Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny – NOWE Ponad słowami klasa 1 część 1. Edycja 2024

Warunkiem koniecznym do uzyskania oceny pozytywnej niezależnie od średniej ważonej jest przystąpienie do wszystkich obowiązkowych form sprawdzania wiedzy oraz zaliczenie wskazanych przez nauczyciela form sprawdzenia wiedzy i umiejętności (np. praca klasowa lub sprawdzian lub wypowiedź ustna).

* zakres rozszerzony

            materiał obligatoryjny

            materiał fakultatywny

 

Numer
i temat lekcji

Wymagania na

ocenę dopuszczającą

Wymagania na

 ocenę dostateczną

Wymagania na

ocenę dobrą

Wymagania na

ocenę bardzo dobrą

Wymagania na

ocenę celującą

Uczeń potrafi:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:

Uczeń: potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:

STAROŻYTNOŚĆ – O EPOCE

2.

Fundamenty kultury europejskiej

• wyjaśnić pojęcia: antyk, starożytność klasyczna, monoteizm i politeizm, judaizm i chrześcijaństwo

• określić ramy czasowe epoki

• wyjaśnić znaczenie wynalezienia pisma dla rozwoju cywilizacji

• wyjaśnić pojęcie: kultura śródziemnomorska

• wyjaśnić symboliczne znaczenie Aten, Rzymu i Jerozolimy

 

• wypowiadać się na temat fundamentalnej roli starożytności klasycznej w historii kultury europejskiej

• wskazać teksty kultury nawiązujące do starożytności

ANTYK – WPROWADZENIE DO EPOKI

3. Antyk (Grecja i Rzym)

• wyjaśnić pojęcia: polis, swobody obywatelskie, prawo, obywatel

• omówić złoty wiek Aten

• wymienić osiągnięcia starożytnych Greków

• wymienić osiągnięcia starożytnych Rzymian

• omówić różnice między kulturą Grecji a kulturą Rzymu

• wyjaśnić, na czym polegał antropocentryzm cywilizacji antyku

• wypowiedzieć się na temat idei kształtujących życie starożytnych

• wyjaśnić pojęcie: kalokagatia

 

4.

Filozofia antyczna

• wymienić najważniejszych filozofów starożytnej Grecji: Sokratesa, Platona i Arystotelesa

• wyjaśnić etymologię oraz znaczenie słowa filozofia

• wyjaśnić pojęcie cnoty

• przedstawić podstawowe założenia filozofii Sokratesa, Platona, Arystotelesa

• omówić najważniejsze założenia szkoły filozoficznej stoików, epikurejczyków, sceptyków i cyników

• omówić dualistyczną koncepcję świata według Platona

• wskazać różnice między epikurejczykami a hedonistami

• wypowiedzieć się na temat znaczenia działalności Arystotelesa

• wyjaśnić, na czym polegał przełomowy charakter działalności Sokratesa i omówić jego metodę filozoficzną

 

5.

Sztuka antyku

• rozpoznać najważniejsze zabytki starożytne Grecji i Rzymu

• wymienić cechy antycznego ideału piękna

• przedstawić główne cechy sztuki antycznej

• wymienić innowacje architektoniczne wprowadzone przez Rzymian

• omówić znaczenie harmonii w sztuce antyku

• wytłumaczyć, co to jest kanon

 

• dokonać analizy dzieła sztuki starożytnej

• scharakteryzować przykłady współczesnych dzieł sztuki nawiązujących do antyku

ANTYK – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA

6. O czym mówią mity? Wprowadzenie do lektury

(lektura obowiązkowa)

• definiować mit

• wymienić rodzaje mitów

 

• wymienić i omówić funkcje mitów

 

• wymienić mitologizmy i przedstawić ich źródła

 

• wymienić toposy wywodzące się z mitologii

 

• wyjaśnić, na czym polega symboliczny charakter mitów

 

7. Miłość, śmierć i sztuka – mit o Orfeuszu i Eurydyce

• zrelacjonować treść mitu

• zrelacjonować treść utworu Herberta

 

