Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 3 część 2. Edycja 2024

 

Warunkiem koniecznym do uzyskania oceny pozytywnej niezależnie od średniej ważonej jest przystąpienie do wszystkich obowiązkowych form sprawdzania wiedzy oraz zaliczenie wskazanych przez nauczyciela form sprawdzenia wiedzy i umiejętności (np. praca klasowa lub sprawdzian lub wypowiedź ustna).

 

* zakres rozszerzony

            materiał obligatoryjny

            materiał fakultatywny

 

Numer
i temat lekcji

Wymagania na

ocenę dopuszczającą

Wymagania na

ocenę dostateczną

Wymagania na

ocenę dobrą

Wymagania na

ocenę bardzo dobrą

Wymagania na

ocenę celującą

Uczeń potrafi:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – O EPOCE

1.

Dwudziestolecie międzywojenne – kontekst historyczno-społeczny

• określić ramy czasowe epoki

• scharakteryzować ideologie totalitarne dwudziestolecia międzywojennego

• zaprezentować problemy społeczne II Rzeczypospolitej

• wypowiedzieć się na temat przemian politycznych i społecznych w dwudziestoleciu międzywojennym

• dokonać analizy wpływu I wojny światowej na nastroje społeczne

• porównać styl życia w czasach Młodej Polski z tym obowiązującym w dwudziestoleciu

międzywojennym

2. i 3.

Filozofia i sztuka dwudziestolecia międzywojennego

• wymienić kierunki filozoficzne oraz nurty w sztuce dwudziestolecia międzywojennego

 

• zaprezentować założenia fenomenologii, psychoanalizy i katastrofizmu

• zaprezentować cechy kierunków w sztuce dwudziestolecia międzywojennego

• wskazać najważniejsze cechy teatru w dwudziestoleciu międzywojennym

• porównać architekturę secesyjną i modernistyczną

 

• dokonać analizy malarstwa dwudziestolecia międzywojennego

 

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA

4.

Wprowadzenie do literatury dwudziestolecia międzywojennego

• wymienić wiodące nurty literatury dwudziestolecia międzywojennego

 

• scharakteryzować wiodące nurty literatury dwudziestolecia międzywojennego

• wymienić najważniejsze grupy poetyckie okresu międzywojennego w Polsce

 

• wymienić najistotniejszych twórców z epoki

 

• wypowiedzieć się na temat związków pomiędzy atmosferą społeczno-polityczną epoki a nurtami i tematami w literaturze

• wypowiedzieć się na temat specyfiki kultury dwudziestolecia międzywojennego w Polsce

5.

Podróż w nieistnienie – Topielec Bolesława Leśmiana

• omówić treść wiersza

• określić rodzaj liryki

 

• wypowiedzieć się na temat bohatera wiersza

• opisać sytuację liryczną w utworze

• wypowiedzieć się na temat różnych form opisu kontaktu człowieka z przyrodą w literaturze

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy środków stylistycznych użytych w utworze

• zinterpretować tytuł wiersza

• wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania śmierci w utworze

• omówić aspekt epistemologiczny utworu

 

• dokonać analizy sposobu kreacji przestrzeni w wierszu

 

6.

Człowiek wobec niedoskonałości świata – Dusiołek Bolesława Leśmiana

• omówić treść utworu

• wskazać elementy ludowe w utworze

 

• wskazać cechy ballady

• omówić funkcję elementów ludowych w utworze

• wyjaśnić, na czym polega humor w wierszu, i omówić jego funkcję

• wskazać konteksty (bohater wadzący się z Bogiem, bohaterowie ludowi)

 

• odczytać przenośny sens opowiadanej historii

 

• omówić funkcję kolokwializmów w wierszu

7.

Konteksty i nawiązania – Jarosław Marek Rymkiewicz, Ogród
w Milanówku, koty styczniowe

• omówić treść wiersza

• zaprezentować sytuację liryczną w utworze

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego wiersza i jego stosunku do świata natury

 

• wskazać konteksty związane z motywem ogrodu

 

• zinterpretować kluczowe motywy w wierszu

 

• porównać wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza z Dusiołkiem Bolesława Leśmiana

8.

Symboliczne znaczenie tańca w wierszu Świdryga i Midryga Bolesława Leśmiana

• omówić treść wiersza

 

• wskazać cechy gatunkowe utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i omówić ich funkcję

 

• omówić sposób opisania tańca w wierszu

• wskazać w wierszu elementy groteski i określić jej funkcję

• wskazać konteksty związane z motywem tańca

• omówić funkcję fantastyki w wierszu

• zinterpretować treści symboliczne utworu

• zinterpretować puentę utworu

 

• omówić sposób przedstawienia w wierszu relacji między życiem a śmiercią

 

9.

Zmysłowy obraz intymności –
*** [W malinowym chruśniaku, przed ciekawych wzrokiem] Bolesława Leśmiana

• omówić treść wiersza

• omówić sytuację liryczną w wierszu

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego i adresata lirycznego utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i wskazać ich funkcję

• wypowiedzieć się na temat roli natury w budowaniu znaczeń

• wskazać konteksty związane ze sposobem przedstawienia cielesności

• omówić zabiegi językowe budujące atmosferę intymności w utworze

10.

Piękno i brzydota – Żołnierz Bolesława Leśmiana

• omówić treść wiersza

 

• wskazać cechy gatunkowe utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu

 

• omówić dosłowną i symboliczną funkcję analogii pomiędzy kalekim żołnierzem a drewnianą figurą

• omówić koncepcję Boga, która wyłania się z wiersza

• zinterpretować wymowę utworu

• wskazać konteksty związane ze sposobem ukazywania brzydoty w tekstach kultury

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

11.

Co jest po drugiej stronie? – Dziewczyna Bolesława Leśmiana

• omówić treść wiersza

• zdefiniować balladę

• wskazać cechy gatunkowe utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

 

• określić cel bohaterów ballady w sensie dosłownym i symbolicznym

• wskazać konteksty związane z bohaterami wierzącymi w sny

w kontekście utworu

• zinterpretować metaforykę ballady

• sformułować tezę interpretacyjną utworu

• wypowiedzieć się na temat paradoksu ludzkiej egzystencji

12.

