Wymagania edukacyjne na poszczególne
oceny − Ponad słowami klasa 2
część 2
Warunkiem koniecznym
do uzyskania oceny pozytywnej niezależnie od średniej ważonej jest
przystąpienie do wszystkich obowiązkowych form sprawdzania wiedzy oraz
zaliczenie wskazanych przez nauczyciela form sprawdzenia wiedzy i umiejętności
(np. praca klasowa lub sprawdzian lub wypowiedź ustna).
* zakres rozszerzony
materiał obligatoryjny
materiał fakultatywny
Numer |
Wymagania na ocenę
dopuszczającą |
Wymagania na ocenę dostateczną |
Wymagania na ocenę dobrą |
Wymagania na ocenę bardzo
dobrą |
Wymagania na ocenę celującą |
Uczeń potrafi: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę dopuszczającą, oraz: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę dobrą, oraz: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz: |
|
POZYTYWIZM – O EPOCE |
|||||
1. i 2. Piękna epoka pary i elektryczności |
• wyjaśnić etymologię terminu „pozytywizm” • określić ramy czasowe pozytywizmu europejskiego |
• wskazać przemiany cywilizacyjne i społeczne, które
ukształtowały epokę |
• wyjaśnić pojęcia związane ze światopoglądem pozytywistycznym |
• wyjaśnić, w jaki sposób przemiany cywilizacyjne wpłynęły na
specyfikę epoki |
• omówić rolę prasy w drugiej połowie XIX wieku |
3. Wprowadzenie do pozytywizmu polskiego |
• określić ramy czasowe pozytywizmu polskiego • opisać przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w okresie
pozytywizmu |
• omówić hasła pozytywizmu polskiego |
• porównać pozytywizm polski i europejski |
• dokonać analizy roli
powstania styczniowego w kształtowaniu się pozytywizmu polskiego |
• przedstawić
rozwój prasy na ziemiach polskich i omówić jego rolę |
4. Filozofia pozytywna |
• wymienić najważniejszych filozofów z epoki pozytywizmu |
• scharakteryzować polską filozofię pozytywistyczną |
• wymienić i omówić najważniejsze założenia filozofii Auguste’a Comte’a • przedstawić podział dziejów ludzkości według Comte’a |
• wyjaśnić istotę filozofii pozytywnej |
• podjąć
dyskusję na temat aktualności założeń filozofii pozytywnej |
5. i 6. Sztuka epoki pozytywizmu |
• wymienić najważniejszych twórców i
dzieła z drugiej połowy XIX wieku • wyjaśnić znaczenie pojęć: realizm, akademizm, eklektyzm, naturalizm,
malarstwo historyczne |
• omówić na wybranym przykładzie istotę
realizmu • omówić na wybranym przykładzie istotę
malarstwa historycznego |
• omówić architekturę z drugiej połowy
XIX wieku |
• wyjaśnić przyczyny popularności
malarstwa historycznego w Polsce |
• dokonać analizy dzieła sztuki na podstawie podanych kryteriów |
POZYTYWIZM – TEKSTY Z EPOKI I
NAWIĄZANIA |
|||||
7. Wprowadzenie do literatury
pozytywistycznej |
• wymienić gatunki literackie popularne w pozytywizmie • zdefiniować gatunki literackie popularne w pozytywizmie |
• scharakteryzować założenia poezji pozytywistycznej w kontekście
poprzedniej epoki |
• omówić służebną rolę powieści tendencyjnej |
• określić przyczyny popularności powieści historycznej w Polsce |
• dokonać analizy przyczyn
popularności gatunków epickich w okresie pozytywizmu |
8. Adam Asnyk – poeta epoki przejściowej (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść wiersza • wskazać adresata lirycznego i wypowiedzieć się na temat
podmiotu lirycznego • określić rodzaj liryki |
• sformułować postulaty wyrażone przez podmiot liryczny • omówić sposób przedstawienia przemiany dziejowej w wierszu • wskazać środki stylistyczne i omówić ich funkcję |
• sformułować tezę interpretacyjną • zinterpretować puentę wiersza |
• wyjaśnić na podstawie tekstu Tadeusza Budrewicza, na czym
polega imperatywny i wyjaśniający porządek wiersza Do młodych • wskazać dwa style, którymi Adam Asnyk posługuje się w wierszu |
• omówić dychotomię wiersza na poziomie treści i języka |
9. Poezja czasów niepoetyckich – [Miejmy
nadzieję!…] Adama Asnyka (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść wiersza • wskazać adresata lirycznego |
• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • wskazać środki stylistyczne i określić ich funkcję |
• przedstawić elementy światopoglądu romantycznego obecne w
wierszu i omówić ich funkcję |
• zinterpretować przesłanie wiersza •
wypowiedzieć się na temat utworu wykonywanego do muzyki Zbigniewa Preisnera |
• dokonać
sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
10. Filozoficzne credo poety – Sonet IV Adama Asnyka (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki |
• wskazać cechy gatunkowe w utworze (sonet) • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i omówić ich
funkcję |
• omówić funkcję opisywanej przestrzeni • omówić funkcję kompozycji wiersza • postawić tezę interpretacyjną |
• zinterpretować symbolikę opisywanej przestrzeni • zinterpretować
metaforyczną wymowę wiersza |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy
wiersza |
11. Pejzaż górski w liryce – Ulewa Adama Asnyka (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść wiersza • wskazać elementy krajobrazu górskiego
w utworze |
• określić rodzaj rymów • wskazać środki stylistyczne użyte w
wierszu i określić ich funkcję |
• wskazać elementy rytmizujące wiersz |
•
omówić sposób dynamizowania liryki na przykładzie utworu |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy
wiersza |
12. Liryka miłosna Adama Asnyka (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść wiersza • określić rodzaj liryki |
• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i określić ich funkcję |
•
omówić kompozycję wiersza |
• odnaleźć w wierszu ironię i zinterpretować jej funkcję |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy
wiersza |
13. Konteksty i nawiązania
– Krzysztof Kościelski, Limbo |
• zrelacjonować treść
wiersza • wskazać adresata
lirycznego |
• wypowiedzieć się na
temat podmiotu lirycznego i towarzyszących mu emocji • wskazać aluzje do wiersza
Adama Asnyka • wskazać środki stylistyczne użyte w
wierszu i omówić ich funkcję |
• omówić kompozycję utworu
w kontekście wiersza Adama Asnyka • postawić tezę
interpretacyjną |
• wskazać zmodyfikowane
frazeologizmy i zinterpretować je w kontekście utworu |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
14. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia |
• uporządkować
informacje zawarte w tekście |
•
przetwarzać informacje zawarte w tekście |
•
rozpoznać główny problem w tekście |
•
sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autorki • przedstawić
i uzasadnić własne sądy |
• podjąć polemikę |
15. i 16. Maria Konopnicka, Mendel Gdański |
• zrelacjonować treść noweli • określić rodzaj narracji • omówić świat przedstawiony |
• wskazać cechy gatunkowe utworu • omówić kompozycję utworu • scharakteryzować bohaterów noweli • wskazać elementy kultury żydowskiej w
noweli • odnieść treść utworu do światopoglądu
pozytywistycznego |
• omówić kreację tytułowego bohatera • przedstawić argumentację tytułowego
bohatera w odniesieniu do przyczyn pogromu • wskazać elementy stylizacji językowej
w utworze i określić jej funkcję |
• przedstawić stanowisko narratora wobec
poruszonego w noweli problemu antysemityzmu i wskazać fragmenty, które je
ujawniają |
• rozpoznać, obecne w utworze, wartości
uniwersalne |
17. Wprowadzenie do analizy Lalki Bolesława Prusa (lektura obowiązkowa) |
• przedstawić sylwetkę Bolesława Prusa • omówić świat przedstawiony utworu |
• przedstawić genezę Lalki w
kontekście światopoglądu pozytywistycznego |
• wyjaśnić cel specyficznej kompozycji
utworu |
• przedstawić kontekst historyczny
towarzyszący powstaniu utworu |
• wymienić elementy świadczące o nowatorstwie utworu |
18. i 19. Stanisław Wokulski – bohater niejednoznaczny (lektura obowiązkowa) |
• przedstawić życiorys Stanisława
Wokulskiego • podać przykłady wypowiedzi różnych
bohaterów utworu na temat Wokulskiego • przedstawić przemyślenia Wokulskiego
na temat siebie samego |
• wskazać różnice pomiędzy
relacjonowaniem biografii bohatera przez radcę Węgrowicza,
Ignacego Rzeckiego i doktora Szumana • określić funkcję rozbieżności opinii
na temat bohatera • wyjaśnić, na czym polega idealizm
bohatera |
• określić, jakie cechy osobowości
bohatera stały się widoczne dzięki jego miłości do Izabeli Łęckiej • omówić relację pomiędzy Wokulskim a
Rzeckim • omówić konflikty wewnętrzne
Wokulskiego |
• wyjaśnić, jakie znaczenie dla kreacji
głównego bohatera ma jego pobyt w Paryżu •
omówić funkcję otwartego zakończenia powieści w kontekście kreacji głównego
bohatera |
• określić funkcję mowy pozornie
zależnej w kreacji bohatera |
20. Teatralność świata Lalki Bolesława Prusa (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść fragmentów
powieści zamieszczonych w podręczniku • zrelacjonować treść fragmentów powieści
opisujących zabawę Ignacego Rzeckiego marionetkami |
• wskazać fragmenty powieści, w których
bohaterowie udają • wskazać fragmenty powieści, w których
Wokulski udaje |
• wyjaśnić, na czym polega sztuczność
świata Izabeli Łęckiej • omówić związki pomiędzy salonowymi