• omówić sposób przedstawienia artysty w micie i utworze Herberta

 

• przedstawić symboliczne znaczenie mitu

• interpretować zakończenie obu tekstów

 

• wyjaśnić, na czym polega reinterpretacja mitu w H.E.O

 

• omówić sposób przedstawienia tematu miłości w wybranym tekście kultury

8. Bogowie olimpijscy – Apollo

• wymienić bogów olimpijskich

• zrelacjonować historię pojedynku między Apollem a Marsjaszem

 

• krótko scharakteryzować każdego z bogów olimpijskich

• określić funkcję atrybutów bogów olimpijskich

• scharakteryzować Apolla na podstawie fragmentu

 

• scharakteryzować rywalizujących zawodników i sposób ich gry

 

• przedstawić symboliczne i uniwersalne znaczenie pojedynku

 

• odnieść do rzeczywistości współczesnej przedstawione w micie dwa rodzaje sztuki

9. Miłość, cierpienie i tęsknota – siła emocji i uniwersalny przekaz mitów o Niobe i narcyzie

• zrelacjonować historie Niobe i Narcyza

• wyjaśnić pojęcie: narcyzm

 

• scharakteryzować Niobe i Narcyza

• omówić znaczenie mitologizmu: skamienieć z bólu w odniesieniu do mitu o Niobe

 

• omówić zagadnienie winy i kary na podstawie mitu o Niobe i innych poznanych mitów

 

• sformułować przesłanie moralne płynące z mitów o Niobe i Narcyzie

 

• poddać refleksji relacje między bogami a ludźmi w mitologii greckiej

10. i 11.

Homer, Iliada

(lektura obowiązkowa)

• wymienić rodzaje literackie

• zrelacjonować treść fragmentu

• wyjaśnić pojęcie: epos

• wymienić najważniejszych bohaterów Iliady

• zdefiniować epikę

• wymienić cechy eposu homeryckiego

• wskazać cechy eposu homeryckiego we fragmencie

• omówić kompozycję Iliady

• przedstawić boskie i ludzkie cechy Achillesa

• wskazać środki językowe użyte we fragmencie

• określić funkcję środków językowych

• omówić, w jaki sposób zostały połączone światy bogów i ludzi we fragmencie

 

• wypowiedzieć się na temat obrazu człowieka ukazanego w Iliadzie

• przedstawić związki frazeologiczne mające swoje źródło w micie o wojnie trojańskiej, wyjaśnić ich pochodzenie i znaczenie

12.

Konteksty i nawiązania – Troja w reżyserii Wolfganga Petersena

• zrelacjonować treść filmu

 

• scharakteryzować bohaterów filmu

• omówić kompozycję dzieła

• wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia bohaterów

• porównać treść filmu z treścią mitu trojańskiego

• wypowiedzieć się na temat środków filmowych użytych w dziele

• podjąć dyskusję na temat wartości artystycznej filmu

*13.

Homer, Odyseja

• zrelacjonować treść fragmentu

• wyjaśnić pojęcie: epos

• wymienić najważniejszych bohaterów Odysei

• wymienić cechy eposu homeryckiego

• omówić kompozycję Odysei

• wskazać środki językowe użyte we fragmencie

• określić funkcję środków językowych

 

• wypowiedzieć się na temat obrazu człowieka i jego losu ukazanego w Odysei

• wyjaśnić archetypiczne znaczenie wędrówki Odysa

• przedstawić znaczenie pojęcia: homo viator

 

*14. Konteksty i nawiązania – Penelopiada Margaret Atwood (fragmenty)

• zrelacjonować treść fragmentu

 

• wskazać aluzje do Odysei Homera

• wypowiedzieć się na temat narracji

 

• omówić sposób postrzegania przygód Odyseusza przez Penelopę

• zinterpretować tytuł powieści

 

• wskazać elementy ironii i określić jej funkcję

 

• podjąć próbę opowiedzenia wybranej historii mitologicznej z punktu widzenia bohaterki kobiecej