Krytyczne czytanie tekstu

• uporządkować informacje zawarte w tekstach

• przetworzyć informacje zawarte w tekstach

• rozpoznać główne problemy w tekstach

• sformułować argumenty potwierdzające stanowiska autorów

• przedstawić i uzasadnić własne sądy

• podjąć polemikę

13.

Prowokacja artystyczna – Wiosna. Dytyramb Juliana Tuwima (fragmenty)

• wypowiedzieć się na temat grupy Skamander

• wymienić cechy poezji skamandrytów

• omówić treść fragmentów utworu

 

• omówić sposób przedstawienia święta wiosny w mieście

• wskazać środki językowe użyte w utworze

• wypowiedzieć się na temat funkcji tłumu we fragmentach wiersza

• wskazać konteksty związane ze sposobem przedstawiania wiosny w tekstach kultury

• zinterpretować znaczenie tłumu i wiosny w kontekście utworu oraz twórczości skamandrytów

• zinterpretować znaczenie fragmentu: Tłumie! Ty masz RACJĘ!!!

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

14.

Manifest poetycki –
Do krytyków Juliana Tuwima

• omówić treść wiersza

• omówić sytuację liryczną w utworze

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• określić stosunek podmiotu lirycznego wiersza do adresatów lirycznych

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• wskazać konteksty związane z rolą poety i poezji

• odnieść treść wiersza do programu poetyckiego skamandrytów

 

• zaprezentować koncepcję poety wyłaniającą się z wiersza

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

15.

Eksperymenty językowe – Słowisień Juliana Tuwima

• zaprezentować skojarzenia z wyrazami użytymi w tekście

• zrekonstruować sens wiersza

 

• omówić warstwę brzmieniową utworu

 

• dokonać analizy budowy słowotwórczej wyrazów użytych w wierszu

• wskazać w wierszu synestezję

16.

Powrót do źródeł poezji – Rzecz Czarnoleska Juliana Tuwima

• wskazać w wierszu słowa klucze

 

• wymienić zasługi renesansowego poety przedstawione w wierszu

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze

• zaprezentować rolę Jana Kochanowskiego w literaturze polskiej

• wypowiedzieć się na temat funkcji słowa w poezji

• wskazać uniwersalne prawdy zawarte w utworze

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

17.

Satyra społeczno-polityczna – Bal
w Operze
Juliana Tuwima (fragmenty)

• omówić treść fragmentów utworu

 

• omówić kompozycję fragmentów tekstu

• porównać przebieg balu z jego opisem w prasie

• rozpoznać środki językowe użyte we fragmentach utworu i określić ich funkcję

• wskazać we fragmentach utworu elementy stylu potocznego i określić jego funkcję

• objaśnić, w czym przejawiają się ekspresjonizm i katastrofizm we fragmentach utworu

 

• zinterpretować znaczenie opisu balu we fragmentach utworu

 

• odnaleźć we fragmentach utworu elementy groteskowe i określić ich funkcję

 

18.

Czas obśmiany, czas oswojony – Czas krawiec kulawy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

• omówić treść wiersza

• określić sytuację liryczną w utworze

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• wyjaśnić, dlaczego wyraz Czas został zapisany wielką literą

• wskazać w wierszu elementy języka potocznego i określić ich funkcję

• zinterpretować metaforyczne znaczenie utworu

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

19.

Epigramatyczny charakter Pocałunków Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (wybór)

• określić rodzaj liryki

• przedstawić sytuację liryczną w utworach

• zdefiniować epigramat

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszach i określić ich funkcję

• wskazać cechy gatunkowe utworów

• zaprezentować sposób postrzegania rzeczywistości przez podmiot mówiący w wierszach

• rozpoznać ironię w wierszach

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji tekstów

• zinterpretować puenty utworów

• omówić wizję kobiety i miłości, jaka wyłania się z wierszy

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy utworów

 

20.

Lęk przed starością – Stara kobieta Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i gubione Krystyny Miłobędzkiej (wybór)

• wymienić cechy starości przedstawione w utworach

 

• rozpoznać środki językowe użyte w tekstach i określić ich funkcję

• wskazać w utworach elementy języka potocznego i określić ich funkcję

• rozpoznać środki stylistyczne użyte w wierszach i określić ich funkcję

• omówić sposób przedstawienia w utworach starości i samotności

• porównać tematy wierszy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Krystyny Miłobędzkiej

• określić stosunek do upływającego czasu w wierszach obu poetek

• zinterpretować znaczenie wierszy Krystyny Miłobędzkiej

• zinterpretować i porównać puenty wierszy

 

*21.

Obraz procesu twórczego w Cieślach Juliana Przybosia

• wskazać w wierszu słownictwo związane z pracą cieśli

 

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

 

• odnaleźć w tekście wskazówki świadczące o możliwości jego metaforycznego odczytania

• omówić awangardowy charakter utworu

• wskazać konteksty związane z autotematyzmem w literaturze

• zinterpretować tytuł wiersza w sposób dosłowny i metaforyczny

• zinterpretować symbolikę wiersza

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

*22.

Pochwała urbanizacji – Gmachy Juliana Przybosia

• wskazać w wierszu elementy związane z miastem

 

• omówić kompozycję utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w tekście i określić ich funkcję

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego wiersza

• wskazać w wierszu figury eksplozywne i wyjaśnić ich znaczenie

• wskazać konteksty związane z obrazem miasta w literaturze

• zinterpretować symbole zawarte w wierszu

• zinterpretować metaforykę utworu

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

*23.

Relacja między naturą
a człowiekiem w wierszu Z Tatr Juliana Przybosia

• wskazać w wierszu elementy pejzażu górskiego

• wyjaśnić, który moment tragicznej wyprawy został ukazany w wierszu

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• omówić kompozycję utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• przedstawić genezę wiersza

• odnieść wiersz do tradycji literackiej

 

• omówić ukazaną w wierszu relację pomiędzy człowiekiem a naturą

• zinterpretować metaforykę utworu

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

*24.

Człowiek wobec ogromu katedry – Notre-Dame Juliana Przybosia

• wskazać w wierszu elementy architektury gotyckiej

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• omówić kompozycję wiersza

• wskazać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• omówić boski i ludzki aspekt katedry

• zinterpretować metaforykę utworu

 

• sformułować tezę interpretacyjną wiersza

• zinterpretować puentę utworu

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

*25.

