Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: OBLICZA GEOGRAFII 4, zakres rozszerzony

I. PRZYGOTOWANIE DO LEKCJI:

1. Opanowanie materiału z trzech ostatnich tematów.
2. Wykonanie zadania domowego (jeśli zostało zadane).
3. Posiadanie na lekcji podręcznika (wystarczy jeden na ławkę).
4. Uczeń może zgłosić jedno nieprzygotowanie w semestrze przy 1 lub 2 godz. geografii tygodniowo oraz dwa nieprzygotowania przy trzech i więcej godzinach tygodniowo.

II.OCENIANIE:

1. Oceny obowiązkowe:
1. sprawdziany
2. zapowiedziane kartkówki
3. konturówki
4. powtórki maturalne (dot. uczniów klas 4, którzy deklarują zdawanie matury rozszerzonej z geografii)
2. Warunkiem koniecznym do uzyskania pozytywnej oceny semestralnej i końcoworocznej w klasach z rozszerzoną geografią jest uzyskanie pozytywnej oceny ze wszystkich sprawdzianów bez względu na uzyskaną średnią ważoną.

3. W przypadku nieobecności uczeń powinien przystąpić do obowiązkowych form w ciągu 2 tygodni, po wcześniejszym ustaleniu z nauczycielem daty i sposobu zdawania. Obowiązkiem ucznia jest samodzielne zgłoszenie się do nauczyciela i ustalenie terminu.
4. W przypadku niesamodzielnej pracy uczniowi zostaje zabrany arkusz, do dziennika zostaje wpisana uwaga i wyznaczony zostaje nowy termin przez nauczyciela.
5. Uczeń, który zadeklarował przystąpienie do matury z geografii jest zobowiązany do napisania
   organizowanej matury próbnej.
6. Nauczyciel informuje ucznia o terminie sprawdzianu (materiał obejmujący więcej niż 3 ostatnie lekcje) z tygodniowym wyprzedzeniem.
7. Uczeń ma prawo poprawić oceny niedostateczne.
8. Punktacja za prace pisemne zgodna jest ze szkolnym systemem oceniania:

OCENA	%
celujący	powyżej 95%
bardzo dobry	86 - 94%
dobry	70 - 85%
dostateczny	55 - 69%
dopuszczający	40 - 54%
niedostateczny	0 - 39%

9. Ocena za semestr jak i roczna jest ustalana na podstawie średniej ważonej z uwzględnieniem wymogu koniecznego wg poniższych progów:

OCENA	ŚREDNIA WAŻONA
celujący	powyżej 5,35
bardzo dobry	4,55 - 5,35
dobry	3,60 - 4,54
dostateczny	2,70 - 3,59
dopuszczający	1,8 - 2,69
niedostateczny	ponieważ 1,8

10. Odpowiedzi pisemne (kartkówki) dotyczą trzech ostatnich tematów (nie lekcji) i nie muszą być zapowiadane przez nauczyciela. Sprawdzają przygotowanie uczniów do lekcji bieżącej.

11. Brak zadania domowego uczeń ma prawo zgłosić przed lekcją jako nieprzygotowanie, jeśli tego nie uczyni przed lekcją otrzymuje ocenę niedostateczną wagi 1.

12. Brak podręcznika (1 na dwoje uczniów), co uniemożliwia przeprowadzenie lekcji, jest równoznaczne z nieprzygotowaniem ucznia do lekcji.

III. FORMY SPRAWDZANIA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI ORAZ ICH WAGI

FORMA	WAGA
sprawdzian	4
sprawdzian umiejętności maturalnych	4
kartkówka (2-3 tematy)	2
kartkówka (1 temat)	1
konturówka	2
odpowiedź ustna	2
projekt krótkoterminowy	2
projekt długoterminowy	3
prezentacja	1
ćwiczenia	1
praca na lekcji	1
wysokie osiągnięcie w konkursach wewnątrzszkolnych i międzyszkolnych	2
wysokie osiągnięcie w konkursach wojewódzkich, krajowych, międzynarodowych i olimpiadach	4