15. Wprowadzenie do analizy Antygony Sofoklesa

(lektura obowiązkowa)

• zdefiniować dramat jako jeden z rodzajów literackich

• zrelacjonować treść Antygony

 

• wskazać w Antygonie cechy dramatu

• wymienić najważniejszych twórców tragedii antycznej

 

• przedstawić kompozycję dramatu antycznego

 

• omówić rolę teatru w starożytnej Grecji

wskazać w Antygonie części kompozycyjne: ekspozycję, zawiązanie akcji, punkt kulminacyjny i rozwiązanie akcji

• porównać, jaką funkcję pełnił teatr w starożytnej Grecji, a jaką pełni współcześnie

• zrelacjonować mit rodu Labdakidów

 

16. i 17. Antygona - dramat przeciwstawnych racji i wartości

(lektura obowiązkowa)

• wymienić racje Kreona i racje Antygony

• wskazać w tekście elementy budowy dramatu antycznego

• wymienić motywy obecne w Antygonie

 

 

• omówić zasadę trzech jedności na przykładzie utworu Sofoklesa

• scharakteryzować głównych bohaterów

• wymienić funkcje chóru w dramacie antycznym na przykładach z tekstu

kategorii tragedii greckiej

• wyjaśnić, na czym polega tragizm Antygony i tragizm Kreona

• posługiwać się pojęciem hybris przy charakteryzowaniu postaci Kreona i Antygony

• omówić rolę fatum i harmatii w życiu bohaterów tragedii

 

• analizować sposób przedstawienia motywów literackich i kulturowych w Antygonie

• analizować koncepcję człowieka i losu w świecie starożytnych Greków, odnosząc się do Antygony

 

18. Antygona jako przykład tragedii antycznej

(lektura obowiązkowa)

• wymienić cechy tragedii antycznej

• wymienić funkcje chóru

 

• wskazać cechy tragedii antycznej w Antygonie

 

• omówić związek między stasimonami a treścią epeisodionów

• analizować fragment tekstu pod kątem funkcji środków językowych

 

• analizować styl utworu

 

19.

Platon, Państwo

(lektura uzupełniająca)

• zrelacjonować treść fragmentu

• wyjaśnić, na czym polegało państwo idealne według Platona

• opisać, jak według Platona wygląda poznawanie prawdy

• wyjaśnić metaforyczne znaczenie opowieści o jaskini

• omówić relacje między rzeczywistością materialną a idealną

• wskazać cechy utopii w platońskiej wizji państwa

• wyjaśnić funkcję dialogu dla wymowy fragmentu

• przedstawić platońską koncepcję państwa

 

• podjąć dyskusję na temat koncepcji przedstawionej przez Platona

 

20.

Najstarsza teoria literatury – Poetyka Arystotelesa

(lektura uzupełniająca)

• zrelacjonować treść fragmentu

• wyjaśnić pojęcie: poetyka

• omówić kompozycję dzieła

• wymienić najważniejsze założenia Poetyki

• wskazać, jakie są, według Arystotelesa, wyznaczniki poezji

 

• wyjaśnić, na czym polega epizodyczność fabuły

 

• przedstawić i omówić sposoby wywołania katharsis

• omówić funkcję mitów w literaturze

• omówić funkcję i znaczenie poetyki normatywnej

21.

O sile argumentów – Retoryka Arystotelesa

(lektura uzupełniająca)

• zrelacjonować treść fragmentu

• wyjaśnić pojęcie: retoryka

• omówić kompozycję dzieła

• wymienić cechy skutecznej wypowiedzi retorycznej

• wymienić i omówić trzy warunki skutecznego przemawiania

• analizować wybrany fragment tekstu literackiego pod kątem użycia środków retorycznych

 

• przygotować wypowiedź retoryczną według wskazówek Arystotelesa

• podjąć dyskusję na temat przydatności retoryki w różnych sytuacjach

22.