Poetyka katastrofizmu
w wierszu Równanie serca Juliana Przybosia

• odnaleźć w utworze słowa klucze i uzasadnić ich wybór

• wskazać w wierszu obrazy natury i wojny

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• zinterpretować funkcję przyrody w wierszu

• odnieść topos ptaka do tradycji literackiej

• wskazać w utworze elementy katastrofizmu

 

• zinterpretować tytuł w kontekście utworu

• zinterpretować topos ptaka

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

*26.

Interpretacja tekstu – ćwiczenia

• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu

• zinterpretować tekst według podanych wskazówek

• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, egzystencjalny

• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu

• omówić funkcję środków językowych w tekście

27.

Poetycki obraz wsi
w utworze Na wsi Józefa Czechowicza

• omówić treść wiersza

• wskazać w utworze elementy związane z krajobrazem wiejskim

 

• omówić kompozycję wiersza

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• odnieść wiersz do tradycji literackiej

• wskazać fragmenty tekstu, w których pojawiają się sygnały niepokoju

 

• zinterpretować puentę wiersza

 

• omówić sposób budowania w utworze atmosfery harmonii i spokoju

 

28.

Sen – brat śmierci. ballada z tamtej strony Józefa Czechowicza

• omówić treść wiersza

• wskazać w utworze cechy ballady i omówić funkcję ich wykorzystania

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• wskazać adresata lirycznego wiersza

• omówić kompozycję utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w tekście i określić ich funkcję

• wskazać w wierszu aluzje literackie i kulturowe oraz określić ich funkcję

• omówić motywy oniryczne w utworze

 

• sformułować tezę interpretacyjną utworu

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

29.

Katastroficzna wizja rzeczywistości w wierszu mały mit Józefa Czechowicza

• określić sytuację komunikacyjną w wierszu

 

• omówić kompozycję utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• wskazać w tekście elementy charakterystyczne dla kołysanki

• wskazać w utworze fragmenty świadczące o poczuciu zagrożenia

• wypowiedzieć się na temat wizji rzeczywistości wyłaniającej się z wiersza

 

• postawić tezę interpretacyjną

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

30.

Poezja w czasach zagrożenia – żal Józefa Czechowicza

• wskazać w wierszu elementy mówiące o zagładzie

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w tekście i określić ich funkcję

• omówić sposób przedstawienia zagłady w wierszu

• odnieść sposób przedstawienia katastrofy do tradycji literackiej

• zinterpretować metaforykę utworu

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

31.

Interpretacja tekstu – ćwiczenia

• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów

• zinterpretować teksty według podanych wskazówek

• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, egzystencjalny

• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensów utworów

• omówić funkcję środków językowych w tekście

32. i 33.

Dom rodzinny
i rewolucja
w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść powieści

• opisać dom rodzinny Cezarego Baryki

• omówić etapy rewolucji przedstawione w powieści

 

• omówić sposób przedstawienia rewolucji w powieści

• zaprezentować stosunek do rewolucji Cezarego Baryki, Seweryna Baryki i Jadwigi Barykowej

• omówić relację Cezarego i jego matki

• omówić ewolucję poglądów Cezarego na temat rewolucji

• zaprezentować etapy dojrzewania Cezarego

• omówić wpływ doświadczenia rewolucji na głównego bohatera

 

• odnieść sposób przedstawienia rewolucji do tradycji literackiej

 

34. i 35.

Dwór szlachecki i miłość w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego

(lektura obowiązkowa)

• zaprezentować mieszkańców Nawłoci

• omówić rozkład dnia mieszkańców dworku

 

• omówić sposób przedstawienia dworku szlacheckiego w Nawłoci

• omówić zauważony przez Cezarego kontrast pomiędzy życiem w Nawłoci i w Chłodku

• wskazać nawiązania do Pana Tadeusza Adama Mickiewicza w sposobie przedstawienia dworku i jego mieszkańców

 

• omówić wpływ pobytu Cezarego w Nawłoci na proces kształtowania się jego światopoglądu

• dokonać analizy przemyśleń Cezarego Baryki na temat sposobu życia Wielosławskich

• omówić kontekst literacki (Pan Tadeusz Adama Mickiewicza)

36. i 37.

Wolna ojczyzna
i polityka w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego

(lektura obowiązkowa)

• zaprezentować opisaną w powieści rzeczywistość II Rzeczypospolitej

 

• zaprezentować recepty Szymona Gajowca i Antoniego Lulka na poprawę sytuacji mieszkańców II Rzeczypospolitej

• zaprezentować poglądy Cezarego wyrażane w dyskusji z Szymonem Gajowcem i Antonim Lulkiem

• zinterpretować dosłowne i metaforyczne znaczenie tytułu powieści

• zinterpretować ostatnią scenę powieści

 

• dokonać analizy sceny, w której Cezary Baryka przekracza granicę, i omówić jej wpływ na budowanie światopoglądu bohatera

 

38.

Podróż do mitycznej Polski w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego

(lektura obowiązkowa)

• zaprezentować opowieść o szklanych domach

 

• omówić stosunek do Polski Seweryna Baryki, Jadwigi Barykowej i Cezarego Baryki

• wskazać elementy utopii w opowieści o szklanych domach

• zinterpretować symboliczne znaczenie szkła

• odnieść przedstawiony w powieści motyw utopii do tradycji literackiej

• zinterpretować metaforyczne znaczenie opowieści o szklanych domach

• omówić funkcję opowieści o szklanych domach w planie ideologicznym powieści

 

39.

Przedwiośnie Stefana Żeromskiego – kształt artystyczny utworu

(lektura obowiązkowa)

• omówić narrację powieści

 

• omówić kompozycję utworu

 

• wskazać w powieści elementy realizmu i symbolizmu oraz określić ich funkcję

• wskazać w powieści kontrasty i określić ich funkcję

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy opisów naturalistycznych

40.

Nawiązania – Tomasz Różycki, Szklane domy

omówić treść wiersza

• wskazać przedstawione w utworze elementy codzienności

 

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• przedstawić cechy grup A i B

• omówić sposób wykorzystania w wierszu mitu szklanych domów

• zinterpretować metaforykę wiersza

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

 

41.

Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia

• uporządkować informacje zawarte w tekstach

• przetworzyć informacje zawarte w tekstach

• rozpoznać główne problemy w tekstach

• sformułować argumenty potwierdzające stanowiska autorów

• przedstawić i uzasadnić własne sądy

• podjąć polemikę

42. i 43.

Powrót do szkoły, czyli wieczna gęba ucznia – Ferdydurke Witolda Gombrowicza

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść utworu

• wymienić cechy chłopiąt i chłopaków

• opisać przedstawicieli ciała pedagogicznego

• zrelacjonować przebieg lekcji języka polskiego

 

• wymienić cechy formy szkoły

• odnieść sposób przedstawienia szkoły w Ferdydurke do swoich doświadczeń

 

• omówić zabiegi manipulacyjne Pimki mające wpędzić Józia w formę ucznia

• zaprezentować mechanizm upupiania

• omówić funkcję groteskowego przedstawienia rzeczywistości

• objaśnić mechanizm symetrii i analogii na przykładzie tworzenia się stronnictw chłopaków i chłopiąt

 

• dokonać analizy wojny na miny i wyjaśnić jej metaforyczny sens

 

44.

Forma uświadomiona i rozbicie formy – Ferdydurke Witolda Gombrowicza

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować pobyt Józia u Młodziaków

 

• zinterpretować tekst według podanych wskazówek

• wskazać elementy formy nowoczesnych

 

• omówić stosowane przez Józia strategie rozluźniania formy nowoczesnych

 

• dokonać analizy zabiegu manipulowania formą podczas prezentowania Józia Młodziakom przez Pimkę

 

• dokonać analizy sceny rozbicia formy w pokoju Zuty

45.

Piekło Formy – szkoła, nowoczesność, tradycja. Ferdydurke Witolda Gombrowicza

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować fragment, w którym pojawia się wyraz łydka

 

• zaprezentować sposób mówienia o gębie w dworku Hurleckich

• wyjaśnić uniwersalne znaczenie pojęć: pupa, łydka i gęba

 

• zinterpretować znaczenie pojęcia pupa w kontekście szkoły

• zinterpretować znaczenie pojęcia łydka w kontekście formy nowoczesnych

• zinterpretować znaczenie pojęcia gęba w kontekście dworku Hurleckich

• zinterpretować znaczenie pojęcia forma (w odniesieniu do powieści oraz uniwersalne)

• zinterpretować ostatni akapit powieści

 

• omówić strategie manipulowania formą

 

46.

Ferdydurke Witolda Gombrowicza – powieść awangardowa

(lektura obowiązkowa)

• omówić narrację powieści

• omówić język utworu

 

• omówić funkcję neologizmów użytych w utworze

• omówić kompozycję powieści

• wskazać w utworze elementy awangardowe

 

• omówić rolę groteski w budowaniu znaczeń utworu

 

• wyjaśnić, na czym polega groteskowy charakter rzeczywistości przedstawionej w Ferdydurke

47.

Nawiązania – Tomasz Wiśniewski,
O pochodzeniu łajdaków… (fragmenty)

• omówić treść fragmentów tekstu

 

• omówić kompozycję miniatury

• wskazać w miniaturze elementy gombrowiczowskiej Formy

• porównać Przykład wielkości z wojną na miny

• wskazać w utworze elementy groteski

• zinterpretować tytuł i puentę tekstu

 

• wyjaśnić, na czym polega lekcja dojrzałości w utworze

*48. i 49. W labiryncie sklepów cynamonowych Brunona Schulza

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść tekstów

• wymienić realistyczne i fantastyczne etapy wędrówki bohatera

 

• omówić rolę matki i ojca w tekstach

• wypowiedzieć się na temat narratora tekstów

• rozpoznać środki językowe użyte w tekstach i określić ich funkcję

• omówić cechy rzeczywistości onirycznej

• wskazać moment przekraczania granicy pomiędzy realizmem a rzeczywistością oniryczną

• omówić motyw labiryntu i zinterpretować jego znaczenie

• omówić przestrzenie: wewnętrzną i zewnętrzną

 

• zinterpretować symbolikę sklepów cynamonowych

• omówić sensualny obraz świata w tekstach

• omówić aspekty mitu pojawiające się w tekstach

• dokonać analizy obrazu Marca Chagalla Ja i wieś w kontekście tekstów

 

*50.

Nawiązania – Tadeusz Nowak, Przebudzenia (fragmenty)

• omówić treść fragmentów tekstu

 

• określić narrację tekstu

• wypowiedzieć się na temat narratora utworu

• rozpoznać środki językowe użyte we fragmentach tekstu i określić ich funkcję

• porównać sposoby kreowania świata we fragmentach utworu i w tekstach Brunona Schulza

• zinterpretować znaczenie koegzystowania bohatera z przyrodą

 

• odnaleźć w utworze elementy mityzacji rzeczywistości

 

*51.

Nawiązania – Maciej Płaza, Skoruń (fragmenty)

• omówić treść fragmentów tekstu

• omówić subiektywny charakter narracji utworu

• omówić sposoby kreacji bohaterów

• dokonać analizy sposobu opisywania zdarzeń w tekście

• porównać sposoby obrazowania w Skoruniu Macieja Płazy i Sklepach cynamonowych Brunona Schulza

*52.

Rewolucja w szewskim warsztacie – Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść utworu

• zaprezentować zarzuty szewców w stosunku do ich oponentów

 

• wskazać elementy groteski w kreacji bohaterów

 

• porównać wypowiedzi Sajetana i Scurvy’ego pod kątem postaw przyjmowanych przez bohaterów

• dokonać analizy didaskaliów pod kątem syntezy sztuk i znaczeń symbolicznych

 

• wyjaśnić, na czym polega katastroficzny charakter wypowiedzi Sajetana

*53.

Kreacja postaci
w Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza

(lektura obowiązkowa)

• wskazać imiona i nazwiska znaczące oraz wyjaśnić ich sens

 

• zaprezentować przemiany Scurvy’ego i określić ich funkcję

• zaprezentować przemiany Księżnej i określić ich funkcję

• wyjaśnić, na czym polega groteskowość przedstawiania postaci

 

• dokonać analizy relacji pomiędzy Księżną a Prokuratorem

• odnieść kreację Księżnej do archetypów kobiecości

*54.