Wymagania na poszczególne oceny
na ocenę dopuszczającą	na ocenę dostateczną	na ocenę dobrą	na ocenę bardzo dobrą	na ocenę celującą
2	3	4	5	6
I. Strefowość środowiska przyrodniczego na Ziemi
Uczeń: • wyjaśnia, czym są strefowość i astrefowość • podaje przykłady strefowych zjawisk przyrodniczych na Ziemi • wyróżnia strefy klimatyczne i wskazuje ich zasięg na podstawie mapy • wymienia rodzaje wietrzenia • wymienia czynniki astrefowe • wymienia strefy klimatyczno-roślinno-glebowe na podstawie mapy • przedstawia główne prawidłowości dotyczące rozmieszczenia zwierząt na Ziemi	Uczeń: • charakteryzuje strefy oświetlenia Ziemi na podstawie schematu • analizuje rozkład średniej rocznej temperatury powietrza na Ziemi na podstawie mapy • podaje czynniki wpływające na długość okresu wegetacyjnego • omawia rozmieszczenie gleb na Ziemi na podstawie mapy • przedstawia zasoby biomasy na Ziemi z wykorzystaniem mapy • wymienia parametry klimatyczne wpływające na strefowość formacji roślinnych • wymienia główne cechy środowiska przyrodniczego stref klimatyczno-roślinno-glebowych: od równikowej do polarnych • omawia wybrane czynniki astrefowe	Uczeń: • omawia czynniki wpływające na globalną cyrkulację atmosfery • przedstawia zróżnicowanie rocznej sumy opadów atmosferycznych na Ziemi • porównuje długość okresu wegetacyjnego w poszczególnych typach klimatu • analizuje intensywność poszczególnych rodzajów wietrzenia w różnych szerokościach geograficznych • omawia czynniki kształtujące strefowość biomasy • omawia wpływ rozmieszczenia lądów i mórz na wielkość temperatury i opadów na Ziemi • analizuje wpływ prądów morskich na rozkład temperatury powietrza i opadów na Ziemi • omawia wpływ rzeźby terenu i wysokości nad poziomem morza na rozkład temperatury powietrza i opadów na Ziemi • charakteryzuje strefy klimatyczno-roślinno-glebowe na Ziemi • przedstawia warunki występowania astrefowych formacji roślinnych	Uczeń: • wyjaśnia, z czego wynika i na czym polega strefowość zjawisk przyrodniczych • przedstawia zależność między szerokością geograficzną a rozkładem zachmurzenia i występowaniem opadów atmosferycznych na Ziemi • przedstawia zależność między rodzajem gleb a roślinnością strefową • przedstawia zależność między występowaniem zasobów biomasy a strefami klimatycznymi • przedstawia zależność między rodzajem skał a typami gleb i składem gatunkowym szaty roślinnej • przedstawia zależność między warunkami wodnymi a glebami i formacjami roślinnymi • omawia zależność między głównymi cechami klimatu a formacjami roślinnymi i właściwościami gleb na podstawie schematu • przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego stref klimatyczno-roślinno-glebowych: od równikowej do polarnych	Uczeń: • identyfikuje prawidłowości dotyczące zróżnicowania środowiska przyrodniczego na Ziemi • przedstawia powiązania między poszczególnymi komponentami środowiska przyrodniczego • identyfikuje na przykładach współzależności między elementami środowiska przyrodniczego w strefach klimatyczno-roślinno-glebowych: od równikowej do polarnych • wyjaśnia, w jaki sposób astrefowe czynniki przyrodnicze modyfikują przebieg zjawisk strefowych na Ziemi
II. Problemy środowiskowe współczesnego świata
Uczeń: ● wyjaśnia, czym jest geozagrożenie ● wymienia przykłady geozagrożeń ● wyjaśnia znaczenie terminów: katastrofa naturalna, klęska żywiołowa ● wyjaśnia, na czym polega teledetekcja geozagrożeń ● wyjaśnia, czym są geozagrożenia meteorologiczne i geozagrożenia klimatyczne ● podaje przykłady zagrożeń meteorologicznych i klimatycznych ● wymienia przyczyny współczesnego globalnego ocieplenia ● wskazuje na mapach obszary współcześnie zlodzone ● wymienia zagrożenia geologiczne ● wyjaśnia znaczenie terminów: wulkanizm, trzęsienie ziemi ● wyjaśnia, czym jest lej krasowy ● wyjaśnia, czym są erozja i dewastacja gleb ● wymienia przyczyny erozji gleb ● wyjaśnia, czym jest pustynnienie ● wymienia obszary nadmiaru