Nieśmiertelność poety – liryka Horacego

• przedstawić postać Horacego

• wyjaśnić pojęcie:  exegi monumentum, non omnis moriar

• omówić cechy charakterystyczne pieśni

• rozpoznać rodzaj liryki omówionych utworów, jego adresata, sposób kreacji podmiotu lirycznego i sytuacji lirycznej

• wskazać środki wyrazu artystycznego zastosowane w utworze

• określić problematykę utworów

• określić funkcję środków językowych

 

 

• omówić koncepcję poety i poezji wyrażoną w utworze

 

• wskazać i omówić topos exegi monumentum obecny w innych tekstach kultury

23.

Poeta w świecie współczesnym – Na odejście poety i pociągu osobowego Tadeusza Różewicza

• zrelacjonować treść wiersza

• wskazać podmiot liryczny

• wskazać topos literacki obecny w wierszu

• wskazać środki językowe zastosowane w utworze

• formułować problem zaprezentowany w wierszu

• interpretować tytuł utworu

• omówić funkcję środków językowych zastosowanych w wierszu

• zinterpretować utwór

• wypowiedzieć się na temat dialogu z tradycją, zaprezentowanego w wierszu

 

24. Postawa wobec życia – stoicyzm i epikureizm w wierszach Horacego

• zrelacjonować treść wierszy

• określić rodzaj liryki

• wskazać adresatów lirycznych w wierszach

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego w wierszach

• wskazać środki językowe użyte w utworach

• wskazać elementy filozofii stoickiej i epikurejskiej w utworach

• określić funkcję środków językowych

• omówić, przedstawioną w wierszach sytuację człowieka w obliczu śmierci

 

• na podstawie utworów przedstawić założenia filozofii Horacego

ANTYK – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

25.

Język a inne systemy znaków

• definiować znak

 

• omówić język jako system znaków

• wymienić i omówić cechy systemu językowego 

 

• porównać różne formy przekazywania informacji

• wyjaśnić przyczyny nieporozumień językowych

ANTYK – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI

26. Plan dekompozycyjny tekstu, streszczenie

• wymienić rodzaje planów

• charakteryzować rodzaje planów

• definiować streszczenie

• wskazać i omówić dwa porządki streszczenia

• wymienić cechy dobrze skonstruowanego planu

• prezentować proces tworzenia streszczenia

• omówić różnice między planem ramowym a planem szczegółowym

• tworzyć dekompozycyjny plany szczegółowy wskazanego tekstu

• przekształcić plan szczegółowy w plan ramowy

 

• na podstawie stworzonego planu napisać streszczenie

• ocenić poprawność podanego streszczenia

27. Notatka syntetyzująca

• definiować notatkę syntetyzującą

• przedstawić budowę notatki syntetyzującej

 

• przedstawić proces tworzenia notatki

• analizować podane notatki syntetyzujące

 

• tworzyć notatkę syntetyzującą na podstawie podanych tekstów

• ocenić poprawność podanej notatki syntetyzującej

28.

Wypowiedź argumentacyjna

• przedstawić strukturę wypowiedzi argumentacyjnej

• wymienić rodzaje argumentów

• omówić sposoby budowania spójności między zdaniami

• rozwinąć zaproponowaną argumentację

• zaproponować argumenty do podanej tezy i podeprzeć je przykładami

• ułożyć konspekt wypowiedzi argumentacyjnej

• zbudować spójną, poprawną i przekonującą wypowiedź argumentacyjną

• ocenić poprawność podanej wypowiedzi argumentacyjnej

ANTYK – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

29. i 30.

Powtórzenie i podsumowanie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągać wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie interpretować materiał obowiązkowy

• właściwie argumentować

• uogólnić, podsumować i porównać

• formułować i rozwiązywać problemy badawcze

BIBLIA – O EPOCE

31.