konwenansami a grą na scenie |
•
odnieść motyw theatrum mundi do treści Lalki |
• podjąć dyskusję na temat teatralności współczesnej
rzeczywistości |
21. Panna z towarzystwa – obrona Izabeli Łęckiej (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść fragmentów
powieści zamieszczonych w podręczniku • określić rodzaj narracji |
• omówić sposób, w jaki Izabela Łęcka
postrzega samą siebie • wyjaśnić, dlaczego prezesowa
Zasławska nazywa kobiety takie jak Izabela lalkami • przedstawić czynniki, które ukształtowały
Izabelę |
• omówić funkcję sposobu prowadzenia
narracji w kreowaniu postaci Izabeli Łęckiej • zinterpretować legendę o uśpionej
pannie na dnie potoku w kontekście obrazu Izabeli • omówić wybrane kreacje kobiet w Lalce |
• zinterpretować sens porównania życia
arystokratów do snu • zinterpretować funkcję posągu Apollina w kreowaniu postaci Izabeli Łęckiej |
• wskazać w kontekście Lalki
problemy, z którymi borykały się kobiety w drugiej połowie XIX w. |
22. Konteksty i nawiązania – Sylwia Chutnik,
Kieszonkowy atlas kobiet |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • nazwać rodzaj narracji |
• omówić sposób prowadzenia narracji • scharakteryzować bohaterów |
• omówić styl fragmentów tekstu |
•
porównać sposoby opisywania przestrzeni we fragmentach tekstu Sylwii Chutnik i w Lalce Bolesława Prusa |
• omówić funkcję
narratorki-przewodniczki po rzeczywistości przypominającej labirynt |
23. i 24. Lalka – powieść dojrzałego realizmu (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść fragmentów
powieści • wymienić grupy społeczne i etniczne
przedstawione w Lalce • podać przykłady realizmu języka |
•
przedstawić nastroje społeczne wobec mniejszości etnicznych opisane w Lalce • wymienić przedstawione w Lalce
problemy, z którymi borykało się społeczeństwo polskie • przedstawić postać Ignacego Rzeckiego • omówić sposób prowadzenia narracji w
utworze • wyjaśnić funkcję retrospekcji |
• omówić sposób przedstawienia
arystokracji w przytoczonych fragmentach powieści • omówić sposób przedstawienia Żydów i
mniejszości niemieckiej w powieści • omówić sposób przedstawienia Warszawy
w Lalce • omówić sposób przedstawienia Paryża w
powieści i wyciągnąć wnioski na temat zestawienia obrazów dwóch miast • wskazać idee pozytywizmu polskiego,
które pojawiają się w powieści, i przedstawić diagnozę Bolesława Prusa
odnośnie ich realizacji • omówić funkcję Pamiętnika starego
subiekta • wyjaśnić, na czym polega idealizm Ignacego
Rzeckiego • wyjaśnić, na czym polega idealizm
Juliana Ochockiego |
• zinterpretować znaczenie pierwotnego
tytułu powieści: Trzy pokolenia
idealistów na tle społecznego rozkładu |
• wskazać i nazwać zabiegi literackie
oraz językowe, za pomocą których został zaprezentowany świat wewnętrzny
bohaterów powieści |
25. Lalka i perła – komentarz Olgi Tokarczuk |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
• wyjaśnić, jak należy rozumieć
sformułowanie o dwóch Izabelach |
• przedstawić tezę tekstu |
• przedstawić sposób, w jaki autorka
uzasadnia psychoanalityczną interpretację obsesji miłosnej Wokulskiego |
• podjąć dyskusję na temat uniwersalnego charakteru tezy,
zaproponowanej przez Olgę Tokarczuk |
26. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia |
• uporządkować informacje zawarte w tekście |
• przetwarzać informacje zawarte w tekście |
• rozpoznać główny problem w tekście |
•
sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autora • przedstawić i uzasadnić własne sądy |
• podjąć polemikę |
27. Prus publicysta – Kronika
tygodniowa |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • przedstawić definicję felietonu |
• wskazać cechy gatunkowe felietonu • omówić kompozycję felietonu • odnaleźć elementy światopoglądu
pozytywistycznego w tekście |
• omówić sposób, w jaki Bolesław Prus
prezentował współczesnych sobie warszawiaków • wskazać elementy stylu
publicystycznego |
• odnaleźć w tekście ironię i określić
jej funkcję |
• porównać wybrany współczesny felieton z tekstem Bolesława Prusa |
28. Konteksty i nawiązania
– Maria Poprzęcka, Greta d’Arc
|
•
zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
•
omówić kompozycję tekstu •
wskazać cechy gatunkowe tekstu •
wskazać w tekście elementy stylów potocznego i publicystycznego |
•
wskazać pytania retoryczne i określić ich funkcję • wyjaśnić, na czym
polega analogia pomiędzy bohaterkami felietonu |
•
zinterpretować znaczenie tytułu felietonu |