i niedoboru zasobów wodnych na Ziemi ● wyjaśnia, czym jest ślad wodny ● wyjaśnia, czym są bioróżnorodność i georóżnorodność	Uczeń: ● przedstawia podział geozagrożeń ze względu na przyczynę ● wymienia różne sposoby ostrzegania przed klęskami żywiołowymi w różnych krajach ● przedstawia trasy cyklonów tropikalnych ● wskazuje obszary występowania trąb powietrznych na mapie ● wymienia inne geozagrożenia meteorologiczne ● wskazuje na mapie regiony najbardziej narażone na powodzie ● wymienia czynniki naturalne wpływające na zmiany klimatu na Ziemi ● omawia antropogeniczne źródła gazów cieplarnianych na świecie na podstawie wykresu ● przedstawia zmiany zasięgu pokrywy leśnej na świecie na podstawie mapy ● wymienia globalne skutki zmian klimatu ● podaje przyczyny powstawania trzęsień ziemi ● podaje przyczyny wulkanizmu ● wskazuje na mapie obszary sejsmiczne i regiony, w których występuje najwięcej wulkanów ● przedstawia naturalne i antropogeniczne przyczyny erozji gleb ● podaje przyczyny pustynnienia ● omawia zasoby wodne na Ziemi na podstawie infografiki ● podaje przyczyny zmniejszania się bioróżnorodności ● wymienia przestrzenne formy ochrony georóżnorodności	Uczeń: ● przedstawia główne powiązania geozagrożeń ze sferami Ziemi na podstawie schematu ● wykazuje znaczenie CEMS dla krajów zagrożonych kataklizmami ● charakteryzuje zagrożenia meteorologiczne: cyklony tropikalne i trąby powietrzne z wykorzystaniem map i infografik ● wymienia obszary występowania zagrożeń meteorologicznych na podstawie mapy ● wyjaśnia, w jaki sposób powstają trąby powietrzne ● podaje przyczyny powstawania powodzi ● omawia zmiany klimatyczne przed rewolucją przemysłową na podstawie wykresu ● omawia przyczyny współczesnego globalnego ocieplenia ● omawia wpływ zmian klimatu na gospodarkę człowieka ● przedstawia wpływ ruchu płyt litosfery na występowania trzęsień ziemi ● charakteryzuje skutki trzęsień ziemi ● wyjaśnia, na czym polega system ostrzegania przed tsunami ● przedstawia genezę lejów krasowych na podstawie infografiki ● wymienia obszary o największej degradacji gleb na podstawie mapy ● wskazuje na mapie pustynie i obszary zagrożone pustynnieniem ● przedstawia zmiany odnawialnych zasobów wody w wybranych krajach na podstawie wykresu ● przedstawia odnawialne zasoby wody i jej wykorzystanie na świecie na podstawie map i wykresów ● omawia stan bioróżnorodności na Ziemi ● wymienia miary georóżnorodności	Uczeń: ● omawia rolę ISOK w ograniczeniu zagrożenia powodziowego ● omawia skutki cyklonów tropikalnych i trąb powietrznych ● wyjaśnia skutki powodzi ● wyjaśnia wpływ deforestacji na zwiększenie zagrożenia powodzią lub spływem błotnym ● omawia główne czynniki naturalne wpływające na zmiany klimatu na Ziemi ● przedstawia wpływ wylesiania na zmiany klimatu ● omawia skutki zmian klimatu dla obszarów okołobiegunowych i wysokogórskich ● przedstawia sposoby przeciwdziałania zmianom klimatycznym ● omawia częstotliwość, siłę i skutki trzęsień ziemi ● omawia genezę tsunami i skutki, które ono wywołuje ● przedstawia skutki powstawania lejów krasowych ● przedstawia konsekwencje erozji i degradacji gleb na świecie ● prezentuje skutki pustynnienia na wybranych przykładach ● omawia cechy środowiska przyrodniczego i sposób zagospodarowania wybranych obszarów objętych pustynnieniem ● przedstawia obszary o deficycie zasobów wodnych wynikającym z dużego zapotrzebowania na wodę ● podaje przykłady katastrof ekologicznych na świecie wywołanych niewłaściwym gospodarowaniem zasobami wodnymi ● omawia znaczenie bioróżnorodności dla środowiska przyrodniczego	Uczeń: ● przedstawia narzędzia umożliwiające skuteczne prognozowanie zasięgu katastrof ● proponuje działania ograniczające skutki zagrożeń meteorologicznych ● omawia wpływ dodatnich sprzężeń zwrotnych na tempo globalnego ocieplenia na podstawie wykresu ● ocenia wpływ zmian klimatycznych na zasięg pokrywy lodowej ● omawia przykłady działań ograniczających skutki zagrożeń geologicznych ● proponuje sposoby zapobiegania intensywnej erozji gleb i pustynnieniu ● ocenia skalę zagrożenia niedoborem wody w przyszłości ● prezentuje działania wspomagające racjonalne gospodarowanie wodą ● przedstawia działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej ● opisuje czynniki wpływające na bioróżnorodność i georóżnorodność swojego regionu ● wykorzystuje zdjęcia satelitarne i lotnicze do lokalizowania oraz wskazywania zasięgu katastrof przyrodniczych