Biblia – wiadomości wstępne

• wyjaśnić etymologię słowa Biblia

• przedstawić podział Biblii

• wymienić języki, w jakich została zapisana Biblia

 

• przedstawić najważniejsze tłumaczenia Biblii

• przedstawić przysłowia i aforyzmy, mające swoje źródło w Biblii

• wymienić cechy stylu biblijnego

• wymienić biblizmy i wskazuje ich źródło

 

• wskazać przykłady stylu biblijnego

• przedstawić, jak odczytywać i interpretować Biblię

 

• wypowiedzieć się na temat funkcjonowania języka Biblii w życiu codziennym i w literaturze

 

BIBLIA – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA

32.

Księga Rodzaju – dzieje początków świata i ludzkości

• zrelacjonować powstanie świata i człowieka według Biblii

• omówić wybrane wątki i przedstawić wybrane postacie z Księgi Rodzaju

• wyjaśnić znaczenie biblizmów, wywodzących się z Księgi Rodzaju

 

• porównać biblijny opis stworzenia świata i człowieka z opisem mitologicznym

• przedstawić i interpretować wybrane symbole zawarte w Księdze Rodzaju

 

• interpretować opowieść o zerwaniu owocu z drzewa zakazanego (grzechu pierworodnym)

• wskazać cechy stylu biblijnego w podanym fragmencie Księgi Rodzaju

• omówić koncepcję człowieka w Biblii

 

33.

Konteksty i nawiązania – Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk

• zrelacjonować treść fragmentu

• omówić świat przedstawiony

• wskazać narratora

• wskazać elementy realistyczne i fantastyczne we fragmencie

• wskazać motywy biblijne we fragmencie i omówić ich funkcję

• porównać biblijny sposób przedstawienia kosmogonii z zaproponowanym przez Olgę Tokarczuk

• przedstawić problematykę fragmentu

• interpretować treści niedosłowne fragmentu

 

• wypowiedzieć się na temat funkcji mitu kosmogonicznego w życiu wspólnoty

 

34.

Rozważania o cierpieniu – Księga Hioba

• opowiedzieć historię Hioba

• przedstawić kompozycję Księgi Hioba

• scharakteryzować Hioba

• omówić relacje między Hiobem a Bogiem na podstawie fragmentu Biblii

• interpretować przemianę postawy Hioba po rozmowie z Bogiem

• przedstawić postać Hioba jako symbol niezawinionego cierpienia i niezachwianej wiary

• podjąć dyskusję na temat sensu cierpienia i zgody Boga na istnienie zła (teodycei)

• omówić sposoby przedstawiania Hioba w sztuce na podanych przykładach

 

35.

Dociekanie sensu ludzkiego życia w Księdze Koheleta

• wyjaśnić, kim był Kohelet

• zrelacjonować fragment

• wskazać rady Koheleta, jak należy przeżywać swój los

• określić funkcję środków stylistycznych użytych we fragmencie

• określić problematykę utworu

• interpretować teologiczną wymowę Księgi Koheleta

 

• wskazać podobieństwa między radami Koheleta a radami greckich filozofów

36.

Poezja biblijna – Księga

Psalmów

• przyporządkować psalmy do liryki

• określić rodzaj liryki oraz nadawcę i adresata psalmów

• definiować pojęcia: psalm, psałterz

• sklasyfikować psalmy według poznanych kryteriów

• odnaleźć środki stylistyczne zastosowane w psalmach

• określić funkcję środków językowych użytych w psalmach

 

 

• interpretować symbole pojawiające się w psalmach

• omówić koncepcję Boga i człowieka, wyłaniającą się z psalmów

 

37.

Wizja końca świata w Apokalipsie św. Jana

• streścić przedstawione fragmenty Apokalipsy św. Jana

• opisać jeźdźców Apokalipsy i scharakteryzować ich na podstawie ryciny Albrechta Dürera

• wypowiedzieć się na temat genezy i autorstwa Apokalipsy św. Jana

• wskazać główne cechy stylu Apokalipsy

• interpretować symbole i alegorie znajdujące się w omówionych fragmentach

• wypowiedzieć się na temat sposobów obrazowania i wywoływania nastroju grozy w Apokalipsie

 

• porównać biblijną Apokalipsę z innymi przedstawieniami końca świata

38.

