym stopniu opanował
treści zawarte w podstawie programowej. Posługuje się wiedzą na poziomie
ilościowym. Posiadaną wiedzę potrafi zastosować do rozwiązywania przykładów
rachunkowych oraz problemowych.
Ocena
bardzo dobra
· Uczeń spełnił wymagania konieczne,
podstawowe, rozszerzone i dopełniające.
· Uczeń w pełni opanował treści
zapisane w podstawie programowej, wykazuje się swobodą w operowaniu posiadaną
wiedzą i umiejętnościami. Rozwiązuje nietypowe zadania rachunkowe i problemowe.
Ocena celująca
· Uczeń spełnił wymagania konieczne,
podstawowe, rozszerzone i dopełniające, a także wykazuje się wiedzą i
umiejętnościami pozwalającymi rozwiązywać trudne zadania rachunkowe.
· Uczeń wykorzystuje podstawowe prawa
fizyki do wyjaśniania skomplikowanych zjawisk zachodzących w przyrodzie.
Samodzielnie rozwija swoje zainteresowania fizyką, osiąga sukcesy w konkursach
i olimpiadach.