III. Uwarunkowania przyrodnicze gospodarczej działalności człowieka
Uczeń: ● wymienia warunki przyrodnicze decydujące o rozwoju rolnictwa ● wyjaśnia znaczenie terminu żyzność gleby ● wymienia najżyźniejsze gleby na świecie na podstawie mapy tematycznej ● omawia podział surowców mineralnych ● podaje przykłady przyrodniczych ograniczeń działalności gospodarczej	Uczeń: ● przedstawia obszary o korzystnych i niekorzystnych warunkach klimatyczno-glebowych do rozwoju rolnictwa na podstawie mapy tematycznej ● omawia przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce ● omawia rozmieszczenie upraw i chowu zwierząt w Polsce na podstawie mapy tematycznej ● przedstawia rozmieszczenie wybranych surowców energetycznych na świecie na podstawie mapy tematycznej ● przedstawia rozmieszczenie rud miedzi, złota i diamentów na świecie na podstawie mapy tematycznej ● wymienia największych producentów rud miedzi, złota i diamentów na świecie ● przedstawia obszary występowania przyrodniczych ograniczeń działalności gospodarczej ● omawia ideę zrównoważonego rozwoju	Uczeń: ● charakteryzuje wpływ klimatu na zróżnicowanie chowu zwierząt na świecie ● charakteryzuje wpływ warunków glebowych na strukturę upraw na świecie ● przedstawia wpływ warunków wodnych na strukturę upraw i chowu zwierząt na świecie ● omawia wpływ surowców mineralnych na rozwój przemysłu ● omawia znaczenie wybranych surowców energetycznych ● podaje przykłady krajów, w których strukturze eksportu duży udział mają surowce mineralne ● wskazuje sposoby przełamywania ograniczeń przyrodniczych przez człowieka na przykładzie infografiki dotyczącej Norylska oraz schematu dotyczącego pozyskiwania ropy naftowej	Uczeń: ● wykazuje związek między warunkami klimatycznymi a rodzajem uprawianych roślin na przykładzie wybranego regionu świata ● przedstawia zależność między wysokością nad poziomem morza a obszarami upraw i chowu zwierząt na podstawie mapy tematycznej ● wykazuje zależność między żyznością gleb a ich przydatnością dla rolnictwa na podstawie mapy tematycznej ● przedstawia zmiany znaczenia wybranych surowców mineralnych ● przedstawia związek między występowaniem złóż surowców i ich eksploatacją a rozwojem gospodarczym na przykładzie wybranych krajów ● dostrzega zależność między rozwojem społeczno-gospodarczym państw a zrównoważonym rozwojem	● Uczeń: ● wykazuje związek między kierunkiem produkcji rolnej a klimatem, ukształtowaniem powierzchni, żyznością gleb i warunkami wodnymi ● wyjaśnia związek między występowaniem surowców mineralnych a kierunkiem rozwoju przemysłu i strukturą towarową handlu zagranicznego ● prezentuje przykłady pokonywania przyrodniczych ograniczeń działalności gospodarczej i ocenia ich zgodność z zasadami zrównoważonego rozwoju ● przedstawia zmiany znaczenia czynników przyrodniczych dla rozwoju społeczno-gospodarczego regionów w przeszłości i w XXI w.
IV. Problemy polityczne współczesnego świata