Konteksty i nawiązania – Cormac McCarthy, Droga

• zrelacjonować treść fragmentów

• omówić świat przedstawiony

• scharakteryzować bohaterów tekstu

• wyjaśnić pojęcie postapokaliptyczny

• porównać rzeczywistość opisaną we fragmentach z Apokalipsą św. Jana

• omówić przesłanie płynące z tekstu

 

• analizować postawy i emocje bohaterów w obliczu katastrofy

39.

Filmowe nawiązanie do Biblii – Dekalog I Krzysztofa Kieślowskiego

• zrelacjonować treść filmu

• podjąć dyskusję o postawie filmowego Krzysztofa

• wypowiedzieć się na temat dialogów, narracji i kadrowania w filmie

 

• analizować rolę przypadku w konstrukcji fabuły

• podjąć dyskusję na temat hierarchii wartości we współczesnym świecie

BIBLIA – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

40.

Akt

komunikacji językowej

• zdefiniować akt komunikacji językowej

• wymienić, co składa się na akt komunikacji

• omówić każdy ze składników aktu komunikacji

• wyjaśnić, na czym polega skuteczność komunikacji

• wskazać elementy aktu komunikacji w podanych przykładach

 

• wyjaśnić, na czym polega etyka wypowiedzi

 

• wyjaśnić, co zaburza czytelność komunikacji w podanych przykładach

41.

Funkcje wypowiedzi

(*funkcje fatyczną i magiczną na poziomie rozszerzonym)

• wymienić funkcje wypowiedzi

• scharakteryzować poszczególne funkcje wypowiedzi

• rozpoznać środki językowe, wskazujące na daną funkcję

• określić funkcje dominujące w danej wypowiedzi

• wyszukać w tekście przykłady poszczególnych funkcji wypowiedzi

• analizować podany tekst pod względem środków językowych wskazujących na określoną funkcję

 

BIBLIA – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI

42. Streszczenie a parafraza

(*pojęcie parafrazy i wykorzystywanie pojęcia parafrazy w interpretacji utworu literackiego na poziomie rozszerzonym)

• rozpoznać i zdefiniować   streszczenie

 

• odróżnić streszczenie od parafrazy

• wymienić różnice między streszczeniem a parafrazą

• wykonać streszczenie

 

• funkcjonalnie wykorzystać umiejętność streszczania

• funkcjonalnie wykorzystać umiejętność streszczania i parafrazowania

BIBLIA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

43. i 44.

Powtórzenie i podsumowanie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty biblijne

• wyciągać wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie interpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólnić, podsumować i porównać

• formułować i rozwiązywać problemy badawcze

ŚREDNIOWIECZE – O EPOCE

45. Średniowiecze – wprowadzenie do epoki

• objaśnić etymologię nazwy epoki

• wymienić najważniejsze wydarzenia związane z początkiem i końcem średniowiecza

 

• wymienić średniowieczne wzorce osobowe

• wyjaśnić, na czym polegał uniwersalizm średniowieczny

• przedstawić informacje na temat szkół i uniwersytetów w średniowieczu

 

• definiować teocentryzm i wyjaśnić, czym przejawiał się w średniowieczu

• wyjaśnić, w czym przejawiał się dualistyczny obraz świata w średniowieczu

• omówić średniowieczną hierarchię społeczną

 

 

• omówić fundamenty kultury średniowiecznej

• wypowiedzieć się na temat różnic między filozofią starożytną a średniowieczną

 

• interpretować rolę karnawału w wiekach średnich

46.

Sztuka

średniowieczna

• rozpoznać najważniejsze zabytki polskiego i europejskiego średniowiecza

• podać przykłady zabytków polskiego i europejskiego średniowiecza

 

• wyjaśnić i zilustrować przykładami parenetyczny i anonimowy charakter sztuki średniowiecznej

• omówić alegorię i podać jej przykłady

 

• analizować średniowieczne dzieło sztuki według podanych kryteriów

• wskazać przykłady wpływu sztuki średniowiecza na epoki następne

ŚREDNIOWIECZE – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA

47.