Praca, rewolucja, totalitaryzm w Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza

(lektura obowiązkowa)

 • nazwać i scharakteryzować kolejne rewolucje

 

• omówić sposób wykorzystania motywu pracy w Szewcach

• omówić funkcję Hiper-Robociarza

• odnieść kolejne przewroty przedstawione w tekście do kontekstu historycznego

• omówić społeczne, światopoglądowe i psychologiczne motywacje poszczególnych grup rewolucjonistów

• omówić funkcję przemocy w utworze

 

*55.

Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza – forma i struktura dzieła

(lektura obowiązkowa)

• zaprezentować teorię Czystej Formy

• omówić katastroficzny charakter zakończenia utworu

• wyjaśnić, w jaki sposób Witkacy realizuje w tekście teorię Czystej Formy

• omówić awangardowy i groteskowy charakter didaskaliów

• zinterpretować symbolikę przedmiotów o szczególnym znaczeniu

• zinterpretować zakończenie utworu

 

• odczytać zakończenie Szewców w kontekście triady heglowskiej

 

*56.

Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza
a inne teksty kultury

(lektura obowiązkowa)

• porównać zakończenia Szewców i Ferdydurke

 

• porównać sposoby ukazania rewolucji w Szewcach Witkacego i Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego

 

• omówić związek pomiędzy motywem nudy w Szewcach a dekadencką melancholią

 

• dokonać analizy obrazu Mileny Chmielewskiej Nuda w kontekście motywu nudy w utworze

• omówić dyskurs kulturowy pomiędzy Szewcami a Weselem Stanisława Wyspiańskiego

• porównać motywy rewolucji w Szewcach i filmie Lecha Majewskiego Młyn i krzyż

 

*58.

Jednostka kontra urząd
w Procesie Franza Kafki

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść utworu

• opisać sąd, przed którym staje bohater

 

• scharakteryzować głównego bohatera tekstu

• omówić reakcje bohatera na poranne zajście

• omówić świat przedstawiony pod kątem absurdu i groteski

 

• omówić przestrzeń powieści w odniesieniu do motywu labiryntu

• odnieść motyw labiryntu do tradycji kulturowej

*59. i 60.

Proces Franza Kafki – symboliczne odczytanie powieści

(lektura obowiązkowa)

• omówić rolę rodziny i znajomych w życiu głównego bohatera utworu

 

• omówić przemianę bohatera utworu

• omówić kompozycję utworu

 

• wskazać w tekście aluzje biblijne i zinterpretować ich znaczenie

• omówić sposób kreacji świata przedstawionego podkreślający ponadczasowość utworu

 

• zinterpretować przypowieść o odźwiernym

• zinterpretować rozmowę bohatera z księdzem

• omówić symboliczne znaczenie człowieka w oknie na początku i końcu powieści

• zinterpretować zakończenie powieści

• porównać ujęcia motywu labiryntu w Procesie Franza Kafki i Sklepach cynamonowych Brunona Schulza

• porównać wizje ludzkiego losu przedstawione w Procesie Franza Kafki i Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza

*61. i 62.

Woland i jego świta – Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść powieści

• przedstawić członków szatańskiej świty

• omówić sposoby przedstawiania szatana w różnych epokach

• scharakteryzować Wolanda (m.in. przez pryzmat opinii wygłaszanych na jego temat)

• scharakteryzować członków szatańskiej świty

• określić funkcję członków szatańskiej świty w powieści

• wskazać w kreacji szatana nawiązania do Fausta Johanna Wolfganga Goethego

• omówić sposoby przedstawienia dobra i zła na świecie w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa oraz Fauście Johanna Wolfganga Goethego

• wyjaśnić sens przemiany bohaterów podczas lotu w przestworzach

• zinterpretować motto w odniesieniu do całości utworu

• omówić symbolikę przestrzeni w powieści

• odnieść sposób przedstawienia szatana w powieści do tradycji kulturowej

*63.

Czy mieszkańcy Moskwy zmienili się wewnętrznie? – Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa

(lektura obowiązkowa)

• zaprezentować scenę w Variétés

• zaprezentować wady mieszkańców Moskwy przedstawione przez narratora w scenie w Variétés i w całej powieści

• przedstawić sposób kreacji bohaterów drugoplanowych w utworze

 

• wskazać w scenie w Variétés topos theatrum mundi i określić jego funkcję

• zinterpretować sposób zachowania szatańskiej świty w stosunku do mieszkańców Moskwy

• przedstawić scenę w Variétés i omówić jej znaczenie w planie ideowym powieści

 

• wskazać podobieństwa w sposobie ukazania wielkomiejskiego społeczeństwa na obrazie Ottona Dixa Wielkie miasto i w powieści Michaiła Bułhakowa

*64.

Miłość, która ocala – Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa (lektura obowiązkowa)

• omówić pierwsze spotkanie mistrza i Małgorzaty

• zaprezentować historię miłości bohaterów

 

• omówić kreację Małgorzaty

 

• omówić miłość bohaterów w kategorii fatalizmu

• zinterpretować zachowanie Małgorzaty po balu u szatana

 

• dokonać analizy przemiany Małgorzaty w wiedźmę w kontekście wolności

• zinterpretować zakończenie historii mistrza i Małgorzaty

• omówić sposób zreinterpretowania historii Fausta i Małgorzaty w powieści

*65.

Wątki biblijne w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa

(lektura obowiązkowa)

• porównać kreacje Jeszui i Piłata z biblijnymi pierwowzorami

• omówić filozofię Jeszui

 

• omówić sposób psychologizacji Jeszui i Piłata w powieści

• omówić sposób kreacji Piłata

 

• omówić funkcję wprowadzenia historii Jeszui i Piłata do powieści

• omówić sposoby przedstawienia Mateusza Lewity i Judy z Kiriatu

• omówić relacje pomiędzy Wolandem i Mateuszem w końcówce powieści

• zinterpretować znaczenie sekularyzacji historii biblijnej

• zinterpretować symboliczne znaczenie tęsknoty Piłata

 

• odnieść sposób przedstawienia Jeszui do tradycji kulturowej

*66.