• podjąć dyskusję na temat tezy felietonu |
29. Nowela paraboliczna – Z legend dawnego Egiptu Bolesława
Prusa (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść noweli • scharakteryzować świat przedstawiony • określić rodzaj narracji |
• wskazać cechy gatunkowe noweli • scharakteryzować Ramzesa i Horusa • omówić funkcję klamry kompozycyjnej |
• odnieść treść noweli do światopoglądu
pozytywistycznego • wyjaśnić rolę kostiumu historycznego |
• zinterpretować paraboliczny charakter
noweli |
• dokonać analizy fragmentów tekstu pod
kątem jego funkcji poetyckiej |
30. Bolesław Prus – podsumowanie |
• wymienić najważniejsze wydarzenia w
biografii Bolesława Prusa |
• wymienić i scharakteryzować omawiane
utwory Bolesława Prusa |
• wskazać najważniejsze tematy i motywy
w twórczości Bolesława Prusa |
• wyjaśnić znaczenie twórczości Bolesława Prusa dla rozwoju
literatury polskiej |
• omówić sposób przedstawienia światopoglądu epoki w dziełach
Bolesława Prusa |
31. Interpretacja tekstu – ćwiczenia |
•
odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu |
•
zinterpretować tekst według podanych wskazówek |
•
wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny,
historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny |
• określić rolę kontekstów w odczytaniu
sensu utworu |
• omówić funkcję środków językowych w tekście |
32. Potop Henryka Sienkiewicza – wprowadzenie do lektury (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść Potopu • scharakteryzować świat przedstawiony
powieści |
• wymienić elementy składające się na
kompozycję powieści • wskazać cechy gatunkowe powieści
historycznej o modelu walterskotowskim • przedstawić genezę powieści |
• umieścić wydarzenia z powieści w
kontekście historycznym |
• przedstawić sylwetkę twórczą Henryka
Sienkiewicza |
• przedstawić kontekst historyczny
towarzyszący powstaniu utworu |
33. Różne prawdy o Polakach – Potop Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść fragmentów powieści • wskazać perspektywę, z której poznajemy
przebieg rozmowy |
• omówić reakcje pozostałych bohaterów tekstu
– Lisoli i Kmicica • scharakteryzować Kmicica na podstawie
fragmentów powieści i w kontekście jej całości • omówić sposób prowadzenia narracji we
fragmentach tekstu |
• przedstawić sposób charakteryzowania
Polaków przez Weyharda Wrzeszczowicza • przedstawić znaczenie klasztoru
jasnogórskiego w powieści |
• porównać opinię Wrzeszczowicza
ze słowami królowej, które padają w dalszej części powieści |
• analizować wpływ środków językowych
użytych w obu fragmentach na ich wymowę |
34. Kreacje bohaterów w Potopie Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa) |
• wymienić bohaterów powieści • podzielić bohaterów na pierwszoplanowych,
drugoplanowych i epizodycznych |
• omówić przemianę Kmicica w odniesieniu
do kontekstu romantycznego bohatera dynamicznego • scharakteryzować Oleńkę Billewiczównę |
• wskazać wzorce osobowe, które
posłużyły do stworzenia postaci Jana Kazimierza oraz Michała Wołodyjowskiego,
i odnieść je do bohaterów •
przedstawić Onufrego Zagłobę jako typowego Sarmatę |
• omówić sposób kreacji bohaterów
negatywnych na przykładzie braci Radziwiłłów |
• wypowiedzieć się na temat
prawdopodobieństwa psychologicznego postaci |
35. Potop, czyli mitologia narodowa (lektura obowiązkowa) |
• wskazać rozbieżności pomiędzy prawdą
historyczną a sposobem jej przedstawienia w powieści |
• wskazać elementy mitologizujące
historię Polski |
• określić funkcję modyfikacji w
sposobie prezentowania historii • wyjaśnić, jaką rolę w procesie pokrzepienia
serc odgrywają: historia, tradycja, sposób kreacji bohaterów,
miłość, przyjaźń, humor |
• wyjaśnić funkcję wypowiedzianych pod
koniec utworu słów Zagłoby w planie ideologicznym powieści |
•
odnieść się krytycznie do sposobu przedstawienia historii i bohaterów w
powieści |
36. Powieść historyczna – gatunek i styl (lektura obowiązkowa) |
• wskazać trzy typy narracji w przytoczonych
fragmentach tekstu |
• wskazać cechy gatunkowe powieści
historycznej o modelu walterskotowskim • wskazać fragmenty tekstu, w których
zastosowano archaizację |
• wskazać fragmenty tekstu, w których
zostały wykorzystane różne rodzaje komizmu, i określić funkcję tego zabiegu •
omówić zabiegi stylizacyjne w tekście |
• wskazać fragmenty powieści, w których
narrator nie tylko opisuje wydarzenia, lecz także je interpretuje |
• analizować funkcję środków językowych
w kształtowaniu obrazu świata w powieści |
37.