Bogurodzica – najstarszy polski utwór poetycki

• przeczytać ze zrozumieniem Bogurodzicę

• wskazać przykłady archaizmów w utworze

• rozpoznać podmiot liryczny oraz adresata utworu

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego

• wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i składniowe

• omówić sposób przedstawienia Matki Boskiej w Bogurodzicy

• omówić kompozycję utworu

• na przykładzie Bogurodzicy omówić takie cechy literatury średniowiecznej, jak anonimowość,

teocentryzm i dydaktyzm

 

• odnaleźć w treści Bogurodzicy motyw deesis i odnieść go do sztuk plastycznych

• omówić formę wiersza

• omówić funkcję Bogurodzicy w średniowiecznej Polsce

• wypowiedzieć się na temat piśmiennictwa religijnego w średniowieczu

 

48.

Ludzki wymiar cierpienia Matki Boskiej w Lamencie świętokrzyskim

• zrelacjonować treść Lamentu świętokrzyskiego

 

• określić sytuację liryczną, podmiot liryczny i adresatów utworu

• wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i składniowe

• omówić kompozycję wiersza

• wskazać środki językowe w wierszu

• scharakteryzować Maryję jako matkę

• omówić motyw stabat Mater w wierszu

• określić funkcję środków językowych

 

 

• porównać obrazy Maryi z Lamentu świętokrzyskiego i z Bogurodzicy

• wypowiedzieć się na temat genezy utworu

 

49.

Motyw tańca śmierci w Rozmowie mistrza Polikarpa ze Śmiercią

• streścić utwór

 

• opisać obraz śmierci przedstawiony w utworze

• wskazać archaizmy leksykalne, fleksyjne, fonetyczne i składniowe

• omówić motyw danse macabre

• w kontekście utworu wyjaśnić pojęcia: memento mori

• omawia groteskowy i naturalistyczny sposób przedstawienia śmierci

• wskazuje elementy komizmu w utworze

 

• na podstawie lektury omówić światopogląd ludzi średniowiecza

• omówić utwór jako satyrę społeczną

 

• wyjaśnić przyczyny popularności motywu śmierci w średniowieczu

 

50.

Triumf śmierci w Siódmej pieczęci Igmara Bermana

• zrelacjonować treść filmu

• odnaleźć nawiązania do kultury i obyczajowości średniowiecza

• zinterpretować tytuł i objaśnić jego funkcję

• w kontekście filmu wyjaśnić pojęcia: personifikacja, taniec śmierci

• rozpoznać w filmie konwencję moralitetu i ją omówić

• w kontekście filmu wyjaśnić pojęcie teodycea

• interpretować przesłanie filmu

• przywołać szerokie konteksty i nawiązania

51.

Ideał rycerza – Pieśń o Rolandzie

• zrelacjonować treść fragmentów

• przedstawić kodeks honorowy średniowiecznego rycerza

 

• wymienić najważniejszych bohaterów Pieśni o Rolandzie

• scharakteryzować Rolanda

• omówić kompozycję utworu

 

• przedstawić Rolanda jako wzorzec osobowy rycerza

• wskazać w utworze cechy eposu rycerskiego

• omówić elementy ars bene moriendi obecne w utworze

• omówić sposób kreacji bohaterów – rycerzy oraz ich wrogów

• wskazać i omówić symbole obecne w pieśni

• omówić kontekst historyczny utworu

 

 

• porównać wzorzec wojownika współczesnego ze średniowiecznym

52.

Średniowieczna miłość – Dzieje Tristana i Izoldy

(lektura uzupełniająca)

• streścić podany fragment Dziejów Tristana i Izoldy

• wymienić najważniejszych bohaterów utworu

• omówić kompozycję utworu

• wskazać cechy gatunkowe utworu

• charakteryzować, ukazane w utworze, wzorce parenetyczne władcy, rycerza i damy serca

 

• objaśnić funkcję fantastyki w utworze

• wyjaśnić, na czym polega tragizm Tristana i Izoldy

• przeanalizować specyfikę uczucia łączącego Tristana i Izoldę

• sformułować zasady miłości dworskiej

 

• wypowiedzieć się na temat obyczajowości średniowiecznej na podstawie Dziejów Tristana i Izoldy

53.