Nawiązania – Ewa Lipska, Miłość, droga Pani Schubert… (wybór)

• omówić treść fragmentów utworów

 

• określić cechy gatunkowe utworów

• scharakteryzować nadawcę listów

• wskazać metafory opisujące miłość i zinterpretować ich znaczenie

 

• porównać sposób kreacji miłości w utworach Ewy Lipskiej z historią mistrza i Małgorzaty

 

• omówić obraz Marca Chagalla Kochankowie z Vence w kontekście utworów

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

67. i 68.

Poprawność językowa. Norma językowa
i innowacje językowe

• zdefiniować normę językową

• wymienić kryteria poprawności językowej

• zaprezentować podział innowacji językowych

• wymienić funkcje innowacji językowych

• zdefiniować modę językową

• wskazać różnice pomiędzy normą wzorcową a normą użytkową

• wskazać wyrazy zgodne z normą językową

 

• wyjaśnić zmiany zachodzące w normie językowej

• ocenić podane elementy pod kątem kryteriów poprawności językowej

 

• odróżnić zamierzoną innowację językową od błędu językowego

• omówić funkcje innowacji językowych w tekstach literackich

69.

Kompetencje językowe
i komunikacyjne – ćwiczenia

• posługiwać się nowo poznanym słownictwem

• wykorzystywać teorię podczas wykonywania zadań

 

• poszerzać swoją świadomość językową

• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową

• wykorzystywać wiedzę językową przy analizie tekstów literackich

70.

Błędy językowe

• zaprezentować klasyfikację błędów językowych

• wymienić typy błędów językowych

 

• przedstawić podział błędów językowych ze względu na obszary języka

• zaprezentować przyczyny powstawania błędów językowych

• wskazać błędy językowe w tekście

• nazwać błędy językowe znalezione w tekście

 

• poprawić błędy językowe

• wyjaśnić, na czym polegają błędy językowe w tekście

 

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI

*71.

Felieton

• zaprezentować cechy i funkcje felietonów

• wymienić rodzaje felietonów

• zaprezentować etapy tworzenia felietonów

• wskazać cechy stylu publicystycznego w felietonie

• omówić kompozycję felietonów

• omówić język i styl felietonów

• dokonać analizy języka podanego felietonu

 

• zredagować felieton

 

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – POWTÓRZENIE I PODSUMOWANIE

72.

Powtórzenie
i podsumowanie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

WOJNA I OKUPACJA – O EPOCE

73.

Wojna i okupacja – kontekst historyczno-społeczny

• określić ramy czasowe epoki

• opisać formy represji na obszarach okupowanych przez III Rzeszę

 

• opisać sytuację panującą w okupowanej Polsce

 

• omówić zjawisko Holokaustu

 

• omówić rolę Polskiego Państwa Podziemnego

 

• scharakteryzować życie codzienne w Generalnym Gubernatorstwie

74.

Sztuka wobec wojny

• zaprezentować ograniczenia rozwoju sztuki w czasie II wojny światowej

• wymienić formy funkcjonowania sztuki w czasie II wojny światowej

• omówić wpływ wojny na rozwój sztuki i sytuację artystów

• omówić funkcję sztuki okolicznościowej na okupowanych terenach

• omówić rolę fotografii w czasie II wojny światowej

• zinterpretować dzieła sztuki powstałe w okresie wojny i okupacji

• analizować dzieła sztuki okresu wojny i okupacji pod względem formalnym

WOJNA I OKUPACJA – TEKSTY Z EPOKI I NAWIĄZANIA

75.

Historiozoficzna refleksja nad dziejami ludzkości
w wierszu Historia Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

• wskazać w wierszu elementy związane z militariami

 

• omówić sposób prezentowania upływającego czasu przez podmiot liryczny wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

 

• zinterpretować funkcję odwołań do militarnej przeszłości

• zaprezentować koncepcję dziejów wyłaniającą się z wiersza

• omówić funkcję zestawienia w wierszu przeszłości i teraźniejszości

• zinterpretować ostatnią strofę wiersza

 

• odnieść zawartą w wierszu historiozoficzną koncepcję dziejów do tradycji literackiej

76.

Tragizm pokolenia Kolumbów w wierszu Pokolenie [Wiatr drzewa spienia…] Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

• wskazać motywy arkadyjskie i katastroficzne w pierwszej części wiersza

 

• omówić kompozycję wiersza

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

 

• zinterpretować zestawienie motywów arkadyjskich i katastroficznych w utworze

• omówić kompozycyjną funkcję paralelizmów w środkowej części wiersza

• wypowiedzieć się na temat wartości utraconych przez członków pokolenia

• zinterpretować znaczenie odwołania do Iliady Homera

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

77.

Z głową na karabinie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – polemika z poezją tyrtejską

• wskazać w wierszu elementy przeszłości i teraźniejszości

 

• omówić kompozycję wiersza

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• omówić sposób i funkcje kontrastowego zestawienia przeszłości i teraźniejszości

• odnieść przedstawiony w wierszu motyw żołnierza do tradycji literackiej

• zinterpretować metaforykę tekstu

• zinterpretować puentę utworu

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

78.

Dziecko wobec wojny – Elegia o… [chłopcu polskim] Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

• wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego wiersza

 

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• wskazać w wierszu cechy elegii

• odnieść motyw cierpiącej matki do tradycji literackiej

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego utworu

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

79.

Mityzacja miłości
w Erotyku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

• wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego wiersza

• opisać przedstawione w wierszu relacje między kochankami

• wskazać cechy liryki miłosnej w utworze

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• wskazać kontekst biograficzny utworu

• określić nastrój wiersza i wskazać środki językowe, dzięki którym został on osiągnięty

• zinterpretować ostatnią strofę – dedykację

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

80.

Interpretacja tekstu – ćwiczenia

• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu

• zinterpretować tekst według podanych wskazówek

• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, egzystencjalny

• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu

• omówić funkcję środków językowych w tekście

81.

Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia

• uporządkować informacje zawarte w tekstach

• przetworzyć informacje zawarte w tekstach

• rozpoznać główne problemy w tekstach

• sformułować argumenty potwierdzające stanowiska autorów

• przedstawić i uzasadnić własne sądy

• podjąć polemikę

82.