Uczeń: ● wymienia państwa powstałe w XXI w. i wskazuje je na mapie politycznej świata ● wymienia państwa należące do UE i wskazuje je na mapie politycznej świata ● wyjaśnia znaczenie terminu terroryzm	Uczeń: ● wskazuje na mapie politycznej świata kontynent, na którym w XX w. powstało lub odzyskało niepodległość najwięcej państw ● wymienia pozytywne skutki przemian ustrojowych, które nastąpiły w Polsce po 1989 r. ● wymienia główne założenia funkcjonowania Unii Europejskiej ● przedstawia zróżnicowanie zamożności regionów UE wyrażone wartością PKB per capita wg parytetu siły nabywczej w odniesieniu do średniej wartości tego wskaźnika dla UE na podstawie mapy ● podaje przykłady ataków terrorystycznych w Europie i na świecie	Uczeń: • omawia zmiany na mapie politycznej świata w XXI w. na podstawie mapy • charakteryzuje przemiany ustrojowe i gospodarcze w Europie po 1989 r. • określa wpływ przemian ustrojowych i gospodarczych na społeczeństwo • przedstawia główne problemy gospodarcze i społeczne UE • wymienia główne ugrupowania terrorystyczne na świecie	Uczeń: • przedstawia przebieg przemian ustrojowych i gospodarczych w Europie po 1989 r. • omawia wpływ transformacji systemowej na gospodarkę wybranych państw • analizuje problemy związane z bezpieczeństwem energetycznym i polityką ekologiczną w Unii Europejskiej • omawia skalę terroryzmu w XXI w. oraz główne metody działania terrorystów	Uczeń: • przedstawia i ocenia skutki przemian ustrojowych i gospodarczych w Europie po 1989 r. • dyskutuje na temat funkcjonowania Unii Europejskiej w sferach społeczno-gospodarczej i środowiskowej • dyskutuje na temat przyczyn i skutków brexitu • wyjaśnia, dlaczego terroryzm jest wielkim wyzwaniem dla współczesnego świata
V. Problemy społeczne współczesnego świata
Uczeń: ● wyjaśnia znaczenie terminów: eksplozja demograficzna, implozja demograficzna, migracje, uchodźstwo, bezrobocie, handel ludźmi, praca dzieci, wolność religijna, nietolerancja, ksenofobia, rasizm ● klasyfikuje migracje wg wybranych kryteriów ● wyjaśnia, czym jest współczynnik (stopa) bezrobocia ● wymienia formy nietolerancji	Uczeń: ● omawia zmiany liczby ludności świata w XX i XXI w. na podstawie wykresu i mapy ● przedstawia obszary występowania eksplozji demograficznej i implozji demograficznej na podstawie mapy ● wymienia czynniki wpływające na decyzję o migracji w podziale na czynniki przyciągające i czynniki wypychające ● określa wielkość bezrobocia za pomocą współczynnika (stopy) bezrobocia ● wymienia przyczyny bezrobocia w krajach wysoko rozwiniętych i słabo rozwiniętych gospodarczo ● omawia zmiany stopy bezrobocia młodych w krajach UE na podstawie wykresu ● podaje przyczyny podejmowania pracy przez dzieci ● przedstawia liczbę i strukturę pracujących dzieci wg wieku w poszczególnych regionach świata na podstawie wykresu ● omawia wybrane formy nietolerancji (np. ksenofobię, rasizm, dyskryminację ze względu na status społeczny czy płeć)	Uczeń: ● podaje główne przyczyny eksplozji demograficznej i implozji demograficznej ● określa przyczyny starzenia się społeczeństw ● przedstawia problemy związane z migracjami dobrowolnymi i przymusowymi w skali globalnej i krajowej ● omawia problemy związane z uchodźstwem w skali globalnej i krajowej ● omawia migracje związane ze zmianami klimatycznymi ● wskazuje współczesne kierunki przemieszczania się uchodźców na podstawie danych statystycznych ● omawia zróżnicowanie przestrzenne stopy bezrobocia na świecie na podstawie mapy ● omawia problem bezrobocia wśród młodych ludzi ● przedstawia różnice między stopą bezrobocia ogółem a stopą bezrobocia młodych w wybranych państwach ● przedstawia sposoby wykorzystywania pracy dzieci w poszczególnych regionach świata ● omawia przykłady nietolerancji na świecie	Uczeń: ● omawia skutki eksplozji demograficznej i implozji demograficznej ● wymienia kraje o największym udziale ludności w wieku 65 lat i więcej w społeczeństwie ● proponuje działania ograniczające skutki starzenia się społeczeństw ● charakteryzuje przebieg ważniejszych historycznych i współczesnych fal migracji na świecie ● omawia pozytywne skutki migracji ● przedstawia pozytywne i negatywne skutki bezrobocia dla społeczeństwa i gospodarki ● podaje przyczyny podejmowania pracy przez dzieci (przykłady uwarunkowań społecznych, kulturowych i gospodarczych) ● omawia problem wykorzystywania pracy osób w krajach o niskich kosztach pracy ● przedstawia skutki