Konteksty i nawiązania – Halina Poświatowska, *** [tutaj

leży Izold...]

• zrelacjonować treść wiersza

• wskazać podmiot liryczny

• opisać sytuacje liryczną w wierszu

• omówić aluzję literacką zastosowaną w utworze

• wskazać środki językowe użyte w utworze

• omówić kompozycję wiersza

• sformułować tezę interpretacyjną

• określić funkcję środków językowych użytych w wierszu

 

• interpretować wiersz

• wskazać i omówić konteksty interpretacyjne

 

• porównać przesłanie wiersza z przesłaniem Dziejów Tristana i Izoldy

*54.

Podróż po zaświatach – Boska komedia Dantego Alighieri

• zrelacjonować treść fragmentów

• omówić fabułę całego utworu

• wymienić przewodników Dantego po zaświatach

• omówić genezę Boskiej komedii

• wyjaśnić tytuł

• scharakteryzować narratora

• omówić kompozycję poematu

• wyjaśnić pojęcia: poemat epicki

wymienić elementy dzieła charakterystyczne dla średniowiecza i renesansu

• zinterpretować alegorie obecne w poemacie

wypowiedzieć się na temat sposobu obrazowania w utworze

 

• wskazać źródła kulturowe, z których czerpał Dante

*55. Konteksty i nawiązania – Dno piekła Andrzeja Bursy

• relacjonować treść wiersza

• określać rodzaj liryki

• omawiać kreacje bohaterów wiersza

• wyjaśnić funkcję użytych frazeologizmów

 

• interpretować funkcję odniesień do piekła w wierszu

• omówić problematykę utworu

 

• wypowiadać się na temat kontekstu historycznego wiersza

• wskazać ironię użytą w wierszu i określić jej funkcję

• porównywać udręczenie ludzi w utworze Bursy z udrękami piekielnymi w Boskiej komedii

 

ŚREDNIOWIECZE – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

56.

Wiedza z dziedziny fleksji, leksyki, frazeologii i słowotwórstwa w analizie i interpretacji tekstów literackich

• wskazać czasowniki w tekście i określa ich formę gramatyczną

• wskazać w tekście przymiotniki i imiesłowy o zabarwieniu neutralnym i wartościującym

• wskazać w tekście rzeczowniki abstrakcyjne i konkretne

• wskazać w tekście zdrobnienia

 

• wyjaśnić funkcję czasowników użytych w tekście

• określić funkcję przymiotników o zabarwieniu neutralnym i wartościującym użytych w tekście

• określić funkcję rzeczowników abstrakcyjnych i konkretnych użytych w tekście

• określić funkcję zdrobnień w tekście

• analizować tekst pod kątem użycia gramatycznych środków językowych

 

• wskazać środki językowe służące psychizacji krajobrazu

• omówić sposoby podkreślenia ekspresji tekstu za pomocą środków językowych

ŚREDNIOWIECZE – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI

*57. Indukcja i  dedukcja

 

• prezentować różne typy dowodzenia

 

• rozpoznawać typy dowodzenia w tekście

• wskazać błąd we wnioskach

 

• analizować rozumowanie przedstawione w tekście

• formułować wniosek na podstawie dwóch przesłanek

• formułować przesłanki i na ich podstawie wyciągać wniosek

ŚREDNIOWIECZE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

58. i 59.

Powtórzenie i podsumowanie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągać wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie interpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólnić, podsumować i porównać

• formułować i rozwiązywać problemy badawcze

Autorka: Magdalena Lotterhoff

 

Uwaga: w wyniku uszczuplenia podstawy programowej, według przedstawionego rozkładu materiału, niewykorzystane godziny pozostają do decyzji nauczyciela.