Konteksty i nawiązania – Andrzej Waligórski, Obrona Częstochowy |
• zrelacjonować treść
fragmentów tekstu • wskazać te elementy
tekstu, które są wiernym odtworzeniem fabuły Potopu, i te, które się od niej różnią |
• wyjaśnić, na czym polegają
zmiany wprowadzone przez Andrzeja Waligórskiego • wskazać komizm we
fragmentach tekstu i wyjaśnić, w jaki sposób autorowi udało się uzyskać efekt
humorystyczny |
• omówić funkcję
połączenia stylu potocznego z patosem |
• omówić sposób
naśladowania stylu Henryka Sienkiewicza |
• omówić satyryczny i
parodystyczny charakter fragmentów tekstu |
38. Henryk Sienkiewicz – podsumowanie |
• wymienić najważniejsze wydarzenia w
biografii Henryka Sienkiewicza |
• wymienić i scharakteryzować omawiane
utwory Henryka Sienkiewicza |
• wskazać najważniejsze tematy i motywy
w twórczości Henryka Sienkiewicza |
• wyjaśnić znaczenie twórczości Henryka
Sienkiewicza dla rozwoju literatury polskiej |
• omówić rolę twórczości Henryka
Sienkiewicza w pozytywizmie |
39. Interpretacja tekstu –
ćwiczenia |
•
odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu |
• zinterpretować tekst według podanych
wskazówek |
•
wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny,
historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny |
•
określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu |
•
omówić funkcję środków językowych w tekście |
40. Dialog pokoleń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca) |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
• scharakteryzować bohaterów fragmentów powieści • opisać relacje pomiędzy bohaterami fragmentów tekstu • omówić stosunek do przeszłości Andrzejowej i Zygmunta
Korczyńskich |
• omówić sposoby kreacji bohaterów • zinterpretować ostatni akapit tekstu pod kątem przemiany, która
dokonała się w bohaterce • omówić inne konflikty pokoleń przedstawione w powieści Nad
Niemnem |
• odnaleźć w tekście ocenę dokonaną przez narratora i ją
przedstawić |
• dokonać analizy argumentacji bohaterów i wskazać elementy
racjonalne oraz emocjonalne |
41. W świecie wartości – Nad
Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca) |
•
opisać dwie mogiły •
wskazać fragmenty tekstu, w których jest mowa o powstaniu •
zrelacjonować losy Jana i Cecylii |
•
przedstawić rolę mogił w powieści •
porównać Jana Bohatyrowicza i Zygmunta Korczyńskiego, zwracając uwagę na
sposób kreowania tych postaci •
odnaleźć przykłady użycia języka ezopowego |
•
przedstawić model patriotyzmu zaprezentowany w powieści •
dostrzec elementy światopoglądu pozytywistycznego w powieści •
wskazać tendencyjność narracji w prezentowaniu wartości |
•
dokonać analizy sceny, w której Jan pokazuje Justynie mogiłę powstańczą, pod
kątem motywów religijnych, symboli i zjawisk przyrodniczych |
•
dokonać analizy związku pomiędzy stosunkiem bohaterów do mogiły a stosunkiem
narratora do bohaterów |
42. Bohaterowie i przestrzeń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca) |
• wymienić miejsca, w których toczy się
akcja powieści |
• przyporządkować bohaterów do miejsc,
w których są oni prezentowani |
• wyjaśnić, w jaki sposób przestrzeń
charakteryzuje bohaterów |
• wyjaśnić, jaką rolę w kreacji
bohaterów odgrywa natura |
• wskazać funkcje środków językowych w
opisach przestrzeni, w której rozgrywa się akcja |
43. Realizm w powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (lektura uzupełniająca) |
• wymienić założenia realizmu |
• wskazać elementy realizmu
historycznego w powieści • wskazać elementy realizmu
topograficznego w utworze |
•
wskazać elementy realizmu społeczno-obyczajowego w powieści |
• dokonać analizy wypowiedzi bohaterów
pod kątem realizmu języka |
• dokonać analizy narracji i wskazać
elementy odbiegające od jej prostego stylu |
44. Konteksty i nawiązania – Czesław Miłosz, Rozbieranie Justyny |
•
zrelacjonować
treść wiersza • określić
rodzaj liryki • wskazać
adresatkę liryczną |
•
wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego • porównać
poetyckie wyobrażenie Justyny z jej wizerunkiem wykreowanym przez Elizę
Orzeszkową • omówić
kompozycję wiersza |
• zinterpretować
tytuł utworu • zinterpretować zakończenie wiersza |
• zinterpretować
motyw świec pojawiający się na początku i na końcu wiersza |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy
utworu |
45. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść noweli • wskazać narratorów pojawiających się
w utworze |
• wymienić nawiązania do Biblii oraz
mitologii pojawiające się w utworze i określić ich funkcję • wskazać przykłady konwencji baśniowej • omówić kompozycję utworu |
• wyjaśnić, w jaki sposób w utworze jest
realizowana funkcja poetycka • zinterpretować tytuł utworu |
• wyjaśnić, na czym polega zabieg
mitologizacji |
• wyjaśnić, na czym polega styl podniosły w utworze i za pomocą
jakich środków językowych został uzyskany |
46. Eliza Orzeszkowa – podsumowanie |
• wymienić najważniejsze wydarzenia w
biografii Elizy Orzeszkowej |
• wymienić i scharakteryzować omawiane
utwory Elizy Orzeszkowej |
• wskazać najważniejsze tematy i motywy
w twórczości Elizy Orzeszkowej |
• wyjaśnić
znaczenie twórczości Elizy Orzeszkowej dla rozwoju literatury polskiej |
• omówić, w jaki sposób dzieła Elizy Orzeszkowej odpowiadają
światopoglądowi epoki |
47. Petersburg – miasto pułapka (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść utworu • określić miejsce akcji |
• wskazać fragmenty prezentujące
pomieszczenia, w których przebywają bohaterowie (szynk, pokój Raskolnikowa,
mieszkanie Marmieładowów, pokój Soni) |
• wyciągnąć wnioski z opisów różnych
przestrzeni (zazwyczaj dusznych i nędznych) |
•
odnieść opisy przestrzeni do fabuły utworu |
• dokonać analizy rozpoczynającego
utwór fragmentu opisującego ulice Petersburga pod kątem oddziaływania na
zmysły |
48. Raskolnikow na rozdrożach ideologii (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • zrekonstruować poglądy Raskolnikowa zawarte w jego artykule |
• ustalić, jakie poszlaki naprowadziły Porfirego
Pietrowicza na pomysł, że zbrodniarzem jest
Raskolnikow • omówić emocje, które towarzyszą Raskolnikowowi podczas rozmowy
ze śledczym |
• wyjaśnić, dlaczego Raskolnikow przyznał się do popełnienia
zbrodni • wyjaśnić znaczenie opowieści Marmieładowa
o Soni i listu do Raskolnikowa od matki dla podjęcia decyzji o popełnieniu
zbrodni |
• opisać stan psychiczny Raskolnikowa
po zamordowaniu kobiet i wyjaśnić jego przyczynę |
• zinterpretować znaczenie snu o koniu w kontekście planowanej
zbrodni |
49. i 50. Rozum w starciu z wiarą – zbrodnia i jej odkupienie (lektura obowiązkowa) |
• przedstawić historię Soni |
• opisać postawę życiową Soni • wymienić podobieństwa i różnice pomiędzy Sonią a Rodionem • omówić postawy Soni i Raskolnikowa na Syberii |
• omówić funkcję przywołania w utworze opowieści o Łazarzu • omówić reakcję Soni na wiadomość o zbrodni Raskolnikowa i
wyjaśnić jej przyczynę •
wyjaśnić, dlaczego w konfrontacji postaw to Sonia odnosi zwycięstwo |
• dokonać analizy potyczek słownych pomiędzy Sonią a Rodionem w kontekście postaw życiowych bohaterów |
• zinterpretować znaczenie snu Raskolnikowa na Syberii |
51. i 52. Powieść społeczna, psychologiczna czy filozoficzna? (lektura obowiązkowa) |
• przedstawić poglądy bohaterów powieści • zdefiniować powieść psychologiczną i powieść polifoniczną |
• omówić problematykę społeczną powieści na przykładzie historii
rodziny Marmieładowów • wskazać na podstawie hasła powieść
psychologiczna ze Słownika terminów
literackich cechy tego gatunku w Zbrodni i karze • wskazać elementy konwencji realistycznej i naturalistycznej w
powieści |
• zinterpretować sny przedstawione w powieści i określić ich
funkcję • uzasadnić na podstawie fragmentów tekstu stwierdzenie, że Zbrodnia
i kara jest powieścią polifoniczną |
• określić funkcję Arkadiusza Swidrygajłowa
w powieści |
• dokonać analizy monologów wewnętrznych Raskolnikowa w
kontekście problematyki psychologicznej |
53. Lew i mysz
[…] – komentarz do lektury |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu • wyjaśnić znaczenie pojęć: bajka, alegoria |
• wyjaśnić znaczenie określenia przestępca-intelektualista użytego
przez Henryka Paprockiego |
• wyjaśnić alegoryczne znaczenie bajki
Iwana Kryłowa |
• wyjaśnić, w jaki sposób – zdaniem
Henryka Paprockiego – dokonała się przemiana wewnętrzna Rodiona |
• omówić role: Ewangelii, Soni i
sumienia w procesie przemiany Raskolnikowa |
54. Konteksty i nawiązania – Dmitry Glukhovsky, Tekst |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