dyskryminacji rasowej, ksenofobii i innych form nietolerancji ● przedstawia przykłady wpływu wykluczania grup ludności na życie społeczne i gospodarcze państw • omawia przykłady sposobów przeciwdziałania dyskryminacji rasowej, ksenofobii i innym formom nietolerancji na świecie	Uczeń: ● omawia wpływ procesów starzenia się społeczeństw na życie społeczne i gospodarkę, ze szczególnym uwzględnieniem Europy ● podaje przykłady działań podejmowanych w związku z problemem uchodźstwa przez społeczność międzynarodową ● proponuje działania, które mogłaby podjąć społeczność międzynarodowa w celu zmniejszenia liczby uchodźców na świecie ● wykazuje związek między poziomem rozwoju gospodarczego państwa a odnotowywaną w nim stopą bezrobocia ● wyjaśnia negatywny wpływ pracy dzieci na świecie na rozwój społeczny i gospodarczy państw ● proponuje działania przeciwdziałające wykorzystywaniu pracy dzieci ● uzasadnia potrzebę przeciwdziałania dyskryminacji rasowej, ksenofobii i innym formom nietolerancji na świecie
VI. Zróżnicowanie jakości życia ludności na świecie
Uczeń: ● wyjaśnia znaczenie terminu jakość życia ● wymienia rodzaje oceny jakości życia ● wyjaśnia, czym jest właściwe odżywianie się ● wymienia czynniki wpływające na sposób odżywiania się ● wymienia rodzaje zagrożeń życia ludzi ● wymienia rodzaje chorób ● wymienia zagrożenia życia ludzi ● wymienia największe zagrożenia w życiu codziennym ● wyjaśnia, czym jest poczucie bezpieczeństwa ● wyjaśnia znaczenie terminu edukacja ● wymienia poziomy, na których jest realizowana edukacja ● wyjaśnia znaczenie terminu analfabetyzm ● wyjaśnia, czym jest wskaźnik analfabetyzmu	Uczeń: ● wymienia syntetyczne wskaźniki obiektywnej oceny jakości życia ● analizuje zróżnicowanie wartości HDI na świecie na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych ● omawia przestrzenne zróżnicowanie stopnia zaspokojenia norm żywieniowych na podstawie mapy tematycznej ● analizuje zróżnicowanie wartości energetycznej dostępnej żywności na świecie na podstawie mapy tematycznej ● wymienia czynniki wpływające na stan zdrowia ludności na podstawie wykresu ● wymienia czynniki wywołujące choroby niezakaźne ● analizuje zróżnicowanie dostępu do usług zdrowotnych na świecie na podstawie mapy tematycznej ● wymienia czynniki wpływające na poczucie bezpieczeństwa ● analizuje przebieg edukacji formalnej na trzech poziomach na podstawie schematu ● analizuje zmiany wskaźnika analfabetyzmu w poszczególnych częściach świata na podstawie wykresu	Uczeń: ● analizuje schemat przedstawiający hierarchię potrzeb ludzkich ● wyjaśnia różnice między subiektywną a obiektywną oceną jakości życia ● podaje przyczyny zróżnicowania obiektywnej oceny jakości życia na świecie ● przedstawia zmiany subiektywnej oceny jakości życia w wybranych krajach ● opisuje czynniki wpływające na stopień zaspokojenia norm żywieniowych ● charakteryzuje wybrane choroby, zakaźne i pasożytnicze oraz niezakaźne ● omawia prawidłowości dotyczące zachorowań na choroby zakaźne i pasożytnicze oraz niezakaźne na świecie ● analizuje na podstawie mapy tematycznej zmiany poczucia bezpieczeństwa mieszkańców wybranych regionów świata ● analizuje liczbę zgonów w wyniku wypadków drogowych w różnych regionach świata na podstawie danych statystycznych i mapy tematycznej ● przedstawia zagrożenie przestępczością w różnych regionach świata ● opisuje zagrożenia związane ze zmianami klimatycznymi oraz z klęskami żywiołowymi ● opisuje ogólny system edukacji na świecie ● charakteryzuje mierniki uczestnictwa w edukacji formalnej na świecie ● omawia zróżnicowanie zaspokojenia potrzeb edukacyjnych na świecie na podstawie danych statystycznych i mapy tematycznej	Uczeń: ● wyjaśnia, w jaki sposób formułuje się obiektywną i subiektywną ocenę jakości życia ● przedstawia konsekwencje zróżnicowania jakości życia na świecie ● charakteryzuje na przykładach kraje o wysokiej i niskiej jakości życia ● omawia sposoby rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych i pasożytniczych ● przedstawia skutki występowania chorób ● omawia czynniki wpływające na stan zdrowia społeczeństw i jakość usług medycznych na świecie ● proponuje działania na rzecz zapobiegania chorobom i ich zwalczania ● analizuje poczucie bezpieczeństwa i postrzeganie różnych zagrożeń na podstawie wyników badań ankietowych ● analizuje na podstawie wyników badań ankietowych poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole ● określa przyczyny zróżnicowania zaspokojenia potrzeb edukacyjnych na świecie	Uczeń: ● formułuje hipotezy dotyczące przyczyn zróżnicowania jakości życia na świecie ● przedstawia przyczyny zagrożenia życia w wybranych regionach świata, w tym związane z rozprzestrzenianiem się chorób, niskim poziomem ochrony zdrowia i degradacją środowiska ● wykazuje zależność między poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego a występowaniem poszczególnych rodzajów zagrożeń życia na podstawie danych statystycznych ● dokonuje oceny poczucia bezpieczeństwa mieszkańców wybranych regionów świata na podstawie samodzielnie opracowanych kryteriów ● dyskutuje na temat skutków zróżnicowania poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w wybranych regionach świata
VII. Problemy gospodarcze współczesnego świata
Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminu produkt krajowy brutto • wyjaśnia, na czym polega międzynarodowa pomoc rozwojowa • wyjaśnia, czym jest oficjalna pomoc rozwojowa • wymienia kraje udzielające pomocy rozwojowej innym państwom • wymienia przykłady organizacji niosących pomoc rozwojową najbiedniejszym krajom • wyjaśnia, czym są korporacje międzynarodowe • wymienia przykłady korporacji międzynarodowych i podaje nazwy państw, z których się wywodzą	Uczeń: • wymienia czynniki wpływające na poziom rozwoju gospodarczego państw • omawia zróżnicowanie wartości PKB per capita na świecie na podstawie mapy tematycznej • wymienia rodzaje pomocy rozwojowej udzielanej państwom • wymienia państwa, które otrzymały środki w ramach oficjalnej pomocy rozwojowej na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych • przedstawia rozmieszczenie największych firm świata na podstawie mapy tematycznej • wymienia główne branże, w których działają największe korporacje międzynarodowe	Uczeń: • omawia na wybranych przykładach państwa o najwyższej i najniższej wartości PKB per capita • podaje przyczyny dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw i regionów świata • omawia przestrzenne zróżnicowanie zadłużenia państw świata na podstawie mapy tematycznej • omawia działania (inne niż podejmowane w ramach pomocy rozwojowej) mające na celu zmniejszenie dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw • podaje główne cele rozrastania się korporacji • omawia rozwój korporacji na przykładzie The Walt Disney Company	Uczeń: • charakteryzuje problemy społeczno-gospodarcze najbiedniejszych i najbogatszych państw świata • przedstawia skutki dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw i regionów świata • przedstawia ewolucję pomocy rozwojowej • przedstawia wpływ polityki na rozwój korporacji międzynarodowych • omawia pozytywne i negatywne skutki gospodarczej działalności korporacji międzynarodowych	Uczeń: • przedstawia problem zadłużenia krajów i obywateli na przykładach państw wysoko i słabo rozwiniętych • podaje przykłady działań mających na celu zmniejszenie dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw i regionów świata oraz dokonuje ich krytycznej oceny • ocenia wpływ korporacji transnarodowych na społeczeństwo, politykę, gospodarkę i środowisko przyrodnicze państw oraz regionów świata • przedstawia wpływ konsumpcjonizmu, pracoholizmu i presji gospodarczej związanej z maksymalizacją zysku na zdrowie i życie człowieka • omawia wpływ wybranej korporacji międzynarodowej na społeczeństwo, gospodarkę i środowisko przyrodnicze państw