Problem etycznej odpowiedzialności świadków zbrodni
w wierszu Campo di Fiori Czesława Miłosza

• omówić treść wiersza

• wskazać podobieństwa pomiędzy opisanymi wydarzeniami

 

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• omówić kreację podmiotu lirycznego wiersza

• wskazać konteksty historyczne utworu

• omówić znaczenie motywu karuzeli dla przekazu wiersza

 

• sformułować tezę interpretacyjną utworu

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

83.

Pytania o sens sztuki po wojnie – Przedmowa Czesława Miłosza

• omówić treść wiersza

• określić rodzaj liryki

 

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i określić ich funkcję

• scharakteryzować dwa modele poezji ukryte pod sformułowaniami: mowa prosta i czarodziejstwo słów

• zinterpretować metaforykę utworu

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

84.

Dwa obrazy rzeczywistości w Walcu Czesława Miłosza

• omówić treść wiersza

• określić rodzaj liryki

• wskazać dwa plany czasowe

 

• omówić kompozycję wiersza

• wyjaśnić funkcję klamry kompozycyjnej w utworze

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszu i omówić ich funkcję

• zaprezentować sposób ukazania balu

• omówić obrazy poetyckie będące wizjami katastrofy XX w.

 

• odnieść wykorzystany w wierszu motyw tańca do tradycji literackiej

• zinterpretować metaforykę wiersza

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

85.

Wyznanie ocalonego – Ocalony Tadeusza Różewicza

• wskazać kontrastowe pojęcia wymienione przez podmiot liryczny

 

• omówić kompozycję wiersza

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego w wierszu

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• omówić funkcję wykorzystania kontrastowych pojęć

• omówić funkcję powtórzenia wyrazu widziałem

• wskazać w wierszu konteksty biblijne i wyjaśnić ich funkcję

• zinterpretować funkcję klamry kompozycyjnej utworu

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

86.

Manifestacja żalu
w Lamencie Tadeusza Różewicza

• omówić treść wiersza

• określić rodzaj liryki

• wymienić przedstawione w wierszu atrybuty młodości

• wskazać adresata lirycznego wiersza

• omówić kompozycję wiersza

• wskazać w utworze cechy gatunkowe lamentu

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

 

• omówić funkcję prezentacji w wierszu atrybutów młodości

• omówić kreację podmiotu lirycznego wiersza

• wskazać w utworze nawiązania biblijne i mitologiczne oraz określić ich funkcję

• zinterpretować puentę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

87.

Samotność w cierpieniu – Ściana Tadeusza Różewicza

• omówić treść wiersza

• określić rodzaj liryki

 

 

• omówić sposób przedstawienia bohaterki utworu

• omówić kompozycję wiersza

• rozpoznać środki językowe użyte w utworze i określić ich funkcję

• odnieść obraz cierpiącej matki do tradycji kulturowej

 

• omówić symbolikę tytułowej ściany

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

88.

Interpretacja tekstu – ćwiczenia

• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu

• zinterpretować tekst według podanych wskazówek

• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, egzystencjalny

• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu

• omówić funkcję środków językowych w tekście

89.

Człowiek wobec człowieka w Proszę państwa do gazu Tadeusza Borowskiego

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść tekstu

• zaprezentować różne reakcje osób wychodzących z wagonów

 

• omówić kreację narratora tekstu

• omówić kreacje bohaterów tekstu

• omówić sposób przedstawienia esesmanów

• omówić konteksty: historyczny i biograficzny

• omówić funkcję gwary obozowej w tekście

 

• wskazać cechy człowieka zlagrowanego

 

• omówić funkcję behawioralnego sposobu opisu bohaterów

90.

Człowiek wobec zła w Proszę państwa do gazu Tadeusza Borowskiego

(lektura obowiązkowa)

• omówić zachowania więźniów

 

• wskazać elementy opisu behawioralnego w prezentacji rzeczywistości obozowej

• wypowiedzieć się na temat relacji kat – ofiara w tekście

• wyjaśnić, na czym polega Dekalog odwrócony w rzeczywistości obozowej

 

• omówić sposób przedstawienia w tekście tragizmu więźniów

• dokonać analizy sposobu prowadzenia rozmowy przez więźniów przed przybyciem transportu

 

91.

Nawiązania – Jan Józef Szczepański, Przed nieznanym trybunałem (fragmenty)

• omówić treść fragmentów tekstu

 

• omówić funkcje, jakie – według autora eseju – pełniły obozy koncentracyjne

• wyjaśnić, dlaczego autor nazywa czyn franciszkanina wstrząsającym przełomem

• porównać esej Jana Józefa Szczepańskiego z wierszem Ocalony Tadeusza Różewicza

• porównać język eseju Jana Józefa Szczepańskiego z językiem prozy Tadeusza Borowskiego

92.

Nawiązania – Irit Amiel, Spóźniona (wybór)

• omówić treść utworów

• wskazać bohaterów wierszy

 

• omówić kreację bohaterki wiersza Ona

• rozpoznać środki językowe użyte w wierszach i określić ich funkcję

 

• omówić funkcję ubioru w wierszu Ona

• zinterpretować tytuł Egzamin z Zagłady

• wypowiedzieć się na temat obowiązków przedstawionych w wierszu Egzamin z Zagłady

 

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wierszy

93.

Nawiązania – Zyta Rudzka, Ślicznotka doktora Józefa (fragmenty)

• omówić treść fragmentów powieści

 

• scharakteryzować bohaterów fragmentów utworu

• wypowiedzieć się na temat kreacji Pani Czechny

• omówić stosunek Pani Czechny do siebie i swoich doświadczeń wojennych

 

• wskazać podobieństwa pomiędzy pensjonariuszami domu pomocy społecznej a więźniami obozu koncentracyjnego

• omówić funkcję opisów cielesności we fragmentach powieści Zyty Rudzkiej i opowiadaniach Tadeusza Borowskiego

94.

Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia

• uporządkować informacje zawarte w tekstach

• przetworzyć informacje zawarte w tekstach

• rozpoznać główne problemy w tekstach

• sformułować argumenty potwierdzające stanowiska autorów

• przedstawić i uzasadnić własne sądy

• podjąć polemikę

95. i 96.