• scharakteryzować bohatera tekstu • porównać Goriunowa
z Raskolnikowem |
• zinterpretować znaczenie smartfona dla wymowy fragmentów tekstu |
• zinterpretować znaczenie ostatnich
pięciu zdań tekstu |
• wyjaśnić funkcję oniryzmu we fragmentach
tekstu |
55. i 56. Interpretacja tekstu – ćwiczenia |
•
odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstów |
•
zinterpretować teksty według podanych wskazówek |
• wyjaśnić, czym są konteksty:
literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy,
religijny, filozoficzny, egzystencjalny |
• określić rolę kontekstów w odczytaniu
sensu utworów |
• omówić funkcję środków językowych w
tekście |
57. i 58. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia |
• uporządkować informacje zawarte w tekstach |
•
przetwarzać informacje zawarte w tekstach |
•
rozpoznać główne problemy w tekstach |
•
sformułować argumenty potwierdzające stanowiska autorów • przedstawić i uzasadnić własne sądy |
• podjąć polemikę |
*59. Honoriusz Balzak, Ojciec Goriot |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
• przedstawić poglądy Vautrina i Rastignaca |
• porównać poglądy Vautrina
na temat Paryża z poglądami Wokulskiego na temat Warszawy |
• zinterpretować metaforę użytą w
tekście |
|
*60. i 61. Gustaw Flaubert, Pani Bovary. Z obyczajów prowincji |
• zrelacjonować treść powieści • omówić świat przedstawiony |
• scharakteryzować Emmę i Karola • scharakteryzować drobnomieszczaństwo
przedstawione w utworze • omówić obraz prowincjonalnego życia
Francuzów • wypowiedzieć się na temat narracji w
utworze |
• wyjaśnić przyczyny poczucia
niespełnienia Emmy • opisać Izabelę Łęcką i Emilię
Korczyńską w kategoriach bovaryzmu • porównać obraz mieszczaństwa
przedstawiony w dziele Gustawa Flauberta i w Lalce • wskazać fragmenty tekstu, w których
użyto mowy pozornie zależnej, i określić jej funkcję |
• dokonać analizy zachowania bohaterki • dokonać analizy języka fragmentów
tekstu i określić funkcję zastosowanych w nich zabiegów językowych • dokonać analizy sceny umierania Emmy |
• wyjaśnić symbolikę znaczących
przedmiotów, zjawisk i motywów pojawiających się w powieści • zinterpretować zdanie wygłoszone
przez Gustawa Flauberta |
*62. Nuda buduaru – o Pani Bovary Gustawa
Flauberta |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
• wyjaśnić znaczenie użytego w
komentarzu wyrazu nuda w kontekście
powieści Gustawa Flauberta |
•
porównać różne definicje bovaryzmu |
• zinterpretować motyw ognia |
• wyjaśnić związek pomiędzy nudą a
zmysłowością |
*63. Konteksty i nawiązania – Margaret Atwood,
Pani Wyrocznia |
• zrelacjonować treść fragmentów tekstu |
• scharakteryzować bohaterkę tekstu i
porównać ją z Emmą Bovary • zrelacjonować opinie Joan Foster i jej
koleżanek na temat miłości i mężczyzn oraz odnieść je do terminu bovaryzm |
• wypowiedzieć się na temat narracji tekstu
i porównać ją z narracją Pani Bovary |
• wskazać odwołania, motywy oraz aluzje
literackie użyte przez autorkę i określić ich funkcje |
• odnieść termin „bovaryzm” do wybranych tekstów kultury |
POZYTYWIZM – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE |
|||||
64. i 65. Stylizacja – jej rodzaje i funkcje w tekstach |
• zdefiniować stylizację • przedstawić podział stylizacji ze względu na stopień nasycenia
służącymi jej środkami • przedstawić podział stylizacji ze względu na typ podstawy • wymienić funkcje stylizacji • wymienić rodzaje stylizacji |
• rozpoznać w podanych przykładach stylizacje całościowe,
fragmentaryczne i minimalne • rozpoznać w podanych przykładach rodzaje stylizacji • wskazać kolokwializmy w tekście |
• wskazać elementy języka świadczące o konkretnym rodzaju
stylizacji • zastąpić wyrazy nacechowane stylistycznie wyrazami z języka
ogólnego • wskazać rodzaje stylizacji literackiej w podanych fragmentach tekstu |
• przeredagować podane fragmenty tekstu tak, aby zastosować w
nich stylizację |
• wskazać intertekstualność w podanym
fragmencie tekstu |
66. Kompetencje językowe i
komunikacyjne – ćwiczenia |
• posługiwać się nowo poznaną
terminologią |
• wykorzystywać teorię do rozwiązywania
zadań |
• poszerzać swoją świadomość językową |
•
funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową |
• wykorzystywać wiedzę językową
przy analizie tekstów literackich |