Rzeczywistość łagrów
w Innym świecie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść tekstu

• wymienić kolejne elementy systemu opresji w ZSRR

• opisać rzeczywistość obozową

 

• scharakteryzować opisaną w tekście Wielką Przemianę więźnia

• omówić funkcje i znaczenie poszczególnych instytucji obozowych

• omówić hierarchię panującą w obozie

• zaprezentować obóz jako instytucję wychowawczą

• omówić mechanizmy obronne więźniów

• dokonać analizy przedstawionego w tekście stopniowego pozbawiania więźnia człowieczeństwa

 

• omówić kontekst biograficzny utworu

 

97.

Problematyka moralna Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

(lektura obowiązkowa)

• zaprezentować bohaterów utworu

• omówić relacje pomiędzy więźniami

• omówić postawy więźniów, którzy dali się całkowicie upodlić

• omówić postawy więźniów, którzy podjęli próbę zachowania człowieczeństwa

 

• zaprezentować obóz jako system utrzymywania więźniów tuż poniżej granicy człowieczeństwa

• porównać sposoby ukazania więźniów w Innym świecie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i w utworach Tadeusza Borowskiego

• zinterpretować rozdział Upadek Paryża

 

• dokonać analizy procesu reifikacji

 

98.

Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – literatura piękna czy literatura faktu?

(lektura obowiązkowa)

• zdefiniować literaturę faktu

• zdefiniować literaturę piękną

 

• wskazać cechy literatury faktu w utworze

• wskazać cechy języka świadczące o przynależności utworu do literatury pięknej

• rozpoznać środki językowe użyte w tekście i określić ich funkcję

• omówić znaczenie klamry kompozycyjnej utworu

 

• wskazać różne płaszczyzny interpretacji tekstu: psychologiczną, polityczną, socjologiczną, filozoficzną, etyczną

• dokonać analizy językowej fragmentów rozdziału Ręka w ogniu

99.

Nawiązania – Gieorgij Władimow, Wierny Rusłan. Historia obozowego psa (fragmenty)

• omówić treść fragmentów tekstu

 

• omówić relację pomiędzy panem a psem

• nazwać emocje Rusłana

 

• zaprezentować rolę, jaką Rusłan odgrywał w łagrze

• opisać świat łagru widziany oczami psa

 

• zinterpretować historię Rusłana jako metaforę systemu totalitarnego

• zaprezentować Rusłana jako kata i ofiarę

 

100. i 101.

Historia deformuje, pamięć ocala – Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall

(lektura obowiązkowa)

• omówić treść tekstu

• omówić historie poszczególnych ludzi, na których koncentruje się Marek Edelman

• wymienić postacie historyczne, o których jest mowa w tekście

 

• wskazać w relacji Marka Edelmana wydarzenia istotne z perspektywy historycznej i te pomijane w raportach

 

• wskazać różnice pomiędzy wielką a małą historią

• przedstawić sposób mówienia przez Marka Edelmana o Mordechaju Anielewiczu

• omówić sposób relacjonowania w tekście wydarzeń i funkcję komentarzy Edelmana

• wypowiedzieć się na temat sposobu mówienia przez Edelmana o sobie i swojej roli po powstaniu

 

• omówić mechanizm pamięci w kontekście nawracania motywów w tekście

102.

O śmierci, życiu i Panu Bogu – Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall

(lektura obowiązkowa)

• omówić powody wybuchu powstania w getcie przedstawione przez Marka Edelmana

• zaprezentować różne sposoby mówienia o śmierci w tekście

• zaprezentować funkcję Marka Edelmana w getcie i omówić jej wpływ na bohatera

• zaprezentować sposoby postrzegania Boga przez bohaterów tekstu

• przedstawić sposób mówienia o życiu w kontekście operacji serca

• omówić wpływ doświadczeń życiowych człowieka na sposób postrzegania przez niego Boga

• zinterpretować zakończenie tekstu

• zinterpretować znaczenie współistnienia w tekście dwóch płaszczyzn czasowych

 

103.

Nawiązania – Wojciech Tochman, Jakbyś kamień jadła (fragmenty)

• omówić treść fragmentów tekstu

 

• wskazać cechy reportażu w tekście

• scharakteryzować doktor Ewę Klonowski

• omówić sposób identyfikacji zwłok

• porównać fragmenty reportażu Wojciecha Tochmana ze Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall

• omówić funkcję przestrzeni, w której jest dokonywana identyfikacja zwłok

• dokonać analizy języka relacji

 

• omówić kontekst historyczny reportażu Wojciecha Tochmana

WOJNA I OKUPACJA – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

*105.

Tabu językowe

• zdefiniować pojęcie tabu

• wymienić obszary podlegające tabu

• wyjaśnić, na czym polega tabu językowe

• wymienić strategie unikania języka nieakceptowanego społecznie

• wyjaśnić, jak zmieniały się zakres i znaczenie tabu

• wskazać zjawiska wpływające na przemiany tabu

 

• podać przyczyny tabuizacji

• wskazać relacje pomiędzy tabu a sytuacją komunikacyjną

• nazwać podane strategie unikania tabu

 

• używać języka zastępczego w celu uniknięcia tabu językowego

• omówić konsekwencje łamania tabu

 

• wskazać przykłady łamania tabu w mediach i kulturze

*106.

Kompetencje językowe
i komunikacyjne – ćwiczenia

• posługiwać się nowo poznanym słownictwem

• wykorzystywać teorię podczas wykonywania zadań

 

• poszerzać swoją świadomość językową

• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową

• wykorzystywać wiedzę językową przy analizie tekstów literackich

WOJNA I OKUPACJA – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI

*107.

Interpretacja porównawcza

• wymienić cechy charakterystyczne interpretacji porównawczej

• zaprezentować dwa sposoby porównywania utworów

 

• wskazać obszary, które trzeba wziąć pod uwagę podczas porównywania utworów

• omówić kompozycję interpretacji porównawczej

• sporządzić plan odtwórczy interpretacji porównawczej

• wskazać obszary podanych tekstów ważne dla analizy porównawczej

• sporządzić plan kompozycyjny analizy porównawczej

• ustalić zasadę, według której zestawiono teksty

 

• dokonać analizy przykładów interpretacji porównawczych

• zredagować analizę porównawczą

 

WOJNA I OKUPACJA – POWTÓRZENIE I PODSUMOWANIE

108.

Powtórzenie
i podsumowanie wiadomości

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

Autorka: Magdalena Lotterhoff