67. i 68. Składnia w interpretacji i tworzeniu tekstów |
• wymienić rodzaje grup składniowych i wskazać je w podanych
przykładach • wyróżnić typy wypowiedzi ze względu
na modalność • wymienić figury słowne i figury myśli |
• rozpoznać figury słowne i figury
myśli w podanych przykładach • wskazać temat oraz remat i określić porządek wypowiedzi w podanych
przykładach • wyjaśnić znaczenie pojęć: struktura syntaktyczna, struktura tematyczno-rematyczna,
struktura semantyczno-logiczna |
• określić rodzaje modalności w
podanych przykładach |
• przekształcić podane wypowiedzi tak,
aby zmodyfikować temat |
• przeredagować podane teksty tak, aby
stanowiły logiczną i spójną całość |
69. Zasady interpunkcji oraz jej składniowo-znaczeniowy charakter |
• wymienić znaki interpunkcyjne • zrelacjonować zasady stosowania znaków interpunkcyjnych |
• sklasyfikować znaki interpunkcyjne • omówić funkcję znaków interpunkcyjnych • określić funkcję znaków przestankowych w podanych zdaniach |
• wyjaśnić, na czym polegają błędy interpunkcyjne w podanych
zdaniach |
• skorygować interpunkcję tekstu |
• zredagować tekst, w którym wyraża emocje za pomocą znaków
interpunkcyjnych |
*70. Funkcje języka |
• wymienić funkcje języka • zdefiniować poszczególne funkcje języka |
• rozpoznać w podanych przykładach realizację funkcji języka |
• podać przykłady regionalizmów i wyrażeń środowiskowych w kontekście
funkcji społecznej języka |
• sformułować wypowiedzi, w których będą realizowane poszczególne
funkcje języka |
• wyjaśnić sens stwierdzenia Ludwiga Wittgensteina |
POZYTYWIZM – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z
ELEMENTAMI RETORYKI |
|||||
71. Rozpoznawanie mechanizmów manipulacji i skuteczne
przeciwstawianie się jej |
• zdefiniować perswazję i manipulację • wymienić językowe i pozajęzykowe zabiegi służące manipulacji |
• odróżnić perswazję od manipulacji • podać przykłady językowych i pozajęzykowych zabiegów służących
manipulacji |
• rozpoznać techniki manipulacyjne w podanym tekście |
• przygotować wypowiedź o charakterze manipulacyjnym |
• analizować wypowiedź manipulacyjną pod kątem użytych środków
językowych |
72. Kompetencje językowe i komunikacyjne – ćwiczenia |
•
posługiwać się nowo poznaną terminologią |
•
wykorzystywać teorię do rozwiązywania zadań |
•
poszerzać swoją świadomość językową |
• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę
językową |
•
wykorzystywać wiedzę językową przy analizie tekstów literackich |
73. Erystyka w dyskusji, typy argumentów |
• zdefiniować erystykę i określić jej cele • wymienić typy argumentów erystycznych |
• podać przykłady różnych typów argumentów erystycznych • wskazać chwyty erystyczne w podanych wypowiedziach |
• wyjaśnić, na czym polegają świadome błędy logiczne w podanych
wypowiedziach |
• stworzyć dialog z zastosowaniem chwytów
erystycznych |
• analizować chwyty erystyczne pod kątem użytych środków
językowych |
74. Dyskusja a spór i kłótnia |
• przedstawić różnice pomiędzy dyskusją, sporem a kłótnią • wymienić rodzaje dyskusji • wymienić zasady dyskutowania • wymienić cechy agresji językowej |
• wymienić rodzaje dyskusji • wskazać środki językowe będące przejawami agresji • przedstawić sposoby reakcji na agresję językową • rozpoznawać dyskusję, spór i kłótnię w podanych przykładach |
• przygotować argumenty do dyskusji na podany temat • odróżnić krytykę od agresji językowej |
• zaproponować strategie obrony przed
agresją językową |
• uczestniczyć w debacie |
75. Definicja i hasło encyklopedyczne |
• omówić budowę definicji • omówić budowę hasła słownikowego • przedstawić budowę hasła encyklopedycznego |
• wymienić różnice pomiędzy definicją słownikową a definicją encyklopedyczną • wymienić reguły obowiązujące podczas budowania definicji • wymienić zasady tworzenia hasła encyklopedycznego |
• odróżnić hasło słownikowe od hasła encyklopedycznego |
• wskazać błędy w podanych definicjach i je skorygować |
• stworzyć definicję podanego hasła |
POZYTYWIZM – POWTÓRZENIE I PODSUMOWANIE |
|||||
76. i 77. Powtórzenie i podsumowanie wiadomości |
•
odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie |
•
wykorzystać najważniejsze konteksty |
•
wyciągnąć wnioski •
określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
Autorka:
Magdalena Lotterhoff